Quản lí hoạt động tổ chuyên môn ở trường trung học phổ thông bình xuyên, huyện bình xuyên, tỉnh vĩnh phúc

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2

NGUYỄN THỊ THU NGA

QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN
Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG BÌNH XUYÊN
HUYỆN BÌNH XUYÊN, TỈNH VĨNH PHÚC

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

HÀ NỘI, 2016


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2

NGUYỄN THỊ THU NGA

QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN
Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG BÌNH XUYÊN
HUYỆN BÌNH XUYÊN, TỈNH VĨNH PHÚC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:
PGS. TS Trần Trung

HÀ NỘI, 2016

LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, tác giả xin được bày tỏ lòng biết ơn tới Hội đồng khoa
học của trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2, các thầy giáo, cô giáo đã tận tình giảng
dạy, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tác giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và
hoàn thành luận văn.
Tác giả xin chân thành cảm ơn thầy Hiệu trưởng, các thầy giáo, cô giáo trong
Ban giám hiệu, các thầy giáo, cô giáo trong trường Trung học phổ thông Bình
Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc đã tham gia đóng góp ý kiến, cung cấp thông tin giúp đỡ tác
giả trong quá trình khảo sát, nghiên cứu.
Xin vô cùng cảm ơn gia đình và bạn bè đã động viên, giúp đỡ tác giả trong quá
trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Đặc biệt, tác giả xin được bày tỏ lòng
kính trọng và biết ơn sâu sắc tới PGS, TS. Trần Trung, người đã tận tình hướng dẫn,
giúp đỡ, chỉ bảo ân cần cho tác giả trong quá trình nghiên cứu, hoàn thành luận văn.
Do khả năng có hạn, luận văn khó tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong
được sự đóng góp, chỉ bảo của các thầy cô trong Hội đồng khoa học, bạn bè và
đồng nghiệp.
Một lần nữa tác giả xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, tháng 12 năm 2016
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Nguyễn Thị Thu Nga


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung
thực và không trùng lặp với các đề tài khác. Tôi c ng xin cam đoan rằng mọi sự
giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn
trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc .

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Nguyễn Thị Thu Nga


MỤC LỤC
Mở đầu
1. Lí do chọn đề tài

1

2. Mục đích nghiên cứu

2

3. Đối tượng khách thể và phạm vi nghiên cứu

3

4. Giả thuyết khoa học

3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

4

6. Phương pháp nghiên cứu

4

7. Những đóng góp mới của đề tài

5

8. Cấu trúc luận văn

5

Chương 1 Cơ sở lí luận về quản lí hoạt động của tổ chuyên môn ở

6

trường trung học phổ thông
1.1 Tổng quan nghiên cứu vấn đề

6

1.2 Một số khái niệm công cụ

10

1.3 Hoạt động tổ chuyên môn ở trường trung học phổ thông

16

1.4 Quản lí hoạt động tổ chuyên môn của Hiệu trưởng

18

1.5 Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lí hoạt động tổ chuyên môn

29

Kết luận chương 1
Chương 2 Thực trạng quản lí hoạt động tổ chuyên môn ở trường THPT

33
34

Bình Xuyên, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc
2.1 Khái quát tình hình kinh tế - xã hội và giáo dục của huyện Bình

34

Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc
2.2 Thực trạng hoạt động của tổ chuyên môn trường THPT Bình Xuyên,
huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc

37


2.3 Thực trạng quản lí hoạt động tổ chuyên môn của Hiệu trưởng trường

52

THPT Bình Xuyên, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc
2.4 Đánh giá chung thực trạng công tác quản lí hoạt động tổ chuyên

58

môn của Hiệu trưởng trường THPT Bình Xuyên
Kết luận chương 2
Chương 3 Một số biện pháp quản lí nhằm nâng cao chất lượng hoạt

60
62

động tổ chuyên môn ở trường THPT Bình Xuyên, huyện Bình Xuyên,
tỉnh Vĩnh Phúc
3.1 Nguyên tắc đề xuất một số biện pháp quản lí

62

3.2 Một số biện pháp quản lí nhằm nâng cao chất lượng tổ chuyên môn ở

63

trường THPT Bình Xuyên, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc
3.3 Mối quan hệ giữa các biện pháp

79

3.4 Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất

79

ở trường THPT Bình Xuyên, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc
Kết luận chương 3

82

Kết luận và khuyến nghị

83

Kết luận

83

Khuyến nghị

84

Tài liệu tham khảo

87

Phụ lục

90


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
BGH

Ban giám hiệu

CBQL

Cán bộ quản lí

CNH

Công nghiệp hoá

CNXH

Chủ nghĩa xã hội

CNTT

Công nghệ thông tin

CSVC

Cơ sở vật chất

GD&ĐT

Giáo dục và Đào tạo

HĐH

Hiện đại hoá

QLGD

Quản lí giáo dục

TBDH

Thiết bị dạy học

THPT

Trung học phổ thông

UBND

Uỷ ban nhân dân


-1-

MỞ ĐẦU
1 Lí do chọn đề tài
Bước sang những năm đầu của thế kỷ XXI đánh dấu nhiều thành tựu của
khoa học giáo dục, thành tựu đáng kể nhất đó là lí luận giáo dục được gắn với lí
luận phát triển (kinh tế học phát triển) và sự ra đời của kinh tế học giáo dục, xã hội
học giáo dục, lí luận quản lí nhà trường.Trong những năm qua, Bộ Giáo dục và Đào
tạo đã có những chỉ đạo đổi mới công tác quản lí trường học như: Đổi mới hệ thống
quản lí giáo dục, nội dung, phương pháp và hình thức quản lí giáo dục bước đầu đã
có những tác động tích cực đáng kể đến chất lượng giáo dục. Đổi mới quản lí các
hoạt động sinh hoạt tổ chuyên môn của trường phổ thông đã có tác động trực tiếp
đến chất lượng giảng dạy và học tập, đến chất lượng giáo dục và đào tạo.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Đảng ta đã khẳng định: “Phát triển
giáo dục và đào tạo là một trong những động lực quan trọng và thúc đẩy sự nghiệp
công nghiệp hóa - hiện đại hóa là điều kiện để phát huy nguồn lực con người - yếu
tố cơ bản của sự phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững”. Đây là

yêu cầu cấp bách đối với toàn xã hội. Trong đó, ngành giáo dục có nhiệm vụ “nâng
cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài”.
Chỉ thị 40 - CT/TW của Ban Bí thư trung ương Đảng đã nêu: “Phát triển
giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là một trong những động lực quan
trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, là điều kiện để
phát huy nguồn lực con người. Đây là trách nhiệm của toàn Đảng, trong đó nhà
giáo và cán bộ quản lí giáo dục là lực lượng nòng cốt, có vai trò quan trọng”.
Như vậy, phát triển giáo dục và đào tạo đã trở thành mục tiêu chiến lược của
công cuộc đổi mới đất nước, được xem là cuộc cách mạng mang tính thời đại sâu
sắc. Đội ng nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục là lực lượng cách mạng quan
trọng, quyết định thắng lợi sự nghiệp đổi mới giáo dục, góp phần phát triển đất
nước.
Để đạt được mục tiêu này, vấn đề cấp thiết đặt ra cho giáo dục là phải tiếp
tục nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đổi mới nội dung, phương pháp dạy và


-2-

học và đồng thời đổi mới công tác quản lí để nhằm đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao
về nhân lực của công cuộc đổi mới kinh tế - xã hội.
Trường THPT Bình Xuyên với đội ng nhà giáo yêu nghề, tâm huyết với sự
nghiệp “trồng người” trong những năm qua luôn giữ vững, thể hiện tinh thần đoàn
kết thống nhất nội bộ, tạo thành sức mạnh tổng hợp, xây dựng tốt nề nếp kỉ cương
góp phần phát triển nhà trường. Tiếp tục phát huy nền tảng đó, năm học 2015- 2016
trường THPT Bình Xuyên có tổng số 92 cán bộ, giáo viên, nhân viên trong biên
chế, tỷ lệ đạt chuẩn 100%, có 03 đồng chí được công nhận Giáo viên Trung học
Cao cấp, 27 Thạc sỹ và 10 giáo viên đang học cao học. Trường có 30 lớp học xây
dựng trên khuôn viên diện tích 29.752,1 m2 với 1.060 học sinh. Các điều kiện cơ sở
vật chất, trang thiết bị ngày càng được quan tâm, đầu tư, trang bị theo hướng chuẩn
hóa, hiện đại hóa đáp ứng tốt cho quá trình dạy và học. Trường được công nhận là

trường THPT đạt chuẩn quốc gia năm 2010.
Đổi mới công tác quản lí để nâng cao chất lượng giáo dục luôn được nhà
trường đặc biệt quan tâm, chú trọng thông qua việc phát động các phong trào bồi
dưỡng, tự bồi dưỡng, trao đổi kinh nghiệm qua các hội nghị, hội thảo, họp tổ, nhóm
chuyên môn, viết các sáng kiến kinh nghiệm và các đề tài nghiên cứu khoa học, mở
lớp tập huấn công nghệ thông tin, tập huấn soạn thảo bài giảng điện tử e-Learning,
tập huấn nghiên cứu nghiệp vụ sư phạm, thi khảo sát giáo viên, học sinh.
Từ cơ sở lí luận và thực tiễn trên, tôi chọn vấn đề “Quản lí hoạt động tổ
chuyên môn ở trường trung học phổ thông Bình Xuyên, huyện Bình Xuyên, tỉnh
Vĩnh Phúc” để nghiên cứu với hy vọng góp phần vào việc quản lí nhằm nâng cao
chất lượng dạy và học ở trường trung học phổ thông Bình Xuyên, huyện Bình
Xuyên đáp ứng yêu cầu của xã hội.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực trạng quản lí hoạt động của tổ chuyên
môn ở trường THPT Bình Xuyên, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc, đề xuất một
số biện pháp quản lí nhằm góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chuyên
môn ở trường này.


-3-

3. Đối tƣợng khách thể và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
- Khách thể nghiên cứu: Quản lí hoạt động của tổ chuyên môn trong trường
trung học phổ thông.
- Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động quản lí hoạt động của tổ chuyên môn của
Hiệu trưởng trường trung học phổ thông.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
3.2.1.Giới hạn nội dung nghiên cứu
Đề tài này chỉ tập trung nghiên cứu thực trạng các hoạt động quản lí hoạt

động tổ chuyên môn ở trường THPT Bình Xuyên, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh
Phúc trong thời gian 5 năm từ năm 2011 – 2016.
3.2.2. Giới hạn địa bàn nghiên cứu
Đề tài chỉ nghiên cứu ở trường trường trung học phổ thông Bình Xuyên, huyện
Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc:
3.2.3. Giới hạn khách thể điều tra
Đề tài tiến hành khảo sát trên các đối tượng cụ thể sau:
- 1 Hiệu trưởng
- 4 Phó hiệu trưởng
- 15 Tổ trưởng, tổ phó tổ chuyên môn và 30 giáo viên cốt cán
- 92 Giáo viên giảng dạy
4. Giả thuyết khoa học
Chất lượng hoạt động của tổ chuyên môn ở trường THPT Bình Xuyên, huyện
Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc hiện nay đã từng bước được nâng cao, song còn có
những hạn chế nhất định. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng này, một trong
các nguyên nhân cơ bản đó là do các hoạt động quản lí của Hiệu trưởng chưa phù
hợp. Nếu xây dựng được các hoạt động quản lí của Hiệu trưởng đồng bộ, phù hợp
thì sẽ nâng cao chất lượng hoạt động tổ chuyên môn trong những năm tới.


-4-

5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu một số vấn đề lí luận về hoạt động của tổ chuyên môn và quản
lí hoạt động tổ chuyên môn.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng hoạt động của tổ chuyên môn ở trong trường,
các hoạt động quản lí của Hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn.
- Đề xuất một số hoạt động quản lí tổ chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng
hoạt động của tổ chuyên môn ở trường trung học phổ thông Bình Xuyên, huyện
Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc.

6. Phƣơng pháp nghiên cứu
6.1 Phương pháp luận
- Tiếp cận hệ thống - cấu trúc: Là cách thức nghiên cứu đối tượng như một
hệ thống toàn vẹn, phát triển động, tự hình thành và phát triển thông qua việc giải
quyết mâu thuẫn nội tại do sự tương tác hợp quy luật của các thành tố tạo ra. Qua
đó phát hiện các yếu số sinh thành, yếu tố bản chất và logic phát triển của đối tượng
trở thành hệ toàn vẹn, tích hợp mang chất lượng mới.
- Tiếp cận chức năng hoạt động: Tiếp cận này tạo những tác động để cải
thiện hoạt động và có thể đón đầu những vấn đề mới nảy sinh,
- Tiếp cận quan điểm lịch sử: Khi xem xét sự vật hay một hiện tượng, chúng
ta thường xem xét quá trình lịch sử của nó.Từ đó thấy được mối quan hệ giữa quá
khứ, hiện tại và tương lai của đối tượng nghiên cứu.
- Tiếp cận quan điểm thực tiễn: Việc đề ra các hoạt động nhằm góp phần nâng
cao hiệu quả công tác quản lí tổ chuyên môn ở trường THPT dựa trên việc khảo sát
thực trạng quản lí của CBQL. Qua khảo sát, phát hiện những mặt mạnh, mặt yếu,
những nguyên nhân hạn chế, từ đó đề ra các hoạt động mang tính khả thi hơn.
6.2. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể
6.2.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lí luận
Thu thập, đọc, phân tích, xử lí tài liệu, hệ thống hóa lí thuyết các tài liệu có
liên quan đến vấn đề mà đề tài nghiên cứu.


-5-

6.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Quan sát, điều tra, thu thập thông tin, phân tích số liệu, dữ liệu, khảo sát
thực tế hoạt động quản lí tổ chuyên môn của CBQL ở trường THPT Bình Xuyên,
huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc.
- Phương pháp chuyên gia: Chúng tôi xin ý kiến của một số nhà QLGD có
kinh nghiệm, lãnh đạo và chuyên viên, nhằm hiểu rõ thực trạng và có một số đề

xuất hợp lí.
6.2.3. Phương pháp thống kê toán học
Sau khi thu thập các phiếu thăm dò ý kiến, dựa vào kết quả điều tra, tác giả
sử dụng phần mềm SPSS for Windows để xử lí số liệu, tính tỉ lệ phần trăm các nội
dung trong phiếu hỏi nhằm đánh giá thực trạng và định hướng nâng cao hiệu quả
công tác quản lí tổ chuyên môn ở trường THPT Bình Xuyên, huyện Bình Xuyên,
tỉnh Vĩnh Phúc.
7. Những đóng góp mới của đề tài
Các biện pháp mà tôi đã đề xuất là cần thiết và khả thi, nếu Hiệu trưởng biết
vận dụng một cách đồng bộ, linh hoạt trong công tác quản lí sẽ góp phần nâng cao
hiệu quả quản lí hoạt động của tổ chuyên môn và chất lượng giáo dục của nhà trường.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, gồm ba chương:
Chương 1 Cơ sở lí luận về quản lí hoạt động của tổ chuyên môn ở trường
THPT
Chương 2 Thực trạng quản lí hoạt động tổ chuyên môn ở trường THPT Bình
Xuyên, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc
Chương 3 Một số biện pháp quản lí nhằm nâng cao chất lượng tổ chuyên môn
ở trường THPT Bình Xuyên, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc


-6-

Chƣơng 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG CỦA
TỔ CHUYÊN MÔN Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
Giáo dục giữ một vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển của mỗi quốc
gia, có rất nhiều quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam chúng ta coi giáo dục
là quốc sách hàng đầu, đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho sự phát triển của đất nước.

Giáo dục là một chức năng của xã hội loài người được thực hiện một cách tự giác,
mà ở bất cứ thời đại nào, quốc gia nào c ng dành được nhiều sự quan tâm, nghiên
cứu của các nhà khoa học. Từ hơn hai nghìn năm trước đây, trên thế giới đã có
nhiều nhà chính trị, nhà tư tưởng nghiên cứu về giáo dục, đặc biệt là quản lí giáo
dục và đưa ra nhiều những ý kiến, luận điểm khoa học được áp dụng vào thực tế và
có những thành công lớn về quản lí giáo dục.
Nghiên cứu về quản lí hoạt động của tổ chuyên môn của người Hiệu trưởng
không phải là vấn đề mới mà là vấn đề đã được nghiên cứu có cơ sở pháp lí và cơ
sở lí luận từ quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về công tác tổ chức cán bộ,
công tác xây dựng phát triển đội ng . Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI của
Đảng Cộng sản Việt Nam đã khẳng định cần phải xây dựng đội ng cán bộ đồng bộ,
có cơ cấu hợp lí, chất lượng tốt, nhất là đội ng cán bộ lãnh đạo kế tiếp vững vàng.
Có cơ chế, chính sách đảm bảo phát hiện, đánh giá, tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng,
trọng dụng và đãi ngộ xứng đáng những người có đức, có tài…
Mục tiêu của nền giáo dục hiện nay không chỉ là giáo dục và đào tạo ra thế
hệ tương lai có kiến thức, mà các thế hệ “ra lò” từ giáo dục phải được đào tạo toàn
diện cả về Đức - Trí - Thể - Mĩ, có kĩ năng sống, thích ứng tốt với hoàn cảnh và đặc
biệt là linh hoạt, mềm dẻo, sáng tạo trong ứng xử và giải quyết các vấn đề. Để làm
tốt nhiệm vụ đó thì các nhà quản lí phải tìm ra các giải pháp nâng cao chất lượng
dạy và học trong nhà trường, cải tiến nâng cao chất lượng quản lí hoạt động đối với
tổ chuyên môn để tác động tích cực vào quá trình nâng cao chất lượng giáo dục.


-7-

Quản lí hoạt động chuyên môn để nâng cao chất lượng dạy học trong các nhà
trường nói chung là một vấn đề rất cần thiết và được nhiều người quan tâm. Trong
quá trình nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đứng trên các góc độ khác nhau để tìm ra
các hoạt động quản lí chuyên môn nhưng đều có mục đích chung là nâng cao chất
lượng dạy học trong các nhà trường. Có thể kể ra nhiều công trình nghiên cứu gần

với đề tài.
Những nghiên cứu của tác giả nước ngoài đã đề cập đến vấn đề cốt lõi của
quản lí và quản lí giáo dục như: F.W.Taylor (1911), G.Mayor, P.Druckev…
Nhiều nhà Sư phạm trong nước như: Hà Thế Ngữ (1991), Hồ Ngọc Đại,
Đặng V Hoạt (1988), Trần Kiều (1997), Thái Duy Tuyên (1998), Nguyễn Văn Lê
(1996)… đã tiến hành nghiên cứu một cách toàn diện các vấn đề về vị trí, vai trò
của việc tổ chức quản lí, ý nghĩa của việc nâng cao hiệu quả quản lí, những ưu điểm
và nhược điểm, bản chất và mối quan hệ giữa đổi mới công tác quản lí trong nhà
trường và quản lí hoạt động tổ chuyên môn. Để cải tiến nâng cao chất lượng giáo
dục.
Gần đây, đứng trước nhiệm vụ đổi mới giáo dục đào tạo nói chung và đổi mới
nội dung, phương pháp dạy học nói riêng, nhiều nhà giáo dục học, tâm lí học như
Phạm Viết Vượng (2000), Đặng Thành Hưng (2002), Trần Kiểm (2004)… đã đi sâu
nghiên cứu các vấn đề về đổi mới nội dung, phương pháp dạy học theo hướng nâng
cao tính hiện đại và gắn khoa học với đời sống thực tiễn sản xuất, vấn đề lấy học sinh
làm trung tâm, những nghiên cứu công phu của các tác giả như Nguyễn Đức Chính,
Đặng Quốc Bảo (2004), Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2003), Trần Kiểm (2006), V Trọng
Rỹ (2005), Đặng Thành Hưng (2010)… đều tập trung nghiên cứu các biện pháp quản
lí hoạt động của giáo viên và học sinh nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.
Hướng nghiên cứu hoạt động tổ chuyên môn được Hiệu trưởng chỉ đạo thông
qua tổ trưởng của tổ chuyên môn có rất ít tác giả nghiên cứu. Nếu không quan tâm
hay chú trọng nhiều thì có thể nhầm tưởng rằng biện pháp quản lí hoạt động tổ
chuyên môn được thể hiện ở biện pháp quản lí chuyên môn nhà trường. Tác giả
Nguyễn Thị Thu Hà: “ Biện pháp quản lí hoạt động tổ chuyên môn của Hiệu trưởng


-8-

trường THCS huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh” đã đề cập trực tiếp hướng nghiên
cứu này. Tác giả đánh giá thực trạng sát thực, được minh chứng thuyết phục bằng

số liệu thống kê cụ thể. Đã nghiên cứu rất kỹ nội dung quản lí hoạt động tổ chuyên
môn của trường THCS, căn cứ vào tình hình thực tế của trường để đề xuất việc
pháp quản lí tổ chuyên môn một cách phù hợp. Hoạt động tổ chuyên môn của cấp
THPT khác với cấp THCS nhưng các hoạt động của tổ chuyên môn theo quy định
về cơ bản giống nhau. Phần lớn các nghiên cứu đề cập đến việc quản lí của Hiệu
trưởng về hoạt động dạy học và các hoạt động chuyên môn của giáo viên nhằm
nâng cao chất lượng giáo dục trong các nhà trường, mỗi đề tài nghiên cứu trên một
phạm vi, thời gian khác nhau, đối tượng giáo viên và học sinh các cấp học khác
nhau. Các nghiên cứu đã làm rõ nguyên nhân dẫn đến thực trạng việc quản lí hoạt
động chuyên môn trong nhà trường của Hiệu trưởng để từ đó đề xuất các biện pháp
quản lí hiệu quả.
Trên thực tế, ở các nhà trường phổ thông thì tổ chuyên môn trực tiếp quản lí
các hoạt động của giáo viên, Hiệu trưởng quản lí hoạt động chuyên môn thông qua
chỉ đạo các tổ thực hiện nhiệm vụ chuyên môn. Vì vậy, muốn quản lí chuyên môn
tốt thì Hiệu trưởng cần có hoạt động quản lí các tổ chuyên môn tốt, đảm bảo chất
lượng. Vì vậy có thể rút ra một số nhận xét chính đối với các công trình nghiên cứu
thuộc cả Trường THCS và THPT như sau:
Một là, các công trình nghiên cứu cơ bản đi sâu vào vấn đề quản lí hoạt động
dạy học, quản lí chuyên môn trong các nhà trường THCS. Quản lí hoạt động tổ
chuyên môn trong trường phổ thông được nghiên cứu rất ít. Đặc biệt quản lí hoạt
động tổ chuyên môn trong các trường THPT hầu như chưa có công trình nào nghiên
cứu.
Hai là, quản lí hoạt động chuyên môn c ng chủ yếu xoáy sâu vào quản lí các
hoạt động dạy và học trong nhà trường. Các hoạt động chuyên môn khác chưa được
quan tâm nhiều.


-9-

Ba là, quản lí hoạt động chuyên môn hay hoạt động dạy học chưa được

nghiên cứu theo hướng Hiệu trưởng quản lí hoạt động tổ chuyên môn thông qua chỉ
đạo tổ trưởng các tổ chuyên môn.
Vì vậy, đề tài: “Quản lí hoạt động tổ chuyên môn ở trường THPT Bình
Xuyên huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc” sẽ nghiên cứu, đánh giá thực trạng các
hoạt động quản lí tổ chuyên môn đã được áp dụng ở trường THPT Bình Xuyên
huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc, đề xuất các hoạt động phù hợp nhằm nâng cao
chất lượng tổ chuyên môn ở các trường THPT.
Xác định được vai trò và tầm quan trọng của việc quản lí hoạt động tổ
chuyên môn ở các nhà trường phổ thông đối với việc nâng cao chất lượng hiệu quả
dạy và học. Tác giả vận dụng các kiến thức về khoa học quản lí giáo dục đã tiếp thu
được trong quá trình học chuyên ngành QLGD tại trường Đại học Sư phạm Hà Nội
2 và thực trạng của quản lí hoạt động tổ chuyên môn trường THPT huyện Bình
Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc để đề xuất biện pháp quản lí tổ chuyên môn ở trường THPT
nhằm nâng cao chất lượng hiệu quả giáo dục.
1.2. Một số khái niệm công cụ
1.2.1. Một số khái niệm liên quan đến lĩnh vực quản lí
Quản lí là một trong những loại hình quan trọng và lâu đời nhất của con
người, nó phát triển không ngừng theo sự phát triển của con người. Quản lí là hoạt
động cần thiết cho tất cả các lĩnh vực của đời sống con người và là một nhân tố của
sự phát triển xã hội. Quản lí là một phạm trù tồn tại khách quan được ra đời từ bản
thân nhu cầu của mọi xã hội, mọi quốc gia và trong mọi thời đại. Có nhiều quan
điểm khác nhau về quản lí:
K.Marx: “Tất cả mọi lao động xã hội trực tiếp hay lao động chung nào tiến
hành trên quy mô tương đối lớn, thì ít nhiều cũng cần đến một sự chỉ đạo để điều
hòa những hoạt động cá nhân và thực hiện những chức năng chung phát sinh từ sự
vận động của toàn bộ cơ thể sản xuất khác với sự vận động của những khí quan độc
lập của nó. Một người độc tấu vĩ cầm tự mình điều khiển lấy mình, còn một dàn
nhạc thì cần phải có một nhạc trưởng” [31,Tr.108]

- 10 -

H.Koontz (Mỹ): “Quản lí là một hoạt động thiết yếu, nó đảm bảo sự phối
hợp những nỗ lực của cá nhân nhằm đạt được những mục đích của nhóm (tổ chức).
Mục đích của mọi nhà quản lí là hình thành môi trường mà trong đó con người có
thể đạt được các mục đích của mình với thời gian, tiền bạc, vật chất và sự bất mãn
cá nhân ít nhất” [31,Tr.33].
Mary Parker Follett (1868 – 1933) đã có những đóng góp lớn trong thuyết
hành vi trong quản lí và khẳng định: “Quản lí là một quá trình lao động, liên tục, kế
tiếp nhau chứ không tĩnh tại” [27, Tr. 24].
Chester Irving Barnard (1886 – 1961) quan niệm: “Vai trò chính yếu của
người quản lí là giao tiếp với những người thuộc quyền và động viên họ nỗ lực hết
sức để đạt mục tiêu của tổ chức. Quản lí hiệu quả phụ thuộc vào sự duy trì những
mối quan hệ tốt đẹp với những người bên ngoài tổ chức cũng như với những người
mà nhà quản lí thường xuyên phải tiếp cận” [5, Tr. 25].
Các tác giả Đặng V Hoạt, Hà Thế Ngữ cho rằng: “Quản lí là một quá trình
định hướng, quá trình có mục tiêu, quản lí là một hệ thống nhằm đạt được những
mục tiêu nhất định” [19, Tr. 38].
Theo tác giả Đặng Thành Hưng: “Quản lí là một dạng lao động đặc biệt nhằm
gây ảnh hưởng, điều khiển, phối hợp lao động của người khác hoặc của nhiều người
khác trong cùng tổ chức hoặc cùng công việc nhằm thay đổi hành vi và ý thức của
họ, định hướng và tăng hiệu quả lao động của họ, để đạt mục tiêu của tổ chức hoặc
lợi ích của công việc cùng sự thỏa mãn của những người tham gia” [15,tr.7]
Như vậy, có rất nhiều cách tiếp cận về quản lí, song các định nghĩa đều đề
cập tới bản chất chung của hoạt động quản lí đó là:
- Bản chất của quản lí là gây ảnh hưởng chứ không trực tiếp sản xuất hay tạo
ra sản phẩm.
- Quản lí bao giờ c ng là một tác động hướng đích, có mục tiêu xác định, có
mục tiêu và lợi ích là cái chung của tổ chức chứ không nhằm mục tiêu lợi ích riêng
của cá nhân nào.

- Quản lí có tính hệ thống chứ không phải quá trình hay hành động đơn lẻ.


- 11 -

- Quản lí là sự tác động tương hỗ, biện chứng giữa chủ thể và khách thể quản lí.
- Quản lí xét đến cùng, bao giờ c ng là quản lí con người.
- Quản lí vừa là sự tác động mang tính chủ quan nhưng phải phù hợp quy
luật khách quan.
Quản lí vừa là một khoa học, vừa là một nghệ thuật. Là một khoa học vì các
hoạt động quản lí luôn là một hoạt động có tổ chức, có định hướng trên những quy
luật, những nguyên tắc và phương pháp hoạt động cụ thể. Chỉ khi nhận biết đúng
các quy luật đó, các đặc điểm của từng cá thể, các đặc trưng tâm lí khác nhau thì tác
động của quản lí mới có hiệu quả. Vì vậy, trong quản lí không thể tuân thủ theo
những nguyên tắc, quy định cứng nhắc mà phải xử lí tình huống linh hoạt, mềm dẻo.
1.2.2. Một số khái niệm liên quan đến lĩnh vực quản lí giáo dục
QLGD là những tác động có hệ thống, có kế hoạch, có ý thức và hướng đích
của chủ thể QL ở mọi cấp khác nhau đến tất cả các mắt xích của toàn bộ hệ thống
nhằm mục đích đảm bảo sự hình thành nhân cách cho thế hệ trẻ trên cơ sở nhận
thức và vận dụng những quy luật của xã hội c ng như các quy luật của quá trình
giáo dục về sự phát triển thể lực, trí lực và tâm lực của con người. Hiểu theo nghĩa
tổng quan QLGD là hoạt động điều hành, phối hợp các lực lượng xã hội nhằm đẩy
mạnh công tác đào tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu phát triển của xã hội. Có nhiều cách
tiếp cận khác nhau về QLGD:
- Theo tác giả Trần Kiểm: “QLGD là những tác động tự giác (có ý thức, có
mục đích, có hệ thống, có kế hoạch, hợp quy luật) của chủ thể quản lí tới các mắt
xích của hệ thống giáo dục, nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục tiêu mục
tiêu phát triển giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu của xã hội.” [32, tr.11].
Tác giả Phạm Viết Vượng đã viết: “Mục đích cuối cùng của QLGD là tổ chức
giáo dục có hiệu quả để đào tạo ra lớp thanh niên thông minh, sáng tạo, năng động, tự

chủ, biết sống và biết phấn đấu vì hạnh phúc của bản thân và của xã hội.” [27, tr.206].
Theo tác giả Đặng Thành Hưng: “Quản lí giáo dục là một dạng lao động đặc
biệt nhằm gây ảnh hưởng, điều khiển hệ thông giáo dục và các thành tố của nó,
định hướng và phối hợp lao động của những người tham gia công tác giáo dục để


- 12 -

đạt được mục tiêu giáo dục và mục tiêu phát triển giáo dục, dựa trên thể chế giáo
dục và các nguồn lực giáo dục” [15,tr. 9].
Nghị quyết Hội nghị lần thứ 2 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa
VIII đã viết: “Quản lí giáo dục là sự tác động có ý thức của chủ thể QL với khách
thể QL nhằm đưa ra hoạt động sư phạm của hệ thống giáo dục đạt tới kết quả mong
muốn bằng cách hiệu quả nhất” [26, tr. 50].
Tóm lại, có rất nhiều định nghĩa về QLGD, nhưng bản chất của QLGD là quá
trình tác động có tính định hướng của chủ thể QL lên các thành tố tham gia vào quá
trình hoạt động giáo dục nhằm thực hiện có hiệu quả mục tiêu giáo dục. Các thành
tố đó là mục tiêu giảng dạy, nội dung giảng dạy, phương pháp giảng dạy, lực lượng
giáo dục, đối tượng giáo dục, phương tiện giáo dục.
1.2.3. Quản lí nhà trường
Nhà trường, theo tác giả Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc: “Nhà
trường là một tổ chức chuyên biệt trong hệ thống tổ chức xã hội thực hiện chức
năng tái tạo nguồn nhân lực phục vụ cho sự duy trì và phát triển xã hội” [22, tr. 3].
Tại khoản 2, điều 48, Luật giáo dục 2005 đã khẳng định: “Nhà trường trong
hệ thống giáo dục quốc dân thuộc loại hình được thành lập theo quy hoạch, kế
hoạch của nhà nước nhằm phát triển sự nghiệp giáo dục.” [22, tr.15].
Như vậy, nhà trường là tổ chức giáo dục cơ sở mang tính nhà nước, xã hội là
nơi trực tiếp làm công tác đào tạo thế hệ trẻ, là cơ quan giáo dục chuyên biệt, có đội
ng các nhà giáo được đào tạo bài bản về nội dung chương trình, phương pháp giáo
dục phù hợp với mọi lứa tuổi, các phương tiện kỹ thuật phục vụ cho giáo dục, mục

đích giáo dục của nhà trường phù hợp với xu thế phát triển của xã hội và thời đại.
Nhà trường là tổ chức cơ sở của các cấp QLGD, cho nên QL nhà trường là nội
dung quan trọng trong QLGD. Có nhiều tác giả quan niệm về QL nhà trường, cụ thể:
Theo tác giả Phạm Minh Hạc: “QL nhà trường là thực hiện đường lối giáo
dục của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường vận hành
theo nguyên lí giáo dục, để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo đối với ngành
giáo dục, với thế hệ trẻ và từng học sinh” [30, tr. 61].


- 13 -

Tác giả Trần Kiểm: “QL trường là hệ thống những tác động tự giác (có ý
thức, có mục đích, có hệ thống, có kế hoạch, hợp quy luật) của chủ thể quản lí đến
tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên, tập thể học sinh, cha mẹ học sinh và các lực
lượng xã hội trong và ngoài nhà trường nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả
mục tiêu giáo dục của nhà trường” [30, tr.11].
Trong quản lí và thực tiễn khẳng định, quản lí nhà trường gồm hai loại:
- Quản lí các chủ thể bên ngoài nhà trường nhằm định hướng và tạo điều kiện
cho nhà trường hoạt động và phát triển.
- Quản lí các chủ thể bên trong nhà trường nhằm cụ thể hóa các chủ trưởng
đường lối, chính sách giáo dục thành các kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra để đưa
nhà trường đạt các mục tiêu đề ra.
Theo tác giả Đặng Thành Hưng: “QL trường học là quản lí giáo dục tạo cấp
cơ sở trong đó chủ thể quản lí là các cấp chính quyền và chuyên môn trên trường,
các nhà quản lí trong trường do Hiệu trưởng đứng đầu, đối tượng quản lí là nhà
trường như một tổ chức chuyên môn- nghiệp vụ, nguồn lực quản lí là con người, cơ
sở vật chất – kĩ thuật, tài chính, đầu tư khoa học- công nghệ, thông tin bên trong
trường và được huy động từ bên ngoài trường dựa vào luật, chính sách, cơ chế và
chuẩn hiện có” [ 15, tr.10].
QLGD trong nhà trường cốt lõi chính là quản lí quá trình dạy học do đó cần

phải quan tâm quản lí các thành tố của quá trình dạy học, muốn thực hiện hiệu quả
công tác giáo dục, người QL phải xem xét đến những điều kiện đặc thù của nhà
trường, phải chú trọng tới việc cải tiến công tác QLGD, QL nhà trường.
QLNT thực chất là QLGD trên tất cả các mặt, các khía cạnh liên quan đến
hoạt động giáo dục trong phạm vi nhà trường. Đó là một hệ thống những hoạt động
có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể QLGD để đạt tới mục tiêu giáo
dục đặt ra đối với ngành giáo dục trong từng giai đoạn phát triển của đất nước.
QLNT là QL: Chương trình dạy học và giáo dục của nhà trường, QL các hoạt động
của HS, QL giáo viên, phát triển nghề nghiệp của người thầy, QL cơ sở vật chất,


- 14 -

thiết bị dạy học, thư viện nhà trường, đảm bảo cho nhà trường thực hiện được sứ
mạng cao cả của mình.
Quản lí trường THPT, trường THPT là cấp học cuối cùng của hệ thống giáo
dục phổ thông gồm 3 năm học, là cấp học hoàn thiện kiến thức phổ thông cho HS,
cấp học tạo nguồn lực cho các yêu cầu đào tạo của xã hội, đồng thời chuẩn bị tích
cực cho thế hệ trẻ đi vào cuộc sống xã hội và lao động sản xuất. Vì vây, trường
THPT có mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục mang tính phổ thông cơ bản,
toàn diện với những yêu cầu riêng nhằm thực hiện nhiệm vụ của cấp học. Nhiệm
vụ, quyền hạn của trường THPT được quy định tại Điều 3, Điều lệ trường Trung
học (Ban hành kèm theo Thông tư số 12/2011/TT – BGDĐT, ngày 28 tháng 3 năm
2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo).
1.3. Hoạt động tổ chuyên môn ở trƣờng trung học phổ thông
+ Cơ cấu tổ chuyên môn
Theo điều 16 - Điều lệ trường THCS, THPT và trường phổ thông có nhiều
cấp học quy định về tổ chuyên môn như sau:
“Hiệu trưởng, các Phó hiệu trưởng, giáo viên, viên chức thư viện, viên chức
thiết bị thí nghiệm của trường trung học được tổ chức thành tổ chuyên môn theo

môn học hoặc nhóm môn học. Mỗi tổ chuyên môn có một tổ trưởng và một hoặc hai
tổ phó chịu sự quản lí của Hiệu trưởng, do Hiệu trưởng bổ nhiệm và giao nhiệm vụ
vào đầu năm học. Trong các nhà trường tổ chuyên môn được kiện toàn sau mỗi năm
học, căn cứ vào tình hình cụ thể của nhà trường mà Hiệu trưởng quyết định tổ
chuyên môn cho phù hợp”.
+ Nhiệm vụ của tổ chuyên môn:
Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ, hướng dẫn xây dựng và quản lí
kế hoạch cá nhân của tổ viên theo kế hoạch giáo dục, phân phối chương trình môn
học của Bộ giáo dục và đào tạo và kế hoạch năm học của nhà trường.
Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ, tham gia đánh giá xếp loại các
thành viên của tổ theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Đề xuất khen thưởng, kỷ luật đối với giáo viên.


- 15 -

Tổ chuyên môn sinh hoạt 2 tuần một lần.
Tổ chuyên môn là nơi thực hiện mọi chủ trương, đường lối, chính sách của
Đảng, Nhà nước và các quy định của Bộ Giáo dục, Sở Giáo dục, địa phương và của
nhà trường về giáo dục.
Cơ cấu tổ chuyên môn tốt nhất là gồm những giáo viên có cùng chuyên môn.
Nếu số giáo viên quá ít, có thể ghép tổ chuyên môn song phải chú ý tới những môn
gần nhau về kiến thức như các môn tự nhiên, các môn xã hội. Tổ chuyên môn cần
có kế hoạch hoạt động từ đầu năm học, khi lập kế hoạch cần căn cứ vào kế hoạch
hoạt động của nhà trường, lưu ý tính khả thi, thời gian biểu sinh hoạt chuyên môn
sắp xếp tạo điều kiện cho số thành viên trong tổ tham gia đông nhất.
Như vậy, với chức năng và nhiệm vụ trên cho thấy tổ chuyên môn là tế bào
rất quan trọng trong quá trình hoạt động giáo dục của nhà trường. Vì vậy, Hiệu
trưởng quản lí tốt được tổ chuyên môn thì sẽ nâng cao được chất lượng dạy và học
trong nhà trường.

+ Hoạt động của tổ chuyên môn
Hoạt động chuyên môn là hoạt động quan trọng nhất trong các nhà trường,
hoạt động này có vai trò quyết định đến chất lượng của nhà trường. Hoạt động của
tổ chuyên môn hàng năm phải bám sát nội dung, chương trình dạy học theo quy
định của Bộ Giáo dục, Sở Giáo dục và của nhà trường.
Hoạt động của tổ chuyên môn trong trường học bao gồm:
Tổ chức hoạt động giảng dạy của giáo viên ở trên lớp theo phân phối chương
trình của Bộ Giáo dục.
Tổ chức các hoạt động bồi dưỡng nâng cao năng lực cho học sinh khá và
giỏi (ôn thi học sinh giỏi thi cấp tỉnh) và phụ đạo học sinh yếu, kém theo quy định
của Bộ, Sở và nhà trường.
Tổ chức các hoạt động đổi mới phương pháp dạy học để nâng cao chất lượng
dạy và học trong nhà trường.
Tổ chức và theo dõi đánh giá hoạt động tự học tự bồi dưỡng hoặc chia sẻ,
trao đổi kinh nghiệm trong sinh hoạt chuyên môn, thường xuyên hoặc theo dõi định kì.


- 16 -

Tổ chức các hoạt động thao giảng, thi giáo viên giỏi cấp tổ, tuyển chọn
những giáo viên có chuyên môn tốt nhất để dự thi giáo viên giỏi cấp trường…
Ngoài hoạt động tổ chuyên môn các thành viên trong tổ chuyên môn còn
tham gia các công tác khác như: Đảng, Công đoàn, Đoàn thanh niên, công tác chủ
nhiệm lớp …
Như vậy, hoạt động của tổ chuyên môn trong nhà trường có vai trò quyết
định đến sự phát triển của nhà trường nói riêng và sự phát triển giáo dục nói chung.
Hoạt động của tổ chuyên môn là nhân tố quyết định trực tiếp đến chất lượng dạy
học trong các nhà trường hiện nay.
1.4. Quản lí hoạt động tổ chuyên môn của Hiệu trƣởng
1.4.1. Trách nhiệm, quyền hạn của Hiệu trưởng, đối với việc quản lí hoạt

động tổ chuyên môn
Theo điều 54 Luật Giáo dục thì:
- Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm quản lí các hoạt động của nhà
trường, do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền bổ nhiệm, công nhận với nhiệm kỳ 5 năm.
- Hiệu trưởng các trường thuộc hệ thống giáo dục quốc dân phải được đào
tạo, bồi dưỡng về nghiệp vụ quản lí trường học.
- Tiêu chuẩn, nhiệm vụ và quyền hạn của Hiệu trưởng; thủ tục bổ nhiệm
công nhận Hiệu trưởng trường đại học do Thủ tướng Chính phủ quy định; đối với các
trường ở các cấp học khác do Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo quy định…” [22, tr.
43].
Thời gian đảm nhiệm chức vụ Hiệu trưởng không quá 2 nhiệm kỳ ở một
trường THPT. Với yêu cầu Hiệu trưởng phải là người giảng dạy ít nhất 5 năm ở bậc
THPT hoặc bậc cao hơn, có phẩm chất đạo đức tốt, có trình độ chuyên môn vững
vàng, có năng lực quản lí và lãnh đạo, được bồi dưỡng lí luận và nghiệp vụ, có sức
khỏe, được tập thể giáo viên, nhân viên tín nhiệm.
Như vậy Hiệu trưởng trong nhà trường là người đại diện cho việc quản lí
hành chính nhà nước. Để làm tốt nhiệm vụ của mình Hiệu trưởng phải nắm vững
các nguyên tắc quản lí trong hoạt động quản lí.


- 17 -

Tại điều 19 Điều lệ THCS, THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học quy
định Hiệu trưởng nhà trường có những nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
- Tổ chức bộ máy nhà trường.
- Xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện nhiệm vụ năm học.
- Quản lí giáo viên, nhân viên, học sinh, quản lí chuyên môn, phân công công
tác, kiểm tra đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ của giáo viên, nhân viên.
- Quản lí và tổ chức giáo dục học sinh.
- Quản lí hành chính, tài chính, tài sản của nhà trường.

- Thực hiện các chế độ chính sách của Nhà nước đối với giáo viên, nhân
viên, học sinh, tổ chức thực hiện quy chế dân chủ trong hoạt động của nhà trường.
- Được theo học các lớp chuyên môn, nghiệp vụ và hưởng các chế độ hiện hành.
- Hiệu trưởng làm việc theo các nguyên tắc sau:
+ Nguyên tắc trách nhiệm pháp lí.
+ Nguyên tắc dân chủ.
+ Nguyên tắc đổi mới.
+ Nguyên tắc tự chủ và tự chịu trách nhiệm.
Như vậy, Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm quản lí mọi hoạt động của
nhà trường trong đó có hoạt động tổ chuyên môn. Để làm tốt được điều này, người
Hiệu trưởng cần phải bao quát được 19 công việc sau đây:
1. Tổ chức quá trình dạy học, giáo dục, đào tạo trong nhà trường đảm bảo sự
lãnh đạo của Đảng và yêu cầu quản lí nhà nước về giáo dục đối với nhà trường.
2. Đề ra được sứ mệnh, tầm nhìn và thông điệp phát triển nhà trường quán
triệt nguyên lí giáo dục và chức năng kinh tế - sư phạm của nhà trường trong đời
sống cộng đồng.
3. Xây dựng được kế hoạch phát triển chiến lược phát triển nhà trường theo
hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa nhà trường.
4. Xác định kế hoạch năm học có mục tiêu rõ ràng với nhiệm vụ nâng cao
chất lượng giáo dục đào tạo.


- 18 -

5. Phối hợp tốt với các tổ chức chính trị - xã hội trong và ngoài nhà trường
tập trung vào thực hiện sứ mệnh của nhà trường trong đời sống xã hội.
6. Cùng các nhà chuyên môn, giáo viên của trường lựa chọn nội dung giảng
dạy bám sát vào giáo trình, sách giáo khoa và có sự cập nhật với động thái phát
triển kinh tế văn hóa của địa phương.
7. Tổ chức cải tiến phương pháp dạy học quán triệt các thành tựu đổi mới về

phương pháp dạy học theo quan điểm sư phạm tương tác.
8. Tuyển dụng, lựa chọn sử dụng giáo viên, công nhân viên, bố trí công việc
chức trách phù hợp với năng lực hoàn cảnh của từng người, thúc đẩy họ lao động sư
phạm có hiệu quả.
9. Hỗ trợ, khích lệ giáo viên có sáng kiến kinh nghiệm Sư phạm, khuyến
khích giáo viên tổng kết và làm theo kinh nghiệm giáo dục tiên tiến.
10. Đảm bảo thực hiện tốt chỉ tiêu tuyển sinh mà cấp trên giao cho trường.
11. Xây dựng tập thể người học có động cơ và ý chí tự học, tự giáo dục. Chú
ý các hoạt động ngoại khóa, vui chơi, giao lưu của học sinh.
12. Giúp đỡ học sinh nghèo vượt khó trong học tập, bồi dưỡng học sinh giỏi,
học sinh năng khiếu, làm tốt công tác hướng nghiệp cho học sinh, chú ý kết hợp
giáo dục và lao động sản xuất trong nhà trường theo các điều kiện hiện thực vừa sức
với học sinh. Tập dượt cho học sinh yêu thích và thực hiện các nghiên cứu xã hội,
tự nhiên ở địa phương phù hợp với nội dung đào tạo và trình độ của học sinh.
13. Theo dõi có hệ thống các thế hệ học sinh vào trường, ra trường, tổ chức
mối liên hệ giữa nhà trường với học sinh đã ra trường thông qua ban liên lạc cựu
học sinh nhà trường.
14. Xây dựng mối quan hệ tốt với tổ chức cha mẹ học sinh trong trường phối
hợp thực hiện việc giáo dục học sinh và xây dựng phát triển nhà trường. Thực hiện
tốt công tác xã hội hóa giáo dục: phát huy ảnh hưởng của nhà trường vào cộng đồng
và huy động cộng đồng tích cực tham gia xây dựng nhà trường.
15. Quản lí tốt cơ sở vật chất - sư phạm của nhà trường, thực hiện sự đồng bộ
về các yêu cầu sư phạm, kinh tế, kỹ thuật đặt ra cho yếu tố thiết bị dạy học.