tích hợp liên môn: “TÍCH HỢP LIÊN MÔN LỊCH SỬ, ÂM NHẠC VÀ NGỮ VĂN ĐỂ GIÁO DỤC TẤM GƯƠNG ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH CHO HỌC SINH VÀO BỘ MÔN GDCD KHỐI 9”

“TÍCH HỢP LIÊN MÔN LỊCH SỬ, ÂM NHẠC VÀ
NGỮ VĂN ĐỂ GIÁO DỤC TẤM GƯƠNG ĐẠO
ĐỨC HỒ CHÍ MINH CHO HỌC SINH VÀO
BỘ MÔN GDCD KHỐI 9”
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Là nhà hoạt động chính trị lỗi lạc,
lãnh tụ vĩ đại của cách mạng Việt Nam,
đồng thời là nhà giáo, nhà văn hóa lớn của
thế giới, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sáng lập,
đặt nền móng và chỉ đạo việc xây dựng nền
giáo dục mới Việt Nam. Người luôn coi sự
nghiệp giáo dục là công tác trồng người,
tương lai đất nước thịnh hay suy, đều được
gắn với sự nghiệp giáo dục.
“ Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây
Vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”
Chỉ riêng về giáo dục, tư tưởng Hồ
Chí Minh cũng đã là một kho tàng, ở tầm chiến lược và ngày càng ngời sáng qua
thực tiễn. Đẩy mạnh và phát triển toàn diện sự nghiệp giáo dục trong công cuộc
đổi mới hôm nay cũng chính là thực hiện ham muốn tột bậc của Người. Đó là
“làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng
bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”. Tư tưởng đó của Người
cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị, vẫn tỏa sáng tính cách mạng, tính dân tộc và
tính nhân văn sâu sắc.
Tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đẹp ở những điều rất đơn giản, bình dị
và gần gũi với chúng ta đó chính là nếp sống, cách cư xử, giao tiếp trong sinh
hoạt hàng ngày. Có thể nói ở Người hội tụ tất cả những đức tính tốt đẹp mà ai
cũng cần phải cố gắng, phấn đấu trau dồi và rèn luyện như: cần, kiệm, liêm,
chính, chí công vô tư, giản dị, trung thực, tiết kiệm, siêng năng, kiên trì, tự lập,
tự tin, sống và làm việc theo pháp luật, tôn trọng kỉ luật ..v.v… Vì vậy, việc tích
hợp, lồng ghép học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vào các

môn học khác trong nhà trường nói chung và bộ môn GDCD nói riêng thực sự là
một hoạt động thiết thực và lâu dài nhằm hưởng ứng cuộc vận động điểm: “Học
tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và để người người học Bác,
nhà nhà học Bác một cách gần gũi nhất, tự nhiên nhất và hiệu quả nhất.
Sáng kiến: “Tích hợp liên môn Lịch sử, Âm nhạc và Ngữ văn để giáo
dục tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh cho học sinh vào bộ môn GDCD khối
9” được xây dựng chủ yếu thông qua những mẩu chuyện, những lời dạy, những
thước phim tư liệu … về đời sống thường ngày cũng như quá trình hoạt động
cách mạng của Bác. Mỗi câu chuyện là một nhân cách cao đẹp, một hình ảnh
tinh khiết nhất, trong sáng nhất, chuẩn mực nhất xứng đáng để cho chúng ta học
tập và noi theo.
Năm học: 2015 – 2016

Trang 1


II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI:
1. Cơ sở lý luận:
1.1. Quan niệm của Hồ Chí Minh về “đạo đức”:
Hồ Chí Minh là người bàn nhiều về đạo đức, nhất là đạo đức cách mạng.
“Đức là gốc”, là quan điểm cơ bản, xuyên suốt và nhất quán trong tư tưởng đạo
đức Hồ Chí Minh. Theo Người, đạo đức không chỉ là “gốc”, là nền tảng, là nhân
tố chủ chốt của người cách mạng, mà còn là thước đo giá trị của con người.
Người thường nói:
“Có đức mà không có tài, làm việc gì cũng khó.
Có tài mà không có đức thì là người vô dụng”.
Hồ Chí Minh không đưa ra định nghĩa đạo đức là gì, nhưng trong sử
dụng, thuật ngữ đạo đức được dùng với 3 nghĩa: Rộng, hẹp, và rất hẹp.
Nghĩa rộng: Đạo đức là hình thái ý thức xã hội, nhờ đó con người tự giác
điều chỉnh hành vi cho phù hợp với lợi ích, hạnh phúc và làm giàu tính người

trong các quan hệ xã hội, kể cả trong các quan hệ chính trị, tư tưởng.
Nghĩa hẹp: Đạo đức là các qui tắc, chuẩn mực dùng điều chỉnh hành vi
con người trong quan hệ giữa người với người trong hoạt động sống.
Nghĩa rất hẹp: Đó là hành vi đạo đức, là hành động cá nhân thể hiện
quan niệm của bản thân về nghĩa vụ đối với xã hội và đối với người khác, thể
hiện lương tâm hoặc bổn phận cá nhân trong cuộc sống.
Hồ Chí Minh tập trung bàn nhiều về đạo đức theo nghĩa hẹp với 3 mối
quan hệ cơ bản của mỗi con người (với mình, với người và với việc).
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, đạo đức con người được quy tụ ở bốn chữ:
“Cần, Kiệm, Liêm, Chính”. Để mọi người dễ hiểu, dễ nhớ, Người viết:
“Trời có bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông.
Đất có bốn phương: Đông, Tây, Nam, Bắc.
Người có bốn đức: Cần, Kiệm, Liêm, Chính.
Thiếu một mùa thì không thành trời
Thiếu một phương thì không thành đất
Thiếu một đức thì không thành người”.
1.2. Quan niệm của Hồ Chí Minh về “đạo đức” của người thầy:
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đánh giá cao vị trí, vai trò của người
thầy - những người mở trí, khai tâm cho con người. Bác nói: “Còn gì vẻ vang
hơn nghề đào tạo những thế hệ sau này tích cực góp phần xây dựng chủ nghĩa xã
hội và chủ nghĩa cộng sản. Người thầy tốt - thầy giáo xứng đáng là thầy giáo - là
người vẻ vang nhất dù là tên tuổi không được đăng trên báo, không được hưởng
huân chương, những người thầy giáo tốt là những người anh hùng vô danh”.
Bác chỉ rõ: “Học cái tốt thì khó, ví như người ta leo núi, phải vất vả, khó
nhọc mới lên đến đỉnh. Học cái xấu thì dễ, như ở trên đỉnh núi trượt chân một
cái là nhào xuống vực sâu”.
Ðể làm tròn sứ mệnh vẻ vang ấy, Bác nhắc nhở: “Người giáo viên phải
chú ý cả tài, cả đức, tài là văn hóa, chuyên môn, đức là chính trị. Muốn cho học
sinh có đức thì giáo viên phải có đức ... Cho nên thầy giáo, cô giáo phải thực sự
gương mẫu, là tấm gương sáng cho các em học sinh noi theo”.

Năm học: 2015 – 2016

Trang 2


1.3 - Những điểm sáng trong tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh:
Theo Tài liệu học tập trong cuộc vận động: “Học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh_Ban Tư tưởng Văn hóa Trung Ương, Nhà xuất bản
Chính trị quốc gia, bấy nhiêu đức tính cao cả được chung đúc lại trong một con
người đã làm cho tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trở nên cao thượng, và được
thể hiện tập trung trong các điểm sau:
 Đạo đức Hồ Chí Minh là tấm gương trọn đời phấn đấu, hy sinh vì sự nghiệp
giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người và nhân loại.
 Đạo đức Hồ Chí Minh là tấm gương của ý chí và nghị lực tinh thần to lớn,
vượt qua mọi khó khăn, thử thách để đạt được mục đích cách mạng.
 Đạo đức Hồ Chí Minh là tấm gương tuyệt đối tin tưởng vào sức mạnh của
nhân dân, kính trọng nhân dân, hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân.
 Đạo đức Hồ Chí Minh là tấm gương của một con người nhân ái, vị tha, khoan
dung, nhân hậu hết mực vì con người.
 Đạo đức Hồ Chí Minh là tấm gương cần kiệm, liêm, chính, chí công vô tư,
đời riêng trong sáng, nếp sống giản dị và đức khiêm tốn phi thường.
Tùy vào bài học mà người giáo viên cần chọn lọc các điểm sáng để lồng
ghép, tích hợp cho phù hợp.
1.4. Giáo dục đạo đức trong các môn Lịch sử, Âm nhạc, Ngữ Văn:
- Những môn học trong nhà trường đều góp phần hình thành và giáo dục nhân
cách, tư duy và các kĩ năng sống cần thiết cho học sinh. Riêng các môn như Lịch
sử, Âm nhạc, Ngữ Văn có đặc thù gần giống với bộ môn GDCD, như:
+ Lịch sử giúp học sinh hiểu thêm về xuất xứ của từng tác phẩm văn học ra đời
trong hoàn cảnh, giai đoạn lịch sử; giúp học sinh thêm yêu các truyền thống tốt
đẹp về văn hóa của dân tộc, những trang lịch sử hào hùng, những mốc son vàng,

góp phần nâng cao lòng tự hào, tự tôn dân tộc trong thế hệ trẻ ngày nay.
+ Âm nhạc giúp học sinh yêu thêm cái hay, cái đẹp về nghệ thuật, về văn hóa,
bồi dưỡng khả năng cảm thụ ca hát đồng thời âm nhạc giúp tiết học thêm nhẹ
nhàng, cảm xúc thăng hoa.
+ Ngữ Văn giúp bồi dưỡng tâm hồn cho học sinh. Những bài văn, bài thơ sẽ có
sức lay động mạnh và chạm vào trái tim học sinh nhanh nhất và bền chắc nhất.
Tích hợp liên môn Lịch sử, Âm nhạc và Ngữ văn để giáo dục tấm gương
Hồ Chí Minh vào bộ môn GDCD khối 9 sẽ giúp học sinh học tốt được nhiều bộ
môn xã hội khác và quan trọng giúp học sinh khai thác hết cái hay, cái đẹp từ bộ
môn GDCD, xua tan suy nghĩ đây là một bộ môn nhàm chán, khô khan, không
hứng thú khi tiếp nhận nội dung kiến thức.
2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài:
Phương pháp dạy học theo hướng tích hợp là lồng ghép nội dung tích hợp
vào các bài dạy, tùy theo từng môn học mà lồng ghép tích hợp ở các mức độ như
liên hệ, lồng ghép bộ phận hay là toàn phần ( Phần nội dung bài học, phần bài
tập hay là tổng kết toàn bài...). Khi tích hợp giáo viên cần sử dụng ngôn từ kết
nối sao cho lô-gic và hài hòa .... từ đó giáo dục và rèn kĩ năng sống, giá trị sống
cho học sinh.
+ Lồng ghép bộ phận: giáo viên chọn địa chỉ, chọn mục để lồng ghép nhằm
nhấn mạnh; khắc sâu kiến thức cho học sinh tại nội dung liên quan đến bài học.
Năm học: 2015 – 2016

Trang 3


+ Lồng ghép liên hệ: dựa vào phần nội dung của bài học, giáo viên liên hệ giáo
dục tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, hoạt động này không chiếm nhiều thời
gian nhưng vẫn đảm bảo tiến trình của nội dung bài học.
3. Một số ví dụ cụ thể về lồng ghép giáo dục học tập tấm gương đạo đức Hồ
Chí Minh vào các bài học của bộ môn GDCD:

* Các phương pháp/kĩ thuật lồng ghép:
1. Sử dụng câu chuyện có sẵn hoặc lời dạy có sẵn trong SGK.
2. Gv hoặc Hs sưu tầm những mẩu chuyện và chia sẻ trong giờ học. (chú ý đọc
diễn cảm, thể hiện nội tâm, tình cảm của nhân vật, lựa chọn câu chuyện phù hợp
với nội dung bài và có độ dài vừa phải).
3. Thiết kế một vài trò chơi nhẹ nhàng để thay đổi không khí.
4. Lồng ghép âm nhạc, xem tranh ảnh hoặc video clip, phim tư liệu ...
* Các bước của tiến trình tích hợp liên môn chủ đề đức tính Bác Hồ vào bài
học:
+ Bước 1: Xác định mục tiêu bài học (dựa chuẩn kiến thức – kĩ năng).
+ Bước 2: Xác định địa chỉ tích hợp, phân môn tích hợp để lồng ghép giáo dục
tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
+ Bước 3: Lựa chọn phương pháp tích hợp: phim, nhạc, trò chơi, thảo luận nhóm,
sử dụng tranh ảnh, khai thác mẩu chuyện … Tùy theo nội dung từng bài học mà
lựa chọn phương pháp, hình thức lồng ghép cho phù hợp.
3.1. Sử dụng câu chuyện có sẵn hoặc lời dạy có sẵn trong SGK.
+ Bước 1: Xác định mục tiêu bài học (dựa vào sách chuẩn kiến thức – kĩ năng)
+ Bước 2: Xác định địa chỉ tích hợp: Mục 1. Khái niệm.
+ Bước 3: Lựa chọn phương pháp: Khai thác mẩu chuyện có sẵn trong Sgk (phần
Đặt vấn đề).
Bài 1: CHÍ CÔNG VÔ TƯ
Mẩu chuyện (Sgk trang 4): Chủ tịch Hồ Chí Minh là một tấm gương trong
sáng, tuyệt vời nhất về sự phấn đấu cho những lí tưởng đạo đức, cao cả. Hoài
bão lớn nhất của Người là Tổ quốc được giải phóng, nhân dân được hạnh phúc,
ấm no. Sinh thời, chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “Cả đời tôi chỉ có một mục
đích là phấn đấu cho quyền lợi của dân tộc và hạnh phúc của nhân dân”, và:
“Bất kì bao giờ, bất kì ở đâu tôi cũng chỉ theo đuổi một mục đích là làm cho ích
quốc, lợi dân”.
Lúc còn sống, Người đã dành tất cả tình thương yêu cho đồng bào, già trẻ, gái
trai ... Khi sắp phải từ biệt thế giới này, Người cũng chỉ “tiếc rằng không được

phục vụ lâu hơn nữa, nhiều hơn nữa”, và Người đã“để lại muôn vàn tình thân
yêu cho toàn dân, toàn Đảng, cho toàn thể bộ đội, cho các cháu thanh niên và
nhi đồng”.
Hỏi: Em có suy nghĩ gì về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của chủ tịch Hồ Chí
Minh?
Năm học: 2015 – 2016

Trang 4


Trả lời: Bác là một người chí công vô tư, làm việc gì cũng đều xuất phát từ lợi
ích chung và đặt lợi ích của tập thể lên trên lợi ích cá nhân.
Kết luận: Bác luôn vì tập thể, đây là một đức tính rất cần đối với mỗi người. Vì
vậy, chúng ta hãy noi gương Bác.
Sau đó chúng ta có thể tiến hành chia nhóm cho các tổ tìm những mẩu chuyện
về Bác để minh chứng cho nội dung: “Cả cuộc đời của Bác luôn sống, phấn đấu
và hi sinh cho quyền lợi của dân tộc và hạnh phúc của nhân dân”.
Hoạt động này giúp cho các em học sinh có thể chia sẻ cùng nhau nhiều mẩu
chuyện hay về Bác, thông qua đó rèn thêm kĩ năng kể chuyện, kĩ năng tự tin
trước đám đông, năng lực giao tiếp và sử dụng ngôn ngữ sao cho hay, truyền
cảm, thuyết phục người nghe.
Liên môn Lịch sử và Âm nhạc: Cho hs xem một clip về Bác Hồ ra đi tìm
đường cứu nước trên nền bài hát “Dấu chân phía trước”_nhạc sĩ Phạm Minh
Tuấn.
Liên môn Ngữ văn có thể đọc những bài thơ ca ngợi hình ảnh của Bác hi sinh
cho đại cuộc, không màng lợi ích cá nhân, hi sinh tuổi xuân và cống hiến hết
mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc:
“Anh đội viên thức dậy
Thấy trời khuya lắm rồi
Mà sao Bác vẫn ngồi

Đêm nay Bác không ngủ.
Lặng yên bên bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm ngâm
Ngoài trời mưa lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác.
.............
- Chú cứ việc ngủ ngon
Ngày mai đi đánh giặc
Bác thức thì mặc Bác
Bác ngủ không an lòng
Bác thương đoàn dân công
Đêm nay ngủ ngoài rừng
Rải lá cây làm chiếu
Manh áo phủ làm chăn...”
(Đêm nay Bác không ngủ_Minh Huệ)
“Ăn một miếng ngon cũng đắng lòng vì tổ quốc
Chẳng yên lòng khi ngắm một nhành hoa”.
(Người đi tìm hình của nước_Chế Lan Viên)
“Một canh ...hai canh...lại ba canh
Trằn trọc băn khoăn giấc chẳng thành
Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt
Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh”
(Không ngủ được_Hồ Chí Minh)
Năm học: 2015 – 2016

Trang 5


“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa

Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”.
(Cảnh khuya_ Hồ Chí Minh)
3.2. Sử dụng câu chuyện sưu tầm.
+ Bước 1: Xác định mục tiêu bài học.
+ Bước 2: Xác định địa chỉ tích hợp: Mục 1. Khái niệm.
+ Bước 3: Lựa chọn phương pháp: Sưu tầm mẩu chuyện để lồng ghép.
Bài 2: TỰ CHỦ
Mẩu chuyện: “Nước nóng, nước mát”
Buổi đầu kháng chiến chống Pháp, có một đồng chí cán bộ trung đoàn thường
hay quát mắng, đôi khi còn bợp tai chiến sỹ. Đồng chí này đã từng làm giao
thông, bảo vệ Bác đi ra nước ngoài trước Cách mạng Tháng Tám.
Được tin nhân dân “dư luận” về đồng chí này, một hôm, Bác cho gọi lên Việt
Bắc. Bác dặn trạm đón tiếp khu ATK, dù có đến sớm, cũng giữa trưa mới cho
đồng chí ấy vào gặp Bác.
Trời mùa hè, nắng chang chang, đi bộ đúng ngọ “đồng chí Trung đoàn” vã cả
mồ hôi, người như bốc lửa. Đến nơi, Bác đã chờ sẵn. Trên bàn đã đặt hai cốc
nước, một cốc nước sôi có ý chừng vừa như mới rót, bốc hơi nghi ngút, còn cốc
kia là nước lạnh. Sau khi chào hỏi xong, Bác chỉ vào cốc nước nóng nói:
- Chú uống đi.
Đồng chí cán bộ kêu lên:
- Trời! Nắng thế này mà Bác lại cho nước nóng làm sao cháu uống được?
Bác mỉm cười:
- À ra thế. Thế chú thích uống nước nguội, mát không?
- Dạ có ạ.
Bác nghiêm nét mặt nói:
- Nước nóng, cả chú và tôi đều không uống được. Khi chú nóng, cả chiến sĩ của
chú và cả tôi cũng không tiếp thu được. Hòa nhã, điềm đạm cũng như cốc nước
nguội dễ uống, dễ tiếp thu hơn.
Hiểu ý Bác giáo dục, đồng chí cán bộ nhận lỗi, hứa sẽ sửa chữa…”

Hỏi: Câu chuyện trên muốn giáo dục chúng ta điều gì?
Trả lời: Khi chúng ta nóng giận thường chúng ta không giữ được sự bình tĩnh,
không làm chủ và kiểm soát được cảm xúc và hành vi của bản thân. Điều đó sẽ
ảnh hưởng đến mối quan hệ với mọi người và công việc.
Hỏi: Vậy chúng ta cần phải làm gì để khắc phục khuyết điểm ấy?
Trả lời: Chúng ta cần phải bình tĩnh, tự tin, kiềm chế cảm xúc và hành vi trong
mọi hoàn cảnh, tình huống để có những cách ứng xử phù hợp nhất..
Kết luận: Đó là đức tính tự chủ giúp cho mỗi người luôn có thái độ bình tĩnh,
ôn hòa để giải quyết công việc; làm chủ được cảm xúc, tình cảm trong mọi hoàn
cảnh, tình huống. Vì vậy, chúng ta hãy noi gương và làm theo lời Bác, nhất là
trong những mối quan hệ giao tiếp bạn bè có rất nhiều tình huống hiểu nhầm
Năm học: 2015 – 2016

Trang 6


hoặc những xung đột, xích mích nhỏ, nếu thiếu tự chủ, chúng ta sẽ có thể làm
cho sự việc trở nên rắc rối hơn, và gây ra những hậu quả không mong đợi.
Liên môn Ngữ Văn: Trong kho tàng ca dao, tục ngữ, thành ngữ để khuyên
người ta làm chủ được chủ những suy nghĩ, tình cảm, hành vi và việc làm của
bản thân có những câu như sau:
- “Giận mất khôn”.
- “Dù ai nói ngả nói nghiêng
Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân
Dù ai rào dậu ngăn sông
Lòng ta vẫn vững như cây giữa rừng”.
Bài 3: “ DÂN CHỦ VÀ KỈ LUẬT”
+ Bước 1: Xác định mục tiêu bài học.
+ Bước 2: Xác định địa chỉ tích hợp: Liên hệ dẫn chứng tấm gương tôn trọng kỉ
luật và thể hiện tính dân chủ của Bác sau khi học xong mục 1: Thế nào là dân

chủ, thế nào là kỉ luật?
+ Bước 3: Lựa chọn phương pháp: Sưu tầm mẩu chuyện để lồng ghép.
Mẩu chuyện: Ngày 10/10/1961, dù là Chủ tịch nước nhưng khi nghỉ một buổi
họp Quốc hội, Bác vẫn viết:
“Kính gửi Quốc hội
Vì phải đi dự đại hội lần thứ 22 của Đảng cộng sản Liên Xô, tôi xin phép vắng
mặt trong kì họp Quốc hội lần này.
Tôi kính chúc kì họp này của Quốc hội thành công tốt đẹp!
Hồ Chí Minh”
Hỏi: Tính dân chủ và kỉ luật của Bác được thể hiện như thế nào?
Trả lời: Dù là Chủ tịch nước nhưng khi vắng họp, Bác viết đơn xin phép nghỉ
một buổi, điều đó thể hiện tính dân chủ của Bác vì Bác xem mình cũng là một
công dân, một thành viên trong Quốc hội, không phải cứ là Chủ tịch nước thì tự
cho mình những đặc quyền, đặc lợi riêng và đó cũng thể hiện tính kỉ luật của
Bác: tôn trọng nội quy của tập thể, khi nghỉ hoặc vắng họp thì phải có đơn xin
phép.
Kết luận: Dù vắng mặt có lý do chính đáng nhưng Bác vẫn viết đơn xin phép,
đó chính là ý thức tôn trọng kỉ luật và thể hiện tính dân chủ. Chúng ta cần học
tập và làm theo Bác.
Từ đó Gv có thể liên hệ thực tế tại trường mình khi học sinh nghỉ học một buổi
thường không viết phép, điều đó vừa ảnh hưởng đến quyền lợi của bản thân, vừa
ảnh hưởng đến thành tích thi đua của lớp. Vì vậy cần hướng cho các em ý thức
và thái độ tôn trọng kỉ luật từ những hành vi, việc làm đơn giản nhất như đi xin
phép, về thưa gửi, vắng học cũng xin phép, đến trường thì tôn trọng nội qui của
trường, của lớp.
Tính dân chủ và kỉ luật rất cần thiết cho học sinh và thanh thiếu niên, nhi đồng,
đặc biệt khi chúng ta sống trong một môi trường tập thể. Và hiện thực hóa lời
nhắn nhủ yêu thương ấy, Bác đã gửi gắm đến các em học sinh qua: “Năm điều
Bác Hồ dạy”.
Năm học: 2015 – 2016

Trang 7


Liên môn Lịch sử: Giới thiệu nguồn gốc ra đời” “Năm điều Bác Hồ dạy”
Đảng Cộng sản Việt Nam thành lập vào ngày 03/02/1930, từ đó, phong
trào đấu tranh chống đế quốc và phong kiến dưới sự lãnh đạo của Đảng ngày
càng phát triển. Từ khi ra đời Đảng ta rất quan tâm đến công tác giáo dục thế hệ
trẻ, ngày 26 tháng 3 năm 1931, tại Hội nghị lần thứ 2 của Ban Chấp hành Trung
ương Đảng đã ra Nghị quyết thành lập tổ chức Đoàn Thanh niên và giao nhiệm
vụ cho Đoàn trực tiếp phụ trách việc giáo dục thiếu niên và nhi đồng.
Trở về nước tháng 2/1941, vào tháng 5/1941 Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
trực tiếp chỉ đạo Hội nghị Ban chấp hành trung ương Đảng lần thứ VIII chủ
trương thành lập Mặt trận Việt Minh bao gồm nhiều tổ chức yêu nước. Cũng
trong thời gian ấy, theo chỉ thị của Đảng tổ chức Đội Thiếu niên Tiền phong và
Đội Nhi đồng cứu quốc đã được thành lập tại Pắc Pó (Cao Bằng) do Đoàn
Thanh niên cứu quốc (nay là Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh) trực tiếp
phụ trách. Ngày 15/5/1941, tại thôn Nà Mạ, xã Trường Hà, huyện Hà Quảng,
tỉnh Cao Bằng, tổ chức Hội Nhi đồng Cứu quốc (nay là Đội Thiếu niên Tiền
phong Hồ Chí Minh) đầu tiên được thành lập với 5 đội viên là Nông Văn Dền
(tức Kim Đồng) được bầu làm Đội trưởng, Nông Văn Thàn (tức Cao Sơn), Lý
Văn Tịnh (tức Thanh Minh), Lý Thị Nì (tức Thủy Tiên), Lý Thị Xậu (tức Thanh
Thủy).
Đến tháng 3/1951, Hội đổi tên thành Đội Thiếu nhi Tháng Tám. Khi hòa
bình lập lại, tại Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ hai (tháng 11/1956), Đội Thiếu
nhi Tháng Tám được đổi tên thành Đội Thiếu niên Tiền phong - là tổ chức gồm
cả lứa tuổi thiếu niên và nhi đồng. Đến ngày 19/3/1961, Ban Bí thư Trung ương
Đảng lại giao cho Trung ương Đoàn tổ chức riêng lứa tuổi nhi đồng vào Đội Nhi
đồng Tháng Tám. Ngày 30/4/1970, sau ngày Bác Hồ đi xa, thể theo nguyện
vọng của thanh niên, đoàn viên, đội viên, thiếu nhi cả nước, Ban Chấp hành

Trung ương Đảng đã ra nghị quyết trao cho Đoàn và Đội được mang tên Bác Hồ
kính yêu và từ đó đến nay Đội được mang tên: Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ
Chí Minh và Đội Nhi đồng Hồ Chí Minh. Ngày 30/4/1975, Chiến dịch Hồ Chí
Minh toàn thắng, miền Nam tổ quốc được giải phóng, Bắc - Nam sum họp một
nhà, tháng 6/1976, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đoàn lần thứ 23 họp tại
Thành phố Hồ Chí Minh đã thống nhất tổ chức Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ
Chí Minh trong cả nước và đề nghị Ban Chấp hành Trung ương đảng trao cho
Đội khẩu hiệu:"Vì Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, vì lý tưởng của Bác Hồ vĩ đại: Sẵn
sàng!".

Năm học: 2015 – 2016

Trang 8


Trong dịp kỷ niệm 20 năm Ngày thành lập Đội Thiếu niên Tiền phong,
(tháng 15/5/1941 - 15/5/1961), Bác gửi thư chúc mừng và ân cần động viên, căn
dặn các cháu thiếu niên, nhi đồng 5 điều, từ đó đến nay 5 điều Bác Hồ dạy đã trở
thành mục tiêu phấn đấu của toàn thể thiếu niên, nhi đồng Việt Nam. Bác viết:
“Các cháu yêu quý!
15 tháng 5 nǎm 1961 là ngày kỷ niệm 20 tuổi của Đội Thiếu niên tiền
phong. Bác gửi các cháu lời chúc mừng thân ái nhất.
Trong thời kỳ qua, từ Bắc đến Nam, thiếu niên và nhi đồng đã hǎng hái
tham gia cách mạng và kháng chiến, có những thiếu niên và nhi đồng đã oanh
liệt hi sinh cho Tổ quốc, như Kim Đồng, Lê Vǎn Tám và nhiều cháu khác.
Từ ngày hòa bình trở lại, ở miền Bắc có Đảng lãnh đạo, có Đoàn giúp
đỡ, các cháu đều chǎm chỉ học hành, tham gia lao động, cháu nào cũng ngoan.
Bác vui lòng khen ngợi các cháu.
Nhưng chúng ta phải luôn luôn nhớ đến thiếu niên và nhi đồng ở miền
Nam ruột thịt, đang bị bọn Mỹ - Diệm áp bức đọa đày.

Để ủng hộ đồng bào miền Nam (kể cả thiếu niên và nhi đồng) đấu tranh
chống Mỹ - Diệm, đồng bào miền Bắc phải thi đua xây dựng chủ nghĩa xã hội,
làm cơ sở vững mạnh để thực hiện hòa bình thống nhất nước nhà.
Các cháu cũng tham gia đấu tranh, bằng cách thực hiện mấy điều sau
đây:
- Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào.
- Học tập tốt, lao động tốt.
- Đoàn kết tốt, kỷ luật tốt.
- Giữ gìn vệ sinh thật tốt.
- Khiêm tốn, thật thà, dũng cảm.
Mai sau, các cháu sẽ là người chủ của nước nhà. Cho nên ngay từ rày,
các cháu cần phải rèn luyện đạo đức cách mạng để chuẩn bị trở nên người công
dân tốt, người cán bộ tốt của nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân
chủ và giàu mạnh.
Bác gửi các cháu nhiều cái hôn!
BÁC HỒ”
Liên môn Âm nhạc: Và để các em học sinh dễ thuộc lời dạy của Bác Hồ, lời dạy
trên cũng đã được phổ nhạc trở nên rất quen thuộc đối với học sinh.
“Năm Điều Bác Hồ dạy”_nhạc sĩ: Nguyễn Quốc Anh.
3.3.Thiết kế một vài trò chơi nhẹ nhàng để thay đổi không khí.
- Trò chơi liên môn Văn - Sử - GDCD.
Bài 7: KẾ THỪA VÀ PHÁT HUY TRUYỀN THỐNG TỐT ĐẸP CỦA
DÂN TỘC_GDCD 9
+ Bước 1: Xác định mục tiêu bài học.
+ Bước 2: Xác định địa chỉ tích hợp: toàn bài.
+ Bước 3: Lựa chọn phương pháp: sử dụng âm nhạc, trò chơi.
1. Hoạt động: Giới thiệu bài mới:
Gv cho hs nghe bài hát: “Lời Bác dặn trước lúc đi xa “- Trần Hoàn.
Năm học: 2015 – 2016

Trang 9


? Hãy cho biết cảm xúc của em khi nghe xong bài hát này?
- Xúc động và tự hào về Bác. Trong những giây phút cuối cùng của cuộc đời
mình, Bác vẫn thèm được nghe những làn điệu dân ca của quê hương, điều đó
chứng tỏ Bác rất yêu quê hương.
Gv chốt lại: Trong những giây phút cuối cùng của cuộc đời mình, Bác vẫn thèm
được nghe những làn điệu dân ca của quê hương, điều đó chứng tỏ Bác rất yêu
những làn điệu dân ca vì các làn điệu dân ca chính là một trong những truyền
thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. Vậy truyền thống tốt đẹp của dân tộc là gì?
Dân tộc Việt Nam có những truyền thống tốt đẹp nào? Chúng ta phải giữ gìn và
phát huy những truyền thống tốt đẹp đó ra sao? Đó là những nội dung chính mà
chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay_bài 7: “Kế thừa và
phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc”.
2. Hoạt động: Khai thác phần Đặt vấn đề:
Gv yêu cầu hs đọc phần ĐVĐ 1_Sgk tr.23.
Hỏi: Lòng yêu nước của dân tộc ta được thể hiện như thế nào qua lời nói của
Bác Hồ?
Trả lời: Tinh thần yêu nước sôi nổi, kết thành làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn,
lướt qua mọi sự khó khăn nguy hiểm, nhấn chìm bè lũ bán nước và cướp nước.
- Thực tiễn chứng minh qua quá trình lịch sử lâu dài của dân tộc: từ thời Bà
Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung…..đến thời kì kháng
Hỏi: Tình cảm và việc làm đó biểu hiện truyền thống gì?
Truyền thống yêu nước. (ghi bảng động)
3. Hoạt động: Giáo viên tổ chức cho học sinh trò chơi mang tên: “Đi tìm ẩn
số” ở phần củng cố bài.
Thể lệ: Có 5 gợi ý được đánh số theo thứ tự và xếp thành 1 bông hoa, nhụy hoa ở
giữa cũng chính là ẩn số bí mật mà các học sinh phải đi tìm. Giáo viên sẽ lần lượt
cung cấp cho học sinh câu hỏi để khám phá cả 5 gợi ý. Sau khi lật mở hết 5 gợi ý,

học sinh sẽ xâu chuỗi lại để tìm ra ẩn số cuối cùng. Và sẽ còn nhiều bất ngờ khác
từ ẩn số ày đang chờ chúng ta cùng khám phá!
* Mô tả trò chơi như sau:
Gợi ý:
(1): Một địa danh lịch sử gắn liền với ngày 5/6/1911
Đáp án: Bến Nhà Rồng.
(2): Một làn điệu dân ca quen thuộc của xứ Nghệ.
Đáp án: Ví dặm.
(3): Một câu tục ngữ về lòng yêu thương con người, được bắt đầu bằng cụm từ:
“Thương người”.
Đáp án: Thương người như thể thương thân
(4): Một kiểu nhà đặc trưng của miền núi.
Đáp án: Nhà sàn.
(5): Tên thủ đô của Pháp và Anh.
Đáp án: Pari –Luân Đôn.
* Ẩn số cuối cùng: Xâu chuỗi cả 5 gợi ý để tìm ra ẩn số  Hồ Chí Minh.
Năm học: 2015 – 2016

Trang 10


Bến
Nhà
Rồng
Paris
Luân Đôn

Nhà sàn

Ví dặm

Thương
người như
thể thương
thân

* Gợi ý lần 2:
(1): Không cam chịu đứng nhìn đất nước bị giày xéo dưới gót giày của bọn thực
dân xâm lược. Với lòng yêu nước và lòng căm thù sâu sắc, ngày 5/6/1911, Bác
Hồ đã rời Bến cảng Nhà Rồng ra đi tìm đường cứu nước.
Việc làm ấy thể hiện phẩm chất gì của Bác? - Yêu nước.
(2): Suốt 30 năm bôn ba ở hải ngoại, Bác đã làm đủ nghề để kiếm sống, kể cả
nghề phụ bếp ở Pari - Pháp và cào tuyết ở Luân Đôn - Anh.
“Có nhớ chăng hỡi gió rét thành Ba-lê
Một viên gạch hồng Bác chống lại cả một mùa băng giá
Và sương mù thành Luân Đôn ngươi có nhớ
Giọt mồ hôi Người nhỏ giữa đêm khuya”.
Điều đó chứng tỏ đức tính gì ở Bác? - Cần cù lao động.
Năm học: 2015 – 2016

Trang 11


(3): Khi đã trở thành Chủ tịch nước, thông thường những vị nguyên thủ quốc gia
thường chọn cho mình những ngôi nhà sang trọng nguy nga tráng lệ để sống và
làm việc, còn Bác thì chọn cho mình một ngôi nhà sàn đơn sơ.
“Nhà gác đơn sơ một góc vườn
Gỗ thường mộc mạc chẳng mùi sơn
Giường mây, chiếu cói, đơn chăn gối
Tủ nhỏ vừa treo mấy áo sờn”.

Điều đó chứng tỏ Bác có lối sống như thế nào?
- Giản dị.
(4): Mặc dù bận trăm công ngàn việc, nhưng trong suốt cả
cuộc đời mình Bác luôn dành sự quan tâm đặc biệt và tình
cảm yêu thương cho mọi tầng lớp nhân dân.
“Ôi lòng Bác vậy cứ thương ta
Thương cuộc đời chung, thương cỏ hoa
Chỉ biết quên mình cho hết thảy
Như dòng sông đỏ nặng phù sa”.
Đây là phẩm chất gì ở Người? - Yêu thương con người.
(5): Cho đến những giây phút cuối cùng của đời mình, Bác vẫn thèm được nghe
một làn điệu dân ca, những làn điệu quan họ, ví dặm của quê hương đất nước.
Điều đó chứng tỏ Bác của chúng ta có tình cảm như thế nào với các làn điệu quê
hương? - Yêu làn điệu quê hương.
Hỏi: Có thể nói ở Hồ Chí Minh là sự kết tinh những truyền thống tốt đẹp của
dân tộc. Đó là những truyền thống nào?
Trả lời: Yêu nước, cần cù lao động, giản dị, yêu những làn điệu dân ca, yêu
thương con người.
 Kết luận: Bác Hồ tuy là một chủ tịch nước, tuy vậy Bác vẫn rất quý trọng
truyền thống tốt đẹp của dân tộc, đó là điều mà chúng ta cần học tập và noi theo
gương Bác. Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh chính là
chúng ta đã góp phần giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc mình.
Bài 10: LÍ TƯỞNG SỐNG CỦA THANH NIÊN (Ngoại khóa)
Gv cho hs khám phá: “Trò chơi ô chữ” (Liên môn Lịch sử)
Thể lệ: Có 8 ô chữ hàng ngang là tên của các anh hùng, liệt sĩ, những thanh niên
ưu tú của Tổ quốc. Hs có thể lựa chọn bất kì ô chữ nào để mở những gợi ý ấy.
Tương ứng với 8 ô chữ hàng ngang là 1 ô chữ hàng dọc cũng là từ khóa của
chương trình gồm có 8 chữ cái.
Gợi ý:
Năm học: 2015 – 2016

Trang 12


Hàng ngang số 1 có 9 chữ cái: Tên người lãnh tụ vĩ đại của nhân dân Việt Nam?
Đáp án: Hồ Chí Minh.
Hàng ngang số 2 có 12 chữ cái: Tên người đánh bom vang dội ở Quảng Châu –
Trung Quốc năm 1945?
Đáp án: Phạm Hồng Thái.
Hàng ngang số 3 có 13 chữ cái: Tên người viết cuốn nhật kí: “Mãi mãi tuổi 20”?
Đáp án: Nguyễn Văn Thạc.
Hàng ngang số 4 có 13 chữ cái: Tên người nữ bác sĩ một mình chiến đấu với
120 tên lính Mĩ ở Quảng Trị?
Đáp án: Đặng Thùy Trâm.
Hàng ngang số 5 có 8 chữ cái: Tên người nữ anh hùng Đất Đỏ hi sinh khi chưa
tròn 18 tuổi?
Đáp án: Võ Thị Sáu.
Hàng ngang số 6 có 12 chữ cái: Tên người anh hùng đã dũng cảm lấy thân mình
lấp lỗ châu mai?
Đáp án: Phan Đình Giót.
Hàng ngang số 7 có 9 chữ cái: Tên người anh hùng với câu nói nổi tiếng: “Cuộc
đời đẹp nhất là trên trận tuyến chống quân thù”?
Đáp án: Lê Mã Lương.
Hàng ngang số 8 có 10 chữ cái: Tên người anh hùng đã dũng cảm thấy thân
mình chèn pháo trong chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954?
Đáp án: Tô Vĩnh Diện.

Lồng ghép lời dạy của chủ tịch Hồ Chí Minh: Sinh thời Bác Hồ đã từng nói:
“Thanh niên là người chủ tương lai của đất nước, nước nhà thịnh hay suy, yếu
hay mạnh, một phần lớn là do thanh niên”, vì vậy, tất cả chúng ta hãy hạnh

phúc, hãy tự hào vì mình đang ở độ tuổi đẹp nhất của đời người và có nhiều cơ
hội để được đóng góp, cống hiến sức trẻ cho đất nước. Và đó cũng chính là từ
khóa của ô chữ này: CỐNG HIẾN.
Năm học: 2015 – 2016

Trang 13


* Gợi ý làm bài tập 3/Sgk trang 36:
“Hãy nêu ví dụ về tấm gương thanh niên Việt Nam sống có lí tưởng và đã phấn
đấu cho lí tưởng đó. Em học được ở người đó đức tính gì?”
- Hs có thể chọn kể về chàng thanh niên Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu
nước từ khi còn rất trẻ. Và hs cũng tự chia sẻ bản thân học hỏi được đức tính gì?
Bài 11: TRÁCH NHIỆM CỦA THANH NIÊN TRONG SỰ NGHIỆP CNH
– HĐH ĐẤT NƯỚC (Đọc thêm)
* Hoạt động:
- GV cho HS sưu tầm những câu nói, lời dạy của Bác Hồ với thanh niên Việt
Nam (chuẩn bị trước ở nhà).
- Sau khi học xong bài, GV cho HS trình bày những sưu tầm của mình, cho điểm
động viên HS sưu tầm được nhiều và trình bày tốt.
* Một số câu nói, lời dạy của Bác:
- Bác Hồ là vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc ta. Lý tưởng của Người cũng chính
là lý tưởng cho cả một thế hệ thanh niên: “Cả đời tôi chỉ có một ham muốn, ham
muốn tột bậc là nước nhà độc lập, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai
cũng được học hành”.
- Trong bức thư gửi HS nhân ngày khai trường (9/1945), Hồ Chủ tịch viết: “Non
sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh
quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ
một phần lớn công học tập của các cháu”.
- Trong thư gửi thiếu niên nhi đồng năm 1947, Bác Hồ viết: “Một năm khởi đầu

là mùa xuân, một đời khởi đầu từ tuổi trẻ, tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội”.
- Tại lễ kỉ niệm 35 năm ngày thành lập Đoàn THCS Hồ Chí Minh, Bác chỉ rõ:
“Đoàn thanh niên là cánh tay, là đội hậu bị của Đảng, là người dìu dắt các
cháu nhi đồng”.
- Bác Hồ còn khuyên thanh niên:
“Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên”.
Hay trong bài: “Nghe tiếng giã gạo”:
“Gạo đem vào giã bao đau đớn
Gạo giã xong rồi trắng tựa bông
Sống ở trên đời người cũng vậy
Gian nan rèn luyện ắt thành công”.
- Trong tập: “Nhật kí trong tù” có rất nhiều bài viết về đề tài đi đường. Con
đường Bác đi trong Nhật kí trong tù là con đường chuyển lao. Bác bị giải đi từ
nhà tù này đến nhà tù khác ở tỉnh Quảng Tây. Trên con đường đó, Bác đã xúc
động, suy ngẫm thành thơ, trong đó có bài: “Đi đường”:
“ Đi đường mới biết gian lao
Núi cao rồi lại núi cao trập trùng
Núi cao lên đến tận cùng
Năm học: 2015 – 2016

Trang 14


Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non”.
Kết luận: Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh là những lời dạy, lời khuyên răn,
đồng thời cũng là lời nhắn nhủ, kì vọng của Người dành cho thế hệ thanh
niên_những chủ nhân của đất nước. Chúng ta hãy lắng nghe, học tập và làm theo

tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh để thực hiện lý tưởng sống cao đẹp của mình.
3.4. Lồng ghép âm nhạc, xem video clip.
+ Bước 1: Xác định mục tiêu bài học.
+ Bước 2: Xác định địa chỉ tích hợp: Lồng ghép liên hệ để làm rõ tấm gương
đạo đức Hồ Chí Minh là một tấm gương yêu chuộng hòa bình.
+ Bước 3: Lựa chọn phương pháp: sử dụng phim tư liệu, trò chơi âm nhạc.
Bài 4: BẢO VỆ HÒA BÌNH
GV sử dụng đoạn video để làm rõ nội dung cần Hs khắc sâu: chiến tranh thật
là ác liệt, tàn khốc, chiến tranh làm cho nhà tan cửa nát, đau thương ngập tràn;
chiến tranh làm cho cha mẹ mất con, vợ chồng xa nhau, gia đình ly tán, chàng
trai, cô gái chôn vùi tuổi xuân trong mưa bom đạn lạc. Những điều ấy đã nhóm
lên trái tim căng tràn nhiệt huyết ngọn lửa của tình yêu nhân loại và thôi thúc
bước chân gan dạ cùng tấm lòng quyết chí trung kiên của chàng thanh niên
Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước để mang lại bầu trời hòa bình và
hạnh phúc về cùng những mùa xuân cho Tổ quốc thân yêu.
* Giáo viên cũng có thể tổ chức một trò chơi: “Vui cùng âm nhạc”
Thể lệ: Giáo viên cho học sinh nghe một đoạn nhạc, yêu cầu học sinh tìm tên
của ca khúc đó và nội dung bài hát đó nói lên điều gì?
* Một số bài hát phục vụ trong bài 4: “Bảo vệ hòa bình”.
- Bài hát: “Quốc ca”_Nhạc: Văn Cao.
- Bài hát: “Tuổi trẻ thế hệ Bác Hồ”_Nhạc: Triều Dâng.
- Bài hát: “Năm anh em trên một chiếc xe tăng”_Nhạc: Doãn Nho, thơ: Hữu
Thỉnh.
- Bài hát: “Khát vọng”_Nhạc: Phạm Minh Tuấn.
- Bài hát: “Lên đàng” _Nhạc: Lưu Hữu Phước.
Kết luận: Hoạt động trò chơi âm nhạc này sẽ giúp tiết học thêm sinh động, học
sinh có cơ hội biết thêm nhiều bài hát trong thời kì cách mạng, giúp các em tự
hào về truyền thống đấu tranh hào hùng của dân tộc ta, và quý trọng, biết ơn vị
lãnh tụ tài ba Hồ Chí Minh đã vững tay chèo đưa con thuyền cách mạng cập bến
vinh quang, đem lại nền hòa bình vững chắc cho nước nhà.

Bài 5: TÌNH HỮU NGHỊ GIỮA CÁC DÂN TỘC TRÊN THẾ GIỚI_GDCD 9
+ Bước 1: Xác định mục tiêu bài học.
+ Bước 2: Xác định địa chỉ tích hợp: Lồng ghép liên hệ để làm rõ nội dung
Đảng, Nhà nước ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc nào cũng đề cao tình hữu nghị
giữa các dân tộc trên thế giới. (sau phần đặt vấn đề 2/ Sgk trang 17).
+ Bước 3: Lựa chọn phương pháp: sử dụng tranh ảnh tư liệu.
Năm học: 2015 – 2016

Trang 15


Sau những năm tháng bôn ba ở nước ngoài tìm đường cứu nước, Hồ Chí Minh
không chỉ khai sinh ra một nước Việt Nam độc lập mà còn mở ra một khái niệm
mới về tinh thần hữu nghị giữa Việt Nam và quốc tế.
Một số hình ảnh quan hệ hữu nghị của bài 5 cũng có thể áp dụng cho bài 6:
“Hợp tác cùng phát triển”, vì suy cho cùng mối quan hệ hữu nghị giữa các
nước trên thế giới cũng chính là nhằm thúc đẩy một quan hệ song phương,
đa phương trên tinh thần giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau cùng phát triển.
* Một số hình ảnh:

Chủ tịch Hồ Chí Minh trao đổi với Chủ tịch Lào Kaysone Phomvihane tại Hà
Nội năm 1966. (Ảnh tư liệu tại Triển lãm "Tình đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn
diện Việt Nam - Lào" ở TP.HCM).

Đại hội liên minh Việt - Miên - Lào tại chiến khu Việt Bắc tháng 3/1951.

Năm học: 2015 – 2016

Trang 16

Chủ tịch Hồ Chí Minh và Hoàng thân Souphanouvong tại chiến khu Việt Bắc
năm 1951. (Ảnh tư liệu tại Triển lãm "Tình đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn
diện Việt Nam - Lào" ở TP.HCM).

Thủ tướng Pháp Georges Bidault đón tiếp trọng thể Bác Hồ hồi tháng 7/1946.
(Ảnh tư liệu từ tennguoidepnhat.net).

Năm học: 2015 – 2016

Trang 17


Bác Hồ được các nguyên thủ quốc gia Ấn Độ tiếp đón long trọng năm 1958.
(Ảnh tư liệu Đại sứ quán Việt Nam tại Ấn Độ).

Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Trung Quốc Mao Trạch Đông.
(Ảnh TTXVN).
Năm học: 2015 – 2016

Trang 18


Ảnh tư liệu Hồ Chí Minh và Đặng Tiểu Bình.

Bác Hồ gặp gỡ các đại biểu châu Mỹ Latinh. (Ảnh tư liệu).
Năm học: 2015 – 2016

Trang 19

Tổng thống Sukarno che dù cho Hồ Chủ tịch tại Bandung, nhân chuyến thăm
Indonesia của Bác Hồ năm 1959. (Ảnh tư liệu).

Hồ Chí Minh và Chủ tịch Cộng hòa Dân chủ Đức Wilhelm Pieck, 1957
(Ảnh tư liệu của German Federal Archive).
Năm học: 2015 – 2016

Trang 20


Tổng thống Rajendra Prasad và Thủ tướng J.Nehru đón tiếp Chủ tịch Hồ Chí
Minh sang thăm Ấn Độ, năm 1958, tại sân bay New Delhi. (Ảnh tư liệu QĐND).

* Cung cấp thêm tư liệu lịch sử về quan hệ Việt - Ấn:
Ngày 26/1/1950, Hiến pháp mới của Ấn Độ được thông qua, Nehru trở thành vị
Thủ tướng đầu tiên của Ấn Độ.
Ngày 29/10/1954, Thủ tướng Nehru đã thăm chính thức Việt Nam. Chuyến đi đã
góp phần quan trọng trong việc đặt nền móng vững chắc cho mối quan hệ hữu
nghị giữa 2 nước sau này.
Thủ tướng Nehru luôn đánh giá cao và nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng
mang tính chiến lược của mối quan hệ Việt Nam – Ấn Độ trong sự trỗi dậy của
Ấn Độ ở khu vực châu Á.
Trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, Ấn Độ luôn đồng tình, ủng
hộ và tiếp sức cho nhân dân Việt Nam. Vào thời điểm nước Việt Nam Dân chủ
Cộng hòa mới ra đời, Ấn Độ là một trong số những quốc gia đầu tiên trên thế
giới công nhận Nhà nước Việt Nam. Các chính trị gia Ấn Độ đã lên án hành
động của thực dân Anh vì đã sử dụng quân đội người Ấn Độ giúp Pháp ở mặt
trận Nam Bộ.
Năm học: 2015 – 2016

Trang 21


Thủ tướng Nehru từng tuyên bố: “Phương châm chính sách của chúng ta là nỗ
lực vì hòa bình Đông Dương. Chúng ta sẽ dùng tất cả trí não, lòng kiên nhẫn và
tinh thần kiên quyết để thực hiện nhiệm vụ đó”.
Năm 1958, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thăm chính thức Ấn Độ theo lời mời của
Thủ tướng Nehru. Và đến năm 1972, Việt Nam và Ấn Độ đã quyết định nâng
cấp mối quan hệ ngoại giao 2 nước từ cấp Tổng lãnh sự thành cấp Đại sứ.
Được khởi đầu từ chuyến thăm của Thủ tướng Nehru, mối quan hệ Ấn Độ - Việt
Nam ngày một được mở rộng hơn trên nhiều lĩnh vực. Hai nước liên tục trao đổi
các đoàn ngoại giao cấp cao:
- Thủ tướng Phạm Văn Đồng thăm Ấn Độ (1978 và 1980)
- Tổng Bí thư Lê Duẩn thăm Ấn Độ (1984)
- Thủ tướng R.Gandhi thăm Việt Nam (1985 và 1988)
- Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh thăm Ấn Độ (1989)
- Tổng thống Ấn Độ thăm Việt Nam (1991)
- Tổng Bí thư Đỗ Mười thăm Ấn Độ (1992)
- Chủ tịch Quốc hội Việt Nam thăm Ấn Độ (1994)
- Thủ tướng P.V. Narasimha Rao thăm Việt Nam (1994)
- Thủ tướng Võ Văn Kiệt thăm Ấn Độ (1997)
- Chủ tịch nước Trần Đức Lương thăm Ấn Độ (1999)
- Thủ tướng Ấn Độ A.B. Vajpayee thăm Việt Nam (1/2001)
- Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh thăm Ấn Độ (2003).
- Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thăm Ấn Độ (tháng 7/2007).
Thủ tướng Nehruu đã nỗ lực đặt viên gạch đầu tiên để xây lên mối quan hệ hữu
nghị Việt - Ấn để các thế hệ lãnh đạo tiếp theo của Ấn Độ và Việt Nam tiếp tục
củng cố và tăng cường mối quan hệ này. Thực tế đã cho thấy, dù trong hoàn
cảnh nào, việc xây dựng mối quan hệ hữu nghị Việt - Ấn vẫn là chiến lược nhất

quán của các thế hệ lãnh đạo Ấn Độ và Việt Nam.
Liên môn Âm nhạc: Sử dụng một số bài hát ca ngợi hòa bình và tình hữu nghị
giữa các dân tộc trên thế giới để giúp các em thêm yêu và quý trọng giá trị của
hòa bình.
* Bài hát: “Trái đất này là của chúng mình”_Nhạc: Trương Quang Lục,
thơ: Định Hải.
Lời bài hát:
“Trái đất này là của chúng mình. Quả bóng xanh bay giữa trời xanh
Bồ câu ơi tiếng chim gù thương mến. Hải âu ơi cánh chim vờn trên sóng
Cùng bay nào - Cho trái đất quay. Cùng bay nào - Cho trái đất quay
Trái đất này là của chúng mình. Vàng trắng đen tuy khác màu da
Bạn yêu ơi, chúng ta là hoa quý. Đầy hương thơm nắng tô màu tươi thắm
Màu hoa nào - Cũng quý cũng thơm. Màu da nào - Cũng quý cũng thơm
Trái đất này là của chúng mình. Cùng xiết tay môi thắm cười xinh
Bình minh ơi khúc ca này êm ấm. Học chăm ngoan đắp xây đời tươi sáng
Hành tinh này - Là của chúng ta. Hành tinh này - Là của chúng ta”
Năm học: 2015 – 2016

Trang 22


*Bài hát: “Chúng em cần bầu trời hòa bình”_Nhạc sĩ: Hoàng Long - Hoàng
Lân
Lời bài hát:
“Để loài người chung sống trong hòa bình. Để đàn em được vui ca học hành.
Để ngàn cây lá hoa vươn mầm xanh. Bạn bè sống với nhau trong tình yêu
thương.
ĐK: Chúng em cần bầu trời hòa bình. Chúng em cần bầu trời hòa bình.
Trên trái đất không còn chiến tranh.
Đấu tranh vì một nền hòa bình. Không còn tiếng súng tiếng bom trên hành tinh”.

(Lời 2: Một nụ cười em bé khi chào đời. Một giọng hát làm say mê lòng người.
Lời mẹ ru thiết tha trên vành nôi. Một cuộc sống mến thương bao người mơ
ước).
Trở lại ĐK.
* Bài hát: “Kachiusa”_Dân ca Nga.
Lời bài hát:
“Đào vừa ra hoa cành lá gió đưa vầng trăng tà.
Ngoài dòng sông màn sương trắng vun lững lờ.
Kìa bến sông thoáng bóng ai in trong lòng sương mờ.
Cất cao lời ca làm rung cỏ cây ven bờ.
Lời hát trong phút giây bay qua làn sương mờ biết chăng chàng ơi,
tình Kachiusa đang chờ.
Ngày này năm xưa chàng ra đi nơi miền biên thùy.
Vì quê hương dù mấy khó nguy không sờn.
Này hỡi ai nhắn cho ta mấy câu về phương trời,
tới tay người yêu rằng ta nhớ mong đêm ngày.
Rằng chớ quên mối duyên xưa ở bên dòng sông này,
giữ yên làng quê, tình Kachiusa đang chờ”
III. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI:
Lúc sinh thời Bác Hồ đã dạy: “Những chiến công và thành tích nổi bật
vang dội thì ai ai cũng có thể thấy được. Còn những việc nhỏ bình thường nhưng
ích nước, lợi dân thì hay bị xem thường. Người tốt, việc tốt nhiều lắm ở đâu
cũng có. Chúng ta đánh giặc và xây dựng xã hội mới bằng những việc làm muôn
hình, muôn vẻ của hàng chục triệu con người như thế”.
Ngày nay, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã bày tỏ sự kì vọng ấy
trong niềm hân hoan và hạnh phúc: “Trong khi xã hội của chúng ta cũng có bộn
bề công việc, cũng có những cái khuyết, những cái yếu, nhưng mà đừng có vì
thế mà chúng ta quên đi biết bao việc làm cao quý, biết bao nhiêu hình ảnh đẹp.
Cho nên chúng ta phải khơi dậy, phải phát huy những việc làm, hình ảnh đẹp để
chứng tỏ rằng đất nước ta đang phát triển theo chiều hướng ngày càng đẹp hơn

và có nhiều giá trị ngày càng phong phú hơn nữa”.
Năm học: 2015 – 2016

Trang 23


Việc giáo dục đạo đức cho học sinh, cao hơn nữa là giáo dục kỹ năng
sống và trang bị hành trang vào đời cho các em là một việc làm được những
người làm công tác giáo dục hết sức quan tâm, đặc biệt là những giáo viên trực
tiếp giảng dạy bộ môn GDCD trong nhà trường.
Tại điểm b, khoản 1, Điều 6, Thông tư 58 quy định: “Kết quả nhận xét sự
tiến bộ về thái độ, hành vi trong việc rèn luyện đạo đức, lối sống của học sinh
không ghi vào sổ gọi tên và ghi điểm, mà được giáo viên môn giáo dục công dân
theo dõi, đánh giá, ghi trong học bạ và phối hợp với giáo viên chủ nhiệm sau
mỗi học kì tham khảo khi xếp loại hạnh kiểm”. Điều đó một lần nữa cho thấy sự
quan trọng của bộ môn GDCD trong việc giáo dục đạo đức của học sinh.
Trước và sau khi áp dụng chuyên đề GDCD, tôi đã tiến hành khảo sát và
nắm bắt thực trạng hạnh kiểm của học sinh khối 9 như sau:
Hạnh kiểm của học sinh khối 9_năm học 2012 – 2013:
Lớp

9/1
9/2
Tổng

Tổng số
HS

Tốt
SL

TL (%)

Khá
SL
TL (%)

Trung bình
SL
TL (%)

Yếu
SL
TL (%)

28

24

4

0

0

30

23

0

0

58

47

0

0

85,7
%
76,7
%
81,1
%

7
11

14,3
%
23,3
%
18,9
%

Hạnh kiểm của học sinh khối 9_ năm học 2013 – 2014:
Lớp

9/1
9/2
Tổng

Tổng số
HS

Tốt
SL
TL (%)

Khá
SL
TL (%)

Trung bình
SL
TL (%)

Yếu
SL
TL (%)

29

26

3

0

0

29

25

0

0

58

51

0

0

89,7
%
86,2
%
87,9
%

4
7

10,3

%
13,8
%
12,1
%

Hạnh kiểm của học sinh khối 9_ năm học 2014 – 2015:
Lớp

9/1
9/2
Tổng

Tổng số
HS

Tốt
SL
TL (%)

Khá
SL
TL (%)

Trung bình
SL
TL (%)

Yếu
SL

TL (%)

33

30

3

9,1%

0

0

30
63

27
57

3
6

10 %
9,5 %

0
0

0

0

90,9
%
90 %
90,5
%

* Một số kết quả khác tại đơn vị:
Năm học: 2015 – 2016

Trang 24


Công tác tuyên truyền về cuộc vận động: “Học tập và làm theo tấm gương
đạo đức Hồ Chí Minh”, được Đoàn – Đội thực hiện với nhiều nội dung và hình
thức đa dạng, phong phú:
- Bản tin: “Phát thanh măng non” được duy trì hàng tuần, với nhiều nội dung
hay, chuyên mục: “Mỗi tuần một câu chuyện” luôn cập nhật những mẩu chuyện
về Bác. Từ khi phát động cuộc vận động, Ban biên tập chương trình PTMN đã
đăng tải hàng trăm bài viết, bài nói chuyện và mẩu chuyện của Bác, làm tư liệu
sinh hoạt tại chi Đoàn, chi Đội.
- Thư viện nhà trường luôn cập nhật những đầu sách hay về tấm gương đạo đức
Hồ Chí Minh và mở cửa mỗi ngày để phục vụ các em học sinh về nhu cầu tìm
hiểu, đọc và mượn sách. Hiện thư viện có hơn 2.000 đầu sách về tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh.
- Thực hiện những chuyến đi: “Về nguồn” tìm hiểu di tích lịch sử Trung ương
Cục miền Nam và ôn lại truyền thống hào hùng của dân tộc ta. Trong năm 2012
– 2013 thực hiện được 6 chuyến đi: “Về nguồn”, 2013 – 2014 thực hiện được 3
chuyến đi “Về nguồn”, năm 2014 – 2015 thực hiện được 2 chuyến đi “Về

nguồn”, đầu năm 2015 – 2016 thực hiện được 1 chuyến đi “Về nguồn”,.
- Đạt giải nhất cuộc thi Rung chuông vàng tìm hiểu về thân thế và sự nghiệp của
Chủ tịch Hồ Chí Minh. Kết quả này thuộc về em Đỗ Huyền Trân, lớp 81 năm
học 2012 – 2013; đạt 2 giải nhì, 3 giải khuyến khích cuộc thi Rung chuông vàng
tìm hiểu về thân thế và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh năm học 2013 –
2014.
- Đạt giải nhất Hội thi ngâm thơ, kể chuyện sách Hè Huyện Vĩnh Cửu và đạt
giải khuyến khích cấp Tỉnh năm 2012 – 2013 do em Đỗ Thị Thanh Ngân chọn
ngâm bài thơ: “Đêm nay Bác không ngủ” – tác giả Minh Huệ.
- Đội tổ chức cho các em sinh hoạt Sao nhi đồng, sinh hoạt nghi thức vào các
ngày thứ 3, 5 hàng tuần với nhiều chủ đề thiết thực, bổ ích như: “Thiếu nhi thi
đua thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy” trong đội viên, thiếu nhi; thực hiện tốt
Chương trình rèn luyện đội viên, tham gia sinh hoạt văn nghệ với chủ đề: “Bác
Hồ với thiếu nhi” và hưởng ứng phong trào:“Nói lời hay, làm việc tốt”.
- Vận động Học sinh toàn trường tham gia: “Nuôi heo đất”; “Hũ gạo tình
thương” để chung tay giúp đỡ các bạn học sinh nghèo trong nhà trường. Năm
học 2014 – 2015, trường phối hợp cùng với Đoàn viên công ty Changsin trao
150 phần quà, sách vở cùng 10 suất học bổng tiếp sức cho các em đến trường.
+ Sáng chào cờ thứ 2 ngày 25/8/2014 vừa qua, bằng tinh thần tương thân, tương
ái các em học sinh toàn trường đã góp được số tiền là 520.000 đồng để trao cho
một bạn học sinh nghèo lớp 6.1 có tiền trang trải học phí và đến trường trong
niềm hân hoan của em và sự cảm động từ PHHS.
+ Ngày 4/9/2014, phối hợp cùng công ty FPT trao 3 chiếc xe đạp, 5 suất học
bổng, 30 quần quà cho học sinh.
+ Ngày 5/9/2014, nhà trường cũng đã trích từ quỹ “Thắp sáng ước mơ” trao 10
suất học bổng trị giá 300.000 đồng cho 10 học sinh có hoàn cảnh khó khăn, vẫn
cố gắng vươn lên học giỏi, sống tốt.
+ Năm học 2015 – 2016, tổ chức trao 18 suất học bổng: “Tiếp bước đến trường”
cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Chương trình “Nuôi heo đất”; “Hũ
Năm học: 2015 – 2016

Trang 25