Tiểu luận môn Thị trường chứng khoán Quyền tiên mãi - Thực hiện quyền tiên mãi trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Header Page 1 of 145.

BỘ CÔNG THƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA TÀI CHÍNH – KÊ TOÁN

MÔN: THỊ TRƯỜNG CHÍNH KHOÁN
ĐỀ TÀI: Quyền tiên mãi_ Thực hiện

quyền tiên mãi trên TTCK Việt Nam

GVHD: Cô Phan Thị Nhã Trúc
TIẾT HỌC: Tiết 4,5,6 thứ 5
NHÓM THỰC HIỆN: Nhóm 3

TP.HCM, Ngày 25 tháng 3 năm 2015

Footer Page 1 of 145.


Header Page 2 of 145.

Thị trường chứng khoán – Quyền tiên mãi

DANH SÁCH NHÓM

MSSV

Đánh giá

1. Cao Nguyễn Linh Hằng

2023120325

100%

2. Bạc Thị Cẩm Hà

2023120303

80%

3. Nguyễn Ngọc Trâm

2023120267

100%

4. Phạm Thị Thảo

2023120281

100%

5. Nguyễn Thị Khuyên

2023120280

70%

6. Hoàng Thị Ngọc Doan

2023120046

90%

7. Từ Thị Tố Trinh

2023120006

70%

HỌ VÀ TÊN

Nhóm 3

Footer Page 2 of 145.

Page 2


Header Page 3 of 145.

Thị trường chứng khoán – Quyền tiên mãi

MỤC LỤC
QUYỀN TIÊN MÃI .................................................................................................................................... 4
LỜI GIỚI THIỆU: .......................................................................................................................... 4

I.
II.

NỘI DUNG: Quyền tiên mãi: ................................................................................................... 4

1.

Khái niệm: ................................................................................................................................... 4

2.

Đặc điểm: ..................................................................................................................................... 6

3.

Mục đích: ..................................................................................................................................... 8

4.

Thực hiện quyền mua như thế nào? .......................................................................................... 9

5.

Thủ tục thực hiện quyền mua: ................................................................................................... 9

6.

Giá Trị Lý Thuyết Của Quyền Tiên Mãi:............................................................................... 10

7.

Ngày giao dịch không có quyền mua kèm theo: ..................................................................... 11

8.

Thực hiện quyền tiên mãi trên thị trường chứng khoán Việt Nam: .................................... 11

9.

Nguyên nhân và giải pháp:....................................................................................................... 15

III.

KẾT LUẬN: .............................................................................................................................. 17

Tài liệu tham khảo: ................................................................................................................................... 18

Nhóm 3

Footer Page 3 of 145.

Page 3


Header Page 4 of 145.

Thị trường chứng khoán – Quyền tiên mãi

QUYỀN TIÊN MÃI
I.

LỜI GIỚI THIỆU:

CHỨNG KHOÁN TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN:
 Trong thời đại mà đồng tiền không còn được giữ trong két sắt ở nhà riêng hay gửi
vào ngân hàng với lãi suất thấp như hiện tại. Chứng khoán, bất động sản trở thành những
hàng hóa được nhà đầu tư chú trọng, đầu tư với ước muốn có mức sinh lợi tốt nhất
 Tuy nhiên, hai hàng hóa này do thời gian xuất hiện mà tạo nên những nhận định
khác nhau trong người dân Việt Nam. Ngành đầu tư bất động sản đã quá quen thuộc với
mọi người và những năm gần đây đã ở vào giai đoạn bão hòa. Trong khi chứng khoán
vẫn còn khá xa lạ, mới mẻ và thậm chí là có những nhận định sai lầm về ngành đầu tư
chứng khoán. Vậy thật ra chứng khoán là gì?
 Chứng khoán là chứng chỉ hoặc bút toán ghi sổ, theo đó tổ chức phát hành xác
nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu chứng khoán đối với vốn hoặc tài sản
của tổ chức phát hành.
 Có các loại chứng khoán cơ bản là: cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ và chứng
khoán phái sinh.
 Cổ phiếu là một loại chứng khoán vốn.
 Trái phiếu là một loại chứng khoán nợ.
 Chứng chỉ quỹ là loại chứng khoán xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với
một phần vốn góp của quỹ đại chúng.
 Chứng khoán phái sinh là công cụ tài chính cao cấp.
 Chúng ta đã tìm hiểu sơ lược về chứng khoán trên thị trường chứng khoán. Sau
đây ta bước vào tìm hiểu kĩ hơn một trong những công cụ tài chính cao cấp của chứng
khoán: QUYỀN TIÊN MÃI
II.

NỘI DUNG: Quyền tiên mãi:

1. Khái niệm:
 Quyền tiên mãi (Rights) hay còn gọi là quyền mua cổ phần
 Theo luật chứng khoán số 70/2006/ QH 1: Quyền mua cổ phần là loại chứng

khoán do công ty cổ phần phát hành kèm theo đợt phát hành cổ phiếu bổ sung nhằm bảo
đảm cho cổ đông hiện hữu quyền mua cổ phiếu mới theo những điều kiện đã được xác
định.
Nhóm 3

Footer Page 4 of 145.

Page 4


Header Page 5 of 145.

Thị trường chứng khoán – Quyền tiên mãi
 Trong khoa học kinh tế-tài chính: Là quyền ưu tiên mua trước dành cho cổ đông
hiện hữu của một công ty cổ phần được mua một số lượng cổ phần trong một đợt phát
hành cổ phiếu phổ thông mới tương ứng với tỷ lệ cổ phần hiện có của họ trong công ty,
tại một mức giá xác định, thấp hơn mức giá chào mời ra công chúng và trong một thời
hạn nhất định, thường là vài tuần.

Quyền mua CP được giao dịch trên thị trường trong thời hạn hiệu lực của CP đó
và những cổ đông không có ý định thực hiện quyền mua có thể tách quyền mua để bán
riêng. Số quyền mua cần có để mua một CP mới sẽ được căn cứ vào số lượng CP hiện
hành và số lượng CP mới được chào bán.
 Quyền tiên mãi không được phát hành thường xuyên mà chỉ phát hành từng đợt
nhằm khuyến khích cổ đông hưởng ứng đợt phát hành cổ phiếu bổ sung.
 Quyền tiên mãi xác định quyền chứ không phải nghĩa vụ: có nghĩa là người sở hữu
cổ phiếu có quyền sử dụng quyền tiên mãi hay không tùy thích chứ không mang tính bắt
buộc. Ngoài ra, quyền tiên mãi còn được mua bán trên thị trường chứng khoán như các
loại chứng khoán khác.
 Để hiểu rõ hơn về quyền mua cổ phần ta xét ví dụ sau:

VD 1:
Công ty A phát hành 2 triệu cổ phiếu và nay phát hành thêm 1 triệu cổ phiếu. Công ty
quy định các cổ đông được mua cổ phiếu mới với 2 điều kiện: 2 cổ phiếu cũ- mua 1 cổ
phiếu mới: với giá 35USD/cp, trong khi đó giá thị trường hiện tại của cổ phiếu là
38USD/CP.
VD 2: Cổ phần công ty ABC đang lưu hành trên thị trường ờ mức giá là 30.000 đồng/
cổ phiếu (mệnh giá mỗi cồ phiếu là 10.000 đồng). Công ty dự định phát hành 5.000.000
cổ phiếu để huy động vốn cho một dự án mới của công ty. Mỗi cổ phiếu mới cũng có giá
là 10.000 đồng. Giả sử hiện tại vốn điều lệ của công ty là 500 tỷ và có 50.000.000 cổ
phiếu đang lưu hành.

Nhóm 3

Footer Page 5 of 145.

Page 5


Header Page 6 of 145.

Thị trường chứng khoán – Quyền tiên mãi
 Để đảm bảo quyền lợi của các cổ đông hiện hữu, công ty ABC đưa ra phương án
phát hành như sau:
 Mỗi cổ đông hiện đang nắm giữ một cổ phần của công ty được quyền mua cổ phần
mới phát hành thêm với giá là 15.000 đồng/ cỗ phần, và số lượng cổ phần được mua
tương ứng với tỷ lệ cổ phần hiện đang nắm giữ. Thời gian thực hiện quyền cho các nhà
đầu tư là một khoản thời gian ngắn hạn và được xác định cụ thể.
 Để xác định số lượng quyền cần để mua một cổ phần mới, tổ chức phát hành
thường sử dụng phương pháp đơn giản bằng cách lấy số lượng cỗ phần cũ đang lưu hành
chia cho số lượng cổ phần mới phát hành thêm.

 Nói cách khác, tỷ lệ thực hiện quyền mua cổ phần của nhà đầu tư là: 50.000.000
cổ phần / 5.000.000 cổ phần = 10. Hay sỡ hữu 10 cổ phần cũ sẽ được quyền mua một cổ
phần mới với giá là 15.000 đồng/cổ phần.
2. Đặc điểm:
Từ các thí dụ trên ta thấy quyền mua cổ phần có các đặc điểm sau:
 Đặc điểm thứ nhất là quyền tiên mãi được phát hành dành riêng cho cổ đông hiện
hữu. các cổ đông hiện hữu trong công ty mua trước một lượng cổ phần trong đợt phát
hành cổ phiếu phổ thong mới tương ứng với tỉ lệ cổ phần hiện có của họ trong công ty tại
mức giá xác định,thấp hơn mức giá chào bán của họ ra công chúng, và đây là quyền chọn
mua, có thời gian rất ngắn (thường chỉ vài tuần). quyền này được phát hành khi các công
ty tăng vốn bằng cách phát hành thêm cổ phiếu thường.
 Thông thường mỗi cổ phiếu đang nắm giữ mang lại cho cổ đông một phiếu tiên
mãi. Số lượng phiếu cần có để mua một cổ phiếu mới và số lượng cổ phiếu mới được
mua bằng quyền phải dựa trên tỷ lệ cổ phần hiện có của họ trong công ty.
 Ví dụ: Công ty A có 5 triệu CP đang lưu hành và muốn phát hành them 1 triệu CP
mới, khi đó mỗi cổ phiếu hiện hữu sẽ được trao 1 quyền nên sẽ có 5 triệu quyền mua
Nhóm 3

Footer Page 6 of 145.

Page 6


Header Page 7 of 145.

Thị trường chứng khoán – Quyền tiên mãi
được phát hành. Tuy nhiên, công ty chỉ phát hành them 1 triệu cổ phiếu mới nên:
5 𝑡𝑟𝑖ệ𝑢 𝑞𝑢𝑦ề𝑛
1 𝑡𝑟𝑖ệ𝑢 𝐶𝑃 𝑚ớ𝑖

= 5.



Nghĩa là cứ có 5 quyên sẽ mua được một Cp mới.



Giả sử hiện tại có Cổ đông B nắm giữ 5000 CP, nghĩa là ông B sẽ có thể

mua 1000 (=5000/5) CP bằng cách sử dụng quyền mua.
 Đặc điểm thứ hai là các cổ đông hiện hữu, bằng cách sử dụng quyền chỉ được mua
một lượng CP mới tương ứng với tỷ lệ cổ phần hiện có của họ trong công ty.
 Theo ví dụ trên, tỷ lệ cổ phần hiện có của họ trước và sau khi sử dụng quyền mua
CP mới là:


Trước = 5000/5000000= 1/1000



Sau = (5000 CP cũ +1000 CP mới) /6000000 = 1/1000

 Đặc điểm thứ ba là giá mua CP của những người đang nắm quyền mua sẽ thấp
hơn giá chào bán của CP lưu hành trên thị trường
 Đây là quyền dành cho các cổ đông hiện hữu, là công cụ khuyến khích để các cổ
đông tiếp tục đầu tư vào công ty nên giá thường ưu đãi hơn
 Mặt khác, giá cả trên thị trường CP biến động mỗi ngày nên tổ chức phát hành đưa
ra giá ưu đãi hơn nhằm tránh rủi ro giảm giá CP trên thị trường và đảm bảo quyền mua cổ
phần có thể thực hiện được.

 Thứ tư, quyền mà công ty đưa ra cho các cổ đông là đặc quyền ngắn hạn(30-45
ngày) và chỉ dành cho mỗi CP thường mà cổ đông sở hữu.

Nhóm 3

Footer Page 7 of 145.

Page 7


Header Page 8 of 145.

Thị trường chứng khoán – Quyền tiên mãi
 Thứ năm, quyền tiên mãi có thể chuyển nhượng: Quyền tiên mãi cho phép người
nắm giữ quyền (nhưng không phải là nghĩa vụ) được mua mọt lượng cổ phiếu xác định
với giá thấp hơn hiện hành của cổ phiếu đó trên thị trường.
 Tuy nhiên trên thực tế không phải lúc nào cổ đông cũng sử dụng quyền mua ưu
tiên của mình. Quyền mua có giá trị tách biệt, một số cổ đông không muốn sử dụng
quyền mua ưu tiên thì có thể bán lại chúng trên thị trương giao dịch thứ cấp cho nhà đầu
tư khác muốn mua.
 Giá của quyền mua lúc này phụ thuộc vào các yếu tố như: giá trị quyền,thời hạn
còn lại của quyền, xu hướng biến động về thị giá của cổ phiếu ấn định trong quyền tiên
mãi…
3. Mục đích:
 Quyền tiên mãi bảo vệ cổ đông trong việc chia lợi nhuận và vốn dư thừa tương
xứng với trị giá cổ phần mà họ làm chủ.
 Giúp cho các cổ đông hiện hữu tiếp tục duy trì tỷ lệ sở hữu và khả năng kiểm soát
công ty khi công ty phát hành thêm cổ phần.
 Bù đắp thiệt hại cho cổ đông hiện hữu do hiệu ứng “pha loãng” khi công ty phát
hànhthêm cổ phần mới với giá phát hành thấp hơn giá thị trường trước khi phát hành.

 Giúp cho công ty huy động vốn nhanh chóng hơn.
 Các cổ phiếu được mua theo quyền tiên mãi sẽ được hưởng một giới hạn biên tế
mua chịu thấp hơn.
 Phát hành quyền tiên mãi sẽ có tác dụng làm giảm hoặc tránh khỏi các áp lực đi
xuống của thị giá cổ phiếu mỗi khi phát hành cổ phiếu mới.
 Phát hành quyền tiên mãi là một hình thức tách cổ phần gián tiếp. Đây là hình thức
làm tăng lượng cổ phiều trên thị trường và làm cho thị giá cổ phấn xuống thấp hơn giá
vừa đúng của nó. Với hình thức này, giá cổ phiếu vừa ở mức hấp dẫn với các nhà đầu tư
tiềm năng, đồng thời các cổ đông hiện hữu được thêm cổ phiếu, hy vọng nhận lợi tức cổ
phần nhiều hơn nhờ sự chia tách này.
Nhóm 3

Footer Page 8 of 145.

Page 8


Header Page 9 of 145.

Thị trường chứng khoán – Quyền tiên mãi
 Việc phát hành quyền tiên mãi làm tăng làm tăng cường quy mô đầu tư của cổ
đông hiện hữu, làm tăng nguồn vốn đầu tư cho công ty.
4. Thực hiện quyền mua như thế nào?
 Thực hiện quyền mua: Điền vào mẫu đăng ký mua CP mới và gửi kèm chứng nhận
quyền mua cùng với tiền mua CP đến đại lý bảo lãnh phát hành CP mới (trường hợp tổ
chức phát hành có đại lý bảo lãnh phát hành CP). Như vậy, cổ đông có thể duy trì được tỷ
lệ lợi ích trong công ty.
 Bán quyền mua: Vì chứng chỉ quyền mua là chứng khoán giao dịch được nên cổ
đông có thể bán quyền mua trên thị trường thứ cấp và thu lãi từ giá thị trường (mặc dù
bằng cách bán quyền, cổ đông đã từ bỏ bất kỳ lợi nhuận tiềm năng có thể có từ việc thực

hiện quyền và sở hữu CP).
 Không thực hiện quyền mua: Khách hàng có thể không thực hiện quyền mua cho
tới khi quyền mua hết hiệu lực và họ cũng bị mất nhiều quyền lợi do bị giảm tỷ lệ sở hữu
trong công ty.
5. Thủ tục thực hiện quyền mua:
a. Trường hợp phân bổ quyền mua cho cổ đông hiện hữu: Khi quyết định phát hành
bổ sung CP mới, Ban giám đốc phải thông báo cho Ủy ban chứng khoán Nhà nước
(UBCKNN) và kèm theo lịch trình phát hành và bản tóm tắt nội dung qn giám đốc, hồ sơ
dăng ký phát hành bổ sung… Sau khi được UBCKNN chấp thuận, Ban giám đốc sẽ
thông báo việc phát hành CP bổ sung và thời hạn đăng ký mua cho các cổ đông.
b. Trường hợp phân bổ quyền mua cho bên thứ ba: Cũng giống như trường hợp trên
nhưng đơn giản hơn nhiều. Cụ thể là không cần đệ trình hồ sơ đăng ký phát hành bổ sung
và báo cáo sau phát hành cho UBCKNN, không cần chốt sổ cổ đông. Tuy nhiên, để bảo
vệ quyền lợi của các cổ đông hiện hữu, CP bổ sung thường được phát hành với giá cao
hơn giá thị trường hiện hành của CP đó.
 Đại lý bảo lãnh phát hành CP mới bổ sung cũng có thể đồng thời làm luôn công
việc trợ giúp thực hiện quyền mua, tức là giúp tổ chức phát hành lưu giữ danh sách người
sở hữu quyền mua và khi quyền mua được bán thì đại lý bảo lãnh giúp ghi lại tên chủ sở
hữu mới của quyền mua.
 Phí dịch vụ của bên bảo lãnh phát hành sẽ hai bên thỏa thuận với nhau, thường thì
bên bảo lãnh sẽ nhận được khoảng 3% trên tổng sổ CP phát hành bổ sung. Ngoài ra, nếu
lượng CP không bán hết thì bên bảo lãnh phát hành sẽ phải mua lại tất cả số CP đó nhưng
với một mức giá thỏa thuận trước, thường là khoảng 97% của giá CP chào bán.
Nhóm 3

Footer Page 9 of 145.

Page 9

Header Page 10 of 145.

Thị trường chứng khoán – Quyền tiên mãi
6. Giá Trị Lý Thuyết Của Quyền Tiên Mãi:
 Từ lúc quyền mua CP được công bố cho đến khi được phát hành thì CP đó chỉ có
giá trị trên lý thuyết. Giá trị này là số thu được của nhà đầu tư khi thực hiện quyền mua
CP bổ sung với giá thấp hơn gía thị trường.
 Giá trị lý thuyết của quyền tiên mãi được xác định như sau:
 Giá trị thị trường của n cổ phiếu cũ: n*G
 Giá trị phát hành của m cổ phiếu mới: m*g
 Giá trung bình của 1 cổ phiếu sau khi tăng vốn:

𝑛𝐺+𝑚𝑔
𝑛+𝑚

 Khoản chênh lệch giữa giá phát hành và giá trung bình cho m cổ phiếu mới:
𝑛𝐺+𝑚𝑔
𝑛+𝑚

−𝑔∗𝑚

 Từ đó suy ra: Giá trị lý thuyết của quyền tiên mãi
𝑄=
 Công thức rút gọn: 𝑄 = (𝐺 − 𝑔) ∗

𝑛𝐺 + 𝑚𝑔
𝑚
−𝑔∗
𝑛+𝑚
𝑛

𝑚
𝑛+𝑚

 Trong đó:
 Q là giá trị của quyền tiên mãi
 G là giá trị của một cổ phiếu cũ
 g là giá phát hành của một cổ phiếu mới
 n là số cổ phiếu cũ
 m là số cổ phiếu mới phát hành
VD 1: Một công ty cp có vốn 20 tỷ VNĐ, với 2 triệu cổ phiếu; mệnh giá là 10000đ/cp;
đơn giá thị trường là 22000đ. Công ty đã tăng thêm vốn là 5 tỷ VNĐ bằng cách phát hành
500000 cổ phiếu mới là 12000đ, dự tính dành cho cổ đông cũ. Tính giá trị lý thuyết của
một quyền tiên mãi.
Bài làm:
Ta thấy đối với cổ đông hiện hữu, Cứ 4 cổ phiếu cũ được 1 cổ phiếu mới
Áp dụng công thức giá trị lý thuyết của quyền tiên mãi

Nhóm 3

Footer Page 10 of 145.

Page 10


Header Page 11 of 145.

Thị trường chứng khoán – Quyền tiên mãi
𝑚
𝑛+𝑚

500000
𝑄 = (22000 − 12000) ∗
= 2000đ
2000000 + 500000
𝑄 = (𝐺 − 𝑔 ) ∗

Hay cách khác:
𝑄 = (22000 − 12000) ∗

1
= 2000đ
4+1

VD 2: Một công ty cổ phần vốn là 12 tỷ ( 1.200.000 cổ phần), đơn giá thị trường là
22.000 đ. Công ty đã tăng vốn lên 8 tỷ đồng bằng cáchphát hành thêm 800.000 cổ phiếu
mới, mệnh giá là 10.000đ và giá bán là 12.000đ dự tính dànhcho các cổ đông cũ. Tính giá
trị lý thuyết củaquyền tiên mãi.
Bài làm:
Ta thấy rằng, cứ 3 cổ phiếu cũ được quyền mua 2 cổ phiếu mới. Vậy giá trị lý
thuyết của quyền tiên mãi:
Q = ( 22.000 -12.000) x

800.000
800.000+1.200.000

= 4.000

7. Ngày giao dịch không có quyền mua kèm theo:
 Trong ngày giao dịch không có quyền mua, giá CP sẽ rớt xuống một mức giá trị
chính bằng giá trị của quyền mua. Tại Việt Nam, nếu tổ chức phát hành có phát hành bổ

sung CP mới thì giá CP trên thị trường sẽ được điều chỉnh ngay theo mức giá mới của CP
(cổ đông hiện hữu vẫn không bị thiệt vì phần giá trị CP cũ mất đi cũng chính bằng giá trị
của quyền mua mà họ đã nhận được trước đó).
 Trường hợp có một số CP không còn quyền (do cổ đông nắm giữ CP đó đã tách
quyền mua ra để bán riêng trên thị trường) thì số CP này cũng vẫn được giao dịch bình
thường trên thị trường, nhưng sau khi thực hiện thủ tục thanh toán bù trừ thì bộ phận
thanh toán bù trừ chứng khoán sẽ trừ lại của người bán CP đó một khoản tiền đúng bằng
giá trị của quyền mua mà họ đẽ tách ra để bán riêng trên thị trường chứng khoán.
8. Thực hiện quyền tiên mãi trên thị trường chứng khoán Việt Nam:
Nhà nước sẽ có quyền tiên mãi:

Nhóm 3

Footer Page 11 of 145.

Page 11


Header Page 12 of 145.

Thị trường chứng khoán – Quyền tiên mãi
 Từ cuộc hội thảo về vấn đề “Khai thác tài chính từ đất đai và tài sản Nhà nước
phục vụ phát triển kinh tế - xã hội 2011-2020”, Có nhiều vấn đề cần phải được quan tâm
chủ yếu là về chính sách khai thác nguồn lực tài chính từ đất đai của Nhà nước.
 Cũng tại hội thảo này có nhiều ý kiến cho rằng chính sách khai thác nguồn lực tài
chính từ đất đai của Nhà nước vẫn còn lãng phí và chưa tiến bộ . Để cải thiện tình hình
trên trong thời gian tới, các cơ quan có lien quan sẽ đưa ra các đề xuất mới : tiếp tục đẩy
mạnh chính sách tài chính từ đất đai; Nhà nước ta sẽ điều tiết giá đất cho phù hợp với tình
hình tài chính và nhu cầu của người dân.
 Thời gian tới Nhà nước sẽ đẩy mạnh công tác thu hồi đất kém chất lượng nhằm tạo

ra nhiều mẫu đất sạch để tham gia đấu giá. Thực hiện đấu thầu để sử dụng đất cho các
công trình quan trọng, phục vụ cho nhu cầu chung.
 Có nhiều ý kiến trái chiều cho rằng, ngoài việc định giá đất một cách sát với giá
đất của thị trường, công tác chống thất thu cũng phải đặc biệt được chú trọng để khắc
phục tình trạng các doanh nghiệp chuyên kinh doanh bất động sản kiếm lời chủ yếu từ
chênh lệch giá đất.
 Cũng có một vài ví dụ đưa ra về quyền tiên mãi của Nhà nước với các giao dịch
đất đai đã được áp dụng ở nhiều nước trên thế giới.Trừ khi Nhà nước không mua thì giao
dịch mới được tiến hành tiếp.
Quyền mua cổ phần của nhân viên:
 Theo nghị định 187 của Chính phủ và thông tư 126, thông tư 95 của Bộ Tài
Chính mỗi CBCNV tại doanh nghiệp cổ phần hóa được mua tối đa 100 cổ phần (tương
đương với 1 triệu đồng mệnh giá) cho một năm công tác và giá mua sẽ được giảm 40%
so với giá đấu giá thành công phát hành lần đầu ra công chúng.
 Ngân hàng ngoại thương Việt Nam (VCB) cũng nằm trong diện đó.
 Khi có thông tin VCB sẽ thực hiện cổ phần hoá vào cuối năm 2007, phớt lờ tất cả
những lời cảnh báo từ các chuyên gia chứng khoán, phương tiện truyền thông, rất nhiều
người vẫn lao vào mua thâm niên công tác của VCB với suy nghĩ "Giá cổ phiếu ngân
hàng trên thị trường OTC và niêm yết đều cao gấp hàng chục lần mệnh giá là ngân hàng
Nhóm 3

Footer Page 12 of 145.

Page 12


Header Page 13 of 145.

Thị trường chứng khoán – Quyền tiên mãi
dẫn đầu trong khối các ngân hàng. Và giá rao bán của giao dịch thỏa thuận quyền

mua cổ phiếu cho nhân viêncó lúc lên đến 65triệu đồng/năm công tác, tức là 650.000
đồng cho quyền mua 1 CP.
 Tuy nhiên, câu trả lời chính thức của VCB về phương án phát hành là chưa được
duyệt chính thức nên VCB cũng chưa xác định được lịch trình phát hành tiếp cổ phiếu
trong những năm tiếp theo.
 Còn hiện tại, VCB vẫn chưa ấn định thời điểm chốt danh sách cổ đông, chưa có
thống kê về số thâm niên chính xác cho mỗi cán bộ nhân viên nên những giao dịch mua
bán thâm niên công tác là không chính thức.
 Ngân hàng sẽ không xác nhận cho những thỏa thuận mua bán đó.
 Sau đợt IPO của Vietcombank vào ngày26/12/2007:
 Giá trúng thầu bình quân cổ phiếu VCB là:107.860đ/CP.
 Người sở hữu quyền mua cổ phiếu VCB sau đợt IPO được mua với giá:
107.860*0,6 = 64.716 đ/CP.
 Với giá trúng thầu như trên thì giá của quyền muacổ phiếu sẽ là:
(107.860 64.716) = 43.114 đ/CP.
 Nếu tính theo mức giá mua quyền là 65 triệu/năm(tương đương 650.000đ/CP theo
quy định số cổ phiếu tối đa mà CNV được mua) công tác thìngười mua và thực hiện
quyền mua cổ phiếu bị lỗ là: 606.886 đ/CP
 Như vậy, với các thông tin không rõ ràng cùng với các thoả thuận mua bán quyền
bằng giấy tay thì người mua gặp quá nhiều rủi ro.
NHNN mua lại toàn bộ cổ phần của VNBC với giá bằng 0 đồng/1 cổ phần và trở
thành chủ sở hữu của VNBC
 Thông cáo cho biết, ngày 31/01/2015, Đại hội đồng cổ đông bất thường Ngân
hàng TMCP Xây dựng Việt Nam (VNBC) đã được tổ chức tại Hội trường Thống nhất Ủy ban nhân dân tỉnh Long An để thông báo công khai về kết quả kiểm toán độc lập về
thực trạng tài chính, giá trị thực và vốn điều lệ của Ngân hàng và thông qua Phương án
bổ sung vốn điều lệ theo quy định của pháp luật.
Nhóm 3

Footer Page 13 of 145.

Page 13


Header Page 14 of 145.

Thị trường chứng khoán – Quyền tiên mãi
 Đại hội đồng cổ đông quyết nghị không thông qua phương án bổ sung vốn điều lệ
để đảm bảo giá trị thực vốn điều lệ tối thiểu của ngân hàng bằng mức vốn xác định.
 Căn cứ Luật các Tổ chức tín dụng, Quyết định số 48/2013/QĐ-NHNN ngày
01/8/2013 về việc góp vốn, mua cổ phần bắt buộc của tổ chức tín dụng được kiểm soát
đặc biệt và Nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông VNBC, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
đã tuyên bố quyết định sẽ mua lại toàn bộ vốn cổ phần của VNBC với giá bằng 0 đồng/1
cổ phần.
 Theo đó, cơ quan này sẽ trở thành chủ sở hữu (100% vốn điều lệ) của VNBC,
chấm dứt toàn bộ quyền, lợi ích và tư cách cổ đông đối với các cổ đông hiện hữu của
VNBC.
SCIC được quyền mua lại phần vốn Nhà nước chưa thoái hóa hết
 SCIC ngoài việc được tham gia mua cổ phần lần đầu tại các doanh nghiệp Nhà
nước (DNNN), mua số cổ phần chào bán qua đấu giá không bán hết, trong trường hợp
phần vốn Nhà nước đầu tư ngoài ngành không thoái hết, SCIC cũng được quyền mua lại.


Mua cổ phần lần đầu bằng giá đấu thành công nhất

 Ngoài việc mua lại phần vốn thoái chưa hết, Quyết định 51 cũng cho phép SCIC
tham gia mua cổ phần lần đầu tại các doanh nghiệp cổ phần hóa theo phương thức thỏa
thuận trong trường hợp mua cổ phần trước khi doanh nghệp cổ phần hóa thực hiện bán
đấu giá công khai.
 Cụ thể, trường hợp có nhà đầu tư chiến lược mua cổ phần trước khi bán đấu giá
công khai thì SCIC mua theo giá bán thỏa thuận thành công nhất cho nhà đầu tư chiến

lược (đối với trường hợp bán thỏa thuận cho nhà đầu tư chiến lược) hoặc giá đấu thành
công nhất cuả cuộc đấu giá giữa các nhà đầu tư chiến lược (đối với trường hợp đấu giá
giữa các nhà đầu tư chiến lược).
 Trường hợp không có nhà đầu tư chiến lược mua cổ phần trước khi bán đấu giá
công khai thì SCIC mua theo giá không thấp hơn gái khởi điểm đã được cơ quan có thẩm
quyền phê duyệt.
 Trong thời gian 5 ngày kể từ ngày hoàn tất việc bán cổ phần cho nhà đầu tư chiến
lược hoặc từ ngày hết hạn đăng ký mua cổ phần, Ban chỉ đạo cổ phan72 hóa doanh
nghiệp thông báo cho SCIC để xem xét, quyết định và hoàn tất việc mua cổ phần trong
thời gain tối đa 15 ngày kể từ ngày nhận được thông báo của Ban chỉ đạo cổ phần hóa
doanh nghiệp.
Nhóm 3

Footer Page 14 of 145.

Page 14


Header Page 15 of 145.

Thị trường chứng khoán – Quyền tiên mãi


Được mua lại phần vốn Nhà nước nếu bán không hết

 Bên cạnh đó, SCIC cũng được tham gia mua cổ phần sau khi doanh nghiệp cổ
phần hóa thực hiện bán đấu giá công khai. Trường hợp bán đấu giá cổ phần lần đầu
nhưng không thành công, SCIC mua cổ phần với giá bằng mệnh giá.
 Trường hợp không bán hết số cổ phần chào bán qua đấu giá thì SCIC mua cổ phần
với giá bằng giá đấu thành công nhất (đối với trường hợp mua ngay sau khi bán đấu giá)

hoặc với gái bằng giá thỏa thuận thành công thấp nhất (đối với trường hợp bán thỏa thuận
cho các nhà đầu tư khác nhưng không bán hết).
 Thủ tướng cũng yêu cầu trong thời gian 05 ngày kể từ ngày hết hạn đăng ký đấu
giá (đối với trường hợp bán đấu giá không thành công) hoặc từ ngày hết hạn nộp tiền mua
cổ phần (đối với trường hợp không bán hết cổ phần qua đấu giá) hoặc từ ngày hoàn tất
việc bán cổ phần cho nhà đầu tư khác (đối với trường hợp bán thỏa thuận cho các nhà đầu
tư khác nhưng không bán hết), Ban chỉ đạo cổ phần hóa doanh nghiệp có trách nhiệm
thông báo cho SCIC để xem xét, quyết định và hoàn tất việc mua cổ phần trong thời gian
tối đa 15 ngày kể từ ngày nhận được thông báo của Ban chỉ đạo cổ phần hóa doanh
nghiệp.


Giá bán cổ phần ưu đãi bằng 60% giá bán cho SCIC

 Trường hợp doanh nghiệp bán cổ phần cho SCIC theo quy định nhưng không bán
hết thì Ban chỉ đạo cổ phần hóa báo cáo cơ quan có thẩm quyền quyết định phê duyệt
phương án cổ phần hóa thực hiện điều chỉnh cơ cấu vốn điều lệ để chuyển thành công ty
cổ phần trước khi tổ chức đại hội đồng cổ đông lần đầu
 Giá bán cổ phần lần đầu cho người lao động, tổ chức công đoàn thực hiện theo
quy định tại Nghị định số 59/2011/NĐ-CP.
 Trường hợp SCIC tham gia mua cổ phần ngay sau khi bán đấu giá cổ phần lần đầu
nhưng không thành công và không có nhà đầu tư chiến lược mua cổ phần trước khi bán
đấu giá công khai thì giá bán cổ phần ưu đãi cho người lao động, tổ chức công đoàn bằng
60% giá bán cổ phần cho SCIC theo quy định.
9. Nguyên nhân và giải pháp:
a. Nguyên nhân các công cụ phái sinh chưa được áp dụng ở Việt Nam
 Thị trường tiền tệ Việt Nam chưa hòa nhập với thị trường tiền tệ thế giới, do đó
tạo nên sự ổn định cho thị trường, khi có khủng hoảng tài chính ở khu vực hay thế giới
Nhóm 3

Footer Page 15 of 145.

Page 15


Header Page 16 of 145.

Thị trường chứng khoán – Quyền tiên mãi
cũng ít có ảnh hưởng đến thị trường tiền tệ Việt Nam. Điều này khiến cho nhu cầu phòng
chống rủi ro bằng các công cụ phái sinh là không cao
 Do mạng lưới của các NHTMQD trải rộng khắp cả nước, với hơn 100 chi nhánh,
do đó nếu muốn triển khai thì đòi hỏi trình độ giữa các chi nhánh phải tương đồng, điều
này rất khó xảy ra. Có thể sản phẩm phái sinh sẽ chỉ được thực hiện tại một số tỉnh, thành
lớn, nhưng như thế sẽ tạo nên sự thiếu đồng bộ giữa các chi nhánh.
 Ngân hàng muốn kinh doanh sản phẩm phái sinh phải xin phép Ngân hàng Nhà
nước và chỉ được hoạt động khi có sự chấp thuận của Ngân hàng Nhà nước, điều này
cũng khiến ngân hàng “ngại” triển khai nghiệp vụ này.
 Đối tượng sử dụng các công cụ phái sinh chủ yếu là doanh nghiệp, nhưng sự hiểu
biết của doanh nghiệp về các sản phẩm phái sinh còn hạn chế, trong khi đó môi trường
hoạt động ít biến động nên họ cảm thấy không có nhu cầu hoặc chưa ý thức trong việc
phòng chống rủi ro, nhất là đối với các DNNN.
 Nhân sự của các NHTMQD thường làm việc chủ yếu dựa vào kinh nghiệm, ít chịu
tiếp thu cái mới, thiếu sự năng động, nhạy bén, trong khi sản phẩm phái sinh là những sản
phẩm khá phức tạp, đòi hỏi người sử dụng phải có trình độ cao.
b. Giải pháp đề xuất:
 Quy định về giới hạn và giá mua.
 Yêu cầu bắt buộc về tái phòng ngừa rủi ro trên các thị trường quốc tế.
 Hoàn thiện những quy định tài chính kế toán liên quan, nâng cao tính thanh khoản
của sản phẩm phái sinh.
 Bộ Công Thương nên kết hợp với ngân hàng giới thiệu những lợi ích của sản

phẩm phái sinh cho doanh nghiệp biết, giúp doanh nghiệp làm quen dần với các sản phẩm
tài chính hiện đại.
 Các ngân hàng cần chủ động tổ chức tập huấn nghiệp vụ phái sinh cho cán bộ
nhân viên, có thể cử cán bộ đi học tập, nghiên cứu ở nước ngoài, đặc biệt là các nước có
thị trường tiền tệ phát triển.

Nhóm 3

Footer Page 16 of 145.

Page 16


Header Page 17 of 145.

Thị trường chứng khoán – Quyền tiên mãi
III.

KẾT LUẬN:

Quyền tiên mãi là một trong những công cụ tài chính quan trọng của chứng khoán
phái sinh. Và ngày càng được mua bán, sử dụng rộng rãi trên thị trường chứng khoán
Việt Nam

Nhóm 3

Footer Page 17 of 145.

Page 17

Header Page 18 of 145.

Thị trường chứng khoán – Quyền tiên mãi

Tài liệu tham khảo:

 Theo PGS. TS Bùi Kim Yến và TS. Thân Thị Thanh Thủy. “Giáo trình thị trường

chứng khoán”, NXB KINH TẾ - TP.HCM,2013
 Công ty CK Ngân hàng đầu tư và phát triển VN, UBCKNN
< /> Đặng Vinh Thái , “TỔNG QUAN VỀ THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN” ngày 27
tháng 6 năm 2007
< /> An Hạ, “Ngân hàng Nhà nước mua lại Ngân hàng Xây dựng với giá... 0 đồng”,
02/02/2015
< /> Lớp quản trị chất lượng trường ĐH Kinh tế, 02/06/2012, Quyền tiên mãi – Right.
< />
Nhóm 3

Footer Page 18 of 145.

Page 18