TIỂU LUẬN tư TƯỞNG hồ CHÍ MINH về NGUYÊN tắc TIẾN HÀNH CÔNG tác tư TƯỞNG TRONG QUÂN đội NHÂN dân VIỆT NAM

1

Tư tưởng Hồ Chí Minh về nguyên tắc tiến hành công tác tư tưởng trong
Quân đội nhân dân Việt Nam
Công tác tư tưởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam là một bộ phận cơ
bản cấu thành công tác tư tưởng của Đảng; một lĩnh vực trọng yếu, hàng đầu
của công tác đảng, công tác chính trị; trực tiếp giữ vững và tăng cường sự lãnh
đạo của Đảng đối với Quân đội, xây dựng sức mạnh chính trị, tinh thần trong
chiến đấu và làm nên chiến thắng của Quân đội ta. Trải qua hơn 70 năm xây
dựng và chiến đấu dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, quân
đội ta không ngừng lớn mạnh, trưởng thành và chiến thắng vẻ vang. Một trong
những nhân tố quan trọng nhất bảo đảm cho quân đội ta hoàn thành xuất sắc mọi
nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao, đó là Chủ tịch Hồ Chí Minh
thường xuyên quan tâm đến việc xây dựng quân đội ta thành một quân đội nhân
dân hùng mạnh, chính quy, hiện đại nói chung, xây dựng quân đội vững mạnh
về tư tưởng nói riêng. Đây là một quá trình phấn đấu lâu dài, gian khổ, qua
nhiều thế hệ kế tiếp, là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân, trực tiếp là toàn thể
cán bộ, chiến sĩ trong quân đội.Thực tiễn quá trình xây dựng, chiến đấu và
trưởng thành của Quân đội ta đã chứng minh vai trò quan trọng của công tác tư
tưởng. Trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, nhờ nắm vững đường lối,
quan điểm của Đảng, bám sát tình hình thực tiễn, nắm chắc diễn biến tư tưởng
của bộ đội, nhất là trong những thời điểm mang tính bước ngoặt của cuộc kháng
chiến, cấp ủy, chỉ huy các cấp đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác tư
tưởng, làm cho bộ đội tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, thắng lợi
trong chiến đấu, quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hoàn thành xuất
sắc nhiệm vụ được giao. Hiện nay, trước yêu cầu cao của sự nghiệp xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc, tăng cường công tác tư tưởng nhằm đảm bảo cho Quân đội
hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao lại càng quan trọng.


2

1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về nguyên tắc tiến hành công tác tư tưởng
trong Quân đội nhân dân Việt Nam
1.1 Tư tưởng Hồ Chí Minh về vị trí, vai trò của công tác tư tưởng trong
Quân đội nhân dân Việt Nam
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng khẳng định: cùng với chủ
nghĩa Mác - Lênin, Đảng ta lấy tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim
chỉ nam cho hành động. Các kỳ Đại hội tiếp theo của Đảng đã từng bước khái quát
cụ thể tư tưởng Hồ Chí Minh về sự nghiệp cách mạng Việt Nam. Đó là sự kế thừa,
phát triển tư tưởng của các nhà kinh điển chủ nghĩa Mác - Lênin, đặc biệt là học
thuyết về Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân của Lênin, học thuyết về chiến
tranh và quân đội, học thuyết của Lênin về bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, về chế
độ công tác đảng, công tác chính trị vào việc tổ chức và xây dựng quân đội ta. Bằng
những lời dạy bảo, ân cần và hoạt động thực tiễn sinh động, thiết thực Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã để lại cho quân đội ta những cơ sở lý luận và thực tiễn cách mạng, khoa
học về công tác đảng, công tác chính trị. Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam
cùng với những chỉ dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với quân đội là nhân tố cơ
bản quyết định sự trưởng thành và chiến thắng của quân đội ta. Điều đó đã được
kiểm nghiệm, thử thách trong thực tiễn hơn 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng
thành của quân đội ta.
Ngay trang đầu cuốn sách “Đường cách mệnh” viết vào năm 1927. Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã trích câu nói nổi tiếng của Lênin: “Không có lý luận cách
mệnh, thì không có cách mệnh vận động... chỉ có lý luận cách mệnh tiền phong,
đảng cách mệnh mới làm nổi trách nhiệm cách mệnh tiền phong... Cách mệnh
trước hết phải làm cho dân giác ngộ”. Như vậy ngay từ những năm 20 của thế
kỷ trước, quá trình tiếp thu chủ nghĩa Mác - Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
khẳng định vai trò to lớn của tư tưởng và công tác tư tưởng trong sự nghiệp cách
mạng của Đảng. Người cho rằng sự phát triển của cách mạng bao giờ cũng là sự
thống nhất biện chứng giữa những điều kiện khách quan và nhân tố chủ quan.
Chính công tác tư tưởng góp phần quyết định tạo nên những nhân tố chủ quan
đó xây dựng Đảng thành đội quân có ý chí thống nhất và tổ chức chặt chẽ, xứng

3
đáng là người chiến sĩ tiên phong, đồng thời giáo dục, giác ngộ quần chúng làm
cho phong trào cách mạng của họ trở thành tự giác. Do đó, công việc đầu tiên
mà Người tiến hành với cách mạng Việt Nam là tuyên truyền giác ngộ quần
chúng, từ đó mà lựa chọn cán bộ, xây dựng tổ chức. Những thắng lợi to lớn mà
quân và dân ta đã giành được trong hơn 70 năm qua gắn liền với việc Đảng và
Hồ Chí Minh vận dụng đúng đắn và sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều
kiện cụ thể của Việt Nam, gắn liền với công tác tư tưởng của Đảng và sự giáo
dục của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân
dân.
Những hoạt động công tác tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong quá trình
lãnh đạo cách mạng Việt Nam, giáo dục và rèn luyện Đảng ta và quân đội ta là một
tấm gương mẫu mực mà chúng ta đang noi theo để trở thành những chiến sĩ tiên
phong trên mặt trận tư tưởng lý luận. Chúng ta có thể tìm thấy ở Chủ tịch Hồ
Chí Minh những bài học quý giá về công tác tư tưởng với những nội dung rất
thiết thực và những hình thức, phương pháp sinh động. Xuyên qua tất cả những
sự phong phú, cụ thể về nội dung và hình thức, đó là những bài học về tính
nguyên tắc hết sức chặt chẽ, nhất quán trong công tác tư tưởng.
1.2 Nguyên tắc tiến hành công tác tư tưởng trong Quân đội ta theo tư
tưởng Hồ Chí Minh
* Công tác tư tưởng phải mang tính Đảng
Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn coi việc
tuyên truyền, giáo dục đường lối, chính sách của Đảng là nhiệm vụ hàng đầu của
công tác tư tưởng. Trong các văn kiện của Đảng, từ nghị quyết Đại hội đến các
nghị quyết của Hội nghị Trung ương, trong các nhiệm vụ chính trị, bao giờ
Đảng cũng đề ra các nhiệm vụ của công tác tư tưởng. Điều đó chứng tỏ rằng
đường lối, nhiệm vụ chính trị là nền tảng của công tác tư tưởng. Để thực hiện
thắng lợi nhiệm vụ chính trị, công tác tư tưởng phải xuất phát từ đường lối, chủ

trương của Đảng để xác định nhiệm vụ, nội dung và phương pháp hoạt động cho
phù hợp. Đồng thời bảo đảm cho đường lối, nhiệm vụ chính chính trị được thấu


4
suốt và thực hiện đầy đủ. Đó chính là nguyên tắc tính đảng của công tác tư
tưởng.
Tại hội nghị tuyên giáo miền núi ngày 31 tháng 8 năm 1963 Hồ Chí Minh
nói: “Nhiệm vụ công tác tuyên giáo có thể chia ra hai mặt, một mặt làm sao mưu
lợi ích cho đồng bào. Một mặt nữa làm sao tránh được tệ hại cho đồng bào”.
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng ta chỉ có nâng cao giác ngộ tư tưởng cho
quần chúng, hướng dẫn họ thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Đảng thì
mới phục vụ được quần chúng, vì nhiệm vụ chính trị là yêu cầu khách quan của
sự nghiệp cách mạng, đồng thời cũng là nguyện vọng của quần chúng nhân dân.
Cuộc đời hoạt cách mạng phong phú và sôi nổi của Chủ tịch Hồ Chí Minh
là một tấm gương sáng, một mẫu mực tuyệt vời về hoạt động tư tưởng phục vụ
đắc lực cho nhiệm vụ chính trị và phục vụ nhân dân. Hồ Chí Minh đã viết báo,
viết sách làm thơ... Như chính Người đã nói: “Tất cả những bài Bác viết chỉ một
“đề tài” là: chống thực dân đế quốc, chống phong kiến địa chủ, tuyên truyền độc
lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội”. Trong các tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí
Minh, thể hiện cụ thể đường lối kết hợp và giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc
và chủ nghĩa xã hội của Đảng, biểu hiện sâu sắc ý chí sắt đá của dân tộc trước
vận mệnh của Tổ quốc ở mỗi thời đoạn lịch sử. Người còn viết nhiều bài diễn
văn quan trọng, lời kêu gọi, bài phát biểu với các lực lượng vũ trang và nhân
dân. Nội dung truyền đạt vừa là những nhiệm vụ trung tâm của toàn Đảng, toàn
quân và toàn dân phải thực hiện trong thời điểm lịch sử đó, quan điểm, chỉ thị
của Đảng và Nhà nước, lại vừa là những lời động viên căn dặn chân tình, gần
gủi của Bác đối với các tầng lớp nhân dân.
Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm giáo dục rèn luyện lực lượng vũ trang
nhân dân. Người đặt ra yêu cầu đối với quân đội nhân dân Việt Nam vừa phải

đánh giặc giỏi, vừa phải tham gia xây dựng kinh tế, ra sức giúp đỡ nhân dân,
tuyên truyền vận động nhân dân và giúp dân sản xuất . Người đã chỉ thị cho
quân đội ta phải luôn luôn: “ Sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ
quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng
vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”. Hồ Chí Minh trực tiếp theo dõi từng


5
bước tiến bộ, trưởng thành của quân đội ta, trong chiến tranh cũng như trong hòa
bình, khi huấn luyện cũng như lúc chiến đấu, ở tiền tuyến cũng như ở hậu
phương, trên toàn quốc cũng như ở từng chiến trường, lúc thuận lợi cũng như
khi gặp khó khăn. Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn có những chỉ thị quan trọng,
những lời chỉ dạy ân cần để lãnh đạo tư tưởng, hướng dẫn hành động cho cán
bộ, chiến sĩ trong quân quân đội ta. Nhất là ở những thời điểm có tính chất bước
ngoặt của cách mạng, của chiến tranh, làm cho quân đội ta trong bất cứ hoàn
cảnh nào cũng thực hiện đúng đường lối, quan điểm tư tưởng quân sự của Đảng.
Hình ảnh Bác Hồ với áo nâu, túi vải trên đường cùng hành quân với bộ đội, hình
ảnh Bác đang quan sát trận địa, đi thăm hỏi và nói chuyện với bộ đội, thương
binh thật là cảm động và mãi mãi ghi sâu trong lòng mỗi cán bộ, chiến sĩ trong
quân đội nhân dân Việt Nam.
Chủ tịch Hồ Chí Minh quan niệm đấu tranh tư tưởng là một mặt trận của
quá trình đấu tranh cách mạng. Với tư tưởng của Bác ngòi bút là vũ khí, và
những người hoạt động trên lĩnh vực tư tưởng văn hóa là chiến sĩ. Điều đó có
nghĩa là tính chiến đấu được bao hàm trong nguyên tắc tính đảng của công tác tư
tưởng, là sự biểu hiện cụ thể của tính đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng
định: “Cây bút phục vụ chính nghĩa trong tay nhà văn chiến đấu có một lực
lượng cực kỳ mạnh mẽ”(1; tr 357). Nghĩa là Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu phải
có tính chiến đấu trong văn học, văn hóa nghệ thuật phải có tính chiến đấu và
trong mọi hoạt động tư tưởng là tinh thần cách mạng triệt để tiến công của giai
cấp công nhân. Đó là sự nhạy bén, sắc sảo về chính trị, kịp thời phát hiện trong

mọi lĩnh vực của đời sống xã hội những vấn đề có liên quan đến đấu tranh cách
mạng, đến việc thực hiện đường lối, nhiệm vụ chính trị của Đảng để kịp thời cổ
vũ, động viên phát huy những nhân tố tích cực và đấu tranh chống lại mọi hiện
tượng tiêu cực. Trên mặt trận tư tưởng, lúc nào cũng phải đấu tranh chống mọi
kẻ địch, phải chủ động cảnh giác không khi nào được lơi lỏng hoặc thỏa mãn
dừng lại với những kết quả đã đạt được. Nếu khi nào, lúc nào trận địa tư tưởng
vô sản không được củng cố, thì ngay lập tức tư tưởng phi vô sản sẽ chiếm lĩnh


6
và gây tác hại cho phong trào cách mạng. có chiến thắng kẻ thù trên mặt trận tư
tưởng mới có thể chiến thắng kẻ thù trên các lĩnh vực khác. Có thể nói rằng,
tính chiến đấu được thể hiện rõ trong các tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh,
dù được viết dưới hình thức nào, cũng đều là vũ khí sắc bén, đều là kiểu mẫu về
tinh thần chiến đấu chống lại bè lũ thực dân phong kiến, và đế quốc phản động,
vạch trần bản chất hung bạo, hiếu chiến và xâm lược, tố cáo rõ những thủ đoạn tinh
vi xảo quyệt của chúng. Đồng thời, trong các tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh
còn cho thấy rõ tinh thần đấu tranh tự phê bình và phê bình sâu sắc, đấu tranh một
cách kiên quyết không khoan nhượng đối với những sai lầm khuyết điểm của cán
bộ, đảng viên bằng sự phân tích có lý, có tình và những lời khuyên dạy ân tình, chu
đáo. Những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn có ý nghĩa hiện thực, cấp
bách đối với công tác tư tưởng của Đảng trong mọi thời kỳ cách mạng.
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, để giữ vững nguyên tắc tính đảng trong công
tác tư tưởng thì các phương tiện và các cơ quan làm công tác tư tưởng phải đặt
dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng. Hiệu quả của việc quán triệt tính đảng
trong công tác tư tưởng phụ thuộc vào lập trường kiên định và trình độ lý luận
của người làm công tác tư tưởng. Họ phải nhạy bén về chính trị nắm vững
nguyên tắc và hiểu biết sâu sắc chủ nghĩa Mác - Lênin , thật sự thông suốt và tin
tưởng tuyệt đối vào đường lối quan điểm của Đảng, đồng thời phải ra sức học
tập nâng cao kiến thức toàn diện, để bằng tiếng nói khoa học và cách mạng của

Đảng, cổ vũ, động viên mọi người cống hiến cho sự nghiệp cách mạng, nêu cao
cảnh giác chống lại các tư tưởng thù địch. Chống những tàn dư của quá khứ
trong ý thức và hành vi của quần chúng.
* Tính khoa học trong công tác tư tưởng
Trong hoạt động công tác tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nguyên tắc
tính đảng và tính khoa học luôn luôn gắn bó chặt chẽ. Bởi vì, công tác tư tưởng
là công tác của Đảng, do vậy tất yếu nó phải mang bản chất cách mạng và khoa
học của Đảng. Mặt khác, công tác tư tưởng là công tác xây dựng con người, xây
dựng các tổ chức cách mạng , điều đó đã tự nói lên tính khoa học của nó.
Nguyên tắc tính đảng phản ánh phương hướng chính trị xã hội của công tác tư


7
tưởng. Thống nhất chặt chẽ, gắn bó hữu cơ với tính đảng, tính khoa học biểu
hiện ở sự phản ánh sâu sắc về nội dung, tính đúng đắn và sự đa dạng về hình
thức, phương pháp tổ chức tiến hành công tác tư tưởng . Chủ tịch Hồ Chí Minh
nói: “Mỗi công việc của Đảng, phải giữ vững tính cách mạng của nó, lại phải
khéo dùng những cách thức tiến hành cho hoạt bát”.
Tính khoa học trong công tác tư tưởng của Đảng hoàn toàn đối lập với sự
lừa dối, vốn là bản chất của lối tuyên truyền tư bản. Tính khoa học đòi hỏi phải
phản ánh hiện thực khách quan, phải nói rõ cho quần chúng thấy hết những
thuận lợi và khó khăn, thành tích và khuyết điểm, không được xuyên tạc, nói sai
sự thật để phát huy thuận lợi, khắc phục khó khăn, tạo cơ sở vững chắc cho sự
thống nhất về tư tưởng và hành động. Tại Đại hội văn nghệ toàn quốc lần thứ ba,
Chủ tịch Hồ Chí Minh ân cần nhắc nhở: “ Quần chúng mong muốn những tác
phẩm có nội dung chân thật và phong phú, có hình thức trong sáng và vui tươi.
Khi chưa xem thì muốn xem, xem rồi thì bổ ích” (2; Tr 358) và Người đã phê
bình khuyết điểm của báo chí: “Thường nói một chiều và đôi khi thổi phồng
những thành tích mà ít hoặc không nói đúng mức đến khó khăn và khuyết điểm
của ta” (2; tr 362).

* Liên hệ chặt chẽ với hoạt động thực tiễn của đời sống là một nguyên tắc
bảo đảm cho công tác tư tưởng có sức mạnh và đạt hiệu quả cao. Chủ tịch Hồ
Chí Minh thường nhắc nhở công tác tuyên truyền giáo dục phải chú trọng thiết
thực bổ ích, tránh sáo rỗng, viễn vông, hình thức. Trong hoạt động thực tiễn Chủ
tịch Hồ Chí Minh luôn luôn là một mẫu mực, đồng thời Người cũng đặt ra yêu
cầu đối với mọi người phải gắn giáo dục huấn luyện, gắn học tập lý luận với
thực hành thực tiễn của cuộc đấu tranh cách mạng, đi đôi với việc nâng cao giác
ngộ chính trị trong quần chúng nhất thiết phải tổ chức cho quần chúng thực hiện
thắng lợi những nhiệm vụ chính trị của từng đơn vị. Đó cũng chính là tiêu chí, là
chuẩn mực để đánh giá hiệu quả của công tác tư tưởng.
Quán triệt thực hiện nguyên tắc công tác tư tưởng gắn liền với thực tiễn
cuộc sống đòi hỏi những người làm công tác tư tưởng phải hướng mọi hoạt động
của công tác tư tưởng vào hiện thực cụ thể của cách mạng, phải trực tiếp tham


8
gia trong phong trào cách mạng của quần chúng, đi sâu sát các lĩnh vực của đời
sống xã hội, nơi có phong trào mạnh mẽ cũng như những nơi phong trào còn yếu
kém, kịp thời phát hiện và giải đáp những vấn đề do thực tiễn đặt ra. Chỉ có đi
sâu sát cuộc sống thực tiễn mới có thể tìm hiểu và đánh giá đúng thực chất tình
hình tư tưởng của đơn vị, phát hiện được những vấn đề đạt ra trong cuộc sống,
mới phát hiện được những điển hình tốt thể hiện đúng đường lối, chính sách của
Đảng và Nhà nước để phổ biến cổ vũ và phát huy những sáng kiến hay, những
gương người tốt, việc tốt, kinh nghiệm tốt. Đồng thời, mới chỉ ra được những
biểu hiện sai lầm khuyết điểm để đấu tranh phê phán, nhằm đẩy mạnh việc phấn
đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ của đơn vị.
Để không ngừng nâng cao sức mạnh chiến đấu, trình độ sẵn sàng chiến đấu
và chiến đấu giành thắng lợi. Công tác tư tưởng trong quân đội phải ra sức đổi
mới chương trình nội dung, phương pháp tổ chức học tập lý luận chính trị cho
từng đối tượng theo hướng gắn chặt, liên hệ sát với thực tiễn nhiệm vụ. Mặt

khác phải thông qua các hoạt động quân sự và đời sống hoạt động của bộ đội để
rèn luyện, tư tưởng, bồi dưỡng cho cán bộ, chiến sĩ có những phẩm chất, ý chí
tinh thần chiến đấu, đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau, kiên cường, dũng cảm, chủ động
sáng tạo trong quá trình chiến đấu, sử dụng thành thạo các loại vũ khí, có ý chí
quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm trong mọi tình huống.
* Khi tiến hành công tác tư tưởng phải kết hợp chặt chẽ với công tác tổ
chức, đây là một trong những nguyên tắc xây dựng đảng, xây dựng các tổ chức
cách mạng, đặc biệt là lực lượng vũ trang, đồng thời là một biện pháp để hoàn
thành nhiệm vụ chính trị. Tư tưởng chỉ đạo hành động, chính là thông qua công
tác tư tưởng định hướng cho con người hành động một cách đúng đắn, có niềm
tin và ý chí quyết tâm để biến tư tưởng thành hiện thực. Song tư tưởng đúng trở
thành hiện thực phải thông qua tổ chức. Nghĩa là muốn làm cho tư tưởng cách
mạng, lý luận cách mạng trở thành hành động cách mạng của quần chúng, thì
cùng với việc tiến hành công tác tư tưởng, phải dựa vào tổ chức và tiến hành


9
công tác tổ chức. Với ý nghĩa đó tổ chức được coi như là “công cụ”, phương tiện
để biến tư tưởng thành hành động hiện thực trong cuộc sống.
Chủ tịch Hồ Chí Minh, không những là người trực tiếp truyền bá chủ nghĩa
Mác - Lênin vào nước ta, là nhà tư tưởng thiên tài mà Người còn là một nhà tổ chức
vĩ đại. Hồ Chí Minh đã thành công lớn trong sự nghiệp giáo dục, rèn luyện cán bộ,
đảng viên và nhân dân, đồng thời Người đã sáng lập, tổ chức và rèn luyện Đảng,
chính quyền... các lực lượng vũ trang và các tổ chức đoàn thể quần chúng, những tổ
chức cơ bản bảo đảm cho cách mạng Việt Nam giành thắng lợi. Chủ tịch Hồ Chí
Minh nói: “ Muốn đi tới mục đích, không phải chỉ tổ chức là đủ, mà phải chân thành
trong tư tưởng nữa’’ (3; tr 41). Công tác tư tưởng không những mở đường cho công
tác tổ chức mà nó còn gắn liền với từng biện pháp, từng bước đi của công tác tổ
chức, để thường xuyên nâng cao tinh thần tự giác, chủ động trong hành động cách
mạng, củng cố kết quả và phát huy tác dụng của công tác tổ chức. Nhưng công tác tổ

chức không phải chỉ cũng cố kết quả và phát huy tác dụng của công tác tư tưởng mà
còn gắn liền với từng biện pháp, từng bước đi của công tác tư tưởng. Sự hòa quện
đan xen giữa công tác tư tưởng với công tác tổ chức trong thực tế, ở một quá trình
cụ thể nào đó thì công tác tổ chức lại đi trước để tạo điều kiện cho công tác tư tưởng
phát triển. Trong giáo dục xây dựng con người trong các tổ chức cách mạng càng đòi
hỏi phải vận dụng cả biện pháp giáo dục tư tưởng và biện pháp tổ chức. Đối với quân
đội ta, thực hiện nhiệm vụ thường xuyên sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu giành
thắng lợi đòi hỏi phải có hoạt động phong phú về tổ chức và giáo dục tư tưởng của
đội ngũ cán bộ, của các tổ chức trong quân đội, trên mọi mặt hoạt động trong đời
sống hàng ngày của bộ đội. Để xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ những phẩm chất chiến
đấu cần thiết, trước hết phải giáo dục chính trị tư tưởng , nâng cao ý thức tự nguyện,
tự giác, phát huy trách nhiệm nổ lực học tập nâng cao trình độ làm chủ vũ khí trang
bị. Đồng thời còn phải đưa bộ đội vào mọi hoạt động quân sự như huấn luyện chiến
đấu, trực ban, trực chiến, tuần tra canh gác, chấp hành kỷ luật, tuân thủ các chế độ
quy định sẵn sàng chiến đấu. Trong thực hiện nhiệm vụ chiến đấu, để xây dựng và


10
giữ vững ý chí quyết tâm chiến đấu cao cho bộ đội đòi hỏi phải kết hợp chặt chẽ các
biện pháp về tư tưởng và tổ chức.
Hoạt động công tác tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong quá trình
lãnh đạo cách mạng, cũng như trong quá trình giáo dục, tổ chức, rèn luyện quân
đội nhân dân Việt Nam là những mẫu mực sáng ngời về khoa học tiến hành
công tác tư tưởng, đó là sự vận dụng và phát triển một cách đúng đắn sáng tạo
nguyên tắc của chủ nghĩa Mác-Lênin trong công tác tư tưởng vào phong trào
cách mạng nước ta. Đó là di sản quý báu mà Hồ Chí Minh để lại cho Đảng ta,
cho quân đội ta. Ngày nay, tư tưởng đó có ý nghĩa chỉ đạo thiết thực và cấp bách
đối với người cán bộ chính trị trong quân đội, trong việc phấn đấu để nâng cao
chất lượng hiệu quả công tác tư tưởng trong quân đội, đáp ứng yêu cầu của cuộc
đấu tranh trên mặt trận tư tưởng hiện nay.

2. Một số giải pháp tăng cường công tác tư tưởng trong Quân đội
nhân dân Việt Nam hiện nay dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh
2.1 Những vấn đề cơ bản về công tác tư tưởng trong Quân đội ta hiện nay
Quân đội ta do Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, giáo dục và rèn
luyện. Đó là quân đội mang bản chất giai cấp công nhân, có tính nhân dân và
tính dân tộc sâu sắc; chiến đấu vì mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc và CNXH,
vì hạnh phúc của nhân dân. Sức mạnh chiến đấu và chiến thắng của Quân đội ta
là sự kết tinh bởi nhiều yếu tố, mà trước hết là yếu tố chính trị, tinh thần, sự
vững mạnh về chính trị. Để có được điều đó, công tác tư tưởng (CTTT) trong
Quân đội có vai trò hết sức quan trọng.
Thực tiễn quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đội ta trong
hơn 70 năm qua đã chứng minh vai trò quan trọng của CTTT. Trong sự nghiệp
đấu tranh giải phóng dân tộc, nhờ nắm vững đường lối, quan điểm của Đảng,
bám sát tình hình thực tiễn, nắm chắc diễn biến tư tưởng của bộ đội, nhất là
trong những thời điểm mang tính bước ngoặt của cuộc kháng chiến, cấp ủy, chỉ
huy các cấp đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt CTTT, làm cho bộ đội tuyệt đối
tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, thắng lợi trong chiến đấu, quyết tâm vượt
qua mọi khó khăn, gian khổ, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Sự thành


11
công của CTTT khi chuyển phương châm tác chiến từ “đánh nhanh, thắng
nhanh” sang “đánh chắc, tiến chắc” trong Chiến dịch Điện Biên Phủ và tư tưởng
chỉ đạo chiến lược “thần tốc, táo bạo” trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử đã
góp phần quan trọng và có ý nghĩa quyết định đưa cuộc kháng chiến chống thực
dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược của quân và dân ta tới thắng lợi hoàn toàn.
Phát huy những kết quả và kinh nghiệm của CTTT trong kháng chiến, những
năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, trực tiếp là
Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; nắm chắc những diễn biến phức tạp của
tình hình thế giới, bám sát thực tiễn đất nước, Quân đội và nhiệm vụ quân sự,

quốc phòng, cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy, cơ quan chính trị
các cấp đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai toàn diện với nhiều chủ trương,
giải pháp đúng đắn để nâng cao chất lượng, hiệu quả CTTT. Trong các nhiệm
vụ, CTTT luôn đi trước một bước, nhằm định hướng nhận thức và hành động,
thấu suốt các chủ trương, giải pháp, đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp
tiến hành phù hợp với từng đối tượng. Các đơn vị luôn coi trọng việc nắm, quản
lý tình hình diễn biến tư tưởng, dư luận trong đơn vị; kết hợp chặt chẽ giáo dục
chính trị với biện pháp quản lý hành chính, rèn luyện kỷ luật, xây dựng nền nếp
chính quy, hoạt động văn hóa, văn nghệ, thông tin tuyên truyền và các phong
trào hành động cách mạng trong quân đội; thực hiện có nền nếp các khâu, các
bước: định hướng, quản lý, dự báo, đấu tranh và giải quyết tình hình tư tưởng.
Đồng thời, phát huy tốt vai trò các tổ chức, lực lượng, thiết chế văn hóa và mọi
phương tiện làm CTTT; phối hợp với cấp ủy, chính quyền, đoàn thể nhân dân
các địa phương và gia đình quân nhân để giáo dục, quản lý bộ đội, v.v. Nhờ đó,
cán bộ, chiến sĩ luôn có lập trường, quan điểm vững vàng, trung thành tuyệt đối
với Đảng, Tổ quốc và nhân dân; có ý thức trách nhiệm cao, chủ động, sáng tạo,
đoàn kết, thống nhất, sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao, kể
cả nhiệm vụ khó khăn, gian khổ, hy sinh; có thái độ kiên quyết đấu tranh, phê
phán những quan điểm sai trái, cơ hội, thực dụng, chủ nghĩa cá nhân và các biểu
hiện tiêu cực khác. CTTT thực sự góp phần giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng


12
trong Quân đội, phát huy bản chất cách mạng, truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”,
xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện
đại, xứng đáng là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành,
tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ
được giao. Bên cạnh những việc đã làm tốt, vẫn còn một số cấp ủy, chính ủy,
chính trị viên, người chỉ huy chưa nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trò và tầm quan
trọng của CTTT nên chưa quan tâm đúng mức đến công tác này, thậm chí còn

có biểu hiện coi nhẹ, giao khoán cho cơ quan chính trị, cán bộ chính trị; chưa có
nhiều chủ trương, giải pháp để lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện hiệu quả.
Việc đổi mới hình thức, phương pháp tiến hành CTTT chưa thật mạnh mẽ và
đồng bộ; chưa phát huy tối đa sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng
trong tiến hành CTTT. Công tác nắm và giải quyết tư tưởng ở cơ sở còn thiếu
chủ động, nhạy bén, chưa thực sự bám sát tình hình và diễn biến tư tưởng bộ
đội, nhất là những thời điểm nhạy cảm, phức tạp, v.v. Thời gian tới, tình hình
thế giới, khu vực và trong nước tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường;
xu thế quốc tế hóa và hội nhập quốc tế, sự bùng nổ của công nghệ thông tin
đang đặt ra yêu cầu cao đối với CTTT, nhất là việc định hướng nhận thức, tư
tưởng cho bộ đội trước các luồng thông tin phức tạp, trái chiều, có sự kích động,
chống phá của các thế lực thù địch. Chúng lợi dụng các sự kiện chính trị lớn của
Đảng, dân tộc, Quân đội, nhất là khi chúng ta chuẩn bị đại hội Đảng các cấp,
tiến tới Đại hội XII của Đảng để đẩy mạnh chiến lược “Diễn biến hòa bình”,
thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, thực hiện “phi chính trị hóa” quân đội,
tấn công trên mặt trận tư tưởng - văn hóa. Bên cạnh chiêu bài về “dân chủ”,
“nhân quyền”, “dân tộc”, “tôn giáo”, chúng còn lợi dụng sự thoái hóa, biến chất
của một bộ phận cán bộ, đảng viên để kích động, xuyên tạc, tạo dư luận xấu, gây
mất đoàn kết nội bộ, làm giảm niềm tin của nhân dân và lực lượng vũ trang vào
Đảng, chế độ XHCN. Sự xâm nhập của lối sống thực dụng, phản văn hóa, cùng
với những hiện tượng tiêu cực của mặt trái kinh tế thị trường tác động không
nhỏ đến nhận thức, tư tưởng, lối sống, nhân cách quân nhân, v.v. Tất cả những


13
điều đó sẽ tác động trực tiếp đến tình hình tư tưởng bộ đội và chất lượng, hiệu
quả CTTT của các đơn vị. Vì vậy, tăng cường CTTT trong tình hình hiện nay là
việc làm cấp thiết, cần được tiến hành thường xuyên, liên tục, với những nội
dung, biện pháp phù hợp, nhằm định hướng tư tưởng bộ đội, bồi dưỡng phẩm
chất chính trị, đạo đức, lối sống và nhân cách quân nhân, giữ vững, phát huy bản

chất, truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, góp phần xây dựng tổ chức đảng trong
sạch, vững mạnh, cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, hoàn thành tốt mọi
nhiệm vụ.
2.2 Một số giải pháp tăng cường công tác tư tưởng trong Quân đội ta
dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh
Hiện nay trong sự vận động, phát triển của xã hội Việt Nam, tư tưởng định
hướng của Hồ Chí Minh về chuẩn mực xây dựng “con người xã hội chủ nghĩa
với tư tưởng xã hội chủ nghĩa” càng có giá trị chỉ đạo thực tiễn công tác tư
tưởng trong Đảng, trong nhân dân và trong quân đội hiện nay. Thấm nhuần
những luận điểm cơ bản của Chủ tịch Hồ Chí Minh và quán triệt tư duy mới của
Đảng ta về công tác tư tưởng. Đòi hỏi công tác tư tưởng trong quân đội hiện nay
phải chủ động tiến hành một cách toàn diện, lấy việc giáo dục, rèn luyện người
quân nhân cách mạng trong quân đội nhân dân Việt Nam là trung tâm. Trên cơ
sở xác định đúng đắn những nhiệm vụ cơ bản của công tác tư tưởng trong quân
đội, theo phương hướng, biện pháp tiến hành cụ thể đã được Chủ tịch Hồ Chí
Minh chỉ rõ:
Một là, Tập trung nghiên cứu, học tập, quán triệt vận dụng đúng sáng tạo
tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong lĩnh vực công tác tư tưởng là vấn đề
vừa có tính cơ bản, vừa có tính cấp bách. Bởi vì, xuất phát từ thực tiễn cuộc đấu
tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc gay go quyết liệt hiện nay, trong bối cảnh quốc
tế đầy biến động phức tạp và sự nghiệp đổi mới ở nước ta đạt được những thành
tựu to lớn, nhưng còn không ít khó khăn thử thách. Công tác tư tưởng trong
quân đội trong những năm qua đã đạt được những kết quả to lớn trực tiếp nâng
cao niềm tin và ý chí phấn đấu của toàn quân góp phần cùng toàn dân vượt qua


14
những khó khăn thử thách, bảo đảm cho đất nước ngày càng ổn định và không
ngừng phát triển. tuy vậy, công tác tư tưởng vẫn còn yếu kém, khuyết điểm
như : tính chủ động nhạy bén sắc sảo, tính phong phú sinh động, sức thuyết phục

cao, tính hướng dẫn hành động thiết thực, tính chiến đấu phê phán chưa đáp ứng
yêu cầu cuộc sống đa dạng, phong phú đặt ra nhiều thử thách lớn hiện nay.Chính
vì vậy, công tác tư tưởng tuy có nhiều tiến bộ nhưng vẫn chưa đủ sức khắc phục
ở một số cán bộ, chiến sĩ trong quân đội những biểu hiện dao động, giảm sút
niềm tin, mơ hồ mất cảnh giác, ảnh hưởng tư tưởng thực dụng, xa rời lý tưởng,
sa sút phẩm chất đạo đức, lối sống buông thả... Trong nghị quyết của bộ chính
trị về “ Một số định hướng lớn trong công tác tư tưởng hiện nay” đã khẳng định
tình hình hiện nay, công tác tư tưởng có vai trò đặc biệt quan trọng. điều đó
hoàn toàn phù hợp với đời sống thực tiễn của quân đội nhân dân Việt Nam hiện
nay. Trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, ngay từ khi cách mạng còn
trứng nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sớm phát hiện ra sức mạnh để lật đổ ách
thống trị của chế độ thực dân phong kiến là “ở nơi dân”, là sức mạnh đoàn kết
toàn dân, biết làm cách mạng. vì vậy, trong bất kỳ giai đoạn nào, trong nhiệm vụ
gì Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn coi trọng công tác tư tưởng để giác ngộ nhân
dân, hướng dẫn, động viên nhân dân quyết tâm làm và biết làm đúng. Những chỉ
dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về trách nhiệm cụ thể của công tác tư tưởng từ
trước đến nay luôn luôn có ý nghĩa thực tiễn đối với công tác đảng, công tác
chính trị. Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu không những phải đặc biệt coi trọng
công tác tư tưởng mà còn phải nắm vững những định hướng lớn trong hoạt động
tuyên truyền giáo dục. Trong giai đoạn lịch sử hiện nay, sự nghiệp đổi mới đất
nước đã đạt được những thành tựu quan trọng, tạo điều kiện đưa cách mạng Việt
Nam bước vào thời kỳ phát triển mới - thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. có nhiều cơ hội và thách thức lớn
đan xen, phức tạp đang đặt những đòi hỏi rất cao đối với con người Việt Nam. nhất
là người cán bộ, đảng viên cả về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, cả về tầm
cao trí tuệ và năng lực hoạt động thực tiễn. Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh về vai


15
trò quyết định của con người, về sức mạnh của lực lượng toàn dân trong đấu tranh

cách mạng, hơn lúc nào hết phải đặc biệt coi trọng công tác tư tưởng. đẩy mạnh
công tác tư tưởng cả về bề rộng, ở từng tổ chức, từng con người, từng đơn vị trong
toàn quân và cả về bề sâu, từ việc giáo dục quan điểm lý luận đến việc quán triệt
đường lối, quan điểm của đảng, từ định hướng tư tưởng đến hướng dẫn hành động,
từ việc tạo sức mạnh đoàn kết thống nhất của đơn vị đến phát huy sức mạnh cá
nhân mỗi cán bộ, chiến sĩ. Nắm vững phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh ở
những bước chuyển lớn của cách mạng, ở những thời điểm có tính chất bước
ngoặt của lịch sử, khi tình hình đặc biệt khó khăn cũng như thuận lợi, càng phải
coi trọng công tác tư tưởng, phải luôn luôn coi công tác tư tưởng có vị trí quan
trọng hàng đầu. trong sự nghiệp đổi mới hiện nay, đất nước ta đang có sự
chuyển mình lớn lao, không ngừng đấu tranh quyết liệt, dai dẳng để chống lại sự
đói nghèo và chậm phát triển và chống lại các thế lực thù địch tận dụng điều
kiện lịch sử mới hòng xóa bỏ độc lập dân tộc và định hướng xã hội chủ nghĩa ở
nước ta. Tình hình đó đòi hỏi phải tăng cường mạnh mẽ công tác tư tưởng trong
đảng, trong nhân dân, trong quân đội. Mặt trận tư tưởng thực sự trở thành một
mặt trận hàng đầu. Những nguy cơ thách thức lớn của cách mạng nước ta hiện
nay, suy đến cùng đó là những thách thức đối với con người Việt Nam, mà trước
hết là về chính trị tư tưởng vững vàng, đạo đức trong sáng. quân đội ta với tư
cách là lực lượng nòng cốt của Đảng trong chiến lược xây dựng và bảo vệ tổ
quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, trong điều kiện mới cần được tổ chức tinh gọn.
đương nhiên mỗi cán bộ, chiến sĩ trong quân đội nhân dân Việt Nam đều đứng
trước những thử thách nghiêm ngặt về bản lĩnh chính trị vững vàng, năng lực
hành động sáng tạo, phẩm chất đạo đức trong sáng lành mạnh. Trong điều kiện
lịch sử phức tạp của cuộc đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc ngày nay chúng
ta càng thấm thía sâu sắc luận điểm cách mạng và khoa học của Chủ tịch Hồ Chí
Minh: “muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, trước hết cần có những con người xã
hội chủ nghĩa”. Ngày nay, luận điểm đó giúp chúng ta quán triệt sâu sắc tư
tưởng của người đề cao tính chủ động sáng tạo của toàn dân. Để xây dựng và

16
bảo vệ tổ quốc giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa, trước hết phải chăm lo
xây dựng những con người của Chủ nghĩa xã hội. Theo tư tưởng của Chủ tịch
Hồ Chí Minh, đó là con người có ý thức làm chủ nước nhà, có tinh thần làm chủ
tập thể, có ý thức mình vì mọi ngời, mọi người vì mình, là người có tinh thần tất
cả phục vụ lao động sản xuất, có kỷ luật và năng suất cao, cần kiệm xây dựng
nước nhà, chịu khó học tập nâng cao tình độ văn hóa khoa học kỷ thuật, vững
vàng về chính trị, thành thạo về chuyên môn, có tinh thần trách nhiệm giám
nghĩ, giám làm, giám chịu trách nhiệm. có tinh thần sáng tạo, tìm tòi cái mới... là
con người có quyết tâm đấu tranh ngăn chặn và khắc phục chủ nghĩa cá nhân,
tham ô, tham nhũng, quan liêu, mệnh lệnh, bảo thủ trì trệ cản trở sự nghiệp đổi
mới đất nước. Hiện nay trong sự vận động, phát triển của xã hội Việt Nam, tư
tưởng định hướng của Hồ Chí Minh về chuẩn mực xây dựng “con người xã hội
chủ nghĩa với tư tưởng xã hội chủ nghĩa” càng có giá trị chỉ đạo thực tiễn công
tác tư tưởng trong đảng, trong nhân dân và trong quân đội hiện nay.
Hai là, Quan tâm chăm lo xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh
đáp ứng yêu cầu lãnh đạo toàn diện công tác tư tưởng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng: “Lãnh đạo quan trọng nhất là lãnh đạo tư
tưởng”. Trong Đảng và ngoài Đảng có nhận nhận rõ tình hình mới, nhiệm vụ
mới, thì tư tưởng mới thống nhất, tư tưởng thống nhất thì hành động mới thống
nhất. Nếu trong Đảng và ngoài Đảng từ trên xuống dưới, từ trong đến ngoài đều
tư tưởng thống nhất thì nhiệm vụ tuy nặng nề, công việc tuy khó khăn phức tạp,
chúng ta nhất định thắng lợi. Là tổ chức lãnh đạo ở các đơn vị trong toàn quân,
sự lãnh đạo của tổ chức đảng các cấp tác động trực tiếp đến tư tưởng, niềm tin
của quần chúng đối với Đảng. Tinh thần tự giác của quần chúng chấp hành
đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà Nước phụ
thuộc rất lớn vào năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức đảng và
tính tiên phong gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Thực tế cho thấy ở
đâu tổ chức đảng trong sạch vững mạnh, thì ở đơn vị đó tình hình tư tưởng ổn
định, ý thức chấp hành đường lối, chủ trương của đảng, chính sách và pháp luật

17
của Nhà Nước được thực hiện nghiêm túc, các hiện tượng tiêu cực bị đẩy lùi,
mối liên hệ mật thiết giữa Đảng với quần chúng được tăng cường và củng cố.
Ngược lại, ở nơi nào, đơn vị nào tổ chức đảng yếu kém thì đường lối, chủ
trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà Nước không được thực hiện
một cách triệt để; uy tín và sức lãnh đạo của Đảng bị giảm sút, các hiện tượng
tiêu cực, tư tưởng lệch lạc nảy sinh và phát triển. Chính vì lẽ đó, để nâng cao
chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng rong quân đội trước hết phải quan tâm
chăm lo xây dựng tổ chức đảng các cấp (nhất là cấp ủy, chi bộ) trong sạch vững
mạnh.
Xây dựng cấp ủy, chi bộ trong sạch vững mạnh, theo Hồ Chí Minh phải
chăm lo xây dựng toàn diện cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức; phải coi trọng
việc giáo dục, quản lý và rèn luyện đảng viên; nghiêm chỉnh chấp hành các
nguyên tắc, chế độ sinh hoạt đảng; đẩy mạnh tự phê bình và phê bình; giải quyết
tốt mối quan hệ mật thiết giữa tổ chức đảng với đảng viên và quần chúng. Phải
thường xuyên gắn chặt công tác xây dựng đội ngũ đảng viên với công tác cán
bộ, công tác củng cố, kiện toàn tổ chức cấp ủy, chi bộ. Phải được kiện toàn cả về
số lượng, chất lượng và cơ cấu phù hợp, đáp ứng lãnh đạo toàn diện công tác tư
tưởng. Cán bộ, đảng viên phải thực sự tiêu biểu về phẩm chất, năng lực, đạo đức
cách mạng xứng đáng là tấm gương sáng tiêu biểu để quần chúng noi theo.
Ba là, Phát huy vai trò tiền phong gương mẫu, tích cực chủ động của đội
ngũ cán bộ, đảng viên trong quá trình tiến hành công tác tư tưởng
Chất lượng hiệu quả công tác tư tưởng ở các đơn vị trong toàn quân là kết
quả ảnh hưởng trực tiếp vai trò tích cực chủ động của đội ngũ cán bộ, đảng viên,
theo Chủ tịch Hồ Chí Minh “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”. Thông qua
đội ngũ cán bộ, đảng viên mà Đảng nắm chắc được tình hình tư tưởng của cán
bộ, chiến sĩ trong quân đội. Đó là cơ sở để Đảng xác định đường lối, chủ trương,
biện pháp tiến hành công tác tư tưởng cho phù hợp với nhiệm vụ và đời sống

hoạt động của quân đội. Mặt khác, cán bộ, đảng viên là những người tuyên
truyền, giáo dục và tổ chức thực hiện đường lối chủ trương, chính sách của
Đảng . Do đó, để nắm chắc tình hình tư tưởng và tiến hành công tác tư tưởng ở


18
các đơn vị trong toàn quân đạt chất lượng hiệu quả cao, đòi hỏi đội ngũ cán bộ,
đảng viên phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng,
có năng lực toàn diện trên các mặt công tác, có khả năng vận dụng lý luận để
giải quyết các vấn đề nảy sinh trong hoạt động thực tiễn của đời sống bộ đội dặt
ra. Đội ngũ cán bộ, đảng viên phải sâu sát, nắm vững tâm tư, nguyện vọng và
các yếu tố tác động, ảnh hưởng đến tư tưởng bộ đội để kịp thời đề xuất và tiến
hành các hoạt động công tác tư tưởng cho phù hợp với từng đối tượng. Sinh thời
Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt coi trọng việc phát huy vai trò trách nhiệm của
đội ngũ cán bộ chính trị. Theo Hồ Chí Minh, tư cách của người chính trị viên
ảnh hưởng rất quan trọng đến bộ đội. Người chính trị viên tốt, thì bộ đội tốt và
Hồ Chí Minh đòi hỏi người chính trị viên phải thực sự tiêu biểu, mẫu mực về
mọi mặt, phải là người kiểu mẫu trong mọi việc. Sự gương mẫu đó có sức cảm
hóa mạnh mẽ đối với mọi cán bộ, chiến sĩ trong quá trình rèn luyện, phấn đấu để
trở thành người quân nhân cách mạng, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì nền độc lập
tự do của Tổ quốc.
Bốn là, Đổi mới hình thức phương pháp tuyên truyền, giáo dục gắn với
công tác tổ chức các phong trào thi đua rộng khắp
Để nâng cao chất lượng hiệu quả công tác tư tưởng, theo Chủ tịch Hồ Chí
Minh cần phải sử dụng tổng hợp các hình thức, biện pháp sinh động, khoa học
và hiệu quả trong tuyên truyền, giáo dục. Theo người, phương pháp giáo dục
theo nguyên tắc tự giác, giải thích, bàn bạc, thuyết phục chứ không gò bó.
Người rất chú trọng phương pháp nêu gương điển hình tiên tiến, lấy gương
người tốt, việc tốt để hàng ngày giáo dục lẫn nhau là một trong những cách tốt
nhất để xây dựng Đảng, xây dựng tổ chức cách mạng, xây dựng con người mới,

cuộc sống mới. Bên cạnh đó phải coi trọng việc khơi dậy, phát huy chủ nghĩa
yêu nước, một tiềm năng vô tận của dân tộc Việt Nam nói chung và của quân
đội nói riêng. Người cho rằng lòng yêu nước là cái quý nhất của con người Việt
Nam. Nó là động lực mạnh mẽ trong sức mạnh dựng nước và giữ nước của nhân
dân ta. Người nhắc nhở: tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý, có khi


19
được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có
khi cất dấu kín đáo trong rương, trong hòm. Bổn phận của chúng ta là làm cho
những của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày. Nghĩa là phải hết sức giải
thích, tuyên truyền, tổ chức lãnh đạo làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi
người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến. Gắn
liền với tuyên truyền, giáo dục tinh thần yêu nước phải tổ chức các phong trào
thi đua sôi nổi, rộng khắp để mọi người được phát huy hết của mình trong thực
hiện nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ quân đội.
Năm là, đẩy mạnh đấu tranh chống “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư
tưởng - văn hóa, chủ động, tích cực phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển
hóa” nội bộ.
Các cơ quan, đơn vị, học viện, nhà trường trong toàn quân cần phát huy vai
trò của Ban Chỉ đạo, bộ phận chuyên sâu, tổ thư ký, cơ quan giúp việc, cấp ủy
các cấp trong đấu tranh chống “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng - văn
hóa. Các cơ quan báo chí, xuất bản, các học viện, nhà trường, trực tiếp là đội
ngũ cán bộ nghiên cứu khoa học, phóng viên trong toàn quân phát huy tốt vai trò
trong thực hiện nhiệm vụ quan trọng này. Chủ động đấu tranh, phản bác những
quan điểm, tư tưởng sai trái, luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch và
những phần tử phản động, cơ hội chính trị, góp phần bảo vệ và phát triển chủ
nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước. Kiên quyết đấu tranh chống âm mưu, thủ
đoạn “phi chính trị hóa” quân đội của các thế lực thù địch, hòng chia rẽ Đảng,

Nhà nước với quân đội và nhân dân; kịp thời phát hiện, ngăn chặn những biểu
hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, chủ nghĩa cá nhân, quan
liêu, lãng phí trong các cơ quan, đơn vị. Đồng thời, chủ động phòng ngừa, khắc
phục những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”, lấy chủ động phòng
ngừa, bảo vệ là chính; làm tốt công tác quản lý chính trị nội bộ, bảo đảm cho
quân đội luôn trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; giải
quyết triệt để các vấn đề nảy sinh không để kẻ xấu lợi dụng kích động, phá hoại.


20

KẾT LUẬN
Gắn bó với nhân dân là một nét đẹp của truyền thống Quân đội ta. Chủ tịch
Hồ Chí Minh đã căn dặn, vốn xuất thân từ các tầng lớp nhân dân, và là con em
của nhân dân, Quân đội ta phải hết lòng yêu thương và kính trọng nhân dân.
Thấm nhuần quan điểm của Người: cốt lõi lòng trung thành của người quân
nhân cách mạng chính là mỗi chiến sĩ phải “luôn luôn phát triển cái kỷ luật
nghiêm như sắt, cái tinh thần vững như đồng, cái chí khí quật cường tất thắng,
cái đạo đức, trí, dũng, liêm, trung của Giải phóng quân”, những chiến sĩ Quân
đội nhân dân Việt Nam luôn “từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu”,
dựa vào nhân dân như “cá với nước”,và đó là những người chiến sĩ không chỉ
đánh giặc giỏi mà còn là những người làm công tác dân vận giỏi. Là quân đội
của nhân dân, chiến đấu vì nhân dân, gắn bó với nhân dân, đó là bản chất của
quân đội cách mạng, đó cũng chính là nhân tố quan trọng góp phần làm nên sức
mạnh tổng hợp về chính trị, về tinh thần, về ý chí quyết chiến, quyết thắng, tài
thao lược của Quân đội ta trước mọi kẻ thù, trong mọi hoàn cảnh. Là quân đội
của nhân dân, những người lính “Bộ đội cụ Hồ” sẵn sàng giúp dân, nhưng quyết
“không động đến cái kim và sợi chỉ của nhân dân”, để “làm cho dân mến, khi
sắp tới dân mong, khi đi dân tiếc”. Là quân đội của nhân dân do Chủ tịch Hồ
Chí Minh sáng lập và rèn luyện, Quân đội ta luôn nhận được từ Người sự quan

tâm đặc biệt. Người không chỉ dõi theo mỗi bước trưởng thành của Quân đội;
động viên họ và rút kinh nghiệm trước mỗi trận ra quân chưa giành được thắng
lợi; viết thư thăm hỏi, chia sẻ nỗi đau thương mất mát với những thương bệnh
binh và gia đình liệt sĩ, dành huy hiệu, phần quà và cả sổ tiết kiệm của mình tặng
cho những chiến sĩ để mua nước uống cho đỡ khát trong những ngày hè nóng
nực năm 1967… mà còn để lại tình thương yêu của Người cho các lực lượng vũ
trang, thân nhân các gia đình thương binh, liệt sĩ trong Di chúc lịch sử.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quan tâm chăm sóc của Người, với sự nỗ lực
đoàn kết của toàn quân, đoàn kết quân dân và đoàn kết quốc tế, Quân đội ta đã


21
góp phần to lớn vào thắng lợi chung của dân tộc, xứng đáng với lời khen tặng
của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng
chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ
nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh
thắng”. sau”. Lịch sử cách mạng Việt Nam đã ghi nhận vai trò to lớn của Quân
đội ta trong cuộc chiến tranh giải phóng và trong công cuộc xây dựng chế độ xã
hội mới. Ngày nay, xu thế hội nhập và toàn cầu hóa mở ra cho đất nước ta nhiều
vận hội lớn đi liền cùng những thách thức khôn lường. Càng nhiều cam go, thử
thách, càng đòi hỏi chúng ta phải quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác
tư tưởng trong quân đội ta hiện nay, mọi hoạt động của lĩnh vực công tác tư
tưởng đều hướng vào vấn đề trung tâm là giáo dục, rèn luyện con người mới xã
hội chủ nghĩa trong quân đội, con người có tình cảm yêu nước xã hội chủ nghĩa,
quyết tâm dồn toàn bộ tinh thần và nghị lực phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ,
công bằng, văn minh. Xây dựng quân đội cách mạng, xứng đáng là “lực lượng
trụ cột” của cách mạng Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hồ Chí Minh. Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận, Nxb Văn hóa, Hà Nội,
1981
2. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà nội, 1995
3. Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 5, Nxb Chính trị quốc gia, Hà nội, 1995


22
4.C. Mác - Ph.Ăng-ghen: Toàn tập, tập 3, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1995
5. Điều Lệ Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb Chính trị Quốc gia 2011.
6. Đảng Cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X.
Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2006
7. Đảng Cộng sản Việt Nam. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá
độ lên chủ nghĩa xã hội. Nxb Sự thật, Hà Nội, 1991.
8. Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI,
NXB CTQG, HN,2011
9. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 8,Nxb Chính trị quốc gia, Hà nội, 2000,
10. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà nội, 2000,
11. Nguyễn Phú Trọng: Tiếp tục chăm lo xây dựng Nhà nước thật sự của nhân
dân, do nhân dân, vì nhân dân, Tạp chí Cộng sản, số 827, 9-2011.
12. Nguyễn Hữu Đổng (chủ biên), Đảng và các tổ chức chính trị - xã hội trong
hệ thống chính trị Việt Nam hiện nay, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 2009