Phần I: Lịch sử thế giới cận đại
( từ giữa thế kỉ XVI - 1917)
Chơng I: Thời kì xác lập của chủ nghĩa t bản( từ giữa thế kỉ
XVI đến nửa sau thế kỉ XIX)
Ngày giảng 19- 08- 2008
Tiết 1:
Bài 1: Những cuộc cách mạng t sản đầu tiên.
I- Mục tiêu bài học:
1- Kiến thức:
- HS nắm: Nguyên nhân, diễn biến, tính chất và ý nghĩa lịch sử của các cuộc
cách mạng t sản. Cách mạng t sản Hà Lan giữa thế kỉ XVI. Cách mạng t sản Anh
giữa thế kỉ XVII, chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ và sự
thành lập hợp chủng quốc Châu Mĩ.
- Nắm các khái niệm cơ bản trong bài, chủ yếu là khái niệm " cách mạng t
sản"
2- T t ởng:
- Nhận thức đúng vai trò của quần chúng nhân dân trong các cuộc cách mạng
t sản.
- Nhận thức đúng về chủ nghĩa t bản có mặt tiến bộ là xã hội phát triển cao
hơn xã hội phong kiến, hạn chế của nó vẫn là chế độ áp bức bóc lột- thay thế chế độ
phong kiến.
3- Kĩ năng:
- Sử dụng tranh ảnh, bản đồ lịch sử.
- Chủ động học tập, giải quyết các vấn đề đặt ra trong bài.
II- Phơng tiện dạy học:
- Phơng tiện: Bản đồ thế giới, tranh ảnh lịch sử có trong bài.
- Tài liệu: Sách lịch sử thế giới thời cận đại.
III- Tiến trình tiết dạy:
1- ổ n định lớp(1)
2- Kiểm tra bài cũ(4)
3- Bài mới(35)
a- Mở bài: Các em đã tìm hiểu lịch sử thế giới trong chơng trình lịch sử lớp
7, những mâu thuẫn gay gắt trong lòng xã hội phong kiến ( tầng lớp mới: T sản và
nhân dân với tầng lớp cũ: phong kiến) đòi hỏi phải đợc giải quyết bằng một cuộc
cách mạng t sản là tất yếu. Vậy các cuộc cách mạng t sản đầu tiên diễn ra nh thế
nào? chúng ta cùng tìm hiểu nội dung qua bài học hôm nay.
b- Nội dung
Công việc của thầy Công việc của trò Nội dung
Hoạt động 1(15)
GV sử dụng bản đồ thế giới , yêu
HS quan sát, xác định
I- Sự biến đổi trong
kinh tế xã hội Tây
Âu thế kỉ XVI-
cầu HS quan sát và xác định vị trí
các nớc Nêđeclan( Hà Lan), Anh
trên bản đồ.
? Vị trí các nớc này có tác động gì
tới sự ra đời của nền sản xuất mới
TBCN?
* Các nớc Anh, Nêđeclan đều nằm
ven bờ biển bắc(Đại Tây Dơng)có
điều kiện giao lu buôn bán và phát
triển nền sản xuất công thơng, một
trong những điều kiện cho sự ra
đời của nền sản xuất mới TBCN.
? Ngoài điều kiện tự nhiên, nền
sản xuất mới TBCN còn ra đời
trong điều kiện nào?
? Những biểu hiện nào chứng tỏ
nền sản xuất mới TBCN phát
triển mạnh ở Tây Âu?
GV chốt ý chính.
? Khi giai cấp t sản ra đời, xã hội
Tây Âu tồn tại những mâu thuẫn
nào?
? Tại sao nhân dân lại mâu thuẫn
gay gắt với chế độ phong kiến?
? Mâu thuẫn đó tất yếu dẫn đến
kết quả gì?
? Nêu những sự kiện chính về
diễn biến, kết quả cách mạng t
sản Nêđeclan?
* Cách mạng t sản Hà Lan thắng
lợi chứng tỏ CNTB thắng chế độ
phong kiến, mở đầu thời kì cận
đại.
Hoạt động 2( 20)
GV yêu cầu HS theo dõi phần chữ
nhỏ SGK
? Các con số đó nói lên điều gì?
? Những biểu hiện sự phát triển
vị trícác nởctên bản đồ.
- HS trả lời
-Ra đời trong lòng chế
độ phong kiếnTây Ban
Nha đã mục nát, cản trở
sự phát triển của nền
sản xuất mới.
- Sản xuất phát triển,
các xởng thuê nhân
công, các trung tâm sản
xuất, buôn bán, ngân
hàng... Xã hội xuất hiện
thêm những tầng lớp
mới: t sản và vô sản.
- các cuộc cách mạng.
HS đọc mục 2 SGK
- HS dựa vào SGK trả
lời.
- Những con số khai
thác chứng tỏ CNTB
phát triển ở Anh.
- HS trả lời
XVII. Cuộc cách
mạng t sản đầu
tiên.
1- Một nền sản xuất
mới ra đời:
- Anh, Nêđeclan
nằm ven bờ Đại Tây
Dơng, thuận lợi
buôn bán, phát triển
công thơng nghiệp.
- nền sản xuất mới
TBCN ra đời trong
lòng chế độ phong
kiến.
- Hai giai cấp mới ra
đời: T sản và vô sản.
2- Cuộc cách mạng
t sản đầu tiên:
- 9-1566 nhân dân
Nêđeclan nổi dậy.
- 1648 nớc cộng hoà
Hà Lan thành lập-
mở đầu thời kì cận
đại
II- Cách mạng t
sản Anh giữa thế kỉ
XVII
1- Sự phát triển của
CNTB Anh:
- Sự phát triển của
các công trờng thủ
CNTB ở Anh có gì kkhác ở Tây
Âu?
? Vì sao CNTB phát triển mạnh
mà nông dân vẫn phải bỏ làng đi
nơi khác sinh sống?
? Em có nhận xét gì về vị trí, tính
chất của tầng lớp quí tộc mới
trong xã hội Anh trớc cách
mạng?
? Xã hội Anh thế kỉ XVII tồn tại
những mâu thuẫn nào?
GV chốt mục
? Cách mạng Anh bùng nổ nh thế
nào?
- Nhấn mạnh: quyết tâm của quốc
hội do Crômoen lãnh đạo, chế độ
phong kiến bị lật đổ, chế độ cộng
hoà đợc thiết lập( quyền lực nằm
trong tay t sản và quí tộc mới,
nhân dân không đợc hởng
quyềnlợi gì)
? Tại sao Anh chuyển từ chế độ
cộng hoà sang chế độ quân chủ?
? Thực chất chế độ quân chủ lập
hiến là gì?
GV kết luận
GV giao bài tập về nhà: Lập bảng
- Sự bần cùng hoá của
nông dân( bị tớc đoạt
ruộng đất, đời sống khổ
cực), sự giầu có của
tầng lớp quí tộc mới.
- Quí tộc mới là tầng
lớp quí tộc đã t sản hoá,
có thế lực kinh tế và địa
vị chính trị, ủng hộ và
cùng với t sản lãnh đạo
cách mạng Anh.
- HS trả lời theo SGK
- Hs lên bảng chỉ bản
đồ tiến trình cuộc nội
chiến ở Anh
- chế độ cộng hoà có sự
tham gia của quí tộc
mới, liên minh với t sản
muốn khôi phục lại chế
độ quân chủ, chống lại
cuộc đấu tranh của
nhân dân.
- chế độ chính trị mà
vua bị hạn chế quyền
lực bằng một hiến phát
do quốc hội đặt ra.
công, thơng nghiệp
theo lối TBCN
- Mâu thuẫn giữa
vua và quốc hội( T
sản và quí tộc mới)
=> cách mạng t sản
bùng nổ.
2- Tiến trình cách
mạng
a- Giai đoạn
1(1642-1648)
- 8- 1642 nội chiến
bùng nổ.
- 30- 01- 1649 vua
Sác lơ I bị xử tử,
Anh thiết lập chế độ
cộng hoà
b- Giai đoạn
2(1649- 1688)
- Quí tộc mới liên
minh với t sản thiết
lập chế độ quân chủ
lập hiến
niên biểu sự kiện chính và kết quả
các giai đoạn phát triển của cách
mạng t sản Anh?
+ Gv cho HS thảo luận: Hãy nêu
nhận xét về tính chất, ý nghĩa của
cách mạng t sản Anh?
Gv nhận xét, bổ xung, kết luận:
cùng với cách mạng Nêđeclan,
cách mạng t sản Anh tiếp tục
khẳng định CNTB đã từng bớc
thắng thế chế độ phong kiến.
HS thảo luận, đại diện
trình bày. HS nhận xét,
bổ xung.
3- Tính chất, ý nghĩa
- Cách mạng t sản
không triệt để,
không đáp ứng đợc
quyền lợi của nhân
dân.
- Mở đờng cho
CNTB phát triển.
4- Sơ kết tiết học(4)
- So sánh 2 cuộc cách mạng trên có điểm gì giống và khác nhau?
- Giải thích tại sao cách mạng t sản Anh là cuộc cách mạng không triệt để?
5- H ớng dẫn về nhà(1)
- Học bài theo nội dung SGK.
- Chuẩn bị nội dung phần III.