Phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay (tóm tắt)

1
MỞ ĐẦU
1. Giới thiệu khái quát về luận án
Đề tài “Phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy
pháo binh cấp phân đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện
nay” được tác giả tiếp cận dưới góc độ chuyên ngành Chủ nghĩa
duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. Đây là vấn đề có ý nghĩa
lý luận và thực tiễn được tác giả quan tâm nghiên cứu từ nhiều
năm, được sự giúp đỡ của người hướng dẫn khoa học, tác giả đã
lựa chọn vấn đề trên làm luận án.
Luận án có kết cấu gồm: phần mở đầu, tổng quan vấn đề
nghiên cứu có liên quan đến đề tài, ba chương (bảy tiết), kết
luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục. Với kết cấu trên,
đảm bảo cho tác giả triển khai nghiên cứu được những vấn đề lý
luận và thực tiễn, từ đó đề xuất ba nhóm giải pháp cơ bản phát
triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân
đội trong quân đội ta hiện nay.
2. Lý do chọn đề tài luận án
Năng lực chỉ huy là một thành tố quan trọng cấu thành
nhân cách của người chỉ huy quân sự. Nó được coi là năng lực
cốt lõi trong hệ thống các năng lực của người chỉ huy, thể hiện
khả năng điều khiển các đối tượng chỉ huy của họ trên cương vị,
chức trách trong các hoạt động quân sự. Sĩ quan chỉ huy pháo
binh cấp phân đội trong quân đội ta là một chủ thể trực tiếp giáo
dục, quản lý, rèn luyện bộ đội và huấn luyện sẵn sàng chiến đấu,
xây dựng đơn vị pháo binh vững mạnh toàn diện. Phát triển năng
lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy nói chung và sĩ quan chỉ huy
pháo binh cấp phân đội nói riêng luôn là một vấn đề tất yếu
khách quan trong xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh
nhuệ, từng bước hiện đại. Nó bảo đảm cho bộ đội pháo binh nâng
cao sức mạnh chiến đấu, đã đánh là thắng, hoàn thành xuất sắc

các nhiệm vụ được giao.
Trong thời gian qua, người sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp
phân đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam đã nỗ lực học tập,
rèn luyện khẳng định năng lực chỉ huy trên các cương vị, chức
trách, nhiệm vụ được giao và đạt được những thành tích quan
trọng, góp phần quan trọng vào xây dựng Binh chủng pháo binh
cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Tuy nhiên,


2
so với yêu cầu nhiệm vụ và thực tiễn chỉ huy pháo binh trong
tình hình mới hiện nay, vẫn còn một bộ phận sĩ quan chỉ huy
pháo binh cấp phân đội có năng lực chỉ huy hạn chế, chưa đáp
ứng yêu cầu. Một số chỉ huy pháo binh cấp phân đội nhận thức
về năng chỉ huy có mặt chưa đầy đủ; chất lượng, hiệu quả công
tác còn ở mức trung bình. Thực trạng trên, có nhiều nguyên nhân
cả khách quan và chủ quan, nên rất cần được nghiên cứu tìm giải
pháp khắc phục kịp thời.
Đại hội XII của Đảng nhận định: Hòa bình và hợp tác phát
triển là xu thế lớn nhưng chủ nghĩa dân tộc cực đoan, xung đột
sắc tộc, tôn giáo, hoạt động khủng bố tiếp tục gia tăng. Các nước
lớn tăng cường sức mạnh quân sự và cạnh tranh chiến lược trong
khu vực ngày càng quyết liệt. Tranh chấp lãnh thổ, đặc biệt là
tranh chấp trên Biển Đông diễn biến gay gắt, phức tạp... Tình
hình đó, tiếp tục xây dựng nhân tố con người nói chung, cán bộ
chỉ huy pháo binh cấp phân đội nói riêng trong điều kiện hòa
bình và sẵn sàng chiến đấu thắng lợi, bảo vệ vững chắc Tổ quốc
Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong mọi tình huống luôn là vấn đề
được đặt ra thường xuyên, liên tục.
Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật quân sự hiện

đại, tính chất chiến tranh vũ khí công nghệ cao và phương hướng
xây dựng quân đội ta từng bước tiến lên hiện đại, trong đó ưu
tiên hiện đại hóa một số quân chủng, binh chủng, lực lượng, đã
và đang đặt ra yêu cầu mới về phẩm chất, năng lực đối với người
chỉ huy các cấp. Vấn đề phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan
chỉ huy pháo binh cấp phân đội trong Quân đội nhân dân Việt
Nam hiện nay được đặt ra trực tiếp cấp bách.
Từ những lý do nêu trên đã thôi thúc tác giả lựa chọn vấn
đề: “Phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh
cấp phân đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay” làm
đề tài luận án.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
* Mục đích
Luận giải làm rõ một số vấn đề lý luận và thực tiễn phát
triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân
đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam; đề xuất các giải pháp cơ


3
bản phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh
cấp phân đội hiện nay.
* Nhiệm vụ
- Làm rõ thực chất và nhân tố quy định phát triển năng lực
chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội trong Quân
đội nhân dân Việt Nam.
- Đánh giá thực trạng phát triển năng lực chỉ huy của sĩ
quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội và luận giải những vấn đề
đặt ra đối với phát triển năng lực chỉ huy của họ hiện nay.
- Đề xuất giải pháp cơ bản phát triển năng lực chỉ huy của
sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội trong Quân đội nhân dân

Việt Nam hiện nay.
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của luận án
* Đối tượng nghiên cứu
Những vấn đề bản chất về phát triển năng lực chỉ huy của
sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội trong Quân đội nhân dân
Việt Nam.
* Phạm vi nghiên cứu
- Nghiên cứu quá trình phát triển năng lực chỉ huy của sĩ
quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội trong mối quan hệ với hoạt
động thực tiễn quân sự ở cấp phân đội.
- Nghiên cứu lớp đối tượng sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp
phân đội gồm: trung đội trưởng, đại đội trưởng và tiểu đoàn
trưởng ở các đơn vị pháo xe kéo 85mm trở lên có biên chế đủ
quân; sĩ quan pháo binh cấp phân đội có cấp bậc từ thiếu úy đến
thiếu tá, tuổi đời từ 22 đến dưới 40 tuổi.
- Các số liệu thu thập, khảo sát điều tra và các báo cáo
đánh giá ở phạm vi phân đội pháo xe kéo 85mm trở lên ở các lữ
đoàn pháo binh, thuộc Binh chủng Pháo binh, thời gian từ năm
2010 đến nay.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu
của luận án
* Cơ sở lý luận
Luận án dựa trên hệ thống các quan điểm, phương pháp
luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và của
Đảng Cộng sản Việt Nam về con người; về xây dựng đội ngũ cán
bộ quân sự. Các công trình khoa học nghiên cứu về năng lực; các


4
Nghị quyết, chỉ thị của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng,

Binh chủng pháo binh về huấn luyện sẵn sàng chiến đấu; về xây
dựng đội ngũ cán bộ chỉ huy cấp phân đội.
* Cơ sở thực tiễn
Thực tiễn phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy
pháo binh cấp phân đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện
nay. Đồng thời, luận án còn dựa trên kết quả các báo cáo tổng
kết về công tác cán bộ chỉ huy pháo binh phân đội; kết quả tổng
kết tập huấn, bồi dưỡng và các kết quả kiểm tra huấn luyện sẵn
sàng chiến đấu của pháo binh toàn quân và dự bị. Các kết quả
khảo sát điều tra thực tế của tác giả ở các lữ đoàn pháo binh
thuộc Binh chủng Pháo binh.
* Phương pháp nghiên cứu
Luận án sử dụng phương pháp luận của Chủ nghĩa duy vật biện
chứng và duy vật lịch sử. Đồng thời luận án còn sử dụng phương
pháp nghiên cứu cụ thể khác như: hệ thống cấu trúc; phân tích và
tổng hợp; lôgíc và lịch sử; phương pháp so sánh, quan sát; điều tra
khảo sát xã hội học và phương pháp xin ý kiến chuyên gia.
6. Đóng góp mới của luận án
Luận án đã góp phần làm sáng tỏ bản chất phát triển năng
lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội và đề
xuất được hệ thống giải pháp cơ bản để phát triển năng lực chỉ
huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội trong Quân đội
nhân dân Việt Nam hiện nay.
7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
Luận án góp phần cung cấp luận cứ khoa học về phát triển
năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh trong quân đội ta.
Kết quả nghiên cứu của luận án cung cấp cơ sở lý luận và thực
tiễn để các đơn vị pháo binh, có biện pháp phù hợp phát triển
năng lực chỉ huy cho sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội.
Luận án có thể dùng làm tài liệu tham khảo nghiên cứu, giảng

dạy, bồi dưỡng phát triển năng lực chỉ huy cho sĩ quan chỉ huy ở
các đơn vị pháo binh hiện nay.
8. Kết cấu của luận án
Luận án kết cấu gồm: mở đầu; tổng quan tình hình nghiên
cứu có liên quan đến đề tài luận án; 3 chương (7 tiết); kết luận;
danh mục các công trình khoa học của tác giả đã công bố có liên
quan đế đề tài luận án; danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.


5
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN
ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
1. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận án
1.1. Những công trình khoa học nghiên cứu có liên quan
đến năng lực
Nghiên cứu về năng lực đã thu hút sự quan tâm của nhiều
nhà khoa học như: nhóm tác giả Hoàng Hải Bằng, Nguyễn Ngọc
Long, Nguyễn Văn Huyên, Trần Phúc Thăng, Trần Thành với
công trình: “Bản lĩnh chính trị với năng lực của cán bộ lãnh
đạo, quản lý trong hệ thống chính trị ở nước ta hiện nay”; Vũ
Quang Tạo với công trình: “Nâng cao năng lực thực tiễn cho đội
ngũ cán bộ một đòi hỏi cấp bách hiện nay” Hồ Bá Thâm với
công trình “Phát triển năng lực tư duy của người cán bộ lãnh
đạo hiện nay”. Các tác giả dưới nhiều góc độ tiếp cận năng lực ở
những chủ thể khác nhau và phân thành nhiều loại năng lực với
kết quả tương ứng ở mỗi chủ thể.
1.2. Những công trình khoa học nghiên cứu liên quan
đến năng lực chỉ huy
Trong lĩnh vực hoạt động quân sự, công trình nghiên cứu
có liên quan đến năng lực chỉ huy dưới các góc độ có: A.Đ.

Vôncôgônốp với công trình “Học thuyết Mác - Lênin về chiến
tranh và quân đội. Công trình nghiên cứu của tập thể tác giả
Đ.A. Ivanốp; V.P. Xavêliép; P.V. Sêmanxky: “Những vấn đề
cơ bản của chỉ huy bộ đội trong chiến đấu”, các tác giả đã
tiếp cận dưới góc độ lý thuyết điều khiển học để luận giải quá
trình chỉ huy bộ đội trong chiến đấu của người chỉ huy và các
cơ quan chỉ huy với những hoạt động cụ thể trong tiến trình
chỉ huy bộ đội chiến đấu. I.N. Vorobiep với công trình:
“Chiến thuật - nghệ thuật chỉ huy”, đã luận giải khá sâu sắc
toàn diện về lịch sử, cơ sở khoa học chỉ huy bộ đội dưới góc
độ nghệ thuật chỉ huy. G.V. Leonevets với công trình : “Kinh
nghiệm các nước trong công tác đào tạo chỉ huy sơ cấp”, đã
nêu lên những đặc điểm của hệ thống tuyển chọn và đào tạo sĩ
quan chỉ huy sơ cấp trong quân đội các nước: Mỹ, Đức, Anh
và Pháp. Đinh Bang Vũ với công trình khoa học: “Chỉ huy tác
chiến học”, đã đề cập đến những lý luận cơ bản về tác chiến
học. Khương Phóng Nhiên với công trình: “Tìm hiểu xu thế
phát triển lý luận chỉ huy tác chiến”, lại cho rằng: lý luận chỉ


6
huy tác chiến vô cùng phong phú và phát triển sinh động. Vào
đầu thế kỷ 21 lý luận chỉ huy tác chiến sẽ xuất hiện những xu
thế mới trước sự phát triển của chiến tranh sử dụng khoa học
kỹ thuật cao và khí tài chỉ huy kỹ thuật cao. Điều đó đòi hỏi
nhận thức về chỉ huy tác chiến của người chỉ huy các cấp cần
được mở rộng, nhận thức sâu hơn nữa để có thể hạ quyết tâm
chính xác, thực hiện điều khiển bộ đội nhịp nhàng, ăn khớp,
hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Liên quan đến năng lực chỉ huy có các công trình khoa

học: Viện Khoa học xã hội nhân văn quân sự với công trình:
“Bồi dưỡng năng lực CTĐ, CTCT của đội ngũ chính trị viên ở
các đơn vị huấn luyện chiến đấu trong quân đội ta hiện nay”.
Nguyễn Văn Dũng với công trình: “Phát triển năng lực tư duy lý
luận của cán bộ chính trị cấp trung đoàn Quân đội nhân dân
Việt Nam hiện nay”. Nguyễn Văn Huy với công trình: “Nâng cao
năng lực thực tiễn của người chính trị viên trong Quân đội nhân
dân Việt Nam hiện nay”. Trần Hậu Tân với công trình: “Kết hợp
nâng cao năng lực tư duy lý luận với năng lực thực tiễn của
chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay”.
Nguyễn Tiến Quốc và các cộng sự với công trình khoa học
“Nâng cao phẩm chất, năng lực của đội ngũ chính ủy, chính trị
viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay”. Nguyễn
Xuân Sắc với công trình khoa học: “Huấn luyện, bồi dưỡng
phẩm chất, năng lực quân sự trong đào tạo chính ủy, chính trị
viên ở Học viện Chính trị quân sự”… Các công trình trong nước
trên đã nghiên cứu năng lực ở đối tượng cán bộ chính trị các cấp
trong quân đội và tiếp cận nghiên cứu năng lực cụ thể như: năng
lực tư duy, năng lực giáo dục chính trị, năng lực CTĐ, CTCT,
năng lực thực hành CTĐ, CTCT, năng lực công tác, năng lực
thực tiễn.
1.3. Những công trình khoa học nghiên cứu liên quan
đến phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh
cấp phân đội
Với vị trí chỉ huy trực tiếp ở phân đội, nên năng lực của
sĩ quan chỉ huy cấp phân đội thu hút sự quan tâm nghiên cứu,
có các công trình như: Lê Quang Hòa với công trình: “Kỷ luật
quân đội và trách nhiệm của người chỉ huy” . Phạm Xuân
Nguyên với công trình: “Năng lực ra quyết định của Sư đoàn

7
trưởng trong chỉ huy chiến đấu”. Đào Văn Tiến với công
trình: “Nâng cao năng lực tư duy sáng tạo của đội ngũ sĩ
quan cấp phân đội Quân đội nhân dân Việt Nam trong giai
đoạn hiện nay”. Hoàng Ngọc Tú với công trình: “Nâng cao
năng lực chính trị của người sĩ quan chỉ huy cấp phân đội
Binh chủng Tăng - thiết giáp Quân đội nhân dân Việt Nam
hiện nay”. Lê Quý Trịnh với công trình: “Phát triển năng lực
trí tuệ của sĩ quan trẻ trong quân đội nhân dân Việt Nam hiện
nay”. Nguyễn Đức Khang với công trình “Phát huy nhân tố
con người của bộ đội Pháo binh Việt Nam trong tình hình bảo
vệ Tổ quốc hiện nay”. Đỗ Văn Lừng với công trình: “Phát
triển bản lĩnh chỉ huy của người chỉ huy cấp phân đội Quân
đội nhân dân Việt Nam hiện nay”. Bùi Mạnh Hùng với công
trình:“Chú trọng bồi dưỡng, rèn luyện để nâng cao khả năng
trực giác cho cán bộ chỉ huy các cấp” … Các công trình đã
tiếp cận nghiên cứu: năng lực tư duy sáng tạo, năng lực trí tuệ,
năng lực CTĐ, CTCT của sĩ quan cấp phân đội. Các tác giả
cũng chỉ ra những nhân tố tác động, các giải pháp phát triển
năng lực của sĩ quan cấp phân đội ở mặt tư duy, trí tuệ và
năng lực tiến hành CTĐ, CTCT.
2. Khái quát kết quả nghiên cứu chủ yếu của các công
trình khoa học đã công bố có liên quan và những vấn đề đặt
ra luận án tiếp tục giải quyết
2.1. Khái quát kết quả nghiên cứu chủ yếu của các công
trình khoa học đã công bố có liên quan đến đề tài luận án
Một là, các công trình nghiên cứu đã đưa ra được quan
niệm năng lực nói chung và một số loại năng lực cụ thể ở nhiều
góc độ tiếp cận, với cấu trúc khác nhau. Dưới từng góc độ học

thuật nghiên cứu, một số công trình khoa học chuyên ngành
chính trị học, triết học đã luận chứng làm rõ cấu trúc một số loại
năng lực cụ thể như: Năng lực tư duy, năng lực đấu tranh tư
tưởng - lý luận, năng lực thực hành CTĐ, CTCT, năng lực thực
tiễn... Một số công trình khoa học trong nước trên phương diện
học thuật chuyên ngành riêng đã luận giải được những vấn đề có
tính quy định hoặc tính quy luật trong quá trình “nâng cao”; “bồi
dưỡng”; “kết hợp” năng lực của người chính ủy, chính trị viên và
của sĩ quan cấp phân đội.


8
Hai là, trong tính hệ thống các công trình nghiên cứu,
nhiều tác giả dưới cấp độ tiếp cận khoa học chính trị đã đánh giá
thực trạng “nâng cao”, “bồi dưỡng”, “kết hợp”: phẩm chất, năng
lực CTĐ, CTCT; năng lực chính trị; năng lực thực hành CTĐ,
CTCT; năng lực thực tiễn của đội ngũ chính ủy, chính trị viên
trong Quân đội. Một số công trình đã làm rõ đặc điểm về hoạt
động chính trị của đội ngũ cán bộ chính trị trong quân đội ta.
Ba là, các công trình khoa học có liên quan đã đưa ra các
giải pháp, với mục đích và tính sáng tạo riêng của từng công
trình. Hệ thống giải pháp về “nâng cao”, “bồi dưỡng”, “kết hợp”
năng lực CTĐ, CTCT; năng lực thực tiễn và năng lực tiến hành
CTĐ, CTCT của đội ngũ chính ủy, chính trị viên đã được một số
công trình khoa học ngành Chính trị học nghiên cứu đề xuất khá
đầy đủ.
2.2. Những vấn đề đặt ra luận án tiếp tục giải quyết
Về lý luận, luận giải làm rõ một số vấn đề lý luận về phát
triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân
đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Tiếp cận nghiên cứu

dưới góc độ triết học, tìm ra hệ thống thuộc tính cấu trúc năng
lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh. Tiếp cận phát triển
năng lực chỉ huy dưới góc độ triết học (là quá trình tự thân và
trong mối liên hệ, sự tương tác có mục đích của các chủ thể
khác) để xây dựng các khái niệm trung tâm của luận án.
Về thực tiễn, luận giải, đánh giá thực tiễn phát triển năng
lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội hiện nay,
gắn với các hoạt động thực tiễn quân sự ở cấp phân đội pháo
binh. Luận án sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu đã
xác định, các biện pháp thu thập tài liệu, điều tra, khảo sát cụ thể
để đánh giá một cách chính xác, toàn diện thực trạng phát triển
năng lực chỉ huy của họ hiện nay. Trên cơ sở đó, chỉ rõ những
vấn đề đặt ra đối với quá trình phát triển năng lực chỉ huy của sĩ
quan pháo binh cấp phân đội hiện nay.
Về giải pháp, trên cơ sở lý luận và thực tiễn phát triển
năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội,
luận án đề xuất giải pháp phát triển năng lực chỉ huy của họ hiện
nay. Các nhóm giải pháp tập trung: về đổi mới công tác bồi
dưỡng năng lực chỉ huy; về đổi mới tổ chức hoạt động thực tiễn;
về tích cực hóa nhân tố chủ quan.


9
Chương 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
CHỈ HUY CỦA SĨ QUAN CHỈ HUY PHÁO BINH CẤP PHÂN
ĐỘI TRONG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM
1.1. Thực chất phát triển năng lực chỉ huy
của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội
trong Quân đội nhân dân Việt Nam

1.1.1. Quan niệm năng lực chỉ huy và năng lực chỉ huy của
sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội
* Quan niệm năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy trong
Quân đội nhân dân Việt Nam.
Dưới góc độ tiếp cận nội chủ thể - hoạt động, theo tác giả,
năng lực là tổng hợp các thuộc tính khả năng cá nhân, đáp ứng
những yêu cầu của hoạt động và làm cho hoạt động đó đạt được kết
quả cao. Cách hiểu về năng lực “là tổng hợp các thuộc tính khả
năng” là nói đến những khả năng đang tồn tại và nó tồn tại ngay
trong hiện thực.
Năng lực chỉ huy là thuật ngữ chỉ năng lực con người trong
hoạt động chỉ huy quân sự. Kế thừa chọn lọc và tiếp cận năng lực
chỉ huy toàn diện, bản chất, tác giả quan niệm: Năng lực chỉ huy
của sĩ quan chỉ huy trong Quân đội nhân dân Việt Nam là tổng hợp
các thuộc tính khả năng cá nhân của người sĩ quan chỉ huy, đáp
ứng với những yêu cầu của hoạt động đảm nhiệm chỉ huy quân sự ở
một tổ chức biên chế theo chức trách và đạt được kết quả nhất
định, để hoàn thành nhiệm vụ được giao. Cấu trúc năng lực chỉ huy
có những thuộc tính cơ bản sau:
Thứ nhất, khả năng tổ chức chỉ huy huấn luyện về quân sự.
Thuộc tính này là trạng thái mà toàn bộ tri thức, kỹ năng, kỹ
xảo, phương pháp, kinh nghiệm và các tố chất, phẩm chất của người
chỉ huy sẽ trở thành hiện thực khi huấn luyện sẵn sàng chiến đấu
cho đơn vị. Khả năng này do chức trách, nhiệm vụ của người chỉ
huy quy định.
Thứ hai, khả năng tổ chức chỉ huy chiến đấu.
Khả năng tổ chức chỉ huy chiến đấu là trạng thái mà các mặt,
các yếu tố như: tri thức, kỹ năng, kỹ xảo, phương pháp, kinh
nghiệm và các tố chất, phẩm chất của người chỉ huy sẽ được huy
động, chuyển hóa trong các tình huống, hoàn cảnh trận chiến đấu cụ

thể, làm cho họ chỉ huy đơn vị chiến đấu thắng lợi.


10
Thứ ba, khả năng quản lý con người, cơ sở vật
chất, kỹ thuật quân sự và tổ chức điều hành các
hoạt động hành chính quân sự khác.
Thuộc tính cá nhân này của sĩ quan chỉ huy luôn mang tính
trực tiếp với các đối tượng chỉ huy là con người, vũ khí, trang bị kỹ
thuật quân sự. Nó gắn với các mối quan hệ giữa cấp trên, cấp dưới;
đồng chí đồng đội; lãnh đạo và chỉ huy; chính trị và quân sự.
* Quan niệm năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh
cấp phân đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam.
Tác giả quan niệm: Năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy
pháo binh cấp phân đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam là tổng
hợp các thuộc tính khả năng cá nhân của họ, phù hợp với hoạt
động chỉ huy chủ yếu trong huấn luyện, chiến đấu và quản lý con
người, cơ sở vật chất, kỹ thuật ở phân đội pháo binh theo chức
trách và đạt được những kết quả nhất định để hoàn thành tốt các
nhiệm vụ được giao. Cấu trúc NLCH của sĩ quan chỉ huy pháo binh
cấp phân đội gồm các thuộc tính cơ bản:
Thứ nhất, khả năng tổ chức chỉ huy huấn luyện chuyên ngành
pháo binh.
Chỉ huy huấn luyện pháo binh mang tính chất chuyên ngành
hỏa lực kỹ thuật chiến đấu. Khả năng tổ chức chỉ huy huấn luyện
chuyên ngành của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội là tổng
hợp các mặt tri thức, kỹ năng, kỹ xảo và phương pháp, kinh nghiệm
huấn luyện chuyên ngành của họ được vận dụng, chuyển hóa khi
trực tiếp tổ chức huấn luyện, nâng cao sức mạnh chiến đấu cho
phân đội.

Thứ hai, khả năng tổ chức chỉ huy chiến đấu pháo binh.
Khả năng tổ chức chỉ huy chiến đấu pháo binh là tổng hợp
các mặt tri thức, phương pháp, kinh nghiệm và phẩm chất, tố chất
cá nhân người chỉ huy được huy động, chuyển hóa vào điều khiển
con người, các lực lượng, phương tiện, vũ khí, trang bị kỹ thuật
pháo binh ở những điều kiện, hoàn cảnh, tình huống chiến đấu độc
lập hay hiệp đồng.
Thứ ba, khả năng tổ chức chỉ huy hiệp đồng pháo binh.
Đây là một thuộc tính đặc biệt quan trọng, hòa nhập trong
khả năng huấn luyện, chiến đấu của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp
phân đội và là khả năng liên kết, cầu nối giữa các thuộc tính NLCH
của họ.


11
Thứ tư, khả năng tổ chức quản lý con người và cơ sở vật
chất, kỹ thuật pháo binh.
Khả năng tổ chức, quản lý con người và cơ sở vật chất, kỹ
thuật là chức trách, nhiệm vụ thường xuyên của chỉ huy pháo binh
cấp phân đội.
1.1.2. Quan niệm phát triển năng lực chỉ huy
của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội trong
Quân đội nhân dân Việt Nam
Tiếp cận phát triển dưới góc độ triết học, tác giả quan niệm:
phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân
đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam là quá trình tương tác có
mục đích của các chủ thể một cách hợp quy luật, làm chuyển hóa về
chất các thuộc tính năng lực chỉ huy của người chỉ huy pháo binh
cấp phân đội trong hoạt động thực tiễn quân sự theo chức trách, để
họ hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.

Quan niệm trên có những dấu hiệu cơ bản sau:
Một là, phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo
binh cấp phân đội là quá trình tương tác có mục đích và tích cực
của các chủ thể đến họ ở các đơn vị pháo binh.
Phát triển NLCH của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội
không chỉ là quá trình mang tính tự thân phát triển mà còn là quá
trình tương tác hợp quy luật giữa các chủ thể, trong môi trường đơn
vị pháo binh đến họ. Chủ thể tác động phát triển NLCH của sĩ quan
chỉ huy pháo binh cấp phân đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam
được xác định gồm: tổ chức và con người trong các mối quan hệ
tương tác với họ.
Hai là, phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo
binh là quá trình tích lũy, biến đổi về chất các thuộc tính năng lực
chỉ huy trong hoạt động quân sự ở phân đội pháo binh.
Động lực phát triển NLCH của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp
phân đội do sự thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập trong
cấu trúc NLCH và mâu thuẫn giữa các thuộc tính NLCH hiện có với
yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao của thực tiễn hoạt động chỉ huy pháo
binh cấp phân đội.
Ba là, phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo
binh cấp phân đội là quá trình làm cho năng lực chỉ huy ngày càng
phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ ở phân đội pháo binh.


12
Phát triển NLCH của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội
có tính mục đích, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và làm cho kết quả
thực hiện nhiệm vụ của cá nhân người chỉ huy và tập thể phân đội
ngày càng có chất lượng, hiệu quả hơn.
1.2. Những nhân tố cơ bản quy định phát triển năng lực

chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội trong Quân
đội nhân dân Việt Nam
1.2.1. Phát triển năng lực chỉ huy của sĩ
quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội được quy
định bởi quá trình tích lũy, chuyển hóa giữa các
thuộc tính trong cấu trúc năng lực chỉ huy
Phát triển luôn mang tính khách quan, là “tự thân” của sự vật,
hiện tượng. Quá trình phát triển NLCH của sĩ quan chỉ huy pháo
binh phân đội cũng không nằm ngoài quy luật chung đó. Trong hệ
thống cấu trúc NLCH của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội
các thuộc tính: khả năng tổ chức chỉ huy huấn luyện; khả năng chỉ
huy chiến đấu; khả năng tổ chức chỉ huy hiệp đồng; khả năng quản
lý con người, vũ khí, trang bị kỹ thuật có tính độc lập tương đối.
Những thuộc tính NLCH tích lũy, chuyển hóa theo những cơ chế
nội tại riêng và toàn bộ hệ thống cấu trúc theo quy luật chung.
1.2.2. Phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo
binh cấp phân đội được quy định bởi nhân tố chủ quan trong
hoạt động thực tiễn quân sự ở cấp phân đội pháo binh
Phát triển NLCH của sĩ quan chỉ huy pháo binh phân đội theo
yêu cầu về năng lực trong hoạt động thực tiễn chỉ huy quân sự ở các
đơn vị pháo binh. Nhân tố chủ quan quy định đến phát triển NLCH
của họ theo hai chiều hướng: thúc đẩy khi họ có sự nỗ lực, chủ
động, sáng tạo và kìm hãm khi thiếu đi sự nỗ lực, chủ động, sáng
tạo của người sĩ quan chỉ huy pháo binh phân đội.
1.2.3. Phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo
binh cấp phân đội được quy định bởi môi trường hoạt động chỉ
huy ở phân đội pháo binh
Năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội
được hình thành, phát triển trong hoạt động quân sự và hoạt động
đó là cơ sở, động lực, tiêu chuẩn đánh giá phát triển năng lực của

họ. Môi trường hoạt động thực tiễn quân sự ở các đơn vị pháo binh
khi được tổ chức khoa học, hệ thống, sát thực tiễn chiến đấu sẽ tác
động làm chuyển hóa từng thuộc tính NLCH và thử thách toàn diện


13
năng lực và phẩm chất của người sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp
phân đội. Năng lực chỉ huy được hình thành phát triển tiếp tục làm
cho hoạt động thực tiễn chỉ huy ở phân đội đạt chất lượng, hiệu quả.
Kết luận chương 1
Với lôgic tiếp cận nội chủ thể - hoạt động là cơ bản, luận án
quan niệm: năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp
phân đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam là tổng hợp các thuộc
tính khả năng cá nhân của họ, phù hợp với hoạt động chỉ huy huấn
luyện, chiến đấu và quản lý con người, cơ sở vật chất, kỹ thuật ở
phân đội pháo binh theo chức trách và đạt được những kết quả nhất
định để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.
Phát triển NLCH của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội
là sự tương tác có mục đích giữa các chủ thể đến họ làm chuyển hóa
về chất NLCH, từ thấp lên cao, chưa hoàn thiện đến hoàn thiện
trong hoạt động ở các đơn vị pháo binh. Quá trình phát triển NLCH
của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội phụ thuộc vào: sự tích
lũy, chuyển hóa các thuộc tính cấu trúc NLCH; nhân tố chủ quan và
tác động của các chủ thể, của môi trường hoạt động quân sự ở cấp
phân đội pháo binh. Nhận thức đúng đắn thực chất phát triển NLCH
của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội để có những tác động
chủ động, tích cực, sáng tạo hợp quy luật làm cho NLCH của họ
phát triển.
Chương 2
THỰC TRẠNG VÀ VẤN ĐỀ ĐẶT RA ĐỐI VỚI PHÁT TRIỂN

NĂNG LỰC CHỈ HUY CỦA SĨ QUAN CHỈ HUY PHÁO BINH
CẤP PHÂN ĐỘI TRONG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM
HIỆN NAY
2.1. Thực trạng phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan
chỉ huy pháo binh cấp phân đội trong Quân đội nhân dân Việt
Nam hiện nay
2.1.1. Thực trạng tích lũy tri thức, kỹ năng chuyên ngành
của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội
Trên bình diện chung về cơ bản sĩ quan chỉ huy pháo binh
cấp phân đội trong quá trình đào tạo, bồi dưỡng và hoạt động thực
tiễn của bản thân đã tích lũy được hệ thống tri thức, kỹ năng chuyên
ngành khá cơ bản, đáp ứng được nhiệm vụ chỉ huy huấn luyện ở các
phân đội hiện nay. Một số chỉ huy phân đội đã nỗ lực tự học, nghiên


14
cứu, mở rộng tri thức và gia tăng khả năng huấn luyện chuyên
ngành ở phân đội. Tuy nhiên, trình độ tri thức, kỹ năng của một bộ
phận sĩ quan cấp phân đội chưa toàn diện và chuyên sâu; thiếu đổi
mới, sáng tạo và có mặt chưa đáp ứng yêu cầu huấn luyện, chỉ huy
chiến đấu và quản lý rèn luyện bộ đội ở các đơn vị pháo binh đã và
đang đặt ra hiện nay.
2.1.2. Thực trạng phát triển các thuộc tính năng lực chỉ
huy trong thực hiện kế hoạch công tác, hoạt động huấn luyện,
diễn tập ở phân đội pháo binh
Một là, thực trạng phát triển các thuộc tính năng
lực chỉ huy trong việc thực hiện kế hoạch của người chỉ
huy phân đội pháo binh.
Việc lập kế hoạch tu dưỡng cá nhân để nâng cao trình độ
mọi mặt và rèn luyện kỹ năng, phương pháp chỉ huy là một yêu

cầu đối với cán bộ ở các đơn vị hiện nay. Qua tìm hiểu trong
tổng thể kế hoạch tự học, tự rèn luyện của cán bộ chỉ huy phân
đội cơ bản đều có những dự định, kế hoạch phấn đấu trong quý,
năm. Tuy nhiên, kế hoạch lại rất chung chung, không thể định
lượng; chưa có biện pháp thực hiện một cách cụ thể; cá biệt có
kế hoạch của một số chỉ huy trung đội rất giống nhau. Một bộ
phận sĩ quan chỉ huy cấp phân đội thực hiện kế hoạch thiếu tự
giác, mang tính hình thức, đối phó với những quy định hành
chính quân sự của đơn vị.
Hai là, thực trạng phát triển các thuộc tính năng lực chỉ
huy trong hoạt động tổ chức chỉ huy huấn luyện sẵn sàng chiến
đấu ở phân đội pháo binh.
Tổ chức chỉ huy huấn luyện sẵn sàng chiến đấu ở phân đội
pháo binh là hoạt động quan trọng, thường xuyên của người chỉ
huy và phân đội. Nó làm chuyển hóa, nâng cao chất lượng huấn
luyện toàn diện cho đơn vị, khả năng huấn luyện của người chỉ
huy và trình độ thành thục kỹ thuật, chiến thuật của bộ đội.
Thông qua kết quả huấn luyện sẵn sàng chiến đấu cho thấy trình
độ năng lực của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội đã từng
bước được nâng cao. Khả năng vận dụng tri thức, kỹ năng,
phương pháp, kinh nghiệm trong hoạt động thực tiễn huấn luyện
ở phân đội của một bộ phận sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân
đội là tốt. Tuy nhiên, một số chỉ huy cấp phân đội động tác thực
hành huấn luyện tính chuẩn xác chưa cao; bản lĩnh cá nhân có


15
mặt hạn chế; sử lý các tình huống huấn luyện có mặt chưa phù
hợp. Một số chỉ huy phân đội có phương pháp, kinh nghiệm tổ
chức chỉ huy, quản lý, huấn luyện bộ đội hạn chế, chưa khoa học.

Ba là, thực trạng phát triển các thuộc tính năng lực chỉ huy
trong các hoạt động tổ chức chỉ huy diễn tập chiến đấu ở phân đội
pháo binh.
Trong huấn luyện chiến đấu và diễn tập bắn đạn thật người chỉ
huy phân đội đã tổ chức chỉ huy đơn vị sẵn sàng nhận và hoàn thành
tốt các nhiệm vụ được giao. Trong các tình huống diễn tập cán bộ,
chiến sĩ trong phân đội đã nâng cao ý thức cảnh giác cách mạng, hiểu
rõ âm mưu thủ đoạn của kẻ thù; xây dựng tinh thần sẵn sàng chiến
đấu cao, thành thạo động tác kỹ, chiến thuật chuyên ngành. Tuy
nhiên, việc vận dụng các kỹ năng, phương pháp, kinh nghiệm thực
tiễn chỉ huy chiến đấu ở một số chỉ huy phân đội còn hạn chế. Trong
hoạt động thực tiễn của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội vẫn
tồn tại khoảng cách nhất định giữa NLCH hiện có với nhưng yêu cầu
đòi hỏi của chỉ huy chiến đấu pháo binh hiện đại.
2.1.3. Thực trạng phát triển các thuộc tính năng lực chỉ
huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội trong công tác
đào tạo và bồi dưỡng
Một là, thực trạng phát triển các thuộc tính năng lực chỉ huy
trong quá trình đào tạo.
Trường sĩ quan Pháo binh đã tập trung đào tạo hướng sâu vào
nâng cao năng lực thực tiễn lãnh đạo, chỉ huy, quản lý, huấn luyện
bộ đội, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện cho học viên; đã từng
bước điều chỉnh mục tiêu để “kết hợp đào tạo học vấn và chức vụ”.
Đào tạo phát triển NLCH của sĩ quan chỉ huy phân đội bước đầu đã
có sự quan tâm, nhưng sự kết hợp thống nhất giữa lý luận và thực
tiễn trong đào tạo có mặt chưa cao. Tính kế thừa và phát triển các
thuộc tính cấu trúc NLCH chưa đáp ứng tốt chức trách chỉ huy và
yêu cầu thực tiễn nhiệm vụ ở các đơn vị pháo binh huấn luyện sẵn
sàng chiến đấu. Một số nội dung lý luận và thực tiễn quân sự pháo
binh chậm được đổi mới so với sự phát triển của thực tiễn quản lý,

huấn luyện sẵn sàng chiến đấu hiện nay.
Hai là, thực trạng phát triển các thuộc tính năng lực chỉ huy
trong công tác bồi dưỡng ở các đơn vị pháo binh hiện nay.
Các đơn vị đã thường xuyên duy trì, tổ chức thực hiện
nghiêm túc, đầy đủ nội dung, chương trình bồi dưỡng tại chức cho


16
cán bộ theo quy định. Quá trình bồi dưỡng tại chức cho cán bộ chỉ
huy phân đội đã tập trung bồi dưỡng nâng cao năng lực toàn diện.
Tuy nhiên, chất lượng, hiệu quả thúc đẩy phát triển NLCH có mặt
chưa cao. Việc định hướng, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát của tổ
chức, cấp trên sau bồi dưỡng có nội dung chưa chặt chẽ nên hiệu
quả công tác của một bộ phận sĩ quan chỉ huy phân đội chưa cao,
thiếu tính kế hoạch, khoa học.
2.1.4. Nguyên nhân thực trạng phát triển năng lực chỉ huy
của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội hiện nay
* Nguyên nhân cơ bản kết quả đạt được trong phát triển
năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội hiện
nay.
Thứ nhất, do sự tương tác đúng thực chất và cơ bản phù
hợp, có trách nhiệm của các chủ thể, trong điều kiện ở các đơn vị
pháo binh.
Thứ hai, năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp
phân đội đã được tích lũy, rèn luyện, thử thách trong thực tiễn quân
sự ở các đơn vị pháo binh mà phát triển.
Thứ ba, cơ bản đội ngũ sĩ quan chỉ huy phân đội pháo binh đã
phát huy được tính tích cực tự giác học tập, rèn luyện phát triển
NLCH.
* Nguyên nhân cơ bản của những hạn chế trong

phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo
binh cấp phân đội hiện nay.
Thứ nhất, công tác bồi dưỡng cho sĩ quan chỉ huy pháo binh
cấp phân đội hiện nay chưa có bước đột phá, có mặt còn thiếu linh
hoạt, chậm đổi mới.
Thứ hai, tổ chức các hoạt động thực tiễn phát triển NLCH ở
một số đơn vị có mặt chưa được chú trọng đúng mức, thiếu tính hệ
thống lôgic khoa học.
Thứ ba, do những hạn chế cơ bản thuộc về nhân tố chủ quan
của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội.
2.2. Những vấn đề đặt ra đối với phát triển năng lực chỉ
huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội trong Quân đội
nhân dân Việt Nam hiện nay
2.2.1. Phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan
chỉ huy pháo binh cấp phân đội hiện nay với bước
chuyển biến căn bản từ quá trình đào tạo, bồi dưỡng


17
Tác động từ quá trình đào tạo, bồi dưỡng đến phát triển
NLCH của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội rất quan trọng.
Từ thực tiễn phát triển NLCH cho thấy, nếu thiếu sự tác động của
quá trình này thì NLCH của sĩ quan chỉ huy pháo binh phân đội
không có cơ sở hình thành, phát triển toàn diện. Hoặc quá trình đào
tạo, bồi dưỡng không đổi mới, vẫn đi theo lối mòn cũ thì NLCH
cũng không có bước phát triển hơn trước nhiều. Đào tạo, bồi dưỡng
có đổi mới, thì mới phát huy được vai trò nhân tố chủ quan, và sự
tác động của các chủ thể đào tạo, bồi dưỡng đạt được mục đích, yêu
cầu và hiệu quả. Tác động đào tạo, bồi dưỡng mới làm chuyển biến
những kết quả, thành tích đã đạt được; từng bước khắc phục được

những hạn chế trong NLCH và bất cập của quá trình đào tạo, bồi
dưỡng cho sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội hiện nay.
2.2.2. Phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo
binh trong điều kiện hòa bình và sẵn sàng cho điều kiện chiến
tranh sảy ra
Quá trình phát triển NLCH của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp
phân đội hiện nay hướng đến mục đích là: không chỉ giúp họ hoàn
thành nhiệm vụ chỉ huy huấn luyện, chiến đấu, quản lý con người
và cơ sở vật chất, kỹ thuật ở hiện tại trong điều kiện hòa bình với
chất lượng, hiệu quả ngày càng tốt hơn; mà còn phải chuẩn bị
những điều kiện, tiền đề NLCH trong điều kiện chiến tranh nếu sảy
ra. Bởi, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN trong tương
lai, sẽ khác với chiến tranh giải phóng trước đây. Phát triển NLCH
của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội hiện nay không chỉ
phục vụ cho vấn đề hiện tại, mà cần hướng đến hoàn thành nhiệm
vụ mang tầm chiến lược, trước những tình huống chiến tranh vũ khí
công nghệ cao có thể sảy ra.
2.2.3. Phát triển năng lực chỉ huy kết hợp với
hoàn thiện phẩm chất nhân cách người sĩ quan
chỉ huy pháo binh cấp phân đội hiện nay
Năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội,
không phải là cái tự nhiên, vốn có mà là sản phẩm của quá trình tích
lũy, rèn luyện, bền bỉ, lâu dài. Nó không phát triển độc lập mà luôn
có sự tương tác, quan hệ với các phẩm chất nhân cách khác như
chính trị tư tưởng, đạo đức, văn hóa, pháp luật... của sĩ quan chỉ huy
pháo binh cấp phân đội. Để quá trình hoàn thiện nhân cách người sĩ
quan chỉ huy cấp phân đội mang tính toàn diện vấn đề đặt ra hiện


18

nay phải kết hợp giữa phát triển năng lực chỉ huy với hoàn thiện
phẩm chất nhân cách, từng bước khắc phục những hạn chế thuộc về
nhân tố chủ quan của họ.
Kết luận chương 2
Phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh
phân đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam bước đầu đã đạt được
những kết quả tích cực, góp phần hoàn thiện nhân cách của họ.
Thực trạng phát triển NLCH đánh giá cơ bản ở các khía cạnh như:
trình độ tri thức, kỹ năng chỉ huy; phát triển các thuộc tính NLCH
trong thực hiện kế hoạch, huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, diễn tập
chiến đấu; phát triển NLCH trong hoạt động đào tạo, bồi dưỡng sĩ
quan chỉ huy cấp phân đội. Nguyên nhân thực trạng phát triển
NLCH của sĩ quan pháo binh cấp phân đội thuộc về khách quan và
chủ quan.
Từ thực trạng phát triển NLCH của sĩ quan chỉ huy pháo binh
phân đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay vẫn còn nhiều
vấn đề đặt ra: tạo bước chuyển biến căn bản từ quá trình đào tạo,
bồi dưỡng NLCH; phát triển NLCH trong điều kiện thời bình và sẵn
sàng cho điều kiện chiến tranh sảy ra; phát triển năng lực chỉ huy
kết hợp với hoàn thiện phẩm chất nhân cách người sĩ quan chỉ huy
pháo binh cấp phân đội Những vấn đề đặt ra định hướng cho nhận
thức và hành động của các chủ thể tác động và sĩ quan chỉ huy cấp
phân đội trong phát triển NLCH.
Chương 3
GIẢI PHÁP CƠ BẢN PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CHỈ HUY
CỦA SĨ QUAN PHÁO BINH CẤP PHÂN ĐỘI TRONG
QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM HIỆN NAY
3.1. Đổi mới công tác bồi dưỡng năng lực chỉ huy của sĩ
quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội hiện nay
3.1.1. Đổi mới chương trình, nội dung và

phương pháp bồi dưỡng năng lực chỉ huy của sĩ
quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội
Đây là giải pháp trực tiếp nâng cao kết quả bồi dưỡng NLCH
và kết quả thực hiện nhiệm vụ của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp
phân đội, với việc gia tăng về chất các thuộc tính NLCH của họ
hiện nay. Các chủ thể bồi dưỡng cần thực hiện tốt một số nội dung,
biện pháp cụ thể sau:


19
Một là, tăng cường sự liên kết giữa các chương trình, nội
dung bồi dưỡng năng lực chỉ huy cho sĩ quan chỉ huy cấp phân đội
ở các đơn vị pháo binh.
Hai là, khắc phục sự trùng lặp, hành chính hóa các chương
trình, nội dung bồi dưỡng cho sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội.
Ba là, đổi mới bồi dưỡng về phương pháp, kinh nghiệm chỉ
huy chuyên ngành cho sĩ quan pháo binh cấp phân đội.
3.1.2. Đổi mới tổ chức các lớp bồi dưỡng tại chức ở các đơn
vị pháo binh cho sĩ quan chỉ huy cấp phân đội
Thực hiện giải pháp này, các chủ thể tiến hành tổ chức các
lớp bồi dưỡng tại chức ở các đơn vị pháo binh cho sĩ quan chỉ huy
cấp phân đội cần làm tốt một số nội dung, biện pháp cơ bản sau:
Một là, nắm chắc năng lực chỉ huy và phân loại từng nhóm
đối tượng sĩ quan chỉ huy cấp phân đội để tổ chức lớp bồi dưỡng
phù hợp.
Hai là, tổ chức các lớp bồi dưỡng tại chức theo hướng mở và
kích thích khả năng chủ động, sáng tạo của sĩ quan chỉ huy cấp
phân đội hiện nay.
Ba là, tăng cường tổ chức các lớp bồi dưỡng chuyên sâu về
chỉ huy huấn luyện pháo binh hiện đại và tác chiến trong điều kiện

chiến tranh vũ khí công nghệ cao.
3.2.
Đổi mới tổ chức các hoạt động thực
tiễn phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ
huy pháo binh cấp phân đội hiện nay
3.2.1. Tổ chức các hoạt động quân sự sát thực tiễn chiến
đấu cho sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội
Tổ chức các hoạt động quân sự sát thực tiễn chiến đấu cho sĩ
quan chỉ huy pháo binh phân đội là giải pháp để tích lũy, làm
chuyển hóa trình độ khả năng huấn luyện chuyên ngành, chỉ huy
chiến đấu, hiệp đồng từ thấp đến cao, chưa hoàn thiện đến hoàn
thiện cho họ. Hiện thực hóa giải pháp này, các chủ thể lãnh đạo, chỉ
huy; cơ quan tham mưu, quân huấn ở các đơn vị pháo binh cần tiến
hành tốt một số nội dung, biện pháp cụ thể sau:
Một là, tổ chức các hoạt động huấn luyện, chiến đấu đòi hỏi
cao về trí tuệ của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội.
Hai là, tổ chức các hoạt động huấn luyện tối ưu hóa vận dụng
kỹ năng, phương pháp, kinh nghiệm của sĩ quan chỉ huy pháo binh
cấp phân đội.


20
Ba là, tổ chức huấn luyện chuyên ngành với tính chất khó
khăn, phức tạp cho sĩ quan chỉ huy pháo binh phân đội.
3.2.2. Vận dụng linh hoạt các hình thức hoạt động thực
tiễn quân sự để rèn luyện phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan
chỉ huy pháo binh cấp phân đội
Giải pháp vận dụng linh hoạt các hình thức hoạt động thực
tiễn để rèn luyện, thử thách NLCH của sĩ quan chỉ huy pháo binh
phân đội là một phương thức tạo ra mối liên hệ, tương tác trong

phát triển về chất các thuộc tính NLCH của họ hiện nay. Thực hiện
giải pháp này, các đơn vị cần tiến hành tốt một số nội dung, biện
pháp cụ thể sau:
Một là, tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả các hình thức
hoạt động thực tiễn quân sự ở cấp phân đội.
- Hình thức thục luyện, thông qua bài giảng huấn luyện
chuyên ngành.
- Hình thức tổ chức huấn luyện chuyên ngành và luyện tập
các trạng thái sẵn sàng chiến đấu.
- Hình thức diễn tập chiến đấu.
- Hoạt động nghiên cứu khoa học cải tiến vũ khí trang bị, mô
hình học cụ ở các phân đội pháo binh.
- Hoạt động hội thao, hội thi các khoa mục chuyên ngành.
Hai là, đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá các hoạt động
quân sự của người chỉ huy ở cấp phân đội.
3.2.3. Huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực của
đơn vị để phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo
binh cấp phân đội
Huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực luôn là vấn đề
quan trọng, nhất là giải quyết lợi ích trực tiếp của sĩ quan chỉ huy
pháo binh cấp phân đội hiện nay, để tạo động lực thúc đẩy NLCH
của họ phát triển. Thực hiện giải pháp trên, lãnh đạo, chỉ huy ở các
đơn vị pháo binh cần thực hiện các nội dung, biện pháp cụ thể sau:
Một là, thường xuyên huy động và bảo đảm các điều kiện cần
thiết cho hoạt động chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội.
Hai là, nghiên cứu đề xuất đổi mới chế độ, chính sách cho sĩ
quan chỉ huy pháo binh phân đội.
3.3.
Tích cực hóa nhân tố chủ quan chỉ
huy pháo binh cấp phân đội trong quá trình phát

triển năng lực chỉ huy hiện nay


21
3.3.1. Tích cực hóa nhân tố chủ quan trong phát triển trình
độ tri thức chỉ huy
Thực hiện giải pháp này hiện nay, chủ thể phát triển phải thực
hiện đồng bộ những nội dung, biện pháp cụ thể sau:
Một là, xác định đúng mục đích động cơ học tập, rèn luyện.
Hai là, luôn chủ động, sáng tạo học tập, rèn luyện trong thực
tiễn quân sự.
Ba là, thường xuyên đổi mới phương pháp tư duy, phương
pháp công tác.
Về phía các chủ thể trực tiếp tác động đến họ là cấp ủy, người
chỉ huy các cấp ở các lữ đoàn pháo binh cần:
Một là, tiếp tục định hướng, duy trì thường xuyên mục đích
học tập, rèn luyện về phẩm chất, năng lực của người sĩ quan trong
tình hình mới cho họ.
Hai là, thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, đảm bảo
việc xác định và duy trì động cơ, thái độ, ý thức trách nhiệm một
cách thường xuyên, liên tục
Ba là, cấp ủy đảng ở các đơn vị pháo binh cần thường xuyên
lãnh đạo và xây dựng tốt môi trường dân chủ về mọi mặt.
3.3.2. Tích cực hóa nhân tố chủ quan trong chuyển hóa kỹ
năng, phương pháp, kinh nghiệm và hành động thực tiễn chỉ huy
Đây là giải pháp làm tích lũy các thuộc tính và từng bước
chuyển hóa về chất các thuộc tính và toàn bộ NLCH của sĩ quan chỉ
huy cấp phân đội từ thấp đến cao, từ chưa hoàn thiện đến hoàn
thiện. Các biện pháp chủ thể phát triển cần thực hiện là:
Một là, chủ động xây dựng và thực hiện tốt kế hoạch công tác

chỉ huy.
Hai là, thường xuyên tự đánh giá, điều chỉnh trong hoạt động
thực tiễn quân sự ở phân đội pháo binh.
Ba là, làm việc theo chức trách, hành động theo điều lệnh và
thực hành tốt dân chủ, kỷ luật ở phân đội.
Về phía các chủ thể trực tiếp tác động đến họ ở các lữ đoàn
pháo binh cần:
Một là, cấp ủy, người chỉ huy các cấp, các lực lượng, bộ
phận ở các lữ đoàn pháo binh cần tạo môi trường dân chủ quân
sự, chính trị.


22
Hai là, cấp uỷ, chi bộ ở các phân đội pháo binh cần có biện
pháp lãnh đạo thường xuyên bồi dưỡng, tự bồi dưỡng, rèn luyện
NLCH.
Ba là, lãnh đạo, chỉ huy cấp trên trực tiếp cần thực hiện có
nền nếp chế độ kiểm tra, đánh giá đối với cấp phân đội.
Bốn là, các đơn vị cần kết hợp chặt chẽ giữa công tác chính trị
tư tưởng với thi đua, khen thưởng và kỷ luật trong công tác cán bộ.
3.3.3. Tích cực hóa nhân tố chủ quan trong
hoàn thiện phẩm chất nhân cách người sĩ quan
chỉ huy pháo binh cấp phân đội
Thực hiện giải pháp này, cần tập trung vào một số nội dung
cơ bản sau:
Một là, thường xuyên tu dưỡng rèn luyện phẩm chất chính trị
và bản lĩnh của người chỉ huy phân đội.
Hai là, đổi mới phương pháp, tác phong công tác của người
chỉ huy pháo binh cấp phân đội.
Ba là, tự giác tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức cách

mạng của người chỉ huy phân đội.
Kết luận chương 3
Hệ thống giải pháp phát triển NLCH của sĩ quan chỉ huy pháo
binh cấp phân đội có tính kế thừa, chọn lọc từ lý luận và thực trạng
vấn đề; đồng thời hướng vào giải quyết những vấn đề đặt ra trong
quá trình phát triển NLCH của họ. Nhóm giải pháp đổi mới công
tác bồi dưỡng NLCH và tổ chức các hoạt động thực tiễn phát triển
NLCH của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội giữ vai trò quan
trọng trực tiếp. Nhóm giải pháp tích cực hóa nhân tố chủ quan giữ
vai trò quyết định.
Mỗi nhóm giải pháp có những biện pháp riêng và gắn với chủ
thể nhất định để thực hiện. Các giải pháp tương tác gắn bó chặt chẽ
với nhau trong thể thống nhất, cùng hợp lực tạo bước phát triển về
chất NLCH của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội trong Quân
đội nhân dân Việt Nam hiện nay.
KẾT LUẬN
1. Nghiên cứu tổng quan tình hình có liên quan đến đề tài
luận án cho thấy phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy
pháo binh cấp phân đội trong quân đội ta hiện nay là vấn đề cấp


23
thiết cả về lý luận và thực tiễn. Dưới góc độ tiếp cận triết học toàn
diện và bản chất theo hướng nội chủ thể - hoạt động. Theo tác giả,
năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội là tổng
hợp các thuộc tính khả năng cá nhân của họ, phù hợp với hoạt động
chỉ huy huấn luyện, chiến đấu và quản lý con người, cơ sở vật chất,
kỹ thuật ở phân đội pháo binh theo chức trách và đạt được những
kết quả nhất định để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.
2. Phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh

cấp phân đội Quân đội nhân dân Việt Nam là quá trình tương tác
tích cực, chủ động của các chủ thể bằng biện pháp, cách thức khác
nhau trên cơ sở hợp quy luật, làm chuyển hóa về chất các thuộc tính
năng lực chỉ huy trong hoạt động quân sự ở phân đội pháo binh, để
họ ngày càng hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. Quá trình
phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân
đội luôn chịu sự quy định của các nhân tố: sự tích lũy, chuyển hóa
giữa các thuộc tính bên trong các cấu trúc NLCH; tính tích cực chủ
quan trong hoạt động thực tiễn quân sự ở phân đội pháo binh; môi
trường hoạt động chỉ huy ở phân đội pháo binh. Những nhân tố quy
định phát triển NLCH của sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội
diễn ra khách quan và có vị trí, vai trò riêng đối với quá trình phát
triển NLCH của họ.
3. Thực trạng phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan chỉ huy
pháo binh phân đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam được đánh
giá trên các khía cạnh: trình độ tri thức, kỹ năng chỉ huy; sự phát
triển các thuộc tính NLCH trong thực hiện kế hoạch, huấn luyện sẵn
sàng chiến đấu, diễn tập chiến đấu; phát triển NLCH trong hoạt
động đào tạo, bồi dưỡng sĩ quan chỉ huy cấp phân đội. Từ thực
trạng phát triển NLCH của sĩ quan chỉ huy phân đội pháo binh với
cả ưu điểm và hạn chế. Nguyên nhân ưu điểm và hạn chế phát triển
NLCH của sĩ quan pháo binh cấp phân đội thuộc về khách quan và
chủ quan, trong đó nguyên nhân về chủ quan người chỉ huy pháo
binh cấp phân đội là cơ bản. Từ thực trạng phát triển NLCH của sĩ
quan chỉ huy pháo binh phân đội trong Quân đội nhân dân Việt
Nam hiện nay có nhiều vấn đề đặt ra: tạo bước chuyển biến căn bản
từ quá trình đào tạo, bồi dưỡng NLCH; phát triển NLCH trong điều
kiện thời bình và sẵn sàng cho điều kiện chiến tranh sảy ra; phát
triển năng lực chỉ huy kết hợp với hoàn thiện phẩm chất nhân cách
người sĩ quan chỉ huy pháo binh cấp phân đội.

24
4. Hệ thống giải pháp phát triển năng chỉ huy của sĩ quan
chỉ huy pháo binh cấp phân đội hiện nay, được trình bày trong
luận án là kết quả dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn. Trực tiếp là
tổng hợp những kết quả khảo sát thực tiễn, báo cáo ở các đơn vị
pháo binh và kinh nghiệm của tác giả. Hệ thống giải pháp cơ bản
tập trung vào: đổi mới công tác bồi dưỡng năng lực chỉ huy; đổi
mới tổ chức các hoạt động thực tiễn phát triển năng lực chỉ huy;
tích cực hóa nhân tố chủ quan trong phát triển năng lực chỉ huy.
Mỗi nhóm giải pháp có vị trí, vai trò và biện pháp riêng, song
chúng luôn có mối quan hệ thống nhất, cùng thúc đẩy năng lực
chỉ huy phát triển. Trong hệ thống các nhóm giải pháp, tác giả
đặc biệt coi trọng giải pháp tích cực hóa nhân tố chủ quan làm
chuyển hóa về chất các thuộc tính NLCH.
Công trình nghiên cứu phát triển năng lực chỉ huy của sĩ quan
chỉ huy pháo binh cấp phân đội hiện nay, dưới góc độ triết học của
tác giả là độc lập, nỗ lực cao của bản thân dưới sự hướng dẫn của
cán bộ khoa học, sự giúp đỡ của các nhà khoa học chuyên ngành
nhưng vẫn không tránh khỏi hạn chế. Tác giả luận án rất mong được
sự quan tâm, chỉ dẫn, đóng góp ý kiến của các nhà khoa học; sự
giúp đỡ của lãnh đạo, chỉ huy các cấp và đồng nghiệp để nâng cao
chất lượng luận án.