Thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững từ thực tiễn thị xã cửa lò, nghệ an (tt)

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

LÊ THỊ KHÁNH AN

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN
VỮNG TỪ THỰC TIỄN THỊ XÃ CỬA LÒ, TỈNH NGHỆ AN

Chuyên ngành: Chính sách công
Mã số: 60 34 04 02

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

Hà Nội, 2017


Công trình được hoàn thành tại: Học viện Khoa học xã hội

Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. NGUYỄN MINH PHƯƠNG

Phản biện 1: PGS.TS. Lê Bộ Lĩnh
Phản biện 2: PGS.TS. Nguyễn Danh Sơn

Luận văn sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ họp
tại: Học viện Khoa học xã hội ............giờ .........ngày .............tháng
.......... năm ......

Có thể tìm hiểu luận văn tại: Thư viện Học viện Khoa học xã hội

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ngày nay cuộc sống của con người ngày càng được nâng cao, vì
thế mà nhu cầu mới không ngừng xuất hiện, bao gồm nhu cầu vật
chất và tinh thần. Do đó, du lịch là một trong những ngành có triển
vọng và đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế xã hội mỗi
quốc gia. Hiện nay với xu hướng toàn cầu hóa, du lịch đã trở thành
một ngành kinh tế phổ biến trên toàn thế giới trong đó có Việt Nam.
Du lịch Việt Nam đang đạt được những kết quả quan trọng trong việc
thúc đẩy các ngành kinh tế khác phát triển, tạo việc làm và nâng cao
mức sống cho người dân, góp phần tích cực vào sự tăng trưởng và
chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Nhận thức được tầm quan trọng của du
lịch đối vơi sự phát triển kinh tế xã hội, Đảng và Nhà nước ta đã nêu
rõ quan điểm về phát triển du lịch: Huy động mọi nguồn lực, khai
thác tiềm năng cả nước và của từng địa phương, tăng đầu tư phát
triển du lịch để đảm bảo du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn.
Cửa Lò là một thị xã thuộc tỉnh Nghệ An nổi tiếng với bãi biển,
khu nghỉ mát và cảng biển sầm uất. Du lịch biển, đảo đã và đang là
một lợi thế và nằm trong chiến lược phát triển của thị xã Cửa Lò. Do
vậy trong những năm qua, Cửa Lò đã tích cực tận dụng khai thác các
cảnh quan và sinh thái vùng ven biển, kêu gọi đầu tư để phát triển
nhanh cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch và tạo ra nhiều sản phẩm du lịch
đa dạng có chất lượng cao, thu hút nhiều khách du lịch trong và ngoài
nước tới tham quan, nghỉ dưỡng. Doanh thu từ hoạt động du lịch đạt
hàng trăm tỷ đồng. Tuy nhiên, trong hoạt động phát triển du lịch Cửa
Lò, thực hiện chính sách phát triển du lịch những năm qua còn nhiều
hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của vùng, chưa
1

thực sự bền vững. Thể hiện trên tất cả các mặt kinh tế, xã hội và môi
trường như: sự thiếu bền vững về kinh tế thể hiện qua thiếu đa dạng
sản phẩm du lịch, Cửa Lò có quá ít những sản phẩm mang tính đặc
trưng của địa phương; các dịch vụ vui chơi giải trí còn quá ít; tệ nạn
xã hội xuất hiện nhiều hơn; môi trường thiên nhiên đang bị ô
nhiễm…
Ý thức được sâu sắc từ thực tiễn trên, để góp phần vào sự phát
triển du lịch Cửa Lò tương xứng với tiềm năng của nó, tôi lựa chọn
đề tài:”Thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững từ thực tiễn
thị xã Cửa Lò, tỉnh Nghệ An” làm đề tài của luận văn thạc sĩ.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Cho đến nay đã có nhiều tài liệu nghiên cứu về vấn đề phát triển
bền vững. Trong những năm gần đây du lịch đã trở thành một ngành
kinh tế mũi nhọn, chính sách phát triển du lịch bền vững không phải
là một vấn đề mới mẻ. Các nghiên cứu về du lịch bền vững đã đưa ra
khái niệm “phát triển bền vững”, chỉ ra sự cần thiết phải phát triển du
lịch một cách bền vững, có nghĩa là phát triển du lịch trên cả ba nội
dung: bền vững về kinh tế, bền vững về xã hội và bền vững về môi
trường.
Trong “Giáo trình tổng quan về du lịch và phát triển du lịch bền
vững” (Lưu hành nội bộ trường ĐH Kinh doanh và Công nghệ Hà
Nội-Năm 2007), TS.Nguyễn Bá Lâm đã chỉ ra tác động của du lịch
dến kinh tế, văn hóa, xã hội và môi trường. Và đặc biêt nhấn mạnh
khía cạnh phát triển du lịch bền vững về môi trường. Trong giáo
trình, tác giả cũng khẳng định Cửa Lò là một trong những khu du lịch
nghỉ dưỡng ven biển và đảo nổi tiếng từ xa xưa.

2

Phân tích tiềm năng phát triển du lịch Cửa Lò và những công việc
mà Cửa Lò phải theo đuổi nếu muốn phát triển du lịch bền vững cũng
đã được đề cập trên bài “Để phát triển bền vững khu du lịch Cửa Lò”
(PGS. Ninh Viết Giao)
Hiện nay đã có một số luận văn về phát triển du lịch bền vững
như: “Phát triển du lịch theo hướng bền vững ở Quảng Ninh” tác gủa
Vương Minh hoài, hay “Phát triển du lịch theo hướng bền vững ở
tỉnh Ninh bình” của tác giả Lâm Thị Hồng Loan…
Những nghiên cứu trên góp phần cung cấp khung lý thuyết về
phát triển du lịch bền vững, gợi mở những phương hướng xây dựng
giải pháp trong luận văn. Tuy nhiên, những nghiên cứu ấy chưa
nghiên cứu về chính sách phát triển du lịch bền vững ở Cửa Lò một
cách toàn diện, chưa đi sâu phân tích đánh giá thực tế phát trển du
lịch Cửa Lò những năm qua. Những vấn đề này sẽ được đi sâu
nghiên cứu và làm rõ trong luận văn.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Phân tích làm rõ những vấn đề lý luận và đánh giá tình hình
thực hiện chính sách phát triển du lịch theo hướng bền vững
ở thị xã Cửa Lò, tỉnh Nghệ An, từ đó, đề xuất một số giải
pháp chủ yếu góp phần tang cường thực hiện chính sách du
lịch theo hướng bền vững ở nước ta hiện nay.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Thứ nhất: Nghiên cứu những vấn đề lý luận về chính sách phát
triển du lịch bền vững và chính sách phát triển du lịch bền vững ở
Việt Nam
3

Thứ hai: Nghiên cứu thực trạng xây dựng và ban hành các chính
sách phát triển du lịch bền vững từ thực tiễn thị xã Cửa Lò
Thứ ba: Trên cơ sở đánh giá kết quả thực hiện chính sách phát triển
du lịch bền vững của thị xã Cửa Lò hiện nay, đề ra các mục tiêu, định
hướng, giải pháp hoàn thiện chính sách phát triển du lịch bền vững trong
thời gian tới
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
a. Đối tượng nghiên cứu:
- Các tiềm năng về du lịch: di tích danh lam, tài nguyên du lịch,
văn hóa xã hội
- Việc thực hiện chính sách phát triển du lịch bèn vững ở thị xã
Cửa Lò
- Các tác nhân hoạt động trong ngành du lịch biển tại Thị xã Cửa
Lò, tỉnh Nghệ An và khách du lịch.
- Các hoạt động du lịch; cơ chế chính sách nhằm đầu tư phát triển
du lịch tại thị xã Cửa Lò
b. Phạm vi nghiên cứu:
- Phạm vi lãnh thổ: Luận văn tiến hành nghiên cứu, điều tra số
liệu và phân tích thực trạng phát triển du lịch tại địa bàn Thị xã Cửa
Lò, Tỉnh Nghệ An.
- Thời gian nghiên cứu: Thời gian thu thập số liệu, cơ sở dữ liệu
sử dụng phục vụ nghiên cứu từ năm 2010 đến nay.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Dựa trên cơ sở phương pháp luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh; đường lối, quan điểm của Đảng; chính sách,
pháp luật của Nhà nước về chính sách phát triển du lịch. Luận văn
vận dụng cách tiếp cận đa ngành, liên ngành xã hội học và luận văn
4

triệt để vận dụng nghiên cứu phương pháp chính sách công.
Luận văn sử dung các phương pháp cụ thể như: phương pháp
thống kê, tổng hợp, phân tích, so sánh và thu thập tài liệu của UBND
thị xã Cửa Lò, tỉnh Nghệ An.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
- Ý nghĩa lý luận: Đề tài có ý nghĩa về mặt lý luận, người học
nghiên cứu và vận dụng các lý thuyết về chính sách công. Kết quả
đánh giá nghiên cứu làm sáng tỏ cho các thuyết liên quan đến chính
sách công, từ đó hình thành các tiến trình đề xuất các giải pháp chính
sách nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả chính sách đã ban hành.
- Ý nghĩa thực tiễn: Luận văn cung cấp những vấn đề lý luận
và thực tiễn trong việc vận dụng các lý thuyết về chính sách công để
xem xét lý thuyết và thực tiễn về chính sách phát triển du lịch bền
vững ở thị xã Cửa Lò để từ đó nâng cao hiệu quả chất lượng của
chính sách trong thời gian tới. Góp phần cung cấp thêm những cơ sở
khoa học cho các cơ quan, ban ngành trong quá trình hoạch định và
thực thi chính sách ở địa phương.
7. Cơ cấu của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, kết luận và Danh mục tài liệu tham khảo,
luận văn được kết cấu theo 3 chương sau:
Chương 1: Những vấn đề lý luận về thực hiện chính sách phát
triển du lịch bền vững
Chương 2: Thực trạng thực hiện chính sách phát triển du lịch bền
vững Thị xã Cửa Lò, tỉnh Nghệ An
Chương 3: Giải pháp tăng cường thực hiện chính sách phát triển
du lịch bền vững từ thực tiễn Thị xã Cửa Lò, tỉnh Nghệ An.

5

Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG
1.1. Nội dung và ý nghĩa của thực hiện chính sách phát triển
du lịch bền vững
1.1.1. Các khái niệm liên quan
1.1.1.1.Khái niệm về chính sách
a) Khái niệm chính sách
Trong từ điển Bách khoa Việt Nam đã đưa ra khái niệm về chính
sách như sau: “Chính sách là những chuẩn tắc cụ thể để thực hiện
đường lối, nhiệm vụ. Chính sách được thực hiện trong thời gian nhất
định, trên nhiều lĩnh vực cụ thể nào đó. Bản chất, nội dung và
phương hướng của chính sách tùy thuộc vào tính chất của đường lối,
nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hóa...".
b) Khái niệm chính sách công
Từ các định nghĩa, khái niệm chính sách công có thể hiểu: “Chính
sách công là những hành động ứng xử của Nhà nước với các vấn đề
phát sinh trong đời sống cộng đồng, được thể hiện bằng nhiều hình
thức khác nhau, nhằm thúc đẩy xã hội theo định hướng”
1.1.1.2. Khái niệm về du lịch
Du lịch là một hiện tượng kinh tế - xã hội phức tạp (mang tính
liên ngành, liên vùng, văn hóa - xã hội sâu sắc), với các mối quan hệ
kinh tế và phi kinh tế (xã hội, pháp luật, chính trị, tôn giáo...) phát
sinh thông qua sự tương tác giữa bốn nhóm thành tố: khách du lịch,
dân cư sở tại, các nhà cung ứng dịch vụ du lịch và cơ quan địa
phương tại điểm đến.
1.1.1.3. Khái niệm phát triển du lịch bền vững.
6

Du lịch bền vững không phải là một loại hình du lịch mà là mét quan
điểm phát triển du lịch. Mặc dù còn nhiều quan điểm khác nhau song
có thể hiểu "du lịch bền vững" là sự phát triển du lịch có sự quan tâm
đến việc bảo tồn của các giá trị, của tài nguyên du lịch đồng thời
giảm thiểu đến mức thấp nhất những tác hại xấu đến môi trường,
kinh tế, văn hóa- xã hội nhằm phục vụ nhu cầu hiện tại của du khách
và điểm du lịch mà không làm phương hại đến nhu cầu của tương lai.
1.1.1.4. Khái niệm thực hiện chính sách phát triển du lịch
Thực hiện chính sách phát triển du lịch là toàn bộ quá trình chuyển
hóa ý chí của chủ thể chính sách thành hiện thực, là bước đặc biệt
quan trọng trong chu trình chính sách: hiện thực hóa chính sách, đưa
chính sách vào đời sống Chất lượng, hiệu quả thực hiện chính sách
phụ thuộc nhiều vào năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức (CBCC)
trong thực hiện chính sách.
1.1.2. Nội dung thực hiện chính sách phát triển du lịch bền
vững
1.1.2.1. Xây dựng đề án, quy hoạch về chính sách phát triển du
lịch bền vững
Quán triệt, xây dựng đề án, kế hoạch và đẩy mạnh triển khai thực
hiện nghị quyết số 33, khóa XI của Đảng về xây dựng, phát triển văn
hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của
đất nước. Rà soát, điều chỉnh quy hoạch tổng thể và các quy hoạch
khác của thị xã đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030; Gắn quy
hoạch Cửa Lò với quy hoạch chung của TP. Vinh, Nghi Lộc và của
tỉnh, Tập trung xây dựng Cửa Lò trở thành thị xã văn hóa, văn minh.
1.1.2.2. Đào tạo, nâng cao, tăng cường công tác quản lý

7

Để thực hiện được các mục tiêu, kế hoạch trên, Cửa Lò cần tập
trung nâng cao trình độ, năng lực quản lý Nhà nước, quản lý kinh tế,
kiến thức pháp luật cho đội ngũ cán bộ, đảng viên nhằm đáp ứng yêu
cầu tình hình phát triển trong từng giai đoạn; Tranh thủ sự ủng hộ,
đầu tư giúp đỡ của Trung ương, tỉnh và phát huy nội lực để mở rộng
không gian, thời gian du lịch biển; Chăm lo đào tạo nguồn nhân lực
mang đặc trưng riêng của thị xã.
1.1.2.3. Đổi mới phương thức hoạt động
Đổi mới công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng. Nâng
cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu cho cán bộ cấp ủy chi bộ các
cấp; Trong sinh hoạt đảng, cán bộ đảng viên phải phát huy cao độ
tính chiến đấu, tính giáo dục, đấu tranh phê bình và tự phê bình;
Tránh tình trạng nể nang, né tránh.
1.1.2.4. Tuyên truyền về chính sách phát triển du lịch
Tiếp tục tuyên truyền, quán triệt và thực hiện NQ và các chủ
trương, kế hoạch phát triển du lịch của tỉnh và thị xã đến cán bộ,
đảng viên và nhân dân nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm, tạo sức
mạnh tổng hợp thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu nhiệm vụ Nghị quyết
đề ra.
1.1.2.5. Huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn đầu tư
Phối hợp với các cơ quan chức năng của tỉnh đẩy mạnh công tác
quảng bá, giới thiệu các tiềm năng, thế mạnh của thị xã; Xây dựng
danh mục các dự án khuyến khích kêu gọi đầu tư với những thông tin
đầy đủ làm cơ sở cho các doanh nghiệp tìm hiểu cơ hội đầu tư.
1.1.3. Ý nghĩa của thực hiện chính sách phát triển du lịch bền
vững
1.1.3.1. Thực hiện chính sách nhằm biến ý đồ chính sách thành
8

hiện thực
Thực hiện chính sách có vị trí rất quan trọng, nó là một khâu hợp
thành chu trình chính sách, nếu khuyết thiếu công đoạn này thì chu
trình chính sách không thể tồn tại vì nó là trung tâm kết nối các bước
trong chu trình chính sách thành một hệ thống, nhất là với thực hiện
chính sách.
1.1.3.2. Thực hiện chính sách nhằm từng bước thực hiện các mục
tiêu chính sách và mục tiêu
Mục tiêu của chính sách phát triển du lịch bền vững có liên quan
đến nhiều vấn đề như môi trường, an ninh, văn hóa…, nên không thể
cùng một lúc giải quyết hết tất cả mà phải lần lượt, và việc thực hiện
chính sách giải quyết các vấn đề trong mối quan hệ biện chứng với
mục tiêu chung do đó nó có thể giải quyết các vấn đề đặt ra.
1.1.3.3. Thực hiện chính sách nhằm khẳng định tính đúng đắn của
chính sách
Thực hiện chính sách để khẳng định tính đúng đắn của chính sách
có nghĩa là chính sách này được thực thi triển khai rộng rãi trong đời
sống xã hội, tromg địa bàn và được cộng đồng chấp nhận thì điều này
cũng phản ánh tính đúng đắn của chínhsách này và ngược lại.
1.1.3.4. Thực hiện chính sách nhằm giúp cho chính sách ngày
càng hoàn chỉnh
Qua thực hiện giúp chính sách ngày càng hoàn chỉnh vì chúng ta
đều biết chính sách do một tập thể hoạch nên, nhưng cũng không
tránh khỏi ý kiến chủ quan làm ảnh hưởng tới hiệu quả của chính
sách, để khắc phục điều này thì khi chính sách được thực hiện thì qua
đó rút kinh nghiệm và chỉnh sửa để hoàn thiện chính sách.

9

1.2. Mục tiêu, yêu cầu thực hiện chính sách phát triển du lịch
bền vững
1.2.1. Mục tiêu thực hiện chính sách phát triển du lịch bền
vững
1.2.1.1. Mục tiêu tổng quát
Phấn đấu xây dựng Cửa Lò thành một đô thị du lịch biển giàu đẹp,
văn minh, hiện đại của cả nước, một địa điểm du lịch có tầm cỡ và
thương hiệu quốc tế, là đầu mối giao lưu văn hóa quan trọng của các
huyện thị trong tỉnh và cả nước, là một trong những động lực phát
triển kinh tế của Nghệ An và vùng Bắc Trung bộ, có nền quốc phòng,
an ninh vững mạnh; đời sống vật chất và văn hoá của nhân dân không
ngừng được nâng cao.
1.2.1.2. Mục tiêu cụ thể
a) Mục tiêu Kinh tế
1.2.2. Các yêu cầu thực hiện chính sách phát triển du lịch bền
vững
1.2.2.1. Bảo đảm thực hiện mục tiêu chính sách phát triển du lịch
bền vững
Phát triển du lịch bền vững phải đạt 3 mục tiêu chính: đảm bảo
sự phát triển về kinh tế; đảm bảo sự phát triển bề vững về tài nguyên
và môi trường; đảm bảo sự phát triển bền vững về xã hội
1.2.2.2. Quán triệt quán điểm của Đảng và tuân thủ quy định của
pháp luật về phát triển du lịch bền vững
Thực hiện chính sách cần phải dựa trên các chủ trương, quan
điểm của Đảng và các văn bản, quy định pháp luật. Đó chính là cơ
sở, nền tảng, kim chỉ nam đề cán bộ quản lí thực hiện hiệu quả.

10

1.2.2.3. Thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững phù hợp
với điều kiện và đặc điểm kinh tế - xã hội của địa phương
Chính sách khi ban hành muốn thực hiên hiệu quả cần bám sát
phù hợp với thực tiễn và điều kiện của địa phương đó, nhăm tận dụng
mọi lợi thế và tiềm năng để chính sách đạt được mục tiêu cao nhất.
1.3. Các bước tổ chức thực hiện chính sách phát triển du lịch
bền vững
1.3.1. Xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện
Trong nội dụng các bước tổ chức thực hiện chính sách, xây dựng
kế hoạc là giai đoạn đầu tiên và quan trọng nhất. Thực hiện chính
sách phát triển du lịch bền vững là một quá trình lâu dài, vì vậy cần
phải đề ra chương trình, kế hoạch để cán bộ quản lí triển khai thực
hiện chính sách một cách có hiệu quả và hoàn thiện.
1.3.2. Phổ biến tuyên truyển chính sách
Phổ biến, tuyên truyền chính sách tốt giúp cho các đối tượng
chính sách và mọi người dân tham gia thực thi hiểu rõ về mục đích,
yêu cầu của chính sách; về tính đúng đắn của chính sách trong điều
kiện hoàn cảnh nhất định và về tính khả thi của chính sách.
1.3.3. Phân công, phối hợp thực hiện chính sách
Tổ chức thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững muốn
hiệu quả cần phải có sự phân công, phối hợp chặt chẽ giữa các cơ
quan quản lí ngành như Phòng Văn hóa, UBND xã, Đài truyền hình
địa phương, Sở Du lịch, Sở tài chính...
1.3.4. Duy trì chính sách
Để cho chính sách ngày càng phù hợp với yêu cầu quản lý và tình
hình thực tế. Cơ quan nhà nước, các cấp liên quan chủ động điều

11

chỉnh biện pháp, cơ chế chính sách để thực hiện có hiệu quả chính
sách miễn là không thay đổi mục tiêu chính sách.
1.3.5. Theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện chính sách
Theo dõi, đôn đốc, kiểm tra là một nhiệm vụ trong thực hiện
chính sách bởi nó giúp bổ sung và hoàn thiện chính sách đồng thời
tạo ra sự tập trung thống nhất trong việc thực hiện mục tiêu chính
sách.
1.3.6. Đánh giá, tổng kết, rút kinh nghiệm
Đánh giá, tổng kết việc thực hiện chính sách là bước cuối cùng
trong thực hiện chính sách., nhằm rút ra những cái làm được và chưa
được trong quá trình triển khai. Cùng với việc tổng kết, đánh giá kết
quả chỉ đạo điều hành, thực hiện của các cơ quan nhà nước, của đội
ngũ cán bộ công chức còn phải xem xét, đánh giá kết quả việc thực
hiện của các đối tượng thụ hưởng trực tiếp và gián tiếp từ chính sách.
1.4. Những nhân tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách phát
triển du lịch bền vững
- Quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước: Đảng và Nhà nước
có những chính sách, đường lối quan điểm đối vơi việc phát triển du
lịch bền vững. Những quan điểm, chính sách đó được hướng đi, sử
dụng phân bổ hiệu quả các nguồn tài nguyên sẵn có, phát huy được
thế mạnh của từng vùng, từng địa phương.
- Nguồn nhân lực: con người luôn là yếu tố quan trọng trong việc
quyết định đến sự thành công của mọi vấn đề. Để đáp ứng được nhu
cầu và thực hiện tốt chính sách phát triển du lịch bền vững, nguồn
nhân lực cần được đào tạo bài bản, có trình độ, thường xuyên trau dồi
kiến thức chuyên môn và nghiệp vụ du lịch để góp phần vào sự thành
công, hiệu quả của chính sách phát triển du lịch bền vững.
12

- Cơ sở hạ tầng và vật chất kĩ thuật phục vụ du lịch: Cơ sở hạ tầng
kinh tế xã hội được cải thiện, nguồn lực tăng trưởng kinh tế nâng cao
khả năng huy động đầu tư của Nhà nước và khu vực tư nhân, đặc biệt
đầu tư thông qua thị trường vốn và cơ hội thu hút đầu tư nước ngoài
sẽ thúc đầy đầu tư phát triển du lịch.
- Văn hóa, xã hội, môi trường: Văn hóa là nguồn tài nguyên độc
đáo của du lịch, là điều kiện và môi trường để cho du lịch phát sinh
và phát triển. Cùng với tài nguyên tự nhiên, tài nguyên văn hóa là
một trong những điều kiện đặc trưng cho việc phát triển du lịch ở một
quốc gia, một vùng, một địa phương
1.5. Các phương pháp tổ chức thực hiện chính sách phát
triển du lịch bền vững
1.5.1. Phương pháp kinh tế - tài chính
Chính sách nào khi được ban hành đều sử dụng phương pháp
kinh tế - tài chính, đây là cách thức tác động lên các đối tượng tham
gia thực hiện chích sách băng cách lợi ích vật chất; giúp cho người
thực hiện chính sách dễ dàng triển khai và thuyết phục người dân
thực hiện tốt các chính sách.
1.5.2. Phương pháp tuyên truyền, thuyết phục
Phương pháp tuyên truyền là dùng các biện pháp thông qua các
kênh truyền thông, báo chí… để quảng bá, lôi kéo, thuyết phục rộng
rãi đến đội ngũ cán bộ, người dân hiểu rõ về nội dung các chính sách
được ban hành.
1.5.3. Phương pháp hành chính
Phương pháp hành chính là việc sử dụng các văn bản, thủ tục, quy
định của Nhà nước trong quá trình thực hiện chính sách. Phương
pháp hành chính giúp cho việc thực hiện chính sách được thống nhất,
13

quy chuẩn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý, giám sát và đánh
giá việc thực hiện chính sách.
1.5.4. Phương pháp kết hợp
Phương pháp kết hợp, nghĩa là chúng ta sẽ tổ chức triển khai thực
chính sách bao gồm cả ba phương pháp trên. Sự kết hợp này sẽ giúp
cho việc thực hiện chính sách được linh hoạt, chủ động trong mọi
tình huống, mọi điều kiện hoàn cảnh nhưng vẫn đảm bảo quy chuẩn
cần thiết, đảm bảo căn cứ, cơ sở để kiểm tra, điều chỉnh khi có vướng
mắc trong quá trình thực hiện.
1.6. Chủ thể và các bên liên quan đến thực hiện chính sách phát
triển du lịch bền vững
- Nhà nước: Ở nước ta, chương trình phát triển du lịch bền vững là
chương trình mục tiêu quốc gia. Do đó, cơ quan Nhà nước các cấp
tham gia với tư cách tổ chức điều hành. Trong đó, Bộ Văn hóa, Thể
thao và Du lịch và Tổng cục du lịch là chủ thể xây dựng chính sách
phát triển du lịch bền vững, tham mưu và kiến nghị với nhà nước về
thể chế phát triển du lịch bền vững bằng pháp luật, tạo hành lang
pháp lý để các tổ chức du lịch hoạt động.
- Các cơ quan, doanh nghiệp du lịch ( cơ quan quản lý du lịch tại
địa phương; doanh nghiệp lữ hành…): Tham gia trong việc xây dựng
chính sách, chiến lược, quan điểm phát triển rõ ràng; phổ biến, tập
huấn, phát tài liệu hướng dẫn, hỗ trợ các doanh nghiệp và cộng đồng
địa phương thực hiện.
- Cộng đồng dân cư: Du lịch phát triển bền vững khi có sự tham
gia của người dân đó là sự giám sát, sự am hiểu của người dân trong
các hoạt động du lịch.
- Khách du lịch: Ảnh hưởng của khách du lịch đối với sự phát
14

triển bền vững ở du lịch thể hiện thông qua ý thức, tôn chỉ và hoạt
động hướng đến sự bền vững và có trách nhiệm; sẵn sàng tham gia
các hoạt động môi trường, ủng hộ phát triển kinh tế - xã hội địa
phương; có ý thức bảo vệ môi trường, văn hóa bản địa…
1.7. Kinh nghiệm thực hiện chính sách phát triển du lịch bền
vững
1.7.1. Kinh nghiệm quốc tế
Singapore
Ở Singapore phải nói đến sự thành công của việc hoạch định, xây
dựng chiến lược và các kế hoạch phát triển du lịch phù hợp cho từng
giai đoạn của Chính phủ Singgapore. Từ năm 1965 đến nay,
Singapore đã hoạch định chiến lược, xây dựng 6 kế hoạch phát triển
du lịch khác nhau, đó là: “Kế hoạch Du lịch Singapore” (năm 1968),
“Kế hoạch Phát triển du lịch” (năm 1986), “Kế hoạch Phát triển
chiến lược” (năm 1993), “Du lịch 21” (năm 1996), “Du lịch 2015”
(năm 2005), “Địa giới du lịch 2020” (năm 2012).
Thái Lan với những chiến dịch quảng bá và xúc tiến đa dạng
Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Thái Lan về du lịch là
tăng cường, tập trung thu hút khách, tăng nguồn thu cho ngân sách,
nhưng sự bùng nổ du lịch đó đã mang đến cho Thái Lan những tác
động tiêu cực đối với các tài nguyên du lịch như vấn đề suy thoái, ô
nhiễm môi trường, thay đổi sắc thái nền văn hóa. Nhận thức được
ảnh hưởng tiêu cực đó, Chính phủ Thái Lan đã chuyển mục tiêu phát
triển du lịch, tập trung vào việc nâng cao phần đóng góp tăng trưởng
kinh tế của đất nước, bảo vệ môi trường trên cơ sở phát triển một

15


cách ổn định và cân bằng, khuyến khích phát triển các nguồn lực,

đảm bảo năng lực tham gia vào quá trình phát triển du lịch.
1.7.2. Kinh nghiệm từ một số địa phương trên cả nước
Thành phố Hồ Chí Minh: Theo UBND thành phố Hồ Chí Minh,
trong năm 2015, thành phố đã đón hơn 19,3 triệu lượt khách du lịch
trong nước và 4,6 triệu lượt khách du lịch quốc tế, chiếm khoảng
57% lượt khách quốc tế đến Việt Nam.
Để phát triển du lịch bền vững, thành phố Hồ Chí Minh đã tăng
cường mối liên kết với các địa phương trong cả nước về đầu tư phát
triển cơ sở vật chất du lịch và sản phẩm du lịch, mối liên kết với các
công ty du lịch quốc tế về khai thác thị trường khách du lịch, quảng
bá xúc tiến du lịch. Thành phố cũng đã thu hút nhiều doanh nghiệp
nước ngoài đến đầu tư phát triển cơ sở lưu trú du lịch cao cấp, đạt
tiêu chuẩn quốc tế. Các doanh nghiệp du lịch đã từng bước xây dựng
thương hiệu vững mạnh, xây dựng chuỗi giá trị ngành.
Chương 2
THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN
DU LỊCH BỀN VỮNG TỪ THỊ XÃ CỬA LÒ, TỈNH NGHỆ AN
2.1. Khái quát về du lịch Cửa Lò
2.1.1. Vị tri địa lý và điều kiện tự nhiên
Cửa Lò là một thị xã thuộc tỉnh Nghệ An, nằm ở phía đông của
tỉnh Nghệ An, phía đông giáp Biển Đông, phía tây giáp Nghi Lộc,
phía nam giáp thành phố Vinh và huyện Nghi Xuân, phía bắc giáp
Diễn Châu.
Địa hình tương đối bằng phẳng. Mảnh đất này còn gọi là nơi hội
tụ của nhiều ngọn núi nhỏ, nhiều đảo và bán đảo tạo nên những cảnh
16


quan kỳ thú, nên người xưa còn gọi Cửa Lò là gọi “nhân sơn quần
tụ”.

2.1.2. Kinh tế và xã hội
Dân cư và nguồn lao động: Thị xã Cửa Lò được thành lập ngày
29 tháng 8 năm 1994 trên cơ sở tách thị trấn Cửa Lò và 4 xã: Nghi
Thu, Nghi Hương, Nghi Hòa, Nghi Hải.
Cơ sở hạ tầng: trong các năm qua, khu du lịch đã được đầu tư để
hoàn thiện cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch nhằm đảm
bảo tiêu chuẩn, chỉ tiêu của đô thị loại 2 và đầu tư cơ sở vật chất kỹ
thuật du lịch đạt tiêu chuẩn cao theo quy định của Luật du lịch
2.2. Tổ chức thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững
ở Thị xã Cửa Lò trong thời gian qua
2.2.1. Các văn bản chính sách về phát triển du lịch bền vững
của Thị xã Cửa Lò
UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo công tác
phát triển du lịch và bảo vệ môi trường du lịch: phê duyệt Quy hoạch
tổng thể phát triển du lịch Nghệ An đến năm 2020; xây dựng đề án
phát triển du lịch biển, đảo Nghệ An đến 2020 và Chương trình phát
triển du lịch Nghệ An giai đoạn 2011 - 2015; tham mưu, đề xuất Ban
Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An ban hành Nghị quyết 05-NQ/TU ngày
28/10 về phát triển du lịch Nghệ An giai đoạn 2011 - 2020; chỉ đạo
UBND thị xã Cửa Lò tham mưu, triển khai Chương trình hành động
xây dựng và phát triển thị xã Cửa Lò thành đô thị du lịch; ban hành
chỉ thị số 13/2009/CT-UBND ngày 16/4/2009 về tăng cường thu hút
khách quốc tế và thúc đẩy phát triển du lịch trên địa bàn Nghệ An
(trong đó chú trọng bảo đảm an ninh trật tự, vệ sinh môi trường tại
các điểm du lịch trên địa bàn).
17


2.2.2. Tổ chức thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững
2.2.2.1. Xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện

Định hướng phát triển du lịch từ nay đến năm 2020, nhiệm vụ
chủ yếu của nhiệm kỳ 2015 – 2020, thị xã phải tập trung phấn đấu:
Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, phát
huy dân chủ, trí tuệ, đoàn kết, đổi mới, phát triển, phấn đấu xây dựng
đô thị du lịch biển Cửa Lò sớm trở thành đô thị loại 2, là cực tăng
trưởng và mũi nhọn tăng trưởng của tỉnh; tạo tiền đề xây dựng thành
phố du lịch biển xanh, sạch, đẹp, giàu mạnh, văn minh, hiện đại; là
điểm sáng về du lịch trong cả nước; đời sống nhân dân không ngừng
được nâng cao; xây dựng và phát triển văn hoá, con người đáp ứng
yêu cầu phát triển bền vững; bảo đảm quốc phòng, an ninh vững
chắc; đi đầu trong đổi mới - hội nhập - tăng tốc...
2.2.2.2. Phổ biến, tuyên truyền chính sách
Trong thời gian qua, du lịch Cửa Lò đã chú trọng và có nhiều nỗ
lực trong công tác xúc tiến, quảng bá du lịch như tổ chức các buổi hội
thảo, làm việc nhằm tuyên truyền các chính sách của tỉnh khuyến
khích các tổ chức cá nhân đầu tư vào lĩnh vực du lịch. Cửa Lò cũng
đã tổ chức nhiều hội chợ, triển lãm, liên hoan du lịch, qua đó tuyên
truyền những tiềm năng, thế mạnh và cơ chế chính sách đầu tư của
vùng.
2.2.2.3. Phân công phối hợp thực hiện chính sách
Thị xã Cửa Lò đang tập trung thực hiện cụ thể hóa các định hướng
phát triển du lịch Cửa Lò của tỉnh như Nghị quyết 05 của Ban thường
vụ Tỉnh ủy Nghệ An; Chương trình phát triển du lịch Nghệ An giai
đoạn 2011-2015 của UBND tỉnh Nghệ An như: Phát triển bền vững
sản phẩm du lịch nghỉ dưỡng trên cơ sở xây dựng Cửa Lò thành đô
18


thị du lịch có môi trường trong sạch, dịch vụ đa dạng, hấp dẫn đồng
thời tích cực đầu tư một số khu nghỉ dưỡng cao cấp ven biển

2.2.2.4. Duy trì và điều chỉnh chính sách
Duy trì chính sách là hoạt động đảm bảo cho chính sách tồn tại và
phát triển trong môi trường thực tiện bằng cách áp dụng những giải
pháp, biện pháp thực hiện chính sách; điều chỉnh chính sách phù hợp
với yêu cầu quản lý trong tình hình thực tế cũng chính là điều chỉnh
các biện pháp, cơ chế để chính sách được linh hoạt hơn trong thực tế.
2.2.5. Theo dõi, kiểm tra, đôn đốc thực hiện chính sách
Đối với thực hiện chính sách phát triển du lịch bền vững ở thị xã
Cửa Lò thì công tác theo dõi, kiểm tra, đôn đốc được cụ thể hóa
thành những nhiệm vụ như: Xây dựng, quảng bá thương hiệu du lịch
Cửa Lò, duy trì đảm bảo chất lượng các sản phẩm du lịch đã có, đồng
thời chú trọng xây dựng, quảng bá các sản phẩm du lịch đặc sắc của
Hòa Bình..
2.2.2.6. Đánh giá, tổng kết rút kinh nghiệm chính sách
Sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 05 -NQ/TU của Ban Thường vụ
Tỉnh ủy (khóa XVI) về xây dựng và phát triển thị xã Cửa Lò trở
thành đô thị du lịch đến năm 2015, có tính đến 2020 đã có những
chuyển biến tích cực, đạt và vượt nhiều chỉ tiêu cơ bản đề ra. Cơ cấu
kinh tế chuyển dịch theo hướng tăng nhanh tỷ trọng dịch vụ du lịch
(từ 56,5% năm 2006 lên 62,1% năm 2015; nông - ngư nghiệp và
công nghiệp - xây dựng lần lượt giảm từ 10,4% và 33,1% xuống còn
5,6% và 32%.
2.2.3. Kết quả đạt được và đánh giá trong thực hiện chính sách
phát triển du lịch bền vững ở Cửa Lò

19


Mỗi khi có chính sách mới ban hành đều xây dựng kế hoạch triển
khai thực hiện; đã kịp thời tiến hành phổ biến, tuyên truyền chính

sách; có sự phân công, phối hợp giữa các ngành, các cấp trong thực
hiện chính sách.
Công tác tuyên truyền được tăng cường, đẩy mạnh.
Bên cạnh đó, tăng cường công tác quản lý giá cả, không để xảy ra
tình trạng nâng, ép giá dịch vụ, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất
lượng làm ảnh hưởng đến thương hiệu du lịch. Công tác an toàn vệ
sinh thực phẩm được ngành chức năng quan tâm kiểm tra thường
xuyên.
Tiếp tục bám sát các chỉ tiêu, nhiệm vụ của Tỉnh uỷ về “xây dựng
và phát triển thị xã Cửa Lò thành Đô thị du lịch giai đoạn 2006 2015 có tính đến năm 2020, chính quyền thị xã Cửa Lò đã tích cực
tận dụng các cảnh quan và sinh thái vùng ven biển, kêu gọi sự đầu tư
để phát triển nhanh cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch và tạo ra nhiều sản
phẩm du lịch đa dạng có chất lượng cao.
2.2.4. Những tồn tại trong thực hiện chính sách phát triển du
lịch bền vững ở Cửa Lò
- Vẫn tồn tại những chính sách ban hành không sát với thực tiễn,
gây khó khăn và ảnh hưởng trực tiếp đến khâu tổ chức thực hiện, dẫn
đến hiệu lực, hiệu quả thấp.
- Việc theo dõi, kiểm tra, đôn đốc thực hiện một số chính sách
không được thực hiện thường xuyên, hoặc thực hiện hình thức.
- Sự chồng chéo quan điểm về quản lí giữa các cơ quan quản lí
với chính quyền địa phương vẫn chưa được rõ rang.
- Công tác tuyên truyền, phổ biến, quảng bá du lịch còn nhiều hạn
chế, quy mô còn nhỏ và chưa chuyên nghiệp.
20


- Đội ngũ lãnh đạo, cán bộ công chức làm công tác quản lý nhà
nước về du lịch còn thiếu và yếu về trình độ chuyên môn.
- Hệ thống cơ sở hạ tầng còn kém, việc trùng tu, tôn tạo, nâng cấp

tuy đã được tăng cường nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của
khách du lịch do nguồn kinh phí còn hạn hẹp, chưa đáp ứng được đòi
hỏi thực tế.
CHƯƠNG 3
GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
PHÁT TRIỂN DU LỊCH BIỂN THEO HƯỚNG BỀN VỮNG
TỪ THỰC TIỄN THỊ XÃ CỬA LÒ
3.1. Mục tiêu và định hướng tăng cường thực hiện chính sách
phát triển du lịch bền vững
3.1.1. Mục tiêu
Gắn với định hướng phát triển du lịch của quốc gia, mục tiêu và
định hướng phát triển du lịch của tỉnh, Cửa Lò xây dựng mục tiêu
cho thời kì tới là phát triển du lịch biển thành ngành kinh tế chủ đạo
của Cửa Lò, phấn đấu trở thành một đô thị du lịch biển giàu đẹp, văn
minh, hiện đại của cả nước, một địa điểm du lịch có tầm cỡ và
thương hiệu quốc tế, phát triển một cách bền vững.
3.1.2. Định hướng phát triển du lịch bền vững của thị xã Cửa
Lò
a. Sản phẩm du lịch
b. Về thị trường khách du lịch
c. Về hoạt động và không gian du lịch
d. Xây dựng, quy hoạch, đầu tư
3.2. Giải pháp nhằm tăng cường thực hiện chính sách phát
triển du lịch bền vững ở thị xã Cửa Lò
21


3.2.1. Giải pháp về tổ chức quản lý
Tăng cường phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng, phải đặt hoạt
động du lịch vùng biển Cửa Lò dưới sự quản lý chặt chẽ. Nâng cao

nhận thức đúng đắn về vai trò, vị trí của du lịch biển Cửa Lò với các
ngành, các các cán bộ, đảng viên và cộng đồng dân cư về phát triển
du lịch bền vững.
3.2.2. Giải pháp về phát triển nguồn nhân lực
Nâng cao nhận thức du lịch cho tất cả các đối tượng từ cấp quản
lý, doanh nghiệp đến cộng đồng dân cư để đảm bảo lợi ích cho các
bên.
Khuyến khích, thu hút các chuyên gia, nhân tài trong và ngoài
nước đến nghiên cứu, đào tạo phục vụ cho du lịch nhất là lao động
trong các lĩnh vực phục vụ trực tiếp như: quán bar, lễ tân, hướng dẫn
viên du lịch,…
3.2.3. Giải pháp về Hoàn thiện thể chế chính sách
Chính sách thu hút đầu tư phát triển du lịch: Xây dựng quy
hoạch, kế hoạch đầu tư đồng bộ, thu hút mạnh vốn đầu tư trong và
ngoài nước.
Cơ chế và chính sách về thuế: Xây dựng cơ chế chính sách ưu đãi
về thuế, ưu tiên, miễn giảm thuế, cho chậm tiền thuế, giảm tiền thuế
đất, cho vay với lãi suất ưu đãi đối với các dự án đàu tư theo danh
mục đã xây dựng, các dư án đầu tư vào các dự án còn hoàng sơ, đối
với các hình thức và kinh doanh du lịch mới có khả năng tăng thời
gian lưu trú của khách;…
3.2.4. Giải pháp tăng cường công tác xúc tiến quảng bá du lịch
Đối mới cách tuyên truyền, nâng cao nhận thức, kỹ năng ứng xử
văn hóa trong hoạt động du lịch cho các đối tượng kinh doanh trên
22


địa bàn. Tập trung quảng bá sâu rộng trên các phương tiện thông tin
để thu hút du khách du lịch.
3.2.5. Giải pháp về liên kết phát triển du lịch

Để có thể thực hiện chính sách du lịch biển Cửa Lò theo hướng
bền vững phải có sự liên kết hợp tác tốt về các hoạt động du lịch với
các đơn vị, địa phương khác cũng trên nhiều mặt khác nhau.
3.2.6. Giải pháp về môi trường du lịch
Thực hiện nghiêm Luật bảo vệ môi trường gắn với công tác tuyền
truyền và nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các tầng lớp nhân
dân.
3.2.7. Giải pháp phát triển sản phẩm dịch vụ du lịch
Đẩy mạnh quan hệ hợp tác với các tỉnh thành trong cả nước, mở
rộng giao lưu học hỏi không chỉ trong địa phương, vùng mà còn ở
các tình thành khác, hay các quốc gia khác thông qua các chương
trình giao lưu văn hóa, lịch sử, du lịch.
3.2.8. Giải pháp về tôn tạo di tích lịch sử- văn hóa, phát triển
các lễ hội truyền thống và nâng cấp khu nghỉ ngơi, vui chơi giải trí
phục vụ du lịch.
Có cơ chế chính sách khuyến khích đầu tư vào các dự án du lịch
mới, các loại hình du lịch sinh thái, du lịch văn hóa… có tác dụng
bảo vệ môi trường.
3.2.9. Tăng cường, nâng cao tính trách nhiệm và khả năng
tham gia của cộng đồng trong quá trình thực hiện chính sách phát
triển du lịch.
Tăng cường sự tham gia của cộng đồng vào các hoạt động là giải
pháp quan trọng không thể thiếu trong quá trình phát triển du lịch bền

23