LUẬN văn THẠC sĩ PHÁT TRIỂN đội NGŨ GIÁO VIÊN mầm NON, QUẬN hà ĐÔNG, THÀNH PHỐ hà nội HIỆN NAY

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂNĐỘI NGŨ
GIÁO VIÊN MẦM NON QUẬN HÀ ĐÔNG,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI
1.1. Các khái niệm cơ bản
1.2. Nội dung và tiêu chí phát triển đội ngũ giáo viên mầm non
quận Hà Đông, thành phố Hà Nội
1.3. Các yếu tố tác động đến phát triển đội ngũ giáo viên
mầm non quận Hà Đông, thành phố Hà Nội hiện nay
Chương 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
GIÁO VIÊN MẦM NON QUẬN HÀ ĐÔNG,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY
2.1. Những vấn đề chung về nghiên cứu thực trạng và khái
quát tình hình giáo dục mầm non ở quận Hà Đông,
thành phố Hà Nội
2.2. Thực trạng và nguyên nhân của thực trạng phát triển đội
ngũ giáo viên mầm non quận Hà Đông, thành phố Hà
Nội hiện nay
Chương 3 BIỆN PHÁP VÀ KHẢO NGHIỆM BIỆN PHÁP
PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN MẦM
NON QUẬN HÀ ĐÔNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
HIỆN NAY
3.1. Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên mầm non quận
Hà Đông thành phố Hà Nội hiện nay
3.2. Khảo nghiệm tính cần thiết, tính khả thi của các biện pháp
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

Trang

3

16
16
24
29

35

35

39

54
54
81
91
94
99


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục và đào tạo là môi trường để phát triển và bồi dưỡng nhân tài
cho đất nước, bởi vậy Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng tiếp tục
khẳng định: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản,
toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội
hoá, dân chủ hoá và hội nhập quốc tế, trong đóđổi mới cơ chế quản lý giáo
dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là khâu then chốt”.
Điều 14, Luật Giáo dục khẳng định: “Nhà giáo giữ vai trò quyết định

trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục”. Chất lượng đội ngũ giáo viên phản
ánh trực tiếp chất lượng của giáo dục. Có thể nói rằng đội ngũ nhà giáo là lực
lượng quyết định đến sự thành công của ngành giáo dục . Trong đó, đội ngũ
giáo viên mầm non có vị trí đặc biệt quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc
dân, là lực lượng nòng cốt thực hiện việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ
từ 3 - 72 tháng tuổi, tạo tiền đề vững chắc cho sự hình thành và phát triển
nhân cách con người. Có thể nói, trong nhà trường đội ngũ giáo viên là lực
lượng quan trọng nhất, trực tiếp biến các chủ trương, chương trình, mục tiêu
giáo dục, đổi mới giáo dục thành hiện thực; trực tiếp quyết định chất lượng,
hiệu quả giáo dục. Vì vậy, phát triển toàn diện đội ngũ giáo viên mầm non
luôn là việc làm vô cùng quan trọng và cấp bách của mỗi nhà trường hiện nay.
Hoạt động trung tâm của trường mầm non là chăm sóc và nuôi dưỡng
trẻ; chất lượng giáo dục của trường mầm non phần lớn do đội ngũ giáo viên
quyết định; do đó việc bồi dưỡng, phát triển đội ngũ giáo viên vừa là mục
tiêu, vừa là động lực phát triển trường mầm non. Tăng cường xây dựng phát
triển đội ngũ giáo viên mầm non một cách toàn diện theo hướng chuẩn hoá là
nhiệm vụ vừa đáp ứng yêu cầu trước mắt, vừa mang tính chiến lược lâu dài
nhằm thực hiện thành công chiến lược phát triển giáo dục mầm non.

3


Nhận thức rõ điều đó, những năm gần đây, cấp uỷ, chính quyền, ban
ngành chức năng của quận Hà Đông, thành phố Hà Nội đã đặc biệt quan tâm
coi trọng xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên nói chung, giáo viên mầm
non nói riêng. Thực tế cho thấy, giáo dục mầm non ở quận Hà Đông đang có
những chuyển biến rất tích cực. Hệ thống trường học ngày càng được mở
rộng, cơ sở vật chất được trang bị tương đối đầy đủ, hiện đại đáp ứng nhu cầu
học tập và vui chơi của trẻ, đời sống của giáo viên ngày càng được quan tâm.
Tuy nhiên, trước yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào

tạo hiện nay, chất lượng đội ngũ giáo viên mầm non chưa đáp ứng được nhu
cầu đòi hỏi ngày càng cao của xã hội. Một bộ phận giáo viên lớn tuổi mang
nặng phương pháp chăm sóc giáo dục trẻ theo hướng cải cách, rập khuôn máy
móc, chưa có sự sáng tạo. Một bộ phận giáo viên mới được tuyển viên chức
có tuổi đời rất trẻ, thiếu kinh nghiệm trong công tác chăm sóc giáo dục. Nhiều
giáo viên chuyển từ nơi khác về nên vốn hiểu biết về địa phương còn hạn chế,
kỹ năng sư phạm và phong cách chưa thực sự phù hợp với quận nội thành. Do
trình độ nhận thức của đội ngũ giáo viên không đồng đều nên dẫn đến việc
tiếp nhận chương trình giáo dục mầm non một cách khá máy móc. Khả năng
cập nhật và ứng dụng công nghệ thông tin vào giáo dục còn rất mức độ, hiệu
quả còn hạn chế. Mặt khác, hệ thống trường lớp mầm non ở quận Hà Đông
phát triển quá nhanh do nhu cầu tăng nhanh dân số, nhiều trường lớn được
chia tách và thành lập mới, đội ngũ giáo viên mỏng, chưa ổn định. Trong khi
đó, mục tiêu chiến lược phát triển giáo dục, đào tạo của quốc gia cũng như
của quận Hà Đông giai đoạn 2010 - 2020 hướng tới là xây dựng một nền giáo
dục tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc, làm nền tảng cho sự nghiệp công nghiệp
hoá, hiện đại hoá; tạo điều kiện cơ hội học tập cho mọi người và có khả năng
hội nhập với nền giáo dục thế giới. Đào tạo những người lao động Việt Nam
có phẩm chất đạo đức, kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp của thời đại, có năng
lực tư duy độc lập, sáng tạo, có ý thức làm chủ, có tinh thần trách nhiệm cao.
4


Xuất phát từ những lý do trên, học viên chọn vấn đề “Phát triển đội
ngũ giáo viên mầm non quận Hà Đông, thành phố Hà Nội hiện nay" để
nghiên cứu làm luận văn thạc sĩ quản lý giáo dục với mong muốn tìm được
những giải pháp khắc phục những hạn chế, bất cập trên.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Môi trường giáo dục đầu đời đóng vai trò thiết yếu trong việc xây dựng
nền tảng phát triển tổng thể của con người. Do vậy, lĩnh vực giáo dục mầm

non là rất quan trọng, đã thu hút sự nghiên cứu của nhiều nhà khoa học, nhà
quản lý lãnh đạo. Cho đến nay, ở phạm vi trong nước cũng như quốc tế đã có
nhiều công trình nghiên cứu về lĩnh vực này được nghiệm thu, công bố, tiêu
biểu như:
* Các công trình nghiên cứu ở nước ngoài
Tổ chức Economist Intelligence Unit mới đây đã nghiên cứu và công
bố danh sách những nước có chất lượng giáo dục hàng đầu thế giới, dựa
trên hai tiêu chí cơ bản là chỉ số nhận thức và thành tựu giáo dục.Theo
những số liệu vừa được công bố, bốn quốc gia thuộc khu vực châu Á
là Hàn Quốc, Nhật Bản , Singapore và Hồng Kông đứng đầu thế giới về hệ
thống giáo dục. Cụ thể:
Ở Hàn Quốc, trẻ mầm non nhận được sự chăm sóc rất lớn của toàn xã
hội. Nhà nước có đến sáu Bộ cùng chăm lo cho giáo dục mầm non. Trong đó,
Bộ Gia đình và Bình đẳng giới, Bộ Giáo dục và Nguồn nhân lực nắm vai trò
chủ chốt. Bên cạnh đó, Bộ Y tế, Bộ Hành chính nhà nước và Nội vụ, Bộ Lao
động, Bộ Nông nghiệp và rừng thì liên đới về việc lập chính sách và luật pháp
chăm sóc trẻ. Cả nước có tới hai viện nghiên cứu chuyên về giáo dục mầm
non do nhà nước tài trợ. Chính sách với trẻ mầm non liên tục được cải tiến,
đặc biệt từ năm 1997, khi kế hoạch "Đổi mới hệ thống giáo dục mầm non" ra
đời. Kế hoạch này được ghi nhận là có sự tham gia bàn thảo góp ý một cách
"dày đặc" của công chúng. Năm 2005, Hàn Quốc có khoảng 4 triệu trẻ dưới 6
5


tuổi. Đầu tư cho giáo dục mầm non chiếm 0,16% GDP, trong đó nhà nước
đóng góp 0,05% và tư nhân đóng góp 0,11%. Chi phí cho mầm non chiếm 2%
tổng chi cho toàn hệ thống giáo dục.
Ở Nhật Bản, giáo dục mầm non có 2 loại hình: mẫu giáo và nhà trẻ.
Mẫu giáo do Bộ Giáo dục quản lý, thời gian giữ trẻ giới hạn trong phạm vi 4
giờ và chỉ nhận trẻ từ 3-5 tuổi, tất cả phụ huynh phải trả mức học phí như

nhau.Trong khi đó, nhà trẻ là do Bộ Lao động - Y tế quản lý, thời gian giữ trẻ
kéo dài hơn so với tại trường mẫu giáo và trẻ được gửi vào nhà trẻ là từ sơ
sinh đến 5 tuổi. Tiền học phí được tính theo mức thu nhập của từng phụ
huynh. Mục đích của nhà trẻ là để phụ huynh đi làm không có điều kiện chăm
sóc con cái gửi con mình cho nhà trẻ chăm sóc, nuôi dạy. Vì vậy, việc chăm
sóc và dạy dỗ trẻ là điều bắt buộc theo quy định. Nhật Bản xác định nhà trẻ là
một hệ thống hỗ trợ mang tính xã hội đối với những trẻ mà cha mẹ chúng vì
phải đi làm nên không thể chăm sóc, dạy dỗ. Do đó, nhà trẻ ở Nhật Bản được
ngành Giáo dục đặc biệt coi trọng và đầu tư chu đáo.
Ở Singapore, từ lâu đã được biết đến là một quốc gia có hệ thống giáo
dục phát triển, với nhiều hệ đào tạo từ mầm non cho đến đại học, từ hệ thống
trường công lập, tư thục cho đến cáctrường quốc tế, đây là điều kiện thuận lợi
giúp học sinh có nhiều lựa chọn cho phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh bản
thân.Hệ thống giáo dục tại Singapore là một hệ thống đã được thử nghiệm và
kiểm định. Nó hướng đến việc nuôi dưỡng và đào tạo điều kiện cho mỗi cá
nhân phát triển hết tiềm năng của bản thân. Giáo dục ở bậc mầm non giúp trẻ
em ở giai đoạn nền tảng phát triển về ngôn ngữ và các kỹ năng đọc, các khái
niệm về khoa học và số học, các kỹ năng về xã hội và sự thưởng thức âm
nhạc, các hoạt động và cách thức vui chơi...
Tác giả người Mỹ Mary - Louise Kearney trong cuốn sách “Higher
education staff development for the 21st century” - Phát triển đội ngũ cán bộ,
giáo viên ở đại học cho thế kỷ XXI cho rằng, đây là vấn đề rất cần thiết cho
6


nguồn nhân lực giáo dục đại học, nhằm mở rộng và phát triển kỹ năng chuyên
nghiệp của họ, đáp ứng các nhu cầu phát sinh trong quá trình làm việc. Phát
triển đội ngũ cán bộ, giáo viên ở đại học bao gồm các vấn đề như: phong cách
làm việc; kiến thức, kỹ năng chuyên môn về sử dụng công nghệ thông tin và
truyền thông trong giáo dục; kỹ năng giao tiếp. Vì vậy, các nhà trường đại học

cần có kế hoạch tổng thể và sự đầu tư thích hợp cho phát triển nguồn nhân lực
trong quá trình phát triển nhà trường, với một quy trình phát triển và quản lý
sự phát triển nhân sự của nhà trường.
Tác giả MarcoAntonioR.Diaz (chủ biên), Giám đốc Phòng Giáo dục
Đại học, UNESCO, trong cuốn sách “Higher education staff development:
Directions for the 21st century”- Phát triển đội ngũ cán bộ giáo dục đại
học: Định hướng cho thế kỷ 21 đã bàn về quản lý phát triển cán bộ giáo dục
đại họcvà quy hoạch nhân tài. Mục đích chính của một trường đại học là
tạo ra và phổ biến kiến thức. Đó là quá trình phát triển quản lý với các điều
khoản quản lý và các bước trong quy trình lập kế hoạch nguồn nhân lực,
nhằm thực hiện chiến lược phát triển nguồn nhân lực và nâng cao chất lượng
đào tạo của nhà trường.
Tác giả Yasuhiko INOUE, Trưởng phòng Quan hệ quốc tế, Trung tâm
Năng suất Nhật bản khi bàn về “Kinh nghiệm Nhật Bản về phát triển nguồn
nhân lực” (Human of resources development - HRD) đã khẳng định: Nhân tố
quan trọng nhất chính là yếu tố con người. Chất lượng nguồn nhân lực bao
gồm những kỹ năng và sự thích nghi của mỗi con người trong môi trường làm
việc mới phản ánh cơ bản về chất lượng nguồn nhân lực, biểu hiện thông qua
các kỹ năng, sự sáng tạo và hiệu suất công việc. Để phát triển nguồn nhân lực,
trước tiên các nhà lãnh đạo, nhà sử dụng nguồn nhân lựchãy đối xử với mỗi
cá nhân người lao động như đối xử với một con người có trí óc, chứ không
được coi họ như là một phần của máy móc, và để cho họ tự do trình bày
những nhận định và những ý tưởng cải tiến trong công việc. Từ đó, người lao
7


động thể hiện khả năng của mình, công ty phải ủng hộ, hỗ trợ họ theo những
cách khác nhau, mà trong số đó quản lý nguồn nhân lực là cách thức chủ chốt.
Trong cuốn sách “Các học thuyết quản lý”, các tác giả Nguyễn Thị
Doan, Đỗ Minh Cương, Phương Kỳ Sơn đã khái quát các tư tưởng của các

nhà khoa học về quản lý và cán bộ quản lý. Trong đó đã chỉ ra: Từ giữa thế kỷ
XX đến thập niên 80, đã xuất hiện các trường phái quản lý từ Nhật Bản như:
Thuyết J của William Ouchi, lý thuyết Kaijen của Massakimai. Các tác giả đã
tiếp cận vấn đề quản lý trên cơ sở xem xét những yếu tố văn hoá và mang tính
hiện đại và đưa ra quan niệm về văn hoá của quản lý: Thể hiện ở phẩm chất
và năng lực của người quản lý. Tư tưởng của William (Trường Đại học
California, Mỹ) đã nghiên cứu về quản lý trên cơ sở xem xét tổng thể sơ đồ
7S: Structure (cơ cấu), Strategy (chiến lược), Skills (các kỹ năng), Style
(cách thức), System (hệ thống), Shared value (những giá trị chung), đặc biệt
là về Staff (đội ngũ).
Trong cuốn sách “Những vấn đề cốt yếu của quản lý”, các tác giả
Harold Koontz, Cyril Odonnell, Heinz Weihrich đã chỉ ra: Cuối thế kỷ XX, đã
có nhiều công trình nghiên cứu về quản lý, như: Quản lý theo quan điểm hệ
thống, quản lý tình huống; trong đó, vấn đề nâng cao chất lượng người quản
lý được đề cập, nổi bật là các yêu cầu về chất lượng của người quản lý.
* Các công trình nghiên cứu ở trong nước
Tác giả Nguyễn Phúc Châu trong cuốn sách “Quản lý nhà trường” đã
đưa ra quy trình quản lý đội ngũ trong một tổ chức bao gồm: Bước 1: Kế
hoạch hoá nguồn nhân lực. Bước 2: Tuyển mộ nhân sự. Bước 3: Lựa chọn,
trắc nghiệm kỹ năng, nghiên cứu hồ sơ, kiểm tra sức khoẻ nhân sự. Bước 4:
Định hướng (xã hội hoá) giúp cho nhân sự mới tuyển vào tiếp cận nhanh với
công việc. Bước 5: Đào tạo, bồi dưỡng, phát triển toàn diện nhân sự. Bước 6:
Sử dụng nhân sự phù hợp với trình độ, năng lực và khả năng từng người.
Bước 7: Đánh giá, thẩm định kết quả so với tiêu chuẩn đã xác định cho từng
8


vị trí nhân sự. Bước 8: Đề bạt, thuyên chuyển, biệt phái, giáng cấp và sa thải
nhân sự không hoàn thành nhiệm vụ. Tác giả đã đề xuất 5 biện pháp quản lý
hoạt động phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý trường học, bao gồm:

Xây dựng và hoàn thiện chính sách; Nâng cao chất lượng hệ thống các trường
sư phạm; rà soát, sắp xếp lại đội ngũ; Đổi mới nội dung chương trình, phương
pháp giáo dục theo hướng hiện đại, phù hợp; Đổi mới, nâng cao chất lượng
quản lý đội ngũ; Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với xây dựng và nâng
cao chất lượng đội ngũ.
Tác giả Trần Khánh Đức trong cuốn sách “Giáo dục và phát triển
nguồn nhân lực trong thế kỷ XXI” đã luận giải những vấn đề về giáo dục và
phát triển nguồn nhân lực ở nước ta trong thế kỷ XXI; đồng thời, đưa ra một
số giải pháp điều chỉnh cơ cấu đào tạo nhân lực cần dựa trên những cơ sở
như: Nghiên cứu đánh giá rõ thực trạng cơ cấu nhân lực; đầu tư phát triển hệ
thống thông tin về thị trường lao động nói chung và thị trường lao động cho
đào tạo nhân lực nói riêng; tăng cường dự báo phát triển nguồn nhân lực trên
phạm vi cả nước và ở từng vùng, ngành kinh tế phù hợp với chiến lược phát
triển kinh tế - xã hội, khoa học và công nghệ trong từng giai đoạn; hoạch định
và thực thi các chính sách phát triển nguồn nhân lực; trong đó, xác định rõ vai
trò, lợi ích, trách nhiệm của Nhà nước, các doanh nghiệp, người sử dụng lao
động, bản thân người lao động trong tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng và sử
dụng lao động; xây dựng và phát triển hệ thống kiểm định chất lượng đào tạo
đại học, trung học chuyên nghiệp và doanh nghiệp.
Trong cuốn sách “Quản lý và lãnh đạo nhà trường”, các tác giả Bùi
Minh Hiền, Nguyễn Vũ Bích Hiền (đồng chủ biên) đã chỉ ra một số vấn đề về
quản lý nguồn nhân lực trong nhà trường. Quá trình quản lý nguồn nhân lực
trong nhà trường, nếu phân chia theo các giai đoạn tiến hành, thì sẽ bao gồm
từ khâu tuyển dụng, tuyển chọn đến bố trí sử dụng, kiểm tra, đánh giá, đào
tạo, bồi dưỡng và phát triển, tạo động lực và xây dựng môi trường làm việc. Ở
9


mỗi giai đoạn, tuỳ theo từng phương thức quản lý mà các cấp quản lý nhà
trường sẽ tiến hành những biện pháp quản lý phù hợp, hiệu quả. Nội dung

quản lý nguồn nhân lực trong nhà trường, bao gồm: Kế hoạch hoá nguồn nhân
lực; tuyển mộ (tuyển dụng) và tuyển chọn; bố trí nhân lực; đào tạo, bồi dưỡng
và phát triển nguồn nhân lực; đánh giá thực hiện công việc của nguồn nhân
lực theo chuẩn nghề nghiệp. Theo quan điểm mới của quản lý nguồn nhân
lực, đây là việc xây dựng nhà trường thành một tổ chức học hỏi, mỗi thành
viên trở thành một mắt xích quan trọng trong mục tiêu phát triển nhà trường;
mỗi cá nhân có thể tự học tập và phát triển trong một nhà trường học hỏi.
Hiện nay, Việt Nam thực hiện chính sách cải cách toàn diện giáo dục
đào tạo, theo đó Nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong thực hiện các chính sách
phát triển giáo dục mầm non.
Đội ngũ giáo viên mầm non được Nhà nước hỗ trợ ngân sách để trả
lương theo thang bảng lương giáo viên mầm non, được nâng lương theo định
kỳ, được tham gia đóng, hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo
hiểm y tế và các chế độ chính sách.
Giáo viên mầm non công tác tại các cơ sở giáo dục mầm non tư thục
được Nhà nước hỗ trợ chi phí bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận chính trị và
chuyên môn, nghiệp vụ. Có thể nói, giáo dục mầm non đã và đang nhận được
sự quan tâm rất lớn của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội. Vì vậy, việc xây
dựng và phát triển đội ngũ giáo viên mầm non của quốc gia là lĩnh vực rất cần
được đầu tư, nghiên cứu, trên thực tế có khá nhiều công trình đề tài trong
nước đã nghiệm thu công bố, tiêu biểu như:
Hướng nghiên cứu về qui hoạch phát triển đội ngũ giáo viên mầm non
có các công trình: Xây dựng quy hoạch phát triển giáo dục mầm non và phổ
thông, Luận văn thạc sĩ quản lý giáo dục của tác giả Ngô Thượng Chính, năm
2004; Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên mầm non ở các xã đặc
biệt khó khăn tỉnh Sơn La, Luận văn thạc sĩ quản lý giáo dục của tác giả
10


Nguyễn Thị Hồng Vân, năm 2006; Một số giải pháp phát triển đội ngũ giáo

viên mầm non tỉnh Bắc Giang đến năm 2010, Luận văn thạc sĩ quản lý giáo
dục của tác giả Nguyễn Thị Lư, năm 2006,...
Hướng nghiên cứu về đào tạo bồi dưỡng đội ngũ giáo viên mầm non có
công trình: Giải pháp bồi dưỡng chuẩn hoá giáo viên mẫu giáo các tỉnh
Duyên hải Miền trung, Nguyễn Huy Thông, năm 1999.
Hướng nghiên cứu về quản lý đội ngũ giáo viên mầm non có các công
trình: Biện pháp quản lý công tác bồi dưỡng giáo viên mầm non Hà Nội,
Luận văn thạc sĩ quản lý giáo dục của tác giả Vũ Thị Minh Hà, năm 2004;
Một số giải pháp quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non trên địa bàn
huyện Từ Sơn,tỉnh Bắc Ninh, Luận văn thạc sĩ quản lý giáo dục của tác giả,
Vũ Đức Đạm, năm 2005; Các biện pháp tăng cường quản lý đội ngũ giáo
viên của Hiệu trưởng trường mầm non quận Tân Bình - Thành phố Hồ Chí
Minh, Luận văn thạc sĩ quản lý giáo dục của tác giả Trần Thị Kim Thoa, năm
2006; Biện pháp quản lý của hiệu trưởng nhằm nâng cao năng lực sư phạm
cho giáo viên mầm non thành phố Thái Nguyên, Luận văn thạc sĩ quản lý giáo
dục của tác giả Lưu Thị Kim Phương, năm 2009; Phát triển đội ngũ giáo viên
mầm non Huyện Cái Nước, Tỉnh Cà Mau theo chuẩn nghề nghiệp, Luận văn
thạc sĩ quản lý giáo dục của tác giả Trần Thị Hằng, năm 2015.
Hướng nghiên cứu về trường mầm non có công trình: Phát triển các
trường mầm non công lập trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu đến năm 2020, Luận văn
thạc sĩ quản lý giáo dục của tác giả Cao Xuân Thu Vân, năm 2013.
Các tác giả trên với đề tài, hướng nghiên cứu, tiếp cận chủ yếu là của
luận văn thạc sĩ chuyên ngành quản lý giáo dục, đã tập trung nghiên cứu làm
rõ những vấn đề cơ bản xoay quanh các vấn đề công tác phát triển và chuẩn
hoá đội ngũ, quản lý đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên khác của cơ
sở giáo dục mầm non, quy hoạch phát triển mầm non. Hướng nghiên cứu cụ
thể của mỗi tác giả đều mang tính riêng, tính đặc thù của mỗi địa phương,
11

nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của sự nghiệp giáo dục, nhất là giáo dục bậc
mầm non ở từng địa phương.
Tuy nhiên, nhìn tổng thể thì những nghiên cứu dành cho bậc học này
cũng còn chưa nhiều, chưa phổ biến, đặc biệt chưa có công trình, đề tài nào đi
sâu nghiên cứu về phát triển đội ngũ giáo viên mầm non quận Hà Đông, thành
phố Hà Nội hiện nay. Vì vậy, đề tài Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non
quận Hà Đông, thành phố Hà Nội hiện nay được học viên chọn để nghiên cứu
làm luận văn tốt nghiệp là vấn đề nghiên cứu độc lập, không trùng lặp với các
công trình, đề tài đã công bố.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn, đề xuất các biện
pháp phát triển đội ngũ giáo viên mầm non quận Hà Đông, thành phố Hà Nội,
góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ ở các trường mầm non
trên địa bàn trong tình hình hiện nay.
*Nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên mầm non;
- Khảo sát, phân tích, đánh giá đúng thực trạng phát triển đội ngũ giáo
viên mầm non quận Hà Đông, thành phố Hà Nội hiện nay;
- Đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên mầm non quận Hà
Đông, thành phố Hà Nội hiện nay.
4. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu
* Khách thể nghiên cứu
Hoạt động quản lý đội ngũ giáo viên mầm non quận Hà Đông, thành
phố Hà Nội hiện nay.
*Đối tượng nghiên cứu:
Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non quận Hà Đông, thành phố Hà Nội
hiện nay
12

* Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
- Giới hạn về đối tượng nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng và biện pháp phát triển đội ngũ
giáo viên mầm non các trường công lập trên địa bàn quận Hà Đông, thành
phố Hà Nội hiện nay.
- Giới hạn địa bàn nghiên cứu
Đề tài tập trung khảo sát, nghiên cứu tại 10 trường Mầm non công lập trên
địa bàn quận Hà Đông: Trường mầm non Ánh Dương, Trường mầm non Sơn
Ca, Trường mầm non Phú La, Trường mầm non Hoa Sen, Trường mầm non Hà
Cầu, Trường mầm non Hà Trì, Trường mầm non Hoạ My, Trường mầm non
Phú Lương I, Trường mầm non Yết Kiêu, Trường mầm non Búp Sen Hồng.
-Giới hạn về khách thể khảo sát.
Đề tài khảo sát 30 cán bộ quản lý, 150 giáo viên ở 10 trường mầm non
công lập trên địa bàn quận Hà Đông, thành phố Hà Nội.
5. Giả thuyết khoa học
Chất lượng đội ngũ giáo viên mầm non các trường công lập trên địa
bàn quận Hà Đông phụ thuộc vào nhiều yếu tố, một trong nhữngyếu tố hết
sức quan trọng đó là sự quản lý, phát triển, đào tạo, bồi dưỡng của các chủ thể
quản lý. Nếu trong phát triển đội ngũ giáo viên mầm non, các chủ thể quản lý
thực hiện tốt các biện pháp như: Tổ chức tốt việc giáo dục nâng cao nhận thức,
trách nhiệm cho các lực lượng về phát triển đội ngũ giáo viên mầm non;Đề cao
trách nhiệm của các chủ thể trong xây dựng và thực hiện kế hoạch phát triển
đội ngũ giáo viên mầm non; Tích cực đổi mới hoạt động bồi dưỡng chuyên
môn cho giáo viên mầm non; Tổ chức tốt hoạt động tự học, tự bồi dưỡng của
đội ngũ giáo viên mầm non; Tăng cường kiểm tra, đánh giá và rút kinh
nghiệm về phát triển đội ngũ giáo viên mầm non thì sẽ nâng cao được chất
lượng đội ngũ giáo viên mầm non, đáp ứng tốt phương hướng, mục tiêu đổi
mới sự nghiệp giáo dục đào tạo và yêu cầu, nhiệm vụ giáo dục mầm non các
13

trường công lập trên địa bàn quận Hà Đông thì việc phát triển đội ngũ giáo
viên mầm non trên địa bàn quận sẽ đem lại chất lượng, hiệu quả cao và ngược
lại sẽ làm hạn chế kết quả của hoạt động này.
6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
*Phương pháp luận nghiên cứu
Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện
chứng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quán triệt quan
điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về giáo dục, về xây dựng, phát triển đội
ngũ giáo viên mầm non, về công tác quản lý giáo dục; đồng thời tác giả vận
dụng các quan điểm hệ thống - cấu trúc, lôgíc - lịch sử và quan điểm thực tiễn
để phân tích, đánh giá, xem xét các vấn đề nghiên cứu.
* Các phương pháp nghiên cứu
Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Bao gồm phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá, khái quát hoá
một số vấn đề lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; văn kiện, nghị
quyết của tổ chức đảng các cấp về giáo dục, đào tạo; các văn bản quản lý giáo
dục mầm non của các cấp; tạp chí, thông tin, sách báo, công trình khoa học;
chỉ thị, quy chế, quy định về công tác có liên quan đến vấn đề nghiên cứu để
xác định cơ sở lý luận phát triển đội ngũ giáo viên mầm non.
Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Điều tra bằng phiếu hỏi đối với 180 người (30 cán bộ các cơ quan
chuyên môn, 150 giáo viên) các cơ sở trường mầm non công lập trong địa bàn
quận Hà Đông.
Phỏng vấn trực tiếp đối với cán bộ quản lý là hiệu trưởng, phó hiệu
trưởng 10 trường mầm non công lập trong quận Hà Đông.
Tổng hợp kinh nghiệm thực tiễn, thống kê, tổng hợp các số liệu để làm
rõ thực trạng, rút ra nguyên nhân hạn chế, bất cập trong hoạt động nghiên cứu

14


phát triển đội ngũ giáo viên mầm non làm cơ sở xác lập các biện pháp khả thi
trong quản lý.
Xin ý kiến một số chuyên gia, nhà khoa học về những nội dung nghiên cứu.
Sử dụng phương pháp khảo nghiệm sự cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp.
Các phương pháp hỗ trợ
Sử dụng toán thống kê để tổng hợp, tính toán các số liệu điều tra đã thu
thập được. Sử dụng một số phần mềm tin học để xử lý thông tin và một số sơ
đồ, biểu đồ biểu diễn kết quả nghiên cứu.
7. Ý nghĩa của đề tài
Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần cung cấp thêm luận cứ
khoa học về phát triển đội ngũ giáo viên mầm non và đề xuất biện pháp
phát triển đội ngũ giáo viên mầm non trên địa bàn quận Hà Đông, thành
phố Hà Nội; làm cơ sở cho lãnh đạo, chính quyền địa phương và cơ quan
chức năng, trực tiếp là cơ quan quản lý giáo dục các cấp của địa phương
chỉ đạo phát triển đội ngũ giáo viên mầm non đáp ứng yêu cầu chăm sóc,
giáo dục trẻ trong những năm tới đây. Đề tài có thể làm tài liệu tham khảo
cho các địa phương khác có nét tương đồng với quận Hà Đông trong việc
phát triển đội ngũ giáo viên mầm non.
8.Kết cấu của đề tài
Cấu trúc của đề tài luận văn gồm: Mở đầu; nội dung (3 chương, 8 tiết);
kết luận và kiến nghị; danh mục tài liệu tham khảo; phụ lục.

15


Chương 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN
ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN MẦM NON QUẬN HÀ ĐÔNG,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI
1.1. Các khái niệm cơ bản
1.1.1. Giáo viên mầm non và đội ngũ giáo viên mầm non
* Giáo viên mầm non
Giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên rất quan trọng trong hệ thống
giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển về thể chất, trí tuệ, tình
cảm, thẩm mỹ của trẻ em, có ảnh hưởng lớn đến chất lượng của các cấp
học sau. Trong đó, yếu tố quan trọng quyết định chất lượng giáo dục mầm
non là đội ngũ giáo viên mầm non vì họ là người trực tiếp chăm sóc - giáo
dục trẻ, là người đặt nền móng cho sự phát triển toàn diện của trẻ và là
người mẹ thứ hai của trẻ. Lao động của giáo viên mầm non là lao động
mang tính khoa học và nghệ thuật đòi hỏi công phu vì cô giáo là tấm gương
cho trẻ học tập và bắt chước. Vì vậy, giáo viên mầm non phải hội tụ đầy đủ
những yêu cầu về phẩm chất và năng lực chuyên môn để thực hiện mục
tiêu, chương trình giáo dục mầm non mới có thể phát triển nhân cách toàn
diện cho trẻ.
Lao động của giáo viên mầm non là một loại hoạt động sư phạm đặc
biệt. Trẻ em vừa là đối tượng tác động, vừa là chủ thể của lao động sư phạm.
Đây là yếu tố quan trọng để biến quá trình giáo dục thành quá trình tự giáo
dục. Quá trình lao động này, sẽ mang lại hiệu quả cao khi cô giáo biết cách
hướng dẫn trẻ khám phá để trẻ hiểu biết nhưng phải phù hợp với lứa tuổi của
trẻ. Có thể nói lao động của cô giáo mầm non là loại hình lao động vừa mang
tính khoa học vừa mang tính nghệ thuật cao. Có nhiều ý kiến cho rằng: cô
giáo mầm non vừa là mẹ, vừa là bác sĩ và là nghệ sĩ.

16

Theo đó, có thể quan niệm: GVMN quận Hà Đông là những người làm
nhiệm vụ nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em trong các trường mầm non,
nhà trẻ, nhóm trẻ, lớp mẫu giáo trên địa bàn của quận.
Về nhiệm vụ của giáo viên mầm non quận Hà Đông,thực hiện theo
Điều 30, chương IV, Điều lệ trường mầm non, bao gồm:
Thực hiện chương trình và kế hoạch nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục
trẻ em theo lứa tuổi, thực hiện đúng quy chế chuyên môn và chấp hành nội
quy của nhà trường;
Gương mẫu, yêu thương, tôn trọng và đối xử công bằng với trẻ;
Chủ động phối hợp với gia đình trẻ trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc,
giáo dục và tuyên truyền phổ biến kiến thức nuôi dạy trẻ theo khoa học cho
các bậc cha mẹ;
Rèn luyện đạo đức, học tập văn hoá, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ
để nâng cao chất lượng và hiệu quả nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ;
Thực hiện các quy định của hiệu trưởng, chịu sự kiểm tra của hiệu
trưởng và của các cấp quản lý giáo dục;
Thực hiện các quy định khác của pháp luật.
Về quyền của giáo viên mầm non quận Hà Đông,thực hiện theo Điều
31, chương IV, Điều lệ trường mầm non đã xác định, bao gồm:
Được nhà trường tạo điều kiện để thực hiện nhiệm vụ nuôi dưỡng,
chăm sóc, giáo dục trẻ;
Được hưởng mọi quyền lợi về vật chất và tinh thần, được chăm sóc sức
khoẻ theo chế độ, chính sách quy định đối với nhà giáo;
Được trực tiếp hoặc thông qua tổ chức của mình để tham gia quản lý
nhà trường;
Được cử đi học để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ;
Được hưởng các quyền lợi khác theo quy định của pháp luật.

17

Về các hoạt động chuyên môn của giáo viên mầm non quận Hà Đông:
Trong trường học, hoạt động chuyên môn là hoạt động trọng tâm, quan trọng
nhất. Hoạt động này chiếm nhiều thời gian nhất trong các hoạt động của nhà
trường. Nội dung của quản lý chuyên môn bao gồm nhiều hoạt động, quan
hệ đến nhiều đối tượng, nhiều mặt, đến nhiều lĩnh vực, nhiều phương diện, rất
đa dạng và rất phong phú. Tất cả các hoạt động diễn ra trong nhà trường đều
nhằm tạo điều kiện tốt nhất để hoạt động chuyên môn đạt chất lượng và hiệu
quả cao nhất. Các hoạt động chuyên môn của giáo viên mầm non bao gồm:
Các hoạt động nuôi dưỡng - chăm sóc, giáo dục trẻ của giáo viên ở
trong các lớp theo phân phối chương trình như quy định của Bộ Giáo dục
và Đào tạo;
Lập kế hoạch, làm sổ sách liên quan đến vấn đề chăm sóc - giáo dục trẻ;
Hoạt động đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục nhằm nâng
cao chất lượng giáo dục trẻ, thực hiện chương trình giáo dục mầm non;
Hoạt động tự học, tự bồi dưỡng theo chuyên đề bồi dưỡng giáo viên
định kỳ, thường xuyên, đột xuất theo chương trình của Bộ, Sở, phòng giáo
dục vàđào tạo;
Hoạt động bồi dưỡng, nâng cao năng lực giảng dạy của giáo viên, thi
giáo viên dạy giỏi các cấp, đồng thời viết sáng kiến kinh nghiệm;
Hoạt động đánh giá kết quả nuôi dưỡng - chăm sóc và giáo dục trẻ;
Ngoài các hoạt động chuyên môn, các giáo viên còn tham gia các công
tác khác như: Các phong trào bề nổi, công tác đoàn thể như Công đoàn, Đoàn
thanh niên khi hiệu trưởng hoặc tổ chức đoàn thể giao nhiệm vụ.
* Đội ngũ giáo viên mầm non quận Hà Đông
Từ điển Tiếng Việt - Viện ngôn ngữ học định nghĩa: “Đội ngũ là tập
hợp một số đông người, cùng chức năng, nghề nghiệp thành một lực lượng”.
Đội ngũ ở đây có thể hiểu là một tập thể với những cá nhân có những
khả năng, kinh nghiệm và nền tảng giáo dục khác nhau cùng hợp lực vì một
18

mục đích chung. Đội ngũ cùng làm việc tạo ra một tinh thần hợp tác, cùng nhau
phối hợp vì mục đích chung. Bên cạnh sự khác biệt của mỗi cá nhân nhưng vì
cùng một mục đích chung nên các thành viên phải hỗ trợ cho nhau và tạo ra
một sợi chỉ xuyên suốt gắn kết họ lại thành một nhóm. Đội ngũ chính thức có
tổ chức, có tính chất cố định, thực hiện công việc có tính thi đua, có sự phân
công rõ ràng. Họ có cùng chung tay nghề chuyên môn nhất định nào đó.
Khi đề cập đến khái niệm đội ngũ giáo viên, một số tác giả đã nêu lên
quan niệm “Đội ngũ giáo viên là những chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục,
họ nắm vững tri thức và hiểu biết về dạy học như thế nào và có khả năng
cống hiến toàn bộ sức lực và tài năng của họ đối với giáo dục ”.
Có thể hiểu, đội ngũ giáo viên mầm non được cấu thành từ các thành
tố, như: một tập thể giáo viên, hoạt động cùng một mục đích, cùng chung một
chức năng, nhiệm vụ là chăm sóc giáo dục trẻ, gắn bó với nhau về chuyên
môn, nghĩa vụ và quyền lợi của một tập thể sư phạm.
Theo đó có thể quan niệm: Đội ngũ giáo viên mầm non quận Hà Đông
là một tập hợp những người cùng làm nhiệm vụ nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo
dục trẻ em trong nhà trường, nhà trẻ, nhóm trẻ, lớp mẫu giáo độc lập trên địa
bàn quận Hà Đông.
Đội ngũ giáo viên mầm non quận Hà Đông là lực lượng cơ bản tham
gia vào hoạch định chiến lược và xây dựng các kế hoạch phát triển các trường
mầm non trên địa bàn quận; là lực lượng nòng cốt, trực tiếp tạo dựng nên diện
mạo văn hoá của nhà trường; cùng với hiệu trưởng họ tham gia vào các hoạt
động của cộng đồng, huy động và sử dụng các nguồn lực để phát triển nhà
trường về mọi mặt.
1.1.2. Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non quận Hà Đông
Theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng, phát triển là một
phạm trù triết học, dùng chỉ khái quát quá trình vận động tiến lên từ thấp lên
cao, từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn của sự vật, hiện tượng. Như vậy,

19


phát triển là khái niệm biểu hiện sự thay đổi tăng tiến cả về chất và lượng, cả
về không gian lẫn thời gian của sự vật, hiện tượng, con người trong xã hội.
Do đó, phát triển được hiểu là sự tăng trưởng, là sự chuyển biến theo chiều
hướng tích cực, tiến lên. Phát triển là một quá trình vận động từ thấp đến cao,
từ đơn giản đến phức tạp, trong đó cái cũ dần chuyển biến mất đi và cái mới
ra đời; đây là quá trình nội tại của sự vật, hiện tượng. Theo Từ điển từ và ngữ
Việt Nam, phát triển là “Mở mang rộng rãi; Làm cho tốt hơn lên".
Từ điển Tiếng Việt định nghĩa: Phát triển là biến đổi hoặc làm biến đổi
từ ít đến nhiều, từ hẹp đến rộng, từ đơn giản đến phức tạp.
Theo quan điểm duy vật biện chứng, nguồn gốc của sự phát triển là sự
đấu tranh giữa các mặt đối lập bên trong bản thân mỗi sự vật, đó là quá trình
đấu tranh giải quyết các mâu thuẫn bên trong từng sự vật, hiện tượng. Phát
triển là quá trình khách quan, độc lập với ý thức con người.
Phát triển là một quá trình tiến hoá của mọi xã hội, mọi cộng đồng dân
tộc, trong đó các chủ thể lãnh đạo và quản lý, bằng các chiến lược và chính
sách thích hợp với những đặc điểm về lịch sử, chính trị, kinh tế, văn hoá, xã
hội của xã hội và cộng đồng dân tộc mình, tạo ra, huy động và quản lý các
nguồn lực tự nhiên và con người nhằm đạt được những thành quả bền vững
và được phân phối công bằng cho các thành viên trong xã hội vì mục đích
không ngừng nâng cao chất lượng cuộc sống.
Phát triển đội ngũ giáo viên nói chung, phát triển đội ngũ giáo viên
mầm non quận Hà Đông nói riêng thực chất là quá trình xây dựng và phát
triển các yếu tố cơ bản về: Số lượng, cơ cấu, chất lượng, tạo sự đồng thuận
cao trong đội ngũ giáo viên mầm non, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chung.
Số lượng đội ngũ giáo viên mầm non được thể hiện ở việc bố trí, sắp
xếp đầy đủ theo tổ chức, biên chế.
Cơ cấu thể hiện ở sự đồng bộ, hợp lý trong đội ngũ. Sự đồng thuận

trong đội ngũ thể hiện ở sự thống nhất về ý chí, hành động, đồng tâm hiệp
lực, hỗ trợ nhau trong thực hiện nhiệm vụ vì mục tiêu chung.
20


Chất lượng đội ngũ giáo viên mầm non thể hiện toàn diện ở các phẩm
chất: chính trị, đạo đức, lối sống; trình độ học vấn, chuyên môn nghiệp vụ;
năng lực, kỹ năng chăm sóc, giáo dục trẻ; phương pháp, tác phong công tác.
Phát triển về chất lượng đội ngũ giáo viên mầm non là vấn đề cốt lõi, có ý
nghĩa quyết định trong phát triển đội ngũ giáo viên mầm non.
Có nhiều cách tiếp cận để hiểu về vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên
mầm non. Song chúng tôi cho rằng, quan niệm phát triển đội ngũ giáo viên
mầm non dựa trên cơ sở kết hợp giữa sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, quy
hoạch, kế hoạch, tuyển chọn, tổ chức đào tạo, bồi dưỡng của các chủ thể, nhất
là các trường, cơ sở giáo dục mầm non với sự nỗ lực phấn đấu, tự học tập, tự
bồi dưỡng của từng giáo viên mầm non trong dạy học - giáo dục là chủ yếu và
đạt hiệu quả cao nhất, góp phần trực tiếp nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo
dục trẻ và phát triển đội ngũ này.
Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non chính là quá trình phát triển
nguồn nhân lực giáo dục trong các cơ sở giáo dục mầm non. Nghị quyết
Trung ương 8 (khoá XI) đã xác định: “Phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ
quản lý, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo. Xây dựng quy hoạch,
kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục gắn
với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng và hội
nhập quốc tế...”.
Để phát triển đội ngũ giáo viên mầm non cần tập trung vào các nội
dung như: quy hoạch, kế hoạch, số lượng, cơ cấu, chất lượng đội ngũ, bố trí,
sử dụng hợp lý, hiệu quả đội ngũ giáo viên mầm non đáp ứng yêu cầu nhiệm
vụ quản lý đòi hỏi ngày càng cao, làm cho các yếu tố này ngày càng tăng lên.
Bên cạnh đó, từng cơ sở giáo dục mầm non cần có kế hoạch tuyển chọn, luân

chuyển đội ngũ giáo viên mầm non trong quá trình công tác. Phát triển đội
ngũ giáo viên mầm non phải trên cơ sở kế thừa những ưu điểm, phát huy nhân
tố tích cực, khắc phục những hạn chế, bất cập. Đồng thời, đây cũng là trách
21


nhiệm của ngành giáo dục, của cấp uỷ đảng, ban giám hiệu các trường mầm
non và của các nhà quản lý cơ sở giáo dục mầm non.
Từ luận giải trên, có thể quan niệm:
Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non quận Hà Đông, thành phố Hà
Nội là tổng hợp các tác động của các chủ thể quản lý trong các nhà trường
(cơ sở giáo dục) mầm non đến đội ngũ giáo viên mầm non, nhằm làm cho đội
ngũ này có đủ về số lượng, chuẩn về chất lượng, hợp lý về cơ cấu đảm bảo
cho họ thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ chăm sóc, giáo dục trẻ, góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục mầm non ở quận Hà Đông, thành phố Hà Nội
và không ngừng phát triển đáp ứng đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục
hiện nay.
Mục tiêu, yêu cầu phát triển đội ngũ giáo viên mầm non quận Hà Đông
là thường xuyên đảm bảo cho đội ngũ giáo viên mầm non trên địa bàn quận
luôn có đủ số lượng, cơ cấu hợp lý, chất lượng cao, đạt chuẩn quy định và
ngày càng biến đổi, nâng lên trong từng giai đoạn. Trong phát triển về chất
lượng đội ngũ giáo viên mầm non, việc phát triển năng lực chăm sóc, giáo
dục trẻ của đội ngũ này là nội dung trọng tâm, cấp bách và quan trọng nhất để
đáp ứng yêu cầu chuẩn hoá đội ngũ giáo viên mầm non và phát triển trong
từng giai đoạn. Đây là một nhiệm vụ vừa đáp ứng yêu cầu trước mắt, vừa
mang tính chiến lược lâu dài, nhằm tạo tiền đề cơ sở để thực hiện thành công
công cuộc đổi mới sự nghiệp giáo dục và đào tạo. Chất lượng đội ngũ giáo
viên mầm non thể hiện ở nhiều mặt: đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu, đảm
bảo về trình độ đào tạo và có phẩm chất chính trị, đạo đức, năng lực chuyên
môn, nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non quận Hà Đông hiện nay hướng
trọng tâm vào nâng cao chất lượng học tập, rèn luyện và giảng dạy; rèn luyện
kỹ năng tư duy độc lập, khả năng sáng tạo, nâng cao năng lực thiết kế tiết dạy;
bồi dưỡng phương pháp, tác phong công tác và giải quyết các vấn đề lý luận,
22


thực tiễn đặt ra một cách khoa học, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ
giảng dạy, chăm sóc giáo dục trẻ trong nhà trường.
Chủ thể phát triển đội ngũ giáo viên mầm non: Bao gồm chủ thể gián
tiếp và chủ thể trực tiếp.
Chủ thể gián tiếp phát triển đội ngũ giáo viên mầm non bao gồm lãnh
đạo ngành giáo dục, gần nhất là Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Hà Đông;
cấp uỷ, chính quyền, các tổ chức chính trị, xã hội khác ở địa phương. Chủ thể
trực tiếp phát triển đội ngũ giáo viên mầm non là các cấp uỷ, ban giám hiệu,
các chủ thể quản lý của các trường mầm non (cơ sở giáo dục mầm non) và
bản thân đội ngũ giáo viên mầm non đang làm việc ở các trường mầm non
thuộc địa bàn quận.
Nội dung phát triển đội ngũ giáo viên mầm non quận Hà Đông, bao
gồm: quy hoạch, kế hoạch xây dựng đội ngũ; số lượng, cơ cấu, chất lượng đội
ngũ; các điều kiện đảm bảo cho đội ngũ giáo viên mầm non phát triển. Trong
đó, đặc biệt chú trọng chuẩn hoá, đồng thời coi trọng phát triển năng lực chăm
sóc, giáo dục trẻ của đội ngũ này, tạo sự đồng thuận cao trong đội ngũ giáo
viên mầm non đối với nhiệm vụ.
Phương thức phát triển đội ngũ giáo viên mầm non quận Hà Đông:
Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non có thể thông qua nhiều phương thức cụ
thể, sinh động, song xuất phát từ thực tiễn mọi mặt của quận Hà Đông hiện
nay, việc phát triển đội ngũ giáo viên mầm non trên địa bàn quận có thể thông
qua các phương thức cơ bản như: thông qua đào tạo, bồi dưỡng, bố trí sử
dụng, chăm lo giải quyết chính sách của các chủ thể quản lý và việc tự học

tập, bồi dưỡng của đội ngũ giáo viên mầm non. Đây là phương thức chủ yếu
có ý nghĩa quyết định đối với phát triển đội ngũ giáo viên mầm non quận Hà
Đông hiện nay. Đồng thời, thông qua thực tiễn công tác tại trường mầm non
(cơ sở giáo dục mầm non) là cơ sở chủ yếu giúp đội ngũ giáo viên mầm non
tự rèn luyện, phát triển, nâng cao năng lực chăm sóc, giáo dục trẻnhằm chuẩn
23


hoá đội ngũ. Thông qua việc tự học tập, tự bồi dưỡng, tự phát triển của từng
giáo viên mầm non trong quá trình công tác, cùng với đào tạo, bồi dưỡng của
các cơ sở giáo dục, các trường sư phạm là yếu tố quyết định nhất để phát triển
đội ngũ giáo viên mầm non, nhất là năng lực chăm sóc, giáo dục trẻ. Quá
trình phát triển đội ngũ giáo viên mầm non, cần coi trọng phát triển năng lực
chăm sóc, giáo dục trẻ; đây làyếu tố quan trọng tạo nên chất lượng đội ngũ
này. Do vậy, trong phát triển đội ngũ giáo viên mầm non, các chủ thể giáo dục
và chủ thể quản lý cần phải đặc biệt coi trọng phát triển năng lực chăm sóc,
giáo dục trẻ của đội ngũ này, đáp ứng yêu cầu đổi mới và nâng cao chất lượng
giáo dục mầm non.
1.2. Nội dung và tiêu chí phát triển đội ngũ giáo viên mầm non
quận Hà Đông, thành phố Hà Nội
1.2.1. Nội dung phát triển đội ngũ giáo viên mầm non quận Hà Đông
2.2.1.1. Phát triển đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu, có lượng dự trữ
theo quy định, có sự phát triển trong từng giai đoạn của đội ngũ giáo viên
mầm non.
Đây là nội dung rất quan trọng trong quá trình phát triển đội ngũ giáo
viên mầm non quận Hà Đông. Theo đó, ngành giáo dục, trực tiếp là ban giám
hiệu các trường mầm non cần thường xuyên bố trí, kiện toàn đủ số lượng giáo
viên theo biên chế và có lượng dự trữ. Khi quy mô giáo dục có sự thay đổi,
các nhà trường cần kịp thời tham mưu, đề xuất với cơ quan quản lý nhà nước
về giáo dục (sở, phòng giáo dục và đào tạo) và chính quyền địa phương điều

chỉnh biên chế số lượng giáo viên mầm non cho phù hợp, đảm bảo nâng cao
chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ. Đồng thời, khi có sự thay đổi, biến động,
luân chuyển giáo viên trên địa bàn quận, các nhà trường cần kịp thời kiện toàn
đủ số lượng, tránh để thiếu, khuyết vị trí giáo viên trong thời gian dài.
Các trường mầm non thường xuyên bố trí, sắp xếp đội ngũ giáo viên
mầm non đảm bảo có cơ cấu hợp lý, đồng bộ; đảm bảo sự kế tiếp giữa các thế
24


hệ giáo viên. Việc bố trí, sử dụng đội ngũ giáo viên mầm non cần có cơ cấu
phù hợp về độ tuổi, trình độ, năng lực, kinh nghiệm chuyên môn nghiệp vụ.
Bên cạnh đó, Phòng Giáo dục và Đào tạo cần có kế hoạch tuyển chọn, luân
chuyển đội ngũ giáo viên mầm non trong quá trình công tác.
1.2.1.2. Phát triển về chất lượng, chú trọng phát triển năng lực chăm
sóc, giáo dục trẻ của đội ngũ giáo viên mầm non.
Đây là nội dung quan trọng nhất trong phát triển đội ngũ giáo viên
mầm non quận Hà Đông. Năng lực chăm sóc, giáo dục trẻ của đội ngũ giáo
viên mầm non có ý nghĩa quyết định đến chất lượng giáo dục mầm non của
nhà trường, cũng như sự phát triển đội ngũ cán bộ này. Phát triển chất lượng
đội ngũ giáo viên mầm non cần tập trung vào các nội dung, như: Phẩm chất
chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống; trình độ học vấn, kiến thức, kỹ năng sư
phạm; năng lực thích nghi, kinh nghiệm chăm sóc, giáo dục trẻ.
Để phát triển về chất lượng đòi hỏi các chủ thể quản lý cần thực hiện
các biện pháp quản lý như: tuyển chọn giáo viên theo biên chế của ngành cho
từng năm học phù hợp; bồi dưỡng, cử đi đào tạo và đào tạo lại giáo viên chưa
tiếp xúc với chương trình giáo dục mầm non mới, không ngừng nâng cao tay
nghề cho đội ngũ giáo viên mầm non; bố trí, sử dụng giáo viên hợp lý, thường
xuyên theo dõi, kiểm tra đánh giá giáo viên hằng năm; sắp xếp giáo viên vào
các vị trí phù hợp với trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
Cùng với quan tâm phát triển về số lượng, cơ cấu đội ngũ giáo viên

mầm non, các nhà quản lý cần quan tâm đến đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo
viên có trình độ cao về mọi mặt. Ngành Giáo dục quận cần quan tâm đến tính
chủ động trong tạo nguồn, tăng cường công tác hướng nghiệp, tham mưu cho
chính quyền địa phương trong việc lựa chọn xem xét đối tượng đưa đi cử
tuyển đào tạo giáo viên mầm non. Nâng cao chất lượng đào tạo của trường sư
phạm; cần phải quan tâm đến chất lượng đào tạo giáo viên mầm non. Trường
sư phạm phải đánh giá được sản phẩm đào tạo và thường xuyên bồi dưỡng
25


phát triển đội ngũ giáo viên kịp với sự phát triển chung của địa phương. Giữa
trường sư phạm với các trường mầm non trên địa bàn quận cần có mối liên hệ
nhất định trong đào tạo giáo viên mầm non; các trường sư phạm mầm non cần
phải quan tâm và thường xuyên nắm bắt, đánh giá chính xác đội ngũ giáo viên
đã qua đào tạo của trường, hiệu quả sử dụng của các trường mầm non. Trong
công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, cần coi trọng bảo đảm chuẩn về trình
độ của đội ngũ giáo viên, cụ thể là: chuẩn về trình độ chuyên môn nghiệp vụ;
chuẩn về trình độ nghiệp vụ sư phạm; chuẩn về đạo đức, tư cách người giáo
viên, không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống, tận tuỵ với
sự nghiệp trồng người.
Để nâng cao chất lượng bồi dưỡng đội ngũ giáo viên cần quan tâm đến
việc đảm bảo các yêu cầu như: Sự phong phú của các hình thức bồi dưỡng
giáo viên (Bồi dưỡng thường xuyên, định kỳ, nâng cao); tính thiết thực, hiệu
quả của hoạt động bồi dưỡng giáo viên; chất lượng nội dung và cách thức tổ
chức bồi dưỡng.
1.2.1.3. Quản lý chặt chẽ kết quả thực hiện nhiệm vụ và bảo đảm các
điều kiện cho phát triển đội ngũ giáo viên mầm non quận Hà Đông
Việc quản lý kết quả thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ giáo viên mầm
non trên địa bàn quận rất cần quan tâm đến vấn đề trọng tâm như: Sự tiến bộ
của đội ngũ giáo viên mầm non về phẩm chất chính trị và đạo đức nghề

nghiệp; mức độ tăng tiến về trình độ đào tạo, kỹ năng sư phạm và năng lực
công tác, nhất là năng lực chăm sóc, giáo dục trẻ; sự tiến bộ về phương pháp
giáo dục và sử dụng phương tiện giáo dục - dạy học hiện đại; kết quả phân
loại giáo viên mầm non trên địa bàn.
Vấn đề rất quan trọng để phát triển đội ngũ giáo viên mầm non là cần
có chế độ, chính sách, hỗ trợ kinh phí, thời gian cho giáo viên tham gia học
tập, động viên tinh thần, tạo không khí thoải mái trong môi trường giáo dục.
Phân công giảng dạy hợp lý, tạo môi trường thuận lợi cho trẻ để đem lại kết
quả học tập tốt nhất.
26