Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

LỜI CẢM ƠN
Trước hết em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến quý thầy cô trường cao đẳng
Công nghệ thông tin hữu nghị Việt-Hàn đã chỉ dạy, truyền đạt kiến thức cho em trong
suốt thời gian qua.
Đặc biệt em xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến cô Ngô Hải Quỳnh người đã theo sát
và nhiệt tình hướng dẫn em trong quá trình hoàn thành đề tài này.
Mặc dù trong quá trình thực hiện đề tài em đã cố gằng hết sức, tuy nhiên do bản
thân còn nhiều thiếu sót, kiến thức và kinh nghiệm còn hạn chế nên khó tránh khỏi
những sai sót. Em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến từ quý thầy cô để đề tài của
mình trở nên hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thị Trường Linh

i


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN...............................................................................................................i
MỤC LỤC.................................................................................................................... ii
DANH MỤC HÌNH....................................................................................................vi
LỜI MỞ ĐẦU..............................................................................................................7
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ VÀ THANH TOÁN
ĐIỆN TỬ......................................................................................................................8
1.1.Khái quát chung về thương mại điện tử..........................................................8
1.1.1.Khái niệm thương mại điện tử:..................................................................8
1.1.2.Vai trò của thương mại điện tử:..................................................................8
1.1.3.Các điều kiện phát triển TMĐT:.................................................................8
1.1.3.1.Thanh toán điện tử..............................................................................8
1.1.3.2. Phát triển cơ sở hạ tầng thông tin......................................................9

1.1.3.3.Đảm bảo an toàn, bảo mật và an ninh trong TMDT............................9
1.1.3.4.Bảo vệ sở hữu trí tuệ...........................................................................9
1.1.3.5.Phát triển nguồn nhân lực về công nghệ thông tin nói chung và
TMĐT nói riêng............................................................................................10
1.1.4.Phương tiện trong TMĐT:........................................................................10
1.1.4.1. Điện thoại.........................................................................................10
1.1.4.2.Fax....................................................................................................10
1.1.4.3.Truyền hình........................................................................................11
1.1.4.4.Hệ thống kĩ thuật thanh toán điện tử.................................................11
1.1.4.5.Internet và Web..................................................................................11
1.1.4.6.Mạng nội bộ và mạng ngoại bộ.........................................................11
1.1.5.Các hình thức hoạt động của thương mại điện tử...................................12
1.1.5.1.Thư điện tử (Electronic Mail: Email)................................................12
1.1.5.2.Thanh toán điện tử (Electronic Payment)..........................................12
1.1.5.3.Trao đổi dữ liệu điện tử (Electronic Data Interchange: EDI)...........12
1.1.6.Mô hình hoạt động TMĐT........................................................................13
1.1.6.1.Mô hình B2B.....................................................................................13
1.1.6.2.Mô hình B2C.....................................................................................14
1.1.6.3.Mô hình C2C.....................................................................................15
ii


1.1.6.4.Mô hình B2G.....................................................................................15
1.2.Tổng quan về thanh toán điện tử....................................................................16
1.2.1.Khái niệm về thanh toán điện tử..............................................................16
1.2.2.Vai trò của thanh toán điện tử..................................................................16
1.2.3.Các nhân tố ảnh hưởng đến thanh toán điện tử......................................18
1.2.4.Nguyên tắc thanh toán điện tử.................................................................19
1.2.5.Các hình thức thanh toán điện tử.............................................................20
1.2.6.Quy trình thanh toán điện tử....................................................................20

1.2.6.1.Thanh toán bằng thẻ..........................................................................20
1.2.6.2.Thanh toán bằng điện thoại di động..................................................22
1.2.6.3.Thanh toán bằng thẻ thông minh.......................................................23
1.2.6.4.Thanh toán bằng chuyển tiền điện tử................................................24
1.2.6.5.Thanh toán bằng ví điện tử................................................................25
1.2.6.6.Thanh toán bằng séc.........................................................................26
1.2.7.An toàn trong thanh toán điện tử.............................................................27
1.2.7.1.Vấn đề bảo mật thông tin..................................................................27
1.2.7.2.Những rủi ro liên quan đến quá trình thanh toán..............................30
1.2.7.3.Rủi ro đối với người tiêu dùng tham gia thanh toán trong thương mại
điện tử...........................................................................................................30
1.2.7.4.Rủi ro đối với các tổ chức cung ứng phương tiện thanh toán điện tử:
......................................................................................................................31
1.2.8.Giới thiệu một số công ty thực hiện thành công thanh toán điện tử trên
thế giới................................................................................................................32
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THANH TOÁN ĐIỆN TỬ TẠI CÔNG TY CỔ
PHẦN THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ BÌNH AN...........................................................33
2.1. Tổng quan về công ty cổ phần thương mại điện tử Bình An.......................33
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của công ty.........................................33
2.1.2. Lĩnh vực kinh doanh của công ty............................................................34
2.1.3. Cơ sở hạ tầng Công nghệ thông tin của công ty.....................................34
2.1.4. Chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của công ty..............................35
2.1.5. Tình hình hoạt động kinh doanh của công ty trong những năm qua....37

iii


2.1.5.1. Phân tích kết quả kinh doanh và môi trường kinh doanh của công ty.
......................................................................................................................37
2.5.1.2. Các yếu tố và điều kiện ràng buộc của môi trường quản lý kinh

doanh vĩ mô ảnh hưởng tới lĩnh vực kinh doanh và thị trường của công ty.. 42
2.5.1.3. Loại hình thị trường mục tiêu công ty và các đặc điểm....................46
2.1.6. Cơ hội, thách thức cũng như điểm mạnh và điểm yếu của công ty........46
2.1.7. Chiến luợc và chính sách kinh doanh của công ty Cổ Phần thương mại
điện tử Bình An..................................................................................................49
2.1.8. Quản trị nguồn nhân lực.........................................................................51
2.2. Thực trạng hoạt động thanh toán điện tử tại công ty..................................52
2.2.1. Thực trạng hoạt động thương mại điện tử tại công ty............................52
2.2.1.1. Thực trạng website của công ty........................................................52
2.2.1.2 Thực trạng nguồn nhân lực phục vụ thương mại điện tử...................55
2.2.1.3. An ninh bảo mật tại công ty..............................................................56
2.2.2. Thực trạng tình hình thanh toán điện tử tại công ty..............................58
2.2.2.1. Thanh toán bằng thẻ nội địa Vietcombank.......................................58
2.2.1.2. Chuyển tiền/chuyển khoản:..............................................................61
2.2.1.3. Thanh toán trực tuyến qua thẻ Visa..................................................61
2.3. Đánh giá những kết quả đạt được trong hoạt thanh toán điện tử tại công ty
trong những năm qua............................................................................................63
2.3.1. Những kết quả đạt khi áp dụng thương mại điện tử của công ty...........63
2.3.2. Những thành tựu đạt được khi áp dụng thanh toán điện tử tại công ty.65
2.3.2. Những mặt tồn tại, khó khăn...................................................................66
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN THANH TOÁN ĐIỆN TỬ
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ BÌNH AN.........................68
3.1. Định hướng phát triển của công ty trong năm 2016....................................68
3.2. Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần thương
mại điện tử Bình An..............................................................................................68
3.2.1. Giải pháp chung cho công ty...................................................................68
3.2.1.1 Giải pháp vi mô ở cấp công ty...........................................................68
3.2.1.2. Giải pháp vĩ mô ở cấp nhà nước......................................................69
3.2.1.3 Giải pháp về con người ....................................................................70
iv

3.2.1.4 Giải pháp về kỹ thuật :......................................................................71
3.2.1.5. Giải pháp hổ trợ khách hàng............................................................75
3.2.2. Giải pháp cho thanh toán điện tử tại công ty..........................................76
3.2.2.1. Chủ động tìm hiểu lợi ích của thương mại điện tử nói chung và thanh
toán điện tử nói riêng....................................................................................76
3.2.2.2. Xác định chính sách thanh toán phù hợp và đầu tư hợp lý...............76
3.2.2.3. Thúc đẩy nhanh quá trình hiện đại hóa của công ty.........................77
3.2.2.4. Đảm bảo về an toàn và bảo mật cho khách hàng.............................77
3.2.2.5. Giải pháp an toàn trong thanh toán điện tử.....................................77
3.2.2.6. Các biện pháp bảo mật trong thanh toán điện tử.............................79
KẾT LUẬN.................................................................................................................84
NHẬN XÉT CỦA CÁN BỘ HƯỚNG DẪN.............................................................85

v


DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1: Các mô hình hoạt động thương mại điện tử....13
Hình 1.2: Mô hình thanh toán điện tử.............................16
Hình 1.3: Thanh toán bằng thẻ........................................20
Hình 1.4: Quy trình tổng quát thanh toán bằng thẻ.........21
Hình 1.5: Quy trình thanh toán bằng thẻ.........................21
Hình 1.6: Thanh toán bằng điện thoại di động................22
Hình 1.7: Hình ảnh về thẻ thông minh............................23
Hình 1.8: Thanh toán bằng chuyển tiền điện tử..............24
Hình 1.9: Quy trình thanh toán bằng chuyển tiền điện tử.25
Hình 1.10: Ví điện tử......................................................26
Hình 1.11: Séc.................................................................26

Hình 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy quán lý.........................35
Hình 2.2. Biểu đồ thể hiện doanh thu về bán hàng và cung cấp dịch vụ của công ty từ
năm 2013 đến 2014.........................................................41
Hình 2.3. Biểu đồ thể hiện lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh của công ty từ
năm 2013 đến 2014.........................................................42
Hình 2.4. Giao diện chính website của công ty...............53

vi


Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

LỜI MỞ ĐẦU
Trong những năm gần đây, sự phát triển của khoa học công nghệ, đặc biệt là công
nghệ thông tin và khoa học viễn thông đã làm một cuộc cách mạng trong thương mại.
Các phương pháp kinh doanh truyền thống đã dần dần được thay thế bằng một phương
pháp mới.
Sản xuât lưu thông hàng hóa pháp triển đã kéo theo các phương pháp thanh toán
phát triển, phương thức này là sự kế thừa phát triển của các phương thức trước đó.
Khắc phục những nhược điểm của phương thức thanh toán bằng tiền mặt, thanh toán
điện tử là một phương thức mới tối ưu hơn, đáp ứng một cách tốt hơn cho yêu cầu của
sự phát triển kinh tế
Hiện nay ở nhiều nước trên thế giới, việc thanh toán không dùng tiền mặt đã trở
nên phổ biến với mỗi người dân, trong khi đó ở Việt Nam khối lượng thanh toán điện
tử còn chiếm tỉ lệ rất hạn chế. Thanh toán điện tử không được người dân chấp nhận
rộng rãi. Có thể chúng ta vẫn chưa phát huy được tính ưu việt của thanh toán điện tử,
cũng như chưa tận dụng hết các điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của nền kinh tế.
Hiện nay thanh toán điện tử đang phổ biến thì việc tìm ra giải pháp cho sự phát
triển thanh toán điện tử là rất cần thiết. Nó đòi hỏi phải có cái nhìn sâu hơn, rộng hơn,
có sự nghiên cứu một cách đầy đủ. Công ty Cổ phần Thương mại điện tử Bình An

cũng là một trong những công ty chưa có lợi thế nhiều trên thị trường, thực tế cho thấy
việc thanh toán điện tử tại công ty vẫn chưa phát triển. Vì vậy với mong muốn công ty
sẽ phát triển mạnh hơn trong lĩnh vực kinh doanh, đồng thời việc thanh toán điện tử là
một hoạt động có ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động kinh doanh của công ty nên tôi
đã chọn đề tài: “Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại Công ty Cổ
Phần Thương mại điện tử Bình An”
Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, hướng dẫn nhiệt tình của cô Ngô Hải
Quỳnh đã giúp tôi hoàn thành đề tài này.

SVTH: Nguyễn Thị Trường Linh – Lớp: CCTM06C

7


Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ VÀ
THANH TOÁN ĐIỆN TỬ.
1.1. Khái quát chung về thương mại điện tử
1.1.1. Khái niệm thương mại điện tử:
Thương mại điện tử (Electronic Commerce) là việc sử dụng các phương pháp
điện tử để tiến hành quá trình làm thương mại, hay chính xác hơn, thương mại điện tử
là việc trao đổi thông tin thương mại qua các phương tiện công nghệ điện tử, mà
không cần phải in ra giấy trong bất cứ công đoạn nào của toàn bộ quá trình giao dịch.
Bất cứ thời điểm nào cũng có thể cung cấp cho người sử dụng Internet mọi thông tin
đầy đủ, cập nhật nhất.
1.1.2. Vai trò của thương mại điện tử:
Sự phát triển và phồn vinh của một nền kinh tế không còn chỉ dựa vào nguồn tài
nguyên thiên nhiên và nguồn lao động, mà ở mức độ lớn được quyết định bởi trình độ
công nghệ thông tin và tri thức sáng tạo. Cùng với xu thế đó, thương mại điện tử xuất

hiện đã làm thay đổi bộ mặt kinh tế thế giới bởi những ảnh hưởng to lớn của mình:
-

Làm thay đổi tính chất của nền kinh tế mỗi quốc gia và nền kinh tế toàn cầu.

- Làm cho tính tri thức trong nền kinh tế ngày càng tăng lên và tri rhức đã thực sự
trở thành nhân tố và nguồn lực sản xuất quan trọng nhất, là tài sản lớn nhất của một
doanh nghiệp.
- Mở ra cơ hội phát huy ưu thế của các nước phát triển sau để họ có thể đuổi kịp,
thậm chí vượt các nước đã đi trước.
- Xây dựng lại nền tảng, sức mạnh kinh tế quốc gia và có tiềm năng làm thay đổi
cán cân tiềm lực toàn cầu.
- Rút ngắn khoảng cách về trình độ tri thức giữa các nước phát triển với các nước
đang phát triển.
-

Cách mạng hoá marketing bán lẻ và marketing trực tuyến.

- Giúp cho các Doanh nghiệp nắm được thông tin phong phú về thị trường và đối
tác
1.1.3. Các điều kiện phát triển TMĐT:
1.1.3.1. Thanh toán điện tử
Để hoạt động thương mại điện tử phát triển cần có hệ thống thanh toán điện tử.
Khi chưa có thanh toán điện tử, thương mại điện tử chỉ sử dụng được phần trao đổi
SVTH: Nguyễn Thị Trường Linh – Lớp: CCTM06C

8


Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

thông tin, quảng cáo tiếp thị, các hoạt động thương mại chỉ kết thúc bằng hình thức
thanh toán trực tiếp. Một đặc trưng trong hệ thống thanh toán là cho dù truyền thống
hay điện tử đều đòi hỏi chế độ bảo mật cao.
1.1.3.2. Phát triển cơ sở hạ tầng thông tin
Thương mại điện tử liên quan đến công nghệ thông tin, công nghệ viễn thông,
mạng internet; công nghệ điện tử, điện lực cùng với hệ thống đào tạo, tiêu chuẩn công
nghệ, nên kết cấu hạ tầng cho thương mại điện tử gắn với kết cấu hạ tầng cho các lĩnh
vực nói trên. Kết cấu hạ tầng công nghệ thông tin, công nghệ viễn thông và mạng
internet là ba điều kiện tiên quyết bảo đảm các dịch vụ thích hợp để phát triển thương
mại điện tử.
Để có thể phát triển thương mại điện tử và triển khai thành công cần thiết phải có
được một hạ tầng công nghệ thông tin vững chắc.
Hạ tầng công nghệ thông tin liên quan chặt chẽ đến an toàn thông tin, một vấn đề
công nghệ vừa là cốt lõi, vừa là thách thức khó vượt qua của doanh nghiệp.
1.1.3.3. Đảm bảo an toàn, bảo mật và an ninh trong TMDT
Giao dịch thương mại trên các phương tiện điện tử đòi hỏi rất cao về bảo mật và
an toàn, đặt biệt là trên Internet. Bản chất của giao dịch thương mại điện tử là gián
tiếp, bên mua và bên bán không trực tiếp gặp mặt nhau, điều này tạo nên sự lo ngại
cho cả hai bên.
Thương mại điện tử có nhiều tác động tích cực nhưng cũng có mặt trái là dễ bị
các tin tặc phát tán các virút, tấn công vào các website; phát tán các thư điện tử, tin
nhắn rác, đánh cắp tiền từ các thẻ ATM …
1.1.3.4. Bảo vệ sở hữu trí tuệ
Khi tham gia vào thương mại điện tử, thông tin trở thành tài sản và bảo vệ tài sản
cuối cùng là bảo vệ thông tin.
Trên thực tế, việc bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ trong thương mại điện tử có ý
nghĩa rất lớn. Nó có thể làm cho một doanh nghiệp phát triển nhanh chóng hay bị lụn
bại. Internet tạo nên thị trường toàn cầu và sự cạnh tranh nơi đó không kém khốc liệt.
Điều này buộc các doanh nghiệp thương mại điện tử dù lớn hay nhỏ phải quan tâm

thực hiện các thủ tục bảo hộ và động tác kiểm tra nhằm bảo vệ tài sản sở hữu trí tuệ
của mình. Trong đó cần quan tâm đặc biệt đến thương hiệu, bản quyền, và việc ký kết
các hợp đồng sử dụng tài sản sở hữu trí tuệ.
SVTH: Nguyễn Thị Trường Linh – Lớp: CCTM06C

9


Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

1.1.3.5. Phát triển nguồn nhân lực về công nghệ thông tin nói chung và TMĐT nói
riêng
Thương mại điện tử liên quan tới tất cả mọi người bởi chính đặc điểm thương
mại và đặc điểm nền tảng công nghệ của nó, là một hình thái mới của nề tảng công
nghệ cao nên yêu cầu người tham gia thương mại phải có ý thức dần hình thành thói
quen sử dụng nó, cũng muốn nói tới vai trò của giáo dục đào tạo.
Yêu cầu đầu tiên đối với mọi người là phải biết sử dụng Internet và mua hàng
qua mạng. Tiếp đó phải có đội ngũ nhân viên tin học đủ khả năng vận hành, nắm bắt
và phát triển phục vụ công nghệ chung.
Các giao dịch đòi hỏi phải có một đội ngũ chuyên gia tin học mạnh, thường
xuyên bắt kịp các thành tựu công nghệ thông tin mới phát sinh để phục vụ cho thương
mại điện tử và có khả năng thiết kế các phần mềm đáp ứng các nhu cầu của kinh tế số
hóa. Mặt khác, đòi hỏi mỗi người tham gia thương mại điện tử phải có khả năng sử
dụng máy tính, có thể trao đổi thông tin một cách thành thạo trên mạng, có những hiểu
biết cần thiết về thương mại, luật pháp…
Đối với thương mại điện tử nói riêng phải đào tạo các chuyên gia tin học và phải
phổ cập kiến thức về thương mại điện tử không những cho các doanh nghiệp, các cán
bộ quản lý của nhà nước mà cho cả mọi người, đồng thời tuyên truyền về lợi ích của
thương mại điện tử để từng bước thay đổi tập quán, tâm lý của người tiêu dùng từ chỗ
chỉ quen mua sắm trực tiếp tại các siêu thị, các chợ chuyển sang mua sắm qua mạng.

1.1.4. Phương tiện trong TMĐT:
1.1.4.1. Điện thoại
Với sự phát triển vượt bậc của công nghệ thông tin, có thể nói điện thoại đã là
thiết bị quan trọng không thể thiếu của mỗi người, ngoài tính năng nghe gọi đơn thuần
thì còn có khả năng duyệt web, thực hiện các giao dịch thương mại điện tử không dây
như mua bán chứng khoán, dịch vụ chuyển tiền ngân hàng, đặt vé tàu, vé máy bay….
Tuy nhiên trên phương diện kinh doanh thì điện thoại vẫn còn những mặt hạn chế khá
lớn như chi phí giao dịch điện thoại, cước điện thoại trong và ngoài nước còn ở mức
khá cao.
1.1.4.2. Fax
Máy fax như một công cụ hữu ích cho việc đưa thư và gửi công văn truyền
thống, gửi nhanh chóng thư cần chuyển đi. Nó gần như đã thay thế cho Telex chỉ
truyền được lời văn
SVTH: Nguyễn Thị Trường Linh – Lớp: CCTM06C

10


Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

1.1.4.3. Truyền hình
Truyền hình là một công cụ phổ biến nhất hiện nay. Không chỉ đáp ứng nhu cầu
giải trí mà nó còn đóng vai trì quan trọng trong thương mại, nhất là trong quảng cáo
hàng hóa. Ngày nay, các kênh truyền hình cũng đáp ứng nhu cầu mua sắm, ngày càng
nhiều người mua hàng nhờ quảng cáo trên truyền hình. Tuy nhiên nó vẫn chưa đáp ứng
tốt nhu cầu thương mại vì chỉ là công cụ viễn thông một chiều, khách hàng không thể
tìm kiếm được thông tin, đàm phán được với người bán.
1.1.4.4. Hệ thống kĩ thuật thanh toán điện tử
Đóng vai trò vô cùng quan trọng, thanh toán điện tử nhằm cân bằng cho việc trao
đổi giá trị. Việc thanh toán được thực hiện qua thông điệp điện tử thay vì tráo tay tiền

mặt. Thanh toán điện tử bao gồm: việc trả lương bằng cách chuyển tiền trực tiếp vào
tài khoản, trả tiền mua hàng bằng thẻ mua hàng, thẻ tín dụng…
Sử dụng hệ thống thanh toán điện tử tạo điều kiện đa dạng hóa phương thức sử
dụng tiền tệ, lưu chuyển tiền dễ dàng hơn. Tốc độ lưu chuyển tiền nhanh và kiểm soát
được rủi ro trong thanh toán.
1.1.4.5. Internet và Web
Internet là hệ thống thông tin toàn cầu có thể được truy nhập công cộng gồm các
máy tính được liên kết với nhau.
Thông qua Internet thông tin được trao đổi với các máy tính cùng mạng với nhau.
Các kết nối được xây dựng trên cơ sở giao chuẩn TCP/IP: TCP đảm nhận việc chia
thông tin thành các gói tin và sau đó thực hiện ráp nối các gói tim đó, IP đảm bảo các
gói tin đó được chuyển đến đúng đích cần đến.
Web cung cấp cho người sử dụng khả năng truy cập dễ dàng, khai thác các thông
tin đa dạng trên Internet bao gồm văn bản, hình ảnh, âm thanh và video…Web được
hiểu là một công cụ hay một dịch vụ thông tin toàn cầu của Internet nhằm cung cấp
những dữ liệu thông tin bằng ngôn ngữ HTML. Web phát triển mạnh mẽ và nhanh
chóng tạo tiềm năng lớn cho phổ biến thông tin toàn cầu.
1.1.4.6. Mạng nội bộ và mạng ngoại bộ
Mạng nội bộ là mạng dùng trong một tổ chức, cũng dùng giao thức TCP/IP của
internet, chỉ những ai được phép mới có quyền truy cập vào mạng nội bộ này.
Mạng ngoại bộ là hai hay nhiều mạng kết nối với nhau tạo ra một cộng đồng điện
tử.
SVTH: Nguyễn Thị Trường Linh – Lớp: CCTM06C

11


Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

Các mạng nội bộ và ngoại bộ đều được xây dựng trên giao thức chung TCP/IP.

Xây dựng mạng nội bộ góp phần điện tử hóa quá trình kinh doanh, xây dựng hệ thống
quản lí và thực hiện công việc một cách hiệu quả hơn.
1.1.5. Các hình thức hoạt động của thương mại điện tử
1.1.5.1. Thư điện tử (Electronic Mail: Email)
Email thường được sử dụng để truyền thông điệp, trao đổi thông tin giữa các cá
nhân, tổ chức, với thời gian ngắn nhất, chi phí thấp, không giới hạn về mặt địa lí. Nó
có thể tiếp cận đến từng cá nhân, khách hàng một cách thuận tiện. tuy nhiên chúng còn
những mặt hạn chế như có thể bị người nhận chối bỏ, không thể xem là văn bản pháp
lí đáng tin cậy, ngoài ra tính bảo mật không cao.
Địa chỉ email cần ngắn gọn để đối tác có thể dễ nhớ và tránh khả năng gõ nhầm
trên bàn phím vì khi gõ địa chỉ email chỉ cần sai một ký tự là coi như sai cả địa chỉ và
thư gửi sẽ không đến nơi.
1.1.5.2. Thanh toán điện tử (Electronic Payment)
Nhờ có sự ra đời của thanh toán điện tử mà thương mại điện tử thông tin đã tiến
thêm một giai đoạn nữa của quá trình phát triển thương mại điện tử đó là thương mại
điện tử giao dịch. Thanh toán điện tử ra đời đã hoàn thiện hoạt động mua bán hàng
trực tuyến. Trong giai đoạn này nhiều sản phẩm mới đã được ra đời như sách điện tử
và nhiều sản phẩm số hóa.
Trong giai đoạn này các doanh nghiêp đã xây dựng mạng nội bộ nhằm chia sẻ dữ
liệu giữa các đơn vị trong nội bộ doanh nghiệp, cũng như ứng dụng các phần mềm
quản lý Nhân sự, Kế toán, Bán hàng, Sản xuất, Logistics, tiến hành ký kết hợp đồng
điện tử.
1.1.5.3. Trao đổi dữ liệu điện tử (Electronic Data Interchange: EDI)
Trao đổi dữ liệu điện tử (Electronic Data Interchange - EDI) là việc trao đổi các
dữ liệu dưới dạng có cấu trúc (stuctured form - có cấu trúc nghĩa là các thông tin trao
đổi được với các đối tác thỏa thuận với nhau tuân thủ theo một khuôn dạng nào đó) từ
máy tính điện tử này sang máy tính điện tử khác, giữa các công ty hoặc đơn vị đã thỏa
thuận buôn bán với nhau, tự động hóa hoàn toàn không cần có sự can thiệp của con
người.
Có vai trò quan trọng đối với giao dịch trong thương mại điện tử giữa doanh

nghiệp với doanh nghiệp. Sử dụng EDI, doanh nghiệp sẽ giảm được lỗi sai sót do con
SVTH: Nguyễn Thị Trường Linh – Lớp: CCTM06C

12


Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

người gây nên, giảm thời gian xử lý thông tin trong các giao dịch kinh doanh, tiết kiệm
thời gian và chi phí trao đổi dữ liệu.
Với việc hình thành những hệ thống ứng dụng thương mại điện tử kỹ thuật cao
có sự tham gia của nhiều doanh nghiệp sử dụng dịch vụ áp dụng những tiêu chuẩn trao
đổi dữ liệu thống nhất tạo thuận lợi cho các giao dịch thương mại điện tử.
1.1.6. Mô hình hoạt động TMĐT

Hình 1.1: Các mô hình hoạt động thương mại điện tử.
1.1.6.1. Mô hình B2B.
B2B là loại hình giao dịch qua các phương tiện điện tử giữa doanh nghiệp với
doanh nghiệp.
Các giao dịch B2B được thực hiện chủ yếu trên hệ thống ứng dụng thương mại
điện tử như mạng giá trị gia tăng, dây chuyền cung cấp hàng hóa, dịch vụ, các sàn giao
dịch thương mại điện tử… Các doanh nghiệp có thể chào hàng, tìm kiếm bạn hàng, đặt
hàng, kí kết hợp đồng, thanh toán qua các hệ thống này. Ở mức độ cao các giao dịch
này diễn ra ở mức tự động.
Đây là mô hình Thương mại điện tử gắn với mối quan hệ giữa các doanh nghiệp
với nhau. Mô hình này chiếm tới trên 80% doanh số Thương mại điện tử trên toàn cầu
và ngày càng trở nên phổ biến. Mô hình này đã giúp hỗ trợ rất nhiều cho các doanh
nghiệp Việt nam trong việc kinh doanh với các doanh nghiệp nước ngoài dựa trên các
lợi ích mà nó đem lại. Thương mại điện tử B2B đem lại nhiều lợi ích thực tế cho

SVTH: Nguyễn Thị Trường Linh – Lớp: CCTM06C

13


Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

doanh nghiệp, đặc biệt giúp giảm các chi phí về thu thập thông tin, tìm hiểu thị trường,
quảng cáo, tiếp thị, đàm phán, tăng các cơ hội kinh doanh.
Một số mô hình B2B chính:
+ Mô hình phân phối trực tuyến
+ Mô hình mua sắm trực tuyến
+ Mô hình sàn giao dịch
Ví dụ: Alibaba.com
1.1.6.2. Mô hình B2C
B2C là loại hình giao dịch giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng qua các
phương tiện điện tử.
Doanh nghiệp dùng thương mại điện tử để bán hàng hóa, dịch vụ tới người tiêu
dùng (thiết lập website, hình thanh cơ sở dữ liệu về hàng hóa, dịch vụ, tiến hành các
quy trình tiếp thị và quảng cáo, phân phối trực tiếp tới người tiêu dùng).
Người tiêu dùng thông qua các phương tiện điện tử để lựa chọn, mặc cả, đặt
hàng, thanh toán và nhận hàng.
Giao dịch B2C tuy chiếm tỉ trọng ít trong thương mại điện tử nhưng có phạm vi
rộng.
B2C đem lại lợi ích cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng:
- Doanh nghiệp tiết kiệm nhiều chi phí bán hàng do không cần phòng trưng bày
hay người giới thiệu bán hàng, chi phí quản lí cũng giảm hơn.
- Người tiêu dùng sẽ cảm thấy thuận tiện vì không phải tới tận cửa hàng, có khả
năng lựa chọn và so sánh nhiều mặt hàng cùng một lúc
Một số mô hình B2C chính:

+ Mô hình cổng thông tin
+ Mô hình bán lẻ trực tuyến
+ Mô hình nhà cung cấp nội dung
+ Mô hình môi giớ giao dịch
+ Mô hình người tạo lập thị trường
+ Mô hình nhà cung cấp dịch vụ
+ Mô hình người tạo lập cộng đồng
Ví dụ: Amazon.com

SVTH: Nguyễn Thị Trường Linh – Lớp: CCTM06C

14


Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

1.1.6.3. Mô hình C2C
C2C là mô hình thương mại điện tử mà tại đó người tiêu dùng sẽ bán trực tiếp
các sản phẩm, dịch vụ tới người tiêu dùng khác.
Giá trị giao dịch C2C chỉ chiếm 10% tổng giá trị thương mại điện tử toàn cầu.
Đây cũng được coi là mô hình kinh doanh có tốc độ tăng trưởng nhanh chóng và ngày
càng phổ biến. Hình thái dễ nhận ra nhất của mô hình này là các Website bán đấu giá
trực tuyến, rao vặt trên mạng.
Điển hình cho mô hình này là mô hình đấu giá trực tuyến
Ví dụ: Ebay.com
Được thành lập tháng 9/1995, hiện nay eBay là chợ đấu giá điện tử lớn nhất thế
giới dành cho việc mua bán các sản phẩm cho các khách hàng riêng lẻ và các doanh
nghiệp nhỏ. Trên eBay có tới 55 triệu sản phẩm nằm trong 50.000 danh mục ngành
hàng với 157 triệu thành viên trên toàn thế giới.
1.1.6.4. Mô hình B2G

B2G là mô hình thương mại điện tử giữa doanh nghiệp và chính phủ được hiểu
chung là thương mại giữa các doanh nghiệp và khối hành chính công. Nó bao hàm
việc sử dụng Internet cho mua bán công, thủ tục cấp phép và các hoạt động có liên
quan tới chính phủ. Hình thái này của thương mại có hai đặc tính:
- Thứ nhất: khu vực hành chính công có vai trò dẫn đầu trong việc thiết lập
thương mại điện tử.
- Thứ hai: người ta cho rằng khu vực này có nhu cầu lớn nhất trong việc biến các
hệ thống mua bán trở nên hiệu quả hơn.
Các chính sách mua bán trên mạng giúp tăng cường tính minh bạch của quá trình
mua hàng. Tuy nhiên, hiện nay kích cỡ của thị trường Thương mại điện tử B2G như là
một thành tố của tổng thương mại điện tử thì không đáng kể, khi mà hệ thống mua bán
của chính phủ còn chưa phát triển.
Một doanh nghiệp hoàn toàn có thể áp dụng cả hai mô hình B2B và B2C vào
hoạt động kinh doanh. Xét trên góc độ thương mại truyền thống một doanh nghiệp có
thể vừa tiến hành bán buôn và bán lẻ thông qua các hệ thống phân phối hoặc các công
ty con của mình. Mặt khác cũng có doanh nghiệp tiến hành hoạt động kinh doanh với
các doanh nghiệp khác (như đặt hàng từ các đối tác để mua nguyên vật liệu...) để sản
xuất hàng hoá và bán lẻ cho khách hàng. Chính vì vậy doanh nghiệp hoàn toàn có thể
SVTH: Nguyễn Thị Trường Linh – Lớp: CCTM06C

15


Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

ứng dụng cả hai mô hình B2B và B2C vào trong hoạt động sản xuất, kinh doanh theo
cách thức phù hợp nhất với họ.
1.2. Tổng quan về thanh toán điện tử.
1.2.1. Khái niệm về thanh toán điện tử
Theo nghĩa rộng: Thanh toán điện tử (Electronic Payment) là việc thanh toán tiền

qua thông điệp điện tử (electronic message) thay cho việc giao tay tiền mặt.
Theo nghĩa hẹp: Thanh toán trong Thương mại điện tử có thể hiểu là việc trả tiền
và nhận tiền hàng cho các hàng hoá, dịch vụ được mua bán trên Internet.
Thanh toán điện tử là hệ thống thanh toán dựa trên nền tảng công nghệ thông tin.
Việc thanh toán được thực hiện qua máy tính và mạng máy tính, nối mạng với các đơn
vị thành viên tham gia thanh toán. Việc chuyển những chứng từ bằng giấy thành những
“chứng từ điện tử” đã làm cho khoảng cách giữa các đơn vị thành viên được thu hẹp
lại như trong cùng một ngân hàng, giúp cho quá trình thanh toán nhanh chóng đáp ứng
được nhu cầu chu chuyển vốn của khách hàng và nền kinh tế.
Mô hình về thanh toán điện tử nói chung:

Hình 1.2: Mô hình thanh toán điện tử.
1.2.2. Vai trò của thanh toán điện tử
Thanh toán điện tử không chỉ phục vụ cho các hoạt động của tổ chức, cá nhân mà
nó còn góp phần mở rộng quan hệ kinh tế khác trong nền kinh tế quốc dân, thanh toán
trực tuyến là nền tảng của các hệ thống thương mại điện tử. Sự khác biệt cơ bản giữa
thương mại điện tử với các ứng dụng khác cung cấp trên Internet chính là nhờ khả
năng thanh toán trực tuyến này. Do vậy, việc phát triển thanh toán trực tuyến sẽ hoàn
thiện hóa thương mại điện tử, để thương mại điện tử được theo đúng nghĩa của nó –
các giao dịch hoàn toàn qua mạng, người mua chỉ cần thao tác trên máy tính cá nhân
SVTH: Nguyễn Thị Trường Linh – Lớp: CCTM06C

16


Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

của mình để mua hàng, các doanh nghiệp có những hệ thống xử lý tiền số tự động.
Một khi thanh toán trong thương mại điện tử an toàn, tiện lợi, việc phát triển thương
mại điện tử trên toàn cầu là một điều tất yếu với dân số đông đảo và không ngừng tăng

của mạng Internet.
Thúc đẩy nhanh quá trình luân chuyển hàng hóa, tiền tệ, tăng nhanh tốc độ luân
chuyển vốn, góp phần đẩy nhanh tốc độ sản xuất. Nhờ đó khối tiền bất động trở nên
sống động hơn, di chuyển từ nơi này đến nơi khác để sản xuất kinh doanh. Thanh toán
trong thương mại điện tử với ưu điểm đẩy mạnh quá trình lưu thông tiền tệ và hàng
hóa. Người bán hàng có thể nhận tiền thanh toán qua mạng tức thì, do đó có thể yên
tâm tiến hành giao hàng một cách sớm nhất, sớm thu hồi vốn để đầu tư tiếp tục sản
xuất. Tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng khai thác tốt chức năng trung tâm thanh
toán của nền kinh tế.
Tạo môi trường thanh toán văn minh, lịch sự, thuận tiện, nhanh chóng. Hạn chế
được lạm phát, giảm bớt chi phí in ấn, phát hành, lưu thông tiền tệ, ổn định giá trị đồng
tiền. Thanh toán điện tử giúp đơn giản hơn trong thanh toán, tạo tâm lí thoải mái, yên
tâm và độ tin cậy cho khách hàng.
Giúp người dân có thói quen thanh toán qua ngân hàng và các dịch vụ ngân hàng.
Hạn chế về nạn tiền giả, mất tiền.. Thanh toán điện tử giúp thực hiện thanh toán nhanh,
an toàn, đảm bảo quyền lợi cho các bên tham gia thanh toán, hạn chế rủi ro so với
thanh toán bằng tiền mặt, mở rộng thanh toán không dùng tiền mặt, tạo lập thói quen
mới trong dân chúng về thanh toán hiện đại.
Thanh toán điện tử tạo ra một loại tiền mới, tiền số hóa, không chỉ thỏa mãn các
tài khoản tại ngân hàng mà hoàn toàn có thể dùng để mua hàng hóa thông thường. Quá
trình giao dịch được đơn giản và nhanh chóng, chi phí giao dịch giảm bớt đáng kể và
giao dịch sẽ trở nên an toàn hơn. Tiền số hóa không chiếm một không gian hữu hình
nào mà có thể chuyển một nửa vòng trái đất chỉ trong chớp mắt bằng thời gian của ánh
sáng. Đây sẽ là một cơ cấu tiền tệ mới, một mạng tài chính hiện đại gắn liền với mạng
Internet. Giúp khách hàng có thể tiết kiệm được chi phí: hiện nay phí giao dịch ngân
hàng điện tử được đánh giá ở mức thấp nhất so với các phương tiện giao dịch khác, vì
vậy chi phí mà khách hàng phải trả sẽ giảm đi rất nhiều.
Giúp khách hàng tiết kiệm được thời gian: các giao dịch ngân hàng từ Internet
được thực hiện một cách nhanh chóng và chính xác. Khách hàng không cần phải tới
SVTH: Nguyễn Thị Trường Linh – Lớp: CCTM06C

17


Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

tận văn phòng giao dịch của ngân hàng, không mất nhiều thời gian đi lại. Với dịch vụ
ngân hàng điện tử, khách hàng có thể tiếp cận với bất cứ giao dịch nào vào bất cứ thời
điểm nào và ở đâu mà họ muốn.
Khi giao dịch với ngân hàng, khách hàng sẽ nắm được thông tin một cách nhanh
chóng kịp thời về tài khoản, lãi suất…có thể giao dịch trực tiếp với ngân hàng để mua
hàng hóa khi muốn thanh toán.
1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến thanh toán điện tử
Môi trường kinh tế-văn hóa-xã hội: ảnh hưởng trực tiếp đến nhận thức, trình
độ văn hóa, lối sống, thói quen sử dụng tiền tệ. Trình độ văn hóa cao giúp việc thanh
toán điện tử phát triển và ngược lại. Sự phát triển của thanh toán bắt nguồn từ giao
dịch thương mại mang tính chất xã hội và dựa vào tập quán, thói quen trong mua bán,
thanh toán. Khi nền kinh tế trong nước đang trong giai đoạn tăng trưởng, tình hình
hoạt động sản xuất kinh doanh phát triển là cơ hội tốt trong việc đẩy mạnh các hoạt
động thanh toán. Vì khi đó sản xuất hàng hóa phát triển, nhu cầu trao đổi mở rộng, quá
trình mua bán diễn ra thường xuyên hơn, làm thúc đẩy hoạt động thanh toán phát triển
kịp thời, đáp ứng với sự phát triển của nền kinh tế.
Môi trường pháp luật: Thanh toán điện tử là một hành vi kinh tế nên nó cũng
chịu sự điều hành của pháp luật, pháp luật càng ổn định càng tạo điều kiện cho thanh
toán được phát triển và mở rộng. Cần có những quy tắc, quy định về quyền lợi, nghĩa
vụ của các bên tham gia nhằm đảm bảo công bằng hợp lí, tránh tranh chấp xảy ra. Do
đó thanh toán điện tử cần tuân thủ nghiêm ngặt văn bản pháp quy mà cơ quan có thẩm
quyền ban hành. Cần thiết phải xây dựng những văn bản pháp quy linh hoạch, thuận
tiện, dễ hiểu, dễ áp dụng trong các điều kiện cụ thể. Ngoài ra sự ổn định chính trị-xã
hội ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển và ổn định của nền kinh tế.

Cơ sở công nghệ: Trong những năm gần đây, sự phát triển của khoa học và
thông tin đã tạo ra một bước tiến nhảy vọt trong thanh toán giúp cho quá trình thanh
toán được mở rộng và phát triển, nó xoá đi mọi khoảng cách về thời gian, không gian,
độ chính xác và an toàn cao. Hiện nay với sự tiến bộ của khoa học công nghệ hiện đại
và được áp dụng vào công tác thanh toán đã dần cải tiến và hoàn thiện với mục đích
thoả mãn nhu cầu của khách hàng. Khoa học công nghệ hiện đại mới phát huy hết vai
trò của nó.

SVTH: Nguyễn Thị Trường Linh – Lớp: CCTM06C

18


Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

Chất lượng nguồn nhân lực: để thực hiện quy trình thanh toán, phải có sự xuất
hiện của con người bao gồm: đội ngũ cán bộ nhân viên, khách hàng, các chủ thể khác
có liên quan. Trong quá trình thanh toán đòi hỏi cán bộ nhân viên trực tiếp thực hiện
cho khách hàng phải là những người có trình độ năng lực chuyên môn cao, phẩm chất
đạo đức tốt, thái độ phục vụ nhiệt tình. Như vậy mới cũng cố niềm tin của khách hàng,
tạo tâm lý yên tâm khi sử dụng dịch vụ, từ đó thu hút được khối lượng khách hàng lớn.
Cán bộ nhân viên chính là cầu nối quan trọng của khách hàng và doanh nghiệp.
Thói quen con người: con người là yếu tố quan trọng và đặt mục tiêu quan tâm
hàng đầu. Con người là yếu tố quyết định trong bất cứ hoạt động kinh tế xã hội nào,
trong hoạt động thanh toán qua ngân hàng cũng vậy. Người dân có thói quen tiêu tiền
mặt, việc phát triển các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt của ngân hàng sẽ
gặp nhiều khó khăn.
Vấn đề an toàn khi thanh toán điện tử: an toàn là vấn đề được quan tâm hàng
đầu, muốn không gặp phải rủi ro trong thanh toán cần thực hiện đầy đủ, chính xác các
khâu. Người sử dụng thanh toán điện tử luôn phân vân và lo lắng về mức độ an toàn.

Vì vậy muốn thanh toán điện tử phát triển cần phải loại bỏ tất cả rủi ro.
1.2.4. Nguyên tắc thanh toán điện tử
Các doanh nghiệp, cơ quan, đoàn thể, đơn vị vũ trang, công dân Việt Nam và
người nước ngoài hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam được quyền lựa chọn ngân hàng
để mở tài khoản giao dịch và thực hiện thanh toán.
Việc mở tài khoản thanh toán tại ngân hàng, kho bạc nhà nước và thực hiện thanh
toán qua tài khoản được ghi bằng đồng Việt Nam. Trường hợp mở tài khoản và thanh
toán bằng ngoại tệ phải thực hiện theo quy chế quản lý ngoại hối của chính phủ Việt
Nam ban hành.
Để đảm bảo thực hiện thanh toán đầy đủ kịp thời, các chủ tài khoản (bên trả tiền)
phải có đủ tiền trên tài khoản. Mọi trường hợp thanh toán vượt quá số dư tài khoản
tiền gửi tại ngân hàng, kho bạc nhà nước là phạm pháp và bị xử lý theo pháp luật.
Ngân hàng, kho bạc nhà nước có trách nhiệm:
+ Thực hiện các ủy nhiệm thanh toán của chủ tài khoản bảo đảm chính xác, an
toàn, thuận tiện, chi trả bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản trong phạm vi số dư tiền gửi
theo yêu cầu của chủ tài khoản.
+ Kiểm tra khả năng thanh toán của chủ tài khoản (bên trả tiền) trước khi thực
SVTH: Nguyễn Thị Trường Linh – Lớp: CCTM06C

19


Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

hiện thanh toán và được quyền từ chối thanh toán nếu tài khoản không đủ tiền, đồng
thời không chịu trách nhiệm về những nội dung liên đới của hai bên khách hàng.
+ Nếu do thiếu sót trong quá trình thanh toán gây thiệt hại cho khách hàng thì
ngân hàng và kho bạc nhà nước phải bồi thường thiệt hại và tùy theo mức độ vi phạm
có thể xử lý theo pháp luật.
+ Ngân hàng, kho bạc nhà nước chỉ cung cấp số liệu trên tài khoản khách hàng

cho các cơ quan ngoài ngành khi có văn bản của các cơ quan có thẩm quyền theo quy
định của pháp luật.
+ Khi thực hiện các dịch vụ thanh toán cho khách hàng, ngân hàng được thu phí
theo quy định của thống đốc ngân hàng nhà nước Việt Nam.
1.2.5. Các hình thức thanh toán điện tử
-

Thanh toán bằng thẻ

-

Thanh toán bằng điện thoại di động

-

Chuyển tiền điện tử

-

Ví điện tử

-

Thẻ thông minh

-

Thanh toán bằng Séc

1.2.6. Quy trình thanh toán điện tử.

1.2.6.1. Thanh toán bằng thẻ
Thẻ thanh toán là phương thức thanh toán tiện dụng và tiên tiến trên thế giới, là
phương thức thanh toán không dùng tiền mặt, do ngân hàng phát hành thẻ cấp cho
khách hàng sử dụng để thanh toán tiền hàng hóa dịch vụ hoặc để rút tiền mặt tại các
máy rút tiền tự động.

Hình 1.3: Thanh toán bằng thẻ.
SVTH: Nguyễn Thị Trường Linh – Lớp: CCTM06C

20


Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

Hệ thống kiểm tra tài
khoản người mua
Bên bán

3.Phần mềm bên bán gửi bản
tin được mã hóa

Ngân hàng của bên bán

5.Ngân hàng
bên bán
credits đến
tài khoản
bên bán

2.Nhà cung cấp dịch 4.Xác nhận tài khoản và số

vụ cung cấp kết nối an dư tài khoản tại ngân hàng
toàn thông qua
phát hành
Internet đến Server
bên bán

`

1.Người mua hàng thực hiện
mua hàng

6.Hàng tháng gửi quyết
toán cho người mua

Ngân hàng
phát hành thẻ cho
người mua

Hình 1.4: Quy trình tổng quát thanh toán bằng thẻ.

CƠ SỞ CHẤP
NHẬN THẺ

(2)

NGÂN HÀNG
THANH TOÁN
(3)

(1)

CHỦ THẺ
(4)

NGÂN
HÀNG
PHÁT HÀNH

Hình 1.5: Quy trình thanh toán bằng thẻ.
(1) Khách hàng mua hàng dùng thẻ để thanh toán tiền hàng hoá, dịch vụ
(2) Khi nhận được thẻ từ khách hàng, cơ sở chấp nhận thẻ phải kiểm tra tính hợp
lệ của thẻ: Logo, biểu tượng của thẻ tín dụng quốc tế, bằng chữ ký, ký hiệu đặc biệt,

SVTH: Nguyễn Thị Trường Linh – Lớp: CCTM06C

21


Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

thời hạn hiệu lực, các yếu tố in nổi trên thẻ… . Sau đó cơ sở chấp nhận thẻ truyền dữ
liệu thanh toán về Ngân hàng thanh toán.
(3) Ngân hàng thanh toán thẻ quyết toán với ngân hàng phát hành thẻ, ngân hàng
thanh toán xác nhận đã được thanh toán cho người bán. Gửi xác nhận về thông tin tài
khoản của người mua về ngân hàng thanh toán.
Chỉ sau khi được Ngân hàng phát hành hoặc Tổ chức thẻ Quốc tế cho phép giao
dịch bằng cách cung cấp số cấp phép thì cơ sở chấp nhận thẻ mới được thực hiện giao
dịch.
(4) Ngân hàng phát hành thẻ sẽ tiến hành thanh toán với chủ thẻ thông qua việc
trừ vào tài khoản của chủ thẻ tại ngân hàng
1.2.6.2. Thanh toán bằng điện thoại di động

Thanh toán bằng điện thoại di động cho phép khách hàng sử dụng thực hiện các
giao dịch thanh toán, chuyển tiền thông qua các thiết bị di động như điện thoại di
động, máy tính bảng hay các thiết bị di động cá nhân khác tại bất cứ đâu, bất cứ khi
nào một cách nhanh chóng mà không cần thông qua các kênh thanh toán truyền thống
qua ngân hàng như tiền mặt, séc hay thẻ. Khách hàng được cấp một mật khẩu và số
PIN để có thể truy cập kiểm tra tài khoản, xem báo cáo các khoản chi tiêu chỉ đơn giản
thông qua các phím trên điện thoại. Các chi phí cho dịch vụ này sẽ được gửi đến cho
khách hàng thông qua các hoá đơn điện thoại thông thường.

Hình 1.6: Thanh toán bằng điện thoại di động.
 Quy trình thanh toán bằng điện thoại di động:
- Khách hàng đế địa điểm giao dịch của ngân hàng để đăng kí dịch vụ
ngân hàng qua điện thoại di động, và được cấp mật khẩu sử dụng dịch vụ.
SVTH: Nguyễn Thị Trường Linh – Lớp: CCTM06C

22


Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

- Nhận tin tự động từ ngân hàng: thông tin tài khoản tiền gửi sau khi được
ghi Có, thông tin tài khoản tiền gửi ngay sau khi được ghi Nợ.
- Sau đó truy vấn thông tin qua điện thoại.
+ Vào thanh toán -> Dịch vụ , bấm OK
+ Nhập mã dịch vụ, bấm OK
+ Nhập số tiền, bấm OK
+ Nhập mã Pin, bấm OK
+ Màn hình sẽ yêu cầu xác nhận: “Xác nhân thanh toán dịch vụ…mã
dịch vụ..số tiền… Nhấn OK để lấy mã xác nhận”
+ Nhập mã xác nhận, bấm OK

+ Hiện thông tin kết quả giao dịch: “Quý khách đã thanh toán thành
công…, mã thanh toán…,số dư…, ngày…”
1.2.6.3. Thanh toán bằng thẻ thông minh
Thẻ thông minh là loại thẻ có kích thước như một chiếc thẻ tín dụng thông
thường nhưng trên đó có gắn một con chip – vi mạch điện tử. Vi mạch điện tử này bao
gồm một thiết bị ra vào đặc trưng, một bộ vi xử lý, một bộ nhớ. Tất cả những thiết bị
này sẽ giỳp lưu trữ rất nhiều những loại thông tin khác nhau từ các thông tin như số
thẻ tín dụng, hồ sơ sức khoẻ cá nhân, bảo hiểm y tế, hồ sơ công tác, bằng lái xe… với
dung lượng lớn gấp 100 lần so với dung lượng của các thông tin có thể lưu trữ trên
một thẻ tín dụng thông thường. Thẻ thông minh có khả năng lưu trữ và xử lý thông tin
với độ an toàn cao nên được sử dụng trong rất nhiều ngành như ngân hàng, tài chính, y
tế hay bưu chính viễn thông.

Hình 1.7: Hình ảnh về thẻ thông minh.

SVTH: Nguyễn Thị Trường Linh – Lớp: CCTM06C

23


Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

 Quy trình thanh toán bằng điện thoại di động:
- Ngân hàng và người bán có cam kết và ủy quyền với nhau, người mua,
người bán, ngân hàng đều phải sử dụng một phần mềm e-cash, thích hợp với việc mua
bán nhỏ.
- Ngân hàng sẽ sử dụng chữ kí số hóa cho e-cash, mỗi khi giao dịch người
mua sẽ chuyển e-cash cho ngân hàng kiểm tra tính hiệu lực của người mua.(E-cash có
các đặc điểm của tiền mặt là lưu gửi, lấy và chuyển nhượng)
- Ngân hàng chịu trách nhiệm chuyển tiền giữa người mua và người bán.

1.2.6.4. Thanh toán bằng chuyển tiền điện tử
Thanh toán chuyển tiền điện tử là toàn bộ quá trình xử lý một khoản chuyển tiền
qua mạng máy vi tính kể từ khi nhận được một lệnh chuyển tiền của người phát lệnh
đến khi hoàn tất việc thanh toán cho người thụ hưởng (đối với chuyển tiền Có) hoặc
thu nợ từ người nhận lệnh.

Hình 1.8: Thanh toán bằng chuyển tiền điện tử.

SVTH: Nguyễn Thị Trường Linh – Lớp: CCTM06C

24


Một số giải pháp phát triển thanh toán điện tử tại công ty cổ phần TMĐT Bình An

 Quy trình thanh toán bằng chuyển tiền điện tử:
Ngân hàng tiền điện tử
6.Bên bán gửi tiền điện tử đến ngân hàng
tiền điện tử
7.Ngân hàng ghi vào tài khoản
người bán tại ngân hàng

Bản tin yêu cầu được
mã hóa và xác thực

Bên bán

4. Gửi tiền điện tử
3. Gửi yêu cầu về thiết lập tiền điện tử
2. Download ví điện tử với mã công

khai và mã bí mật
1.Thiết lập tài khoản ở ngân hàng

5. Tiêu tiền điện tử

Người Mua

Hình 1.9: Quy trình thanh toán bằng chuyển tiền điện tử.
- Người mua sẽ thiết lập một tài khoản tiền điện tử ở ngân hàng, download ví
điện tử với mã công khai và mã bí mật, gửi thiết lập tiền điện tử với ngân hàng. Sau
khi đã tạo ra tài khoản tiền điện tử.
- Người mua sẽ mua hàng của người bán bằng tiền điện tử.
- Bên bán sẽ gửi tiền điện tử đến ngân hàng tiền điện tử.
- Ngân hàng sẽ ghi vào tài khoản người bán tại ngân hàng.
1.2.6.5. Thanh toán bằng ví điện tử
Ví điện tử là một loại ví không dùng để thanh toán trong giao dịch nhưng tài
khoản trong ví chỉ là tiền ảo, khác với tài khoản trong ngân hàng là tiền mặt. Ví điện tử
giống như một người giữ tiền trung gian, đứng ra thay mặt ngân hàng thanh toán cho
người sử dụng trong các hoạt động thương mại điện tử. Người dùng chỉ cần đăng kí
dịch vụ qua website của nhà cung cấp, rồi tiến hành nạp tiền vào ví tài khoản ngân
hàng, tàis khoản thẻ ATM,…

SVTH: Nguyễn Thị Trường Linh – Lớp: CCTM06C

25