Khai thác điều kiện tự nhiên trong tổ chức không gian thị trấn tam sơn, huyện quảng bạ, tỉnh hà giang (tt)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (643.54 KB, 22 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ XÂY DỰNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI
NGÔ THỊ VÂN ANH
KHAI THÁC ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN TRONG TỔ
CHỨC KHÔNG GIAN THỊ TRẤN TAM SƠN,
HUYỆN QUẢN BẠ, TỈNH HÀ GIANG
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUY HOẠCH VÙNG VÀ ĐÔ THỊ
Hà Nội - 2016
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ XÂY DỰNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI
------------------------------
NGÔ THỊ VÂN ANH
KHÓA: 2014-2016
KHAI THÁC ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN TRONG TỔ
CHỨC KHÔNG GIAN THỊ TRẤN TAM SƠN,
HUYỆN QUẢN BẠ, TỈNH HÀ GIANG
Chuyên ngành: Quy hoạch Vùng và Đô thị
Mã số: 60.58.01.05
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUY HOẠCH VÙNG VÀ ĐÔ THỊ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. TRƯƠNG VĂN QUẢNG
Hà Nội - 2016
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện Luận văn thạc sĩ Quy hoạch vùng
và đô thị với đề tài “Khai thác điều kiện tự nhiên trong tổ chức không gian thị trấn
Tam Sơn, huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang”, tôi đã nhận được sự giúp đỡ, hướng dẫn
tận tình của các thầy cô giáo, giảng viên trường Đại học Kiến trúc Hà Nội, các thầy
cô trong Khoa Sau đại học của trường. Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô đã
cung cấp những kiến thức quý báu và giúp tôi hoàn thành Luận văn.
Đặc biệt, tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến TS. Trương Văn Quảng đã trực
tiếp và tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian nghiên cứu và hoàn
thành Luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn cơ quan, gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã quan
tâm, động viên giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Tôi xin hứa sẽ tiếp tục và thường xuyên học tập, nghiên cứu để nâng cao sự
hiểu biết để vận dụng các kiến thức đã được học tập, nghiên cứu vào cuộc sống thực
tiễn tốt hơn.
Hà Nội, ngày 24 tháng 6 năm 2016
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Ngô Thị Vân Anh
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ là công trình nghiên cứu khoa học độc lập
của tôi. Các số liệu khoa học, kết quả nghiên cứu của Luận văn là trung thực và có
nguồn gốc rõ ràng.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Ngô thị Vân Anh
MỤC LỤC
Lời cảm ơn
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục hình minh họa
Danh mục hình bảng, biểu
PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................................................... 1
Lý do chọn đề tài nghiên cứu ............................................................................. 1
Mục đích nghiên cứu .......................................................................................... 2
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................................... 2
Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 4
Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ............................................................ 4
Cấu trúc luận văn ............................................................................................... 5
Giải thích từ ngữ ................................................................................................ 5
PHẦN NỘI DUNG ................................................................................................ 7
CHƯƠNG I: THỰC TRẠNG VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN THỊ TRẤN TAM SƠN –
HUYỆN QUẢN BẠ - TỈNH HÀ GIANG................................................................. 7
1.1. Khái quát về sự hình thành và phát triển thị trấn Tam Sơn ........................... 7
1.2. Điều kiện tự nhiên và hiện trạng quy hoạch xây dựng tại thị trấn Tam Sơn .. 8
1.2.1. Điều kiện tự nhiên thị trấn Tam Sơn ................................................. 8
1.2.2. Hiện trạng quy hoạch xây dựng tại thị trấn Tam Sơn ...................... 15
1.3. Nhận dạng và khai thác điều kiện tự nhiên trong tổ chức không gian tại thị
trấn Tam Sơn .................................................................................................... 20
1.3.1. Nhận diện các đặc điểm có giá trị về cảnh quan tự nhiên ................ 20
1.3.2. Thực trạng khai thác điều kiện tự nhiên trong tổ chức không gian thị
trấn Tam Sơn ............................................................................................ 23
1.4. Đánh giá tổng hợp ..................................................................................... 27
1.5. Những vấn đề đặt ra .................................................................................. 28
CHƯƠNG II: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ KHAI THÁC CÁC ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN
TRONG VIỆC TỔ CHỨC KHÔNG GIAN THỊ TRẤN TAM SƠN HUYỆN QUẢN
BẠ - TỈNH HÀ GIANG ......................................................................................... 29
2.1. Cơ sở lý luận khai thác các điều kiện tự nhiên trong việc tổ chức không gian
thị trấn Tam Sơn .............................................................................................. 29
2.1.1. Lý luận về khai thác điều kiện tự nhiên trong tổ chức không gian . 29
2.2.2. Vai trò và tác động của điều kiện tự nhiên trong tổ chức không gian
thị trấn Tam Sơn ....................................................................................... 53
2.3.2. Các nhân tố tác động đến việc khai thác điều kiện tự nhiên trong tổ
chức không gian thị trấn Tam Sơn............................................................ 55
2.3. Kinh nghiệm khai thác các điều kiện tự nhiên trong tổ chức không gian trên
thế giới và Việt Nam ........................................................................................ 58
2.3.1. Kinh nghiệm khai thác các điều kiện tự nhiên vào tổ chức không
gian một số đô thị trên thế giới ................................................................. 58
2.3.2. Khai thác điều kiện tự nhiên vào tổ chức không gian một số đô thị ở
Việt Nam ................................................................................................. 62
2.4. Cơ sở pháp lý ............................................................................................ 67
2.4.1. Các văn bản luật ............................................................................. 67
2.4.2. Các văn bản dưới luật ..................................................................... 68
CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP KHAI THÁC CÁC ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN TRONG
VIỆC TỔ CHỨC KHÔNG GIAN THỊ TRẤN TAM SƠN - HUYỆN QUẢN BẠ TỈNH HÀ GIANG NHẰM PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG ........................................ 69
3.1. Quan điểm, mục tiêu ................................................................................. 69
3.1.1. Quan điểm ...................................................................................... 69
3.1.2. Mục đích và yêu cầu ....................................................................... 73
3.2. Đề xuất các giải pháp khai thác điều kiện tự nhiên trong việc tổ chức không
gian thị trấn Tam Sơn ....................................................................................... 73
3.2.1. Phân vùng cảnh quan tự nhiên trên cơ sở khai thác các điều kiện tự
nhiên đặc trưng ........................................................................................ 73
3.2.2. Đánh giá và lựa chọn đất xây dựng dựa trên phân vùng cảnh quan tự
nhiên ........................................................................................................ 76
3.2.3. Cấu trúc không gian quy hoạch dựa trên cơ sở khai thác điều kiện tự
nhiên ........................................................................................................ 80
3.2.4. Phân khu chức năng và quy hoạch sử dụng đất ............................... 84
3.2.5. Tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan các vùng đặc trưng .......... 84
3.2.6. Tổ chức hệ thống giao thông .......................................................... 89
3.2.7. Sự tham gia của cộng đồng ............................................................. 91
PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................. 92
Kết luận ........................................................................................................... 92
Kiến nghị ......................................................................................................... 93
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu tiếng Việt
Tài liệu tiếng Anh
Website
DANH MỤC HÌNH MINH HỌA
Số hiệu
hình
Tên hình
Hình 1.1
Các dân tộc anh em tại thị trấn Tam Sơn
Hình 1.2
Sơ đồ phân vùng địa hình thị trấn Tam Sơn
Hình 1.3
Vị trí Núi Đôi trong thị trấn Tam Sơn
Hình 1.4
Cổng trời Quản Bạ
Hình 1.5
Thung lũng Quản Bạ hiện ra đẹp như một bức tranh
Hình 1.6
Sơ đồ phân bố thủy văn thị trấn Tam Sơn
Hình 1.7
Hiện trạng sử dụng đất thị trấn Tam Sơn
Hình 1.8
Không gian kiến trúc cảnh quan thị trấn Tam Sơn
Hình 1.9
Khu vực trung tâm hành chính chính trị
Hình 1.10
Nhà ở khu trung tâm thị trấn
Hình 1.11
Nhà ở khu vùng ven thị trấn
Hình 1.12
Cảnh quan ruộng bậc thang đặc trưng tại Tam Sơn
Hình 1.13
Sơ đồ định hướng phát triển không gian thị trấn Tam Sơn đến năm
2030
Sơ đồ thể hiện vai trò của điều kiện tự nhiên trong quy hoạch xây
dựng
Hình 2.1
Hình 2.2
Sơ đồ tổng quát các nội dung đánh giá cảnh quan
Hình 2.3
Cấu trúc cảnh quan đô thị
Hình 2.4
Một số hình ảnh thành phố Genuya
Hình 2.5
Một số hình ảnh thành phố Seoul
Hình 2.6
Một số hình ảnh thành phố San Francisco
Hình 2.7
Góc nhìn toàn cảnh
Hình 2.8
Góc nhìn công trình với địa hình
Hình 2.9
Hồ nước trung tâm
Hình 2.10
Thung lũng trung tâm
Hình 2.11
Thị trấn Sa Pa
Hình 3.1
Bản đồ phân vùng cảnh quan
Hình 3.2
Sơ đồ đánh giá đất xây dựng
Hình 3.3
Mô hình quy mô tập trung và dải
Hình 3.4
Cấu trúc đơn vị sinh thái
Hình 3.5
Cấu trúc cảnh quan thị trấn Tam Sơn
Hình 3.6
Định hướng cấu trúc không gian tổng thể thị trấn Tam Sơn
Hình 3.7
Khai thác địa hình trong khu công nghiệp
DANH MỤC BẢNG, BIỂU
Số hiệu
bảng, biểu
Tên bảng, biểu
Bảng 1.1
Bảng thống kê diện tích các loại đất của thị trấn Tam Sơn
Bảng 3.1
Các tiêu chí về đồ dốc địa hình theo các đối tượng đất
Bảng 3.2
Các tiêu chí về thủy văn
Bảng 3.3
Bảng đánh giá chất lượng đất của thị trấn Tam Sơn
1
PHẦN MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài nghiên cứu
Trong cấu trúc không gian đô thị, yếu tố tự nhiên có vai trò đặc biệt quan
trọng, vừa là nền tảng hình thành đô thị, vừa là thành phần trong tất cả các không
gian chức năng của đô thị. Vấn đề nhận thức, đánh giá đặc điểm và nghiên cứu đề
xuất giải pháp khai thác yếu tố tự nhiên là một khía cạnh quan trọng trong các nội
dung thiết kế quy hoạch xây dựng đô thị: đánh giá đặc điểm hiện trạng; luận chứng
các cơ sở quy hoạch; đề xuất giải pháp quy hoạch: về không gian, hạ tầng kỹ thuật –
môi trường.
Tuy nhiên, trong quá trình lập đồ án quy hoạch xây dựng đô thị hiện nay,
các yếu tố tự nhiên thường nghiên cứu tách rời từng yếu tố, chưa thể hiện rõ tính
tổng hợp, đồng nhất chưa thấy rõ quan hệ tương hỗ chặt chẽ giữa các yếu tố và sự
vận động biến đổi theo các quy luật tự nhiên đáng ra không thể tuỳ tiện làm biến
đổi. Đây chính là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường
tự nhiên, đến sự phát triển bền vững, giảm hiệu quả kinh tế và không tạo được bản
sắc địa phương.
Thị trấn Tam Sơn thuộc huyện Quản Bạ, cách thị xã Hà Giang 43km. Thị
trấn là cửa ngõ của 4 huyện vùng cao núi đá Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn và
Mèo Vạc. Thị trấn Tam Sơn, huyện Quản Bạ có vị trí thuận lợi trong mạng lưới đô
thị của tỉnh Hà Giang. Với mạng lưới giao thông thuận lợi cho việc giao lưu kinh tế
xã hội với 4 huyện vùng cao phía Bắc thông qua trục đường quốc lộ 4C và hệ thống
các trục đường liên huyện, liên xã...tạo điều kiện thuận lợi cho thị trấn trở thành
một khu vực chuyển tiếp hàng hoá của các huyện trong tỉnh. Thị trấn Tam Sơn còn
là trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế, văn hoá, khoa học kỹ thuật, giáo dục đào
tạo của huyện Quản Bạ. Cơ sở hạ tầng tại thị trấn Tam Sơn bước đầu được đầu tư
xây dựng, bộ mặt một trung tâm đang được hình thành nên tạo được sức hút lớn đối
với các thành phần kinh tế.
Đặc biệt, thị trấn Tam Sơn được thiên nhiên ban tặng nhiều phong cảnh
thiên nhiên đẹp với hệ thống núi non hùng vĩ, là nơi cư trú của của nhiều dân tộc
2
anh em nên có nền văn hóa rất đặc sắc. Khả năng khai thác tiềm năng phát triển về
du lịch của khu vực rất lớn. Tuy nhiên do quá trình đô thị hóa diễn ra tại thị trấn đã
làm mất đi nhiều giá trị tự nhiên vốn có, làm môi trường tại khu vực đang có nguy
cơ bị ô nhiễm. Thiếu diện tích cây xanh mặt nước công cộng, bộ mặt cảnh quan
chưa được quan tâm chỉnh trang. Phương án quy hoạch và kiến trúc hiện tại chưa
bảo tồn phát huy được hết thế mạnh về điều kiện tự nhiên để tạo nét đặc trưng cho
thị trấn nhằm mục đích phát triển khả năng du lịch tại địa phương.
Hiện nay phát triển đô thị sinh thái đang là xu thế chung ở cả Việt Nam và
trên quốc tế. Nghiên cứu tổ chức không gian thị trấn Tam Sơn theo hướng khai thác
các giá trị của điều kiện tự nhiên giúp phần nào tránh được những bất cập trong
tương lai do quá trình đô thị hóa gây ở một số đô thị hiện nay như: đô thị kém sức
hấp dẫn, cảnh quan xấu xí hỗn tạp, kiến trúc đô thị và giá trị dân tộc bị vi phạm và
biến dạng nghiêm trọng; phá hủy môi trường sinh thái.
Với những lý do trên thì việc nghiên cứu khai thác các điều kiện tự nhiên vào
việc tổ chức không gian thị trấn Tam Sơn – huyện Quản Bạ - tỉnh Hà Giang là rất
cần thiết và không trùng lặp các nghiên cứu trước đó.
Mục đích nghiên cứu
- Đánh giá thực trạng khai thác điều kiện tự nhiên trong tổ chức không gian
thị trấn Tam Sơn.
- Nhận diện các đặc điểm có giá trị về cảnh quan tự nhiên tại thị trấn Tam Sơn.
- Đề xuất các giải pháp phát huy giá trị của các điều kiện tự nhiên trong tổ
chức không gian thị trấn Tam Sơn, nhằm tạo được nét độc đáo đặc trưng cho khu
vực, đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững đô thị.
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng:
Khai thác các điều kiện tự nhiên trong việc tổ chức không gian thị trấn Tam Sơn.
* Phạm vi nghiên cứu:
3
- Huyện Quảng Bạ nằm trong thung lũng phía Đông Bắc của tỉnh Hà Giang,
với diện tích 532,058 km2, chỗ rộng nhất là 2000 m, chỗ hẹp nhất là 800 m. Huyện
có vị trí địa lý thuận lợi, có nhiều tiềm năng cho phát triển đô thị, thuận lợi giao lưu
trong và ngoài khu vực. Trong tương lai huyện Quản Bạ sẽ trở thành một huyện có
nền kinh tế phát triển của tỉnh.
Vị trí thị trấn Tam Sơn trong huyện Quản Bạ và tỉnh Hà Giang
- Thị trấn Tam Sơn, huyện Quản Bạ có Quốc lộ 4C đi qua khu vực và là
huyện cửa ngõ của 4 huyện vùng cao (Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn và Mèo
Vạc).
- Diện tích nghiên cứu lập quy hoạch : 931,91 ha .
- Ranh giới thị trấn Tam Sơn:
+ Phía Bắc giáp với xã Thanh Vân.
+ Phía Nam giáp với xã Quyết Tiến .
+ Phía Đông , Đông nam giáp xã Quản Bạ
+ Phía Tây giáp với xã Tùng Vài .
4
Phạm vi nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
- Phương pháp điều tra khảo sát, thống kê, thu thập số liệu;
- Phương pháp phân tích và tổng hợp;
- Phương pháp so sánh đối chiếu, vận dụng kê thừa có chọn lọc các kết quả
nghiên cứu, tài liệu liên quan đã thực hiện;
- Phương pháp chuyên gia.
Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
* Ý nghĩa khoa học
- Làm rõ thêm các giá trị của điều kiện tự nhiên trong việc tổ chức không
iigian đô thị
- Góp phần bổ sung cơ sở lý luận trong việc tổ chức không gian thị trấn Tam Sơn.
* Ý nghĩa thực tiễn
- Góp phần nâng cao chất lượng đô thị của thị trấn Tam Sơn.
- Góp phần bảo vệ và phát huy các giá trị tự nhiên của thị trấn Tam Sơn.
5
- Bổ sung một góc nhìn cho đồ án quy hoạch thị trấn Tam Sơn.
Cấu trúc luận văn
- Luận văn bao gồm: Phần mở đầu, phần nội dung, phần kết luận, kiến nghị
và tài liệu tham khảo.
- Phần nội dung của luận văn gồm có 3 chương:
+ Chương I: Thực trạng về khai thác điều kiện tự nhiên trong việc tổ chức
cảnh quan thị trấn Tam Sơn, huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang.
+ Chương II: Cơ sở khoa học về khai thác điều kiện tự nhiên trong việc tổ
chức cảnh quan thị trấn Tam Sơn - huyện Quản Bạ - tỉnh Hà Giang.
+ Chương III: Giải pháp khai thác các điều kiện tự nhiên trong việc tổ
chức cảnh quan thị trấn Tam Sơn - huyện Quản Bạ - tỉnh Hà Giang.
Giải thích từ ngữ
1. Cảnh quan đô thị: Là không gian cụ thể có nhiều hướng quan sát trong đô
thị như không gian trước tổ hợp kiến trúc, quảng trường, đường phố, hè, đường đi
bộ, công viên, thảm thực vật, vườn cây, đồi, núi, gò đất, đảo, cù lao, triền đất tự
nhiên, dải đất ven bờ biển, mặt hồ, mặt sông, kênh rạch trong đô thị và không gian
sử dụng chung thuộc đô thị. [31]
2. Kiến trúc cảnh quan: Là một môn khoa học tổng hợp, liên quan đến nhiều
lĩnh vực, nhiều chuyên ngành khác nhau như quy hoạch không gian, quy hoạch hạ
tầng kỹ thuật, kiến trúc công trình, điêu khắc hội họa,…nhằm giải quyết những vấn
đề tổ chức môi trường nghỉ ngơi giải trí, thiết lập và cải thiện môi sinh, bảo vệ môi
trường, tổ chức nghệ thuật kiến trúc.
Kiến trúc cảnh quan bao gồm thành phần tự nhiên (địa hình, mặt nước, cây
xanh…) [19]
3. Kiến trúc cảnh quan đô thị: “Cảnh quan” là một phạm trù luôn luôn biến
đổi theo không gian và thời gian thì “kiến trúc” lại đề cao tính ổn định, lâu dài. Kiến
trúc cảnh quan tham gia vào việc quy hoạch môi trường, thiết kế, quy hoạch đô
thị…và tạo dựng môi trường sống cho con người và thiên nhiên. Chuyên ngành
6
kiến trúc cảnh quan kết hợp tính đa dạng về mục tiêu và thể loại của đồ án thiết kế
cảnh quan với sự biến đổi không ngừng của các điều kiện môi trường. [18]
4. Phân vùng cảnh quan: Miêu tả các đặc điểm đặc trưng các thể tổng hợp tự
nhiên là một trong những nhiệm vụ quan trọng của địa lý tự nhiên, là khâu nối có
quy luật của việc nghiên cứu cảnh quan và ứng dụng của nó trong mỗi vùng lãnh
thổ. Khái niệm “phân vùng cảnh quan” được các nhà địa lý tự nhiên xác định như
là lời giải thích về sự tồn tại một cách khách quan trên bề mặt Trái Đất các tổng hợp
thể tự nhiên, đo vẽ nhóm gộp và đưa chúng lên bản đồ, nghiên cứu thành phần cũng
như các quá trình động lực phát triển. Chính vì vậy, phân vùng cảnh quan có thể
được xem như là một kết quả tổng hợp nghiên cứu cảnh quan, phản ánh một cách
có hệ thống, có quy luật đặc điểm của các điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên
của mỗi vùng được phân chia. Mỗi vùng cảnh quan có đặc tính toàn vẹn lãnh thổ và
thống nhất nội tại tạo bởi khái quát chung vị trí địa lý và lịch sử phát triển, bởi sự
thống nhất của các quá trình địa lý cũng như tập hợp các phần cấu tạo – các cảnh
quan. Phân vùng cảnh quan là một dạng hệ thống hóa đặc biệt các cảnh quan, phân
chia cảnh quan theo các cấp cá thể (Khối lãnh thổ thống nhất có tên riêng). Trong
khi đó phân loại cảnh quan dựa vào một hoặc hai chỉ tiêu chính, không quan tâm
đến tương quan phân bố và quan hệ lãnh thổ của cảnh quan. .[11][34]
5. Không gian đô thị: là không gian bao gồm các vật thể kiến trúc đô thị, cây
xanh, mặt nước trong đô thị có ảnh hưởng trực tiếp đến cảnh quan đô thị.[40]
THÔNG BÁO
Để xem được phần chính văn của tài liệu này, vui
lòng liên hệ với Trung Tâm Thông tin Thư viện
– Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội.
Địa chỉ: T.13 – Nhà H – Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội
Đ/c: Km 10 – Nguyễn Trãi – Thanh Xuân Hà Nội.
Email:
TRUNG TÂM THÔNG TIN THƯ VIỆN
PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Kết luận
1. Khai thác các điều kiện tự nhiên trong việc tổ chức không gian thị trấn
Tam Sơn nhằm đáp ứng những nhu cầu phát triển theo định hướng phát triền thị trấn
Tam Sơn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Với mục tiêu phát triển thị trấn
Tam Sơn và vùng phụ cận trở thành vùng đô thị hiện đại gồm nhiều chức năng hơn,
thu hút du lịch, có đặc thù về khí hậu, cảnh quan tự nhiên và di sản kiến trúc.
2. Tại Việt Nam, việc khai thác các điều kiện tự nhiên trong tổ chức không
gian đô thị chưa được quan tâm đúng mức ngay từ giai đoạn lập quy hoạch, thiết kế
đô thị, thiết kế kiến trúc cảnh quan cho đến giai đoạn đầu tư xây dựng cũng như
quản lý nên các điều kiện tự nhiên đang dần bị mất đi làm cho đô thị mất dần bản
sắc, mỹ quan… cùng với sự mất cân bằng sinh thái và các hậu quả về môi trường.
3. Luận văn đã nghiên cứu các cơ sở khoa học cho việc khai thác các điều
kiện tự nhiên trong tổ chức không gian đô thị dựa trên các quan điểm lý luận, kinh
nghiệm tổ chức không gian trong nước cũng như trên thế giới. Từ đó, luận văn đã
phân tích và nghiên cứu những mô hình, giải pháp thích hợp với những đặc thù
riêng của thị trấn Tam Sơn, nhằm mục đích hoàn thiện việc tổ chức cấu trúc không
gian và cảnh quan phù hợp với các không gian chức năng, tạo nên hiệu quả về kinh
tế-xã hội trong ứng dụng, đảm bảo tính bền vững của cấu trúc vật thể kiến trúc-kỹ
thuật-môi trường cũng như tạo lập bản sắc và chất lượng thẩm mỹ cho cảnh quan đô
thị.
4. Luận văn đề xuất phân vùng cảnh quan và đưa ra các giải pháp tổ chức
không gian dựa trên các điều kiện tự nhiên đặc thù thị trấn bao gồm: vùng phát triển
đô thị (điển hình là tổ chức cảnh quan đô thị trung tâm thị trấn Tam Sơn), vùng cảnh
quan nông nghiệp (điển hình là khu vực ruộng bậc thang trồng cây nông nghiệp
ngắn ngày và cây ăn quả), vùng bảo tồn rừng cảnh quan và không gian xanh (bảo
tồn và khôi phục giá trị đặc trưng của đô thị miền núi), vùng phát triển du lịch sinh
thái và bảo tồn di tích thiền nhiên (điển hình là tổ chức khu sinh thái Núi Đôi).
Kiến nghị
1. Khai thác các điều kiện tự nhiên trong tổ chức không gian thị trấn Tam
Sơn cần phải được quan tâm ngay từ bước lập quy hoạch, thiết kế đô thị, cần giám
sát chặt chẽ trong khâu triển khai đầu tư các dự án, nâng cao vai trò quản lý của
chính quyền đô thị, huy động sự tham gia của cộng đồng vào quá trình quản lý đầu
tư xây dựng, khai thác sử dụng...
2. Huyện Quản Bạ cần ban hành qui chế quản lý đô thị Tam Sơn theo đồ án
quy hoạch chung đã được phê duyệt và đối với từng không gian đô thị cụ thể. Đặc
biệt đối với những vùng cảnh quan đặc thù tạo dựng hình ảnh của đô thị.
3. Trong quá trình phát triển đô thị, du lịch, nông nghiệp... cần giữ gìn và bảo
vệnhững giá trị văn hoá, phong tục tập quán, cảnh quan tự nhiên vốn là những nét
đẹp đặc trưng và điểm thu hút khách du lịch đến với Tam Sơn.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu tiếng Việt
1. A.G. Ixatenko (1983), Cảnh quan ứng dụng, Nhà xuất bản Khoa Học và Kỹ
thuật;
2. Nguyễn Thế Bá (1997), Quy hoạch Xây dựng phát triển đô thị, Nhà xuất bản Xây
dựng;
3. Vũ Huy Cù (1996), Nghệ thuật tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan, Nhà xuất
bản Xây Dựng;
4. Nguyễn thị Kim Chương (2000), Lớp vỏ cảnh quan và các quy luật địa lý của
Trái Đất, Nhà xuất bản Giáo dục;
5. Đặng Thái Hoàng (2006), Kiến trúc nhà ở, Nhà xuất bản Xây dựng;
6. Đặng Thái Hoàng (2000), Lịch sử đô thị, Nhà xuất bản Xây Dựng;
7. Trần Trọng Hanh (2015), Quy hoạch vùng, Nhà xuất bản Xây Dựng;
8. Đỗ Hậu (2008), Quy hoạch xây dựng đô thị với sự tham gia của cộng đồng, Nhà
xuất bản Xây Dựng;
9. PGS.TS.KTS. Đỗ Hậu chủ nhiệm đề tài, Đề tài nghiên cứu cấp Nhà nước: “ Mô
hình và giải pháp quy hoạch – kiến trúc các vùng sinh thái đặc trưng ở Việt Nam”;
10. Trần Tuấn Hiệp (2011), Bảo vệ và phát triển môi trường cảnh quan trong xây
dựng đường ô tô, Nhà xuất bản Xây Dựng;
11. Phạm Hoàng Hải, Nguyễn Thượng Hùng, Nguyễn Ngọc Khánh (1997), Cơ sở
cảnh quan học của việc sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường
lãnh thổ Việt Nam, Nhà xuất bản giáo dục, Hà Nội.
12. Doãn Quốc Khoa (2009), Cơ sở khoa học của khai thác các yêu tố tự nhiên
trong Quy hoạch xây dựng đô thị, Báo cáo đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ;
13. Nguyễn Ngọc Khánh, Nguyễn Cao Huần, Phạm Hoàng Hải, 1996. Nghiên cứu
các đơn vị phân loại cảnh quan Việt Nam tỷ lệ 1:1000 000 (đất liền và biển). Tạp
chí khoa học ĐHQG HN. KHTN (Chuyên san Địa lý), trang 15-22.
14. Vũ Trọng Thắng (2013), Môi trường trong quy hoạch xây dựng, Nhà xuất bản
Xây Dựng;
15. Nguyễn Cao Lãnh (2011), Quy hoạch phát triển các Business park mô hình tất
yếu cho đô thị hiện đại, Nhà xuất bản Xây Dựng;
16. Jean Paul Lacaze (1996), Các phương pháp quy hoạch đô thị, Nhà xuất bản Thế giới;
17. Bassand Michel (2001), Đô thị hóa - khủng hoảng sinh thái và phát triển bền
vững, Nhà xuất bản Trẻ, TP. Hồ Chí Minh;
18. Hàn Tất Ngạn (1996), Kiến trúc cảnh quan đô thị, Nhà xuất bản Xây Dựng;
19. Hàn Tất Ngạn (1999), Kiến trúc cảnh quan, Nhà xuất bản Xây Dựng;
20. Hàn Tất Ngạn (1992), Luận án Phó tiến sĩ KHKT: “ Khai thác và tổ chức cảnh
quan trong sự hình thành và phát triển đô thị Việt Nam”, Trường Đại học Kiến trúc;
21. Nguyễn An Thịnh (2014), Cơ sở sinh thái cảnh quan trong kiến trúc cảnh quan
và quy hoạch sử dụng đất bền vững, Nhà xuất bản Xây Dựng;
22. Lê Bá Thảo (1977), Thiên nhiên Việt Nam, Nhà xuất bản Khoa Học và Kỹ thuật;
23. Nguyễn thị Thanh Thủy (1996), Kiến trúc phong cảnh, Nhà xuất bản Khoa Học
và Kỹ thuật;
24. Nguyễn thị Thanh Thủy (1997), Tổ chức và quản lý môi trường cảnh quân đô
thị, Nhà xuất bản Xây dựng;
25. Vũ Trung Tạng (2003), Cơ sở sinh thái học, Nhà xuất bản giáo dục;
26. Nguyễn thị Kim Thái và Lê thị Hiền Thảo (2003), Sinh thái học và bảo vệ môi
trường, Nhà xuất bản Xây dựng;
27. Nguyễn Thế Thôn (1995), Những vấn đề cảnh quan sinh thái ứng dụng trong
quy hoạch và quản lý môi trường, Trung tâm khoa học tự nhiên và công nghệ quốc
gia, Hà Nội;
28. Nguyễn Thế Thôn, Về lý thuyết cảnh quan sinh thái, Tạp chí các khoa học về
Trái Đất số 1/2000, Trung tâm khoa học tự nhiên và công nghệ quốc gia, Hà Nội;
29. Trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội, Báo cáo đề tài NCKH cấp Bộ: Cơ sở “cảnh
quan học” của khai thác các yếu tố tự nhiên trong quy hoạch xây dựng đô thị Việt
Nam;
30. Kim Quảng Quân (2000), Thiết kế đô thị có minh họa, Nhà xuất bản Xây Dựng;
31. Quốc hội nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2009), Luật quy hoạch đô
thị số 30/2009/QH12 ngày 017/6/2009;
32. Quốc hội nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2014), Luật Xây dựng số
50/2014/QH13, ngày 18/06/2014;
33. Quy hoạch chung thị trấn Tam Sơn, huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang giai đoạn
2003-2030;
34. Nguyễn Văn Vinh và nnk (1999), Phân vùng cảnh quan Việt Nam (Phần đất
liền và thềm lục địa), Phòng sinh thái cảnh quan – Viện Địa lý, Trung tâm Khoa học
tự nhiên và công nghệ, Hà Nội;
Tài liệu tiếng Anh
35. John Ratcliffe, Michael Stubbs, Miles Keeping, Urban Planning and Real Estate
Development (Natural and Built Environment Series);
36. Duany, Andrés & Plater-Zyberk, Elizabeth, New Civic Art : Elements of Town
Planning. 2003;
Website
37.
38.
39.
40.
41.
