skkn một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục trẻ mẫu giáo 5 tuổi, chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ bước vào lớp 1 tại trường MN tân sơn, TP thanh hóa

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

TÊN ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC TRẺ MẪU GIÁO
5 TUỔI, CHUẨN BỊ SẴN SÀNG CHO TRẺ BƯỚC VÀO
LỚP 1 TẠI TRƯỜNG MẦM NON TÂN SƠN,
THÀNH PHỐ THANH HÓA

Người thực hiện: Phạm Thị Minh Thanh
Chức vụ: Hiệu trưởng
Đơn vị công tác: Trường MN Tân Sơn
SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý

THANH HÓA NĂM 2017


MỤC LỤC
I.
1.
2.
3.
4.
II.
1.
2.
2.1.
2.2.

3.
3.1.
3.2.
3.3.
3.4.
3.5.
3.6.
4.
III.

MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
NỘI DUNG
Cơ sở lý luận
Thực trạng vấn đề
Thực trạng
Kết quả thực trạng
Các biện pháp thực hiện
Bố trí, sắp xếp giáo viên đứng lớp mẫu giáo 5 tuổi. Sắp xếp vị trí
lớp, đảm bảo các điều kiện về CSVC, trang thiết bị, đồ dùng, đồ
chơi
Kiểm tra, đánh giá các hoạt động giáo dục thường xuyên, không
dạy trước chương trình lớp 1
Chỉ đạo tổ chức các phong trào, hội thi cho trẻ 5 tuổi hàng tháng
Chỉ đạo đánh giá nghiêm túc chất lượng giáo dục trên trẻ 5 tuổi
Phối hợp với phụ huynh trong việc rèn luyện kiến thức, kỹ năng
cho trẻ

Đẩy mạnh công tác thi đua – khen thưởng
Hiệu quả của SKKN
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
TÀI LIỆU THAM KHẢO

Trang
3
3
4
4
4
4
4
7
7
8
9
9
9
12
12
13
14
14
15
17

I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục mầm non là nền móng của quá trình giáo dục, góp phần hình thành

và phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Đến trường mầm non, trẻ được tiếp thu
chương trình giáo dục với mục tiêu phát triển toàn diện cho trẻ cả về thể chất, nhận
thức, ngôn ngữ, thẩm mỹ, tình cảm và kỹ năng xã hội.
Trong quá trình phát triển lứa tuổi mầm non, trẻ phải trải qua nhiều giai đoạn
khác nhau. Mỗi giai đoạn ở trẻ đều mang những đặc điểm phát triển đặc trưng. Việc
2


chuyển từ giai đoạn này sang một giai đoạn khác là một sự chuyển biến mang tính
nhảy vọt và có sự biến đổi về lượng và chất. Sự phát triển ở một giai đoạn nhất
định vừa là kết quả của giai đoạn trước đó, vừa là tiền đề cho bước phát triển của
giai đoạn tiếp theo. Nếu trẻ được phát triển tốt ở giai đoạn hiện tại cũng là sự chuẩn
bị tốt cho giai đoạn tiếp theo. Độ tuổi mẫu giáo 5 tuổi được xem như một bước
ngoặt trong quá trình phát triển của trẻ. Trẻ phải chuẩn bị đầy đủ các điều kiện để
bước vào một môi trường học tập mới ở trường tiểu học. Nếu ngay từ lứa tuổi này
chúng ta không chuẩn bị tốt cho trẻ, trẻ sẽ gặp nhiều khó khăn khi lên lớp 1. Chính
vì vậy, việc nâng cao chất lượng giáo dục ở lứa tuổi này là vô cùng cấp thiết. Sự
chuyển tiếp đòi hỏi phải đảm bảo khi trẻ học lớp 1 không có sự thay đổi hoặc phá
vỡ những định hình, những kiến thức đã được hình thành ở lứa tuổi mầm non. Trẻ
tiếp thu kiến thức, kỹ năng mới trên cơ sở những kiến thức, kỹ năng đã có và những
kiến thức kỹ năng này được củng cố, mở rộng, hoàn thiện ở mức độ cao hơn. Tạo
sự chuyển tiếp khoa học giúp cho trẻ không bị những thay đổi đột ngột khi chuyển
từ hoạt động chơi sang hoạt động học tập. Chuẩn bị tốt cho trẻ về thể chất, tâm lý
từ lứa tuổi mẫu giáo là yêu cầu quan trọng tạo sự chuyển tiếp giúp trẻ thích ứng tốt
với việc học tập. Đó cũng chính là quan điểm chỉ đạo của ngành học mầm non
nhằm đảm bảo sự chuyển tiếp giữa giáo dục mầm non nói chung, mẫu giáo 5 tuổi
nói riêng với lớp 1 tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
Trong những năm gần đây, chất lượng giáo dục trẻ mẫu giáo 5 tuổi đã có sự
quan tâm nhất định. Trẻ đã có được những sự chuẩn bị cơ bản cả về mặt thể chất,
tâm lý và tình cảm xã hội. Các nhà trường cũng đã chú trọng đến việc cung cấp cho

trẻ những kiến thức, kỹ năng cơ bản, làm quen với việc đọc, viết, với toán….theo
quy định trong Chương trình chăm sóc giáo dục mầm non.
Tuy nhiên thực tế cho thấy, chất lượng giáo dục trẻ mẫu giáo 5 tuổi chưa đạt
được như mong đợi bởi nhiều cơ sở giáo dục mầm non chưa quan tâm đến độ tuổi
này vì vậy bố trí, sắp xếp giáo viên chưa hợp lý, chưa đảm bảo về trình độ chuyên
môn cũng như năng lực sư phạm, sắp xếp vị trí lớp học cũng như đầu tư trang thiết
bị, đồ dùng đồ chơi chưa đầy đủ, trong công tác chỉ đạo chưa thường xuyên kiểm
tra, đánh giá các hoạt động giáo dục trẻ…có những nơi lại dạy trẻ tập đọc, tập viết,
làm toán, dạy trước chương trình lớp 1. Điều này thực sự làm tôi thấy trăn trở, suy
nghĩ, mong muốn tìm ra các giải pháp hiệu quả để khắc phục thực trạng trên.
Chính vì vậy, tôi quyết định lựa chọn nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp
chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục trẻ mẫu giáo 5 tuổi, chuẩn bị sẵn sàng cho
trẻ bước vào lớp 1 tại trường mầm non Tân Sơn, thành phố Thanh Hóa”
2. Mục đích nghiên cứu

3


Căn cứ vào cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn nghiên cứu nhằm tìm ra các biện
pháp nâng cao chất lượng giáo dục trẻ mẫu giáo 5 tuổi tại trường mầm non Tân Sơn
3. Đối tượng nghiên cứu
Trẻ mẫu giáo 5 tuổi tại Trường mầm non Tân Sơn, TP. Thanh Hóa
4. Phương pháp nghiên cứu
- Đọc, tìm hiểu tài liệu có liên quan
- Trao đổi, thu thập thông tin
- Điều tra, khảo sát, đánh giá thực trạng
- Thống kê, tổng hợp số liệu
- Ứng dụng các biện pháp vào thực tế.
II. NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận

Qua nghiên cứu lý luận và đúc rút từ thực tiễn, nhiều nhà nghiên cứu, nhà
giáo dục đã kết luận rằng: việc chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi đầy đủ các yếu tố thích ứng
trước khi vào lớp 1 như trí tuệ, khả năng điều khiển hành vi, động cơ kích thích học
tập, sự phát triển của hứng thú nhận thức, sự thích ứng xã hội của trẻ là rất cần
thiết. Nếu trẻ không được chuẩn bị những yếu tố trên ở các lớp học mầm non sẽ
khó khăn khi học ở bậc tiểu học và phổ thông, cũng như ở các cấp học cao hơn.
Theo Luật giáo dục, mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ em phát triển
về thể chất, tình cảm, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách,
chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ vào lớp 1.
Chương trình Chăm sóc – Giáo dục mầm non đảm bảo tính liên thông giữa
các độ tuổi, giữa nhà trẻ, mẫu giáo và tiểu học. Chương trình được xây dựng dựa
trên nghiên cứu khoa học về sự phát triển của trẻ, phù hợp tâm sinh lý và sự nhận
thức của lứa tuổi. Yêu cầu về nội dung, phương pháp hài hòa giữa nuôi dưỡng,
chăm sóc và giáo dục; giúp trẻ em phát triển cơ thể cân đối, khỏe mạnh, nhanh
nhẹn; cung cấp kỹ năng sống phù hợp lứa tuổi; giúp trẻ biết ứng xử, mạnh dạn, tự
tin, hồn nhiên; ham hiểu biết, thích đi học….
Trong Chương trình Chăm sóc – Giáo dục mầm non, trẻ 5-6 tuổi được làm
quen với các khái niệm sơ đẳng về toán, bao gồm cả số đếm, hình dạng, sắp xếp
theo quy tắc, đo lường, định hướng trong không gian và thời gian…Đó là một bước
chuẩn bị về tư duy để trẻ sẵn sàng giải các dạng bài toán phức tạp sau này. Việc học
chữ của trẻ không chỉ đơn giản là học các chữ cái, mà trẻ được học để phát triển đủ
4 kỹ năng nghe, nói, làm quen với việc đọc và viết; giúp trẻ có khả năng nghe –
hiểu yêu cầu của cô giáo lớp 1, đánh vần bài tập đọc, tô viết chữ cái, biết diễn đạt

4


và nói to rõ ràng khi được gọi phát biểu…Đó chính là đã cung cấp cho trẻ các kiến
thức, kỹ năng cơ bản chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1.
Trong quá trình quản lý, để nâng cao chất lượng giáo dục trẻ mầm non nói

chung, trẻ mẫu giáo 5 tuổi nói riêng, người cán bộ quản lý không chỉ thực hiện các
nhiệm vụ có sẵn do cấp trên đề ra mà phải chủ động nắm bắt tình hình thực tế tại
đơn vị, từ đó đặt ra các biện pháp chỉ đạo riêng nhằm nâng cao chất lượng chuyên
môn của nhà trường. Chất lượng chỉ được thay đổi khi người quản lý có những thay
đổi trong công tác quản lý. Những phương pháp quản lý truyền thống áp đặt giáo
viên, làm theo lối mòn sẽ kìm hãm sự phát triển. Đối với chất lượng giáo dục trẻ 5
tuổi, người quản lý cần có nhận thức và quan tâm sâu sắc đến “sản phẩm đầu ra”
của trường mầm non từ đó có những giải pháp chiến lược trong công tác chỉ đạo để
nâng cao chất lượng.
Người quản lý và giáo viên mầm non phải nắm vững những nội dung cần
chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào lớp 1 theo quy định đó là:
+ Chuẩn bị về thể lực:
Điều kiện vật chất ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình học tập của học sinh là
thể lực. Thể lực phát triển tốt tạo điều kiện thuận lợi cho những tư chất, những yếu
tố sinh học với tư cách là tiền đề vật chất của sự phát triển nhân cách có cơ hội phát
huy tác dụng.
Chuẩn bị về mặt thể lực cho trẻ không đơn thuần là sự chuẩn bị về lượng
phát triển chiều cao và trọng lượng cơ thể mà còn là sự chuẩn bị về chất cụ thể là
năng lực làm việc bền bỉ, dẻo dai, có khả năng chống lại sự mệt mỏi của thần kinh,
cơ bắp, độ khéo léo của bàn tay, tinh nhạy của các giác quan…Để có được các
phẩm chất đó, cần tạo một chế độ sinh hoạt, ăn uống, nghỉ ngơi, luyện tập…cho trẻ
một cách khoa học và hợp lý cả về thời gian cũng như phù hợp với đặc điểm phát
triển riêng của từng trẻ.
+ Chuẩn bị về mặt phát triển trí tuệ:
Rèn luyện các thao tác trí tuệ, kích thích những hứng thú đối với hoạt động
trí óc như ham hiểu biết, thích khám phá những điều mới lạ…gợi mở, khuyến khích
trẻ quan sát sự vật, hiện tượng xung quanh: Biết phát hiện, so sánh các đặc điểm
riêng biệt của sự vật, hiện tượng (các con vật, cỏ cây, hoa lá, hiện tượng thời
tiết…). Biết phán đoán, suy luận qua nhiều câu đố, trò chơi chuyện kể…giúp trẻ
hiểu biết thêm thế giới xung quanh, rèn luyện sự tập trung chú ý, ghi nhớ có chủ

định, linh hoạt trong việc sử dụng các thao tác trí tuệ; kích thích trẻ năng động,
sáng tạo, ham tìm tòi, khám phá.
Hình thành cho trẻ khả năng định hướng trong không gian và thời gian.

5


+ Chuẩn bị về mặt tình cảm – xã hội:
Dạy trẻ biết cách ứng xử với mọi người xung quanh. Thông qua các hoạt
động mang tính tập thể, trẻ làm quen dần với sinh hoạt trong nhóm bạn bè, qua đó
làm nảy nở ở trẻ những động cơ xã hội tốt đẹp, khơi gợi ở trẻ lòng mong mỏi, hào
hứng được đi học, được trở thành một người học sinh. Được trải nghiệm những câu
chuyện kể, các trò chơi, sử dụng những đồ dùng học tập của lớp 1, tham quan
trường tiểu học….giúp trẻ có những biểu tượng chính xác về trường phổ thông, về
các mối quan hệ giữa bạn bè thầy cô giáo…từ đó kích thích được sự háo hức đến
trường học tập của trẻ.
Hình thành những thói quen vệ sinh cá nhân, tính tự lập và khả năng tự phục
vụ trong các công việc sinh hoạt hàng ngày vừa sức cũng là một khía cạnh quan
trọng cho trẻ trước khi bước vào trường phổ thông.
+ Chuẩn bị về ngôn ngữ:
Ngôn ngữ mẹ đẻ phát triển tốt là phương tiện quan trọng để phát triển trí tuệ
giúp cho trẻ tiếp thu kiến thức học tập tốt ở trường phổ thông. Hình thành kỹ năng
nghe, nói, tiền đọc viết là rất quan trọng. Đó là nền tảng để trẻ hiểu về thế giới chữ
viết và tiếp nhận nhiều tri thức mới. Thông qua các hoạt động sinh hoạt, học tập,
lao động, qua các buổi tham quan, dạo chơi…cần khuyến khích trẻ sử dụng tiếng
mẹ đẻ một cách thành thạo, mở rộng vốn từ về thế giới xung quanh, tập cho trẻ biết
diễn đạt những gì mình muốn nói một cách rõ ràng, mạch lạc, không nói ngọng, nói
lắp, nói lí nhí….
+ Chuẩn bị một số kỹ năng cần thiết của hoạt động học tập:
Rèn luyện một số kỹ năng cơ bản của hoạt động học tập cần thiết như giúp

cho trẻ biết cách cầm bút, cầm sách, mở sách, tư thế ngồi đúng…giúp trẻ thích ứng
với hoạt động học tập mới, tránh được những bỡ ngỡ ban đầu dễ gây cho trẻ những
cảm giác sợ sệt, thiếu tự tin. Để đạt được hiệu quả cần tạo điều kiện cho trẻ làm
quen dần với môi trường học tập như: bố trí bàn ghế cho trẻ ngồi học, cung cấp và
cho trẻ tiếp xúc thường xuyên với sách truyện, bút, thước…hướng dẫn trẻ cách sử
dụng dụng cụ học tập đó như thế nào cho đúng thông qua việc làm mẫu, quan sát
và uốn nắn trực tiếp cho trẻ.
Để nâng cao chất lượng giáo dục trẻ mẫu giáo 5 tuổi thì việc chuẩn bị cho trẻ
mẫu giáo 5 tuổi trước khi vào lớp 1 phải được tiến hành thường xuyên, từ thấp đến
cao, từ đơn giản đến phức tạp thông qua các trò chơi hay các hoạt động hấp dẫn mà
trẻ yêu thích. Cần tránh nôn nóng, áp đặt, ép buộc trẻ học trước những gì trẻ em
được tiếp thu một cách bài bản ở trường phổ thông sau này, bởi dễ gây ra cho trẻ
những chán nản, chủ quan, chểnh mảng dẫn đến tiêu diệt hứng thú học tập ngay từ

6


những buổi học ban đầu và gây ra không ít những khó khăn cho giáo viên tiểu học
trong việc khắc phục, uốn nắn những hậu quả, sai lầm mà trẻ đã mắc phải.
2. Thực trạng vấn đề
2.1. Thực trạng
Năm học 2016-2017, Trường mầm non Tân Sơn có 20 nhóm lớp với 650 học
sinh. Tổng số cán bộ, giáo viên, nhân viên là 58 người. Trình độ giáo viên đạt
chuẩn có 58/58 giáo viên = 100%. Trình độ cán bộ giáo viên đạt trên chuẩn có
47/58 giáo viên = 81%. Số lớp mẫu giáo 5 tuổi là 5 lớp với 200 học sinh.
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ năm học, nhà trường có những thuận lợi
và khó khăn như sau:
* Thuận lợi:
Hoạt động của nhà trường được sự quan tâm của Đảng ủy, UBND, HĐND
Phường Tân Sơn, thành phố Thanh Hóa và sự chỉ đạo sâu sát về chuyên môn của

Phòng GD&ĐT Thành phố, Sở GD&ĐT tỉnh Thanh Hóa.
Được sự hỗ trợ của các cơ quan ban ngành, đoàn thể đặc biệt là sự ủng hộ
của Ban đại diện cha mẹ học sinh và phụ huynh trong toàn trường.
Đội ngũ cán bộ quản lý đầy đủ về số lượng, có trình độ chuyên môn vững
vàng, có năng lực, có thâm niên trong nghề với nhiều kinh nghiệm đã được trau
dồi, tích lũy. Đội ngũ giáo viên, nhân viên trẻ, khỏe, nhiệt tình, tâm huyết, yêu nghề
yêu trẻ, tích cực học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và
năng lực sư phạm. Có nhiều biện pháp trong việc nâng cao chất lượng CS - GD trẻ.
* Khó khăn:
Tuy trường Mầm non Tân Sơn đóng trên địa bàn phường Tân Sơn thuộc
trung tâm thành phố nhưng là một phường nhiều khó khăn với nguồn thu thấp, vẫn
còn có những gia đình thuộc diện hộ cận nghèo, kinh tế eo hẹp.
Trường đông học sinh, nhiều nhóm lớp, các hoạt động chuyên môn cũng như
các phong trào thường xuyên, liên tục đòi hỏi nhiều nhân lực, vật lực và sự năng
động, nhạy bén trong công tác quản lý. Tuy nhiên trong năm học nhà trường còn
thiếu 01 CBQL nên cũng có những khó khăn nhất định trong công tác chỉ đạo.
Trường đã có bề dày truyền thống cũng như thành tích cao trong nhiều năm
qua, vì vậy để không dừng lại, tiếp tục phát huy và phát triển trong giai đoạn tiếp
theo rất cần thiết phải có sự đổi mới toàn diện trên mọi lĩnh vực của nhà trường đặc
biệt là trong công tác quản lý chỉ đạo để nâng cao chất lượng chuyên môn. Vì vậy,
đây cũng là một áp lực rất lớn đối với đội ngũ CBQL của nhà trường.

7


Để tìm hiểu thực trạng chỉ đạo chất lượng giáo dục trẻ 5 tuổi, tôi tiến hành
đánh giá chất lượng trẻ 5 tuổi, dự giờ đánh giá hoạt động của giáo viên và thăm dò
ý kiến phụ huynh.
2.2. Kết quả thực trạng
Thông qua các biện pháp tìm hiểu thực trạng, chúng tôi thu được kết quả như

sau:
* Về chất lượng giáo dục trẻ mẫu giáo 5 tuổi đầu năm học:

TT

Lớp

1
2
3
4
5

A1
A2
A3
A4
A5
Toàn
khối

Kết quả đánh giá
Khá Tỷ lệ TB Tỷ lệ

Số
trẻ

Tốt

41

38
40
40
41

8
8
5
6
8

19,5%
21%
12,5
15%
19,5%

11
12
8
7
11

26,8%
31,6%
20%
17,5%
26,8%

15

10
17
14
12

200

35

17,5%

49

24,5%

68

Tỷ lệ

Tỷ lệ

36,6%
26,3%
42,5%
35%
29,3%

Chưa
đạt
7

8
10
13
10

34%

48

24%

17,1%
21,1%
25%
32,5%
24,4%

Nhiều trẻ chưa mạnh dạn, tự tin, khả năng ngôn ngữ mạch lạc còn hạn chế,
chưa chủ động tìm hiểu thế giới xung quanh, đặt câu hỏi; kỹ năng chuẩn bị cho việc
học còn chưa tốt…
* Về tổ chức HĐ giáo dục trẻ của giáo viên:
- Giáo viên chưa chú trọng đến việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 theo đúng quy
định, quan tâm nhiều đến kỹ năng đọc, viết, làm toán do áp lực từ phía phụ huynh
và một số trường tiểu học.
- Tổ chức các hoạt động còn đơn điệu, chưa chú ý tổ chức hoạt động nhóm
cho trẻ, chưa đặt ra nhiều tình huống để cho trẻ giải quyết hoặc khám phá.
* Sự phối hợp của giáo viên với phụ huynh học sinh: Chưa thường xuyên
dẫn đến phụ huynh chưa hiểu đúng về tầm quan trọng của việc giáo dục trẻ 5 tuổi
và chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ vào lớp 1, chưa nắm được những nội dung cần chuẩn
bị cho trẻ để phối hợp với giáo viên.

3. Các biện pháp thực hiện:
3.1. Bố trí, sắp xếp giáo viên đứng lớp mẫu giáo 5 tuổi. Sắp xếp vị trí lớp,
đảm bảo các điều kiện về CSVC, trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi

8


Giáo viên là người quyết định trực tiếp đến chất lượng giáo dục trẻ mẫu giáo
5 tuổi của nhà trường. Nhận thức được điều đó, ngay từ đầu năm học khi bố trí, sắp
xếp giáo viên đứng lớp phải ưu tiên hàng đầu cho các lớp mẫu giáo 5 tuổi.
Phân công phụ trách lớp mẫu giáo 5 tuổi được thực hiện đầu tiên với những
giáo viên vừa có trình độ chuyên môn cao, vừa có năng lực sư phạm vững vàng,
sức khỏe tốt, được hưởng chế độ từ ngân sách nhà nước cấp. Bên cạnh đó, họ còn
có lòng say mê, nhiệt tình, được đồng nghiệp và phụ huynh tín nhiệm, có kinh
nghiệm nghề nghiệp đạt được nhiều thành tích, là giáo viên giỏi từ cấp thành phố
trở lên.
Phân công giáo viên các lớp cần lưu ý đến cả tính cách để các giáo viên có
thể học hỏi lẫn nhau những thế mạnh và phê phán, hạn chế những yếu điểm của cá
nhân khi ở gần nhau, bởi vì mỗi giáo viên đều có điểm mạnh, yếu. Phát huy sở
trường, ưu điểm, hạn chế sở đoản, khuyết điểm là điều mà người cán bộ quản lý
cần phải lưu ý khi sắp xếp, phân công nhân lực.
Đó là những điều kiện quyết định để đem đến chất lượng giáo dục tốt nhất
cho trẻ 5 tuổi. Năm học 2016 – 2017, trường mầm non Tân Sơn có 5 lớp mẫu giáo
lớn với 200 cháu. Ngay từ đầu năm Ban giám hiệu đã sắp xếp các giáo viên đứng
lớp mẫu giáo 5 tuổi đều có trình độ đại học, đều là giáo viên giỏi cấp thành phố,
cấp tỉnh, cấp quốc gia, đã được tuyển dụng vào viên chức.
Mỗi năm học, vị trí sắp xếp các lớp có thể thay đổi nhưng việc bố trí các lớp
mẫu giáo 5 tuổi cũng vẫn được quan tâm. Các lớp mẫu giáo 5 tuổi được sắp xếp
gần nhau, ở tầng thấp hơn và có đầy đủ ánh sáng, sảnh rộng cho trẻ hoạt động.
Đầu năm, nhà trường đều trang bị đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật chất và

trang thiết bị đồ dùng, đồ chơi cho các lớp mẫu giáo lớn.
3.2. Kiểm tra, đánh giá các hoạt động giáo dục thường xuyên, không dạy
trước chương trình lớp 1:
- Kiểm tra việc thực hiện Chương trình giáo dục trẻ 5 tuổi:
Hàng tháng, Ban giám hiệu dù bận nhiều việc đến đâu cũng phải sắp xếp thời
gian kiểm tra việc thực hiện chương trình giáo dục của giáo viên lớp mẫu giáo 5
tuổi được 2 giáo viên/tuần, dự tất cả các hoạt động trong ngày của trẻ theo kế hoạch
giáo viên đã xây dựng. Từ đó đánh giá xem giáo viên đã đảm bảo truyền thụ đến trẻ
5 tuổi những kiến thức, kỹ năng cơ bản theo quy định chưa, từ những tồn tại hạn
chế để tìm ra các biện pháp khắc phục phù hợp, ví dụ: nếu trẻ chưa mạnh dạn cô
phải thường xuyên khích lệ, động viên trẻ, cho trẻ tham gia hoạt động nhiều hơn,
khen ngợi trẻ để trẻ thêm tự tin, nếu trẻ chưa nhớ được chữ cái cô cần cho trẻ ôn
luyện thêm mọi lúc, mọi nơi…

9


Qua việc kiểm tra, dự giờ thường xuyên đòi hỏi giáo viên tự giác thực hiện
chương trình. Nếu giáo viên nào vi phạm, tổ chức hoạt động không đảm bảo Ban
giám hiệu phải kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm khắc, tùy mức độ để nhắc nhở trực
tiếp hay phê bình trước hội đồng giáo viên, trừ điểm thi đua, lập biên bản vi phạm
và xử lý kỷ luật….
Lưu ý kiểm tra các kiến thức, kỹ năng giáo viên cần chuẩn bị cho trẻ trước
khi vào lớp 1 như: tư thế ngồi, cách cầm bút, kỹ năng hoạt động nhóm, làm quen
với toán, chữ cái, tập tô, tự lấy, cất đồ dùng học tập…
- Chỉ đạo giáo viên đổi mới phương phương giáo dục theo quan điểm “lấy trẻ
làm trung tâm” khi thực hiện các hoạt động giáo dục trẻ:
Một số giáo viên còn sử dụng phương pháp cũ cô nói – trò nghe dẫn đến cô
nói nhiều còn trẻ thì thụ động, cô chưa tạo ra được nhiều tình huống để trẻ được
giải quyết từ đó lĩnh hội tri thức, kỹ năng xã hội, chưa cho trẻ được hoạt động nhiều

với đồ dùng đồ chơi, được tư duy, tự đặt ra những câu hỏi thắc mắc trước các tình
huống, câu hỏi về sự vật, hiện tượng…
Việc sử dụng phương pháp cũ như vậy, những kiến thức, kỹ năng mà trẻ tiếp
thu được còn rất ít ỏi. Điều này làm chất lượng giáo dục trẻ 5 tuổi thấp hơn nhiều
so với mong đợi.
Để khắc phục tình trạng giáo dục trẻ theo phương pháp cô nói – trò nghe,
dạy bằng cách áp đặt các suy nghĩ, hiểu biết của giáo viên cho trẻ, bắt trẻ phải thụ
động tiếp nhận, tất cả các trẻ đều chỉ áp dụng một phương pháp như nhau thì cần
thiết phải đổi mới phương pháp giáo dục trẻ.
Trước tiên, người quản lý phải bồi dưỡng nâng cao nhận thức để giáo viên
thực sự thấm nhuần quan điểm “dạy học lấy trẻ làm trung tâm”, từ đó yêu cầu giáo
viên xây dựng kế hoạch phải thể hiện được quan điểm đó. Ví dụ: Với hoạt động
học, giáo viên phải đề ra được các hoạt động, tạo các tình huống có vấn đề hệ thống
câu hỏi gợi ý hoặc nâng cao.
Khi tổ chức giờ học, giáo phải cho trẻ được trải nghiệm, để trẻ thảo luận và
rút ra kiến thức, kỹ năng, thái độ cho bản thân. Giáo viên cần lưu ý đến phương
pháp giáo dục cá biệt để phát huy các tố chất của cá nhân. Mỗi trẻ có những khả
năng riêng biệt và không đồng đều vì vậy giáo viên phải có sự linh hoạt trong khi
dạy trẻ, đưa ra yêu cầu cao hơn đối với những trẻ nhận thức nhanh, hiểu biết nhiều
hơn các trẻ khác và gợi mở, hướng dẫn đối với những trẻ chưa tiếp thu được.
Phương pháp động viên khích lệ cần được phát huy nhiều hơn trong giờ học
đối với trẻ mầm non. Tạo cho trẻ thái độ tích cực, hào hứng tham gia các hoạt động
và rèn luyện cho trẻ tính mạnh dạn, tự tin. Thực tế hiện nay cho thấy, khi giáo dục

10


trẻ nhỏ người lớn thường hay thiếu kiên nhẫn khi trẻ không làm được theo yêu cầu
dẫn đến quát mắng trẻ, khó chịu đối với trẻ hoặc chỉ gọi những trẻ nhanh nhẹn
tham gia. Điều này ảnh hưởng rất xấu đến tâm lý của trẻ, làm trẻ trở nên nhút nhát,

thiếu tự tin. Người cán bộ quản lý cần quán triệt giáo viên thực hiện phương pháp
này một cách hiệu quả nhất, nếu thực hiện không tốt cần có những biện pháp xử lý
kịp thời, tạo cho trẻ được hưởng một môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn.
Tăng cường các hoạt động giáo dục trẻ ở môi trường bên ngoài lớp học như
sân trường, vườn cổ tích, các địa điểm danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử gần
gũi…vừa giáo dục trẻ một cách trực quan, sinh động nhất vừa rèn luyện cho trẻ kỹ
năng sống phù hợp.
Nhà trường cần có nhiều hình thức bồi dưỡng cho giáo viên về đổi mới
phương pháp giảng dạy thông qua hội thảo chuyên đề, sinh hoạt tổ chuyên môn ở
trường, tham quan, dự giờ các trường bạn....
Việc kiểm tra, đánh giá các hoạt động giáo dục trẻ cần phải được duy trì
thường xuyên, liên tục. Thực tế hiện nay đôi khi do các hoạt động phong trào quá
nhiều dẫn đến thời gian dành cho công tác kiểm tra, đánh giá còn chưa nhiều. Vì
vậy, ban giám hiệu phải thực sự tranh thủ mọi thời gian có thể để kiểm tra, đánh giá
giáo viên, từ đó mới phát hiện được những tồn tại, thiếu sót để khắc phục kịp thời.
- Chỉ đạo, kiểm tra chặt chẽ để giáo viên không dạy trước chương trình lớp 1:
Để nâng cao nhận thức cho giáo viên, Ban giám hiệu thường xuyên nêu
những tác hại của việc dạy trước chương trình, tác dụng của việc dạy đúng chương
trình, quy định của ngành để giáo viên nắm rõ, hiểu đúng. Đưa vào tiêu chí thi đua
để bình xét giáo viên hàng tháng
Kiểm tra đột xuất hoạt động của các lớp mẫu giáo 5 tuổi xem giáo viên có
thực hiện nghiêm túc hay không, xử lý nghiêm khắc nếu phát hiện ra vi phạm dạy
trước chương trình lớp 1.
Từ những biện pháp trên, tất cả giáo viên lớp mẫu giáo 5 tuổi đều thực hiện
nghiêm túc theo quy định.
3.3. Chỉ đạo tổ chức các phong trào, hội thi cho trẻ 5 tuổi hàng tháng:
Các phẩm chất, kỹ năng của trẻ chỉ được hình thành khi trẻ là chủ thể của
hoạt động. Vì vậy, Ban giám hiệu nhà trường đã xây dựng kế hoạch tổ chức các
phong trào, hội thi cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi hàng tháng để trẻ được tham gia.
Các hoạt động đã được tổ chức như: Bé trang trí lớp, làm đồ dùng đồ chơi;

Tham quan dã ngoại; Bé với an toàn giao thông, Bé tham gia bảo vệ môi trường,
tranh đẹp của bé, sinh hoạt tập thể cuối chủ đề…)

11


Nhà trường giao cho tổ trưởng triển khai, xây dựng kế hoạch, dự trù kinh
phí, chuẩn bị đồ dùng, phân công nhân lực thực hiện
Thông qua các hoạt động, tất cả trẻ được tham gia tích cực từ khâu chuẩn bị
đến khâu thực hành. Trẻ rất vui vẻ, hứng thú vì được học qua những hoạt động sinh
động, hấp dẫn.
Các hội thi cũng được tổ chức thường niên như: bé hát dân ca, Bé khéo tay,
Bé khỏe – Bé ngoan, Họa mi kể chuyện, Hội khỏe Bé mầm non, Bé thông minh
nhanh trí…giáo viên cũng đã tìm ra và bồi dưỡng cho những học sinh xuất sắc
được phát huy hết khả năng của mình.
Để đạt được kết quả tốt, giáo viên cũng phát huy hết khả năng của mình để
chuẩn bị cho trẻ, cho các hoạt động của trẻ được thành công, khẳng định chất lượng
giáo dục trẻ 5 tuổi của lớp mình trước đồng nghiệp và phụ huynh học sinh.
3.4. Chỉ đạo đánh giá nghiêm túc chất lượng giáo dục trên trẻ 5 tuổi
Công tác đánh giá có vai trò rất quan trọng giúp nhà trường khẳng định được
chất lượng dạy và học của giáo viên và học sinh. Bên cạnh việc kiểm tra, đánh giá
thường xuyên thì việc đánh giá chất lượng giáo dục trẻ 2 lần/năm học của Ban giám
hiệu phải được thực hiện nghiêm túc, đầy đủ mới đòi hỏi giáo viên cũng phải giáo
dục và đánh giá trẻ một cách nghiêm túc. Giáo viên tự đánh giá tất cả học sinh của
lớp mình trước sau đó Ban giám hiệu tiến hành đánh giá xác xuất; việc đánh giá
phải rất trung thực, khách quan, kết quả đánh giá trẻ cũng là một trong những tiêu
chí để đánh giá, xếp loại giáo viên, lớp hàng năm.
Nếu coi nhẹ việc đánh giá hoặc thực hiện qua loa, đại khái, mang tính chất
hình thức thì sẽ làm cho chất lượng dạy và học không được đánh giá đúng mức,
hoặc dẫn đến chất lượng yếu kém hoặc chất lượng cao nhưng “ảo” do mắc bệnh

thành tích.
Vì vậy, Ban giám hiệu phải thực hiện nghiêm túc cũng như chỉ đạo giáo viên
thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả việc đánh giá chất lượng giáo dục trên trẻ 5 tuổi
để chất lượng giáo dục trẻ ngày càng được nâng cao.
3.5. Phối hợp với phụ huynh trong việc rèn luyện kiến thức, kỹ năng cho
trẻ
Thực tế cho thấy trẻ mầm non dễ nhớ nhưng cũng nhanh quên, nếu giáo viên
không thường xuyên ôn luyện, củng cố thì kiến thức, kỹ năng của trẻ không bền
vững, chỉ lưu lại được trong thời gian ngắn. Hoạt động ở trường có rất nhiều, trẻ
không thể nhớ ngay tất cả. Vì vậy, chúng tôi đã chỉ đạo giáo viên thường xuyên
thực hiện việc phối hợp với phụ huynh để ôn luyện kiến thức, kỹ năng cho trẻ khi

12


trẻ ở nhà với gia đình vào buổi tối, thứ 7, chủ nhật qua trao đổi trực tiếp hàng ngày
hoặc thông qua góc tuyên truyền, tờ rơi thông báo…Khi phối hợp với phụ huynh
cần lưu ý một số vấn đề sau:
* Về phía giáo viên:
Giáo viên cần có thái độ thân mật, cởi mở với cha mẹ các cháu để họ có thể
coi mình như người nhà mà trao đổi một cách tự nhiên về tình hình sức khỏe cũng
như tính tình của các cháu đồng thời góp ý chân tình cho GVMN về các mặt nuôi
dạy trẻ.
- Thường xuyên thông báo kịp thời tình hình về mọi mặt của từng trẻ cho cha
mẹ trẻ biết cùng các biện pháp xử lý cụ thể đối với từng trường hợp đặc biệt để tạo
sự nhất trí cao giữa trường mầm non với gia đình.
- Biết lắng nghe những lời đóng góp của các bậc cha mẹ trong việc chăm sóc
giáo dục trẻ. Tiếp thu các ý kiến đúng nhưng không “theo đuôi” bởi lẽ trong các ý
kiến đóng góp của phụ huynh nhiều khi không tránh khỏi tính chủ quan. Có bậc cha
mẹ xuất phát từ kỳ vọng quá cao đối với con mình mà không tính đến các quy luật

phát triển của trẻ, cho nên muốn cho trẻ sớm biết đọc, biết viết, biết tính toán, ép trẻ
ăn thứ trẻ không thích…Gặp những trường hợp đó, giáo viên cần trao đổi, phân tích
trên cơ sở khoa học về sự phát triển của trẻ em để cùng họ làm tốt việc nuôi dạy trẻ,
giúp trẻ phát triển đúng thì, đúng lứa, tránh đốt cháy giai đoạn làm khổ trẻ.
* Về phía phụ huynh:
- Phối hợp chặt chẽ với giáo viên trong việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ trước
khi vào lớp 1. Sẵn sàng tiếp thu các ý kiến trao đổi của giáo viên, đóng góp những
hiểu biết của mình về đặc điểm tâm sinh lý riêng của trẻ để cùng cô giáo dục trẻ đạt
kết quả cao hơn. Chủ động trong việc ôn luyện cho trẻ tại gia đình.
- Nhiệt tình tham gia vào các phong trào, hội thi của trường, của lớp, khích lệ
để trẻ tham gia tích cực trong các hoạt động. Được sự tham gia nhiệt tình của cha
mẹ, niềm vui của trẻ sẽ được nhân lên rất nhiều bởi lẽ: khi nhìn thấy cha mẹ cùng
tham gia hoạt động với cô giáo trẻ sẽ cảm thấy trường mầm non như gia đình của
mình.
- Coi cô giáo như người thân, tin cậy để kịp thời thông báo tình hình của trẻ,
cùng cô tìm kiếm cách thức nuôi dạy trẻ hiệu quả. Tránh tình trạng đối phó, phản
ánh sai lệch về trẻ, mặc dù đó là hình ảnh tô vẽ cho con mình đẹp hơn do sĩ diện
của cha mẹ. Hiểu đúng tình trạng của trẻ là điều kiện quan trọng dẫn đến thành
công trong việc nuôi dạy các cháu
Sự phối hợp giữa giáo viên và phụ huynh trong việc giáo dục trẻ là điều kiện
quan trọng đảm bảo cho việc chăm sóc giáo dục trẻ thành công, nếu không sẽ thất

13


bại khi sự kết hợp này lỏng lẻo, “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược” hoặc phó mặc
cho nhà trường.
3.6. Đẩy mạnh công tác thi đua, khen thưởng:
Thực tế cho thấy, nếu thi đua chỉ chia đều chỉ tiêu hàng năm, năm nay người
này, năm sau đến lượt người khác thì không thúc đẩy được chất lượng mà chỉ làm

cho các hoạt động trở nên trì trệ, giáo viên thì đòi hỏi quyền lợi mà không nhìn thấy
trách nhiệm phải đóng góp, phải xây dựng mới có được thành quả và vinh dự. Do
đó, việc đổi mới công tác thi đua là tất yếu. Chỉ có tập thể, cá nhân làm tốt mới
được danh hiệu, khen thưởng vì vậy có những tập thể, cá nhân thường xuyên được
khen thưởng nhưng cũng có những lớp, cá nhân không được khen thưởng dù nhiều
năm.
Công tác bình xét thi đua khen thưởng được thực hiện từ các tổ một cách
công khai, dân chủ. Mặc dù kinh phí cho công tác thi đua khen thưởng còn rất
nhiều khó khăn nhưng chúng tôi vẫn cố gắng để duy trì đảm bảo khen thưởng cho
tập thể lớp, tổ, cá nhân có thành tích cao trong các hoạt động chuyên môn và phong
trào của nhà trường từng tháng, học kỳ, cả năm học. Lấy kết quả thi đua làm căn cứ
để xét nâng lương trước thời hạn, đánh giá năng lực theo chuẩn nghề nghiệp, bồi
dưỡng để trở thành giáo viên cốt cán, tổ trưởng, tổ phó chuyên môn. Vì vậy, đã
thúc đẩy được các phong trào hoạt động trong nhà trường ngày càng sôi nổi, các cá
nhân đã không ngừng cố gắng để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
2.4. Hiệu quả của SKKN:
- Đối với hoạt động giáo dục:
Sau khi áp dụng các giải pháp và tiến hành khảo sát, đánh giá trên trẻ, tôi thu
được kết quả như sau:

TT

Lớp

Số
trẻ

1
2
3

4
5

A1
A2
A3
A4
A5

41
38
40
40
41

Tốt
22
24
26
24
27

Tỷ lệ
53,7%
63,2%
65%
60%
65,9%

Kết quả đánh giá

Khá Tỷ lệ TB Tỷ lệ
9
7
5
7
6

21,9%
18,4%
12,5%
17,5%
14,6%

10
7
9
9
8

24,4%
18,4%
22,5%
22,5%
19,5%

Chưa Tỷ lệ
đạt
0
0
0

0
0
0
0
0
0
0
14


Toàn
khối

200

122

61%

35

17,5%

43

21,5%

0

0

Trẻ mạnh dạn, tự tin, tích cực tham gia các hoạt động
Trẻ được chuẩn bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng, tâm thế để sẵn sàng bước vào
lớp 1. Có khả năng sử dụng ngôn ngữ mạch lạc, chủ động tìm hiểu thế giới xung
quanh, thích đặt câu hỏi…
- Đối với bản thân:
+ Tìm ra được các biện pháp đổi mới trong công tác quản lý nhằm nâng cao
chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ trong trường nói chung và chất lượng giáo dục trẻ
mẫu giáo 5 tuổi nói riêng.
+ Tích lũy thêm được nhiều kinh nghiệm cho bản thân trong công tác quản lý
- Đối với đồng nghiệp và nhà trường:
+ Nâng cao nhận thức cho giáo viên trong việc giáo dục trẻ mẫu giáo 5 tuổi,
chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ vào lớp 1.
+ Phổ biến và áp dụng sáng kiến kinh nghiệm rộng rãi đến tất cả giáo viên
trong nhà trường vào quá trình giáo dục trẻ góp phần nâng cao chất lượng chuyên
môn.
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
Quá việc nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng
giáo dục trẻ mẫu giáo 5 tuổi, chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ bước vào lớp 1” tôi rút ra
các bài học kinh nghiệm như sau:
- Cần sắp xếp, bố trí phân công giáo viên đứng lớp mẫu giáo 5 tuổi hợp lý,
đảm bảo trình độ chuyên môn, năng lực sư phạm vững vàng, nhiệt tình, sáng tạo,
có uy tín và kinh nghiệm trong công tác giáo dục trẻ.
- Đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ dùng đồ chơi cho
các lớp mẫu giáo 5 tuổi.
- Kiểm tra các hoạt động giáo dục thường xuyên, không dạy trước chương
trình lớp 1.
- Thường xuyên tổ chức các phong trào, hội thi cho trẻ để trẻ được tham gia
và làm chủ hoạt động.
- Chỉ đạo đánh giá nghiêm túc chất lượng giáo dục trên trẻ

15


- Đổi mới công tác thi đua – khen thưởng để động viên, khích lệ giáo viên
tích cực hơn nữa trong việc nâng cao chất lượng giáo dục trẻ mẫu giáo 5 tuổi,
chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ bước vào lớp 1.
Để thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc – giáo dục trẻ, chúng tôi kính đề nghị
lãnh đạo các cấp, các ngành tiếp tục quan tâm hỗ trợ địa phương đầu tư cơ sở vật
chất, trang thiết bị cho các nhà trường, có chính sách cải thiện đời sống cho giáo
viên mầm non, tổ chức cho cán bộ quản lý, giáo viên được tham quan, học tập kinh
nghiệm hàng năm
Trên đây là một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục trẻ 5 tuổi
tại trường mầm non Tân Sơn, thành phố Thanh Hóa. Sáng kiến kinh nghiệm không
tránh khỏi thiếu sót. Rất mong được sự góp ý của Hội đồng xét duyệt và các đồng
nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 8 tháng 4 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
người khác
Người viết

Phạm Thị Minh Thanh

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Chương trình Chăm sóc – Giáo dục mầm non – Nhà xuất bản Giáo dục.
2. Hướng dẫn thực hiện Chương trình Chăm sóc – Giáo dục mầm non cho trẻ 5

- 6 tuổi – Nhà xuất bản Giáo dục
16


3. Tạp chí Giáo dục mầm non – Vụ Giáo dục mầm non
4. Luật giáo dục
5. Tổng quan về khoa học quản lý và quản lý giáo dục – Nguyễn Thị Tuyết
Hạnh – Học viện quản lý giáo dục
6. Giáo trình Giáo dục học đại cương – Hà Thị Mai – Trường Đại học Đà Lạt
7. Giáo trình Quản lý nhà nước và quản lý giáo dục đào tạo – PGS.TS Phạm
Viết Vượng – Trường Đại học sư phạm Hà Nội 2013.

17