skkn một số biện pháp sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo vào các lĩnh vực phát triển cho trẻ nhà trẻ 24 36 tháng tuổi ở trường mầm non thiệu tiến

MỤC LỤC
STT
I
1
2
3
4
II
1
2

3

4
III
1
2
3
4

NỘI DUNG
MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Cơ sở lý luận của nội dung sáng kiến kinh nghiệm
Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng nội dung sáng
kiến kinh nghiệm
Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề

Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch làm đồ dùng đồ
chơi.
Giải pháp 2: Phối hợp với hội phụ huynh học sinh
sưu tầm nguyên vật liệu và cùng trẻ làm đồ dùng đồ
chơi thông qua mỗi buổi chiều thứ 6 một tháng 1
lần.
Giải pháp 3: Sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo đưa vào
các lĩnh vực phát triển của trẻ.
Giải pháp 4: Sử dụng đồ chơi tự tạo cho trẻ qua các
hoạt động khác:
Giải pháp 5: Sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo trong
các hội thi của trẻ do nhà trường tổ chức.
Hiệu quả của nội dung sáng kiến kinh nghiệm đối với
hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà
trường
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
Kết luận.
Kiến nghị.
Tài liệu tham khảo
Danh mục các đề tài SKKN mà tác giả đã được Hội
đồng Cấp Phòng giáo dục và đào tạo, Cấp Sở giáo
dục và đào tạo và cấp cao hơn đánh giá đạt từ loại C
trở lên.

TRANG
1
1
2
2
2

2
2
3
5
5
5
8
14
16
16
18
18
18
20

1


I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
“Vì lợi ích mười năm trồng cây
Vì lợi ích trăm năm trồng người”[1]
Đó là câu nói mà Bác Hồ luôn nhắc nhở và căn dặn cho mọi thế hệ của dân
tộc Việt Nam “Trồng người” là công việc “trăm năm”, không thể nóng vội “một
sớm một chiều”, không phải làm một lúc là xong, cũng không phải tùy tiện, đến
đâu hay đến đó.Thấm nhuần tư tưởng của Hồ Chí Minh,Đảng ta khẳng định
“nguồn lực” con người là quý báu nhất và có vai trò quyết định to lớn đối với
nước ta, trong đó giáo dục Mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục
quốc dân và là một chiến lược phát triển nguồn lực con người luôn được Đảng
và nhà nước đặc biệt quân tâm.

Như chúng ta đã biết đối với trẻ ở độ tuổi mầm non vui chơi chính là hoạt
động chủ đạo của trẻ, qua vui chơi có thể phản ánh hiện thực xung quanh trẻ một
cách sáng tạo và độc đáo.Trẻ nhỏ cần rất nhiều cơ hội để học và khám phá thông
qua hoạt động chơi hàng ngày. Nhưng trẻ sẽ chơi bằng cách nào và chơi như thế
nào để trẻ cảm thấy thoải mái và thích thú thì đồ chơi chính là phương tiện duy
nhất khiến trẻ vui chơi một cách hứng thú nhất. Chơi với đồ chơi giúp trẻ được
thao tác, được hoạt động, trải nghiệm, được thể hiện những nhu cầu cá nhân,
được phát triển cân đối hài hòa, từ đó giúp trẻ phát triển toàn diện. Chơi là cách
học phù hợp nhất khi người lớn muốn trẻ tìm tòi khám phá, giúp trẻ được phát
triển kỹ năng, hiểu biết trong rất nhiều tình huống khác nhau. Đồ chơi là yếu tố
thúc đẩy trẻ em thực hiện nhiều hành động và thao tác khác nhau có tác dụng rèn
luyện thể lực cho trẻ. Đồ dùng đồ chơi có tác dụng lớn lao đến việc hình thành
và phát triển nhân cách của trẻ. Đặc biệt là những đồ chơi tự tạo, khi được chơi
với những loại đồ chơi tự tạo sẽ giúp cho trẻ chơi một cách hào hứng hơn, đồng
thời tạo cho trẻ có cảm giác thân thiện hơn với môi trường hơn nữa việc chơi với
đồ chơi tự tạo sẽ phát huy được ở trẻ khả năng tư duy, sáng tạo của trẻ, trẻ có thể
tự mình tìm tòi, khám phá và trải nghiệm bằng cách có thể tự mình tạo ra những
loại đồ chơi theo ý tưởng của trẻ.
“Đồ chơi là một phần quan trọng trong vui chơi của trẻ mầm non, đồ chơi là
người bạn đồng hành thân thiết của trẻ, đem lại niềm vui cho trẻ và là khởi
nguồn của những xúc cảm - tình cảm tích cực ở trẻ”[2].
Đồ chơi hết sức cần thiết đối với trẻ, nó có tác dụng và ý nghĩa thật to lớn và
sâu sắc đối với trẻ độ tuổi mầm non, vì bất kể một trẻ em nào đều có nhu cầu
chơi và rất yêu quí đồ chơi, chúng sống và hành động cùng với đồ chơi. Đồ chơi
giúp trẻ em tìm hiểu, khám phá thế giới xung quanh, nó giúp các em làm quen
với những đặc điểm, tính chất của nhiều đồ vật, biết được công dụng của chúng
trong sinh hoạt và trong lao động của con người. Đồ chơi còn là phương tiện
giúp trẻ phát hiện ra những hoạt động thông qua mối quan hệ của người với
người trong xã hội dần dần biết ra nhập vào các mối quan hệ đó. Hoạt động với
đồ chơi vừa làm thỏa mãn nhu cầu vui chơi,vừa làm cho đôi bàn tay khéo léo,

2


đôi chân dẻo dai cơ thể mềm mại, hình dáng phát triển cân đối hài hòa và giúp
trẻ có thể tham gia tốt vào cuộc sống xã hội sau này.
Trên thị trường hiện nay đồ chơi rất đa dạng và phong phú, tuy nhiên những
đồ chơi trên thị trường đó không thể đáp ứng đủ nhu cầu được hoạt động, được
vui chơi của trẻ. Hơn nữa việc mua đủ đồ dùng, đồ chơi sẽ ảnh hưởng đến kinh
tế không chỉ của gia đình mà còn ảnh hưởng đến tài chính của nhà trường, trong
khi đó các phế liệu từ cuộc sống và từ gia đình trẻ lại có rất nhiều, và từ những
nguyên vật liệu đó giáo viên có thể tạo ra những đồ dùng đồ chơi phong phú về
chủng loại và đẹp mắt. Đây cũng chính là một hình thức giúp trẻ biết chia sẻ,
phát huy khả năng tư duy, tìm tòi và sáng tạo từ những cái vô ích thành những
cái có ích. Vì vậy việc làm đồ dùng đồ chơi từ những nguyên vật liệu phế thải
cho trẻ hoạt động là một việc làm rất bổ ích và rất cần thiết đối với giáo viên
mầm non.
Nắm bắt được tầm quan trọng của việc trẻ chơi với đồ chơi tự tạo bản thân
đã tìm tòi nghiên cứu và lựa chọn đề tài: “Một số biện pháp sử dụng đồ dùng đồ
chơi tự tạo vào các lĩnh vực phát triển cho trẻ nhà trẻ 24-36 tháng tuổi ở trường
mầm non Thiệu Tiến”.
2. Mục đích nghiên cứu
Xuất phát từ thực tiễn về việc sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo vào các hoạt
động của trẻ tại lớp học, tôi nhận thấy việc sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo vào
các lĩnh vực cho trẻ nhà trẻ 24-36 tháng tuổi ở trường mầm non Thiệu Tiến là rất
cần thiết nhằm tạo ra nhiều loại đồ dùng đồ chơi đa dạng, phong phú phục vụ
cho các hoạt động học tập, vui chơi của trẻ ở trường mầm non Thiệu Tiến.
3. Đối tượng nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu về một số biện pháp sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo vào
các lĩnh vực phát triển cho trẻ nhà trẻ 24-36 thàng tuổi ở trường mầm non

Thiệu Tiến.
4. Phương pháp nghiên cứu
“Sử dụng các phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết; phương
pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin; “phương pháp đàm thoại”[3];
phương pháp thống kê, xử lý số liệu.
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
“Đồ chơi là người bạn đồng hành thân thiết của trẻ, là phương tiện cơ bản
cho trẻ chơi mà học”[4]. Đồ chơi nói một cách đơn giản đó là phương tiện dùng
để chơi, nó là những đồ vật cụ thể giúp trẻ thỏa mãn được nhu cầu vui chơi, học
tập của trẻ. Đồ chơi có tác dụng giúp trẻ phát triển toàn diện cả về đức, trí, thể,
mĩ và lẫn tinh thần cho trẻ trong đó việc phát triển tình cảm thẩm mĩ vô cùng
quan trọng. Vì vậy đồ chơi phải kích thích được hoạt động của trẻ, đồng thời
phải mang tính giáo dục và khơi gợi những tình cảm thẩm mĩ tốt cho trẻ.
Đồ chơi là thế giới riêng của trẻ và là con đường dẫn trẻ đi vào tìm hiểu và
khám phá thế giới xung quanh một cách hiệu quả nhất, chỉ có đồ chơi mới giúp
trẻ được thỏa mãn nhu cầu được vui chơi, được trải nghiệm. Đặc biệt việc sử

3


dụng những đồ chơi tự tạo vào các hoạt động ở góc chơi của trẻ càng nhiều sẽ
càng khuyến khích trẻ tích cực hoạt động, tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ được
tìm tòi và khám phá thế giới xung quanh. Tuy nhiên việc làm đồ dùng, đồ chơi
cho trẻ sử dụng phải đảm bảo an toàn và có tính thẩm mĩ đối với trẻ.
Đồ dùng đồ chơi có ý nghĩa lớn đối với việc phát triển tâm sinh - lý, trí tuệ,
tình cảm, thẩm mỹ và góp phần to lớn vào sự hình thành và phát triển nhân cách
của con người mới trong xã hội. Nhất là đối với những đồ dùng đồ chơi tự tạo,
khi trẻ được chơi và được sử dụng những đồ dùng đồ chơi do chính bàn tay trẻ
làm ra sẽ giúp trẻ hình thành khả năng sáng tạo, tính tư duy, sự chú ý và ghi nhớ

có chủ định, góp phần vào sự phát triển trí tuệ của trẻ.
Việc sử dụng những đồ dùng đồ chơi từ những nguyên vật liệu sẵn có ở địa
phương vào các hoạt động của trẻ sẽ góp phần phát triển toàn diện nhân cách trẻ
là một trong những phương tiện hữu hiệu nhất để phát triển trí tuệ và óc sáng tạo
ở trẻ.
Với nhiệm vụ là một người giáo viên mầm non, để thỏa mãn được nhu cầu
cần được vui chơi cần được hoạt động với đồ vật theo đúng tâm lý và khả năng
của trẻ đó là “Học bằng chơi, chơi bằng học”. Đây cũng chính là tiền đề quan
trọng để hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ để sau này.
2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Năm học 2016 - 2017 tôi được ban giám hiệu phân công chủ nhiệm nhóm
trẻ 24-36 tháng tuổi (Nhóm D5). Số lượng học sinh 15 trẻ. Trong suốt quá trình
thực hiện đề tài tại nhóm D5 tôi đã gặp những thuận lợi và khó khăn sau:
a. Thuận lợi:
Trường Mầm Non Thiệu Tiến nằm trên địa bàn Xã Thiệu Tiến, một xã nằm
cách xa trung tâm Huyện Thiệu Hóa về phía tây, Trường Mầm non Thiệu Tiến là
trường có quy mô cơ sở vật chất khang trang đạt chuẩn quốc gia Mức độ I.
Khuôn viên trường luôn đảm bảo, thoáng mát xanh, sạch, đẹp, an toàn.
Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm tạo điều kiện về mọi mặt như: Đầu
tư cơ sở vật chất, đồ dùng đồ chơi phục vụ cho các hoạt động chăm sóc giáo dục
trẻ.
Hàng tháng nhà trường chỉ đạo chuyên môn thường xuyên phát động các
phong trào thi đua “Làm đồ dùng đồ chơi” theo từng chủ đề tạo điều kiện cho
các giáo viên được tìm tòi, sáng tạo và tạo ra những sản phẩm độc đáo để phục
vụ cho quá trình giảng dạy hằng ngày.
Bản thân luôn yêu nghề mến trẻ, nhiệt tình trong công việc tâm huyết với
nghề.
Vật liệu, phế liệu đồ dùng để chuẩn bị cho việc làm đồ dùng đồ chơi dễ tìm
dễ kiếm.
Bản thân được trực tiếp đi tham quan nhiều các chuyên đề về hướng dẫn

làm đồ dùng đồ chơi do Phòng Giáo Dục và nhà trường tổ chức.
Luôn được sự quan tâm của phụ huynh luôn ủng hộ và quyên góp nguyên
vật liệu sẵn có ở địa phương để cô và trẻ cùng làm đồ dùng đồ chơi tại nhóm để
phục vụ cho các hoạt động của trẻ.

4


b. Khó khăn:
Bên cạnh những thuận lợi nêu trên thì trong quá trình thực hiện vẫn còn gặp
không ít những khó khăn sau:
Thiệu Tiến là một xã có điều kiện kinh tế còn thấp so với mặt bằng chung
trong huyện. Người dân đa phần là làm nông nghiệp không có nghề phụ, chính
vì thế bố mẹ học sinh đều phải đi làm ăn xa để con ở nhà với ông bà. Do vậy
trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ vẫn còn gặp nhiều bất cập.
Cơ sở vật chất có nhưng chưa đồng bộ, kinh phí để mua đồ dùng phục vụ
cho các hoạt động giảng dạy của nhà trường còn nhiều hạn hẹp.
Trong lớp do tôi chủ nhiệm có tổng số 15 cháu đa số các cháu mới đi học
còn quấy khóc. Do vậy quá trình tham gia vào các hoạt động cùng các bạn trong
lớp của trẻ còn nhiều hạn chế.
Lớp có 15 cháu khi tổ chức cho trẻ tham gia vào các hoạt động theo kế
hoạch đề ra thì đồ dùng đồ chơi sẵn có cho cô và trẻ hoạt động còn hạn hẹp và
chưa phong phú, chưa đồng bộ, chưa đủ để phục vụ cho các hoạt động học tập
và vui chơi của trẻ.
Tài liệu phục vụ cho việc hướng dẫn làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ còn ít.
Do tính chất công việc phải ở trường cả ngày nên giáo viên có ít thời gian
để nghiên cứu làm đồ dùng đồ chơi theo ý tưởng và mới lạ.
Vẫn còn một số phụ huynh chưa có nhận thức đúng về vai trò của đồ dùng
đồ chơi, phần lớn các phụ huynh đều chiều theo sở thích của con cái mình để đi
mua đồ chơi bán trên thị trường như: súng, dao kiếm,…Mặc dù đó chỉ là những

đồ chơi để phục vụ cho trẻ chơi nhưng lại rất nguy hiểm và không an toàn cho
trẻ và nhất là những đồ chơi ấy lại mang tính bạo lực như vậy sẽ có ảnh hưởng
rất lớn đến nhận thức của trẻ sau này.
Từ những thuận lợi và khó khăn nêu trên tôi đã tiến hành khảo sát thực
trạng việc sử dụng đồ dùng đồ chơi tại lớp tôi như sau:
c. Kết quả khảo sát thực trạng.
BẢNG KHẢO SÁT ĐẦU NĂM HỌC
TT
1
2
3

Nội dung
Hoạt động chơi tập
Hoạt động vui chơi
Hoạt động khác

Số
trẻ Tốt
15
15
15

2
2
3

Kết quả
%

Khá

%

TB

%

Yếu

%

13,3 %
13,3%
20,3%

5
4
4

33.4%
26,4%
26,4%

6
7
6

40%
47%

40%

2
2
2

13,3%
13,3%
13,3%

Kết quả khảo sát từ thực tiễn cho ta thấy đồ dùng đồ chơi chưa đủ và chưa
phong phú để cho trẻ chơi ở các hoạt động nên kết quả sử dụng đạt ở mức độ tốt
còn ít chủ yếu là ở mức độ khá, trung bình và vẫn còn học sinh yếu kém.
Từ những kết quả khảo sát trên, đây cũng chính là những vấn đề tôi băn
khoăn trăn trở phải làm thế nào để sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo vào các lĩnh
vực phát triển cho trẻ 24-36 tháng tuổi ở trường mầm non Thiệu Tiến được tốt

5


hơn và đây cũng là lý do để tôi tìm hiểu áp dụng các biện pháp sử dụng đồ dùng
đồ chơi tự tạo vào các lĩnh vực phát triển cho trẻ nhằm mục đích nâng cao chất
lượng các hoạt động trong ngày của trẻ đồng thời giúp trẻ tham gia vào các hoạt
động một cách hứng thú, tạo cho trẻ có cảm giác thoải mái, tích cực và có nhiều
sáng tạo trong quá trình chơi và hoạt động với những đồ dùng đồ chơi tự tạo góp
phần tích cực vào việc hình thành nhân cách toàn diện cho trẻ.
3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch làm đồ dùng đồ chơi.
Ngay từ đầu năm học để có thể làm đồ dùng đồ chơi từ những nguyên vật
liệu phế thải cho trẻ hoạt động một cách có hiệu quả, giúp trẻ hứng thú, tích cực

tham gia hoạt động. Trước hết tôi đã kiểm tra, phân loại đồ dùng phục vụ cho
hoạt động học tập, đồ dùng phục vụ cho hoạt động vui chơi và các hoạt động
khác theo từng chủ đề xem trong chủ đề đó còn thiếu những loại đồ dùng gì? cần
phải làm bổ sung thêm những đồ dùng gì để phục vụ cho chủ điểm đang học và
bằng những kinh nghiệm từ thực tế sau đó tôi mới bắt tay vào xây dựng kế
hoạch làm đồ dùng đồ chơi cụ thể cho từng hoạt động trong ngày của trẻ cũng
như các chủ điểm mà trẻ đang học và đang bắt đầu học một cách có hiệu quả
nhất. Nhưng làm thế nào để làm ra được những đồ chơi hấp dẫn trẻ tham gia vào
các hoạt động và làm những đồ chơi đó bằng những nguyên vật liệu gì?
Ví dụ: Chủ đề “Những con vật đáng yêu” đồ chơi cần làm là một số con vật
gần gũi xung quanh trẻ như: Con gà, con vịt, con mèo, con thỏ, con lợn ...
Chủ đề: “Đồ dùng bé yêu thích” đồ chơi cần làm là: Quần, áo, mũ, giầy,
dép, ô tô ....
Sau khi đã xây dựng kế hoạch cụ thể về việc làm đồ dùng đồ chơi bằng các
nguyên vật liệu phế thải tôi bắt đầu tìm kiếm các nguyên vật liệu chuẩn bị cho
việc làm đồ dùng đồ chơi, đây là phần việc hết sức quan trọng giúp cho việc làm
đồ dùng đồ chơi diễn ra xuyên suốt một năm học và đạt được hiệu quả. Đó là
những nguyên liệu sẵn có tại địa phương như: các loại chai, lọ, vỏ chai com pho,
hạt cao su, vỏ hến, thìa sữa chua, nắp chai, lon bia, bẹ cau, vỏ sữa su su, vỏ
ngao, vỏ thạch rau câu, nắp chai, hộp linh kiện, hộp mì tôm, vải, len vụn, vỏ chai
nước giải khát, vỏ hộp sữa, lá cây, ống nhựa, que kem, ống hút, ......để tạo ra sản
phẩm.
Ví dụ: Với những hộp sữa chua, vỏ thạch rau câu, vỏ chai sữa...Tôi sẽ tạo ra
những đồ chơi chiếc ô tô, những con trâu, con lợn ngộ nghĩnh để phục vụ cho
hoạt động có chủ định. Còn những mảng giấy màu, chai lọ nhựa, giấy bọc hoa,
bìa thùng cát tông.... tôi sẽ cắt tỉa tạo thành những bông hoa, những con vật ngộ
nghĩnh để trang trí môi trường nhóm lớp cho trẻ hoạt động. Nên khi bắt đầu làm
đồ dùng đồ chơi cô phải tạo ra những loại đồ chơi theo đúng chủ đề hoặc theo
mục đích để sử dụng đồ chơi đó như thế nào cho phù hợp.
Giải pháp 2: Phối hợp với hội phụ huynh học sinh sưu tầm nguyên vật

liệu và cùng trẻ làm đồ dùng đồ chơi thông qua mỗi buổi chiều thứ 6 một
tháng 1 lần.

6


- Câu nói của Bác Hồ luôn là kim chỉ nam cho mọi hoạt động
“Dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng
song”.
Việc tận dụng các nguyên vật liệu phế thải sẵn có để làm đồ dùng dạy học,
đồ chơi cho trẻ chơi đã trở thành việc thường xuyên của giáo viên mầm non. Để
có đủ nguyên vật liệu để làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động thu hút được sự
quan tâm của cha, mẹ trẻ vào các hoạt động chăm sóc và giáo dục trẻ tôi đã trực
tiếp trao đổi và tuyên truyền tới tất cả các bậc phụ huynh trong nhóm cùng bắt
tay vào thu gom và tìm kiếm các nguyên vật liệu phế thải để làm đồ dùng đồ
chơi cho trẻ hoạt động. Tuy nhiên để thu hút được sự quan tâm của cha mẹ trẻ
vào các hoạt động chăm sóc và giáo dục trẻ tôi đã trao đổi và tuyên truyền tới tất
cả các bậc phụ huynh qua bảng tuyên truyền của lớp, qua cuộc trao đổi trực tiếp
trong giờ đón, trả trẻ để phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc làm và sử
dụng đồ chơi trong các hoạt động phát triển các lĩnh vực phát triển cho trẻ đồng
thời nêu lên sự bất cập của những đồ dùng đồ chơi sẵn có như: vừa tốn tiền mua
mà không đảm bảo an toàn khi sử dụng trong khi đó việc sử dụng những đồ
dùng đồ chơi tự tạo từ những nguyên vật liệu phế thải sẵn có như: các loại chai,
lọ, vỏ chai com pho, thìa sữa chua, nắp chai, lon bia... sẽ tạo ra được rất nhiều
đồ dùng có ích cho trẻ chơi mà lại không tốn kém. Kết quả hầu hết phụ huynh
trong lớp đều phấn khởi và tích cực quyên góp nguyên vật liệu để cô và trẻ cùng
làm đồ dùng đồ chơi vì qua những việc làm nhỏ bé đó phụ huynh đã được cùng
với cô giáo góp một phần không nhỏ của mình vào việc học tập của con em họ
và sau mỗi lần vận động tuyên truyền như vậy tôi đã có rất nhiều các nguyên vật
liệu và tạo được nhiều đồ chơi ngộ nghĩnh cho trẻ hoạt động.

(Phụ huynh góp phể liệu cho cô)

(Đồ chơi được làm từ phế liệu phụ huynh góp)

7


Để có đủ số lượng đồ dùng đồ chơi theo các hoạt động của từng chủ đề mà
tôi đã kiểm tra ngay từ đầu năm học. Tôi đã tuyên truyền với các bậc phụ huynh
về tầm quan trọng việc làm và sử dụng đồ dùng đồ chơi từ các nguyên vật liệu
sẵn có từ địa phương nhằm phục vụ cho hoạt động chơi và hoạt động học của
trẻ, đồng thời đề xuất với phụ huynh mỗi tháng một lần vào ngày thứ 6 sẽ tổ
chức cho phụ huynh và trẻ tham gia làm đồ dùng đồ chơi để phục vụ cho hoạt
động chăm sóc nuôi dưỡng và giáo dục trẻ. Việc làm này sẽ giúp trẻ được rèn
luyện kỹ năng làm đồ dùng đồ chơi để chơi một cách khéo léo và từ đó phát huy
được tính sáng tạo ở trẻ. Khi trẻ được tự tay mình làm ra những đồ dùng đồ chơi
ngộ nghĩnh, xinh xắn lại gần gũi với trẻ lại có thể sử dụng vào các hoạt động học
tập và vui chơi của trẻ, trẻ sẽ rất hứng thú. Không những thế còn tạo sự gắn kết
giữa phụ huynh, cô giáo và trẻ.
Ví dụ: Khi chuẩn bị chuyển sang học chủ điểm: “Bé có thể đi đến khắp mọi
nơi bằng phương tiện gì” qua kiểm tra còn thiếu đồ dùng về phương tiện giao
thông đường thủy tôi đề xuất với phụ huynh để cùng cô giáo và trẻ tham gia làm
đồ dùng để bổ sung cho chủ đề. Trong quá trình làm giáo viên hướng dẫn phụ
huynh và trẻ cùng làm thuyền buồm bằng bẹ cau cụ thể như sau:
Nguyên vật liệu: Bẹ cau, keo, kéo, giấy màu hoặc mảnh chiếu rách bỏ đi
Cách làm:
Bước 1: Dùng kéo cắt bẹ cau để làm thân thuyền
Bước 2: Dùng súng bắn keo gắn các mảng lại với nhau để tạo thành thân thuyền.
Bước 3: Dùng kéo cắt lượn mảng giấy màu đỏ và xanh để làm cánh buồm, sau

đó dùng keo gắn lá buồm vào que tre để làm cánh buồm. Cuối cùng dùng keo
gắn cột buồm vào với thân thuyền để tạo thành thuyền buồm.
Ví dụ 2: Với chủ đề: “Những con vật đáng yêu”.
Sau khi kiểm tra số lượng đồ dùng cho trẻ hoạt động, tôi nhận thấy đồ dùng
về các con vật sống dưới nước vẫn chưa đủ cho trẻ hoạt động, tôi đã nhờ phụ
huynh thu gom vật liệu để cô giáo hướng dẫn cho trẻ cùng làm con cá, con cua,
con tôm.. để đảm bảo số lượng đồ dùng cho trẻ hoạt động.
Nguyên liệu: Vỏ ngao, giấy màu, keo, kéo, bút dạ nước
Cách làm: Dùng keo dính hai vỏ ngao lại với nhau để làm mình cá, sau đó
cắt mảng giấy màu tạo thành đuôi cá và vây cá và dùng keo gắn vào mình cá.
Cuối cùng dùng bút dạ màu vẽ các nét cong trên vỏ ngao để làm vảy cá, mắt cá.

8


(Hình ảnh cô giáo và trẻ cùng làm đồ dùng đồ chơi)

Khi trẻ được sử dụng những đồ chơi do tự tay mình tạo ra trẻ rất hứng thú
hoạt động và kết quả giờ hoạt động được nâng lên rõ rệt.
Như vậy từ những nguyên vật liệu sẵn có để làm ra những đồ chơi cho trẻ
hoạt động, không những khuyến khích trẻ hoạt động một cách tích cực mà đây
còn là một sợi dây vô hình gắn kết giữa cha mẹ trẻ và cô giáo một cách tự nhiên.
Bởi với mỗi chủ đề mới cô giáo có thể trao đổi với các phụ huynh cùng tìm tòi
những nguyên vật liệu từ phế thải bỏ đi hoặc những phế liệu từ gia đình mình
không sử dụng đem đến để cô giáo làm ra những đồ chơi và đồ dùng dạy học
đẹp mắt cho con mình học và vui chơi. Khi phụ huynh được tận mắt xem những
sản phẩm được tạo ra từ những nguyên liệu bỏ đi lại có thể trở thành những đồ
chơi hữu ích cho con mình học tập họ sẽ cảm thấy rất phấn khởi và hãnh diện vì
đã góp được một phần nhỏ của mình trong việc học tập và vui chơi của con em
mình và từ đó họ sẽ hiểu và thông cảm hơn về công việc hằng ngày của cô giáo

ở trường Mầm Non.
Giải pháp 3: Sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo đưa vào các lĩnh vực phát
triển của trẻ.
Trong chương trình giáo dục mầm non, phương pháp giáo dục mầm non chủ
yếu là thông qua việc tổ chức các hoạt động vui chơi cho trẻ. Vui chơi là hoạt
động chủ đạo của trẻ mầm non. Qua vui chơi sẽ giúp trẻ phát triển một cách toàn
diện. Vui chơi, là một phần bản năng tự nhiên sớm hình thành từ trẻ nhỏ, bắt đầu
từ những việc như việc tham gia vào các trò chơi, bắt chước, sáng tạo. Trẻ em
học hỏi, tiếp thu, hiểu biết các kỹ năng căn bản qua các cuộc chơi và các kinh
nghiệm đơn giản hằng ngày. Việc tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ không chỉ
giúp hình thành khả năng chơi đùa mà còn đặt nền tảng khá vững chắc để phát
triển những kỹ năng sống.
Tất cả các hoạt động vui chơi mà trẻ tham gia sẽ xây dựng cho trẻ khả năng
nhận thức, tình cảm và xã hội. Trẻ em không phân biệt chuyện vui chơi, học tập
và công việc. Đối với trẻ, “Học bằng chơi, chơi mà học”, qua vui chơi trẻ được
học tập và trải nghiệm về sự vật, hiện tượng xung quanh trẻ và khi trẻ chơi một
cách hứng thú nhất cũng chính là thời điểm trẻ học và tiếp thu tốt nhất. Nếu đồ
chơi không đáp ứng được nhu cầu chơi đó của trẻ, trẻ sẽ rất dễ nhàm chán và
không muốn chơi, không hứng thú hoạt động. Chính vì lẽ đó đối với những giờ
học tập của trẻ nếu không có đủ đồ chơi cho trẻ hoạt động thì trẻ sẽ không hứng
thú tham gia vào các hoạt động dẫn đến kết quả giờ học không đạt mục tiêu đề
ra và ngược lại. Vì vậy giáo viên phải chuẩn bị một cách đầy đủ đồ dùng đồ chơi
cho trẻ hoạt động, nhất là những đồ chơi tự tạo do cô giáo và đôi bàn tay của trẻ
làm ra trẻ sẽ rất hứng thú và kích thích tính tò mò khám phá ở trẻ.
* Sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo trong lĩnh vực phát triển nhận thức:
Tò mò khám phá và cố gắng tìm hiểu thế giới xung quanh là bản tính của trẻ
nhỏ, đồng thời rất cần thiết cho sự phát triển nhận thức của trẻ. Giáo viên cần
nuôi dưỡng tính tò mò, thích tìm hiểu, khám phá thế giới xung quanh của trẻ.
Bằng cách cung cấp các đồ chơi, nguyên vật liệu mới đồng thời hỗ trợ trẻ hoạt

9


động trải nghiệm, tạo cơ hội cho trẻ sử dụng các giác quan để tìm hiểu khám phá
thế giới xung quanh.
Phát triển nhận thức cho trẻ nhằm giúp trẻ phát triển trí tuệ,kích thích những
hứng thú đối với hoạt động trí óc như ham hiểu biết, thích khám phá những điều
mới lạ. Để thực hiện được những mục tiêu phát triển nhận thức đối với trẻ mầm
non đòi hỏi người giáo viên khi tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động cần phải biết
phối hợp sử dụng đồ dùng trực quan và đồ dùng học tập đủ cho trẻ hoạt động.
Bởi do đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ là “Học bằng chơi, chơi mà học”
Nếu không có đồ dùng đồ chơi trẻ sẽ rất dẽ nhàm chán và không hững thú tham
gia vào các hoạt động. Chính vì vậy tôi luôn suy nghĩ sẽ chọn những nguyên vật
liệu gì? tạo ra những đồ chơi gì? Để phục vụ cho các hoạt động phát triển nhận
thức của trẻ đạt kết quả tốt nhất.
Từ suy nghĩ đó, tôi đã nhờ đến sự hỗ trợ của các bậc phụ huynh cùng quyên
góp những nguyên vật liệu phế thải có trong gia đình mình như: các loại chai, lọ,
vỏ chai com pho, hạt cao su, vỏ hến, thìa sữa chua, nắp chai, lon bia, bẹ cau, vỏ
sữa su su, vỏ ngao, vỏ thạch rau câu, nắp chai, hộp linh kiện, hộp mì tôm, vải,
len vụn, vỏ chai nước giải khát, vỏ hộp sữa, lá cây, ống nhựa, que kem, ống hút,
các loại hột hạt, cát sỏi, vỏ hến, sọ dừa,.....để phục vụ cho cô và trẻ cùng làm đồ
dùng đồ chơi để sử dụng trong các hoạt động phát triển nhận thức của trẻ.
Khi được sử dụng những đồ dùng đồ chơi tự tạo vào hoạt động trẻ rất hứng
thú quan sát khám phá và trả lời được những câu hỏi mà cô đưa ra.
Ví dụ 1: Với chủ đề: “Mẹ và những người thân yêu của bé”
Có thể nói trong chủ đề này đồ dùng đồ chơi vô cùng phong phú và đa dạng.
Đặc biệt là rất dễ tìm kiếm được nhiều các nguyên liệu khác nhau từ phế liệu để
giáo viên có thể tận dụng để tạo ra được rất nhiều các loại đồ dùng khác nhau để
cho trẻ hoạt động. Từ các nguyên vật liệu như: Các vỏ chai nước giải khát, chai
chanh muối, vỏ thạch rau câu, thìa sữa chua, ống hút, nắp chai, giấy bọc hoa, các

hộp thuốc, hộp bánh, hộp sữa tươi...... Để tạo ra nhiều các loại đồ dùng trong gia
đình khác nhau cho trẻ hoạt đông như: bát, thìa, nồi, chảo, ly, cốc, giường, tủ, ti
vi, đầu đĩa....... Từ những đồ dùng đó trẻ được nhận biết rõ hơn về một số loại đồ
dùng trong gia đình, giúp trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động.
Đối với trẻ mầm non tư duy của trẻ chủ yếu là tư duy trực quan hình tượng
nên việc sử dụng đồ dùng, đồ chơi trong giảng dạy cho trẻ là hết sức quan trọng.
Đặc biệt ở độ tuổi này trẻ rất thích tự tìm tòi, khám phá những điều mới lạ trong
cuộc sống. Nếu trong một tiết học cô không sử dụng đồ dùng trực quan thì sẽ
không thu hút được sự chú ý của trẻ và trẻ sẽ rất chóng chán làm cho chất lượng
giờ dạy không đạt được mục tiêu đề ra. Nắm rõ về đặc điểm tâm sinh lý của trẻ,
từ những nguyên liệu phế thải tưởng chừng như đã vứt đi như những chai sữa su
su, thìa sữa chua, vỏ hến.... nhưng khi qua bàn tay khéo léo của cô giáo và các
bé có thể trở thành những, con vật, đồ chơi ngộ nghĩnh cho trẻ học tập. Như vậy
đồ chơi tự tạo đã trở thành một dụng cụ học tập đơn giản để phục vụ cho hoạt
động chơi mà học của trẻ. Khi trẻ được trực tiếp quan sát, đếm và chơi với đồ
chơi có màu sắc, hình dáng ngộ nghĩnh trẻ sẽ rất hứng thú tham gia học tập.

10


Hình ảnh cô và trẻ trong giờ hoạt động chơi tập có chủ định

Qua hoạt động sử dụng đồ chơi tự tạo vào trong các hoạt động phát triển
nhận thức cho trẻ, trẻ rất hứng thú với việc sử dụng đồ dùng đồ chơi rất sáng tạo
và tích cực tham gia vào hoạt động.
* Sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo trong lĩnh vực phát triển ngôn ngữ:
Ngôn ngữ là phương tiện quan trọng giúp trẻ phát triển trí tuệ, tiếp thu kiến
thức học tập ở trường mầm non. Lĩnh vực phát triển ngôn ngữ cho trẻ chính là
hình thành và phát triển kĩ năng nghe, nói, tiền đọc, tiền viết cho trẻ là nền tảng
để trẻ hiểu về thế giới chữ viết và tiếp nhận nhiều tri thức mới.

Đối với trẻ 24-36 tháng tuổi. Để chuẩn bị tốt cho trẻ về ngôn ngữ tiếng Việt.
Theo Chương trình Giáo dục Mầm non giáo vên cần phải tổ chức các hoạt động
học để phát triển kĩ năng nghe, nói, tiền đọc, tiền viết. Tuy nhiên để thực hiện tốt
được điều này đòi hỏi giáo viên khi tổ chức cho trẻ hoạt động phải chuẩn bị đầy
đủ các đồ dùng trực quan cũng như đồ dùng cho trẻ hoạt động. Nhất là những đồ
dùng đồ chơi từ những nguyên vật liệu sẵn có, khi sử dụng những loại đồ dùng
tự tạo này sẽ tạo cho trẻ có cảm giác vui vẻ, thích thú khi tham gia vào các hoạt
động. Nắm bắt được nhu cầu sử dụng đồ dùng của trẻ tôi đã cùng với phụ huynh
của lớp thu gom những nguyên vật liệu sẵn có như: vỏ chai tương ớt, vỏ sữa
chua, vỏ chai sữa, ống hút, thìa sữa chua...... để tạo ra thật nhiều đồ dùng đồ chơi
tự tạo cho trẻ hoạt động.
Ví dụ 1: Ở chủ đề: “Những con vật đáng yêu”
Trong giờ cho trẻ nhận biết một số con vật quen thuộc, để tạo được sự hứng
thú cho trẻ khi tham gia vào các hoạt động tôi đã lựa chọn những nguyên liệu
sẵn có như: sọ dừa, vỏ ngao, hến, thìa sữa chua, vỏ chai nước ngọt, hộp bánh,
xốp ti vi để tạo ra những đồ dùng cho trẻ hoạt động như: con gà mái, con gà
trống, con rùa, con ếch, con vịt.... cho trẻ nhận biết tên gọi một số đặc điểm nổi
bật. Khi trẻ được chơi và hoạt động với những đồ chơi tự tạo trẻ rất hứng thú và
kết quả giờ học được nâng lên rõ rệt.

11


Ví dụ 2: Ở chủ đề: “Bé có thể đi đến khắp mọi nơi bằng phương tiện gì?”
Từ nhiều các nguyên vật liệu từ phế thải khác nhau giáo viên đã tạo ra các
sản phẩm như: phương tiện giao thông là những chiếc “Xe ô tô khách, ô tô tải, ô
tô con, xe máy, xe đạp, xích lô,…” thuyền buồm, ca nô; máy bay trực thăng,
máy bay, kinh khí cầu... Với những sản phẩm này chúng ta có thể sử dụng vào
những hoạt động giáo dục phát triển ngôn ngữ cho trẻ như: Hoạt động làm quen
với văn học, hoạt động nhận biết .....

Hình ảnh về đồ chơi các phương tiện giao thông

Không chỉ riêng đối với những giờ học văn học mà tất cả những giờ học
khác của trẻ, khi được hoạt động với những đồ chơi tự tạo từ những nguyên liệu
phế thải có những hình dáng ngộ nghĩnh sẽ tạo cho trẻ có cảm giác thoải mái,
thân thiện và hứng thú hơn. Nắm bắt được điều này tôi đã tạo ra được rất nhiều
đồ dùng đồ chơi để trẻ được hoạt động thoải mái và vui vẻ nhất.
* Sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo trong lĩnh vực phát triển thể chất:
Lĩnh vực phát triển thể chất cho trẻ là một trong những điều kiện quan trọng
ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình vui chơi, học tập của trẻ. Thể chất của trẻ phát
triển tốt sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi cho quá trình hình thành và phát triển một
con người mới trong xã hội. Đối với lĩnh vực phát triển thể chất để giúp trẻ tiếp
thu một cách có hiệu quả, nhằm đáp ứng được mục tiêu phát triển vận động cho
trẻ 24-36 tháng tuổi, tôi đã cùng với phụ huynh và học sinh của lớp mình thu
gom những nguyên liệu như: vải vụn, que tre, ruột gối hỏng, vỏ lon bia,....để tạo
ra những đồ chơi đẹp mắt cho trẻ hoạt động như: quả còn, vòng cổ chai, cổng
chui....Để cho trẻ chơi trò chơi phát triển thể chất cụ thể như: Bò chui qua cổng,
12


ném trúng đích, ném còn ....

Hình ảnh về đồ chơi phát triển thể chất cho trẻ

Với việc cho trẻ hoạt động thể chất bằng những đồ chơi tự tạo trẻ rất hứng
thú tham gia vào hoạt động cùng cô giáo và các bạn, khi được chơi với những đồ
chơi tự tạo sẽ tạo cho trẻ có cảm giác tự tin, thoải mái không còn rụt rè, nhút
nhát như trước kia từ đó kết quả giờ học cũng được nâng lên rõ rệt.
* Sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo trong lĩnh vực phát triển thẩm mĩ:

Như chúng ta đã biết trẻ em có tâm hồn nhạy cảm với thế giới xung quanh,
luôn chứa đựng những điều mới lạ hấp dẫn. Trẻ thường bị lôi cuốn, thu hút bởi
những đồ dùng, đồ vật có nhiều màu sắc hấp dẫn, những đồ chơi ngộ nghĩnh. Vì
vậy việc giáo dục thẩm mỹ cho trẻ ngay từ tuổi mẫu giáo là việc hết sức quan
trọng đối với quá trình chăm sóc và giáo dục trẻ. Thông qua các hoạt động đó sẽ
giúp trẻ phát triển về mặt tâm lí, khả năng tri giác các sự vật hiện tượng xung
quanh, từ đó trẻ có khả năng tư duy và quá trình đó làm phát triển óc tưởng
tượng, sáng tạo, ham muốn tạo ra cái đẹp. Đây là yếu tố cần thiết góp phần phát
triển toàn diện nhân cách của trẻ.
Để đáp ứng những nhu cầu được khám phá được trải nghiệm và cảm nhận
sâu sắc hơn về cái đẹp tôi đã sưu tầm nhiều các nguyên vật liệu khác nhau như:
các đĩa nhạc hỏng, chai dầu nhớt, vải vụn, ruột gối hỏng, vỏ hến, thìa sữa
chua.... để cô và trẻ cùng tạo ra những đồ chơi đẹp mắt cho trẻ hoạt động.
Ví dụ : Trong giờ hoạt động âm nhạc ở chủ điểm “Bé và các bạn”
Khi dạy trẻ hát và vận động theo nhạc bài hát: “Trống cơm” Tôi đã sử dụng
những cái trống được làm từ chai nước giải khát cho trẻ sẽ sử dụng để vận động

13


trong giờ âm nhạc trẻ rất hứng thú tham gia biểu diễn như một ca sĩ nhí trên sân
khấu, hoặc tạo ra những chiếc mũ múa cho trẻ hoạt động.

Hình ảnh đồ chơi tự tạo góc âm nhạc

* Sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo trong lĩnh vực phát triển tình cảm- kỹ
năng xã hội:
Đồ dùng đồ chơi có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc phát triển nhân
cách cho các trẻ. Thông qua các đồ dùng đồ chơi sẽ giúp cho trẻ hứng thú, tích
cực tham gia vào các hoạt động, nhận thức nhanh bài học và phát triển mạnh mẽ

về tư duy. Mặt khác, khi tham gia học tập và vui chơi, trẻ tiếp xúc nhiều với đồ
dùng, đồ chơi còn giáo dục cho trẻ ý thức kỷ luật; biết tôn trọng sản phẩm trong
lao động. Nhất là việc trẻ được chơi với những đồ chơi do chính sức lao động
của mình tạo ra sẽ giúp trẻ hình thành những kỹ năng khéo léo, linh hoạt và sáng
tạo, biết trân trọng những đồ dùng do chính bàn tay mình làm ra. Từ ý nghĩa
quan trọng của việc sử dụng đồ chơi tự tạo cho trẻ hoạt động, tôi đã sưu tầm và
tìm kiếm những nguyên vật liệu sẵn có tại địa phương để cùng trẻ tạo ra nhiều
đồ chơi hấp dẫn cho trẻ hoạt động.
Ví dụ: Ở chủ đề: “Những con vật đáng yêu”.
Từ những nguyên vật liệu phế thải thu gom được như vỏ sữa chua, thìa sữa
chua, vỏ lọ sữa chua su su, vỏ thạch rau câu...... tôi đã trò chuyện với trẻ để tìm
ra những ý tưởng từ trẻ và tìm tòi, sáng tạo ra những đồ chơi về các con vật ngộ
nghĩnh tôi đã tổ chức cho trẻ được chơi và trải nghiệm với những đồ chơi do
mình làm ra như: Chơi phân vai chăm sóc các con vật, cho các con vật ăn, chơi
trò chơi thi xem ai nhanh, ai chọn đúng.....Qua việc chơi với bạn bè bằng những
đồ chơi tự tạo đó sẽ giúp trẻ phát triển kỹ năng ngôn ngữ, bày tỏ cảm xúc, hay
biết phân chia công việc… Đồng thời giúp trẻ biết chấp nhận thất bại, vui mừng

14


khi thành công, chấp nhận thử thách, kiên trì qua những khó khăn… đó là những
yếu tố vô cùng cần thiết cho cuộc sống trong tương lai của trẻ.

Hình ảnh về một số đồ chơi tự tạo rau củ quả cho trẻ học

Giải pháp 4: Sử dụng đồ chơi tự tạo cho trẻ qua các hoạt động khác:
* Sử dụng đồ chơi tự tạo trong giờ đón, trả trẻ
Có thể nói “Trò chơi và tuổi thơ là hai người bạn thân thiết, không thể tách
rời ra được”. Chính trò chơi đã giúp cho sự phát triển của trẻ em được toàn diện,

cân bằng và nhịp nhàng, đó là phương tiện hiệu quả nhất để giúp trẻ phát triển,
mà có những bậc cha mẹ vì không hiểu, đã coi thường, bỏ qua thậm chí đã cố
gắng thay thế bằng các hoạt động nghiêm chỉnh hơn như tập đọc, tập viết.
Trẻ được chơi đùa một cách thích thú, sẽ là cơ sở để trẻ học hỏi một cách
tích cực một đứa trẻ biết phát huy những sáng kiến trong khi chơi, biết chủ động
tạo ra những tình huống, vận dụng một cách linh hoạt các công cụ khi chơi. Bởi
vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ. Chính vì vậy không phải trẻ chỉ chơi với
đồ chơi ở ngoài trời, ở hoạt động với đồ vật hay hoạt động chơi tập, mà trẻ có
thể chơi và hoạt động với đồ chơi ở nhiều hoạt động khác trong ngày của trẻ như
trong giờ đón và trả trẻ cũng không ngoại lệ nhu cầu được chơi và sử dụng đồ
chơi của trẻ. Để thỏa mãn nhu cầu được chơi đó của trẻ, sau khi đón trẻ từ tay
bố, mẹ hoặc sau giờ hoạt động chiều tôi luôn đưa ra những gợi ý để trẻ tự vào
góc và lấy đồ chơi để chơi, khi được chơi với những đồ chơi tự tạo trẻ sẽ có cảm
giác thoải mái, vui vẻ và thân thiện hơn.
Ví dụ: Trong giờ đón trẻ, trẻ còn bịn rịn với bố mẹ không muốn vào lớp tôi
khéo léo nhắc trẻ: Con ơi các bạn thỏ đang buồn vì chưa có ai chơi đấy, con vào
chơi với bạn đi nào....
Như vậy trẻ sẽ nhanh chóng vào góc để tự lựa chọn đồ chơi để chơi và quên
ngay việc không muốn vào lớp của mình mà vui vẻ chơi cùng các bạn trong lớp.
15


* Sử dụng đồ dùng đồ chơi trong các hoạt động vui chơi:
Đồ chơi là người bạn không thể thiếu trong các trò chơi của trẻ hay nói một
cách đơn giản thì đồ chơi là phương tiện dùng để chơi, là đồ vật giúp trẻ cầm,
nắm một cách dễ dàng...Qua đồ chơi giúp trẻ tìm hiểu và khám phá thế giới
xung quanh, biết được công dụng và ích lợi của những đồ vật trong sinh hoạt
hàng ngày đồng thời giúp trẻ nhận ra những mối quan hệ giữa người với người
trong xã hội. Đồ chơi còn giúp trẻ hình thành và phát triển nhân cách ở trẻ, là
nhu cầu tự nhiên không thể thiếu đối với cuộc sống tinh thần của mỗi đứa trẻ.

Nếu không có đồ chơi đủ cho trẻ chơi trẻ sẽ rất dễ chán và không muốn tham gia
vào buổi chơi, trẻ có chơi vui vẻ, thoải mái thì mới kích thích được khả năng
sáng tạo, tư duy của trẻ trong mọi hoạt động. Thông qua các hoạt động chơi trẻ
được tiếp xúc với các đồ chơi, các sự vật hiện tượng, trẻ được thể hiện mình qua
các "vai chơi". Vì vậy để trẻ có thể được chơi một cách vui vẻ và thoải mái nhất
ở bất kỳ chủ đề nào tôi cũng thường xuyên có sự thay đổi về đồ dùng đồ chơi
sao cho phù hợp với chủ đề trẻ đang học bằng cách tạo ra những đồ chơi tự tạo
đảm bảo an toàn, đẹp về màu sắc và nhiều về chủng loại để trẻ chơi. Như vậy thì
hoạt động chơi mới thực sự có ý nghĩa đối với trẻ.
Ví dụ: Trong chủ đề: “Những con vật đáng yêu”.
Ở góc xây dựng tôi cho trẻ chơi xây dựng khu trang trại chăn nuôi.
Ngoài những đồ chơi mua sẵn tôi còn làm một số đồ chơi từ nguyên vật liệu
tận dụng như: chai sữa su su, thìa sữa chua, vỏ hến, vỏ chai nước giải khát..., để
tạo ra các đồ chơi cho trẻ chơi như: con trâu, con gà, con vịt, con trâu.... Khi
được sự gợi ý của cô trẻ bắt tay ngay vào việc xây dựng trang trại của mình và
thả những con vật được tạo bằng những lọ sữa chua su su rất ngộ nghĩnh và
đáng yêu vào khu vực chuồng mình vừa xây dựng song. Như vậy với những đồ
chơi tự tạo tự phế liệu có thể sử dụng cho trẻ được hoạt động trong nhiều các
hoạt động của trẻ vừa không tốn kém lại đem lại hiệu quả cao trong giờ hoạt
động của trẻ.
b. Thông qua các hoạt động ngoài trời:
Để trẻ được dạo chơi, tham quan, được tiếp xúc với thiên nhiên, với các sự
vật hiện tượng sảy ra xung quanh bé, tôi luôn tạo điều kiện cho trẻ được quan sát
được chơi với những cái mới để phát huy được trẻ khả năng tư duy và óc sáng
tạo.
Ngoài những đồ chơi được cấp mà hằng ngày trẻ được chơi như đu quay,
cầu trượt, bập bênh…. Chúng tôi đã tạo ra những chiếc xích đu bằng lốp xe ô tô
cho thêm phong phú hơn về số lượng đồ chơi ngoài trời mà lại không tốn kém.
Khi những chiếc xích đu được treo lên trẻ rất phấn khởi và thích thú, cứ sau giờ
hoạt động trong lớp trẻ lại thi đua nhau ra và ngồi trên chiếc xíc đu mới bằng lốp

xe và chơi rất vui vẻ thoải mái.
Như vậy khi được hoạt động với những đồ chơi tự tạo từ những nguyên vật
liệu phế thải do trẻ và cô tìm tòi và tạo ra trẻ sẽ thích thú vào các hoạt động như
vậy trẻ sẽ yêu thích lao động và thích tự mình tạo ra các sản phẩm dù cho sản

16


phẩm đó chưa được đẹp, và khi được sử dụng qua hoạt động vui chơi sẽ phát
huy ở trẻ tính tu duy, tự lập và sáng tạo trong vui chơi và trong học tập.
Việc sử dụng đồ dùng đồ chơi bằng những nguyên vật liệu sẵn có tại địa
phương không những khuyến khích ở trẻ tính hăng say hoạt động tích cực mà
còn giúp cho trẻ tích lũy thêm cho mình những vốn tri thức quý báu để rèn rũa
trẻ trở thành một con người mới trong xã hội. Và đây cũng chính là sợi dây vô
hình gắn kết giữa gia đình và nhà trường, giữa cô giáo với trẻ.
Giải pháp 5: Sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo trong các hội thi của trẻ
do nhà trường tổ chức.
Hội thi là tạo sân chơi tạo cơ hội cho trẻ phát triển thể chất ngôn ngữ trẻ
được giao lưu thể hiện khả năng nhận thức về môi trường tự nhiên xã hội khả
năng giao tiếp,bộc lộ năng khiếu tạo không khí vui vẻ tự nhiên không căng
thẳng giúp trẻ phát huy được khả năng tư duy sáng tạo, sự nhanh nhẹn, khéo léo
của trẻ.
Thông qua các hội thi do nhà trường tổ chức như: “Hội khỏe bé mầm non”,
“Hội diễn văn nghệ chào mừng ngày hội các cô”. Đồ dùng đồ chơi tự tạo như
bông múa, túi cát, quả còn, vòng cổ chai, cổng chui....được tôi sử dụng cho trẻ
hoạt động hiệu quả đẹp mắt.
Ví dụ: Trò chơi: “Ném còn” tôi đã sử dụng những quả còn tự làm cho trẻ
ném. Trong tiết mục văn nghệ đồng diễn bài hát “Tập thể dục buổi sáng”, kết
hợp bông múa trẻ biểu diễn rất tự tin, thoải mái.
Từ đó cho thấy những đồ dùng đồ chơi tự tạo đó không chỉ được sử dụng

trong các hoạt động học tập ở trường, lớp của trẻ mà có thể sử dụng cho trẻ hoạt
động trong các hội thi. Qua hội thi cho thấy từ những bàn tay khéo léo,óc sáng
tạo của mỗi giáo viên mầm non để sáng tạo ra những đồ dùng, đồ chơi đẹp mắt,
sinh động cho trẻ thực hiện trong các phần chơi, khi được tham gia chơi với các
đồ chơi tự tạo trẻ rất hứng thú và hào hứng tham gia để đạt nhiều kết quả cao.
Không chỉ trẻ tham gia hội thi hào hứng, sôi nổi mà qua các hội thi còn tuyên
truyền sâu rộng tới các bậc phụ huynh và các ban ngành đoàn thể trong xã hội về
ý nghĩa, tác dụng của việc sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo cho trẻ hoạt động
trong trường mầm non. Từ đó họ nhận thức đúng đắn về giáo dục mầm non và
có sự quan tâm phối kết hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong việc chăm
sóc giáo dục trẻ, nhằm tạo điều kiện cho trẻ phát triển toàn diện về nhân cách
cũng như trí tuệ của trẻ.
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
Qua quá trình sử dụng một số đồ dùng, đồ chơi tự tạo cho trẻ hoạt động tôi
đã thu được những kết quả cụ thể như sau:
BẢNG KHẢO SÁT CUỐI NĂM HỌC
TT Nội dung
1
2
3

Hoạt động chơi tập
Hoạt động vui chơi
Hoạt động khác

Số
trẻ
15
15

15

Kết quả khi sử dụng ĐD ĐC tự tạo vào các hoạt
động
Tốt %
Khá %
TB %
Yếu %
6
40%
5 33,4% 4 26,4% 0
0
8 53,3%
5 33,4% 2 13,3% 0
0
9 60,3%
4 26,4% 2 13,3% 0
0

17


Qua kết quả khảo trên cho thấy ngay từ đầu năm học khi tôi tiến hành khảo
sát chất lượng trên trẻ khi chưa sử dụng đồ dùng tự tạo phục vụ cho các hoạt
động hằng ngày của trẻ chất lượng của hoạt động còn chưa đạt hiệu quả cao.
Nhưng sau khi tôi áp dụng các biện pháp sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo vào các
lĩnh vực phát triển của trẻ thì đã có sự thay đổi một cách rõ rệt điều đó thể hiện
là: Trẻ rất hứng thú và say mê học tập, sáng tạo, thích tìm tòi, khám phá sự vật
hiện tượng xung quanh trẻ một cách hứng thú và có hiệu quả.
* Đối với trẻ:

Quá trình sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo cho trẻ hoạt động trẻ hứng thú
tham gia và chơi tích cực, tạo tâm lí thoải mái tự tin cho trẻ tạo cho trẻ phát triển
về mặt trí tuệ, có khả năng tư duy.
Sử dụng đồ chơi tự tạo vào các hoạt động của trẻ làm cho chất lượng của
các hoạt động giáo dục được nâng lên một cách rõ rệt. Qua đó phát huy được
tính tích cực, tự lập của trẻ, trẻ sẽ thấy yêu thích khi đến lớp hơn.
Giáo dục cho trẻ tính tiết kiệm, yêu quý sức lao động, có ý thức bảo vệ môi
trường và bước đầu làm quen với phương pháp làm một số công việc đơn giản,
vừa sức.
Qua quá trình sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo vào các hoạt động của trẻ đã
làm cho chất lượng trên trẻ tăng lên rõ rệt mà lại không phải mất nhiều tiền để
mua những sản phẩm đó cho trẻ hoạt động.
Chất lượng giáo dục trên trẻ cũng ngày một nâng lên. Như vậy việc sử dụng
đồ dùng đồ chơi bằng nguyên vật liệu phế thải vào trong các hoạt động của trẻ là
một việc rất cần thiết và không thể thiếu trong quá trình chăm sóc, giáo dục và
rèn kỹ năng sống cho trẻ.
* Đối với giáo viên:
Sưu tầm được nhiều nguyên vật liệu có trong thiên nhiên và có sẵn ở địa
phương để làm nhiều đồ dùng đồ chơi.
Hiểu sâu về đặc điểm tâm, sinh lý của trẻ, về các kỹ năng của trẻ và gần gũi
trẻ nhiều hơn, hiểu được tâm tư và những mong muốn của trẻ trong quá trình sử
dụng đồ dùng đồ chơi phục vụ thiết thực cho các hoạt động của trẻ hằng ngày.
Gần gũi với phụ huynh nhiều hơn và phối hợp chặt chẽ với phụ huynh trong
quá trình làm và sử dụng đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động.
* Đối với phụ huynh:
Hiểu và thông cảm với công việc của những người làm công tác giáo dục
mầm non nên các bậc phụ huynh yên tâm khi gửi con tại các trường, lớp mầm
non.
* Sử dụng đồ dùng đồ chơi từ các nguyên vật liệu sẵn có cho trẻ hoạt động
sẽ tạo cho trẻ một không gian hoạt động thoải mái và phát huy ở trẻ tính tư duy,

óc quan sát, chủ động, sáng tạo và qua các biện pháp thực hiện, những kết quả
nêu trên tôi đã rút ra cho mình những bài học kinh nghiệm như sau:

18


Việc đưa ra các phương pháp sử dụng đồ dùng đồ chơi bằng phế liệu cho trẻ
hoạt động giúp tôi đưa ra được kế hoạch một cách cụ thể khi thực hiện và sử
dụng đồ dùng đó vào các môn học. Và trước khi chuẩn bị bước vào làm đồ dùng
đồ chơi sử dụng cho các chủ đề, chủ điểm giáo viên phải nắm được đặc điểm
cách sử dụng đồ dùng đồ chơi đó rồi mới hướng dẫn trẻ hoạt động.
Nguyên vật liệu để làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động phải dễ tìm, dễ
sử dụng khi làm ra phải đảm bảo an toàn và tính thẩm mĩ khi sử dụng.
Thường xuyên sử dụng đồ dùng đồ chơi vào tất cả các hoạt động của trẻ ở
mọi lúc, mọi nơi nhằm làm phong phú thêm cho góc hoạt động của trẻ.
Làm tốt công tác tuyên truyền với các bậc phụ huynh để thu gom các
nguyên vật liệu phụ vụ cho việc làm đồ dùng đồ chơi bằng phế thải cho lớp
mình phụ trách.
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Qua một thời gian nghiên cứu và thực hiện các phương pháp nêu trên tôi rút
ra những kết luận như sau:
Sử dụng đồ dùng đồ chơi bằng phế thải cho trẻ hoạt động là một việc làm
rất bổ ích đối với trẻ điều đó thể hiện là trẻ rất hào hứng và thích thú tham gia
hoạt động, làm cho góc hoạt động của lớp học thêm phong phú và đa dạng.
Trong quá trình chơi việc sử dụng đồ dùng đồ chơi bằng phế thải vào các hoạt
động trong ngày của trẻ sẽ giúp trẻ biết yêu quý sức lao động của mình, biết giữ
gìn và bảo vệ môi trường luôn sạch đẹp. Đồng thời giúp trẻ được thỏa mãn nhu
cầu được hoạt động tìm tòi, khám phá nhằm phát triển ở trẻ khả năng tư duy và
trí tưởng tượng. Qua đó giáo dục trẻ có ý thức bảo vệ môi trường,giáo dục trẻ

tính tiết kiệm và đặc biệt hơn nữa đó là có thể thu hút được sự quan tâm và
hưởng ứng của các bậc phụ huynh vào các hoạt động giáo dục của con em mình.
Qua các biện pháp sử dụng đồ dùng đồ chơi bằng phế thải vào các lĩnh vực
phát triển cho trẻ hoạt động nêu trên giúp cho hoạt động của trẻ trở nên sinh
động hơn, gần gũi hơn trẻ sẽ cảm thấy thoải mái, tự tin, hứng thú, tích cực hơn
và mạnh dạn hơn khi tham gia hoạt động. Đặc biệt là cô và trẻ có thể gần gũi
nhau hơn để phối hợp cùng hoạt động một cách có hiệu quả.
2. Kiến nghị:
* Đối với nhà trường
Để thực hiện tốt việc sử dụng một số đồ dùng đồ chơi tự tạo bằng phế thải
vào trong các hoạt động trong ngày của trẻ đạt được kết quả cao hơn bản thân tôi
xin có một số kiến nghị đề xuất như sau:
Đề nghị ban giám hiệu nhà trường đầu tư thêm kinh phí để mua thêm cho
mỗi lớp một số đồ dùng phục vụ cho việc làm đồ dùng đồ chơi cụ thể như: Súng
bắn keo, kìm bấm lỗ, keo nến, kéo, sơn …và nhiều loại dụng cụ để cho cô có thể
tự làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho các hoạt động học và vui chơi của trẻ đạt
kết quả cao hơn.
* Đối với Phòng giáo dục và đào tạo

19


Mở các lớp chuyên đề về làm đồ dùng đồ chơi tự tạo từ các nguyên vật liệu
phế thải để giáo viên được học hỏi và trao đổi kinh nghiệm với các trường bạn.
Trên đây là một số kinh nghiệm và kiến nghị đề xuất của bản thân. Vì chỉ
mới nghiên cứu và thực hiện trong một thời gian ngắn, và bản thân chưa có
nhiều kinh nghiệm nên không tránh khỏi những vướng mắc thiếu sót. Kính
mong ban giám hiệu, hội đồng khoa học trong nhà trường, cũng như hội đồng
khoa học cấp trên góp thêm ý kiến để giúp đỡ tôi có những phương pháp hướng
dẫn tối ưu hơn khi sử dụng một số đồ dùng đồ chơi tự tạo vào các lĩnh vực phát

triển của trẻ, góp phần vào công tác chăm sóc giáo dục trẻ trong trường Mầm
Non đạt hiệu quả cao.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 10 tháng 03 năm 2017
....................................................................
Tôi xin cam đoan đây là SKKN
.................................................................... của mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.
....................................................................
Người viết SKKN
....................................................................
Đỗ Thị Diệu

20


TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Hồ Chí Minh tuyển tập, tập II, Nxb Sự thật, 1980, tr.129
[2] Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên mầm non Module 30
“Làm đồ dùng dạy học, đồ chơi tự tạo” Phần giới thiệu tổng quan Tr.118
[3] Mục 2.7 tại Quyết định 55 quy định mục tiêu kế hoạch đào tạo của nhà
trẻ, trường mẫu giáo - Nhà xuất bản Bộ giáo dục 1990.
[4] Đồ chơi và trò chơi cho trẻ dưới 6 tuổi NXB Giáo dục việt nam Tr.5

21