Một số giáo án Ngữ văn 11

giáo án 11 cơ bản hồ thị ngọc hà THPT QLI
VO PH CHA TRNH
Ngy son: (Trớch Thng Kinh Ký S)
Lp ging:
I. MC TIấU BI HC: Giỳp Hc sinh
Hiu rừ giỏ tr hin thc sõu sc ca tỏc phm, cng nh thỏi trc hin thc v ngũi
bỳt ký s chõn thc sc so ca Lờ Hu Trỏc qua on trớch miờu t cuc sng v cung
cỏch sinh hot ni ph chỳa Trnh
II. CCH THC TIN HNH:
T chc cho hc sinh c, phỏt hin v tr li cõu hi, tho lun
III. PHNG TIN THC HIN:
SGV + SGK + Giỏo ỏn
IV. TIN TRèNH DY HC:
1. n nh lp:
2. Bi c:
3. Bi mi:
HOT NG THY - TRề YấU CU CN T
I Tỡm hiu chung

1 Tiu dn
(HS c SGK)
- Nờu ni dung phn tiu dn trong
SGK.
2. Vn bn
(HS c vn bn v chỳ thớch)
V trớ on trớch
Tỏc gi Lờ Hu Trỏc (1724-1791) quờ lng Liờu
Xỏ, huyn ng Ho, ph Thng Hng, trn Hi
Dng (nay thuc
huyn Yờn M, Hng Yờn). Tờn hiu l Hi Thng
Lón ụng. (ụng gi li t Thng Hng). Gia ỡnh

cú truyn thng
hc hnh thi c, ụ dt lm quan. Cha lquan Hu
Th Lang B Cụng. Lờ Hu Trỏc l con th 7 nờn
cũn cú tờn l Chiờu By.Gn ba mi tui Lờ Hu
Trỏc v sng ti quờ m thuc x u Thng, xó
Tỡnh Dim, huyn Hng Sn tnh H Tnh.Lờ Hu
Trỏc khụng ch cha bnh gii m cũn son sỏch, m
trng, truyn bỏ y hc. S nghip ca ụng dc tp
hp trong b Hi Thng y tụng tõm lnh gm 66
quyn biờn son trong thi gian gn 40 nm. õy l
tỏc phm y hc xut sc nht trong thi trung i.
Quyn cui cựng trong b sỏch ny l mt TP vn
hc c sc Thng kinh kớ s. Thng kinh kớ s l
cụng trỡnh nghiờn cu y hc xut sc nht trong thi
trung i Vit Nam. Tỏc gi ghi li cỏm nhn ca
mỡnh bng mt thy tai nghe t kh nhn c lnh
vo kinh cha bnh cho th t Cỏn ngy 12 thỏng
giờng nm Nhõm Dn (1782) cho n lỳc xong vic
v ti nh Hng Sn ngy 2 thỏng 11. Tng cng l
9 thỏng 20 ngy Tỏc phm m u bng cnh sng
Hng Sn ca mt n s lỏnh i. Bng cú lnh
triu vo kinh. Lón ụng buc phi lờn ng. T õy
mi s vic din ra theo thi gian v ố nng lờn tõm
trng ca tỏc gi. Thng kỡnh kớ s khng nh Lờ
1
giáo án 11 cơ bản hồ thị ngọc hà THPT QLI
II. c hiu vn bn
1. Cnh sng xa hoa y uy quyn
ca chua Trnh v thỏi ca tỏc
gi

GV: Quang cnh v cuc sụng
óy uy quyờn ca chỳa Trnh c
miờu t nh th no?
HS tỡm hiu v tr li.
- Tỏc gi ó miờu t quang cnh
ca ph chỳa bng cỏch no ?
- Thỏi ca tỏc gi bc l nh
thờ no trc quang cỏnh ph
chỳa ? Em cú nhn xột gỡ v thỏi
y ca Lờ Hu Trỏc?
Hu Trỏc cũn l nh vn, nh th.
(Theo SGK)
Lờn kinh do, Lờ Hu Trỏc c sp xp nh ngi
em ca Qun Huy Hong ỡnh Bo. Sau ú tỏc gi
c a vo ph chỳa Trnh khỏm bnh cho th
t Cỏn. on trớch ny bt u t ú.
- Bc danh y tui cao, ti ln ó nhỡn thõy v ghi li
quang cnh ph chỳa Trnh Sõm. ú l cnh cc kỡ
xa hoa, trỏng l v ni lờn quyn uy tt bc ca nh
chỳa.
+ Vo phu chỳa phi qua nhiu ln ca v nhng
dóy hnh lang quanh co ni nhau liờn tip"... õu õu
cung l cõy ci um tựm, chim kờu rớu rớt danh hoa
ua thm, giú a thoang thoang mựi hng.
+ Trong khuụn viờn ph chỳa ngi gi ca truyn
bỏo rn rng, ngi cú vic quan qua li nh mc
ci". Bi th ghi li suy ngh v cm nhn ca tỏc gi
minh chng cho cnh sng xa hoa, uy quyn ca
ph chỳa:
Lớnh nghỡn ca vỏc ũng nghiờm nht

C tri Nam sang nht l óy.
+ Ni cung c miờu t gm nhng chiu gm, mn
l. sp vng, gh rng. ốn sỏng lp lỏnh, hng hon
ngo ngt. cung nhõn xỳm xớt. mt phn ỏo .
+ n ung thỡ "Mõm vng. chộn bc, n ton ca
ngon vt l".
+ V nghi thc: Lờ Hu Trỏc phi qua nhiu th tc
mi c vo thm bnh cho th t. No l phi qua
nhiu ca, phi ch i khi cú lnh mi cvo.
ô Mun vo phi cú th", vo n ni, ngi thy
thuc Lờ Hu Trỏc phi ô ly bn ly ằ khỏm bnh
xong i ra cng phi ô Ly bn ly ằ tt c nhng chi
tit trờn cho ngi c nhn thy ph Chỳa Trnh
tht lng ly, sang trng. uy nghiờm. Li l nhn ti
Chỳa Trnh v th t u phi ht sc cung kớnh
(thỏnh thng, ng, yt kin,hu mch....). chỳa
Trnh luụn luụn cú phi tn chu chc" xung quanh.
Tỏcgi khụng thy mt chỳa m ch lm theo mnh
lnh ca chỳa do quan Chỏnh ng truyn t li.
Xem bnh xong ch c vit t khi dõng lờn
chỳa. Nghiờm n ni tỏc gi phi nớn th ng ch
xa"
- ú l ti quan sỏt t m. ghi chộp trung thc. t cnh
sinh ng gia con ngi vi cnh vt. Thut li s
2
giáo án 11 cơ bản hồ thị ngọc hà THPT QLI
- Ngoi miờu t quang cnh ni
Ph chỳa, on trớch cũn thnh
cụng trờn lnh vc no?
2.Th t Cỏn v thỏi con

ngi Lờ Hu Trỏc (HS c
SGK)
- Ni ca thờ' t Cỏn c miờu
t nh th no?

- Em cú nhn xột gỡ v cỏc chi tit
miờu t ni ca thờ t Cỏn?
- Hỡnh hi, vúc dỏng ca th t
Cỏn c miờu t nh th no?
- Em cú suy ngh gỡ v cỏch miờu
t ny?
vic theo trỡnh t din ra mt cỏch t nhiờn khin ta
cú cm giỏc tỏc gi khụng h thờm tht, h cu m
cnh vt. s vic c hin ra rừ mn mt. Ngún ng
gin d. mc mc. ng sau bc tranh v con ngi
y cha dng, dn nộn bao tõm s ca tỏc gi
- Vỡ t cỏch ca mt ngi: "... vn con quan. sinh
trng chn phn hoa, ch no trong cm thnh
mỡnh cng ó tng bit. Ch cú nhng vic trong ph
chỳa l mỡnh ch mi nghe núi thụi". Bc chõn ti
õy. tỏc gi khụng bc l trc tip thỏi . Song qua
ngũi bỳt sc so ghi li nhng gỡ mt thy, tai nghe
ca tỏc gi, ngi c nhn ra thỏi ca ngi cm
bỳt. ễng sng s trc quang cnh ca ph chỳa
Khỏc gỡ ng ph o nguyờn thu no!" (mt ng
ph chốo thuyn theo dũng sui lc vo ng tiờn).
Vic c hng th giu sang ang nm trong tay
nhng rt cuc tỏc gi chng cú thit tha gỡ. õy l
ng vo ni cung th t. " trong ti om. khụng
thy cú ca ngừ gỡ c". phi chng thỏi giỏn tip

ca tỏc gi l t ra khụng ng tỡnh vi cuc sng xa
hoa, hng lc thỳ quỏ mc ca nhng ngi gi
trng trỏch quc gia?. Cỏch tỡm cuc sng an nhn
ni n dt rừ rng l s ụi
trng gay gt vi cỏch sng ca gia ỡnh chỳa Trnh
Sõm v bn quan li di trng. Thỡ ra tt c nhng
th sn son thp vng, vừng iu ỏo . sp vng,
gỏc tớa, nh cao ca rng. hng hoa thm nc ốn
uc lp lỏnh,... ch l phự phim, hỡnh thc. che dy
nhng gỡ nh bn bờn trong. Nhng th ú qua cỏi
nhỡn ca mt ụng gi ỏo vi, quờ mựa t ú phi by
tt c. iu ú giỳp ta khng nh Lờ Hu Trỏc
khụng thit tha gỡ vi danh li. vi quyn quý cao
sang.
- ú l s thnh cụng khi miờu t con ngi. T
quan truyn ch n quan Chỏnh ng. t ngi
linh khiờng vừng, cm lng n cỏc quan ng y, t
nhng cụ hu gỏi n nhng phi tn. m n u hin
lờn rt rừ. Nhng rừ nht l th t Cỏn
- Li vo ch ca vỡ chỳa nh i trong ti om,
qua nm, sỏu ln trng gm"
- Ni th t ng: t sp vng, cm nn to trờn giỏ
ng, by gh ng sn son thp vng, nm gm.
Ngút nghột chc ngi ng hu chc sau tm mn
che ngang sõn, cung n xỳm xớt. ốn chiu sỏng lm
ni bt mu phn v mu ỏo , hng hoa ngo
3
giáo án 11 cơ bản hồ thị ngọc hà THPT QLI
- Thỏi ca Lờ Hu Trỏc v
phm cht ca mt thy lang c

th hin nh th no khi khỏm
bnh cho thờ t Cỏn?
- Em cú suy ngh gỡ?
- Theo em. bỳt phỏp kớ s ca tỏc
gi c sc nh thờ' no? Hóy
phõn tớch nhng nột c sc ú?
ngt.
- Ch cú mt u chỳa. thc cht ch l cu bộ lờn 5
tui m võy quanh bao nhiờu l vt dng gm vúc,
la l vng ngc. Tt c bao cht ly con ngi.
Ngi thỡ ụng nhng tt c u im lng khin cho
khụng khớ tr nờn lnh lo, bng giỏ. Bao trựm
lờn cỏc mựi phn son tuy ngo ngt nhng thiu sinh
khớ. Mt cu bộ b quõy trũn, bc kớn trong cỏi t kộn
vng son.
+ Mc ỏo , ngi trờn sp vng
+ Bit khen ngi gi phộp tc "ụng ny ly khộo
+ Ci ỏo thỡ: Tỡnh khớ khụ ht, da mt khụ, rn li
to, gõn thi xanh, chõn tay gy gũ nguyờn khớ ó hao
mũn, thng tn quỏ mc... mch li t, sỏc... õm
dng u b tn hi...".
- Th t Cỏn c miờu t bng con mt nhỡn ca
mt v lang y ti gii bt mch, chn oỏn bnh. Tỏc
gi va t, va nhn xột khỏch quan. Th t Cỏn
c tỏi hin li tht ỏng s: Tinh khớ khụ, mt
khụ.ton nhng ng nột ca c th ang cht.
Hỡnh nh th t Cỏn, ch qua vi nột miờu t dó hin
rừ mt c th m yu. By nhiờu ó ri, nhng
chỳng ta hóy c trong n thuc ca th t: " . sỏu
mch t, sỏc v vụ lc, hu quan yu, hu xớch li

cng yu hn. y l tỡ õm h, v ho quỏ thnh,
khụng gi c khớ dng nờn õm ho i cn. Vỡ
vy, bờn ngoi thy c trng, ú l tng trng
ngoi thỡ phự bờn trong thỡ trng. Phi chng cuc
sng vt cht quỏ y , quỏ mc giu sang, phỳ
quý nhng tt c ni lc bờn trong l tinh thn, ý chớ,
ngh lc, phm cht thỡ trng rng. Ngụn ng ca y
hc, hỡnh hi tinh khớ vn l ca con ngi nhng
tng cõu, tng ch cú lỳc to nờn nhp iu i xng:
"Mn che - trng ph', vi ip ng "quỏ no... quỏ
m". Nh khoa he kiờm ngh s ó ch ỳng ci
ngun cn bnh Trnh Cỏn l c tp on phong kin
ca xó hi ng ngoi m yu khụng gỡ cu vón ni.
- Khi khỏm bnh cho th t Cỏn, thỏi ca Lờ Hu
Trỏc din bin rt phc tp.
+ Mt mt tỏc gi ch ra cn bnh c th, nguyờn
nhõn ca nú, mt mt ngm phờ phỏn: vỡ th t
trong chn mn che trng ph, n quỏ no. mc quỏ
m nờn tng ph yu i".
+ ễng rt hiu cn bnh ca Trnh Cỏn, a ra
nhng cỏch cha hp lớ, thuyt phc nhng li s
cha cú hiu qu ngay, chỳa s tin dựng, b cụng
4
giáo án 11 cơ bản hồ thị ngọc hà THPT QLI
III. Cng c
danh trúi buc. Nhng s mỡnh khụng lõu, nu
mỡnh lm cú kt qu ngay thỡ s b danh li nú rng
buc, khụng lm sao v nỳi c na". trỏnh
c, c cm chng, dựng thuc vụ thng vụ pht.
Song lm th li trỏi vi y c, trỏi vi lng tõm,

ph lũng ụng cha. Tõm trng y ging co, xung t.
õy l ý ngh ỏng quý: "Cha ụng mỡnh i i chu
n ca nc, ta phi dc ht c lũng thnh, ni
tip cỏi lũng trung ca cha ụng mỡnh mi c .
Cui cựng phm cht, lng tõm trung thc ca
ngi thy thuc ó thng. Lờ Hu Trỏc ó gt sang
mt bờn s thớch ca riờng mỡnh lm trũn trỏch
nhim. Khi ó quyt, tỏc gi chng a ra lớ l gii
thớch. iu ú chng t tỏc gi l mt thy thuc
gii, cú kin thc sõu rng, gi dn kinh nghim. ụng
ly vic tr bnh cu ngi lm mc ớch chớnh, y
c y ai hn.
- Quan sỏt t m
+ Quang cnh ph chỳa.
+ Ni th t Cỏn , cnh vt di ngũi bỳt kớ s ca
tỏc gi t phi by.
- Ghi chộp trung thc, giỳp ngi c thy c
cnh y cú s bi trớ ca giu sang, quyn chc.
+ T vic ngi ch phũng chố n ba cm sỏng.
+ T vic xem bnh cho th t Cỏn n ghi n
thuc.
Tt c khụng cú mt chỳt h cu, ch thy hin thc
i sng dc búc tỏch dn tng mng. Ngi c
khụng th dng li bt c ch no. Cỏch ghi chộp
cng nh ti nng quan sỏt ó to c s tinh t, sc
so mt vi chi tit, gõy n tng khú quờn.
+ Cỏch th t ngi trờn sp vng chm ch, ban mt
li khen khi mt c gi qu di t ly bn ly:
ụng gi ly khộo".
+ Khi i vo ni th t xem mch, tỏcgi chỳ ý c

chi tit bờn trong cỏi mn l ni "Thỏnh thng ang
ng" (Ch chỳa Trnh Sõm). "Cú my ngi cung
nhõn ang ng xỳm xớt. ốn sỏp chiu sỏng,
lm ni mu mt phn v mu ỏo . Xung quanh lp
lỏnh, hng hoa ngo ngt". Chi tit ny khng nh
vic n chi hng lc ca nh chỳa t nú phi by
ra mn mt.
- on trớch Vo ph chỳa Trinh trớch Thng kinh
kớ s ca Lờ Hu Trỏc va mang m giỏ tr hin
5
giáo án 11 cơ bản hồ thị ngọc hà THPT QLI
thc, va th hin phm cht ca mt thy thuc giu
ti nng mang bn lnh vụ vi, thớch sng gn
gi chan ho vi thiờn nhiờn, gh lnh vi danh
vng. sut i chm lo gi gỡn y c ca mỡnh.
Vi ti nng quan sỏt s vt, s vic cựng vi cỏch
k hp dn, Lờ Hu Trỏc ó gúp phn khng nh vai
trũ, tỏc dng ca th kớ i vi hin thc i sng.
- Tham kho phn ghi nh (SGK).
4. Cng c, dn dũ
Tit th: T NGễN NG CHUNG N LI NểI C NHN
Ngy son:
Lp ging:
I. MC TIấU BI HC: Giỳp Hc sinh
- Nm c biu hin ca cỏi chung trong ngụn ng ca xó hi v cỏi riờng trong li
núi ca cỏ nhõn, mi tng quan gia chỳng
- Nõng cao nng lc lnh hi nhng nột riờng trong ngụn ng cỏc nhõn, nht l ca
cỏc nh vn cú uy tớn. ng thi rốn luyn hỡnh thnh v nõng cao nng lc sỏng
to ca cỏ nhõn, bit phỏt huy ngụng ng cỏ nhõn khi s dng ngụn ng chung
- Va cú ý thc tụn trng nhng quy tc ngụn ng chung ca xó hi, va cú sỏng to,

gúp phn vo s phỏt trin ngụn ng xó hi
II. CCH THC TIN HNH:
GV nờu cõu hi, hng dn hc sinh tho lun v tr li
III. PHNG TIN THC HIN:
SGV + SGK + Giỏo ỏn
IV. TIN TRèNH DY HC:
1) n nh lp:
2) Bi c:
3) Bi mi:
HOT NG THY -
TRề
YấU CU CN T
I. TèM HIU CHUNG
1 Ngụn ng - ti sn chung ca xó
hi (HS c SGK)
- Ti sao ngụn ng l ti sn chung
ca mt dõn tc, mt cng ng xó
hi?
- Mun giao tip ờ hiu bit nhau, dõn tc, cng
ng xó hi phi cú mt phng tin chung.
Phng tin ú l ngụn ng.
- Ngụn ng l ti sn chung ca cng ng c th
hin qua cỏc yu t, cỏc quy tc chung. Cỏc yu t
v quy tc y phi l ca mi ngi trong cng
ng xó hi mi to ra s thng nht. Vỡ vy ngụn
6