giáo án ngữ văn 9 tiết 9

Trường THCS Phú Mỹ

Tuần: 2
Ngày dạy:

Giáo án Ngữ Văn 9

Tiết PPCT: 09

Ngày soạn:

SỬ DỤNG YẾU TỐ MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN
THUYẾT MINH
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Củng cố kiến thức đã học về văn thuyết minh.
- Hiểu vai trò của yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh.
- Biết vận dụng và có ý thức sử dụng tốt yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh.
- Tác dụng của yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh: làm cho đối tượng thuyết minh
hiện lên cụ thể, gần gũi dễ cảm nhận hoặc nỗi bật, gây ấn tượng.
- Vai trò của miêu tả trong văn bản thuyết minh phụ trợ cho việc giới thiệu nhằm gợi lên
hình ảnh cụ thể của đối tượng cần thuyết minh.
2. Kĩ năng:
- Quan sát các sự vật, hiện tượng.
- Sử dụng ngôn ngữ miêu tả phù hợp trong việc tạo lập văn bản thuyết minh.
3. Về thái độ:
Học sinh tự ý thức được mối nguy hại của cuộc chạy đua vũ trang để nhận thức và hành
động đúng.
- KN: Hợp tác, tương tác.
- KT: Đặt câu hỏi, trình bày.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:

- GV: bảng phụ, giấy A0.
- HS: bài soạn.
III. PHƯƠNG PHÁP:
Qui nạp, nêu vấn đề, thảo luận.
IV. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
1. KTBC:
(?) Kiểm tra đoạn viết mở bài.
(?) Muốn văn bản thuyết minh sinh động hấp dẫn người ta vận dụng các biện pháp nghệ thuật
nào? Tác dụng của việc sử dụng đó?
2. Bài mới:
- Hoạt động 1: Giới thiệu bài.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung bài học
 Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh hệ thống I/.Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản
trong kiến thức đã học về văn bản thuyết thuyết minh:
minh.
*Cho học sinh đọc văn bản “Cây chuối trong 1/. Đoạn văn bản: “Cây chuối trong đời sống
Việt Nam”.
đời sống Việt Nam”.
(?) Hãy giải thích nhan đề của văn bản.
 Thể hiện phạm vi và nội dung bài văn, đó là
vị trí và vai trò của cấy chuối trong đời sống
Việt Nam.
Giáo viên: Huỳnh Thị Bích Thùy

Trang 1


Trường THCS Phú Mỹ

(?) Văn bản chia làm mấy đoạn?
 3 đoạn tương ứng mỗi đoạn trong văn bản.
(?) Chỉ ra những câu thuyết minh về đặc
điểm tiêu biểu của cây chuối.
 Đoạn 1: “Đi khắp….núi rừng”, “Cây chuối
rất ưa nước……cháu lũ”.
 Đoạn 2: “Cây chuối là thức ăn thức dụng…
đến hoa quả!”
 Đoạn 3: “Giới thiệu quả chuối, những loại
chuối và các công dụng.
(?) Chỉ ra những câu văn có tính miêu tả
về cây chuối cho biết tác dụng của yếu tố
miêu tả.
 Thân chuối mềm vươn lên như những trụ
cột nhẫn bóng tỏa ra vòm tán lá xanh mướt
che rợp từ vườn tược đến núi rừng.
 “Chuối mọc…vô tận chuối phát triển rất
nhanh…cháu lũ”.
 “Không thiếu…gốc cây”.
 Tác dụng: làm cho hình ảnh cây chuối trở
nên sinh động, các đặc điểm cây chuối càng
được nỗi bật gây ấn tượng.
(?) Theo yêu cầu chung của văn bản thuyết
minh bài này đã thuyết tòan diện các mặt của
cây chuối chưa?
 Chưa tòan diện cần bổ sung thêm công
dụng của thân cây chuối.
*Học sinh thảo luận.
 Thân chuối còn non có thể xát mỏng làm
rau sống. Đặc biệt là một trong những lòai

rau không thể thiết dùng làm rau sống..
→Lá chuối tươi dùng để gói bánh là chuối
khô dùng để gói đồ, lót ổ gà.
→ Bắp chuối có thể ăn sống hoặc luộc làm
nón nộm hoa chuối rất ngon.
(?) Vì sao trong văn bản thuyết minh cần
có yêu tố miêu tả?
 Những yếu tố miêu tả làm hiện lên đặc
điểm, tính chất nổi bật về hình dán, kích
thước, vóc dáng, cách sắp xếp, bài trí.
(?) Yếu tố miêu tả có vai trò gì?
 Học sinh trình bày.

Giáo viên: Huỳnh Thị Bích Thùy

Giáo án Ngữ Văn 9

- Những câu thuyết minh đặc điểm tiêu biểu
của cây chuối.
+ Đoạn 1: “Đi khắp…..núi rừng”.
“Cây chuối ưa nước…cháu lũ”
+Đoạn 2:
“Cây chuối là thức ăn…. Hoa, quả”
+Đoạn 3: Giới thiệu quả chuối những loại
chuối.
- Những câu văn có yếu tố miêu tả.
+ Thân chuối mềm…núi rừng.
+ Chuối mọc…..vô tận phát triển rất nhanh…
cháu lũ.
+ Không thiếu…tận gốc cây.

→ Tác dụng: làm hình ảnh cây chuối sinh động,
các đặc điểm cây chuối càng được nổi bật gây
ấn tượng.

Ghi Nhớ
 Những yếu tố miêu tả làm hiện lên đặc
điểm, tính chất nổi bật về hình dáng, kích thước,
vóc dáng, cách sắp xếp, bài trí…
Yếu tố miêu tả có tác dụng làm cho việc
thuyết minh về đối tượng thêm cụ thể sinh
động, hấp dẫn làm cho đối tượng thuyết minh
Trang 2


Trường THCS Phú Mỹ

(?) Yếu tố miêu tả có tác dụng gì?
 Học sinh dựa vào ghi nhớ SGK/Trang 25.
Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh luyện
tập.
*Học sinh đọc câu hỏi số 1 và trả lời.

(2/26) Chỉ ra yếu tố miêu tả trong đoạn .

Giáo án Ngữ Văn 9

được nỗi bật, gây ấn tượng.
II/.Luyện tập:
(1/26): Bổ sung yếu tố miêu tả các chi tiết
thuyết minh.

→Thân chuối: Có hình tròn thẳng đứng và nhẵn
thín như những chiếc cột nhà bóng lóang.
→Lá chuối lúc mới ra cuộn tròn như chiếc hoa
loa kèn, lúc đã khôn lớn xanh mướt và rộng như
một tấm phản.
→ Lá chuối khô khi là chuối già chúng rũ
xuống bám chặt lấy thân cây chứ không rơi
rụng và lìa xa như những lá cây khác. Ban đầu
còn vàng tươi sau đó khô dần thành màu nâu
nhạt.
→ Nõn chuối mới ra giống như một bức thư
thuở xưa được viết trên giấy hoa tiêu còn phong
kín.
→ Bắp chuối màu đỏ tươi, hình dáng giống như
một búp sen khổng lồ treo ngựợc.
→ Quả chuối cong cong như một vầng trăng
lưỡi liềm đầu tháng.
(2/26) yếu tố miêu tả trong đoạn văn.
@ Chén của ta không có tai. Khi mời ai…tay
mà mời.Bác vừa cười….uống.
→ Những yếu tố miêu tả làm nổi bật hình ảnh
loại chén và hình ảnh của Bác.
(3/26) Viết đoạn văn thuyết minh về một sự vật
tự chọn có sử dụng yếu tố miêu tả → Học sinh
tự trình bày…

3. Củng cố:

(?) Yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh ntn? Có tác dụng gì?
Hoạt động 4: Hướng dẫn tự học:

→ Xem lại bài tập và ghi nhớ.
→ Viết đoạn văn thuyết minh có sử dụng yếu tố miêu tả.
Chuẩn bị bài mới: “Luyện tập sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản Thuyết minh”.
+ Học: Xem lại bài tập và ghi nhớ
+ Soạn: “Luyện tập sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản Thuyết minh”.
→ Chuẩn bị đề bài “Con trâu ở làng quê Việt Nam”.
+ Tìm hiểu đề bài.
+ Vận dụng yếu tố miêu tả để giới thiệu.
+ Viết đoạn văn thuyết minh có sử dụng yếu tố miêu tả trong phần luyện tập đã hướng
dẫn.
Giáo viên: Huỳnh Thị Bích Thùy

Trang 3