giáo án ngữ văn 9 tiết 21

Trường THCS Phú Mỹ

Tuần: 5
Ngày dạy:

Giáo án Ngữ Văn 9

Tiết PPCT: 21

Ngày soạn:

BÀI 5:
Văn Bản- HDĐT:
CHUYỆN CŨ TRONG PHỦ CHÚA TRỊNH
(Trích Vũ Trung Tùy Bút)
- PHẠM ĐÌNH HỔ I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Bước đầu làm quen với thể loại tùy bút thời kì trung đại.
- Cảm nhận được nội dung phản ánh xã hội của tùy bút trong truyện.
- Thấy được đặc điểm nghệ thuật độc đáo của truyện.
- Cuộc sống xa hoa của vua Chúa, sự nhũng nhiều của bọn quan lại thời Lê – Trịnh.
2. Kĩ năng:
- Đọc – hiểu một văn bản tùy bút thời trung đại.
- Tự tìm hiểu một số địa danh, chức sắc, nghi lễ thời Lê – Trịnh.
3. Về thái độ:
- KN : Tự nhận thức, giao tiếp.
- KT : đọc hợp tác.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:
- GV: bảng phụ, giấy A0.
- HS: bài soạn.
III. PHƯƠNG PHÁP:

Nêu vấn đề, diễn giảng, đọc sáng tạo, thảo luận.
IV. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
1. KTBC:
(?) Vẻ đẹp của nhân vật Vũ Nương.
(?) Thái độ của tác giả? Truyện phản ánh điều gì?
2. Bài mới:
- Hoạt động 1: Giới thiệu bài.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung bài học
 Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu I/.Tìm hiểu chung:
chung văn bản.
1/.Tác giả: Ở thế kỉ XVIII – XIX, sự khủng
(?) Em hiểu gì về tác giả Phạm Đình Hổ.
hỏang trầm trọng của chế độ phong kiến Việt
 Học sinh dựa vào chú thích.
Nam đã tác động không nhỏ đến tầng lớp nho
sĩ. Trong đó Phạm Đình Hổ là một nho sĩ mang
tâm sự bất đắc chí vì không gặp thời.
2/.Tác phẩm:
(?) Tác phẩm ra đời vào thời kì nào? Đề - Vũ Trung Tùy Bút đặc sắc của Phạm Đình
Hổ, được viết khỏang đầu đời Nguyễn. Tác
cập đến vấn đề gì?
Giáo viên: Huỳnh Thị Bích Thùy

Trang 1


Trường THCS Phú Mỹ

Giáo án Ngữ Văn 9

 Học sinh tự trình bày.

phẩm đề cập đến nhiều vấn đề của đời sống như
nghi lễ, phong tục tập quán, những sự việc xảy
ra trong đời sống, những nghiên cứu về địa lý,
lịch sử, xã hội.
- Chuyện cũ trong Phủ Chúa Trịnh là một trong
những áng văn xuôi giàu chất hiện thực trong
Vũ Trung Tùy Bút.
 Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh tìm II/. Đọc – hiểu văn bản:
hiểu chi tiết văn bản.
*Học sinh đọc văn bản rõ ràng, rành mạch,
nhấn mạnh vào lối ăn chơi của vua quan.
*Học sinh đọc nhiều lần văn bản.
* “Chú ý đoạn văn từ đầu…kẻ thức giả biết
đó là triệu bất tường” Học sinh đọc 2→3
lần.
(?) Đọan này nói về điều gì?
1/.Cuộc sống hưởng thụ của Trịnh Sâm:
 Cuộc sống hưởng thụ của Trịnh Sâm.
(?) Thói ăn chơi xa xỉ của Chúa Trịnh và
các quan hầu cận được diễn ra ntn? Chi tiết - Thú chơi đèn đuốc, bày đặt nghi lễ, xây dựng
đền đài…..
nào?
 Cuộc dạo chơi của chúa ở Tây Hồ diễn ra - Cuộc dạo chơi của Chúa ở Tây Hồ diễn ra
thường xuyên tháng 3-4 lần.
thường xuyên tháng 3-4 lần.
(?) Em có nhận xét gì về lời văn miêu tả
trên?

 Lời văn mang ý nghĩa khách quan của sự - Lời văn mang ý nghĩa khách quan của sự việc
cho thấy cuộc sống của nhà chúa thật xa hoa.
việc cho thấy cuộc sống của nhà chúa thật xa
hoa.
(?) Việc tìm thu vật phụng thủ cho thấy việc
- Thú chơi trâu cầm dị thú cổ mộc quái thạch,
chơi cây cảnh của chúa ntn?
chậu hoa, cây cảnh….thực chất là cướp đoạt
 Thú chơi trâu cầm dị thú cổ mộc quái thạch,
những của quý trong thiên hạ để tô điểm cho
chậu hoa, cây cảnh….thực chất là cướp đoạt nơi ở của chúa.
những của quý trong thiên hạ để tô điểm cho
nơi của chúa.
(?) Tại sao kết thúc đoạn văn miêu tả này
tác giả lại nói như vậy?
*Học sinh đọc lại đoạn “Mỗi khi đêm thanh…
bất tường”.
→ Thực trạng và tương lai của đất nước suy
Học sinh thảo luận.
vong tất yếu.
 Cảnh được miêu tả là cảnh thực ở những
khu vườn rộng đầy “ Trâu cầm dị thú, cổ mộc
quái thạch” lại được tô vẽ như bốn bể đầu
non, âm thanh lại gợi cảm giác ghê rợn trước
Giáo viên: Huỳnh Thị Bích Thùy

Trang 2


Trường THCS Phú Mỹ

Giáo án Ngữ Văn 9

một cái gì đang tan tác đau thương chứ không
phải trước cảnh đẹp thanh bình phồn thực.
Cảm xúc chủ quan của tác giả đến đây mới
bộc lộ nhất là khi ông xem đó là : “Triệu bất
tường” tức là điềm gỡ chẳng lành  báo
trước sự suy vong tất yếu của một triều đại
chỉ lo ăn chơi, hưởng lạc trên mồ hôi nước
mắt và xương máu dân lành.
(?) Bọn quan lại hầu cận có thái dộ gì đ/v
- Thủ đoạn nhờ gió bẻ măng vu khống của bọn
dân lành?
 Thủ đoạn nhờ gió bẻ măng vu khống, vừa quan lại, vừa ăn cắp vừa la làng.
- Hành động dựa dẫm, cướp của tống tiền.
ăn cắp vừa la làng.
2/.Thái độ của tác giả:
* Học sinh đọc và tìm hiểu ý nghĩa đoạn văn - Đau xót, bất bình trước thực trạng xã hội.
+ Thể hiện qua giọng điệu, qua một số từ ngữ
cuối bài “Nhà ta….cớ ấy”.
(?) Đoạn văn nói lên điều gì của tác giả? lột tả bản chất của bọn quan lại.
Thể hiện qua những gì?
 Thái độ tác giả, thể hiện qua giọng điệu,
một số từ ngữ.
(?) Thể loại tùy bút trong bài có gì khác với
truyện mà em đã học “Chuyện người con
gái Nam Xương”.
 Thể loại tùy bút nhằm ghi chép về những
con người, những sự việc cụ thể có thực. Qua

đó tác giả bộc lộ cảm xúc suy nghĩ nhận thức
đánh giá của mình về con người và cuộc
sống. Sự ghi chép tùy theo cảm hứng chủ
quan, không cần gò bó nhưng vẫn tuân theo
một tư tưởng cảm xúc chủ quan.
(?) Em có nhận xét gì về nghệ thuật trong
- Lựa chọn ngôi kể phù hợp.
văn bản? Ngôi kể ntn? Nghệ thuật miêu tả?
 Lựa chọn ngôi kể phù hợp, miêu tả sinh - Miêu tả sinh động.
- Ngôn ngữ khách quan nhưng vẫn thể hiện rõ
động.
thái độ bất bình của tác giả trước hiện thực.
(?) Ngôn ngữ trong truyện?
*Ý nghĩa văn bản.
 Ngôn ngữ khách quan.
Phản ánh hiện thực lịch sử và thái độ của kẻ
thức giả trước những vấn đề của đời sống xã
(?) “Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh”
hội.
phản ánh hiện thực lịch sử ntn?
III/. Tổng kết.
Ghi nhớ SGK/Trang 63.
 Hoạt động 4: Hướng dẫn học sinh hệ
thống hóa kiến thức đã học:
 Học sinh dựa vào ghi nhớ.
3. Củng cố:
Giáo viên: Huỳnh Thị Bích Thùy

Trang 3

Trường THCS Phú Mỹ

Giáo án Ngữ Văn 9

(?) Cuộc sống xa hoa của vua Chúa Trịnh được miêu tả ntn?

(?) Ý nghĩa văn bản.
Hoạt động 5: Hướng dẫn tự học:
→ Tìm học 1 số tư liệu về tác phẩm Vũ Trung tùy bút.
→ Hiểu và dùng một số từ Hán – Việt thông dụng được sử dụng trong văn bản.
→ Xem lại ghi nhớ HTL.
→ Đọc lại văn bản.
Chuẩn bị bài mới: “Hoàng Lê Nhất Thống Trí ”
+ Học: Xem lại ghi nhớ HTL.
+ Soạn: “Hoàng Lê Nhất Thống Trí ”
→ Hình ảnh người anh hùng Nguyễn Huệ trong cuộc chiến chống quân Thanh.
→ Hình ảnh bọn giặc xâm lược.
→Hình ảnh vua quan Lê Chiêu Thống ntn?
→ Nghệ thuật? Ý nghĩa văn bản.

Giáo viên: Huỳnh Thị Bích Thùy

Trang 4