giáo án ngữ văn 9 tiết 37 38

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (74.37 KB, 5 trang )

Trường THCS Phú Mỹ

Tuần: 8
Ngày dạy:

Giáo án Ngữ Văn 9

Tiết PPCT: 37-38

Ngày soạn:

VĂN BẢN:
LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA
(Trích Truyện Lục Vân Tiên)
-Nguyễn Đình ChiểuI. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
1. Kiến thức:
- Hiểu và lý giải được vị trí của tác phẩm truyện Lục Vân Tiên và đóng góp của Nguyễn
Đình Chiểu cho kho tàng văn học dân tộc.
- Nắm được giá trị nội dung và nghệ thuật của một đoạn trích trong tác phẩm truyện Lục
Vân Tiên.
- Thể loại thơ lục bát truyền thống của dân tộc qua tác phẩm truyện Lục Vân Tiên.
- Khát vọng cứu người, giúp đời của tác giả và phẩm chất của hai nhân vật Lục Vân Tiên và
Kiều Nguyệt Nga.
2. Kĩ năng:
- Đọc hiểu một đoạn trích truyện thơ.
- Nhận diện và hiểu được tác dụng của các từ địa phương Nam Bộ được sử dụng trong đoạn
trích.
- Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng nhân vật lí tưởng theo quan niệm đạo đức mà
Nguyễn Đình Chiểu đã khắc họa trong đoạn trích.
3. Về thái độ:
- HS ý thức được phẩm chất đạo đức thấy việc nghĩa là làm, cứu người, giúp đời.

- KN: Giao tiếp, hợp tác, lắng nghe tích cực.
- KT: Động não, trình bày 1 phút.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:
- GV: bảng phụ, Chân dung Nguyễn Đình Chiểu.
- HS: Đọc văn bản em dành cho nhân vật Lục Vân Tiên ở điểm nào? Bản thân em có hành động
gì trong cuộc sống hiện nay?
III. PHƯƠNG PHÁP:
Gợi tìm, vấn đáp, diễn giảng, thảo luận.
IV. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
1. KTBC:
? Tâm trạng nhân vật Thúy Kiều ở lầu Ngưng Bích như thế nào?
? Nghệ thuật và ý nghĩa văn bản?
2. Bài mới:
- Hoạt động 1: Giới thiệu bài.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung bài học
Hoạt động 2: HDHS tìm hiểu chung văn bản: I. Tìm hiểu chung:
- Dựa vào SGK em tóm tắt vài nét cơ bản về tác
1. Tác giả: Nguyễn Đình Chiểu (1822Giáo viên: Huỳnh Thị Bích Thùy

Trang 1

Trường THCS Phú Mỹ

giả?
→ Học sinh tự trình bày dựa vào chú thích.
? Tác phẩm ra đời trong hoàn cảnh nào?
→ Tác phẩm ra đời khoảng đầu những năm 50.

? Vị trí đoạn trích? Diễn biến sự việc theo kiểu
kết cấu ntn?
→ Nằm ở phần đầu của truyện. Diễn biến sự
việc trong đoạn trích nằm trong kiểu kết cấu
của các truyện truyền thống: “Người tốt thường
gặp nhiều gian truân trắc trở, bị hãm hại, nhưng
đều tai qua nạn khỏi”.
Hoạt động 3: HDHS tìm hiểu chi tiết văn
bản:
- HS đọc đoạn trích thơ thể hiện tính cách của
nhân vật.
? Lý tưởng chủ đạo mà tác giả muốn gửi gắm
vào hình ảnh LVT là gì?
→ Đạo lí nhân nghĩa ở hình tượng nhân vật
LVT.
? Đạo lí nhân nghĩa ấy được thể hiện qua việc
làm nào? Thể hiện bằng những dòng thơ nào?
→ Được thể hiện qua hành động dũng cảm
đánh cướp cứu người.
“Vân Tiên ……… đàng
Bẻ cây ………………. Xông vô”
? Nhận xét về hành động của nhân vật?
→ Khẳn khái, tức khắc không do dự, xả thân
vì nghĩa, thấy việc nghĩa là làm.
Giảng thêm: LVT chỉ một mình tay không
trong khi bọn cướp đông người, gươm giáo đầy
đủ. Vậy mà Vân Tiên bẻ cây làm gậy xông vô
mà đánh.
? Theo em chi tiết nào làm rõ nhất khí phách
của LVT?

Trình bày 1 phút.
→ Vân Tiên …. Xông
Khác nào …… Đương Dang
Hai câu thơ bộc lộ tính cách anh hùng và tấm
lòng vì nghĩa.
Giảng thêm: Trận đánh được miêu tả rất đẹp
Giáo viên: Huỳnh Thị Bích Thùy

Giáo án Ngữ Văn 9

1888) là nhà thơ Nam Bộ, sống và sáng tác
ở thời kỳ đau thương mà anh dũng của dân
tộc vào thế kỉ XIX.
2. Tác phẩm:
Truyện Lục Vân Tiên ra đời khoảng đầu
những năm 50 của thế kỉ XIX, thể hiện rõ
lí tưởng đạo đức mà Nguyễn Đình Chiểu
muốn gửi gắm qua tác phẩm.
- Đoạn trích nằm ở phần đầu của truyện
LVT. Diễn biến sự việc trong đoạn trích
nằm trong kiểu kết cấu của các truyện
truyền thống: Người tốt thường gặp nhiều
gian truân trắc trở, bị hãm hại, nhưng đều
tai qua nạn khỏi, cái thiện luôn chiến thắng
cái ác.
II. Đọc – hiểu văn bản:

1. Hình tượng nhân vật Lục Vân Tiên:

Được thể hiện qua hành động dũng cảm

đánh cướp cứu người.
“Vân Tiên ……… đàng
Bẻ cây ………………. Xông vô”
+ Hành động khẳn khái, tức khắc không
do dự xông vào đánh cướp → xả thân vì
nghĩa, thấy việc nghĩa là làm.

“Vân Tiên …. Xông
Khác nào …… Đương Dang”
+ Bộc lộ tính cách anh hùng tài năng và
tấm lòng vì nghĩa.

Trang 2

Trường THCS Phú Mỹ

của người dũng tướng, những mẫu hình li
tưởng như dũng tướng Triệu Tử long mà người
Việt Nam đặc biệt là người Nam Bộ vốn mê
truyện Tam Quốc Diễn Nghĩa đã được mọi
người thán phục.
? Vì sao lại ví hành động của LVT như Triệu
Vân ngày trước?
→ Triệu Vân là tướng trẻ của Lưu Bị thời
Tam Quốc đã dũng cảm một mình phá vòng
quây quân Tào để bảo vệ A Đẩu con Lưu Bị.
? Khi gặp Nguyệt Nga LVT có thái độ cư xử
ra sao? Biểu hiện cụ thể bằng những câu thơ
nào?

→ Khoan khoan …………. Ra
Nàng là ……………… phận trai
→ Ân cần an ủi Nguyệt Nga đàng hoàng
chính trực giữ lễ nghĩa của người có văn hóa từ
chối lời mời tạ ơn.
? Từ cách cư xử đó em hiểu gì về con người
LVT? Thể hiện cụ thể bằng những câu thơ nào?
→ “Làm ơn ……………. Trả ơn
Nhớ câu …………………. bất vi
Làm người ……….. anh hùng.”
→ Là người hào hiệp, trọng nghĩa khinh tài,
coi trọng danh dự và xem đó là bổn phận khí
phách của người hùng một lẽ tự nhiên không
coi đó là công trạng.
? Qua đó em cảm nhận được vẻ đẹp nào trong
tính cách của LVT?
→ Từ tâm nhân hậu khi cư xử với Nguyệt
Nga, anh hùng hảo hán có tinh thần nghĩa hiệp
ngay thẳng trong sáng.
? Đạo lí nhân nghĩa trong tư tưởng chủ đạo
của Nguyễn Đình Chiểu còn được thể hiện qua
nhân vật nào?
→ Nhân vật Kiều Nguyệt Nga
? Với tư cách là người chịu ơn Kiều Nguyệt
Nga đã bộc lộ nét đẹp trong tâm hồn ra sao?
(Chú ý ngôn ngữ, cử chỉ) Câu thơ nào biểu hiện
rõ nhất?
→
Làm con …………… cãi cha
Chút tôi ………………..đào thơ

Giáo viên: Huỳnh Thị Bích Thùy

Giáo án Ngữ Văn 9

“Khoan khoan …………. Ra
Nàng là ……………… phận trai”
+ Ân cần an ủi Nguyệt Nga đàng hoàng
chính trực giữ lễ nghĩa của người có văn
hóa.
“Làm ơn ……………. Trả ơn
Nhớ câu …………………. bất vi
Làm người ……….. anh hùng.”
+ Hào hiệp, trọng nghĩa khinh tài, coi
trọng danh dự và xem đó là bổn phận khí
phách của người hùng.

→ Từ tâm nhân hậu khi cư xử với
Nguyệt Nga, anh hùng hảo hán có tinh thần
nghĩa hiệp ngay thẳng trong sáng.

2. Đạo lí nhân nghĩa còn được thể hiện
qua nhân vật Kiều Nguyệt Nga:

Làm con …………… cãi cha
Chút tôi ………………..đào thơ
Trang 3

Trường THCS Phú Mỹ

Giáo án Ngữ Văn 9

Giữa đường …………….. đã phần
Giữa đường …………….. đã phần
→ Lời nói của cô gái thùy mị nết na khuê cát
- Lời nói của cô gái thùy mị nết na
của người con gái trong trắng hiếu thảo.
khuê cát của người con gái trong trắng hiếu
thảo.
? Đặc điểm nổi bật trong tâm hồn Kiều
Nguyệt Nga là gì? Bằng những câu thơ nào?
→ Gẫm câu ………………… thù công
Gẫm câu ………………… thù công
Lấy chi …………………. cùng ngươi
Lấy chi …………………. cùng ngươi
→ Kiều Nguyệt Nga một lòng tri ân người đã
- Kiều Nguyệt Nga một lòng tri ân
cứu mình, trọng ân nghĩa chân thật.
người đã cứu mình.
? Theo em nhân vật trong đoạn trích được
miêu tả chủ yếu qua những gì?
→ Cử chỉ, hành động, lời nói.
- Miêu tả nhân vật chủ yếu qua cử chỉ,
? Em có nhận xét gì về ngôn ngữ trong đoạn hành động, lời nói.
trích?
→ Sử dụng ngôn ngữ mộc mạc, bình dị, gần
- Sử dụng ngôn ngữ mộc mạc, bình dị,
với lời nói thông thường, mang màu sắc Nam gần với lời nói thông thường, mang màu
Bộ rõ nét, phù hợp với tình tiết truyện.
sắc Nam Bộ rõ nét, phù hợp với tình tiết

truyện.
? Đoạn trích ca ngợi điều gì?
* Ý nghĩa văn bản:
→ Ca ngợi phẩm chất cao đẹp của hai nhân
Đoạn trích ca ngợi phẩm chất cao đẹp
vật Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga và khát của hai nhân vật Lục Vân Tiên, Kiều
vọng cứu đời của tác giả.
Nguyệt Nga và khát vọng hành đạo cứu
đời của tác giả.
Hoạt động 4: HDHS hệ thống hóa kiến thức III. Tổng kết:
đã học:
? Em có nhận xét như thế nào về đoạn trích?
Văn bản thể hiện đạo lí gì của tác giả qua hai
Ghi nhớ SGK/115
nhân vật Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga.
→ HS dựa vào ghi nhớ
3. Củng cố:
? Em có cảm nhận gì về nhân vật Kiều Nguyệt Nga?
? Qua đoạn trích có nhiều ý kiến cho rằng tính cách Lục Vân Tiên có nhiều nét tương đồng với
nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu như sau:
- Coi trọng nghĩa khí
- Trân trọng giá trị đạo đức truyền thống
- Khát vọng hạnh phúc
- Khát vọng hành đạo giúp đời
Hoạt động 5: Hướng dẫn tự học:
- HTL đoạn trích.
- Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga thông qua lời nói, hành động của nhân
vật.
- Hiểu và dùng một số từ Hán Việt thông dụng ở phần chú thích.
Giáo viên: Huỳnh Thị Bích Thùy

Trang 4

Trường THCS Phú Mỹ

Giáo án Ngữ Văn 9

Chuẩn bị bài mới: “Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự”
+ Học: HTL đoạn trích.
+ Soạn: “Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự”
- Đọc đoạn trích thực hiện các yêu cầu a,b,c.
- Đọc đoạn văn Lão Hạc – Nhận xét cách miêu tả nội tâm nhân vật của tác giả.
- Xem trước ghi nhớ, làm bài tập 1,2,3.

Giáo viên: Huỳnh Thị Bích Thùy

Trang 5

giáo án ngữ văn 9 tiết 37 38

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về