BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC PHÁT HIỆN VÀ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CHO HỌC SINH THÔNG QUA DẠY HỌC CHỦ ĐỀ “PHƯƠNG PHÁP TỌA ĐỘ TRONG KHÔNG GIAN” HÌNH HỌC 12

TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG
KHOA TOÁN – TIN

BÁO CÁO
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Sinh viên thực hiện : Phạm Thị Kim Mai
Sinh viên lớp : K10 ĐHSP Toán
GV hướng dẫn :
TS. Đỗ Tùng


ĐỀ TÀI KHÓA LUẬN
BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC PHÁT HIỆN
VÀ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CHO HỌC SINH
THÔNG QUA DẠY HỌC CHỦ ĐỀ
“PHƯƠNG PHÁP TỌA ĐỘ TRONG
KHÔNG GIAN” HÌNH HỌC 12


TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
- Dạy học PH&GQVĐ là một trong những PPDH tích cực đã và
đang được quan tâm và áp dụng trong giảng dạy ở các
trường phổ thông.
- Chủ đề “Phương pháp tọa độ trong không gian” có vai trò
quan trọng trong hình thành kiến thức toán phổ thông cho
HS.
- Việc vận dụng phương pháp PH và GQVĐ vào dạy học
chương này sẽ giúp HS vừa nắm bắt nhanh được tri thức
mới, vừa nắm được phương pháp chiếm lĩnh tri thức đó, vừa
phát triển tư duy tích cực sáng tạo.

MỤC TIÊU KHÓA LUẬN
- Tìm hiểu cơ sở lí luận và thực tiễn.
- Xây dựng một số biện pháp sư phạm.
- Tổ chức thử nghiệm sư phạm.


NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
- Hệ thống hóa và làm rõ những vấn đề về cơ sở lí luận.
- Nghiên cứu nội dung chủ đề “PP tọa độ trong không gian”
Hình học 12.
- Xây dựng 3 biện pháp sư phạm đồng thời đưa ra ví dụ minh
họa cho từng biện pháp.
- Tổ chức thử nghiệm sư phạm xem xét tính khả thi của các
biện pháp đã xây dựng.


PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

- Phương pháp nghiên cứu lí luận
- Phương pháp điều tra quan sát
- Phương pháp thử nghiệm sư phạm


ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU
- Đối tượng nghiên cứu:
+ Năng lực PH&GQVĐ của HS trong học toán.
+ Quá trình dạy học môn Toán theo hướng phát triển
năng lực PH&GQVĐ cho HS thông qua chủ đề “PP tọa độ
trong KG”.

- Phạm vi nghiên cứu:
Chủ đề “PP tọa độ trong không gian” Hình học 12.


Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN
- Đề tài đưa ra các năng lực thành tố,các cấp độ của năng
lực phát hiện và giải quyết vấn đề và xây dựng được 3 biện
pháp sư phạm sẽ góp phần bồi dưỡng cho học sinh năng
lực phát hiện và giải quyết vấn đề.
- Đề tài bước đầu kiểm nghiệm được tính khả thi bằng thử
nghiệm sư phạm ba biện pháp đã xây dựng.


NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
Chương 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn
Chương 2: Một số biện pháp sư phạm góp phần bồi dưỡng
năng lực PH&GQVĐ cho học sinh thông qua dạy học chủ
đề “Phương pháp tọa độ trong không gian” .
Chương 3: Thử nghiệm sư phạm


Chương 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn
- Tư duy trong dạy học môn Toán: đặc điểm của tư duy, hoạt
động trí tuệ của học sinh.
- Năng lực PH&GQVĐ trong toán học: Các năng lực thành tố
và cấp độ của năng lực PH&GQVĐ.
- Khái quát chủ đề “PP tọa độ trong không gian” hình học
12.
- Thực trạng dạy học chủ đề này ở trường phổ thông.

Chương 2: Xây dựng các biện pháp sư phạm
- Định hướng xây dựng các biện pháp: đảm bảo tính khoa
học thực tiễn,sự thống nhất giữa vai trò của giáo viên và
học sinh, giữa tính vừa sức và yêu cầu phát triển, giữa
đồng loạt và phân hóa.
- Xây dựng 3 biện pháp sư phạm: Rèn luyện các thao tác tư
duy, dạy học phân hóa, hướng dẫn học sinh phát hiện và
sửa chữa sai lầm; đồng thời đưa ra ví dụ minh họa cho
từng biện pháp.


Biện pháp 1: Rèn luyện các thao tác tư duy
GV cần quan tâm:
- Tạo tình huống gợi vấn đề thỏa mãn ba điều kiện: vấn đề
phải tồn tại; phải gợi nhu cầu nhận thức ở HS; khơi dậy
được niềm tin ở HS.
- Tăng cường sự giao tiếp giữa GV với HS.
- Tạo điều kiện để HS hoạt động nhóm, khuyến khích các em
trình bày cách hiểu của mình, hay yêu cầu HS tự đưa ra
phương pháp giải đối với một bài toán cụ thể.


Biện pháp 2: Dạy học phân hóa theo các mức độ khác nhau
trong cùng một lớp
Để dạy học phù hợp với trình độ của HS trong cùng một lớp
GV nên:
- Tùy tình hình lớp học mà GV có biện pháp kịp thời và có kế
hoạch riêng cho mỗi HS. Làm sao trong một tiết học GV có
thể tổ chức cho tất cả HS cùng tham gia vào hoạt động

học, tránh tình trạng GV để HS ngoài lề.
- Phân loại HS theo nhóm và có kế hoạch dạy học thích hợp.


Biện pháp 3: Hướng dẫn HS phát hiện và sửa chữa sai lầm
trong lời giải bài toán
GV cần:
- Tạo ra các tình huống để HS trao đổi, thảo luận, tự tìm ra
các công thức, quy tắc, lời giải.
- Tăng cường các dạng toán gồm nhiều tình huống khác
nhau.
- Dự kiến các sai lầm HS có thể mắc phải, phân tích và sửa
chữa sai lầm cho HS.


Chương 3: Thử nghiệm sư phạm
- Đối tượng: lớp 12A3 là lớp thử nghiệm,lớp đối chứng
12A4 THPT Phương Xá, Cẩm Khê.
- Thời gian thử nghiệm: được tiến hành từ 15/02/2016 đến
01/04/2016
- Nội dung thử nghiệm: thử nghiệm 2 bài trong chương PP
tọa độ trong KG
- Tiến hành thử nghiệm: Chúng tôi xây dựng kế hoạch bài
học và tiến trình dạy học lớp thử nghiệm 12A3 theo 3 biện
pháp sư phạm đã xây dựng.
- Đánh giá kết quả thử nghiệm: đánh giá định tính dựa vào
dự giờ, quan sát và thăm dò ý kiến từ GV giảng dạy; đánh
giá định lượng dựa vào kết quả 2 bài kiểm tra.

KẾT LUẬN
- Nghiên cứu cơ sở lí luận về phương pháp PH&GQVĐ. Thu
được nhiều ý kiến, kinh nghiệm của GV về dạy học PH và
GQVĐ cho HS thông qua tìm hiểu thực tế dạy học môn
Toán ở trường phổ thông.
- Đã xây dựng được 3 biện pháp sư phạm nhằm giúp học
sinh bồi dưỡng năng lực PH và GQVĐ .
- Đã tổ chức thử nghiệm sư phạm và kết quả đạt được góp
phần kiểm tra tính khả thi và hiệu quả của 3 biện pháp
được xây dựng.


TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Nguyễn Bá Kim (2006), Phương pháp dạy học môn Toán,
Nhà xuất bản Đại học Sư Phạm. Phạm Vũ Khuê, Bùi Văn
Nghị, (2006), Sách giáo khoaHình học 12, Nhà xuất bản Giáo
dục.
[2]. Bùi Văn Nghị (2008), Giáo trình phương pháp dạy học
những nội dung cụ thể môn Toán, Nhà xuất bản Đại học Sư
Phạm.
[3]. Đào Tam (Chủ biên), Lê Hiển Dương (2009), Tiếp cận các
phương pháp dạy học không truyền thống trong dạy học
Toán ở trường Đại học và trường phổ thông, Nhà xuất bản
Đại học Sư Phạm.
[4] Trần Văn Hạo (Tổng chủ biên), Nguyễn Mộng Hy (Chủ
biên), Khu Quốc Anh, Trần Đức Huyên (2008), Hình học 12


Em xin trân trọng cảm ơn