Một số biện pháp giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi ở trường mầm non nga an

MỤC LỤC
NỘI DUNG
I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
2. Mục đích nghiên cứu
3. Đối tượng nghiên cứu
4. Phương pháp nghiên cứu
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1. Cơ sở lý luận
2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Giải pháp 1: Biện pháp phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ
Giải pháp 2: Giáo dục kỹ năng giao tiếp thông qua hoạt động
học
Giải pháp 3: Giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ thông qua hoạt
động góc
Giải pháp 4: Rèn kỹ năng giao tiếp thông qua các hoạt động khác
Giải pháp 5: Giúp trẻ phát triển các kỹ năng giao tiếp qua việc tổ
chức các trò chơi và các hoạt động tập thể vui tươi, lành mạnh
trong nhà trường
Giải pháp 6: Tuyên truyền, phối hợp với cha mẹ hình thành cho
trẻ các kỹ năng và thói quen trong giao tiếp
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với các hoạt
động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
2. Kiến nghị

Trang
1
1

2
2
2
2
2
3
5
5
6
8
10
12
14
15
16
16
16

1


I. MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Nhà tâm lý học người Anh M.Acgain, đã khẳng định “giao tiếp là quá trình
hai mặt của sự thông báo, thành lập sự tiếp xúc, trao đổi thông tin”[1]. Lúc này,
khái niệm giao tiếp được khai thác với chức năng trao đổi, tiếp nhận thông tin
giữa con người với con người trong xã hội. Trong nghiên cứu về giao tiếp, các
nhà Tâm lý học Pháp P.Oathavut, G.Bivans, D.Giactson, đã coi “giao tiếp là một
tổ hợp hành vi hay nói cách khác, giao tiếp là một quá trình xã hội thường xuyên
diễn ra giữa con người với nhau, quá trình này tích hợp nhiều loại hành vi, hành

vi ngôn ngữ, hành vi phi ngôn ngữ”[2]
Ngay từ khi bé chào đời, thì giao tiếp đã là một kỹ năng quan trọng giúp bé
tồn tại và phát triển, bé giao tiếp qua ánh mắt, qua các cử động của tay chân và
đặc biệt là qua tiếng khóc... Một người mẹ có sự quan tâm và gần gũi con chắc
chắn sẽ hiểu khi nào bé khóc vì đói, khi nào bé khóc vì đau, vì sợ và cả vì nhõng
nhẽo nữa !
Khi biết nói ở lứa tuổi lên 3, thì bé bắt đầu sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp,
đồng thời với khả năng bộc lộ cảm xúc thông qua giao tiếp phi ngôn ngữ qua
ánh mắt với những nét mặt và các dấu hiệu của cơ thể, nếu được đáp ứng đầy đủ
sẽ giúp cho bé hình thành sự tự tin vào bản thân cũng như xây dựng những mối
tương giao với mọi người xung quanh.
Vì thế kỹ năng giao tiếp được xem là một năng lực cần thiết cho trẻ mở
rộng quan hệ từ trong gia đình cho đến ngoài xã hội. Đây là một kỹ năng phức
tạp bao gồm nhiều yếu tố khác nhau, vì thế ngoài năng lực nội tại của trẻ, phụ
huynh cũng cần quan tâm giúp trẻ phát triển về kỹ năng giao tiếp bằng cách kích
thích nhiều giác quan, mà chủ yếu là nghe - nhìn và đụng chạm.
Ngôn ngữ được xem là công cụ chính trong việc giao tiếp, từ khi sinh ra
cho đến khi bập bẹ những tiếng nói đầu tiên thì trẻ giao tiếp bằng tiếng khóc, và
cử chỉ, ánh mắt... “Khi trẻ bắt đầu nói và ngôn ngữ sẽ được phát triển rất nhanh
từ khi trẻ trên 12 tháng, cho đến khi trẻ được 5 tuổi thì ngôn ngữ đã hoàn thiện,
trẻ có đủ vốn từ (khoảng 2000 từ) để sử dụng trong cuộc sống hàng ngày”[3].
Việc giúp trẻ phát triển khả năng ngôn ngữ thông qua việc trò chuyện với trẻ,
cho trẻ chơi những trò chơi phát triển ngôn ngữ, đọc sách hay kể chuyện cho trẻ
nghe là những hoạt động cần thiết để giúp trẻ đạt được sự giao tiếp tốt nhất.Tuy
nhiên, không phải cứ nói nhiều, nói hoài với trẻ là tốt, mà nhiều khi một bà mẹ
nói chuyện quá nhiều với con, nói những câu dài và trả lời luôn cho con khiến
trẻ chỉ biết gật gù, lại là một trong những nguyên nhân gây ra sự thụ động hay
chậm nói cho trẻ.
Trăn trở với mục tiêu chung của giáo dục, là một giáo viên được phân công
đứng lớp 5 tuổi, tôi đã trăn trở rất nhiều về việc làm sao phải giáo dục cho trẻ

biết ứng xử tốt với mọi tình huống mọi hoàn cảnh trong cuộc sống đời thường,
biết giao tiếp một cách văn minh và hồn nhiên đúng với độ tuổi của trẻ. Một tập
thể trẻ có kỹ năng giao tiếp tốt sẽ tạo nên môi trường sống ấm áp, hoà thuận, vui
vẻ và phát triển ở nhóm lớp. Tôi nguyện góp một phần nhỏ bé của mình vào việc
giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo nhằm góp phần hình
thành nhân cách ban đầu cho trẻ. Và đó chính là lý do tôi chọn đề tài “Một số
2


biện pháp giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi lớp A1 tại
trường mầm non Nga An”.
2. Mục đích nghiên cứu
Hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi tại trường mầm
non Nga An nhằm giúp trẻ có thêm kiến thức về cách ứng xử trong giao tiếp với
cô giáo, với bạn bè với người lớn và mọi người xung quanh, linh hoạt trong cách
xử lý các tình huống hàng ngày của trẻ từ đó giáo dục hành vi và thói quen trong
giao tiếp cho trẻ.
3. Đối tượng nghiên cứu
Một số biện pháp hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi
tại Trường mầm non Nga An.
4. Phương pháp nghiên cứu
a. Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết
Phương pháp nghiên cứu tài liệu về các vấn đề có liên quan đến bậc học
mầm non và những kiến thức bổ trợ cho việc nghiên cứu đề tài của mình.
b. Phương pháp quan sát
Quan sát các hoạt động của trẻ tại lớp Hoa Cúc trường mầm non Nga An
năm học 2016 - 2017
c. Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin
Khảo sát điều tra thực tế và thu thập thông tin
d. Thống kê và xử lý số liệu

Thống kê số liệu và tính % để định lượng kết quả nghiên cứu từ đó rút ra
những nhận xét khoa học về vấn đề giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ mẫu giáo
5 - 6 tuổi ở trường mầm non Nga An.
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1. Cơ sở lý luận
“Kỹ năng giao tiếp là khả năng thích nghi và hành vi tích cực cho phép cá
nhân có khả năng đối phó hiệu quả với nhu cầu và thách thức của cuộc sống
hàng ngày” [4]
Lứa tuổi mầm non là giai đoạn học - tiếp thu - lĩnh hội giá trị sống để phát
triển nhân cách. Kỹ năng sống là những kỹ năng nền tảng để hình thành nhân
cách trẻ. Phát triển về các mặt thể chất, tình cảm-xã hội, ngôn ngữ, nhận thức ,
giúp trẻ sẵn sàng đi học lớp một ở trường phổ thông sau này. Cụ thể là:
- Giúp trẻ được an toàn, khỏe mạnh, khéo léo bền bỉ, có khả năng thích
ứng với thay đổi của điều kiện sống.
- Giúp trẻ biết kiểm soát cảm xúc, thể hiện tình yêu thương, đồng cảm với
mọi người xung quanh.
- Giáo dục kỹ năng sống giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, tôn trọng người khác,
có khả năng giao tiếp tốt với mọi người.
- Giúp trẻ ham hiểu biết, sáng tạo, có những kỹ năng thích ứng với hoạt
động học tập ở lớp một như : sẵn sàng hòa nhập, vượt qua khó khăn để hoàn
thành nhiệm vụ…

3


Các nhóm kỹ năng có thể dạy cho trẻ mầm non như : “Kỹ năng nhận thức
về bản thân, kỹ năng quản lý cảm xúc, kỹ năng giao tiếp và quan hệ xã hội, kỹ
năng học tập, kỹ năng tương tác”[5]…Từ đó, chương trình giáo dục mầm non đã
đưa ra các nội dung đơn giản và hết sức gần gũi với trẻ như: dạy trẻ có kỹ năng
hợp tác với mọi người, kỹ năng nhận và hoàn thành nhiệm vụ , kỹ năng tự phục

vụ, kỹ năng kiểm soát cảm xúc…các kỹ năng này không tách rời nhau mà có
liên quan chặt chẽ với nhau, được thể hiện đan xen vào nhau, có thể thực hành
trong bất cứ tình huống nào xảy ra hàng ngày. Cho nên việc giáo dục và vận
dụng tốt sẽ giúp trẻ có nhân cách tốt. Khi giáo dục kỹ năng sống còn góp phần
mở rộng nhận thức, phát triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ, phát
triển ngôn ngữ... cho trẻ.
Ở trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, Với vốn từ giao động từ 3500 đến 4500 từ, trẻ đã
có thể dùng từ phù hợp với nội dung, hoàn cảnh và đối tượng giao tiếp, đặc biệt
là trẻ đã có khả năng nhận biết được những sắc thái biểu cảm của lời nói (vui,
buồn, tức giận, ngạc nhiên, sợ hãi,…). Trẻ đã có thể diễn đạt được những xúc
cảm, nhu cầu, ý nghĩ và hiểu biết của mình qua lời nói, biết sử dụng lời nói để
chỉ dẫn những vấn đề đơn giản cho người khác hiểu và ngược lại có thể hiểu
những chỉ dẫn về những vấn đề đơn giản qua lời nói, hoặc cử chỉ hành động.
Ở những trẻ được chú ý rèn luyện về mặt giao tiếp đã có thể sử dụng khá hiệu
quả phương tiện giao tiếp phi ngôn từ (cử chỉ, ánh mắt, nét mặt, giọng nói,…).
Hơn nữa, nếu được chú ý giáo dục, trẻ đã có thể thực hiện được những quy tắc
giao tiếp thông thường như gặp người lớn, gặp thầy cô thì chào hỏi lễ phép,
người lớn đưa cho thứ gì thì phải xin bằng hai tay,… Mặc dù có thể trẻ chưa
hiểu được sâu sắc ý nghĩa của những hành vi giao tiếp, song trẻ hoàn toàn có thể
thực hiện được chuẩn về mặt hành vi trong quá trình giao tiếp nếu môi trường
giao tiếp quanh trẻ chỉ chứa đựng những nét đẹp của văn hoá giao tiếp và trẻ
nhận được sự quan tâm giáo dục thoả đáng của gia đình, nhà trường và toàn xã
hội. Nếu được giáo dục đúng hướng, giao tiếp của trẻ 5 – 6 tuổi còn có một số
đặc điểm sau:
Trẻ 5 – 6 tuổi dễ dàng thiết lập những mối quan hệ giao tiếp với những
người xung quanh không phân biệt tuổi tác, địa vị xã hội, kinh tế. Có thể nói trẻ
thiết lập quan hệ giao tiếp rất hồn nhiên, vô tư không để ý đến xuất thân của đối
tượng giao tiếp. Tuy nhiên, trẻ đã bước đầu biết để ý đến sở thích, thói quen,
tính cách của đối tượng giao tiếp nên trong những trường hợp đối tượng giao
tiếp có biểu hiện ảnh hưởng tới sự an toàn của trẻ (như doạ nạt, trêu trọc,…) thì

trẻ sẽ không thích giao tiếp với đối tượng đó. Trong những tình huống nhất định
(tình huống mà trẻ thích giao tiếp) trẻ dễ dàng thay đổi ý kiến, thái độ của mình
để nhận được sự đồng tình của đối tượng giao tiếp - biểu hiện của tính thiện chí
trong giao tiếp. Trong quá trình giao tiếp, trẻ 5 – 6 tuổi đã biết cảm thông với
người, sẵn sàng giúp đỡ người khác, biết nhường nhịn bạn chơi - đối tượng giao
tiếp. Đặc biệt là xúc cảm, tình cảm của trẻ thường được biểu hiện một cách chân
thật trong quá trình giao tiếp.
2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
a. Thuận lợi
4


Trong những năm qua, nhà trường luôn được các cấp ủy Đảng, chính quyền
luôn quan tâm đến giáo dục đặc biệt là giáo dục mầm non. Bên cạnh đó còn
được sự quan tâm của các cấp các ngành luôn kề vai, sát cánh ủng hộ nhà trường
trong mọi lĩnh vực.
Nhà trường cũng đã đầu tư mua sắm trang thiết bị cơ sở vật chất tương đối
đầy đủ các loại đồ dùng, đồ chơi phục cho công tác dạy và học đạt hiệu quả,
Các phòng học rộng, thoáng, môi trường phù hợp, có diện tích phù hợp để trẻ
hoạt động nên thuận lợi trong việc thực hiện nội dung xây dựng môi trường giáo
dục sạch đẹp, an toàn cho trẻ khi ở trường.
Là một giáo viên có trình độ chuyên môn trên chuẩn, có vốn hiểu biết
tương đối để đáp ứng nhu cầu khám phá của trẻ. Luôn tâm huyết với nghề
nghiệp, nhiệt tình, say mê trong công việc, có lòng yêu nghề, mến trẻ, không
ngừng tìm tòi, học tập và nâng cao kiến thức, học hỏi kinh nghiệm của bạn bè
đồng nghiệp, tiếp thu và ứng dụng các chuyên đề do Phòng Giáo dục tổ chức
vào chương trình giáo dục Mầm non mới, đặc biệt là ứng dụng công nghệ thông
tin trong soạn giảng.
Trong những năm gần đây, đa số phụ huynh đã quan tâm đến việc phối hợp
cùng nhà trường trong công tác chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục trẻ. Tham gia

nhiệt tình các phong trào chung của nhà trường.
b. Khó khăn
Bên cạnh những mặt thuận lợi nêu trên bản thân còn gặp phải rất nhiều
những vấn đề khó khăn nhất định trong quá trình tổ chức cho trẻ hoạt động học
như sau:
Một số trẻ trong lớp còn có tính thụ động ít giao lưu trong các hoạt động
dẫn đến việc luyện phát âm cho trẻ còn gặp nhiều khó khăn.
Về phía các bậc cha mẹ trẻ luôn nóng vội trong việc dạy con; Đa số các bậc
phụ huynh đi làm kinh tế xa để con ở nhà với ông bà nên chưa có sự nghiêm
khắc với trẻ, đôi khi nuông chiều quá thái để trẻ thường nhõng nhẽo chưa có tính
tự lập. Do đó, khi trẻ về nhà mà chưa biết đọc, viết chữ, hoặc chưa biết làm toán
thì lo lắng một cách thái quá! Đồng thời lại chiều chuộng, cung phụng con cháu
khiến trẻ không có kỹ năng tự phục vụ, chỉ chú ý đến khâu dạy, không chú ý đến
con mình ăn, uống như thế nào, trẻ có biết sử dụng những đồ dùng, vật dụng
trong ăn uống hay không? Và vì sao chúng ta cần những đồ dùng, vật dụng đó?
Những đồ dùng đó để làm gì?
Xuất phát từ những thực tế trên tôi đã suy nghĩ, nghiên cứu tìm ra một số
biện pháp để áp dụng trong năm học 2016 - 2017 này. Để có một kết quả tốt về
giáo dục kỹ năng sống cho trẻ và để nắm bắt được kỹ năng giao tiếp của trẻ tôi
thường xuyên theo dõi cách giao tiếp, ứng xử của trẻ trong các hoạt động hàng
ngày, chú ý quan sát phát hiện những ưu khuyết điểm của từng trẻ trong việc
giao tiếp ứng xử giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ tôi đã phát hiện ra nhiều điều ở
trẻ nên đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát thực trạng với tổng số 30 cháu
trong lớp. Trong đó nữ: 13 cháu, nam: 17 cháu kết quả khảo sát như sau:

5


* Khảo sát trẻ lần 1:
Nội dung

Trẻ có kỹ năng trong giao tiếp,
ứng xử với cô giáo, bạn bè và
mọi người xung quanh.
Trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao
tiếp.
Trẻ có thói quen lịch sự trong
giao tiếp hàng ngày
Trẻ có thói quen lịch sự, kết
hợp với cử chỉ điệu bộ tốt trong
giao tiếp hàng ngày

Tổng số
trẻ

Trẻ
đạt

Tỉ lệ
%

Trẻ
Chưa
đạt

Tỉ lệ
%

30

17

56,6%

13

43,4%

30

15

50%

15

50%

30

20

66,6%

10

33,3%

30

19

63,3%

11

36,7%

3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Giải pháp 1: Định hướng môi trường giao tiếp cho trẻ
Môi trường giao tiếp của trẻ trong trường mầm non là tổng hòa các mối
quan hệ giữ cô với trẻ, trẻ với trẻ và trẻ với đô chơi. Xuất phát từ điều đó mà bản
thân tôi đã tìm và lựa chọn ra những cách nhằm phát triẻn kỹ năng giao tiếp cho
trẻ.
* Môi trường giao tiếp giữa cô với trẻ.
Trong môi trường sư phạm mầm non, giao tiếp sư phạm của người giáo
viên mầm non có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc hình thành và phát triển
xúc cảm, phẩm chất và nhân cách cho trẻ. Bởi trong những năm đầu đời, trẻ luôn
cần có một hình mẫu để noi gương. Mọi phẩm chất của trẻ đều được hình thành
dần dần trong giao tiếp với người xung quanh. Do đó, đòi hỏi người giáo viên
mầm non khi đứng lớp phải có cách giao tiếp và ứng xử một cách khéo léo, tinh
tế và linh hoạt trước mọi hành động của trẻ.
Các em trong độ tuổi này thường có cách cư xử dựa vào bản năng và
thường chỉ hành động theo những gì bản thân muốn. Chính vì vậy, người giáo
viên phải thông qua giao tiếp để hướng trẻ đến những suy nghĩ đúng đắn, dạy trẻ
biết cách ứng xử cho phù hợp với các nguyên tắc, chuẩn mực xã hội.
Ví dụ: Một số cách ứng xử và giao tiếp với trẻ em mầm non mà bản thân
tôi đã làm
+ Nói chuyện với trẻ trong quá trình dạy dỗ. Cần thay đổi ngữ điệu và giọng
nói sao cho phù hợp với nội dung và hoàn cảnh khi giao tiếp.
+ Gọi tên trẻ và khuyến khích trẻ xưng tên cũng như gọi tên người khác khi

giao tiếp.
+ Khuyến khích trẻ bắt chước phát âm những từ mới. Giúp trẻ mở rộng câu.
+ Làm mẫu những hành động khi giao tiếp kèm theo lời nói để trẻ học theo:
chào, tạm biệt, đồng ý, cảm ơn,…
+ Hướng dẫn cho trẻ biết cách dùng các câu hỏi và câu trả lời khi giao tiếp
như Đâu? Cái gì? Con gì? Làm gì? Ai đây? Và kiên nhẫn đợi bé trả lời câu hỏi.
6


* Môi trường giao tiếp giữa trẻ với trẻ.
Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt, mỗi trẻ sống trong ,một gia đình khác
nhau ngôn ngữ giao tiếp của chúng cũng khác nhau. Chính vì vậy tôi luôn tạo cơ
hội cho trẻ cùng nhau học tập và trò chuyện cùng nhau từ đó làm giàu vốn từ cho
trẻ khi giao tiếp. Tôi cho trẻ giao lưu trò chuyện với nhau bằng các cách như:
+ Cùng trẻ chơi những trò chơi dân gian, đọc các bài thơ, bài đồn dao…nhằm
tạo sự thân thiết giữa trẻ và trẻ.
+ Cùng trẻ đọc sách, xem tranh. Kết hợp với việc hỏi han và trò chuyện về
các nhân vật trong sách, trong tranh, giúp trẻ bộc lộ cảm xúc bằng điệu bộ, cử
chỉ, ánh mắt,…
+ Tạo nhiều cơ hội cho trẻ học theo nhóm, cùng nhau thảo luận, cùng nhau
làm chung một công việc cô giáo giao cho.
* Môi trường giao tiếp giữa trẻ với đồ chơi.
+ Sử dụng các đồ dùng học tập, đồ chơi để làm phương tiện phát triển kĩ năng
giao tiếp cho trẻ: giúp trẻ phát triển ngôn ngữ và phương tiện giao tiếp phi ngôn
ngữ (nét mặt, cử chỉ, các điệu bộ khi chơi,…)
+ Sử dụng các chú rối để trẻ tự trò chuyện hay kể chuyện cho trẻ nghe.
Tóm lại: Thông qua việc định hướng môi trường giao tiếp cho trẻ bản thân
tôi đã vạch rõ và nhìn thấy cụ thể công việc của mình trong các bước tiếp theo
Giải pháp 2: Giáo dục kỹ năng giao tiếp thông qua hoạt động học có chủ
định.

Thông qua giờ hoạt động có chủ định tôi thường sử dụng những câu hỏi đàm
thoại cùng trẻ để phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ
- Giáo dục thông qua hoạt động khám phá khoa học
Lồng ghép tích hợp nội dung rèn kỹ năng giao tiếp vào hoạt động khám
phá có nhiều ưu thế nhằm hình thành cho trẻ những thói quen thói quen văn
minh trong giao tiếp, hành vi có văn hoá.
Ví dụ: Qua giờ khám phá khoa học “ Ngôi nhà bé yêu?". Ở chủ đề Gia
đình
Tôi sử dụng thể đàm thoại:
- Trong gia đình của cháu có những ai?
- Con hãy kể về ngôi nhà của minh nào?
- Cô có bức hình ảnh về gì đây?
- Ai có nhận xét gì về hình ảnh này?
Trong giờ học lúc đầu cô giáo luôn đưa ra rõ ràng những câu hỏi mẫu, câu
trả lời mẫu cô giáo dục cháu biết yêu quý bản thân, biết học cách trả lời trọn câu,
biết dùng các câu nói chuẩn.
- Giáo dục thông qua hoạt động tạo hình
+ Đối với giờ học tạo hình: "Vẽ người thân trong gia đình".
Cô có thể đàm thoại:
+ Gia đình cháu gồm có những ai?
+ Gia đình cháu có mấy người
+ Gia đình cháu thuộc gia đình nhỏ hay gia đình lớn?
+ Mọi người sống trong gia đình phải như thế nào với nhau?
7


Từ đó giáo dục trẻ biết yêu thương, kính trọng đối với ông bà, cha mẹ, anh
chị, biết nhường nhịn em bé, biết quan tâm chia sẽ những khó khăn và biết tôn
trọng ý kiến của mọi thành viên trong gia đình
- Giáo dục thông qua hoạt động giáo dục âm nhạc

+ Giờ học âm nhạc: Bài "Bông hoa Mừng Cô".
Đàm thoại:
Đối với cô giáo các con phải như thế nào?
Khi tặng hoa cho cô, các con cầm hoa tặng bằng mấy tay?
Phải nói những lời chúc mừng như thế nào?
Thông qua đó giáo dục trẻ khi nhận hoặc trao vật gì với người lớn nên trao
hoặc nhận phải bằng hai tay, khi trao quà các con phải có lời chúc mừng hoặc
nhận quà phải biết nói lời cảm ơn, biết nhớ ơn cô giáo người đã dạy dỗ và chăm
sóc các con nên người.
- Giáo dục thông qua hoạt động làm quen với tác phẩm văn học
Để việc dùng các câu chuyện có tác dụng phát triển tốt khả năng giao tiếp
của trẻ mỗi người giáo viên phải thu hút được sự chú ý của trẻ bằng giọng kể,
đọc sinh động, hấp dẫn, thể hiện được các giọng khác nhau của các nhân vật. trẻ
sẽ thích thú hơn và muốn tham gia vào câu chuyện và thích đóng vai các nhân
vật trong chuyện, nhắc lời thoại, vẽ tranh các nhân vật trong câu chuyện cô vừa
kể, đọc.
Ví dụ: Qua câu chuyện "Bác gấu đen và 2 chú thỏ" trẻ sẽ đóng được vai
Thỏ nâu có giọng nói không nhẹ nhàng chuẩn mực với Gấu đen như vậy là
không tốt và rất thích Thỏ trắng vì lòng tốt và những câu nói, câu an ủi, động
viên của Thỏ trắng, từ đó trẻ sẽ yêu quý nhân vật Thỏ trắng hơn.
Qua câu chuyện cô giáo dục cháu lòng nhân ái biết yêu thương và giúp đỡ
nhau khi gặp hoạn nạn, hình thành cho trẻ lòng nhân ái, biết sử dụng những câu
nói trọn vẹn để động viên an ủi mọi người xung quanh.
Tuy nhiên khi lồng ghép giáo dục kỹ năng giao tiếp vào hoạt động học giáo
viên phải đảm bảo các yêu cầu:
+ Đảm bảo tính tự nhiên, hợp lý khách quan của tri thức môn học.
+ Đảm bảo tính trọn vẹn, hệ thống của nội dung hoạt động học tập.
+ Đảm bảo tính vừa sức của trẻ.
Đặc biệt hệ thống câu hỏi phải gợi mở để trẻ khắc sâu tính cách nhân vật từ
đó học tập các câu nói mẫu một cách trọn vẹn

Giáo viên cần tranh thủ đọc sách cho trẻ nghe trong mọi tình huống như
những giờ hoạt động góc ở một nhóm nhỏ, hoặc đọc sách trẻ nghe trong giờ trưa
đối với những trẻ khó ngủ.
- Tăng cường kể cho trẻ nghe các câu chuyện cổ tích qua đó rèn luyện đạo
đức cho trẻ, giúp trẻ hoàn thiện mình, biết đọc sách, dạy trẻ yêu thương bạn bè,
yêu thương con người. Tạo hứng thú cho trẻ nhỏ qua các câu truyện bằng tranh
tùy theo lứa tuổi, gợi mở tính tò mò, ham học hỏi, phát triển khả năng giao tiếp
ở trẻ. Khuyến khích trẻ nói lên sở thích, quan điểm của trẻ: Nói chuyện với các
thành viên trong lớp, trong gia đình về cảm giác và những lựa chọn của mình, cố
gắng không chỉ trích các quyết định của trẻ. Việc này sẽ hình thành kỹ năng tự
8


kiểm soát bản thân, rèn luyện tính tự tin cho trẻ khi tham gia các hoạt động xã
hội và các buổi thảo luận nhóm.
Ví dụ: Khi kể chuyện “Ba cô gái” giáo viên đặt những câu hỏi gợi mở
như: Nếu là con khi hay tin mẹ bị ốm, con sẽ làm gì? gợi mở tính tò mò thay đổi
đoạn kết của truyện có hậu hơn, đặt tên khác cho câu chuyện ….
Tóm lại: Qua các hoạt động học có chủ định hàng ngày ở trường lớp trẻ
lĩnh hội được tất cả hành vi, ứng xử với cô giáo, với bạn bè trẻ sẽ được rèn luyện
và thực hành những kĩ năng giao tiếp, ứng xử, hành động một cách cụ thể, có
hiệu quả nhưng không quá gò bó, cứng nhắc.
Giải pháp 3: Giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ thông qua hoạt động
góc.
Hoạt động vui chơi là một trong các loại hình hoạt động của trẻ ở trường
mầm non mà trẻ sử dụng ngôn ngữ giao tiếp nhiều nhất. Đây là hoạt động chủ
đạo của trẻ mẫu giáo được giáo viên tổ chức, hướng dẫn nhằm giúp trẻ thoả mãn
những nhu cầu vui chơi và nhận thức, đồng thời nhằm giáo dục và phát triển
toàn diện cho trẻ ở lứa tuổi này. Vì vậy việc tổ chức tốt các hoạt động góc giúp
trẻ học được rất nhiều điều, trẻ phản ánh những gì mình quan sát được ở thế giới

xung quanh, qua đó kích thích sự giao tiếp của trẻ.
Trong chương trình giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tôi đang thực
hiện có 6 góc chính đó là: [7]
1. Góc tạo hình.
2. Góc âm nhạc
3. Góc xây dựng
4. Góc phân vai
5. Góc khám phá khoa hoc./ thiên nhiên
6. Góc sách/ truyện.
Tuy nhiên tôi xác định hoạt động góc là hoạt động chính để trẻ có thể sử
dụng ngôn ngũ giao tiếp với nhau nhiều nhât. Bởi qua các góc chơi này trẻ có
thể tự do giao tiếp với bạn bè, với các vai chơi một cách thoải mái theo sự hiểu
biết của mình. Vì vậy nên tôi quan tâm và thực hiện việc rèn từng kỹ năng như
sau:
* Đối với góc phân vai:
Qua các trò chơi như bán hàng, đi chợ, nấu ăn, bác sỹ,….trẻ có cơ hội được
phát triển kỹ năng giao tiếp qua các vai chơi tái hiện lại cuộc sống đời thường.
Với những góc chơi này tôi đã chủ động chuẩn bị đầy đủ đò dùng , đồ chơi
cho trẻ để trẻ có thể tự tương tác giao tiếp với nhau qua các đồ chơi đó.
Ví dụ: “Ở góc bác sỹ tí hon” Trẻ được học cách giao tiếp của người bác sỹ
với bệnh nhân như:
+ Bác sỹ ơi khám bệnh cho tôi với?
+ Bác bị sao vậy?
+ Tôi bị đau bụng?
+ Bác ăn gì mà bị đau bụng?
+ Bác nằm xuống đây để tôi khám cho bác nào?
Ví dụ: “Ở góc gia đình” Trẻ được học cách giao tiếp, tái hiện lại những
sinh hoạt với những người thân trong gia đình.
9

Tôi nhập vai, thực hiện một số thao tác để trẻ bắt chước và nhận thức về vai
chơi của mình.
- Gia đình cùng nấu ăn, tổ chức sinh nhật, đi chợ.
+ Mẹ ơi hôm nay mẹ nấu món gì?
+ Con thích ăn gì để nấu?
+ Mẹ làm gà rán cho con ăn đi?
Ví dụ: “Ở góc bán hàng” Trẻ được học cách giao tiếp của người bán hàng,
với người mua. Muốn mua hàng phải mặc cả, trả tiền
- Người bán hàng muốn đông khách cần niềm nở, mời chào khách tận tình
- Giáo viên cần là người trung gian, tạo tình huống cho trẻ giải quyết
+ Bác mua gì cho tôi không a?
+ Bác ơi bác có bán kẹo không?
+ Bao nhiêu tiền một gói kẹo hả bác?
+ Hôm sau bác lại ghé đây mua nhé.
* Đối với góc âm nhạc:
- Tôi cho trẻ tự giao tiếp với nhau để lựa chọn trang phục, đạo cụ
+ Bạn thích trang phục gì, váy màu gì?
+ Cho mình váy màu hồng.
+ Có nhiều loại đạo cụ lắm, bạn Lan chọn kèn nhe,…
- Sau khi trẻ chọn trang phục, đạo cụ, tôilắng nghe cô đặt ra các câu hỏi:
+ Bạn hát bài gì?
+ Bài hát đó nói gì?
+ Bài hát đó có giai điệu như thế nào?
* Đối với góc xây dựng:
- Ở góc này trẻ được cùng nhau phân công công việc cho bạn trẻ có kỹ
năng của người lãnh đạo, chỉ huy
Một trẻ làm bác thợ cả phân công việc cho từng thành viên trong nhóm
Ví dụ: + Bạn Hoàng xây hàng rào
+ Bạn Tuấn lắp ghép, xây nhà

Mặt khác qua các qua các góc chơi này tôi còn dạy trẻ các kỹ năng giao
tiếp cho các đối tượng trẻ về các kỹ năng như:
* Kỹ năng trao đổi
- Góc siêu thị (thuộc góc phân vai)
+ Ngay sau khi thoả mãn chơi, tôi cho trẻ xác định ở góc chơi đó, vai trò
của trẻ là gì? Trẻ cần làm những gì để thực hiện đúng chức năng của người
bán, người mua.
+ Tôi hướng dẫn trẻ các cách trao đổi để trẻ thể hiện ý muốn của mình bằng
hành động, lời nói, ký hiệu tượng trưng.
+ Tôi đóng vai và có sự trao đổi trực tiếp với trẻ để trẻ thể hiện sự qua lại
đó là để thoả mãn nhu cầu khi tham gia chơi.
Ví dụ: Muốn mua hàng phải mặc cả, trả tiền
- Người bán hàng muốn đông khách cần niềm nở, mời chào khách tận tình
- Giáo viên cần là người trung gian, tạo tình huống cho trẻ giải quyết
- Góc gia đình (Thuộc nhóm phân vai)
+ Tạo không gian hoà nhập vào vai chơi
10


+ Tôi nhập vai, thực hiện một số thao tác để trẻ bắt chước và nhận thức về
vai chơi của mình.
- Góc xây dựng
+ Tôi quan sát và thăm dò ý tưởng của trẻ, qua đó khuyến khích trẻ muốn
tạo công trình đẹp cần có sự trao đổi ý kiến lẫn nhau, có sự liên kết giữa các kỹ
sư xây dựng.
+ Gợi ý trẻ có sự trao đổi với các góc khác.
* Kỹ năng chia sẻ hợp tác và ứng xử trong giao tiếp
Cần có các biện pháp khác nhau đối với trẻ có kỹ năng giao tiếp tốt với trẻ
có kỹ năng giao tiếp hạn chế hơn.
- Tôi nâng cao yêu cầu như phải biết lắng nghe, có chọn lọc, giao tiếp bằng

ngôn ngữ không lời, ánh mắt, cử chỉ, hành động như ở góc “phòng khám đa
khoa”, bác sĩ có thể thể hiện sự lo lắng với bệnh nhân qua ánh mắt nheo lại một
chút, sự ân cần qua ánh mắt trừu mến hoặc góc “gia đình” mẹ yêu con có thể thể
hiện qua những động tác vuốt ve, âu yếm...
- Biết cách trao đổi gián tiếp thông qua người thứ ba.
* Với trẻ giao tiếp hạn chế hơn
- Tôi kích thích trẻ nhút nhát cô có thể đặt câu hỏi như:
Bác làm gì thế? Bác mua những thứ này cho ai. Hay động viên khen ngợi:
Tôi biết bác kể chuyện rất giỏi, bác quả là người đầu bếp giỏi.
Tóm lại: “Hoạt động vui chơi là một trong các loại hình hoạt
động của trẻ ở trường mầm non mà trẻ sử dụng ngôn ngữ giao
tiếp nhiều nhất. Vì vậy việc tổ chức tốt các hoạt động góc giúp
trẻ học được rất nhiều điều, trẻ phản ánh những gì mình quan
sát được ở thế giới xung quanh, qua đó kích thích sự giao tiếp
của trẻ”.[8]
Giải pháp 4: Rèn kỹ năng giao tiếp thông qua các hoạt động khác
- Giáo dục thông qua hoạt động đón trẻ
Kỹ năng giao tiếp là một trong những kỹ năng thực hành những lời dạy dỗ
sáo rỗng không đem lại kết quả mà còn phản tác dụng. Vì vậy giờ đón trẻ - trò
chuyện với trẻ cô giáo phải là người chuẩn mực trong xưng hô với bố mẹ trẻ, với
trẻ tập trẻ đến lớp biết chào cô, sau đó chào tạm biệt bố mẹ để vào lớp học, tạo ra
những câu chào mẫu để nhắc nhở trẻ chào cô, chào bố mẹ và cất đồ dùng, đồ chơi
đúng nơi quy định.Ở hoạt động này là cơ hội để giáo viên phụ huynh và cháu tạo
thành một tam giác để trao đổi trò chuyện qua các câu hỏi, câu trả lời chuẩn để
các cháu học theo.
Ví dụ: Khi cháu đến lớp cháu không chào cô, cô có thể chào cháu trước để
từ đó phụ huynh chào cô và cháu làm theo bố mẹ và chào lại cô.
Tôi luôn tập cho trẻ có thói quen chào hỏi, thường xuyên nhắc nhở cháu
chào khi có khách đến lớp. Tôi luôn nhắc nhở trẻ phải biết cảm ơn, xin lỗi …
làm đi làm lại nhiều lần để tạo cho trẻ có thói quen về kỹ năng giao tiếp.

Một cách khác trong giờ đón trẻ tôi thường sử dụng các tình huống để hỏi
trẻ về những hoạt động ở nhà của trẻ như:
+ Sáng nay ngủ dạy con làm những gì?
+ Ai chở con đến trường?
11


+ Trên đường đến trường con thấy gì?
+ Ai là người đã chở con đi học?
- Giáo dục thông qua hoạt động chiều
Tạo môi trường giao tiếp và giúp trẻ có cảm giác thoải mái, có nhu cầu giao
tiếp bằng lời, vì vậy trong các buổi hoạt động chiều tôi thường đưa các trò chơi,
câu đố để kích thích trẻ tham gia, qua đó giúp trẻ tự nhiên và thoải mái hơn.
Ví dụ: Trong lớp tôi có cháu: Long, Việt hùng, cháu còn hay nói trống
không khả năng giao tiếp còn kém vì vậy tôi đã cho cháu chơi cùng với một
nhóm bạn có kỹ năng giao tiếp mạnh dạn tự tin hơn. Trong trò chơi “Đoán tên
bạn” cô đưa ra một câu hỏi mẫu: Trong nhóm chơi con thấy bạn nào có tóc dài,
mặt áo hồng, quần xanh và hỏi trẻ: “Long ơi con nghĩ đó là bạn nào vậy”? Cô
cho trẻ trả lời và sửa sai cho trẻ để trẻ trả lời trọn câu. Hoặc tôi đưa ra một số
câu đố theo chủ đề và…..
- Giáo dục thông qua hoạt động nêu gương
Trong hoạt động nêu gương để giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ là tôi
thấy đạt kết quả rất cao, vì trẻ nhỏ rất thích những lời động viên, những lời khen
của cô giáo, của người lớn.
Cô giáo phải luôn là người gương mẫu, cô luôn lấy những gương tốt của
các cháu khác để kể cho cả lớp nghe hoặc lấy những câu chuyên kể về các nhân
vật đáng yêu trong chuyện để động viên trẻ.Ví dụ câu chuyện “Món quà của cô
giáo” qua câu chuyện cháu biết nếu làm sai mà biết sửa lỗi cũng được cô tặng
quà như cá bạn khác.
Ví dụ: Trước khi nêu gương tôi thường xuyên cho cháu nhắc lại các tiêu

chí để đạt được hoa bé ngoan, sau đó cho cháu kể lại những việc cháu đã làm
được trong ngày và những việc chưa làm được. Sau đó cô thống kê lại những
tiêu chí đạt và chưa đạt trong ngày cho cháu biết.
Phương pháp này đòi hỏi ở cô giáo sự mềm mỏng âu yếm dịu dàng để tạo
cho trẻ một cảm xúc thân thiện. Không nên la rầy trẻ khi trẻ nói sai.
- Tạo môi trường giao tiếp và giúp trẻ có cảm giác thoải mái, có nhu cầu
giao tiếp bằng lời.
- Để cho trẻ có cảm giác thoải mái tự nhiên, cô giáo không nên dùng ngôn
ngữ sẽ làm cho trẻ có cảm giác bắc buộc, mà ta chỉ dùng ngôn ngữ vỗ về
- Giáo viên phải nắm được mục đích, yêu cầu, nội dung giáo dục, phù hợp
với lứa tuổi của trẻ lớp mình phụ trách.
- Tận dụng mọi lúc, mọi nơi trong các hoạt động để rèn kỹ năng giao tiếp
cho trẻ.
- Điều cần làm trước hết là người lớn phải là tấm gương sáng, cô giáo phải
thực sự là người mẫu mực, nắm được tâm sinh lý của trẻ, yêu thương, tôn trọng,
đối xử công bằng với trẻ và đảm bảo an toàn cho trẻ.
- Kể chuyện cho trẻ hàng ngày bằng phương pháp mưa dầm thấm lâu: Cô
giáo, cha mẹ hãy dành thời gian mỗi ngày để kể cho trẻ nghe những câu chuyện,
dành thời gian trò chuyện với con trẻ vì chuyện là kho báu của dân tộc, kể
chuyện cổ tích là con đường ngắn nhất, đơn giản hiệu quả nhất giáo dục kỹ năng
giao tiếp cho trẻ.
- Giáo viên được bồi dưỡng thường xuyên về chuyên môn nghiệp vụ.
12


Giải pháp 5: Giúp trẻ phát triển các kỹ năng giao tiếp qua việc tổ chức
các hoạt động tập thể vui tươi, lành mạnh trong nhà trường
Thực hiện phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”,
trong đó có nội dung: Nhà trường cần tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể thao
một cách thiết thực, khuyến khích sự tham gia chủ động, tự giác của học sinh.

Tổ chức các trò chơi dân gian và các hoạt động vui chơi giải trí tích cực khác
phù hợp với lứa tuổi của học sinh như kéo co, mèo đuổi chuột,….
Căn cứ vào nội dung trên, tôi đã xây dựng kế hoạch và thực hiện nhiều hoạt
động một cách thiết thực, khuyến khích sự tham gia chủ động, tự giác của trẻ.
Cụ thể như sau:
*Tăng cường Tổ chức các trò chơi: [6]
Mục đích: Rèn luyện khả năng nghe nói của trẻ, ngoài ra còn học thêm các
phép lịch sự cần có khi nói chuyện điện thoại. Nếu không có điện thoại trò chơi
thì bất cứ món đồ gì hoặc áp tay vào tai làm điện thoại cũng được. Khi trẻ đã
thuần thục thì để trẻ dùng điện thoại thật gọi điện cho bố, mẹ, anh chị em họ,
bạn học...để chúng có cơ hôi thực tập thật sự. Ví dụ:
TRÒ CHƠI 1: TIẾP KHÁCH
Chuẩn bị:
Một bộ ấm chén đồ chơi và đĩa kẹo.
Cách chơi:
- Trẻ đóng vai là khách, bố (hoặc mẹ) đóng vai là chủ nhà.
- Chơi trong phòng ngủ của trẻ, trẻ đóng vai khách cầm một món quà vào
gõ cửa phòng, chơi trò chúc mừng năm mới.
- Cô đóng vai chủ mời khách vào nhà, chủ khách cùng trò chuyện và mang
trà bánh ra tiếp khách.
Đổi vai diễn vào một ngày khác, bố mẹ đóng vai là khách và trẻ là chủ nhà.
Mục đích trò chơi:
Đối với trẻ, trò chơi đóng vai tiếp khách này chính là một hoạt động giao
tiếp xã hội. Khi trẻ đóng một vai trong trò chơi, đồng thời chúng cũng đang thử
cách bày tỏ tình cảm và tư duy của mình, hơn nữa cũng thử tìm hiểu mối quan
hệ với những người khác. Cùng trẻ chơi các trò chơi có thể giúp chúng hiểu
được kỹ năng và phép lịch sự cần thiết khi giao tiếp với những người xung
quanh.
TRÒ CHƠI 2: XẾP HÀNG LÊN XE
Chuẩn bị:

Ô tô đồ chơi, người đồ chơi.
Cách chơi:
- Cô phụ trách sắp xếp những người đồ chơi (là hành khách).
- Trẻ phụ trách đẩy ô tô (làm tài xế).
- Hành khách phải xếp hàng lên xe, trả tiền xe, không được tranh chổ ngồi,
gặp người già, trẻ em, hay người tàn tật thì phải nhường chỗ. Trong khoang xe
không được ồn ào, giữ vệ sinh chung, khi xuống xe phải ấn còi thông báo cho
láy xe... Láy xe thì phải tuân thủ luật giao thông, không được vượt đèn đỏ hoặc
chạy bỏ bến...
13


Mục đích trò chơi:
Khi chúng ta cùng chơi với trẻ, có thể nhân cơ hội này dạy cho trẻ biết phải
tuân thủ các quy tắc, các luật lệ trong xã hội. Bồi dưỡng cho trẻ khả năng giao
tiếp là để trẻ thích nghi với cuộc sống tập thể. Nếu từ nhỏ trẻ đã có thói quen
tuân thủ các quy định sẽ khắc phục được tính chống đối của trẻ, sau này sẽ dễ
dàng hơn trong việc phát triển các mối quan hệ tốt đẹp.
TRÒ CHƠI 3: A LÔ! BÁC TÌM AI Ạ?
Chuẩn bị: Điện thoại đồ chơi.
Cách chơi:
- Côvà bé có thể ngồi hai bên mặt đối mặt với nhau hoặc tốt nhất là hai
người cách nhau một bức tường hoặc bức bình phong.
- Cô và con cùng cầm điện thoại lên, giả vờ là một người gọi cho một
người kia. "A lô, xin hỏi có phải nhà bác Lâm không ạ?". "Bố cháu có nhà
không?", "Bố cháu đi đâu rồi?", "Cháu tên là gì?", "Cháu học ở đâu?". Có thể
bắt đầu từ những câu hỏi tương đối dễ với trẻ.
- Cũng có thể hỏi một số câu hỏi cần phải suy nghĩ hay phán đoán: "Xin hỏi
phải đi tuyến xe buýt bao nhiêu thì tới được nhà cháu?" hoặc: "Theo cháu thì đồ
dùng học tập hay một món đồ chơi thì thích hợp làm quà sinh nhật hơn?"

- Hai bên cùng đối thoại nói về càng nhiều vấn đề càng tốt.
* Tăng cường Tổ chức các hội thi, các hoạt động văn nghệ, vui chơi
giải trí tích cực phù hợp với lứa tuổi của trẻ mầm non.
Huy động và tạo điều kiện để có sự tham gia hoạt động đa dạng và phong
phú của cha mẹ trẻ em, các tổ chức, lực lượng xã hội, cá nhân trong việc giáo
dục văn hóa, truyền thống, giáo dục lòng yêu nước cho trẻ. Cụ thể tôi đã tổ chức
thực hiện các hoạt động nổi bật như sau:
- Tổ chức cho học sinh thi góc chơi “Khám phá khoa học” theo chủ đề bản
thân, tôi lên tiết thực hành giúp trẻ trải nghiệm bằng các giác quan, những trải
nghiệm trong đời sống hàng ngày của trẻ .
- Tổ chức cho trẻ đến thăm nhà bạn trong chủ đề gia đình theo từng tổ, từng
nhóm trẻ. Hoạt động trên nhằm phối hợp với các bậc cha mẹ để có thể giúp trẻ
phát triển kỹ năng cảm xúc và xã hội bằng cách tạo ra các mối liên kết bạn bè tại
gia đình.
- Tổ chức hoạt động nghệ thuật cho trẻ qua hội thi “Vẽ những điều mơ ước
cho mẹ”, tổ chức hoạt động phát triển tư duy qua một số hội thi có sự tham gia
trực tiếp của cha mẹ để cùng chơi với trẻ qua đó rèn luyện tính kiên nhẫn, kỹ
năng hợp tác với cha mẹ, ông bà để chiến thắng yêu cầu thử thách của luật chơi
nhằm phát triển kỹ năng giao tiếp ở trẻ.
- Tổ chức cho trẻ tham quan các di tích lịch sử như Nhà bia tưởng niệm, Ủy
ban xã, nhằm rèn luyện kỹ năng giao tiếp, giáo dục lòng yêu quê hương đất
nước con người.
- Tổ chức cho trẻ đi thăm quan trường tiểu học để trẻ tiếp súc với môi
trường mới, cho trẻ giao tiếp với các anh chị trường tiểu học để trẻ mạnh dạn tự
tin…

14


Biện pháp 6: Tuyên truyền, phối hợp với cha mẹ hình thành cho trẻ các

kỹ năng và thói quen trong giao tiếp ở gia đình và những người lớn xung
quanh
Để thực hiện tốt biện pháp này là một giáo viên đứng lớp phải thực hiện
đầy đủ các yếu tố sau:
- Trước hết, người lớn phải gương mẫu, yêu thương, tôn trọng, đối xử công
bằng với trẻ và đảm bảo an toàn cho trẻ.
- Tạo điều kiện tốt nhất cho trẻ vui chơi
- Tôi tạo các tình huống chơi trong chế độ sinh hoạt hàng ngày của trẻ để
trẻ khám phá và giải quyết. Vì đối với trẻ chơi trò chơi có một vai trò rất quan
trọng trong việc rèn kỷ năng giao tiếp cho trẻ. Trẻ lớn lên, học hành và khám
phá thông qua trò chơi. Các hành động chơi đòi hỏi trẻ phải suy nghĩ, giải quyết
các vấn đề, thực hành các ý tưởng để từ đó phát triển kỹ năng giao tiếp.
- Giúp trẻ sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ lưu loát thì trẻ mới có cơ hội phát triển
toàn diện hơn.
- Cần giáo dục để trẻ cảm thấy thoải mái tự tin trong mọi tình huống của
cuộc sống. Nếu cha mẹ muốn giáo dục trẻ biết tự giữ kỷ luật, trứơc hết cần đánh
thức sự tự ý thức của trẻ, cố gắng khơi gợi để trẻ luôn nghĩ về bản thân mình
một cách tích cực và đừng bao giờ phá vỡ suy nghĩ tích cực về bản thân trẻ.
Ví dụ: Như trẻ thích vẽ, ngoài việc cho trẻ học năng khiếu vẽ thì tôi, cha
mẹ có thể cho trẻ thêm bút màu, giấy vẽ và dặn dò trẻ cách lưu giữ các bức tranh
để tạo thành một bộ sưu tập tranh vẽ của chính trẻ hoặc triển lãm tranh của trẻ ở
góc nhỏ trong nhà.
Cùng với mục tiêu xã hội hoá giáo dục thì phụ huynh có vai trò không nhỏ
trong việc giáo dục trẻ. Trong buổi họp mặt đầu năm tôi mạnh dạn trao đổi với
phụ huynh về tầm quan trọng của giáo dục kỹ năng giao tiếp đối với trẻ mẫu
giáo, nhất là trong thời kỳ hội nhập của nước ta tiếp nhận nhiều nền văn hoá và
trò chơi giải trí đã ảnh hưởng một phần không nhỏ về hành vi văn minh của trẻ.
Trẻ có thể đối xử thô bạo với bạn sau một đoạn phim hành động, hay trẻ có
những lời không nên nói với bố mẹ khi không đồng ý một việc gì đó. Để phụ
huynh nhận thức ý nghĩa của vấn đề để cùng nhà trường giáo dục trẻ.

Kỹ năng giao tiếp được xem là một năng lực cần thiết cho trẻ mở rộng quan hệ
từ trong gia đình cho đến ngoài xã hội. Đây là một kỹ năng phức tạp bao gồm
nhiều yếu tố khác nhau vì thế ngoài năng lực nội tại của trẻ phụ huynh cũng cần
quan tâm giúp trẻ phát triển về kỹ năng giao tiếp bằng cách kích thích nhiều giác
quan mà chủ yếu là nghe, nhìn, chạm.
- Tôi đã trao đổi với cha mẹ trẻ cần phối hợp với giáo viên một cách chặt
chẽ và hợp lý bằng việc tham gia tình nguyện vào quá trình giáo dục trong nhà
trừơng. Cha mẹ nên tham gia vào các buổi trao đổi với giáo viên, tham gia các
buổi họp của nhà trường và dự một số giờ học, dự các hoạt động ngoại khoá; chỉ
bằng cách đó thôi cha mẹ đã giúp trẻ hiểu rằng học là phải học cả đời.
- Tôi luôn khuyến khích phụ huynh trong gia đình, cha mẹ luân phiên cùng
anh chị lớn đọc sách cho trẻ nghe, hoặc thống nhất giờ đọc sách của gia đình,
vào giờ đó các thành viên trong gia đình đều đọc sách, báo hoặc đọc một thứ gì
đó của mình.
15


- Cha mẹ cần dành ra 15 phút / ngày để trò chuyện, đọc sách cho trẻ nghe
các loại sách phù hợp với lứa tuổi. Khi trẻ có thể tự đọc được lúc đó việc đọc
sách trở thành là niềm vui có giá trị và có ý nghĩa hơn giúp trẻ phát triển sự ham
hiểu biết, tìm tòi phát triển nhân cách của trẻ đồng thời phát triển kỹ năng giao
tiếp trong giao tiếp hang ngày.
- Làm tốt công tác phối kết hợp với phụ huynh để rèn luyện giáo dục kỹ
năng giao tiếp cho trẻ ở gia đình.
- Nghiên cứu tìm các phương pháp và hình thức thích hợp để giáo dục kỹ
năng giao tiếp cho trẻ.
- Thường xuyên chỉ ra cái mới mà người lớn cũng tìm tòi một cách hăng
hái bằng nhiều cách, hãy trao đổi với trẻ về những thông tin mà cô giáo, cha mẹ
cho trẻ thấy rằng học lúc nào cũng vừa vui, vừa thử thách
- Hình thành và phát triển ở trẻ những thói quen trong giao tiếp không chỉ

có sự tập luyện mà còn cần sự thống nhất những cách thức và phương thức giữa
gia đình và trường, lớp mầm non. Chỉ có sự kiên trì, nhẫn nại, sự đồng cảm, sự
quan tâm, chú ý và sự giúp đỡ quý báu của người lớn mới giúp trẻ vượt qua
những khó khăn, trở ngại, mới tạo được một bầu không khí thân ái, đầm ấm cần
thiết ở gia đình.
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản
thân, đồng nghiệp và nhà trường
Qua quá trình thực hiện bằng những biện pháp giáo dục kỹ năng giao tiếp
cho trẻ, chất lượng lớp tôi tăng lên rõ rệt, trẻ biết chào hỏi, thưa trình, biết nói
lời cảm ơn, xin lỗi, yêu quý cô giáo, biết giúp đỡ, yêu thương, nhường nhịn đoàn
kết với bạn bè và biết quý tình bạn, có hành vi văn minh trong ăn uống, không
nói chuyện cười đùa trong giờ ăn tôi thấy vui mừng và tiếp tục áp dụng.
Qua biện pháp trên các cháu đã biết ngoan ngoãn, lễ phép, biết giúp đỡ
ông bà, cha mẹ, anh chị, biết nhường nhịn em bé và biết tự phục vụ bản thân.
Qua thời gian trẻ lớp tôi tiến bộ rõ rệt như xưng hô lễ phép, lịch sự trong
giao tiếp.
Trẻ biết làm theo một số yêu cầu của người lớn, có ý thức, có hành vi văn
minh trong giao tiếp. Biết chơi đồ chơi cùng bạn, biết giúp đỡ bạn, không tranh
giành đồ chơi của bạn.
Trẻ được hình thành những thói quen văn minh trong giao tiếp, biết chào
hỏi khi có khách đến, biết trao nhận bằng hai tay, biết quan tâm giúp đỡ bạn bè,
cô giáo, ba mẹ, không nói tục, đánh bạn, kính trọng cô giáo và người lớn.
Qua bảng khảo sát lần 2 đã đạt được kết quả như sau:
Khảo sát lần 2:
Trẻ
Tổng Trẻ
Tỉ lệ
Nội dung
chưa Tỉ lệ %
số trẻ

đạt
%
đạt
Trẻ có kỹ năng trong giao
tiếp, ứng xử với cô giáo, bạn
30
28
93,3%
2
6,7%
bè và mọi người xung quanh.
Trẻ mạnh dạn, tự tin trong
30
28
93,3%
2
6,7%
giao tiếp.
16


Trẻ có thói quen lịch sự trong
giao tiếp hàng ngày
Trẻ có thói quen lịch sự, kết
hợp với cử chỉ điệu bộ tốt
trong giao tiếp hàng ngày

30

29

96,6%

1

3,4%

30

28

93,3%

2

6,7%

Từ bảng khảo sát trên ta thấy được một số kỹ năng trong giao tiếp của trẻ
được nâng lên rõ rệt. Đặc biệt là trẻ có kỹ năng trong giao tiếp tăng lên 93,3%,
Trẻ mạnh dạn tự tin trong giao tiếp đạt 93,3 %, trẻ có thới quen chào hỏi trong
giao tiếp hàng ngày đạt 96,6%, trẻ biết trả lời tròn câu 93,3%.
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Kỹ năng giao tiếp là một trong những kỹ năng nền tảng để giúp trẻ nhận
biết các giá trị sống và hình thành các kỹ năng sống. Vì thế cần được quan tâm
và giúp trẻ phát triển một cách toàn diện, từng bước trong suốt chiều dài phát
triển nhân cách của trẻ.
Giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ thích nghi nhanh hay chậm, hình thành
những kỹ năng giao tiếp diễn ra lâu hay mau phụ thuộc rất nhiều vào mức độ
đúng đắn trong việc chuẩn của giáo viên đối với trẻ.

Dùng sách truyện để thúc đẩy quá trình nghe, nói, đọc để kích thích khả
năng giao tiếp cho trẻ.
Việc cho trẻ ra công viên, siêu thị, nhà sách chơi cũng là một biện pháp
hiệu quả giúp trẻ phát triển trí nhớ hình ảnh để làm cho vốn từ ngữ của trẻ phong
phú hơn.
Cùng với nhà trường xây dựng tốt phong trào "Trường học thân thiện, học
sinh tích cực"
Các góc tuyên truyền của lớp có nhiều bài viết và hình ảnh cho phụ huynh
tham khảo.
Không gian rộng rãi hơn để trẻ thoải mái trong các hoạt động ở trường.
Phụ huynh quan tâm hơn đến việc giáo dục kỹ năng giao tiếp cho con em.
Cô giáo phải thật sự là tấm gương sáng để trẻ noi theo, luôn giàu tình yêu
thương, luôn thận trọng trong mọi hành vi của mình, thân thiện yêu thương để
tạo tâm lý thoả mái cho trẻ thực hiện tốt mọi hành vi cũng như hoạt động giao
tiếp, nhằm giúp trẻ từng bước hình thành nhân cách cho trẻ. Bên cạnh đó môi
trường và cảnh quan sư phạm cũng góp phần hình thành cho trẻ những hành vi
văn minh để dần dần hoàn thiện nhân cách tốt đẹp của truyền thống con người
Việt Nam phù hợp với mọi chuẩn mực đạo đức xã hội một cách tự nguyện.
2. Kiến nghị
* Đối với nhà trường
Phối hợp với phụ huynh tổ chức các hoạt động dã ngoại cho trẻ được mở
rộng phạm vi khám phá và trỉ nghiệm thực tế để tăng kỷ năng giao tiếp cho trẻ.
Đồng thời xây dựng một số giờ dạy mẫu về lĩnh vực giáo dục lễ giáo cho trẻ
nhằm cung cấp cho trẻ một số kỷ năng chuẩn về giao tiếp .

17


Trên đây là một vài kinh nghiệm của bản thân đã rút ra từ thực tế để áp
dụng vào tổ chức hoạt động góc cho trẻ 5 - 6 tuổi năm học 2016 - 2017. Bản

thân tôi sẽ cố gắng học hỏi hơn nữa để tìm ra những giải pháp tối ưu nhằm đáp
ứng nhu cầu giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ theo chương trình hiện hành.
Những kinh nghiệm trên không thể tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Vì
vậy, tôi rất mong được Hội đồng khoa học các cấp xét duyệt và đóng góp ý
kiến để đề tài trải nghiệm thực tế mang lại hiệu quả thiết thực hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 12 tháng 04 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người
khác.
Người viết sáng kiến

Vũ Thị Ngoan

18


DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI
CẤP PHÒNG DG&ĐT, SỞ GD& ĐT VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP
LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Vũ Thị Ngoan
Chức vụ và đơn vị công tác: Tổ trưởng chuyên môn tổ Mẫu Giáo
TT

1

3

2

Tên đề tài sáng kiến
Lồng ghép giáo dục
dinh dưỡng và vệ sinh
an toàn thực phẩm ở
mọi lúc mọi nơi cho
trẻ 5- 6 tuổi
Một số thủ thuật gây
hứng thú nhằm nâng
cao hiệu quả hoạt
động khám phá khoa
học cho trẻ mẫu giáo
5- 6 tuổi.
Một số biện pháp giáo
dục kỹ năng giao tiếp
cho trẻ mẫu giáo 5 - 6
tuôi tại trường mầm
non Nga An.

Cấp đánh giá Kết quả đánh Năm học đánh
xếp loại
giá xếp loại
giá xếp loại
Phòng giáo
dục nga sơn

B

2014- 2015

Phòng giáo
dục nga sơn

C

2015- 2016

Phòng giáo
dục nga sơn

A

2016- 2017

19


TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT
Tên tài liệu, tác giả tham khảo
[1] Câu nói của nhà tâm lý học người Anh M.Acgain
[2] Tâm lý học Pháp P.Oathavut, G.Bivans, D.Giactson.
[3] Phần 1 cuốn sách "Phương pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ tác giảNguyễn Xuân Khoa
[4] Theo định nghĩa Tổ chức Y tế Thế giới
[5] Chuyên đề giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non
[6]
Trò chơi, câu đố, thơ ca truyện kể theo chủ đề cho trẻ mẫu giáo 5- 6

tuổi
[7] Chương trình giáo dục mầm non ( ban hành kèm theo thông tư số
17/2009/ BGD&ĐT ngày 19 tháng 07 năm 2009.
[8] Đặc điểm tâm lý học đại cương.
[9] Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục mầm non cho trẻ em 5 - 6
tuổi
[10] Tham khảo một số nội dung SKKN của tác giả Nguyễn Vân Anh
trường mầm non Họa My Cầu Giấy.

20


PHỤ LỤC SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ HÌNH ẢNH HOẠT ĐỘNG TÔI GIÁO DỤC KỸ NĂNG
GIAO TIẾP CHO TRẺ
1.1. Giáo dục kỹ năng giao tiếp thông qua hoạt động học có chủ định

Hình ảnh bé đang khám ngôi nhà của bé

Hình ảnh bé đang hoạt động âm nhạc
21


1.2. Giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ thông qua hoạt động góc

Hình ảnh bé đang chơi góc phân vai
1.3. Rèn kỹ năng giao tiếp thông qua hoạt động khác

Hình ảnh bé đang cắm cờ bé ngoan
22

Hình ảnh bé đang tham quan trường tiểu học

Hình ảnh trong giờ đón trẻ

23


SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGA SƠN

PHỤ LỤC SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỸ NĂNG GIAO TIẾP
CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI LỚP A1 TẠI TRƯỜNG
MẦM NON NGA AN.

Người thực hiện: Vũ Thị Ngoan.
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Nga An
SKKN thuộc lĩnh mực (môn): Chuyên môn.

THANH HOÁ NĂM 2017
24