MỤC LỤC
Nội dung
Trang
1. Mở đầu
1
1.1. Lý do chọn đề tài
1
1.2. Mục đích nghiên cứu
1
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1
1.4. Phương pháp nghiên cứu
1
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2
2.1 Cơ sở lý luận
2
2.2 Thực trạng vấn đề
2
2.3. Các biện pháp sử dụng để giải quyết vấn đề
4
2.3.1.Giải pháp bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, cũng như kiến
thức kỹ năng xây dựng MTGD cho đội ngũ giáo viên
4
2.3.2. Giải pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng MTGD theo chủ đề .
6
2.3.3. Giải pháp phối hợp chỉ đạo trực tiếp giáo viên xây dựng môi
trường lấy trẻ làm trung tâm.
2.3.4. Chỉ đạo giáo viên cách hướng dẫn trẻ hoạt động ở các góc
cũng như mọi lúc mọi nơi
2.3.5. Giải pháp xây dựng khu phát triển vận động chung trong nhà
trường từ những nguyên vật liệu phế thải nhằm phát triển thể chất
cho trẻ
2.3.6. Giải pháp chỉ đạo thực hiện tuyên truyền phối hợp với phụ
huynh
9
13
15
18
2.4. Hiệu quả của sáng kiến
19
3. Kết luận, kiến nghị
19
3.1. Kết luận
19
TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1
1. MỞ ĐẦU
1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non vô cùng cần
thiết và đặc biệt quan trọng. Nó được ví như người giáo viên thứ hai trong công
tác tổ chức, hướng dẫn trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ,
thông qua đó nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện..
Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt, chúng khác nhau về thể chất, tình
cảm, xã hội, trí tuệ, hoàn cảnh gia đình, văn hóa và tâm lý. Do đó, mỗi trẻ em có
hứng thú, cách học và tốc độ học tập khác nhau và chúng cần môi trường học
tập thực sự tốt làm bước đệm bền vững để phát triển. Trẻ học bằng chơi tốt nhất
khi có người lớn hỗ trợ và mở rộng những gì chúng đang hứng thú và đang thực
hiện. [ 1]
Như vậy xây dựng môi trường hoạt động giáo dục cho trẻ ở trường mầm
non, thực chất là giáo viên tạo cơ hội, tạo điều kiện cho trẻ học tập, thông qua
hoạt động chơi với môi trường. Nếu tạo được môi trường hoạt động giáo dục tốt
sẽ phát huy được tác động của môi trường trong việc thu hút trẻ tích cực tham
gia và các hoạt động giáo dục, nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức các hoạt động
giáo dục.
Vì vậy đòi hỏi cán bộ quản lý và giáo viên mầm non đang trực tiếp đứng
lớp cần hiểu sâu sắc về tầm quan trọng, ích lợi, yêu cầu, nội dung, phương pháp,
hình thức, tính chất của việc xây dựng môi trường hoạt động giáo dục trong
trường mầm non. Để tạo cơ hội cho trẻ được trải nghiệm. Đồng thời phát triển
tiềm năng sáng tạo và sự khéo léo của giáo viên và trẻ. Từ đó giúp trẻ phát triển
toàn diện.
Nhận thức được vai trò ý nghĩa của việc xây dựng môi trường hoạt động
giáo dục, cũng như nhận thức nhiệm vụ của một quản lý chỉ đạo chuyên môn
nhà trường với mục tiêu nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Cùng với
việc tìm tòi các cách làm mới để chỉ đạo nâng cao chất lượng toàn diện nhà
trường; tôi quan tâm xây dựng môi trường hoạt động giáo dục của trẻ trong từng
năm học. Từ lý do đó, năm học 2016 - 2017, tôi chọn đề tài nghiên cứu sáng
kiến kinh nghiệm trong công tác quản lý đó là: “Một số giải pháp chỉ đạo xây
dựng môi trường giáo dục nhằm kích thích trẻ tích cực tham gia hoạt động
tại trường mầm non Nga Thủy”
1.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
- Nhằm phát triển tiềm năng sáng tạo và sự khéo léo của giáo viên và trẻ
- Tạo điều kiện cho trẻ học tập, thông qua hoạt động chơi với môi trường.
1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
- Học sinh trường Mầm non Nga Thủy
1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Phương pháp nghiên cứu lí luận
Phương pháp trực quan
Phương pháp quan sát sư phạm
Phương pháp đàm thoại
Phương pháp thực hành
2
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và yếu tố vật chất nhân tạo có
quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng tới đời sống,
sản xuất, sự tồn tại phát triển của con người và thiên nhiên.
Môi trường tự nhiên ở trường mầm non là các yếu tố tự nhiên bao quanh
như: đát, nước, cát, sỏi, đá, nhiệt độ, không khí, ánh sáng, nắng, mưa, gió, bão,
cây, cỏ, hoa...
Môi trường nhân tạo ở trường mầm non bao gồm tất cả những gì mà con
người tọa nên, làm thành những tiện nghi trong cuộc sống như: Phòng nhóm lớp
học. Các phòng chức năng, bếp ăn, góc chơi, khu vệ sinh, sân chơi, bãi tập, trang
thiết bị, đồ dùng đồ chơi, tài liệu học...
Năm 2008 BGD&ĐT ra chỉ thị số 40/2008/QĐ-BGD&ĐT ngày 22 tháng
7 năm 2008 của BGD&ĐT về nhiệm vụ “Xây dựng môi trương thân thiện, học
sinh tích cực” [2] để thực hiện tốt phong trào thi đua này tất cả các trường học
xây dựng môi trường xanh-sach-đẹp đúng nghĩa và phù hợp với tình hình thực tế
địa phương
Như vậy xây dựng môi trường hoạt động giáo dục trong trường mầm non
ta có thể khái quát: là tạo nên môi trường trong ngoài lớp học của trường mầm
non. Môi trường đó có tác động trực tiếp đến hoạt động dạy và học của giáo viên
và trẻ.
Trong giáo dục mầm non hiện nay, xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ
là nhiệm vụ cần thiết mà cán bộ giáo viện mầm non phải thực hiện nghiêm túc.
Môi trường có tác động lớn đối với nâng cao hiệu quả tổ chức các hoạt động
giáo dục trẻ mầm non; giúp trẻ được trải nghiệm để nhận thức thế giới xung
quanh, rèn luyện các kỹ năng cho trẻ, góp phần phát triển toàn diện trẻ mầm
non.
2.2. THỰC TRẠNG
2.2.1. Thực trạng chung
a, Thực trạng cơ sở vật chất
Trường mầm non Nga Thủy là trường thuộc xã vùng khó của huyện Nga Sơn.
Hiện nay trường đang hưởng các chế độ chính sách vùng 35A theo nghị định của
chính phủ. Vì vậy điều kiện cơ sở vật chất chưa đáp ứng để được công nhận là
trường đạt chuẩn quốc gia.
Tuy nhiên trong những năm gần đây nhà trường đang cố gắng từng bước
vươn lên trưởng thành, khẳng định vị thế của mình trong sự nghiệp giáo dục của
huyện nhà. Thực trạng về cơ sở vật chất trang thiết bị của nhà trường hiện có,
cũng cơ bản đáp ứng yêu cầu tối thiểu chăm sóc giáo dục trẻ.
Những hạn chế cơ bản về cơ sở vật chất trang thiết bị nhà trường hiện nay đó là:
Trang thiết bị hiện đại để ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động chăm
sóc giáo dục trẻ chưa có; Đồ dùng đồ chơi theo chuẩn thông tư 02/BGD&ĐT
chưa đáp ứng cho 100% số nhóm lớp, mới chỉ đạt yêu cầu tối thiểu.
3
b, Thực trạng về đội ngũ:
Tổng số đội ngũ cán bộ giáo viên với 19 người. Đội ngũ trẻ khỏe, năng
động sáng tạo, nhiệt tình, có trách nhiệm với công việc và có trình độ chuyên
môn nghiệp vụ khá vững vàng. Trong tổng số đội ngũ có 73,7% đạt trình độ
chuyên môn trên chuẩn; 79% có năng lực chuyên môn khá tốt, không có cán bộ
giáo viên xếp yếu kém.
Tuy nhiên bên cạnh những khó khăn về đội ngũ vẫn còn, đó là: Đội ngũ
còn một số giáo viên tuổi cao việc tiếp cận với ứng dụng phương pháp giáo dục
đổi mới có nhiều hạn chế; một số giáo viên trẻ chưa có kinh nghiệm và năng lực
tốt.
c, Điều kiện về phụ huynh
Tuy là xã vùng khó, nhưng phụ huynh có nhận thức tốt về chăm sóc giáo
dục mầm non. Phụ huynh luôn quan tâm đến việc chăm sóc giáo dục con em và
ủng hộ các hoạt động của nhà trường.
Bên cạnh những thuận lợi về điều kiện huynh như đã nêu, mạt hạn chế
của thực trạng về phụ huynh đó là: Phần lớn nhân dân trong xã sống bằng nghề
nông nghiệp nên nền kinh tế còn nhiều khó khăn. Vì vậy việc đóng góp, mua
sắm trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi cho trẻ hoạt động còn hạn chế theo chủ
trương xã hội hóa giáo dục vẫn còn hạn chế.
2.2.2. Thực trạng các vấn đề của đề tài
Nhà trường trong nhiều năm gần đây đã nhận thức đúng đắn về vấn đề
xây dựng môi trường hoạt động giáo dục trong trường mầm non. Quản lý nhà
trường cũng đã có nhiều biện pháp, cách làm để chỉ đạo thực hiện hiệu quả
chuyên đề xây dựng môi trường giáo dục. Kết quả xây dựng môi trường hoạt
động giáo dục trong trường đã thu được kết quả nhất định.
Tuy nhiên bên cạnh bên cạnh những kết quả đạt được, thì thực trạng vẫn
còn những hạn chế của công tác chỉ đạo xây dựng môi trường hoạt động giáo
dục trong nhà trường cần phải quan tâm khắc phục đó là:
Đa số môi trường giáo dục trong nhóm lớp chưa thật sự phản ánh được
môi trường mang tính mở để kích thích trẻ tích cực hoạt động. Các góc chưa xây
dựng đồng bộ, còn một vài góc của một số lớp nội dung của góc phụ chưa bám
vào nội dung của góc chính và chưa phù hợp với chủ đề. Môi trường giáo dục
của một vài lớp còn mang tính chất trang trí là chủ yếu, đồ dùng, đồ chơi phục
vụ cho chủ đề còn hạn chế.
Một số giáo viên chưa khai thác hết được nguồn nguyên liệu sẵn có của
địa phương để làm đồ dùng, đồ chơi, việc hướng dẫn trẻ cùng cô làm đồ dùng đồ
chơi phục vụ cho hoạt động còn ít.
Từ việc đánh giá mặt đạt được và những hạn chế của vấn đề xây dựng
môi trường của nhà trường. Là một quản lý tôi nhận định đây là những hạn chế
ảnh hưởng đến chất lượng tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. Vì vậy
tôi đã tiến hành khảo sát một số nội dung cần thiết để áp dụng các giải pháp tổ
chức thực hiện phù hợp. Kết quả khảo sát ban đầu như sau:
4
* Khảo sát giáo viên
TS giáo
viên
STT Nội dung khảo sát
khảo
Tốt
sát
4 = 25%
- Nhân thứ của
16
1 giáo
viên
về
XDMTGD
3=18,8%
- Thực hành xây
16
2 dựng môi trường
trong lớp
3
- Thực hành xây
dựng môi trường
ngoài lớp
16
3=18,8%
Kết quả khảo sát
Khá
TB
Yếu
3= 18,8% 5= 31,2% 4= 25%
4 = 25%
6 = 37,6% 3=18,8%
4 = 25%
6 = 37,6% 3=18,8%
• Kết quả khảo sát chất lượng trên trẻ
TT
1
2
3
Nội dung khảo sát
Trẻ có khả năng cùng cô
làm đồ dùng, đồ chơi để xây
dựng môi trường giáo dục
Trẻ hoạt động tích cực ở
môi trường đã tạo trong lớp
Trẻ hứng thú tham gia HĐ
Tổng số
trẻ
khảo
sát
Kết quả khảo sát
Đạt
Số trẻ
Chưa đạt
%
Số trẻ
%
160
70,8
66
29,2
165
73
61
27
151
66.9
75
33.1
226
2.3. CÁC GIẢI PHÁP SỬ DỤNG ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
2.3.1. Giải pháp bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, cũng như kiến thức kỹ
năng xây dựng môi trường giáo dục cho đội ngũ giáo viên
Phải nói rằng việc tự học hỏi, nâng cao trình độ chuyên môn ngiệp vụ cho
bản thân là điều đặt lên hàng đầu đối với mỗi giáo viên. Muốn thực hiện được
điều đó mỗi giáo viên phải tự tìm tòi sách báo và các phương tiện thông tin đại
chúng để trau dồi bản thân. Luôn nắm vững tâm sinh lý của trẻ để có phương
pháp tổ chức các hoạt động cho trẻ, không để trẻ nhàm chán im lặng, phải giúp
trẻ hoạt động tích cực vào các hoạt động, gây hứng thú và sự chú ý cho trẻ.
Là một phó hiệu trưởng được hiệu trưởng phân công phụ trách về chuyên
môn, tôi tham mưu cho Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên tự học tập bồi dưỡng về
nhận thức vai trò, về kiến thức kỹ năng thực hành xây dựng môi trường hoạt
động giáo dục.
5
Trước hết tôi tổ chức cho giáo viên học tập lại chuyên đề giáo dục bảo vệ
môi trường, đặc biệt là thảo luận sâu về chuyên đề, để khai thác hết yêu cầu cử
chuyên đề, áp dụng vào hoạt động thực hành xây dựng môi trường.
Bằng cách phát động giáo viên tranh thủ nghiên cứu sách báo, sưu tầm
các loaị tranh ảnh, xem các kênh truyền hình, truy cập mạng để có vốn kiến thức
được đầy đủ và phong phú hơn.
Luôn có ý thức học hỏi những người đi trước, dự giờ, tham quan các lớp,
trường bạn nhằm trau dồi kiến thức, học những điều hay, điều mới lạ để thực
hiện dạy trẻ có hiệu quả nhất.
Chính vì vậy ngay từ đầu năm tôi đã lên kế hoạch bồi dưỡng cán bộ, giáo
viên theo từng tuần, từng tháng, từng năm học.
Cán bộ, giáo viên trong Trường phải nắm chắc và hiểu được vai trò và
tầm quan trọng của việc xây dựng môi trường hoạt động giáo dục đối với sự
phát triển toàn diện của trẻ.
Đây được coi là biện pháp then chốt, bởi vì đội ngũ cán bộ giáo viên mới
chính là những người trực tiếp xây dựng môi trường - chăm sóc giáo dục trẻ.
Nếu giáo viên có nhận thức đúng sẽ giúp cho hành động đúng.
Để chỉ đạo thực hiện tốt biện biện pháp này bản thân tôi luôn tích cực:
+ Sưu tầm, tìm tòi tài liệu, tập san… viết về nội dung xây dựng môi
trường hoạt động giáo dục cho toàn trường học tập nghiên cứu.
+ Truy cập những tranh ảnh, đồ dùng trên mạng Internet, băng đĩa, chiếu
cho chị em xem về quy trình, nguyên tắc, thiết kế (cách sắp xếp, bố trí và cách
làm từ những nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương, để cho sự sắp xếp góc phù
hợp với từng góc từng chủ đề).
+ Mở hội thảo chuyên đề cho cán bộ giáo viên cùng tham gia hưởng ứng
thảo luận về nội dung thực hiện.
+ Tổ chức đi thăm quan các trường trọng điểm trong huyện như trường
Mầm non Nga Điền để giáo viên được học hỏi về kinh nghiệm xây dựng, sắp
xếp và trang trí môi trường giáo dục cho trẻ có thể được học tập và vui chơi
trong một môi giáo dục tốt nhất.
+ Xây dựng tổ chức các giờ dạy mẫu cũng như cách sắp xếp bố trí của
các lớp để toàn thể cán bộ giáo viên trong trường đều được tham gia thực hành.
+ tổ chức thực hành mẫu việc thay đổi đồ dùng, đồ chơi phù hợp với chủ
đề, giúp trẻ dễ lấy và hoạt động thoải mái, nhằm phát triển tư duy của trẻ.
+ Tham mưu với hiệu trưởng để tổ chức hội thi “làm đồ dùng đồ chơi”
phát động toàn thể giáo viên trong trường tham gia làm đồ dùng đồ từ những
phế thải, nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để xây dựng môi trường hoạt động
giáo dục phục vụ cho việc dạy của giáo viên và học của trẻ.
6
Hội thi “Đồ dùng, đồ chơi” tại trường MN Nga Thủy
Kết quả: Nhận thức của đội ngũ về xây dựng môi trường được nâng lên.
Giáo viên hiểu thêm về vai trò tác động của môi trường đối với chất lượng các
hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. Từ đó đã có tư duy và cách làm mới trong xây
dựng môi trường tại nhóm lớp để kích thích trẻ tích cực tham gia hoạt động với
môi trường.
2.3.2.Giải pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục theo chủ đề
trong trường mầm non
* Chỉ đạo giáo viên lưu ý xây dựng môi trường toát lên hình ảnh và nội
dung phản ánh chủ đề phù hợp với mỗi độ tuổi.
Trong chương trình giáo dục mầm non hiện hành, chương trình giáo dục
được xây dựng theo chủ đề giáo dục. Vì vậy việc xây dựng môi trường hoạt
động giáo dục cần thiết phải được xây dựng theo chủ để để phục vụ cho các hoạt
động học tập vui chơi của trẻ trong chủ đề.
Xây dựng môi trường theo chủ đề là giáo viên trang trí môi trường bằng hình
ảnh, đồ dùng đồ chơi ở tất cả không gian lớp đề toát lên được đặc điểm, nội
dung của chủ đề. Như vậy giáo viên cần phải bám vào nội dung, mục tiêu của
từng chủ đề để có biện pháp xây dựng môi trường phù hợp. Môi trường xây
dựng phải đảm bảo giúp cho trẻ thích tham gia và được hoạt động trải nghiệm
trong môi trường đó , để tiếp thu kiến thức kỹ năng trong chủ đề cụ thể.
Chỉ đạo giáo viên cần phải xác định môi trường trong ngoài nhóm lớp đều
được phản ánh đặc trưng của chủ đề. Từ mảng chủ đề chính, đến các mảng góc
đều phải được trang trí, bố trí sắp xếp đồ dùng đồ chơi, chuẩn bị các nguyên vật
liệu để phục vụ cho các nội dung hoạt động học tập, vui chơi trong chủ đề cụ thể
làm cho các bé có cảm giác khi bước chân vào cổng trường mầm non như được
bước vào một thể giới khác, thế giới của trẻ thơ với những bức tranh đầy màu
sắc, từ những nhân vật cổ tích, cỏ cây, hoa lá đến những nhân vật hoạt hình ngộ
nghĩnh… được trang trí trên khắp tường rào, hành lang lớp học. Còn bên trong
lớp học các hình ảnh được trang trí phong phú hơn gắn với nội dung giáo dục
7
theo chủ đề. Việc trang trí lớp học theo chủ đề vừa tạo sự chú ý và hứng thú
khám phá ở trẻ vừa cho mọi người biết lớp học đang học chủ đề nào. Việc làm
này nhà trường đã thực hiện từ rất nhiều năm trước đây, nhưng giáo viên chỉ làm
rầm rộ vào lúc chuẩn bị khai giảng năm học mới, sau đó chỉ bổ sung vài hình
ảnh cho có gọi là trang trí theo chủ đề. Để khắc phục tình trạng này, ngay từ đầu
năm học nhà trường đã cung cấp đầy đủ các đồ dùng, nguyên liệu như: kéo,
sung bắn keo, giấy màu, xốp màu,…yêu cầu giáo viên vận động trẻ sưu tầm
thêm nguyên liệu đến làm đồ dùng dạy học cùng cô. Một chủ đề không không
nhất thiết phải trang trí hoàn chỉnh ngay từ khi bắt đầu, mà có thể bổ sung dần
qua từng nhánh nhỏ của chủ đề cho đến khi kết thúc chủ đề.
Ví dụ: Với chủ đề “Thế giới thực vật – tết và mùa xuân” có các nhánh:
Nhánh 1: Mùa xuân đến; nhánh 2: Một số loại hoa; Nhánh 3: Cây cảnh ngày tết;
Nhánh 4: Bé vui đón tết; Nhánh 5: Một số loại quả; Nhánh 6: Cây xanh và môi
trường sống. Cô và trẻ lần lượt trang trí những hình ảnh của từng nhánh nhỏ
theo thời gian thực hiện của mỗi chủ đề ( mỗi tuần một nhánh). Yêu cầu trẻ cùng
cô làm đồ dùng trang trí các góc hoạt động:
Trong góc học tập: góc toán giáo viên cho trẻ vẽ, cắt các loại hoa, quả,
cây và dán theo số lượng vào các tranh theo yêu cầu của cô và ghi rõ số tương
ứng; Góc khám phá thì giáo viên yêu cầu trẻ vẽ, cắt, sưu tầm các loại hoa, quả
có cùng đặc điểm dán vào các bộ phận sưu tập, các mảng tường cô để trống có
các yêu cầu cụ thể. Đối với trẻ mẫu giáo bé tôi gợi ý để giáo viên trang trí các
hình ảnh hoa, quả có số lượng sao cho có thể sử dụng làm trò chơi học tập khi
học Toán: “ Hãy tìm xung quanh lớp nhóm hoa có số lượng ít hơn 3”; Với Nhà
trẻ cô yêu cầu: “tìm cho cô chum quả có màu đỏ, Tìm cho Cô Bông hoa có màu
vàng,…”. Ngoài ra tôi còn yêu cầu giáo viên sưu tầm các bài tập nhằm phát kích
thích tư duy của trẻ phát triển.
Ví dụ: với chủ đề “Động vật” giáo viên chuẩn bị tranh vẽ các con vật và
nơi sống, sinh sản,thức ăn yêu thích, yêu cầu trẻ nối con vật với nơi sống , sinnh
sản và thức ăn yêu thích của con vật, hoặc yêu cầu trẻ chia nhóm số lượng các
con vật tương ứng với số lượng cho sẵn và tô màu con vật.
8
Chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường hoạt động giáo dục trong và ngoài
lớp học phải thật sự sinh động, hấp dẫn trẻ, lôi cuốn trẻ vào nội dung các hoạt
động có trong chủ đề. Điều này đòi hỏi giáo viên phải có tư duy để có lựa chọn
ý tưởng hình ảnh, bố cụ trang trí trong tất cả các mảng góc, các vị trí không gian
trong và ngoài lớp, để làm sao đạt được mục tiêu thu hút trẻ tích cực tham gia.
Thực hiện nội dung này, tôi đã chỉ đạo giáo viên khai thác tìm hiểu trên
mạng để có được vốn ý tưởng về hình ảnh, cách bố trí sắp xếp. Từ đó lựa chon
và sáng tạo để áp dụng vào xây dựng tại nhóm lớp. Chỉ đạo giáo viên lựa chọn
các đồ dùng đồ chơi , các nguyên liệu cho trẻ trải nghiệm có giá trị phục vụ cho
các hoạt động trong các chủ đề.
*Chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường hoạt động giáo dục đảm bảo
có sự thay đổ thường xuyên theo chủ đề và có tính liên kết các chủ đề và trẻ
được trải nghiệm tối đa với môi trường.
Tôi đã chỉ đạo giáo viên tận dụng lợi thế sẵn có, khai thác tài nguyên
mạng, lựa chọn các thông tin, nguyên liệu sắn có để xây dựng môi trường theo
chủ đề. Nhưng để đảm bào thay đổi môi trường theo chủ đề thường xuyên làm
mới môi trường và cho trẻ được trải nghiệm. Yêu cầu giáo viên phải biết tận
dụng các mảng trang trí, đồ dùng đồ chơi, nguyên liệu, phế liệu, của chủ đề
trước. Sau đó sắp xếp, trang trí lại theo nội dung chủ đề mới, bảo đảm tính liên
kết, dẫn dắt để trẻ phát huy trí tưởng tượng…
Giáo viên căn cứ vào mục tiêu giáo dục của từng chủ đề, đồng thời tận
dụng tối đa môi trường không gian xung quanh lớp học, khai thác các thiết bị,
đồ dùng sẵn có, bổ sung thêm thiết bị, đồ dùng tự làm.
Giáo viên quan tâm tổ chức cho trẻ cùng cô làm các đồ dùng đồ chơi,
trang trí môi trường, thông qua đó cô tâm dụng cơ hội để cung cấp kiến thức kỹ
năng cho trẻ.
9
Cô trò lớp Mẫu giáo 5 tuổi Trường MN Nga Thủy cùng nhau xây MT học tập
Kết quả: Khi tổ chức thực hiện biện pháp này tôi nhận thấy đa số giáo
viên đã nhận thức được tầm quan trọng của của việc lập kế hoạch trang trí lớp
theo chủ đề và thực hện tốt các kế hoạch đã đề ra. Các mảng tường của lớp được
trang trí các hình ảnh vừa đảm bảo tính thẩm mỹ (đẹp, hấp dẫn trẻ), vừa đảm
bảo các yêu cầu giáo dục (có thể sử dụng các mảng trang trí làm phương tiện
dạy học), trẻ rất thích được tham gia các hoạt động cùng cô trang trí môi trường
lớp học.
2.3.3. Giải pháp phối hợp chỉ đạo trực tiếp giáo viên thực hiện xây dựng
môi trường giáo lấy trẻ làm trung tâm.
Trường mầm non là môi trường thuận lợi để hình thành các kỹ năng xã hội
cho trẻ: Đảm bảo môi trường giao tiếp thân thiện, hòa đồng, ấm cúng, cởi mở
giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với môi trường xung quanh. Quan hệ
giữa cô và trẻ, người lớn với trẻ phải thể hiện tình cảm yêu thương, thái độ tôn
trọng, tin tưởng trẻ, tạo cơ hội cho trẻ bộc lộ những suy nghĩ, tâm tư nguyện
vọng của mình. Tạo điều kiện cho trẻ giao tiếp và thể hiện sự quan tâm của mình
đối với mọi người, đối với sự vật hiện tượng gần gũi xung quanh. Mọi cử chỉ,
lời nói, việc làm của cô giáo và người lớn phải luôn mẫu mực để trẻ noi theo.
Mối quan hệ giữa trẻ với trẻ là quan hệ bạn bè cùng học cùng chơi, đoàn kết,
hợp tác, chia sẻ, đồng cảm, học hỏi lẫn nhau. Giáo viên cần nhạy cảm để tận
dụng các mối quan hệ giữa trẻ với trẻ để giáo dục trẻ và có sự thống nhất giữa
trường mầm non, gia đình và cộng đồng xã hội trong việc chăm sóc, giáo dục
trẻ.
* Phối hợp chỉ đạo xây dựng môi trường bên trong lớp học
Trong lớp học không thể thiếu những góc chơi của trẻ, do đó để lớp học
thêm lôi cuốn trẻ các cô giáo cần tạo nên một môi trường lớp học với những
màu sắc sinh động, những nhân vật ngộ nghĩnh… Môi trường có không gian,
cách sắp xếp phù hợp, gần gũi, quen thuộc với cuộc sống thực hàng ngày của
trẻ; phản ánh kinh nghiệm, văn hóa của địa phương; luôn thay đổi để tạo ra sự
hấp dẫn mới lạ đối với trẻ. Các góc hoạt động chính được duy trì thường xuyên,
10
chúng không cần phải di chuyển đi hoặc đóng lại [3,5,6]. Vì vậy chúng ta cần
suy nghĩ cẩn trọng về việc bố trí các góc này. Việc sắp xếp phải rất linh hoạt để
có thể sắp xếp lại. chính vì vậy tôi đã chỉ đạo giáo viên:
Bố trí góc chơi phù hợp với lớp học
Để hoạt động vui chơi của trẻ đạt kết quả tốt thì trước hết phải tạo được góc chơi
phù hợp. Vì thế tôi đã chỉ đạo giáo viên lựa chọn bố trí góc chơi có diện tích
đảm bảo cho số trẻ tham gia vào hoạt động. Bố trí phù hợp với thực tế không
gian của nhóm lớp.
Mặt khác tuỳ theo nội dung của từng chủ đề mà lớp đang thực hiện để bố
trí các góc chơi cho phù hợp. Tránh tình trạng giáo viên dạy trẻ lạc chủ đề như
vậy sẽ cung cấp kiến thức sai cho trẻ không đúng với chủ đề bé đang học.
Và giữa các góc chơi cần có ranh giới rõ ràng có lối đi lại giữa các góc đủ
rộng cho trẻ di chuyển và thuận tiện cho sự bao quát của cô. Chính vì vậy mà
tôi luôn chỉ đạo giáo viên nên sử dụng các mảng tường và các giá tủ đển ngăn
cách giữa các góc chơi. Khi thực hiện hoạt động chơi trẻ chỉ cần xoay giá là tạo
thành góc chơi riêng biệt không bị ảnh hưởng đến các nhóm chơi khác.
Sau khi chỉ đạo các nhóm lớp thực hiện việc lựa chọn sắp xếp bố trí góc
chơi cho trẻ phù hợp như trên tôi thấy có hiệu quả rõ ràng, tôi quan sát thấy trẻ
chơi tự tin hơn, trật tự hơn không xô đẩy va chạm nhau. Các góc yên tĩnh không
bị ảnh hưởng bởi các góc chơi ồn ào,các góc chơi có không gian rộng riêng biệt
trẻ chơi thoải mái, chơi hứng thú. Và đặc biệt là giáo viên có thể bao quát trẻ
chơi tốt hơn. Và một điều cũng đặc biệt cần lưu ý khi xây dựng môi trường học
tập chúng ta phải xây dựng các góc theo đúng nguyên tắc: Góc ồn ào xa góc yên
tĩnh (Góc học tập phải xa góc xây dựng…)
VD:
+ Góc ghệ thuật: Một số lớp giáo viên đã bố trí phía bên phải của lớp
học, để tận dụng các mảng tường và các mặt sau của các giá để dán tranh ảnh có
nội dung hướng dẫn trẻ hoạt động.
+ Góc phân vai: Một số giáo viên đã biết tận dụng diện tích rộng và tách
biệt có thể kê được giường tủ và giá nội trợ giáo viên đã bố trí ngay cửa ra vào
của lớp vì đó là khoảng rộng nhất của lớp học.
+ Góc hoc tập: Còn đối với góc học tập cần yên tĩnh hơn nên ở một số
lớp giáo viên đã bố trí nơi có không gian rộng rãi ánh sáng phù hợp, cách xa góc
xây dựng… cho trẻ được ngồi yên tĩnh để đọc thơ, đọc chuyện…
+ Góc xây dựng: Một số lớp đã bố trí phía bên trái của lớp học có mảng
tường rộng giành cho trẻ treo tranh gợi ý và có khoảng rộng dành cho nhiều trẻ
chơi. Bởi vì góc xây dựng là ột góc chơi chiếm rất nhiều diện,chính vì vậy
chúng ta cần phải đảo bảo đủ diện tích để trẻ có thể xây dựng và hoàn thành
công trình của mình như mong muốn.
Hình ảnh: Minh họa kết quả xây dựng
môi trường hoạt động trong lớp học
Mảng chủ đề chính
Góc khám phá khoa học
11
Góc sách
Góc cổ tích
Tạo môi trường trong nhóm lớp cho trẻ trải nghiệm
làm đồ dùng đồ chơi cùng cô
Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi hấp dẫn cho trẻ sáng tạo
Với việc linh hoạt lồng ghép các hoạt động đã kích thích trẻ tự tìm hiểu,
phát hiện ra các chức năng sử dụng của đồ dùng, đồ chơi, tránh sự đơn điệu,
nhàm chán, tạo cho trẻ em sự hấp dẫn, mới lạ, giúp cho trẻ dễ tiếp thu bài học và
có thể tham gia thể hiện ý tưởng của mình.
Các mảng tường trỗng cũng được tận dụng để trang trí phù hợp với chủ đề
bé học, từ đó trẻ có thể nhận biết các hoạt động của bé ở trường qua các mảng
trang trí của cô.
Các sản phẩm của bé được trưng bày đó là một sự khích lệ với trẻ động
viên để trẻ phấn đấu cố gắng trong các hoạt động.Cửa sổ cũng là nơi cô có thể
Ơ
12
trang trí đưa thiên nhiên vào trong lớp học với các lọ cây xanh cô tận dụng từ
nguyên vật liệu phế thải.
Tạo cho trẻ cảm nhận được “Đi học là hạnh phúc và mỗi ngày đến
trường là một ngày vui”, làm cho trẻ thêm yêu trường,yêu lớp, gắn bó với ngôi
nhà chung, đó chính là trách nhiệm của mỗi thầy cô giáo và giáo viên mầm non
nói riêng.
Việc trang trí lớp học sao cho tự nhiên, biến không gian lớp học trở nên
gần gũi, thân thiện có ý nghĩa giáo dục cho trẻ là việc làm không phải dễ. Bởi
vậy tôi đã “Trang trí kết hợp giữa làm đẹp cảnh quan lớp học với yêu cầu phục
vụ học tập của trẻ lớp mình”.
Như vậy việc tạo cảnh quan thân thiện đối với trẻ giúp trẻ học tập một
cách gần gũi thân thiện có tác dụng giúp trẻ đạt được các mục tiêu giáo dục.
Và điều quan trọng hơn cả, thông qua việc cùng nhau trang trí lớp học hầu
hết trẻ đều rất yêu thích đến trường vì nó đem lại cho trẻ nhiều điều bổ ích, như
được bày tỏ những điều mình mong muốn, được trưng bày những sản phẩm
mình làm ra và được làm chủ lớp học của mình.
Chọn tiêu đề tranh ảnh thu hút sự chú ý của trẻ
Xuất phát từ đặc điểm trên của trẻ để có góc chơi hấp dẫn tạo cảm giác
mới lạ kích thích hứng thú cho trẻ tôi luôn chỉ đạo và nhắc nhở giáo viên phải
đặc biệt chú ý tới việc lựa chọn tranh ảnh tiêu đề đơn giản, ngắn gọn, các hình
ảnh ngộ nghĩnh, các sản phẩm quen thuộc của địa phương phù hợp với chủ đề
đang thực hiện. [4]
VD: Ở góc chơi bán hàng thuộc chủ đề bản thân lớp MG nhỡ giáo viên
đã sử dụng hoạ tiết trang trí là hình một bạn Thỏ đi siêu thị và lấy tiêu đề là
“Siêu thị của bé” bằng những hình ảnh rõ ràng, ngộ nghĩnh, đẹp mắt như vậy có
thể thu hút được sự chú ý của trẻ, và sẽ làm cho trẻ cảm thấy thích chơi và được
chơi ở góc mình lựa chọn nhằm giúp trẻ phát triển cả về thể chất lẫn trí tuệ.
Góc bán hàng
13
VD: Góc chơi bác sĩ thuộc chủ đề thế giới động vật ở lớp 5 tuổi thì giáo
viên lại trang trí hình ảnh bạn gấu mặc áo bác sĩ màu trắng đầu đội mũ có chũ
thập, đeo ống nghe đang khám bệnh cho bệnh nhân thỏ và bên trên có ghi
''Phòng khám đa khoa của bé''.
Tương tự tất cả các góc đều được quan tâm lựa chon tiêu đề một cách hợp
lý nhất.
Ngoài ra việc lựa chọn tiêu đề hoạ tiết trang trí ở các góc chơi cũng cần
phải linh hoạt có sự kết hợp giữa các sản phẩm của trẻ và của cô để trang trí
giúp cho trẻ cảm thấy yêu thích góc chơi đó hơn và tự tin, tự hào hơn khi thấy
các sản phẩm từ chính tay mình làm được dùng để trang trí. Đó cũng chính là
một trong những yếu tố giúp trẻ chơi sáng tạo hơn.
* Phối hợp chỉ đạo xây dựng môi trường ngoài lớp
Cảnh quan môi trường ngoài lớp học cũng vô cùng cần thiết đối với quá
trình giáo dục trẻ [5,6]. Vì vậy ngay từ đầu năm học song song với việc xây
dựng môi trường học tập trong lớp tôi đã quán triệt giáo viên phải quan tâm đến
việc xây dựng môi trường thiên nhiên ngoài lớp học cho trẻ khám phá khi hoạt
động ngoài trời. Yêu cầu giáo viên sưu tầm trồng các loại rau phù hợp theo mùa
như mùa đông trồng Bắp cải, xu hào, xà lách; mùa hè gieo rau đay, mùng tơi;
Mùa thu gieo rau cải,…Mỗi một loại rau phải có biển chữ đầy đủ để khi trẻ được
quan sát khám phá cây xanh cùng một lúc có thể giúp trẻ làm quen với các chữ
cái trong biển.
Ngoài các loại rau tôi yêu cầu giáo viên bố trí không gian trồng thêm một
số cây hoa làm cho môi trường thêm rực rỡ sắc màu. Giáo viên đã sưu tầm được
một số cây hoa đẹpvà còn vận động phụ huynh ủng hộ thêm cây cảnh giúp tạo
môi trường cho trẻ hoạt động. Nhờ đó mà môi trường xung quanh lớp học của
trường tôi có rất nhiều cây xanh, cây cảnh, không khí trường học trong lành, mát
mẻ.
Ngoài ra tôi còn tham mưu với đồng chí Hiệu trưởng nhà trường cho vẽ
những khẩu hiệu, hình ảnh về giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, hình ảnh
hướng dẫn khi tham gia giao thông, hình ảnh các trò chơi dân gian,… tạo môi
trường học tập tích cực cho trẻ mọi lúc, mọi nơi.
INCLUDEPICTURE " />%201(20).JPG" \* MERGEFORMAT INCLUDEPICTURE
" \*
14
MERGEFORMAT
Góc thiên nhiên của trường
Tranh vẽ trò chơi dân gian
Kết quả: Khi thực hiện biện pháp này tôi thấy giáo viên đã vững vàng lên
rất nhiều, đã linh hoạt, sáng tạo trong trang trí lớp, đồ dùng đồ chơi phong phú
đa dạng. Hình thức trang trí lớp, xây dựng môi trường học tập của các lớp rất
phong phú, đa dạng, phù hợp với độ tuổi, với từng chủ đề. Cảnh quan môi
trường trong và ngoài lớp học sinh động, xanh –sạch – đẹp thu hút phụ huynh
đến gửi con vào trường.
Như vậy việc chỉ đạo xây dựng môi trường ngoài lớp là hết sức quan
trọng, vừa góp phần tạo nên một cụm cảnh quan đẹp trong nhà trường, nó vừa
có tác dụng như một phương tiện độc đáo, có hiệu quả. Các hoạt động của trẻ ở
khu vực này không những mở rộng hiểu biết về thế giới tự nhiên mà còn giúp
hình thành ở trẻ lòng yêu mến thiên nhiên, giáo dục tình cảm, thái độ bảo vệ
môi trường xung quanh.
2.3.4. Chỉ đạo giáo viên cách hướng dẫn trẻ hoạt động ở các góc cũng như
mọi lúc mọi nơi
Xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ hoạt động là nhiệm vụ cần thiết mà
mỗi cán bộ giáo viên mầm non phải thực hiện nghiêm túc, nói như vậy không có
nghĩa là xây dựng môi trường chỉ có giáo viên làm mà trẻ phải được làm được
hoạt động bằng chính sản phẩm của trẻ tạo ra như vậy sẽ làm cho trẻ thấy thích
thú hơn. Chính vì vậy tôi đã chỉ đạo giáo viên cách hướng dẫn trẻ hoạt động
* Ở hoạt động góc.
Hoạt động góc là hình thức tổ chức cho trẻ học hoặc chơi theo sở thích và
cá nhân hoặc nhóm nhỏ để trẻ thực hiện mục tiêu và nội dung giáo dục. Tại các
góc hoạt động trẻ được trải nghiệm, củng cố, rèn luyện những kiến thức, kỹ
năng đã được học trong hoạt động học; được khám phá tìm tòi phát hiện những
cái mới ở xung quanh.
Vậy muốn trẻ chơi hiệu quả, tích cực, sáng tạo, nghĩ ra nhiều cách chơi thì
ngay từ đầu giáo viên phải biết cách giới thiệu cho trẻ làm quen các góc chơi;
quản lý tốt trẻ chơi trong các góc và hoạt động mọi lúc mọi nơi. Biện pháp này
giúp trẻ tự tin khi lựa chọn hoạt động, chủ động tìm kiếm đồ chơi khi cần, triển
khai trò chơi, thu dọn và cất đồ chơi đúng nơi qui định.
Việc giới thiệu cho trẻ làm quen với các góc chơi tiến hành chủ yếu vào
đầu năm học, khi trẻ còn bỡ ngỡ, chưa quen với đồ dùng đồ chơi trong lớp, chưa
15
biết tên, vị trí đồ chơi và các khu vự để chơi. Vì vậy, tôi phải giúp trẻ biết nơi để
các để đồ chơi, các góc chơi bắt đầu từ đâu, kết thúc ở đâu.
Khi trẻ quen dần với các góc chơi và vị trí các đồ chơi thì đầu giờ chơi cô
giới thiệu nội dung chơi của chủ đề nhánh.
Khi chơi, cô chú ý bao quát, động viên, hướng dẫn trẻ triển khai nội dung
chơi, chú ý những trẻ rụt rè nhút nhát. Cô phải luôn động viên, khuyến khích trẻ
gợi ý nội dung chơi khi trẻ lúng túng hay gợi ý trẻ sáng tạo nên các nội dung
chơi mới dựa trên ý tưởng của trẻ.
Ví dụ: Chủ đề: “Thế giới thực vật”
Góc phân vai: Các nguyên vật liệu tôi chuẩn bị sẵn như rau, củ quả, lá cây,
cỏ, vỏ thạch dừa, keo dán, keo hai mặt, bìa đã phun màu nền. Khi chơi, trẻ đến
góc đã chọn nhưng còn lúng túng chưa biết làm gì với những nguyên vật liệu cô
đã chuẩn bị sẵn. Cô giáo đến hỏi và động viên trẻ giúp trẻ biết cách chơi và chơi
tự nhiên
Trong giờ chơi, cô luôn giáo dục trẻ chơi cùng bạn, không giành đồ chơi
của bạn, cất dọn đồ chơi gọn gàng vào chỗ cũ sau khi chơi xong.
- Muốn quản lý trẻ tốt, cô giáo phải làm kí hiệu ở các góc hoạt động để theo
dõi trẻ nhằm giúp trẻ chơi ở tất cả các góc trong năm học. Kí hiệu của trẻ
ở các góc trùng với các ký hiệu của trẻ ở đồ dùng cá nhân trẻ.
* Ở hoạt động mọi lúc mọi nơi.
Song song với việc tổ chức hoạt động học, hoạt động ở các góc chơi giáo
viên luôn chú ý để rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi.
Trong các ngày lễ, ngày hội tôi tổ chức các hoạt động chiều, hoạt động theo
ý thích...cho trẻ tham gia, qua đó giáo dục trẻ biết chia sẽ quan tâm và chăm sóc
người thân. (Ví dụ: Ngày 8/3 tổ chức cho trẻ làm thiệp tặng mẹ, tặng bà, tặng cô
giáo khơi gợi ở trẻ lòng biết ơn và kính trọng mẹ, bà, cô giáo qua những sản
phẩm trẻ tự làm).
16
Cách cháu lớp 5 tuổi làm thiệp 8/3
Tổ chức các lễ hội có nội dung phong phú, gẫn gũi đời sống trẻ: “Giai điệu
mùa xuân”, “Ngày hè”, “Mừng sinh nhật”. Các buổi đó trẻ không chỉ múa hát,
đọc thơ, kể chuyện mà còn được chơi các trò chơi dân gian: ném còn, đua
thuyền, đua vịt, đi chợ quê với quang gánh, rau, củ, quả, những đặc sản quê
hương như bánh đúc, bánh tráng...Tất cả được trang trí trong một khung cảnh
quê hương có cây tre, bụi chuối, trẻ được mặc áo quần bà ba, tứ thân, váy yếm,
khăn đóng áo dài.... Qua đó, trẻ được tăng cường mối quan hệ giao tiếp giữa trẻ
với trẻ, trẻ và cô, trẻ với người lớn....Điều này giúp trẻ tự tin khẳng định mình,
biết cùng nhau hoạt động trong nhóm, biết chia sẽ ý tưởng để hoàn thành sản
phẩm. Ở các ngày lễ hội tổ chức trong lớp, trẻ không còn “chơi” chỉ để chơi nữa
mà chơi thật trong cuộc sống.
Kết quả: Khi đưa giải pháp này vào thực hiện ở các lớp tôi thấy trẻ biết cách
chơi và tham gia chơi một cách hứng thú, bết tự mình làm được nhiều những
món quà ý nghĩa để tặng người thân trong những ngày lễ
2.3.5. Giải pháp xây dựng khu phát triển vận động chung trong nhà trường
từ những nguyên liệu, phế thải nhằm phát triển thể chất cho trẻ
Trẻ mầm non luôn được quan tâm chăm lo về mọi mặt. Môi trường chăm
sóc giáo dục trẻ ngày càng được cha mẹ trẻ quan tâm, xã hội quan tâm. Trong sự
phát triển thể chất của trẻ, nhu cầu vận động của trẻ càng ngày càng lớn. Yêu
cầu về môi trường an toàn, phong phú đa dạng giúp cho trẻ tích cực vận động
ngày càng cao. Việc tạo môi trường giáo dục phát triển vận động cho trẻ là rất
cần thiết.
Nhận định được vị trí quan trọng của môi trường giáo dục
phát triển vận động cho trẻ trong trường mầm non, tôi đã tham
mưu với Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch chi tiết, đồng thời phác
thảo mô hình các khu hoạt hoạt động ngoài trời và các thiết bị,
đồ dùng phục vụ cho hoạt động của trẻ.Với điều kiện thực tế
của nhà trường đó là sân chơi rộng, có nhiều đồ chơi ngoài trời
tuy nhiên đó đều là đồ chơi sẵn có. Tôi đã chỉ đạo quy hoạch lại
sân chơi, sắp xếp lại các đồ chơi có sẵn và để riêng một khu để
17
làm khu vui chơi liên hoàn cho trẻ. Tôi xác định, khu vui chơi
liên hoàn sẽ giúp trẻ phát triển các cơ một cách toàn diện, bao
gồm các trò chơi phát triển cơ tay, cơ chân và cơ toàn thân.
Ngoài ra tôi cũng xác định để thu hút trẻ chơi ở khu vui chơi này
thì đồ chơi phải có sự khác biệt rõ ràng. Tuy nhiên vấn đề khó
khăn trong việc thực hiện đó là nhà trường không có nguồn kinh
phí lớn để đầu tư mua sắm các trang thiết bị mới. Do đó tôi đã
nghiên cứu và chỉ giáo viên lên kế hoạch làm các đồ chơi từ phế
liệu và các nguyên vật liệu rẻ tiền. Tôi đã làm thông báo tới các
bậc phụ huynh về việc thực hiện chuyên đề, ý nghĩa và tầm
quan trọng của việc thực hiện chuyên đề phát triển vận động
cho trẻ trong trường mầm non. Bên cạnh đó tôi cũng liệt kê các
nguyên vật liệu cần thiết cho việc làm các đồ chơi phục vụ
chuyên đề và kêu gọi sự ủng hộ của các bậc phụ huynh.
Sau khi thông báo tại góc tuyên truyền của các lớp và góc
tuyên truyền chung của nhà trường đã được các bậc phụ huynh
nhiệt tình ủng hộ các nguyên vật liệu như: lốp xe cũ, ống nước
cũ, dây thừng, thùng phi cũ…. Và từ các vật liệu tưởng chừng
chỉ để bỏ đi đó tôi đã chỉ đạo giáo tận dụng làm thành các đồ
chơi có ý nghĩa cho trẻ để trẻ được vui chơi hoạt động
Ví dụ:
+ Làm hệ thống ống chui: Đây là đồ chơi nhằm phát triển
cơ tay và cơ chân cho trẻ. Khi trẻ tham gia trò chơi này sẽ phải
phối hợp nhịp nhàng cả tay và chân để thực hiện vận động bò
hoặc trườn. Tôi đã sử dụng thùng phi hỏng để làm hệ thống ống
chui bằng cách cắt bỏ đi phần đáy để thông hai đầu và mài
nhẵn hai đầu để đảm bảo an toàn cho trẻ khi chơi rồi sử dụng
giấy đề can để cắt dán lên các thùng phi cho đẹp để đảm bảo
tính thẩm mỹ và thu hút trẻ. Sau đó nhờ thợ hàn để hàn hai
chân nhỏ phía dưới để khi sử dụng tránh cho việc thùng phi bị
lăn khi trẻ chơi, làm như vậy chúng tao có thể di chuyển đến
bất kỳ vị trí nào khi muốn chơi, với cách làm này đã thu hút
được sự thích thú của trẻ khi tham gia trò chơi
+ Làm cầu dao động: Là đồ chơi nhằm phát triển cơ chân
và rèn khả năng giữ thăng bằng của trẻ. Tôi đã sử dụng bánh xe
máy và khung gỗ để làm. Tôi đã vận động phụ huynh là nghề
mộc làm ủng hộ các cháu khung cầu từ những thanh gỗ thừa,
bánh xe sau khi vệ sinh sạch sẽ được đem dùi lỗ sau đó dùng
dây xích và ốc vít để gắn các bánh xe lại với nhau và treo lên
khung. Khi trẻ chơi với đồ chơi này, trẻ phải tập giữ được thăng
bằng, lần lượt bước lên các bánh xe và đi từ đầu đến cuối cầu.
+ Làm thang leo hình chữ nhật : Đây là thiết bị vui chơi
dành cho trẻ em, giúp bé phát triển khả năng vận động, rèn sự
khéo léo, nhanh nhẹn và bền bỉ khi luyện tập. Tôi đã tham khảo
18
kiểu mẫu của các công ty đồ chơi sau đó tôi đã vận động phụ
hunh làm nghề cơ khí làm ủng hộ làm giúp phần khung với kích
thước theo yêu cầu của tôi. Khi phần khung được làm xong, tôi
đã chỉ đạo giáo viên cùng sử dụng dây thừng đan theo hình các
ô vuông nhỏ cho trẻ bám vào để leo, khhi thang leo đã hoàn
thành xong tôi thấy các cháu thích thú tham gia hoạt động, phụ
huynh phấn khởi khi thấy được thành quả của mình được nhà
trường và các cháu ghi nhận
Sau khi đã hoàn thành xong các đồ chơi cần thiết, tôi đã
chỉ đạo giáo viên trong trường sắp xếp tạo thành khu vui chơi
liên hoàn trong đó tôi cũng đã kết hợp tận dụng cả đồ chơi liên
hoàn sẵn có của nhà trường. Các đồ chơi tự tạo được bố trí sắp
xếp hợp lý và được đánh số thứ tự chỉ dẫn gợi ý trẻ biết nên
chơi thiết bị nào trước, thiết bị nào sau. Để khu vui chơi nổi bật
hơn nhằm thu hút trẻ, tôi đã làm một số đồ để trang trí như
dùng lốp xe và vỏ ống rửa bát tạo thành hình ông mặt trời và
con ếch; sử dụng thùng đựng sơn để làm các chậu trồng cây
cảnh, trên thùng sơn vẽ nội dung trong các truyện cổ tích gần
gũi với trẻ.
Hình ảnh xây dựng khu giáo dục phát triển thể chất
trong trương Mầm non
19
Kết quả: Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên, mạnh dạn
trong việc lựa chọn nội dung PTVĐ; tích cực, sáng tạo trong làm đồ dùng, đồ
chơi cho trẻ. Tham gia hoạt động PTVĐ giúp trẻ phát triển các giác quan, ngôn
ngữ giao tiếp, hoàn thiện các tố chất tâm lý: Mạnh dạn, tự tin, can đảm, độc lập,
tự chủ, biết kiềm chế, có tính kỷ luật, biết lắng nghe, chú ý quan sát... góp phần
nâng cao chất lượng GD toàn diện của nhà trường. Phụ huynh phấn khởi
khi thấy con em mình được vui chơi trong moi trường an toàn,
thân thiện…
2.3.6.Giải pháp chỉ đạo thực hiện tuyên truyền phối hợp với phụ huynh.
Phối kết hợp với phụ huynh đóng vai trò rất quan trọng công tác chăm sóc
giáo dục trẻ tại trường, nên tôi chúng tôi rất quan tâm làm tốt công tác tuyên
truyền và phối kết hợp với phụ huynh thông qua nhiều hình thức. Trong các buổi
họp ban chấp hành phụ huynh cũng như họp phụ huynh toàn trường tôi đã trực
tiếp trao đổi phổ biến để phụ huynnh hiểu rõ tầm quan trọng của việc đổi mới
nội dung, hình thức tổ chức, phương pháp giáo dục trẻ, những định hướng, mục
tiêu chươnng trình giáo dục mầm non.
Ví dụ: Trao đổi với phụ huynh điều kiện đầu tiên để có thể giúp giáo viên
đổi mới hình thức tổ chức giáo dục trẻ là phải xây dựng được một môi trường
sinh động cho trẻ hoạt động. Nên rất cần sự quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ từ cha mẹ
trẻ, trong mỗi một chủ đề giáo dục các nhóm lớp cần phải có rất nhiều nguyên
liệu để tạo môi trường học tập vì vậy cần có sự góp nhặt nguyên vật liệu, sách
báo,… của phụ huynh giúp trẻ có nhiều đồ dùng, tư liệu để trẻ hoạt động, học
tập. Đặc biệt trong năm học mới này chúng tôi đã tích cực đưa các kỹ năng tự
phục vụ vào chương trình giáo dục trẻ, nhưng đồ dùng để cho trẻ thực hành kỹ
năng rất nhiều và kinh phí lớn. Nhờ vị phụ huynh lên tiếng vận động các phụ
huynh khác trong buổi họp phụ huynh trên lớp.
- Trước khi tổ chức họp phụ huynh ở các nhóm lớp tôi cho họp đại diện mỗi
lớp một giáo viên, hướng dẫn cách vận động phụ huynh ủng hộ.
Ví dụ: Giáo viên phải trình bày cụ thể những nội dung, mục tiêu cần đạt
được trong một năm học của trẻ ở lớp mình, nhấn mạnh môi trường học tập cố
tầm quan trọng rất lớn đến kết quả chăm sóc giáo dục trẻ. Nêu một vài ví vụ về
tạo môi trường trong từng chủ đề giáo dục. Đặc biệt là môi trường đồ dùng dụng
cụ để giáo dục trẻ kỹ năng tự phục vụ cần rất nhiều kinh phí. Gợi ý một số đồ
dùng nhờ phụ huynh có thể tự mua đến ủng hộ hoặc có thể ủng hộ bằng tài chính
để giáo viên và vị đại diện phụ huynh của lớp đi mua cho trẻ…
Vào các buổi đón trả trẻ trong ngày, giáo viên mời phụ huynh tham quan các
góc hoạt động trong lớp có sử dụng sản phẩm của con em tự làm ra qua hoạt
động một ngày ở trường. Trao đổi với phụ huynh các nội dung trẻ học trong
ngày, hướng dẫn phụ huynh cách ôn luyện, củng cố cũng như cung cấp vốn hiểu
biết cho trẻ tại gia đình. Hướng dẫn phụ huynh dạy trẻ kỹ năng cất dép kỹ năng
sử dụng kéo, kỹ năng vẽ, tô màu, cách cầm sách, đọc sách, mở lật từng trang, rồi
tư thế ngồi học,… để phối hợp dạy trẻ tại nhà.
20
- Trong một số hội giảng, hội thi: thi giáo viên dạy giỏi, thi trang trí lớp, thi
triển lãm đồ dùng đồ chơi tự làm. Nhà trường có mời cha mẹ học sinh đến dự.
Qua đó phụ huynh có sự thay đổi rất tích cực trong việc nhìn nhận đánh giá giáo
viên mầm non “ giáo viên mầm non không phải chỉ có trông giữ trẻ như họ
thường nghĩ”. Phụ huynh rất thích và rất khen gợi cô giáo, trẻ đã tận dụng được
những hộp nhựa, hộp giấy, lọ nước rửa bát,…qua bàn tay khéo léo của cô và trẻ
đã trở thành các con vật, đồ chơi phong phú đẹp mắt gây được nhiều xúc cảm
cho học sinh.
Kết quả: Bằng những hình thức trên, chúng tôi đã nâng cao nhận thức của
phụ huynh học sinh trong việc cùng nhà trường chăm sóc giáo dục trẻ.
Phụ huynh ngày càng tin tưởng vào chất lượng chăm sóc giáo dục của nhà
trường, sẵn sàng hộ trợ khi nhà trường cần có sự giúp đỡ của phụ huynh.
2.4. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Qua quá trình vận dụng các biện pháp tích cực của bản thân, cùng với sự nỗ
lực phấn đấu chung của tập thể nhà trường, đến cuối năm đã đạt kết quả như
sau:
* Khảo sát giáo viên
TS
Kết quả khảo sát
S
giáo
T Nội dung khảo sát viên
T
khảo
Tốt
Khá
TB
Yếu
sát
- Nhân thứ của giáo 16
9 = 56,2% 5= 31,2% 2 = 12,5% 0
1 viên về XDMTGD
10 = 62,5% 4 = 25%
2 = 12,5%
0
2
- Thực hành xây 16
dựng môi trường
trong lớp
8 = 50%
3 = 18,7%
0
3
- Thực hành xây 16
dựng môi trường
ngoài lớp
5= 31,2%
• Kết quả khảo sát chất lượng trên trẻ
TT
1
2
3
Nội dung khảo sát
Trẻ có khả năng cùng cô
làm đồ dùng, đồ chơi để
xây dựng môi trường giáo
dục
Trẻ hoạt động tích cực ở
môi trường đã tạo trong lớp
Trẻ hứng thú tham gia HĐ
Tổng số
trẻ khảo
sát
Kết quả khảo sát
Đạt
Chưa đạt
Số trẻ
%
Số trẻ
%
210
92,9
16
7,1
215
95,1
11
4,9
220
97,3
6
2,7
226
21
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. KẾT LUẬN
Yêu cầu chăm sóc giáo dục trẻ mầm non hiện nay, xây dựng môi trường
giáo dục trong trường mầm non là một yêu cầu cần thiết. môi trường có vai trò
tác động rất lớn đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Môi trường giáo dục là học
liệu của trẻ mầm non. Nếu xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non
đạt hiệu quả sẽ tạo được điều kiện tốt cho trẻ học tập, vui chơi.
Vì vậy nhiệm vụ xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non
cần được các nhà trường quan tâm chỉ đạo thực hiện nghiệm túc có hiệu quả.
Để xây dựng môi trường giáo dục trong trường các mầm non được tốt,
yêu cầu mỗi cán bộ giáo viên mầm non cần phải học tập để nhận thức sâu sắc
vai trò của môi trường đối với giáo dục trẻ phát triển toàn diện. Đặc biệt cán bộ
quản lý nhà trường cần phải có cách làm hiệu quả trong công tác chỉ đạo giáo
viên thực hiện xây dựng môi trường giáo dục tại nhà trường phù hợp với điều
kiện thực tế của trường mình.
Nhận thức và chỉ đạo công tác xây dựng môi trường tại trường mầm non
Nga Thủy, tôi rút ra một số bài học cần lưu ý như sau:
1. Cần quan tâm đặc biệt đến các vấn đề bồi dưỡng kiến thức kỹ năng cho
giáo viên về xây dựng môi trường hoạt động giáo dục.
2. Chỉ đạo và động viện giáo viên có tâm huyết và trách nhiệm cao để tư
duy cách làm sáng tạo trong xây dựng môi trường hoạt động giáo dục phù hợp
với điều kiện tại nhóm lớp. Để đạt mục tiêu xây dựng môi trường hoạt động giáo
dục nhằm kích thích trẻ tích cực tham gia vào hoạt động với môi trường để trải
nghiệm, tìm tòi khám phá và nhận thức.
3. Chỉ đạo thực hiện thường xuyên có hiệu quả công tác tuyên truyền phối
hợp với phụ huynh để thu hút các nguồn đầu tư từ cá nhân, từ các tổ chức xã
hội, từ phụ huynh để mua sắm trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, phục vụ cho công
tác xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ trong Trường Mầm non.
Qua việc áp dụng thực hiện một số giải pháp chỉ đạo thực hiện xây dựng
môi trường giáo dục trong nhà trường nêu trong sáng kiến kinh nghiệm này; Đã
đạt được những kết quả khả quan. Tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu để có những biện
pháp tích cực, năng động, sáng tạo hơn nữa bổ xung cho đề tài áp dụng trong
những năm học tiếp theo đạt hiệu quả cao hơn.
Trên đây là “Một số biện pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục nhằm
giúp trẻ tích cực tham gia hoạt động tại trường Mầm non Nga Thủy”. Các giải
pháp đã được thực nghiệm và có kết quả khả quan. Song trong quá trình thực
hiện cũng không tránh khỏi những thiếu sót, kính mong được sự góp ý của Hội
đồng khoa học ngành cũng như các bạn đồng nghiệp để Sáng kiến kinh nghiệm
của tôi có kêt quả cao hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Nga Thủy, ngày 10 tháng 4 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
22
người khác.
Người viết sáng kiến
Mai Thị Lý
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Môi trường giáo dục nào giúp trẻ phát triển toàn diện? (Báo đời sống)
[2]Chỉ thị số 40/2008/QĐ - BGD & ĐT ngày 22 tháng 7 năm 2008 của BGD
& ĐT về nhiệm vụ “Xây dựng môi trương thân thiện, học sinh tích cực”
[3] Tài liệu BDTX Module 1 Xây dựng trường MN lấy trẻ làm trung tâm
[4] Chọn tiêu đề tranh ảnh thu hút sự chú ý của tre - Chăm sóc bé yêu
[5] Tài liệu BDTX Module Mầm non 8: Xây dựng môi trường cho
trẻ 3 - 36
tháng tuổi - Nguyễn Thị Bách Chiến
[6] Tài liệu BDTX Module Mầm non 9: Xây dựng môi trường cho
trẻ 3 - 6
tuổi - Nguyễn Thị Bách Chiến.
23
DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNH KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Mai Thị Lý
Chức vụ và đơn vị công tác:PHT Trường MN Nga Thủy
TT
1
2
3
4
Tên đề tài SKKN
Một số biện pháp
nhằm nâng cao hiệu
quả cho trẻ làm quen
với chữ viết
Một số biện pháp
nhằm nâng cao hiệu
quả cho trẻ làm quen
với chữ viết
Một số biện pháp
nâng cao hiệu quả
cho trẻ làm quen với
toán
Một số biện pháp
nâng cao hiệu quả
cho trẻ làm quen với
toán
Cấp đánh giá
xếp loại
(Phòng, Sở,
Tỉnh…)
Kết quả đánh
giá xếp
Năm học đánh
loại( A,B
giá xếp loại
hoặc C)
Phòng GD&ĐT
A
2008 - 2009
Sở GD&ĐT
C
2008 - 2009
Phòng GD&ĐT
A
2009 - 2010
Sở GD&ĐT
C
2009 - 2010
24
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH THANH HÓA
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGA SƠN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỈ ĐẠO XÂY DỰNG MÔI
TRƯỜNG GIÁO DỤC NHẰM KÍCH THÍCH TRẺ TÍCH CỰC
THAM GIA HOẠT ĐỘNG TẠI TRƯỜNG MẦM NON
NGA THỦY
Người thực hiện: Mai Thị Lý
Chức vụ : Phó hiệu trưởng
Đơn vị công tác : Trường Mầm non Nga Thủy
SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý
25