ĐIỀU TRỊ BỆNH NHÂN SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE Ở TRẺ EM

ĐIỀU TRỊ BỆNH NHÂN
SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE
Ở TRẺ EM

TS. BS. Nguyễn Thanh Hùng

Ngày 05/09/2017



Bộ YT, báo Tuổi trẻ, 2017


1. PHÂN ĐỘ LÂM SÀNG SXH DENGUE:
Theo TCYTTG năm 2009, SXHD được
chia làm 3 độ:
- SXH Dengue
- SXH Dengue có dấu hiệu cảnh báo
- SXH Dengue nặng:
• TTHT nhiều sốc
• XH nặng
• Suy tạng


TÓM TẮT
ST
T

PHÂN ĐỘ CHẨN ĐOÁN MỚI

1

Sốt xuất huyết Dengue

2

SXH Dengue có dấu hiệu
cảnh báo

3

Sốt xuất huyết Dengue
nặng.Trong đó:
-

Sốc SXH Dengue
Sốc SXH Dengue nặng
Xuất huyết nặng
Suy tạng

PHÂN ĐỘ
CHẨNĐOÁN CŨ

MÃ ICD-10
đề nghị

Sốt Dengue
SXH độ I, II
SXH độ II chuyển độ

A91.a

A91.b

A91.c
SXH độ III
SXH độ IV

A91.c1
A91.c2
A91.c3
A91.c4


GĐ Số t

GĐ thấ t thoát
HT

GĐ phục hồ i

SỐT CAO
VIRAEMIA (**)
SHOCK
BLEEDING

Tái hấp thu, quá tải

1

2

3

4

5

6

7

8

9 Ngày

Diễn tiến bệnh SXH
Sốt cao: 2 - 7 ngày, Viremia 5 ngày (2-12 ngày)


SXH không
sốc

Sốc SXH, SXH nặng
Chuyển độ
(Cảnh báo)

Thất thoát HT, DIC, toan chuyển hoá,
tổn thương mô

Phát hiện sớm
điều trò đúng

Sốc phục Sốc không
hồi
phục hồi
SỐC KÉO DÀI


ĐIỀU TRỊ NGOẠI TRÚ

8


TỔ CHỨC LỌC BỆNH & ĐIỀU TRỊ BN SXH TẠI BV NĐ 1
Điều trò ngoại trú

Phòng khám bệnh

Phòng lưu

Tiêu chuẩn nhập viện (+)
Sốc

Không sốc
Khoa SXH
SXH

SXH có
dấu cảnh
báo

Khoa CC, HS
Sốc SXH

Sốc SXH,
SXH biến chứng



Truyền dòch TM

30% SXH độ I, II

Sốc SXH

20- 30%

20-30%

Bù nước đường
uống

70% SXH độ I, II


Tầm quan trọng của công tác lọc bệnh tại phòng
khám.
* SXH nặng:20- 30 % số bn.
* Mùa dòch: rất nhiều bn sốt cao/ phòng

khám  n/viện tràn ngập khoa phòng

quá tải công việc BS, ĐD.

* Lọc bệnh tốt Giảm quá tải, áp lực bn,
tránh sai sót.


QUI TRÌNH LỌC BỆNH Ở PHÒNG KHÁM

* Thiết lập tiêu chuẩn nhập viện thích
hợp.
* Phòng lưu.
* Dặn dò dấu hiệu trở nặng, cách
chăm sóc tại nhà cho bà mẹ, hẹn tái
khám.


Tiêu chuẩn nhập viện
1. BN bị SXHD nặng  Điều trị cấp cứu
2. BN có:
* Dấu hiệu cảnh báo;
* Bệnh lý kèm theo;
* Hoàn cảnh xã hội đặc biệt
 Nhập viện điều trị nội trú.

14


BN CHƯA CÓ TIÊU CHUẨN NHẬP VIỆN
BS, ĐD dặn dò bệnh nhân:
* Cách chăm sóc tại nhà.

Điều trị SXH Dengue không sốc (Group A):
o Phần lớn điều trị ngoại trú tại y tế cơ sở
o ĐT triệu chứng, theo dõi phát hiện sớm sốc
* Điều trị triệu chứng
- T ≥ 390C cho thuốc hạ nhiệt, lau mát
- Paracetamol đơn chất, 10-15 mg/kg/lần, mỗi 4-6
giờ (< 60mg/kg /24h)
* Bù dịch sớm bằng đường uống:
Oresol, nước sôi để nguội, nước trái cây (dừa,
cam, chanh)


HẠ SỐT CHO TRẺ
* Cho uống paracetamol 10 - 15 mg/ kg/
lần x 3- 4 lần/ ngày; lau mát bằng nước
ấm khi sốt cao.
Tuyệt đối tránh:
* Không được dùng aspirin, cắt lễ.

* Cho trẻ truyền dòch không đúng ở
phòng khám tư.


DẶN DÒ BỆNH NHÂN
* Cách chăm sóc tại nhà: ăn, uống, hạ sốt
* Khám lại ngay khi: ói nhiều, hết sốt
nhưng đừ, mệt, lạnh chân tay, xuất huyết…
* Khám lại theo hẹn: mỗi ngày cho đến khi

hết sốt liên tục > 48 giờ (> N7)


Khi trẻ có một trong các dấu hiệu
trở nặng sau cần cho trẻ nhập viện
cấp cứu ngay:


Các dấu hiệu bệnh SXH trở nặng
* Hết sốt nhưng đừ, mệt, bứt rứt, quấy

khóc, lạnh tím tay chân, vả mồ hôi,
mạch quay nhanh nhe;ï

* i nhiều;
* Đau bụng;
* Xuất huyết: chảy máu mũi nhiều, chảy
máu chân răng, ói máu, tiêu ra máu...


BN CÓ TIÊU CHUẨN NHẬP VIỆN
* Nếu có dấu hiệu sốc SXH, dấu hiệu
nặng: nhập viện ngay vào Khoa cấp cứu.
* Nếu không có dấu hiệu sốc: nhập

Khoa SXH.


BN CHƯA CÓ TIÊU CHUẨN NHẬP VIỆN

NHƯNG CẦN THEO DÕI THÊM

* Nhập phòng lưu.


Thực tế chẩn đoán SXH ở phòng khám:
* Bn sốt cao N1-N2:
- Rất khó chẩn đoán.
- Phải nghó đến SXH khi trẻ sốt cao từ 2
ngày trở đi.

- Dấu dây thắt có thể (+). Thử máu
thường cho k/quả bình thường.


* Bn sốt cao N3-N7:
- Dấu hiệu LS khá rõ, chẩn đoán dựa
vào tiêu chuẩn chẩn đoán của TCYTTG.
- Chú ý t/dõi dấu hiệu sốc SXH từ N3N6.
- Thử CTM, tiểu cầu đếm cho thấy dấu
hiệu cô đặc máu, tiểu cầu giảm.


ĐIỀU TRỊ NỘI TRÚ

25