MÔ TẢ SÁNG KIẾN
Mã số:..................................................................................
1. Tên sáng kiến
Một số biện pháp xây dựng các mối quan hệ thân thiện góp phần nâng cao
chất lượng công tác chủ nhiệm lớp.
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
Công tác chủ nhiệm lớp (Bậc Tiểu học)
3. Mô tả bản chất của sáng kiến
3.1. Tình trạng giải pháp đã biết
Từ trước đến nay, trong công tác chủ nhiệm ở tiểu học, rất nhiều giáo viên
đã tìm hiểu và vận dụng nhiều biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ
nhiệm lớp. Những biện pháp mà hầu như giáo viên chủ nhiệm nào cũng thực hiện
như: Tìm hiểu thông tin về học sinh trong lớp, xây dựng ban các sự lớp, phối hợp
cha mẹ học sinh, phối hợp tổ chức trong và ngoài nhà trường,… Các biện pháp này
đã mang lại những hiệu quả thiết thực và rất đáng trân trọng. Thế nhưng, cho đến
nay, trong thực tế ở nhiều lớp học, nhiều giáo viên vẫn chưa thực sự thành công
trong việc xây dựng cho lớp chủ nhiệm một môi trường học tập thân thiện. Chính
vì thế mà tình trạng có những phản ứng không tích cực trong mối quan hệ giữa học
sinh – học sinh, giáo viên – học sinh, giáo viên – giáo viên, giáo viên – cha mẹ học
sinh vẫn còn tồn tại…. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến giáo viên gặp phải nhiều
“vướng mắc” trong quá trình giảng dạy. Thậm chí, có nhiều giáo viên ngày càng
có cảm giác dần mất đi sự tự tin trong quá trình giáo dục. Từ đó, có tâm lý giảng
dạy học sinh chỉ vì trách nhiệm mà thiếu đi tâm huyết với nghề. Tất cả những lý do
trên sẽ có tác động tiêu cực đến chất lượng giáo dục nói chung. Và chính các em
học sinh thân yêu của chúng ta sẽ trở thành “nạn nhân” của thực trạng đáng buồn
này;
Bên cạnh đó, hiện nay trong thực tế vẫn còn tình trạng một bộ phận giáo
viên làm công tác chủ nhiệm theo hướng rất nghiêm khắc, mệnh lệnh và áp đặt.
Đây là một trong những nguyên nhân làm giảm sự hứng thú khi đến lớp của học
1
sinh. Nguyên nhân chính là do giáo viên còn thiếu sự kiên trì, khéo léo, sáng tạo để
từng bước xây dựng cho lớp chủ nhiệm của mình một môi trường học tập thân
thiện, vui tươi;
Chính vì vậy, vấn đề cấp thiết hiện nay đang đặt ra là người giáo viên phải
nghiên cứu, tìm tòi những biện pháp thiết thực và hiệu quả nhất nhằm xây dựng
cho lớp chủ nhiệm của mình một môi trường học tập thân thiện. Trong môi trường
này mỗi thành viên trong các mối quan hệ luôn ý thức được vai trò, trách nhiệm
của mình. Tất cả cùng hợp tác nhau vì mục đích chung là góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục học sinh;
Hiện nay, cả ngành giáo dục nước ta đã và đang thực hiện phong trào thi đua
“Trường học thân thiện – Học sinh tích cực”. Và một trong những nội dung trọng
tâm phong trào này hướng đến là nhà trường phải tạo cho học sinh của mình một
môi trường học tập thân thiện. Trong đó, các mối quan hệ trong trường học được
xây dựng trên nền tảng tự nguyện hợp tác, giúp đỡ nhau, cùng nhau tiến bộ. Và
muốn trường học là “Trường học thân thiện” thì từng lớp học phải là “Lớp học
thân thiện”. Mà muốn xây dựng được lớp học thân thiện thì người giáo viên chủ
nhiệm lớp chính là nồng cốt, là nhân tố quan trọng quyết định cho sự thành công.
Chính vì vậy mà những năm gần đây rất nhiều giáo viên chủ nhiệm đều tìm tòi
những giải pháp cho riêng mình;
Xây dựng các mối quan hệ thân thiện trong và ngoài nhà trường càng có ý
nghĩa đặc biệt quan trọng hơn khi đối tượng giáo dục của chúng ta là các em học
sinh tiểu học. Nếu xét về đặc điểm tâm lý thì các em ở lứa tuổi này còn rất non nớt.
Tất cả những gì các em trãi qua đều sẽ để lại dấu ấn trong tâm hồn thơ dại của các
em. Những dấu ấn này sẽ góp phần hình thành nhân cách khi các em trưởng thành;
Nếu vận dụng những nội dung của sáng kiến: “Một số biện pháp xây dựng
các mối quan hệ thân thiện góp phần nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm
lớp” sẽ có những ưu điểm sau:
- Những kinh nghiệm của giải pháp này đáp ứng được yêu cầu của phong
trào thi đua xây dựng“Trường học thân thiện – học sinh tích cực”, phù hợp với
phương pháp giáo dục mới, đáp ứng được những quy định của ngành, của điều lệ
nhà trường về cách giáo dục học sinh, phù hợp với thực tiễn dạy học. Giúp người
2
giáo viên nâng cao uy tính, đạo đức người thầy trong xã hội nói chung và trong
lòng từng học sinh nói riêng. Giúp người giáo viên chủ nhiệm vận dụng vào công
tác chủ nhiệm của bản thân, tạo mối quan hệ thân thiện giữa giáo viên và học sinh,
giữa giáo viên với phụ huynh học sinh, giữa nhà trường và xã hội. Góp phần vào
việc thay thế hình thức giáo dục học sinh theo lối cũ bằng những hình thức giáo
dục theo hướng tích cực hơn;
- Tạo cho học sinh tham gia học tập trên lớp với sự hứng thú, thân thiện, vui
tươi, nhẹ nhàng. Phát huy khả năng tự nhận thức, tự làm chủ bản thân của học sinh.
3.2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến
3.2.1. Mục đích nghiên cứu
Với mong muốn góp phần vào việc tìm kiếm những biện pháp hiệu quả giúp
cho người giáo viên chủ nhiệm vận dụng trong quá trình xây dựng các mối quan hệ
thân thiện trong và ngoài nhà trường, góp phần nâng cao chất lượng công tác chủ
nhiệm lớp. Từ đó, tạo thêm sự tự tin cho người giáo viên trong công tác chủ nhiệm
lớp, tạo cho học sinh một môi trường học tập tích cực, lành mạnh, giúp nâng cao
chất lượng học tập cho học sinh chính là mục đích khi tôi thực hiện đề tài này.
3.2.2. Điểm mới của giải pháp
Đề tài là sự tìm tòi, nghiên cứu, thử nghiệm và chắt lọc về các biện pháp xây
dựng mối quan hệ thân thiện cho lớp chủ nhiệm. Nội dung đề tài là sự thể hiện
những ý kiến rất “riêng” của người thực hiện. Đây là kết quả của những trãi
nghiệm thực tế từ nhiều năm làm công tác chủ nhiệm. Các giải pháp được đề cập
cụ thể, rõ ràng, dễ áp dụng vào thực tế. Những biện pháp được đề cập mới mẻ như:
xây dựng Quy tắc ứng xử trong lớp học, hình thức Phiếu khen, sổ tay “Cầu nối
yêu thương” và những kinh nghiệm trong xây dựng mối quan hệ thân thiện giữa
học sinh – học sinh, giáo viên – cha mẹ học sinh, cha mẹ học sinh – cha mẹ học
sinh,…
Đề tài còn nêu được một số kinh nghiệm giúp giáo viên áp dụng những biện
pháp đã nêu một cách hiệu quả nhất;
Phần kiến nghị đối với nhà trường cụ thể và thiết thực, dễ thực hiện;
Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ góp phần thiết thực trong việc đổi mới
phương pháp giáo dục và nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường.
3
3.2.3. Giải pháp đã thực hiện
3.2.3.1. Một số nền tảng cần thiết khi tiến hành xây dựng các mối quan
hệ thân thiện cho lớp chủ nhiệm
Muốn có được mối quan hệ thân thiện thì bắt buộc người giáo viên phải nắm
rõ thông tin về đối tượng mà mình tiếp xúc. Do đó, cứ vào đầu mỗi năm học tôi
thường tìm hiểu về thông tin của học sinh, cha mẹ học sinh của lớp mình từ giáo
viên chủ nhiệm lớp dưới hoặc từ các mối quan hệ sẵn có của bản thân. Các thông
tin cơ bản gồm: khả năng học tập, đặc điểm tâm lý, tình trạng sức khỏe, hoàn cảnh
gia đình, ưu điểm hay hạn chế của bản thân các em, mong muốn của các bậc cha
mẹ học sinh,…..Từ những thông tin có được tôi chia lớp mình thành các nhóm đối
tượng và vạch ra kế hoạch giáo dục phù hợp với các em;
Vào lần họp cha mẹ học sinh đầu năm, tôi chuẩn bị phiếu lấy ý kiến. Ngoài
những thông tin cơ bản để phục vụ cho hồ sơ chủ nhiệm, tôi có hai câu hỏi mở để
người thân học sinh ghi câu trả lời: 1/ Điều khiến anh (chị) lo lắng nhất khi con
của mình đến lớp là gì? 2/ Anh (chị) có mong muốn gì ở giáo viên chủ nhiệm của
con mình?. Thông qua những câu trả lời, chúng ta có thể hiểu được một phần suy
nghĩ của cha mẹ các em và hiểu thêm về học sinh của mình mà có những biện pháp
làm công tác chủ nhiệm phù hợp nhất.
3.2.3.2. Một số biện pháp xây dựng các mối quan hệ thân thiện
3.2.3.2.1. Xây dựng mối quan hệ thân thiện giữa giáo viên – học sinh
* Cư xử thân thiện với học sinh trong từng tiết dạy
Trong quá trình giảng dạy, tôi luôn rèn luyện cho mình kỹ năng vận dụng
nhận xét đánh giá theo Thông tư 30 của Bộ GD&ĐT ngày 28/11/2014. Tôi không
bao giờ chê bai các em để các em mặc cảm mà luôn động viên để giúp các em tự
tin trong học tập. Đối với những hạn chế của các em tôi dùng lời nhận xét khéo léo
để các em không bị tổn thương mà vẫn nhận ra hạn chế của mình mà khắc phục.
Chẳng hạn, học sinh lên bảng thực hiện tính nhân chưa đúng do chưa thuộc bảng
nhân, giáo viên hỏi: Cô thấy con đã cố gắng nhưng kết quả tìm được là chưa đúng
con có biết vì sao không? Muốn lần sau lên đây con thực hiện đúng dạng toán này
con cần phải làm gì? Và giáo viên cần khẳng định sự tin tưởng của mình vào sự cố
gắng và tiến bộ của học sinh. Với cách cư xử như vậy không khí lớp học không bao
4
giờ căng thẳng, học sinh sẽ rất tự tin vào bản thân và quý mến giáo viên. Chất
lượng học tập của tập thể lớp ngày càng tiến bộ;
Nếu có học sinh vi phạm nề nếp lớp tôi thường để vào cuối ngày học mới xử
lý. Bởi vì nếu nhắc nhở ở đầu tiết học sẽ ảnh hưởng xấu đến tinh thần học tập của
các em. Hãy luôn để các em bắt đầu một ngày học với tâm thế thoải mái nhất. Ví
dụ có học sinh đi học trễ thì giáo viên vẫn vui vẻ để các em vào lớp học và giúp các
em theo kịp bài học với các bạn, vào cuối ngày học mới hỏi học sinh đó nguyên
nhân và tìm cách khắc phục cùng em;
- Tự tạo niềm vui cho bản thân giúp chúng ta tự tin hơn, thoải mái hơn khi
tiếp xúc học sinh. Một số thói quen thư giản hiệu quả như nghe nhạc, chăm sóc
mình, ăn mặc đẹp... ta sẽ thấy yêu đời hơn và sẽ dễ thông cảm cho những lỗi lầm
của học sinh hơn. Giáo viên điềm tĩnh, nhẹ nhàng nhưng kiên trì chính là sợi dây
vô hình gắn kết giáo viên và học sinh, giúp người giáo viên từng bước đạt đến sự
thành công trong quá trình giáo dục.
* Tạo không khí học tập sinh động
Lớp học được trang trí đẹp, tiết học sinh động, vui tươi, mới lạ sẽ làm cho
thầy trò gắn bó hơn. Học sinh hoạt động tích cực, hứng thú học tập. Các em sẽ
ngoan hơn. Ngược lại, các em sẽ nhàm chán và ưa nghịch phá trong giờ học;
Thông qua các bài dạy, giáo viên nên nghiên cứu lồng vào những trò chơi
nhỏ. Những trò chơi này vừa giúp củng cố nội dung bài học và cũng thông qua
quá trình tham gia trò chơi của học sinh, giáo viên phát hiện những điểm tốt của
các em để tuyên dương, khen ngợi trước lớp. Hình thức này giúp học sinh có cảm
giác “học mà chơi, chơi mà học” giúp học sinh tiếp thu kiến thức mới một cách
hiệu quả hơn, giúp các em tự tin hơn trong học tập. Học sinh có cơ hội được tiếp
xúc với giáo viên nhiều hơn, qua đó mối quan hệ giữa thầy với học sinh và bạn học
trong lớp cũng sẽ càng gần gũi và thân thiết nhau hơn;
Chẳng hạn, trong trò chơi môn Toán thì tìm ra bạn tính nhanh nhất, bạn tính
cẩn thận nhất, …Hoặc trong môn Tiếng Việt thì khen bạn có giọng đọc truyền cảm
nhất, bạn có vốn từ ngữ phong phú nhất, …Biện pháp này giúp học sinh tăng thêm
lòng tự tin với bản thân và khuyến khích các em nhìn nhận những mặt tích cực của
các bạn khác.
5
* Công tác xây dựng nề nếp lớp
Giáo viên tự tạo một thùng thư nhỏ đặt trên lớp, các em có vấn đề gì chia sẻ
sẽ viết vào giấy rồi bỏ vào. Giáo viên nên khuyến khích các bạn cán bộ lớp viết thư
khen những bạn học yếu, những bạn viết chữ chưa đẹp, những bạn hay nghịch
phá… khi các bạn này có biểu hiện tiến bộ. Cuối tuần vào giờ sinh hoạt lớp, giáo
viên mở thùng thư và đọc cho cả lớp nghe. (Lưu ý: nếu những vấn đề học sinh chia
sẻ là riêng tư thì giáo viên trao đổi riêng với các em). Giáo viên có thể chọn gương
điển hình như: Vượt khó học tốt, Chữ viết tiến bộ,…. để tuyên dương;
Giáo viên hãy thường xuyên khen ngợi những ưu điểm của học sinh. Mỗi
một con người sinh ra không ai là hoàn hảo. Ai cũng có mặt tốt và chưa tốt. Học
sinh cũng vậy, các em luôn có ưu điểm của riêng mình, quan trọng là người giáo
viên chủ nhiệm có đủ tinh tế và kiên nhẫn để phát hiện hay không. Một khi ưu
điểm của học sinh được giáo viên công nhận các em sẽ trở nên tự tin hơn rất nhiều.
Chắn chắn một điều là các em sẽ hợp tác tích cực hơn với tập thể lớp. Hãy dành
thời gian chiêm ngưỡng nét mặt rạng ngời, ánh mắt long lanh của những học sinh
khi được khen chúng ta sẽ không bao giờ tiếc những lời khen dành cho trẻ. Đó là
những gì các em cần. Và đây chính là động lực giúp các em ngày một thân thiện
hơn với mọi người xung quanh.
*Phiếu khen
Giáo viên chuẩn bị mẫu phiếu khen để sẵn trên lớp, khi nhận thấy những em
học sinh có sự chuyển biến tích cực sẽ ghi vài dòng nhận xét, động viên rồi trao
cho các em. Các em sẽ rất hãnh diện với các bạn từ đó sẽ có động lực thúc đẩy các
em cố gắng nhiều hơn.
Tên HS được khen:……………………………………....
Lý do được khen:……………………………………….
3.2.3.2.2. Xây dựng mối quan hệ thân thiện giữa học sinh – học sinh.
Đầu năm học, bên cạnh yêu cầu các em thảo luận về Nội quy lớp học tôi
cũng hướng dẫn học sinh thảo luận về Quy tắc ứng xử thân thiện trong lớp. Các
em sẽ trình bày những ý kiến đó vào giấy và trang trí thật đẹp rồi đính lên tường.
Những gì các em tự đưa ra thì các em sẽ nhớ lâu và thực hiện tốt hơn;
6
Ví dụ: Quy tắc ứng xử thân thiện do các em học sinh năm học 2014 – 2015
thực hiện gồm những nội dung sau:
1. Ứng xử giữa học sinh với học sinh:
Luôn tôn trọng, hòa nhã với bạn bè; Giúp đỡ bạn trong học tập và lúc khó
khăn, hoạn nạn; Thông cảm chia sẻ những buồn vui với bạn; Thật thà, trung thực
khi đối xử với bạn.
2. Ứng xử giữa học sinh với cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường:
Lễ phép, tôn trọng, vâng lời cán bộ, giáo viên, nhân viên của trường;
Không nói dối; Tìm đến sự giúp đỡ của thầy, cô khi gặp khó khăn
3. Ứng xử giữa học sinh với khách vào lớp:
Luôn tôn trọng, lễ phép chào hỏi; Biết kính trên nhường dưới.
Muốn học sinh trong một tập thể cư xử thân thiện với nhau thì giáo viên cần
xây dựng một lớp học mà trong đó học sinh phải biết tôn trọng, yêu thương, giúp
đỡ nhau, đoàn kết, biết cách giải quyết xung đột không bằng bạo lực…
Để làm được điều này giáo viên cần:
- Biết tôn trọng người ít tuổi hơn mình: Học sinh luôn kính trọng những
người tôn trọng mình. Các em sẽ quan tâm đến người khác nếu biết rằng các em
cũng được mọi người quan tâm;
- Gần gũi, chân thành trong giao tiếp: Hãy dành thời gian trò chuyện với học
sinh. Càng hiểu các em thì quá trình giáo dục các em càng có hiệu quả;
- Làm gương trong cách cư xử: Học sinh học và làm theo những gì em thấy
từ cuộc sống và những người xung quanh. Giáo viên cư xử thân thiện với mọi
người xung quanh thì các em cũng sẽ làm theo;
- Xây dựng tốt bộ máy tổ chức lớp sẽ tạo ra nhân tố rất quan trọng, tích cực
để giáo viên quản lý lớp. Xây dựng bộ máy tổ chức lớp tốt sẽ đẩy mạnh các hoạt
động của phong trào thi đua, phát huy vai trò tự quản của mỗi học sinh và của tập
thể. Điều này sẽ có tác động đến sự hình thành các mối quan hệ gắn kết, hỗ trợ,
hợp tác nhau của từng thành viên trong lớp học. Khi chọn ban cán bộ lớp cần lựa
chọn học sinh có khả năng học vững vàng, năng nổ, biết đoàn kết trong tập thể.
Đặc biệt là những em này phải được sự đồng tình, hỗ trợ của phụ huynh thì các em
mới hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Sau khi kiện toàn bộ máy tổ chức lớp,
7
giáo viên chủ nhiệm tổ chức bồi dưỡng phương pháp làm việc, hướng dẫn các em
cách giao tiếp thân thiện với các bạn học sinh, rèn cho các em kỹ năng giải quyết
một số vấn đề đơn giản như: Làm thế nào khi bạn trong lớp không tham gia trực
nhật? Làm sao để giúp đỡ các bạn gặp khó khăn trong học tập? Quan tâm đến các
bạn có hoàn cảnh khó khăn như thế nào? …
Trong lớp chủ nhiệm, tôi thường tập hợp các học sinh có cùng sở thích, năng
khiếu thành các nhóm (ví dụ: nhóm Đồ-rê-mí, nhóm Họa sĩ nhí, nhóm Văn hay –
Chữ đẹp,…). Các em trong cùng nhóm có thể chia sẻ, hỗ trợ nhau phát huy thế
mạnh của mình;
Việc tổ chức các cuộc thi trong phạm vi lớp học dành cho các đối tượng này
sẽ tạo thêm niềm vui cho các em trong quá trình học tập;
Các em học sinh tiểu học còn rất nhỏ nên khi buồn – vui – nóng giận thường
bộc phát ra ngay. Muốn các em trong lớp cư xử thân thiện với nhau tôi giúp các em
rèn luyện kỹ năng làm chủ cảm xúc, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng ra quyết
định,…;
Chẳng hạn, chúng ta dạy các em học sinh nếu trong lớp có bạn làm con tức
giận một việc gì đó con hãy đứng yên một chỗ, nắm thật chặt tay lại, hít thở thật
sâu. Khi đã bình tĩnh hơn hãy nghĩ xem Mình cần làm gì? Có thể con trao đổi lịch
sự với bạn hoặc trình bày với cô. Cô nhất định sẽ phân xử thật công bằng. Hoặc
nếu trong lớp có học sinh hay phạm lỗi đánh bạn. Giáo viên có thể cho em ngồi yên
lặng một mình để giảm căng thẳng và viết ra giấy câu trả lời một số câu hỏi của cô
giáo như: Em đã làm gì? Có thể giải quyết chuyện đó theo cách nào khác không?...
Từ đó, ta sẽ biết hướng để giúp các em tự điều chỉnh lại hành vi của bản thân.
3.2.3.2.3. Xây dựng mối quan hệ thân thiện giữa giáo viên – cha mẹ học
sinh, quan hệ giữa cha mẹ học sinh – cha mẹ học sinh trong cùng đơn vị lớp
Việc giáo dục học sinh không thể tách rời khỏi việc giáo dục ở gia đình. Do
vậy, tôi thường xuyên giữ liên lạc với người thân học sinh. Có thể là trao đổi trực
tiếp hoặc qua email, điện thoại,….để thông báo hoặc nắm bắt tình hình, ý thức học
tập của các em khi ở nhà để có những biện pháp thiết thực, kịp thời hỗ trợ các em;
Trong giao tiếp với cha mẹ học sinh hãy luôn gần gũi, chân thành và tuyệt
đối đừng bao giờ nặng lời chê bai về khả năng học tập của các em. Hãy thể hiện
8
cho họ thấy chúng ta đang cố gắng giúp con họ tiến bộ và tin tưởng rằng chắc chắn
việc ấy sẽ thành công nếu phụ huynh hợp tác chặt chẽ;
Khi những học sinh chậm tiến hoặc cá biệt có sự tiến bộ, giáo viên thực
hiện ghi vài dòng thông báo, khen ngợi, động viên hoặc cảm ơn sự hợp tác của cha
mẹ các em rồi trao cho các em. Các em sẽ mang về nhà trao cho cha mẹ. Không
chỉ các em hãnh diện mà cha mẹ các em cũng cảm thấy vui và sự hợp tác sẽ ngày
thêm chặt chẽ;
Ban đại diện cha mẹ học sinh cũng có vai trò gắng kết quan trọng trong mối
quan hệ giữa giáo viên – cha mẹ học sinh. Tôi thường xuyên trao đổi để nắm bắt
thông tin, tâm tư, nguyện vọng của cha mẹ các em học sinh trong lớp. Từ đó, giáo
viên sẽ kịp thời điều chỉnh khi có vấn đề nảy sinh;
Giáo viên chủ nhiệm cũng chính là cầu nối hiệu quả trong mối quan hệ giữa
những bậc cha mẹ học sinh trong lớp với nhau. Tôi thường thông qua các cuộc họp
phụ huynh khuyến khích họ chia sẻ những biện pháp giúp con học tốt hay cách
thức rèn ý thức tự học cho các con. Tôi cũng thường xuyên thông báo đến Ban đại
diện cha mẹ học sinh những trường hợp học sinh có hoàn cảnh khó khăn để được
sự hỗ trợ từ quý mạnh thường quân hoặc các tổ chức từ thiện;
Tôi luôn động viên cha mẹ các em học sinh của lớp mình mạnh dạn chia sẻ
những suy nghĩ hay trình bày những vướng mắc để cùng nhau tháo gỡ. Cùng nhau
hỗ trợ nhằm nâng cao kết quả giáo dục học sinh. Đặc biệt, trong hai năm học 2014
– 2015, 2015 – 2016 là hai năm đầu áp dụng Thông tư 30/BGD&ĐT vào việc xét
khen thưởng học sinh. Tôi luôn giải thích thật rõ nội dung và tinh thần của Thông
tư này để cha mẹ học sinh hiểu rõ và tích cực hợp tác trong quá trình xét chọn.
3.2.3.2.4. Xây dựng mối quan hệ thân thiện giữa lớp chủ nhiệm - các lực
lượng giáo dục khác trong nhà trường
Để thành công trong công tác chủ nhiệm thì có một yếu tố không thể không
nhắc đến là xây dựng tốt mối quan hệ giữa lớp chủ nhiệm với Ban giám hiệu, giáo
viên bộ môn, tổ chức Đội Thiếu niên Tiền Phong Hồ Chí Minh, …;
Giáo viên thường xuyên cập nhật thông tin và phản ánh kịp thời những khó
khăn với các ban ngành đoàn thể khác trong nhà trường để tìm kiếm sự hỗ trợ. Đặc
9
biệt là những hoàn cảnh khó khăn của học sinh để các em có thể nhận được sự giúp
đỡ kịp thời;
Thông báo những trường hợp học sinh tiến bộ nhiều để Tổng phụ trách Đội
tuyên dương trong tiết Sinh hoạt dưới cờ. Góp phần tạo thêm niềm vui và động lực
phấn đấu cho học sinh. Đối với phong trào thi đua thì cần phối hợp chặt chẽ với
Tổng phụ trách Đội, khuyến khích lớp tích cực tham gia các hoạt động thi đua;
Giáo viên chủ nhiệm tự tạo một quyển sổ nhỏ đặt tên là “Cầu nối yêu
thương”, tôi ghi chú vào đó số điện thoại của từng em và những đặc điểm chính
hoặc những điều cần lưu ý của học sinh lớp mình và để ở bàn giáo viên của lớp.
Việc làm này nhằm chủ động cung cấp thông tin về học sinh của lớp để những giáo
viên bộ môn nắm bắt và có những biện pháp giảng dạy phù hợp và đạt hiệu quả
cao. Giáo viên bộ môn cũng có thể ghi nhận vào đó những phản ánh về các trường
hợp phát sinh trong quá trình giảng dạy để cùng nhau tháo gỡ. Tôi cũng luôn giáo
dục học sinh tôn trọng giáo viên bộ môn như tôn trọng giáo viên chủ nhiệm.
3.2.3.2.5 Để vận dụng các biện pháp trên đạt hiệu quả, một số vấn đề
giáo viên cần lưu ý
- Đừng thực hiện một lúc quá nhiều biện pháp, hãy thực hiện từng bước một,
tùy hoàn cảnh thực tế của lớp mình mà lựa chọn biện pháp phù hợp, tuy “chậm”
nhưng “sâu”, hiệu quả sẽ cao hơn;
- Có tấm lòng yêu nghề, hiểu ý nghĩa của việc giáo dục học sinh, yêu học
sinh bằng tấm lòng của người mẹ, người thầy. Người giáo viên cần có tính kiên trì,
nhẫn nại và tận tình, tận tâm;
- Biết điều chỉnh mình để điều chỉnh học sinh: vì trong cuộc sống không có
ai luôn luôn đúng, cho nên người giáo viên cần thường xuyên tự điều chỉnh những
sai sót của chính mình thì mới đủ khả năng giúp học sinh từng bước hoàn thiện
nhân cách của các em;
- Giáo viên cần có năng lực sư phạm tốt, khả năng vận dụng phương pháp
dạy học mới, kinh nghiệm sống phong phú… để từ đó có sự linh hoạt giáo dục phù
hợp với từng đối tượng học sinh, có khả năng tìm ra giải pháp xử lí các tình huống
xảy ra trong giảng dạy một cách tốt nhất.
3.2.3.4. Những kiến nghị đề xuất đối với lãnh đạo trường
10
Nhà trường có thể tạo thêm điều kiện xây dựng mối quan hệ thân thiện giữa
cha mẹ học sinh với giáo viên của trường bằng việc tổ chức hội thảo (theo chuyên
đề) hoặc các buổi tọa đàm để mọi người có thể tự do nêu ý kiến của mình trong
những buổi họp mặt thân thiện ấy. Đồng thời qua đó, nhà trường có thể tuyên
truyền để họ có thể nắm bắt một cách đúng đắn về vị trí, vai trò của gia đình trong
quá trình giáo dục học sinh hiện nay;
Ví dụ một số chuyên đề thiết thực như:
+ Vai trò của gia đình trong việc giáo dục học sinh.
+ Làm gì để trẻ học tốt hơn.
Vào dịp 20/11, trường có thể tổ chức hội thi thuyết trình về đề tài xoay
quanh vấn đề những phương pháp tích cực để giáo dục học sinh hoặc thi “Ứng xử
sư phạm” nhằm giải quyết các tình huống xảy ra trong thực tế giáo dục học sinh.
3.3. Khả năng ứng dụng, triển khai
Sáng kiến đã được Ban giám hiệu triển khai vận dụng trong đơn vị. Những
biện pháp đề cập trong đề tài đã, đang và sẽ tiếp tục được sử dụng tại đơn vị để
chứng minh cho tính khoa học và thực tiễn của đề tài;
Nếu có điều kiện để triển khai rộng rãi, kết quả nghiên cứu của đề tài có thể
sử dụng với đối tượng là học sinh của toàn khối tiểu học và có thể phù hợp với
những điều kiện của từng trường cụ thể, không phân biệt trình độ học sinh, không
phân biệt vùng miền. Ngoài ra, đề tài sẽ có đóng góp tích cực trong việc chuyển
biến suy nghĩ, nhận thức của giáo viên quá trình giáo dục học sinh. Kích thích ở
giáo viên trong việc tìm tòi thêm nhiều biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp.
Đây sẽ là nền tảng vững chắc góp phần nâng cao chất lượng giáo dục một cách
toàn diện.
3.4. Hiệu quả của việc áp dụng giải pháp
* Đối với học sinh:
- Các em luôn được bạn bè, thầy cô yêu quý, tôn trọng nên rất tự tin. Các em
rất năng nổ trong mọi hoạt động;
- Các em luôn có cơ hội chia sẻ, bày tỏ cảm xúc với giáo viên, luôn được
quan tâm, lắng nghe ý kiến. Các em tích cực, mạnh dạn hơn trong học tập, tự tin
trước đám đông, biết phát huy khả năng của mình trong mọi lĩnh vực. Các em cư
11
xử hòa nhã, thân thiện với nhau hơn. Biết quan tâm đến khó khăn của bạn bè. Biết
chia sẻ niềm vui, nỗi buồn với mọi người xung quanh. Đặc biệt các em luôn biết
vươn lên trong học tập. Các vi phạm nội quy ngày càng giảm. Bảng xếp hạng thi
đua lớp về nề nếp thường xuyên đạt hạng nhất. Đặc biệt, lớp luôn đạt giải nhất
trong phong trào thi đua xây dựng “Lớp có nề nếp tốt”;
- Học sinh tự tin, năng động, sáng tạo hơn trong các phong trào và hoạt động
ngoại khóa. Cụ thể năm học 2014- 2015 và Học kỳ I năm 2015 – 2016, lớp đã đạt
một số thành tích như sau:
+ Duy trì sĩ số: 100%
+ Lên lớp thẳng: 100%
+ Học sinh hoàn thành xuất sắc nhiêm vụ các môn học (được nhà trường
khen thưởng): 14/24 (58.3%).
+ Các thành tích tham gia các hoạt động phong trào và tham gia các hội thi:
Các kỳ thi cấp Trường
* Năm 2014 – 2015:
Hội thi Tiếng hát dân ca cấp trường: 2 giải A, 1 giải Nhất tập thể. Hội thi Vẽ
tranh đạt 1 giải Nhì, 1 giải Ba. Hội thi Viết chữ đẹp: đạt 1 giải Nhất, 1 giải Nhì, 1
giải Khuyến khích. Có 1 học sinh được khen với thành tích: Tham gia tốt các hoạt
động Đội. Tham gia tốt hoạt động đội trống của trường.
* HK I năm 2015 – 2016:
- Đạt 2 giải Khuyến khích hội thi “Viết chữ đẹp” cấp trường;
- Hội thi Vẽ tranh đạt 1 giải Nhất;
- Có 4 HS tham gia thi Violympic Toán hoàn thành vòng trường để tham gia
tiếp vòng Huyện.
Các kỳ thi cấp Huyện
Năm 2014 - 2015, kỳ thi Violympic môn Toán cấp Huyện có 4 học sinh được
khen thưởng. Kỳ thi Violympic môn Tiếng Anh cấp Huyện có 6 học sinh được
khen thưởng. Có 1 học sinh tham gia đội tuyển thi An toàn giao thông cấp Huyện;
12
HK I năm 2015 – 2016, có 1 học sinh tham gia đội tuyển thi An toàn giao
thông cấp Huyện.
Các kỳ thi cấp Tỉnh
Năm 2014 – 2015, kỳ thi Violympic môn Toán cấp Tỉnh có 2 học sinh
được khen thưởng;
HK I năm 2015 – 2016, có 1 học sinh tham gia đội tuyển thi An toàn giao
thông cấp Tỉnh;
- Đề tài đã được Ban giám hiệu triển khai và chỉ đạo cho giáo viên vận
dụng trong đơn vị góp phần thực hiện tốt 5 nội dung của phong trào thi đua “Xây
dựng trường học thân thiện – học sinh tích cực” .
*Đối với giáo viên
- Bản thân giáo viên luôn có cảm giác “Mỗi ngày đến trường là một ngày
hạnh phúc”. Hạnh phúc vì được góp công vào sự nghiệp trồng người. Hạnh phúc
bởi vì giáo viên đã xây dựng thành công các mối quan hệ thân thiện trong và ngoài
nhà trường, tập hợp các lực lượng tạo thành một khối thống nhất - đoàn kết - hợp
tác. Mọi người đều phấn đấu vì một mục tiêu chung “Tất cả vì sự tiến bộ của học
sinh”;
- Giảm được áp lực quản lý lớp học vì học sinh hiểu và tự giác chấp hành kỷ
luật. Từ đó giáo viên được học sinh tin tưởng, tôn trọng. Xây dựng được mối quan
hệ thân thiện giữa thầy và trò. Nâng cao hiệu quả quản lý lớp học, nâng cao chất
lượng giáo dục. Phụ huynh các em bắt đầu có quan tâm thiết thực đến việc học của
các em và rất tin tưởng giáo viên. Được sự đồng tình của gia đình học sinh và xã
hội. Công tác xã hội hóa giáo dục ngày càng hiệu quả.
*Đối với nhà trường
Nhà trường trở thành môi trường học tập thân thiện, an toàn, tạo được niềm
tin đối với cha mẹ học sinh, đối với xã hội. Qua khảo sát người thân của học sinh
cho biết họ nhận thấy các em học sinh thực sự có cảm giác “Mỗi ngày đến trường
là một ngày vui” nên rất ủng hộ nhà trường trong các hoạt động giáo dục. Công
tác xã hội hóa giáo dục ngày càng thuận lợi;
13
Đề tài này đã được triển khai trong đơn vị và đã được tập thể cán bộ giáo
viên của trường trực tiếp áp dụng. Theo phản hồi, kết quả thu được đúng như mục
đích nghiên cứu của đề tài đã đề ra.
……………………, ngày 15 tháng 4 năm 2016
14