Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo dục môn toán ở trường tiểu học (1)

Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
1. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Trước đòi hỏi của thực tiễn nước ta trên con đường hội nhập và phát triển, yêu
cầu đổi mới giáo dục, trong đó đổi mới phương pháp dạy học là hết sức cần thiết.
Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8 (số 29/NQ/TW) của Ban chấp hành Trung ương Đảng
khóa XI về Đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đã khẳng định: “ Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp
dạy và học theo hướng hiện đại, phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo và vận
dụng kiến thức, kĩ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều,
ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ
sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kĩ năng phát triển năng lực.”
Giáo dục tiểu học có mục tiêu, nhiệm vụ cực kì quan trọng: xây dựng nền
móng cho nhân cách và năng lực của những công dân trong tương lai là hình thành
và phát triển văn hóa đọc, viết tiếng Việt và một số kiến thức cơ bản về toán học,
khoa học; các hoạt động nghệ thuật và giáo dục thể chất đã làm phong phú tâm hồn
học sinh để các em thấm nhuần cốt cách người Việt. Qua quá trình học tập, cần hình
thành cho học sinh năng lực nhận thức, năng lực tự học, các kĩ năng giải quyết vấn
đề, cách hòa nhập, thích ứng với môi trường và cộng đồng xã hội theo định hướng
của UNESCO: Học để biết, học để làm, học để tự khẳng định và học để cùng chung
sống.
Mục tiêu, nội dung giáo dục ảnh hưởng trực tiếp tới phương pháp dạy học
trong nhà trường. Và ngược lại, phương pháp dạy học cũng chi phối mục tiêu, nội
dung, cách đánh giá học sinh và đổi mới công tác quản lí giáo dục. Phương pháp
dạy học không những là chìa khóa vạn năng giúp học sinh tiếp cận kiến thức mà còn
tạo ra khả năng phương pháp phát hiện và giải quyết vấn đề trong đời sống. Có thể
nói, phương pháp dạy học tích cực tác động đến mọi nhân tố trong nhà trường, thay

1

Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
đổi tích cực hoạt động của giáo viên, học sinh; tăng cường mối quan hệ giữa nhà
trường với gia đình và cộng đồng; chú trọng phát triển phẩm chất, năng lực cho học
sinh. Từ những định hướng trên chúng ta cần phải đổi mới nội dung, phương pháp,
cách thức tổ chức các hoạt động giáo dục trong nhà trường.
Trong hơn một thập kỉ qua, giáo dục tiểu học đã có nhiều cố gắng: phổ cập
giáo dục tiểu học đã tạo cơ hội đến trường cho hầu hết trẻ em trong độ tuổi đi học,
gần 100% giáo viên đạt chuẩn về trình độ đào tạo, chương trình kiên cố hóa trường
lớp, phong trào xây dựng trường chuẩn quốc gia, trường học thân thiện học sinh tích
cực đã góp phần đáng kể cải thiện cơ sở vật chất và diện mạo của các trường tiểu
học. Tuy nhiên giáo dục tiểu học vẫn còn nhiều bất cập: dạy chữ nhiều hơn dạy
người; chương trình, sách giáo khoa còn nặng; phương pháp dạy học còn áp đặt,
nhồi nhét, chậm đổi mới hoặc có đổi mới cũng chưa mạnh mẽ, chưa rõ nét, chưa
phát huy được tính tích cực của học sinh và chất lượng giáo dục tiểu học chưa đáp
ứng được yêu cầu xã hội. Vì vậy, nhu cầu đổi mới phương pháp dạy học và giáo dục
là hết sức bức thiết trong giai đoạn hiện nay và cũng đã và đang bắt gặp mong
muốn, nhiệt thành của đội ngũ cán bộ quả lí, giáo viên (GV) mong muốn có được
một hướng đi, một phương pháp dạy học mang tính đột phá, thực sự hiệu quả trong
việc thực hiện mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học. Trong những năm
gần đây, và đặc biệt từ năm học 2012-2013, dự án Mô hình trường học mới (VNEN)
được triển khai thí điểm trên một số đơn vị đã đem đến cho chúng ta một luồng gió
mới, giúp các cấp quản lí chỉ đạo và cán bộ quản lí, GV trường tiểu học định hướng
rõ nét hơn về đổi mới phương pháp dạy học, tập trung nâng cao năng lực người học
đáp ứng mục tiêu của giáo dục tiểu học và yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
Việc đổi mới phương pháp dạy học được tiến hành đồng bộ với đổi mới đánh
giá học sinh. Đánh giá học sinh hiện nay đang được thực hiện theo Thông tư
TT30/2014/TT-BGD&ĐT(TT30) và Thông tư 22/2016/TT-BGD&ĐT(TT22), trong

2


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
đó chú trọng đánh giá quá trình học tập của học sinh, giúp học sinh tiến bộ; cha mẹ
học sinh, cộng đồng là nhân tố tham gia giáo dục và đánh giá học sinh.
Trường Tiểu học nơi tôi công tác đang được ngành Giáo dục giao nhiệm vụ
thực hiện dạy học theo mô hình trường học mới Việt Nam (VNEN). Đó là một vinh
dự lớn nhưng cũng là một trách nhiệm không nhỏ là phải đi đầu, phải làm nồng cốt
trong việc đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá học sinh.
Như vậy, xuất phát từ yêu cầu của đất nước trong thời kì hội nhập; từ m ục tiêu
đào tạo của giáo dục tiểu học; từ thực trạng đội ngũ giáo viên của nhà trường và đặc
biệt từ việc thực hiện dạy học theo mô hình trường học mới Việt Nam(VNEN) ở
trường. Tôi đã chọn nghiên cứu và thực hiện đề tài: “ Một số biện pháp chỉ đạo đổi
mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo dục môn Toán ở trường
Tiểu học”.
1.2.Phạm vi đề tài:
Với đề tài này tôi đi sâu nghiên cứu và trình bày một số biện pháp của bản
thân đã thực hiện chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng học
tập môn Toán ở trường tôi đang công tác. Và những biện pháp này có thể áp dụng cho
tất cả các trường tiểu học để thực hiện đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất
lượng học tập môn Toán ở Tiểu học.
1.3. Điểm mới của đề tài:
Đề tài “ Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá
chất lượng giáo dục môn Toán ở trường Tiểu học” đưa ra một số biện pháp chỉ đạo đã
thực hiện nhằm giúp đội ngũ giáo viên có nhận thức đúng đắn về định hướng đổi mới
phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng môn Toán ở tiểu học và có những kỹ
năng dạy học, đánh giá về môn Toán cần thiết, linh hoạt đáp ứng được yêu cầu đổi
mới phương pháp dạy học và đánh giá học sinh theo TT30 vàTT22 góp phần nâng cao

chất lượng dạy học môn Toán nói riêng và chất lượng giáo dục nói chung.

3


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
2. PHẦN NỘI DUNG
2.1.Thực trạng của đề tài.
*Một số nét cơ bản về tình hình và đặc điểm nhà trường:
Trường Tiểu học nơi tôi công tác(A) là một trường thuộc vùng quốc lộ 1A, địa
phương nơi trường đóng cũng còn nhiều khó khăn. Trường có một khu vực, có 10 lớp
với 266 học sinh và 23 cán bộ, giáo viên, nhân viên. Qua nhiều năm xây dựng và phát
triển, trường đã được công nhận trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức 2 năm 2014.
Cơ sở vật chất khang trang, khuôn viên thoáng mát, cảnh quan đẹp, 2 dãy phòng học
cao tầng đầy đủ bàn ghế đúng quy cách, hệ thống điện chiếu sáng, quạt mát đảm bảo.
Có đủ các phòng chức năng, trang thiết bị dạy học đảm bảo đạt chuẩn. Nhiều năm qua
trường luôn đạt trường tiên tiến và tiên tiến xuất sắc.
*Về tình hình đội ngũ:
Đội ngũ GV ở trường tiểu học A rất tích cực, nhiệt tình, ham học hỏi, tìm tòi cái
mới, có ý thức trách nhiệm tham gia vào các hoạt động học tập bồi dưỡng chuyên
môn. Cơ bản đội ngũ GV đều có kiến thức, có trình độ nên việc thực hiện đổi mới
phương pháp dạy học khá nhạy bén. Những giáo viên công tác lâu năm đã có bề dày
kinh nghiệm trong dạy học, ứng xử tình huống sư phạm trên lớp khéo léo, hiệu quả.
Những giáo viên trẻ nhiệt tình, năng động, sáng tạo song hiểu biết về các môn học và
kinh nghiệm dạy học còn hạn chế. Đặc biệt là môn Toán. Đội ngũ giáo viên trong nhà
trường chuyên môn chưa đều tay lại thường xuyên biến động qua hàng năm do luân
chuyển công tác. Nhiều năm liền trường thiếu giáo viên biên chế, hợp đồng nhiều có
năm tỉ lệ GV hợp đồng chiếm 44,4%. Phải nói rằng trường 3 năm trở lại đây (Từ năm
học 2013-2014) những giáo viên được đào tạo bồi dưỡng tay nghề vững vàng đều lần

lượt chuyển công tác đến trường khác vì thế lực lượng nồng cốt trụ cột của nhà trường
thiếu hụt gây khó khăn nhiều trong việc đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá
học sinh.

4


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
Qua 15 tiết Toán dự giờ kiểm tra chuyên đề đổi mới phương pháp dạy học và
đánh giá học sinh theo TT30/2014 của Bộ Giáo dục vào giai đoạn đầu năm học 20162017 cho thấy:
Số tiết dự
khảo

sát

đối

với

Xếp loại chung

giáo viên
Loại tốt
SL
4

12

TL

33,3

Loại khá
SL
5

TL
41,7

Loại Đạt yêu cầu
SL
TL
3
25,0

Kết quả môn Toán qua kiểm tra định kì và tổng hợp đánh giá cuối học kì I năm
học 2016 - 2017:
Hoàn thành tốt: 160/266em chiếm tỷ lệ 60,2%
Hoàn thành: 105/266em chiếm tỷ lệ 39,5%
Chưa hoàn thành: 1/266em chiếm tỷ lệ 0,4%
Trong đó điểm kiểm tra định kì cuối học kì I từ 7-10: 240/266 em chiếm tỷ lệ
92,1%
Qua khảo sát dự giờ tôi thấy được một số ưu điểm và tồn tại về đổi mới phương
pháp dạy học và đánh giá môn Toán như sau:
*Ưu điểm: Giáo viên cơ bản đã nắm được định hướng đổi mới phương pháp dạy
học và đánh giá học sinh theo TT30. Hầu hết giáo viên lo lắng, nhiệt tình và hiếm có
trường hợp sai phạm về kiến thức cơ bản tối thiểu. Một bộ phận giáo viên có năng lực
vững vàng, họ đã có kỹ năng thiết lập, điều chỉnh Tài liệu hướng dẫn học(TLHDH);
tổ chức các hoạt động dạy học linh hoạt, trong giờ dạy giáo viên ít nói, giảng ít nhưng
thường xuyên tiếp cận trực tiếp với học sinh hay từng nhóm học sinh để quan sát theo

5


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
dõi và hỗ trợ kịp thời cho các em. HS cơ bản đã hoạt động tích cực, tự giác, chủ động
hợp tác chia sẻ để hoàn thành nhiệm vụ đạt được mục tiêu của tiết học.
* Tồn tại:
Trong quá trình lên lớp một số tiết giáo viên tuổi nghề còn ít, dạy hợp đồng, mới
tuyển dụng nên kinh nghiệm giảng dạy chưa nhiều, phong cách lên lớp chưa thật
mạnh dạn nên nặng thuyết giảng, có phát vấn và gợi mở nhưng còn máy móc, rập
khuôn,
Một bộ phận GV còn lúng túng trong quá trình dạy học theo qui trình 5 bước:
chưa xác định được hoạt động nào là hoạt động tạo hứng thú, hoạt động nào là tổ chức
cho HS trải nghiệm và hoạt động nào là rút ra kiến thức mới. Từ đó GV tổ chức các
hoạt động chưa được hợp lí, linh hoạt; còn mang tính hình thức chưa thực sự phát huy
hết tính tích cực, chủ động của học sinh; chưa khắc sâu kiến thức trọng tâm sau phần
hình thành kiến thức mới hoặc cuối tiết học đối với các dạng bài ôn tập tổng hợp .
Đây đó vẫn còn một số tiết dạy giáo viên chỉ tập trung làm việc đến một bộ phận học
sinh khá, giỏi, một số học sinh trung bình, học sinh yếu còn bị bỏ rơi hoặc chưa được
hướng dẫn tiếp sức tĩ mĩ, cụ thể.
Một số giáo viên thực hiện đánh giá thường xuyên theo TT30 còn lúng túng,
chưa linh hoạt, chưa tạo mọi cơ hội để học sinh được hợp tác đánh giá lẫn nhau. Năng
lực quan sát, lắng nghe, phân tích, cảm nhận những tình huống về việc học của học
sinh để tìm biện pháp hỗ trợ ở một bộ phận giáo viên còn hạn chế.
*Nguyên nhân:
- Một số giáo viên chưa nhận thức đúng về định hướng đổi mới phương pháp
dạy học; chưa mạnh dạn, tự tin trong việc sáng tạo đổi mới phương pháp dạy học, tổ
chức lớp học.

- Một số giáo viên hợp đồng, mới tuyển còn thiếu kinh nghiệm về dạy học
Toán theo hướng trải nghiệm, khám phá.

6


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
- Hoạt động của tổ chuyên môn đôi lúc còn mang tính hình thức; sinh hoạt
chuyên môn(SHCM) chưa thu hút được sự tham gia tích cực của giáo viên trong việc
chia sẻ kinh nghiệm để tháo gỡ những vướng mắc trong dạy học và chưa thực sự là
nơi bồi dưỡng kỹ năng sư phạm nâng cao tay nghề cho GV.
2.2. Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá
chất lượng giáo dục môn Toán ở trường Tiểu học A:
2.2.1.Nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên về đổi mới phương pháp
dạy học môn Toán ở Tiểu học.
Là một Phó Hiệu trưởng phụ trách chuyên môn tôi đã tham mưu cho nhà
trường chỉ đạo đưa nội dung đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá học sinh theo
TT 30và TT22 vào các đợt tập huấn, hội thảo, sinh hoạt chuyên môn và kế hoạch tự
bồi dưỡng, bồi dưỡng thường xuyên của giáo viên để giúp giáo viên nắm được:
Đặc trưng cơ bản của đổi mới phương pháp dạy học hiện nay là chuyển quá
trình giảng dạy áp đặt của giáo viên thành quá trình tự học, tự tìm tòi, khám phá của
học sinh(HS). Mỗi HS cần biết mục tiêu học tập và được giao nhiệm vụ học tập cụ
thể, có thể tự điều chỉnh hoạt động của chính mình để việc học phù hợp với mức độ
tiếp thu của bản thân. GV chủ động tổ chức cho HS thực hiện hoạt động học tập theo
nhóm, cặp đôi, chỉ tập trung HS để giảng giải khi nhận xét, đánh giá chung hoặc
hướng dẫn hoạt động cho toàn lớp, cần đặc biệt quan tâm tới các dạng hoạt động thực
hành và ứng dụng trong đời sống thực tế của HS, khuyến khích HS mở rộng vốn kiến
thức qua các nguồn thông tin khác nhau (từ gia đình, cộng đồng, làng bản, thôn xóm).
Để HS hoạt động học tập tích cực ở môn Toán, GV cần chú ý đến các vấn đề

sau:
- Khuyến khích sử dụng kiểu dạy học thông qua các hoạt động trải nghiệm,
khám phá, phát hiện của HS: Gợi động cơ, tạo hứng thú; Trải nghiệm; Phân tích,
khám phá, rút ra bài học; Thực hành; Vận dụng. Dạy học môn Toán ở tiểu học thông

7


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
qua trải nghiệm là cách thức tổ chức quá trình dạy học thông qua một chuỗi các hoạt
động trải nghiệm của HS, khuyến khích tổ chức các hoạt động độc lập, tự học hoặc
nhóm hợp tác của HS, đòi hỏi GV thiết kế bài học thông qua các hoạt động học tập để
giúp HS tự phát hiện, phân tích và vận dụng kiến thức.
- Căn cứ vào mục tiêu bài học hoặc mức độ yêu cầu cần đạt, GV thiết kế các
hoạt động học (theo hệ thống) và tổ chức cho HS hoạt động trong từng tiết dạy học
Toán, hướng dẫn HS tự tìm tòi, phát hiện để HS được phát huy tính tích cực, chủ
động, sáng tạo, tự hình thành kiến thức từ chính các hoạt động học của mình, tất cả
HS đều đạt được mức độ cần đạt của bài học dẫn đến đạt chuẩn kiến thức, kĩ năng
chương trình môn Toán.
- Dạy học môn Toán cần phải gắn liền với thực tế cuộc sống thực của HS hàng
ngày. GV dẫn dắt để HS từ những vốn kinh nghiệm đã có hình thành những kiến thức
mới một cách nhẹ nhàng, tự nhiên.
- Động viên HS tập suy nghĩ, tập quan sát, tập nói, tập diễn đạt theo cách riêng
của mình.
- GV cần tổ chức học cá nhân, nhóm hợp lí, đúng mục đích.
- Sử dụng thiết bị dạy học phải linh hoạt và hiệu quả, hướng dẫn HS sử dụng đồ
dùng học Toán, giúp HS cảm thấy kiến thức của môn này gần gũi với cuộc sống thực,
để HS không ngại học, không sợ học, làm cho giờ học nhẹ nhàng, tự nhiên, đơn giản
và hiệu quả. Các câu chuyện về toán học, các trò chơi sẽ làm các giờ học thoải mái,

nhẹ nhàng, tổ chức các hoạt động để HS vừa học vừa chơi, để chơi mà học, giúp đỡ
để mọi HS đều thích học và thấy mình có khả năng học được và học tốt môn Toán.
- Phải thực hiện tốt việc phân loại HS. Việc phân loại đối tượng HS trong dạy
học môn Toán ở Tiểu học cần được thực hiện ngay từ khâu bàn giao chất lượng giữa
GV vừa dạy cho GV sẽ nhận dạy lớp đó trong năm học tới. Ngoài ra, việc phân loại
đối tượng HS cần được tiến hành thường xuyên trong suốt cả năm học thông qua việc

8


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
khảo sát đầu năm học, kiểm tra thường xuyên, kiểm tra định kì, thông qua việc quan
sát, phỏng vấn HS khi học bài, làm bài, trình bày bài giải, diễn đạt một vấn đề nào đó.
Có thể phân loại HS theo mức độ nhận thức (nhanh, chậm...), kĩ năng tính toán
(nhanh, chính xác...), khả năng diễn đạt (đúng, trôi chảy, lưu loát, chậm...), trình bày
bài giải (gọn gàng, sạch sẽ...), thái độ học tập (chăm chỉ, cẩn thận, tự tin, tinh thần
trách nhiệm)...
* Để thực hiện hiệu quả việc lập kế hoạch bài học hoặc điều chỉnh TLHDH,
GV cần bám sát yêu cầu cần đạt về kiến thức, kỹ năng lập kế hoạch bài học hay điều
chỉnh phù hợp với các đối tượng học sinh. Yêu cầu này thể hiện ở những việc sau:
- Xác định rõ mục tiêu bài học, khối lượng bài tập phù hợp với các đối tượng
HS. Ví dụ: xác định mức độ tối thiểu mà một HS còn nhiều hạn chế cần và có thể
hoàn thành mức “chuẩn” (theo Tài liệu Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng
các môn học ở tiểu học) cũng như xác định khối lượng các bài tập còn lại mà các HS
có khả năng có thể hoàn thành
- Chuẩn bị thiết bị, đồ dùng dạy học của HS và GV cho việc tổ chức các hoạt
động học tập theo hướng phù hợp với các đối tượng HS và tính chất các hoạt động
(khi làm việc cả lớp, làm việc theo nhóm, làm việc cá nhân, hoặc khi tổ chức các trò
chơi học tập,…);

- Xác định nội dung và phương pháp cụ thể cần hướng dẫn cho từng nhóm đối
tượng HS, cho từng phần của bài học hoặc từng hoạt động;
- Dự kiến các tình huống sư phạm nhất là trong hoạt động thực hành, chuẩn bị
các phương án hướng dẫn, gợi ý với đối tượng HS còn nhiều hạn chế;
- Dự kiến thời gian thực hiện bài dạy với từng nhóm đối tượng HS.
* Để việc tổ chức dạy học môn Toán ở Tiểu học một cách có hiệu quả thì mỗi
GV phải:
- Tự chịu trách nhiệm trong việc giảng dạy ở mỗi tiết học.

9


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
- Linh hoạt áp dụng các phương pháp, trong việc điều chỉnh thời lượng quy
định cho mỗi tiết học sao cho phù hợp với chương trình và đặc điểm trình độ HS
trong lớp trên cơ sở thống nhất của tổ, nhóm chuyên môn cũng như hình thức tổ chức
dạy học: Nên khuyến khích HS phối hợp giữa học cá nhân, học theo nhóm nhỏ, theo
tổ, lớp và cố gắng độc lập suy nghĩ trong quá trình học tập; tổ chức hoạt động nhóm
hợp lí, đúng mục đích.
- Sử dụng Tài liệu hướng dẫn học, đồ dùng dạy học linh hoạt và hiệu quả, tránh
hình thức, lãng phí.
- Tạo không khí thoải mái, gắn liền với thực tế, gần gũi với đời sống hằng ngày
của HS, trân trọng và khuyến khích các cách giải quyết vấn đề của HS, giúp HS chọn
cách giải quyết hợp lí nhất.
2.2.2.Chỉ đạo dạy học Toán ở tiểu học theo hướng trải nghiệm, khám phá.
Dạy học môn Toán ở tiểu học thông qua trải nghiệm là cách thức tổ chức quá
trình dạy học thông qua một chuỗi các hoạt động trải nghiệm của HS, khuyến khích tổ
chức các hoạt động độc lập, tự học hoặc nhóm hợp tác của HS, đòi hỏi GV thiết kế
bài học thông qua các hoạt động học tập để giúp HS tự phát hiện, phân tích và vận

dụng kiến thức. Kiểu cấu trúc bài học theo hướng trải nghiệm, khám phá bao gồm 5
bước chủ yếu: Gợi động cơ, tạo hứng thú; Trải nghiệm; Phân tích, khám phá, rút ra
bài học; Thực hành; Vận dụng. Quy trình dạy học theo 5 bước là cách dạy hiêu quả
nhất của phương pháp dạy học tích cực hướng tới hoạt động học tập chủ động, chống
lại thói quen học tập thụ động, quan tâm nhiều tới hứng thú và kinh nghiệm đã có
hàng ngày của học sinh, nhấn mạnh hơn tới sự tham gia tích cực của từng cá nhân học
sinh để hiểu sâu hơn những kiến thức mới. Kết quả cần đạt và cách thực hiện quy
trình 5 bước trong dạy Toán như sau:
Bước 1. Tạo hứng thú cho HS:
* Kết quả cần đạt:

10


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
- Kích thích sự tò mò, khơi dậy hứng thú của HS về chủ đề sẽ học; HS cảm thấy vấn
đề nêu lên rất gần gũi với họ.
- Không khí lớp học vui, tò mò, chờ đợi, thích thú.
* Cách làm: Đặt câu hỏi; câu đố vui; kể chuyện; đặt một tình huống; tổ chức trò
chơi; hoặc sử dụng các hình thức khác.
Bước 2. Tổ chức cho HS trải nghiệm
* Kết quả cần đạt:
- Huy động vốn hiểu biết, kinh nghiệm có sẵn của HS để chuẩn bị học bài mới.
- HS trải qua tình huống có vấn đề, trong đó chứa đựng những nội dung kiến thức,
những thao tác, kỹ năng để làm nảy sinh kiến thức mới.
* Cách làm: Tổ chức các hình thức trải nghiệm thú vị, gần gũi với HS. Nếu là tình
huống diễn tả bằng bài toán có lời văn, thì các giả thiết phải đơn giản, câu văn phải
hóm hỉnh và gần gũi với HS.
Bước 3. Phân tích - Khám phá - Rút ra kiến thức mới

* Kết quả cần đạt:
- HS rút ra được kiến thức, khái niệm hay qui tắc lí thuyết, thực hành mới; HS nhận
biết dấu hiệu/đặc điểm dạng toán mới; nêu được các bước giải dạng toán này.
* Cách làm: Dùng các câu hỏi gợi mở, câu hỏi phân tích, đánh giá để giúp HS thực
hiện tiến trình phân tích và rút ra bài học.
- Sử dụng các hình thức thảo luận cặp đôi, thảo luận theo nhóm, hoặc các hình thức
sáng tạo khác nhằm kích thích trí tò mò, sự ham thích tìm tòi, khám phá phát hiện của
HS.....
- Nên soạn những câu hỏi thích hợp giúp HS đi vào tiến trình phân tích thuận lợi và
hiệu quả.
Các hoạt động trên có thể thực hiện với toàn lớp, nhóm nhỏ, hoặc cá nhân từng HS.
Bước 4. Thực hành - Củng cố bài học

11


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
* Kết quả cần đạt:
- HS nhớ dạng cơ bản một cách vững chắc; làm được các bài tập áp dụng dạng cơ bản
theo đúng qui trình.
- HS biết chú ý tránh những sai lầm điển hình thường mắc trong quá trình giải bài
toán dạng cơ bản.
- Tự tin về bản thân mình.
*Cách làm:
- Thông qua việc giải những bài tập rất cơ bản để HS rèn luyện việc nhận dạng, áp
dụng các bước giải và công thức cơ bản. GV quan sát HS làm bài và phát hiện xem
HS gặp khó khăn ở bước nào. GV giúp HS nhận ra khó khăn của mình, nhấn mạnh
lại quy tắc, thao tác, cách thực hiện.
- Tiếp tục ra các bài tập với mức độ khó dần lên phù hợp với khả năng của HS. GV

tiếp tục quan sát và phát hiện những khó khăn của HS, giúp các em giải quyết khó
khăn bằng cách liên hệ lại với các quy tắc, công thức, cách làm, thao tác cơ bản đã rút
ra ở trên.
- Có thể giao bài tập áp dụng cho cả lớp, cho từng cá nhân, hoặc theo nhóm, theo cặp
đôi, theo bàn, theo tổ HS.
Bước 5. Ứng dụng
* Kết quả cần đạt:
- HS củng cố, nắm vững các nội dung kiến thức trong bài đã học.
- HS biết vận dụng kiến thức đã học trong hoàn cảnh mới, đặc biệt trong những tình
huống gắn với thực tế đời sống hàng ngày.
- HS cảm thấy tự tin khi lĩnh hội và vận dụng kiến thức mới .
* Cách làm:
- HS thực hành, vận dụng từng phần, từng đơn vị kiến thức cơ bản của nội dung bài
đã học.

12


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
- GV giúp HS thấy được ý nghĩa thực tế của các tri thức toán học, từ đó khắc sâu kiến
thức đã học.
- Khuyến khích HS diễn đạt theo ngôn ngữ, cách hiểu của chính các em. Khuyến
khích HS tập phát biểu, tập diễn đạt bước đầu có lí lẽ, có lập luận.
2.2.3.Chỉ đạo việc thực hiện điều chỉnh tài liệu hướng dẫn học:
Tài liệu hướng dẫn học VNEN là một loại hình tài liệu kiểu mới, đóng góp có ý
nghĩa cho việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học. Có thể hình dung tài liệu
hướng dẫn học(TLHDH) giống như một "bản thiết kế" chỉ dẫn cho học sinh các hoạt
động tự học và gợi ý giáo viên triển khai các hoạt động dạy. Tuy nhiên, TLHDH các
môn nói chung và môn Toán nói riêng chỉ có thể nêu ra một phương án cụ thể về kế

hoạch bài học cho HS và giáo viên nên đôi lúc nó chưa phù hợp với đặc điểm của HS,
điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của từng lớp, từng trường. Mặt khác, hệ thống lô gô chỉ
dẫn hoạt động học của học sinh ở nhiều bài chưa phù hợp, chưa rõ ràng làm cho HS
khó thực hiện; một số Hướng dẫn học môn Toán việc thiết kế hệ thống hoạt động học
chưa phát huy tính tích cực của học sinh. Vì vậy, thực hiện chủ trương của các cấp ,
nhằm khắc phục những tồn tại hạn chế của TLHDH, phát huy tối đa tính tích cực chủ
động, khả năng tự học của học sinh, tôi đã chỉ đạo thực hiện điều chỉnh TLHDH môn
Toán như sau:
+Vào đầu năm học, tổ chức tập huấn bồi dưỡng kỹ năng điều chỉnh TLHDH cho GV
đặc biệt là các GV mới về trường.
+ Chỉ đạo GV nghiên cứu kỹ các hướng dẫn học, căn cứ vào đặc điểm của HS, điều
kiện, hoàn cảnh cụ thể của từng lớp để điều chỉnh bổ sung theo các cách sau: điều
chỉnh lôgô; chỉ dẫn cụ thể hóa từng việc để học sinh tự chủ động học tập; bổ sung hệ
thống câu hỏi giúp học sinh chia sẻ nhằm phát hiện kiến thức mới hoặc củng cố khắc
sâu kiến thức kỹ năng đã học; có thể điều chỉnh, thay thế hoặc bổ sung về mục tiêu,
nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức dạy học,.... Tuy nhiªn ph¶i trªn c¬

13


Mt s bin phỏp ch o i mi phng phỏp dy hc v ỏnh giỏ cht lng giỏo
dc mụn Toỏn trng Tiu hc.
sở đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau: Bo m Chun kin thc, k nng
ca Chng trỡnh mụn Toỏn hin hnh; GV phi xỏc nh c cỏc n v kin thc,
k nng c bn, trng tõm trong mi bi hc; Ni dung iu chnh phi phự hp vi
thc t i sng, vi truyn thng vn húa ca cng ng dõn c ni HS sinh sng,
phự hp vi c im v trỡnh ca HS trong lp hc; m bo hỡnh thc t chc
dy hc phỏt huy tớnh tớch cc ca hc sinh.
+ Ch o t chuyờn mụn a ni dung iu chnh TLHDH vo k hoch sinh hot
chuyờn mụn(SHCM) hng thỏng: tho lun v cỏc bi cn iu chnh trong thỏng, t

chc nghiờn cu bi hc v mt s bi iu chnh in hỡnh mi giỏo viờn c
tip tc bi dng hc hi chia s kinh nghim v ỏp dng vo thc tin ca lp mỡnh
t hiu qu thit thc.
2.2.4.Ch o vic thc hin ỏnh giỏ cht lng mụn Toỏn theo Thụng t s
TT30 v TT22
* Quỏn trit giỏo viờn nm c nhng im mi trong ỏnh giỏ mụn Toỏn theo
TT30 v TT22:
- Hng dn cỏch thc ỏnh giỏ, cỏc cụng c ỏnh giỏ v ni dung ton din
ca hot ng ỏnh giỏ trong quỏ trỡnh hc, gia hc kỡ I, cui hc kỡ I, gia hc kỡ II,
cui nm hc, trong ú rt coi trng vic quan sỏt, theo dừi, trao i, nhn xột, ng
viờn kp thi nhng tin b v hng dn kp thi hot ng hc tp, rốn luyn ca
tng hc sinh, khụng so sỏnh gia cỏc hc sinh.
- Hng dn cỏc tiờu chớ c th ca cỏc chun nng lc, chun phm cht lm cn
c cho vic ỏnh giỏ (trong cỏc thụng t trc õy ch cú chun kin thc).
- Hng dn vic t ỏnh giỏ, ỏnh giỏ ln nhau ca hc sinh v khuyn khớch
s tham gia ỏnh giỏ ca cha m hc sinh, thay vỡ trc õy ch cú giỏo viờn ỏnh giỏ.

14


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
- Không cho điểm khi đánh giá trong quá trình học nhưng có chấm điểm, nhận
xét đối với các bài kiểm tra cuối học kì I và cuối năm học(đối với lớp 4;5 có thêm 2
bài kiểm tra giữa kì I và giữa kì II.
* Đánh giá thường xuyên quá trình học tập môn Toán của HS được thực hiện theo tiến
trình dạy học của từng bài học ở trên lớp và cả quá trình vận dụng kiến thức, kĩ năng ở
nhà trường, gia đình. Trong các giờ học Toán, GV sử dụng các kĩ thuật quan sát, theo
dõi; trao đổi, phỏng vấn; kiểm tra nhanh ở phiếu hoặc vở; nhận xét bằng lời hoặc viết
để đánh giá thường xuyên... . Vào giữa học kì I, cuối học kì I, giữa học kì II và cuối

năm học, giáo viên căn cứ vào quá trình đánh giá thường xuyên và chuẩn kiến thức, kĩ
năng để đánh giá học sinh đối với môn Toán theo các mức: Hoàn thành tốt; Hoàn
thành; Chưa hoàn thành
* Trong quá trình dạy học môn Toán, căn cứ vào đặc điểm và mục tiêu của bài học,
của mỗi hoạt động mà học sinh phải thực hiện trong bài học, để đánh giá thường
xuyên thì giáo viên phải tiến hành một số việc như sau:
- Quan sát, theo dõi, trao đổi, kiểm tra quá trình và từng kết quả thực hiện
nhiệm vụ của học sinh, nhóm học sinh theo tiến trình dạy học;
- Giáo viên chủ động vận dụng một cách linh hoạt, có thể nhận xét bằng “lời
nói” trực tiếp với học sinh hoặc là “viết” nhận xét phù hợp với học sinh vào phiếu, vở
của học sinh về những kết quả đã làm được hoặc chưa làm được. Điều quan trọng là
giáo viên phải dựa vào mục tiêu nội dung bài học đối chiếu sản phẩm đạt được theo
cách học của học sinh với chuẩn kiến thức, kỹ năng; mức độ hiểu biết và năng lực vận
dụng kiến thức; mức độ thành thạo các thao tác, kĩ năng cần thiết, phù hợp với yêu
cầu của bài học, hoạt động của học sinh;
- Quan tâm tiến độ hoàn thành từng nhiệm vụ của học sinh; áp dụng biện pháp
cụ thể để kịp thời giúp đỡ học sinh vượt qua khó khăn trong giờ học Toán.

15


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
2.2.5. Bồi dưỡng kĩ năng dạy học và đánh giá học sinh theo TT30 và TT22
trong dạy Toán cho đội ngũ giáo viên
*Bồi dưỡng thông qua việc chỉ đạo thực hiện đổi mới SHCM trong dạy học
môn Toán theo mô hình VNEN.
Bản thân tôi đã nhận thức được rằng: Tổ chức sinh hoạt chuyên môn có chất
lượng là giải pháp tốt nhất để nâng cao kĩ năng sư phạm cho đội ngũ giáo viên.
Theo tinh thần công văn số 86/GPE-VNEN ngày 18 tháng 3 năm 2014 của Bộ

Giáo dục và Đào tạo về “Hướng dẫn SHCM ở các trường triển khai mô hình VNEN,
cùng với chủ trương đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học được mở
rộng trên tất cả các trường tiểu học cả nước trong năm học 2014-2015 của Bộ Giáo
dục, ở trường, tôi đã chỉ đạo SHCM theo định kì (cấp Tổ 3 lần/tháng; cấp trường 1
lần/ tháng và cấp cụm trường 2 tháng 1 lần) với các nội dung: Đổi mới phương pháp
dạy và phương pháp học; đánh giá kết quả học tập và giáo dục của học sinh Đổi mới
tổ chức lớp học; Đổi mới sự tham gia của phụ huynh và cộng đồng vào giáo dục; điều
chỉnh tài liệu hướng dẫn học; phát triển các tài liệu chuyên môn và tài liệu khác; chia
sẻ những sáng kiến kinh nghiệm hay nhằm:
- Kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về chuyên môn và có giải pháp
phù hợp với đối tượng học sinh, điều kiện của nhà trường, địa phương.
- Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ và năng lực sư phạm cho giáo viên.
- Xây dựng và phát triển quan hệ đồng nghiệp, chia sẻ, học tập, hợp tác, giúp
đỡ lẫn nhau trong nhà trường và giữa các nhà trường tiểu học.
SHSM được tổ chức thông qua 4 bước như sau:
Bước 1: Xây dựng kế hoạch và chuẩn bị.
Bước 2: Tổ chức triển khai các nội dung cụ thể
Bước 3: Thảo luận chung
Bước 4: Áp dụng vào thực tiễn dạy học

16


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
Ví dụ về chỉ đạo triển khai thực hiện một số nội dung trong đổi mới sinh hoạt
chuyên môn tại đơn vị:
Ví dụ: Sinh hoạt chuyên môn về nội dung đổi mới phương pháp dạy học môn
Toán lớp 5 thông qua dạy học bài “Khái niệm số thập phân”
Bước 1. Xây dựng kế hoạch và chuẩn bị bài dạy

Giao nhiệm vụ cho tổ trưởng chuyên môn chỉ đạo GV trong tổ thảo luận xây
dựng kế hoạch bài học cần nghiên cứu. Cần tập trung vào nội dung cụ thể mà GV gặp
khó khăn vướng mắc, cần được chia sẻ, hỗ trợ trong hoạt động dạy học.
Hoạt động xây dựng kế hoạch và chuẩn bị bài dạy bao gồm các công việc sau:
1. Xác định mục tiêu bài học: Giúp HS nhận biết khái niệm ban đầu về số thập
phân với các chữ số ở hàng phần mười.
2. Xác định các hoạt động học tập chủ yếu:
2.1.Hoạt động trải nghiệm
a) HS quan sát tranh vẽ

- HS đọc các ký hiệu 0,2l; 0,5kg; 0,5l có trong các hình vẽ trên.
- HS nêu ra một ví dụ có sử dụng các ký hiệu như vừa đọc ở hình vẽ trên.
b) HS lấy một băng giấy đã chia mười phần bằng nhau:
- HS tô màu vào 1 phần; tô màu vào 4 phần bằng nhau của băng giấy rồi viết
và đọc các phân số chỉ phần đã tô màu của băng giấy trên.
2.2. Hoạt động hình thành kiến thức

17


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
- Đọc các nội dung:
1
được viết thành 0,1
10

0,1 đọc là: không phẩy một
0,1=

1
10

4
được viết thành 0,4
10

0,4 đọc là: không phẩy bốn; 0,4 =

4
.
10

Các số 0,1; 0,4 gọi là số thập phân.

2.3. Củng cố trực tiếp
a) Viết các phân số thập phân chỉ phần đã tô màu trong các hình vẽ sau:

b) Viết các phân số thập phân (vừa có được) thành số thập phân rồi đọc các số
thập phân đó.
2.4. Tự đánh giá
*Báo cáo với thầy/cô giáo kết quả những việc em đã làm
2.5. Thực hành, luyện tập
Đọc, viết các số thập phân; chuyển các phân số thập phân thành số thập phân
theo mẫu vừa học.
2.6. Hoạt động ứng dụng (gắn với thực tế đời sống)
HS quan sát hình vẽ rồi viết các số thập phân thích hợp vào chỗ chấm, sau đó
nói cho người khác biết các thông tin về chiều dài con kiến và con bọ dừa trong hình
vẽ.

18


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.

Chiều dài của con kiến là

8
cm, ta viết thành ...cm.
10

Chiều dài của con bọ dừa là

9
cm, ta viết thành ...cm.
10

2.7. Đánh giá kết quả bài học
Chú ý:Phân công GV, tổ chuyên môn hỗ trợ GV dạy minh họa và chuẩn bị các
điều kiện khác. Bố trí lớp dạy minh họa có đủ chỗ ngồi hoặc đứng cho người dự giờ
thuận tiện khi quan sát. Có thể điều chỉnh số lượng người dự giờ phù hợp với không
gian lớp học.
Bước 2. Tổ chức dạy học minh họa, dự giờ và suy ngẫm
Tôi đã định hướng cho GV: Khi dự giờ, người dự giờ phải chuyển đối tượng
quan sát từ GV sang HS, quan sát việc làm và sản phẩm học tập của HS. Người dự
giờ cần trả lời các câu hỏi:
+HS có nắm được các yêu cầu của các hoạt động học tập không?
+HS có thực sự tự học, có tích cực thực hiện các hoạt động không ?
+Nhóm trưởng điều hành hoạt động nhóm như thế nào? Các thành viên trong

nhóm có tích cực, hợp tác khi học theo nhóm không?
+Sản phẩm từng nhóm/từng HS như thế nào?
+GV có điều chỉnh tài liệu Hướng dẫn học không? Nếu có điều chỉnh thì làm
như thế nào?

19


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
+Hội đồng tự quản và các dung cụ của lớp học (góc học tập, góc thư viện, góc
cộng đồng) được phát huy tác dụng như thế nào trong giờ học?...
Bước 3: Thảo luận chung
Các giáo viên cùng thảo luận, chia sẻ suy ngẫm của mình về bài học. Việc thảo
luận không tập trung đánh giá, xếp loại GV; không xếp loại giờ dạy mà chủ yếu nhằm
phân tích các tình huống quan sát từ hoạt động học và kết quả học tập của HS trong
giờ học. Nhấn mạnh những điểm thành công, chỉ ra nguyên nhân chưa đạt được kết
quả trong bài học và tìm giải pháp phù hợp để nâng cao chất lượng bài học.
Cuối buổi thảo luận, người chủ trì có thể tổng kết các vấn đề nổi bật qua thảo
luận và gợi ý các vấn đề suy ngẫm để những người tham dự có thể tự suy nghĩ và lựa
chọn biện pháp áp dụng cho các hoạt động của mình.
Bước 4. Áp dụng vào thực tiễn dạy học
Dựa trên kết quả thảo luận và những điều đã quan sát, học tập được qua dự giờ,
các GV nêu rõ phương hướng áp dụng để đổi mới hoạt động dạy và hoạt động học
vào thực tiễn dạy học ở lớp mình.
Ví dụ 2: Sinh hoạt chuyên môn về đánh giá thường xuyên theo chuẩn kiến
thức, kỹ năng môn Toán lớp 5 thông qua dạy học bài “Tỉ số phần trăm”
Bước 1. Xây dựng kế hoạch và chuẩn bị
Việc chuẩn bị bài dạy của GV tập trung vào các nội dung như:
+ Cách GV thường xuyên quan sát, theo dõi, hỗ trợ, đánh giá kết quả các hoạt

động học tập của từng HS và từng nhóm học sinh.
+Các kỹ thuật đánh giá trên lớp như: Quan sát, kiểm tra nhanh, phỏng vấn, xem
xét sản phẩm; cách hướng dẫn học sinh tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau
Đối với những nội dung cụ thể về đánh giá thường xuyên, nên tổ chức SHCM
thông qua hoạt động dự giờ. Dưới đây Tôi xin nêu ví dụ minh họa về dự kiến các hoạt

20


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
động đánh giá thường xuyên trong tiến trình dạy học bài “Tỉ số phần trăm” ở môn
Toán lớp 5.
Mục tiêu

Dạng hoạt động Nội dung đánh Kĩ thuật đánh giá

1.Ôn tập về tỉ số

học tập của HS
giá
-Làmviệc theo cặp, -Viết các tỉ số -HS tự đánh giá kết
theo nhóm.

thích hợp.

hợp với đánh giá theo

-Chọn ra các tỉ cặp, theo nhóm.
số là phân số có -GV quan sát, kiểm

mẫu số là 100.

tra miệng (hỏi - đáp)
và đánh giá bằng

nhận xét.
2.Nhận biết về tỷ - Tự học kết hợp - Giải quyết tình - HS tự đánh giá kết
số phần trăm

với làm việc theo huống “tìm tỉ số hợp với đánh giá theo
cặp, theo nhóm.

của

diện

tích cặp, theo nhóm.

- làm việc cả lớp trồng rau muống - GV quan sát, kiểm
(có sự giúp đỡ của và diện tích vườn tra nhanh và đánh giá
GV).

rau”.

bằng nhận xét.

- Nhận biết về tỉ
số phần trăm
3. Củng cố khái - Làm việc cá nhân - Viết một phân - HS tự đánh giá kết
niệm tỉ số phần và theo cặp.

số (với mẫu số hợp với đánh giá theo

trăm

bằng 100) dưới cặp, theo nhóm.
dạng tỉ số phần

trăm.
4. Tiếp tục củng - Làm việc cá nhân - Giải quyết tình - GV quan sát, kiểm
cố khái niệm tỉ số theo cặp và theo huống “tìm tỉ số tra nhanh và đánh giá
phần trăm

nhóm

của số HS giỏi bằng nhận xét.
và số HS khối
21


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
lớp 5” và viết
dưới dạng tỉ số
5.

Thực

phần trăm.
hành - Làm việc cá nhân -Kỹ năng đọc, - HS tự đánh giá kết

luyện tập

theo cặp và theo viết tỉ số phần hợp với đánh giá theo
nhóm

trăm và bước đầu cặp, theo nhóm.
giải bài toán về - GV quan sát, kiểm
tìm tỉ số phần tra nhanh và đánh giá
trăm của hai số

6. Tìm ứng dụng - HS thực hiện các

bằng nhận xét.
- Gia đình và cộng

của khái niệm tỉ hoạt động ứng dụng

đồng giúp đỡ HS

số

trăm với sự giúp đỡ của

luyện tập, thực hành

trong thực tế đời gia đình và cộng

và củng cố, mở rộng

sống

kiến thức (có thể nêu

phần

đồng

ra các bài tập, các
nhiệm vụ với mức độ
phù hợp với khả năng
của HS).
Bước 2. Tổ chức triển khai sinh hoạt chuyên môn về đánh giá HS
-Tổ chức dạy minh họa và dự giờ. Việc dự giờ tập trung vào nội dung đánh giá
thường xuyên theo tiến trình bài học và hoạt động giáo dục của GV và HS nhằm trả
lời các câu hỏi:
+ GV giám sát, hỗ trợ, đánh giá hoạt động học của từng nhóm/ từng HS như thế
nào ?
+ GV đã động viên, khích lệ HS hoặc hướng dẫn, hỗ trợ HS vượt qua khó khăn
trong học tập như thế nào?
+ Các kỹ thuật đánh giá trên lớp nào đã được GV sử dụng?

22


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
+ HS có biết cách tự đánh giá và đánh giá bạn hay không?
+ Kết quả đánh giá của GV và kết quả HS tự đánh giá và đánh giá bạn như thế
nào?

+ Nên điều chỉnh hoạt động dạy học như thế nào sau giờ học?...
Bước 3. Thảo luận chung
- Các nội dung đánh giá như tốc độ học bài, hoàn thành nhiệm vụ học tập; kiến
thức, kỹ năng học tập, kỹ năng cần thiết, phù hợp với yêu cầu bài học; khả năng vận
dụng các kiến thức đã học vào việc thực hiện nhiệm vụ học tập, cũng như khả năng
vận dụng trong đời sống thực tế hằng ngày của HS.
- Sau khi dự giờ cần tập trung thảo luận về đánh giá thường xuyên HS trong giờ
học, các kỹ thuật đánh giá trên lớp. Trên cơ sở đó, làm rõ những điều đã học tập được,
chia sẽ những băn khoăn, những đề xuất nhằm giúp HS học tốt hơn thông qua đánh
giá.
- Đối với các nội dung khác về đánh giá như: đánh giá định kỳ, khen thưởng,
tổng hợp đánh giá thì căn cứ vào thực tiễn của lớp, trường mình, các giáo viên khác
cũng trao đổi, chia sẽ những kinh nghiệm hay, những khó khăn, vướng mắc và cùng
tìm ra biện pháp tháo gỡ khó khăn.
- Cuối buổi thảo luận, người chủ trì có thể tổng kết các vấn đề nổi bật qua thảo
luận và gợi ý các vấn đề cần suy ngẫm về đánh giá HS nhằm giúp những người tham
dự có thể tự suy nghĩ và lựa chọn biện pháp áp dụng cho việc đánh giá HS ở lớp
mình, trường mình.
Bước 4. Áp dụng vào đánh giá học sinh
Dựa trên kết quả thảo luận và những điều đã quan sát, học tập được qua dự giờ,
hoặc nghiên cứu cách đánh giá bài định kỳ các giáo viên, các tổ chuyên môn nêu rõ
phương hướng áp dụng thực hiện đánh giá HS theo TT30 và TT22 vào thực tiễn dạy
học ở lớp, trường mình.

23


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
* Bồi dưỡng thông qua dự giờ, kiểm tra.

Vào đầu năm học Ban giám hiệu nhà trường đã dự giờ của tất cả giáo viên để
nắm tình hình dạy học của giáo viên và học sinh, xác định thực chất trình độ, năng lực
sư phạm của đội ngũ. Hàng tuần, tăng cường dự giờ kiểm tra tư vấn thúc đẩy về kĩ
thuật dạy học và đánh giá học sinh cho những giáo viên mới, giáo viên có năng lực
còn hạn chế; chỉ ra những ưu điểm và tồn tại của từng giáo viên; giao nhiệm vụ cho
GV tự bồi dưỡng và sử dụng đội ngũ cốt cán để thực hiện bồi dưỡng đội ngũ GV mới
thông qua tổ chức dự giờ điều chỉnh trực tiếp, giao nhiệm vụ cho tổ chuyên môn trực
tiếp bồi dưỡng, sau mỗi tuần, Ban giám hiệu dự kiểm tra và tiếp tục điều chỉnh. Phải
nói rằng đây là cách làm không mới nhưng lại có hiệu quả đối với một đơn vị có
nhiều biến động đội ngũ như đơn vị chúng tôi. Nhờ vậy, đến nay kĩ năng thực hiện đổi
mới phương pháp dạy học và đánh giá học sinh theo TT30 và TT 22 của giáo viên đã
có nhiều tiến bộ rõ rệt.
2.3. Kết quả đạt được:
*Về kết quả xếp loại giờ dạy Toán đến cuối năm học 2016-2017 qua dự giờ
kiểm tra chuyên đề và kiểm tra toàn diện của giáo viên như sau:
Số tiết dự giờ kiểm
tra đối với giáo viên
20

Xếp loại
Loại tốt
SL
12

TL
60,0

Loại khá
SL
8

TL
40,0

Loại Đạt yêu cầu
SL
TL
/
/

*Kết quả môn Toán qua kiểm tra định kì và tổng hợp đánh giá cuối năm năm
học 2016-2017 như sau:
Hoàn thành tốt: 165/266em chiếm tỷ lệ 62%
Hoàn thành: 100/266em chiếm tỷ lệ 37,6%
Trong đó điểm KTĐK từ 7-10: 251/266 em chiếm tỷ lệ 94,4% .
24


Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo
dục môn Toán ở trường Tiểu học.
So với kết quả đánh giá dạy Toán đầu năm thì đến cuối năm học 2016-2017 số
tiết dạy Toán xếp loại Tốt tăng 26,7 %; không còn tiết xếp loại đạt yêu cầu; Chất
lượng giáo dục môn Toán cuối năm so với học kì một có sự tăng trưởng đáng kể: số
học sinh hoàn thành tốt tăng 5 em chiếm tỷ lệ 1,9%; kết quả kiểm tra định kì cuối
năm với tổng số điểm 7 đến điểm 10 tăng 11 em chiếm tỷ lệ 4,1%.
PHẦN III. KẾT LUẬN
1. Ý nghĩa và bài học kinh nghiệm:
Thực hiện các biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá
môn Toán đã giúp giáo viên thực hiện thành công việc chuyển đổi từ vai trò giảng
giải, truyền thụ kiến thức sang tổ chức, hướng dẫn học sinh cách học, theo dõi kiểm

soát học sinh tự học đã khắc phục được lối dạy cũ thầy giảng trò nghe, thầy đọc trò
chép một cách thụ động; giúp học sinh phát huy tích cực tính tự học, sáng tạo, tính tự
giác, tự quản, sự tự tin, hứng thú trong học tập; phát huy tốt các kỹ năng như: kỹ
năng giao tiếp, kỹ năng hợp tác, kỹ năng tự đánh giá lẫn nhau trong giờ học. Với sự
hướng dẫn hỗ trợ đúng lúc, kịp thời của giáo viên, học sinh chủ động, tích cực hoạt
động học ở lớp và hoạt động ứng dụng ở nhà, có nhiều cơ hội để tham gia, bày tỏ ý
kiến; học sinh yếu được quan tâm nhiều hơn, để tiến kịp các bạn. Học sinh đã mạnh
dạn tự tin linh hoạt trong giao tiếp, hợp tác với bạn bè, thích đến trường và ham mê
hứng thú học tập môn Toán.
Đánh giá kết quả học tập môn Toán của học sinh theo TT30 và TT22 đã giúp
các em thấy được sự tiến bộ của mình thông qua nhận xét và tự nhận xét. Học sinh
cũng thấy được những hạn chế và cố gắng vượt qua những thiếu sót đó để đạt mục
tiêu học tập. Học sinh có nhiều cơ hội tương tác, hợp tác, phát triển các kĩ năng, thái
độ về giao tiếp, phương pháp trình bày, tạo niềm tin và qua đó, GV cũng có nhiều cơ
hội để đánh giá các năng lực, phẩm chất của học sinh. Kết quả giáo dục môn Toán
ngày các vững chắc và tăng trưởng đáng kể.

25