TĂNG HUYẾT áp và đái THÁO ĐƯỜNG

TĂNG HUYẾT ÁP VÀ
ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
NGUYỄN VĂN LONG
BỘ MÔN NỘI


NỘI DUNG
I/ TẦM QUAN TRỌNG CỦA TĂNG HUYẾT ÁP
II/ TĂNG HUYẾT ÁP Ở BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG

III/ SINH BỆNH HỌC THA TRONG ĐTĐ
IV/ ĐIỀU TRỊ THA
V/ KẾT LUẬN


TĂNG HUYẾT ÁP



THA thường gặp ở những người ĐTĐ hơn so với người bình thường, với ước tính tỷ lệ
hiện mắc THA ở những người đái tháo đường dao động từ 40 – 80%



Bệnh nhân đái tháo đường có nhiều khả năng phát triển THA với tần suất xuất hiện THA
gấp 2 lần so với người không có đái tháo đường.


DỊCH TỄ HỌC THA

The lancet: Hypertension in developing countries 2012

Tỷ lệ hiện mắc ĐTĐ, THA và biển hiện LS


TĂNG HUYẾT ÁP


Hầu hết bệnh nhân không triệu chứng



Tỷ lệ hiện mắc gia tăng theo tuổi và thừa cân, béo phì



Kiểm soát tốt huyết áp sẽ giảm các biến cố:


Ước tính 50% giảm suy tim



Ước tính giảm 40% đột quỵ



Ước tính giảm 20 – 25% NMCT

Chobanian AV, Bakris GL, Black HR, et al. Seventh report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, 3 Evaluation, and Treatment of High

Blood Pressure. Hypertension 2003;42(6):1206–1252.


TỔN THƯƠNG CQ ĐÍCH


Não: đột quỵ, TIA, suy giảm trí nhớ



Mắt: bệnh võng mạc



Tim: phì đại thất trái, CĐTN



Thận: bệnh thận mạn



Bệnh mạch máu ngoại biên: bệnh ĐM ngoại biên


THA Ở BỆNH NHÂN ĐTĐ


THA phổ biến ở bệnh nhân ĐT Đ gấp 1,5 đến 3 lần so với không đái tháo đường



THA ở BN ĐTĐ làm tăng gấp 2 lần YTNC CVD so với THA không mắc ĐTĐ



THA ở BN ĐTĐ là yếu tố NC chính của ASCVD và biến chứng mạch máu nhỏ


NGUYÊN NHÂN THA Ở BN ĐTĐ


Ở ĐTĐ type I, THA thường là hậu quả của bệnh thận ĐTD



Ở ĐTĐ type II, THA thường đi kèm với các YTNC chuyển hóa tim khác:

PHÌ: có mối LQ giữa tăng chỉ số khối cơ thể và THA, giảm cân
làm giảm HA.

 BÉO

 BỆNH THẬN
 ĐỀ

ĐÁI THÁO ĐƯỜNG

KHÁNG INSULIN

 Yếu

tố khác: bất thường ANP, RAAS, độ nhớt máu, biến dạng hồng cầu


MỐI LIÊN QUAN GIỮA ĐTĐ VÀ THA

ĐÁI THÁO ĐƯỜNG

TĂNG HUYẾT ÁP


SINH BỆNH HỌC


Tái cấu trúc mạch máu, rối loạn chức năng nội mạc, sự cứng mạch
máu là các đặc trưng trong THA và ĐTĐ



Viêm mức độ thấp của thành mạch máu tham gia vào tái cấu trúc
mạch máu và có thể góp phần vào sinh bệnh học của THA



Sự tăng lên của các chất trung gian gây viêm
(Intercellular adhesion molecule-1 ) và CRP

IL-6, ICAM-1

Cardiovascular Diagnosis and Therapy, Vol 5, No 5 October 2015
ACE: angiotensin-converting enzyme; Ang: angiotensin; ROS: reactive oxygen species; NO: nitric oxide;
TGF-beta: transforming growth factor-beta; MMP: matrix metalloproteinases; BP: blood pressure


ĐIỀU TRỊ THA


ĐIỀU TRỊ


29% những người ĐTĐ với THA không biết chuẩn đoán



43% những người ĐTĐ với THA không được điều trị



55% bệnh nhân ĐTĐ được điều trị có mức huyết áp ≥ 140/90 mmHg



12% bệnh nhân ĐTĐ được điều trị có mức huyết áp < 130/85mmHg

The Third National Health and Nutrition Evaluation Survey (NHANES III)


MỤC TIÊU ĐIỀU TRỊ

MỤC TIÊU ADA 2017

ADA 2017


LỢI ÍCH GIẢM HA Ở BN ĐTĐ


Lợi ích
 36%

giảm đột quỵ

 27%

giảm tỷ lệ TV chung

 25%

giảm các biến cố tim mạch chính

Arch Intern Med 2005;165:1410-1419


Hypertension in Diabetes (UKPDS)
50

Less tight control (mean BP 154/87 mmHg)

Patients with events (%)

Tight control (mean BP 144/82 mmHg)

40
30
20

Tight BP control:
24% reduction of events
(95% CI 8-38)

10
0

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Years from randomization
UKPDS Study Group. BMJ 1998; 317:703-13.


HOT: BP Control Reduces CV Events
Diabetes Subgroup
30

MI, stroke, CV
mortality/1000 pt-y

25
20

P<0.005
24.4

Goal of therapy: target
diastolic BP
18.8

15
11.9

 90 mm Hg (n=501)
 85 mm Hg (n=501)
 80 mm Hg (n=499)

10
5
0

Hansson et al. Lancet. 1998;351:1755.


The Action to Control Cardiovascular Risk in DiabetesBlood Pressure (ACCORD-BP)


ĐIỀU TRỊ KHÔNG THUỐC
đổi lối sống: giúp ngăn ngừa và trì hoãn THA, có hiệu
quả tương tự 1 loại thuốc HA

 Thay

hạn chế Calo, hạn chế muối ( < 2,3g/d), ăn nhiều rau và
trái cây, nhiều K, ít chất béo, tránh rượu bia, ngưng thuốc lá

 DASH:
 Giảm
 Giảm

thời gian ngồi 1 chỗ và tăng cường vận động 30 - 45 p/d

cân nặng: giảm 1kg ~ giảm 1mmHg, không dùng thuốc

giảm cân


ĐIỀU TRỊ THUỐC
 Điều

trị ban đầu tùy thuộc mức độ nặng của THA

 Điều

trị các nhóm thuốc được chứng minh giảm các biến
cố tim mạch ở bệnh nhân ĐT Đ
 UCMC/UCTT
 Lợi

tiểu thiazide: chlorthalidone and indapamide

 Chẹn

Β

kênh canxi Dihydropyridine

– Blockers có thể được sử dụng để điều trị bệnh mạch
vành hoặc suy tim


ĐIỀU TRỊ THUỐC

ĐIỀU TRỊ


Lưu ý


Không sử dụng kết hợp UCMC + UCTT => Nguy cơ tăng kali máu, ngất, tổn
thương thận cấp



Bệnh nhân THA kèm theo bệnh thận đái tháo đường, UACR ≥ 30 mg/g và đặc
biệt ≥ 300mg/g => bắt buộc có UCMC/UCTT do được chứng minh làm chậm
tiến triển của bệnh thận



UCMC/UCTT không được khuyến cáo cho bệnh nhân ĐTĐ mà không có THA
để ngăn ngừa sự phát triển bệnh thận đái tháo đường