Các nhân tố tác động đến sự bất cân xứng thông tin của các doanh nghiệp ngành bất động sản niêm yết trên thị trường chứng khoán thành phố hồ chí minh

B
TR

GIÁO D C VĨ ĨO T O

NG

I H C CỌNG NGH TP.HCM

---------------

NGUY N KIM TH Y

CÁC NHÂN T

TÁC

NG

NS

B T CỂN X NG

THỌNG TIN C A CÁC DOANH NGHI P NGĨNH B T
NG S N NIÊM Y T TRÊN TH TR
CH NG KHOÁN THĨNH PH

H

CHệ MINH

LU N V N TH C S

C

Ơ

NG

K

Mã ngành: 60340301

TP. H CHệ MINH, tháng 12 n m 2016


B
TR

GIÁO D C VĨ ĨO T O

NG

I H C CỌNG NGH TP.HCM

---------------

NGUY N KIM TH Y
CÁC NHÂN T

TÁC

NG

NS

B T CỂN X NG

THỌNG TIN C A CÁC DOANH NGHI P NGĨNH B T
NG S N NIÊM Y T TRÊN TH TR
CH NG KHOÁN THĨNH PH

H

NG

CHệ MINH

LU N V N TH C S

C

Ơ

K

Mã ngành: 60340301

CÁN B

H

NG D N KHOA H C TS.TR N ANH TU N

TP. H CHệ MINH, tháng 12 n m 2016


CÔNG TRÌNH
TR
Cán b h

NG

C HOÀN THÀNH T I

I H C CỌNG NGH TP. HCM

ng d n khoa h c: Ti

s .Tr

A

T

(Ghi rõ h , tên, h c hàm, h c v và ch ký)

Lu n v n Th c s đ

c b o v t i Tr

ng

i h c Công ngh Tp.HCM

ngày 17tháng 12 n m 2016
Thành ph n H i đ ng đánh giá Lu n v n Th c s g m:
TT

H vƠ

C

c da

H iđ

1

PGS.TS. Phan ình Nguyên

Ch t ch

2

TS. Tr n V n Tùng

Ph n bi n 1

3

TS. Nguy n Th Thu Hi n

Ph n bi n 2

4

TS. Hà V n D ng

5

PGS.TS. Nguy n Th M Linh

U viên
U viên, Th ký

Xác nh n c a Ch t ch H i đ ng đánh giá Lu n v n sau khi Lu n v n đã đ

c

s a ch a .
C

c H iđ

đ

i L

v

TR

NG H CÔNG NGH TP. HCM

C NG HOĨ Xẩ H I CH NGH A VI T NAM

PHÒNG QLKH – TS H

c l p - T do - H nh phúc
TP.HCM, ngày 04 tháng 07 n m 2016

NHI M V LU N V N TH C S
H tên h c viên: N

Kim T

Gi i tính: N

Ngày, tháng, n m sinh: 12-04-1970

N i sinh: B n Tre

Chuyên ngành: K toán

MSHV: 1441850085

I- T

đ

C c

ơ

ngà

b

Ơi
c đ

đ

s

i m

đ

s

b

cơ x

r

r

ô
c

i c a c c d a
k

Ơ

p

i p
H C í

Minh.
II- Nhi m v vƠ

id

1. Th c hi n nghiên c u v các y u t tác đ ng đ n s b t cân x ng thông tin c a
các DN ngành b t đ ng s n niêm y t trên th tr
2. Nghiên c u lý lu n, đo l

ng ch ng khoán TP.H Chí Minh.

ng, đ a ra gi thuy t và xây d ng mô hình các y u t

tác đ ng đ n tính b t cân x ng thông tin BCTC c a các DN ngành b t đ ng s n
niêm y t trên th tr

ng ch ng khoán TP.H Chí Minh.

Thu th p và x lý s li u c a các y u t trong n m 2015. T đó rút ra đ

c k t qu

nh ng y u t nào gây tác đ ng tr c ti p đ n tính b t cân x ng thông tin.
3.

xu t m t s gi i pháp và h

III- N Ơ

ia

IV- N Ơ

Ơ

V- C
CÁN B

b

i mv

H

23-01-2016

Ơ

d

ng nghiên c u ti p theo cho lu n v n.

i mv
Ti

NG D N

17-12-2016

s Tr

A

T
KHOA QU N Lụ CHUYÊN NGĨNH


i

L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các s li u, k t
qu nêu trong Lu n v n là trung th c và ch a t ng đ

c ai công b trong b t k

công trình nào.
Tôi xin cam đoan r ng, m i s giúp đ cho vi c th c hi n Lu n v n này đã
đ

c c m n và các thông tin trích d n trong Lu n v n đã đ

c ghi rõ ngu n g c.

TP. H Chí Minh, ngày 17 tháng 12 n m 2016
H c vi

N

c i

L

Kim T

v


ii

L IC M

N

L i đ u tiên tôi xin trân tr ng c m n Ban Giám Hi u, Khoa K toán - Tài
chính Tr

ng

i h c Công ngh TP.H Chí Minh đã t ch c và t o nhi u đi u

ki n thu n l i cho tôi đ
2016 t i tr

c có c h i h c l p Cao h c k toán niên khoá 2014 –

ng.

ng th i tôi xin chân thành c m n đ n toàn th Quý Th y Cô, nh ng
ng
tr

i đã truy n đ t ki n th c cho tôi trong su t th i gian theo h c cao h c t i
ng

i h c Công ngh TP.H Chí Minh.
Tôi vô cùng bi t n đ n Th y Tr n Anh Tu n ng

i đã t n tình h

ng d n,

giúp đ tôi trong su t quá trình làm lu n v n .
Tôi c ng xin c m n Phòng Qu n lý khoa h c-

ào t o sau

i h c đã t o

đi u ki n thu n l i và giúp đ tôi trong su t khóa h c cao h c k toán t i tr

ng .

Tôi xin c m n t t c các b n đ ng nghi p, đ ng môn trong l p h c đã cùng
nhau chia s kinh nghi m trong h c t p c ng nh th c hi n lu n v n .
Sau cùng, tôi xin g i l i c m n đ n gia đình tôi, nh ng ng

i thân bên c nh

luôn đ ng viên và h tr tinh th n cho tôi trong su t quá trình th c hi n lu n v n
t t nghi p .
N

Kim T


iii

TịM T T
Nghiên c u này là xác đ nh xác đ nh nhân t tác đ ng thông tin b t cân
x ng gi a nhà đ u t và công ty niêm y t trên th tr

ng ch ng khoán TP.HCM,

xem xét y u t nào tác đ ng đ n v n đ thông tin b t cân x ng c a các doanh
nghi p ngành B t đ ng s n niêm y t trên S GDCK TP.HCM (HOSE ). Tác gi s
d ng các ch s đo l

ng công b thông tin và mô hình h i quy đ đánh giá các y u

t tác đ ng đ n s thông tin b t cân x ng gi a nhà đ u t và các công ty niêm
y t công b thông tin trong báo cáo tài chính c a 25 doanh nghi p ngành B t đ ng
s n niêm y t trên trên th tr

ng ch ng khoán TP.HCM .

K t qu phân tích cho th y thành ph n chi phí l a ch n b t l i c a nhà đ u t
trong s bi n thiên c a giá r t cao. Vì v y tác gi cho r ng m c đ thông tin b t
cân x ng trên th tr

ng hi n nay r t cao. K t qu đo l

ng chi phí l a ch n b t

l i theo các bi n thông tin cho th y: (MB) t l gi a giá tr s sách và giá tr th
tr

ng có t

ng quan d

ng v i chi phí l a ch n b t l i; (VOL) s l

phi u giao d ch trung bình trong m t ngày có t
trung bình có t

ng quan âm; (PRI) Giá c phi u

ng quan âm đ l ch chu n su t sinh l i h ng ngày c a c phi u ,

(LSIGVOL)đ l ch chu n c a l
d

ng c

ng c phi u giao d ch hàng ngày có t

ng quan

ng không mang d u nh k v ng ph n nào quy t đ nh do tâm lý b y đàn gây

ra.
xu t m t s gi i pháp, g i ý chính sách nh m làm gi m m c đ thông tin b t
cân x ng đ nhà đ u t đ u t hi u qu h n. Góp ph n giúp th tr
phát tri n b n v ng.

ng ch ng khoán


iv

ABSTRACT
This study is to identify factors that determine the impact of asymmetric
information between investors and companies listed on the Ho Chi Minh City stock
market, consider factors that affect the problem of information asymmetry of the
real estate industry enterprises listed on the Hochiminh Stock Exchange (HOSE).
The author uses the indicator of disclosure and regression models to assess the
factors that affect the information asymmetry between investors and listed
companies to disclose information in the report 25 financial sector Real Estate

businesses listed on the stock market in HCMC.
The analytical results show that the cost components of adverse
selection by investors of the variation of the price is very high. So the authors
suggest that the level of information asymmetry in the market is now very high. The
results measure the cost of adverse selection of information according to the show:
(MB), the ratio between the book value and the market value was positively
correlated with adverse selection costs; (VOL) number of shares average trading
day negative correlation; (PRI), the average share price was negatively correlated
with the standard deviation of daily returns of stock, (LSIGVOL) of the standard
deviation of daily stock trading positively correlated as expected had the mark
somewhat decisions by the herd mentality caused.
Proposed a number of measures, suggesting policies to reduce the degree
of asymmetric information to investors invest more efficiently. Contributed to the
stock market for sustainable development.


v

M CL C
L I CAM OAN ................................................................................................... i
L IC M

N ........................................................................................................ ii

TịM T T .............................................................................................................iii
ABSTRACT .......................................................................................................... iv
M C L C.............................................................................................................. v
DANH M C CÁC

BSIT THAM KH O ................................................. viii

DANH M C CÁC T

VI T T T ...................................................................... ix

DANH M C B NG .............................................................................................. x
DANH M C HỊNH .............................................................................................. xi
DANH M C S

........................................................................................... xii

DANH M C S

........................................................................................... xii

M

U ................................................................................................................ 1

1. Lụ DO CH N

TĨI ..................................................................................... 1

2. M C TIÊU NGHIÊN C U .............................................................................. 3
2.1 M C TIÊU CHUNG: ...................................................................................... 3
2.2 M C TIÊU C TH ...................................................................................... 3
3. PH M VI VĨ

IT

NG NGHIÊN C U C A LU N V N .................... 4

3.1. PH M VI NGHIÊN C U .............................................................................. 4
3.2.
4. PH

IT

NG NGHIÊN C U ........................................................................ 4

NG PHÁP NGHIÊN C U ..................................................................... 5

5. ụ NGH A C A NGHIÊN C U ........................................................................ 5
6. B
C

C C LU N V N ........................................................................................ 5
1 T NG QUAN CÁC NGHIÊN C U ................................................... 6

1.1. CÁC CỌNG TRỊNH NGHIÊN C U N

C NGOĨI .................................. 6

1.2. CÁC CỌNG TRỊNH NGHIÊN C U TRONG N

C................................. 9

1.3. NH N X T CÁC CỌNG TRỊNH NGHIÊN C U VĨ XÁC

NH K T

vi

LU N T NG QUAN NGHIÊN C U ........................................................ 13
K

l

c

C

1 ............................................................................................... 14

2C

S

Lụ THUY T ......................................................................... 15

2.1. Lụ THUY T V THỌNG TIN B T CỂN X NG .................................... 15
2.1.1. Gi i thi u s l

c v thông tin báo cáo tài chính, thông tin b t cân x ng. 15

2.1.2. T m quan tr ng c a thông tin .................................................................. 16
2.2. CÁC Y U T

TÁC

NG

N TệNH B T CỂN X NG THỌNG TIN

BÁO CÁO TÀI CHệNH C A CÁC CỌNG TY NIÊM Y T ................... 19
2.2.1. T ng quan các y u t ............................................................................... 19
C ch giám sát: ................................................................................................ 23
2.2.2. Các nhân t tác đ ng đ n m c đ b t cân x ng thông tin......................... 24
2.3. Lụ THUY T N N LIÊN QUAN

N TệNH B T CỂN X NG .............. 26

2.3.1. Lý thuy t thông tin h u ích ...................................................................... 26
2.3.2. Lý thuy t đ i di n (Agency theory) ......................................................... 27
K

l

CH

c

2 ............................................................................................... 30

NG 3 PH

3.1. PH

NG PHÁP NGHIÊN C U ................................................. 31

NG PHÁP NGHIÊN C U ................................................................ 31

3.1.1. Thi t k nghiên c u ................................................................................. 31
3.1.2. Quy trình nghiên c u ............................................................................... 31
3.1.3. Quy trình thu th p d li u ........................................................................ 33
3.2. XÁC

NH M U NGHIÊN C U VĨ Lụ LU N NGHIÊN C U ............ 33

3.2.1. Ch n m u ................................................................................................ 33
B ng 3.1a: Thành ph n l a ch n b t l i c a m i c phi u.................................. 34
3.2.2. D li u .................................................................................................... 35
3.3.1. Nghiên c u đ nh tính ............................................................................... 36
3.3.2. Nghiên c u ki m đ nh thông qua ph

ng pháp đ nh l

ng ...................... 36

3.3.3. Gi thuy t nghiên c u .............................................................................. 38
3.3.4 o l

ng m c đ b t cân x ng thông tin .................................................. 39

3.4. MỌ HỊNH CÁC Y U T

TÁC

NG

NS

B T CỂN X NG ........ 41


vii

3.4.1. Các nghiên c u th c nghi m đo l
K

l

CH

c

ng thông tin b t cân x ng ................. 41

3 ............................................................................................... 48

NG 4 K T QU NGHIÊN C U VĨ BĨN LU N Error! Bookmark not
defined.

4.1. HI N TR NG THỌNG TIN TRÊN S GDCK TP.HCM ......................... 49
4.2. TH C TR NG V CỌNG B
TH TR

THỌNG TIN C A TH TR

NG TRÊN

NG CH NG KHOÁN TP.HCM ............................................. 52

4.3. K T QU TH C NGHI M VĨ GI I THệCH K T QU ....................... 55
4.3.1. Th ng kê mô t ........................................................................................ 55
4.3.2. K t qu nghiên c u th c nghi m ............... Error! Bookmark not defined.
K

l

CH

c

4 ............................................................................................... 55

NG 5 K T LU N VĨ KI N NGH ........................................................ 69

5.1. K T LU N ................................................................................................... 69
5.2. KI N NGH .................................................................................................. 71
5.3. H N CH C A
5.4. H

TĨI .............................................................................. 73

NG NGHIÊN C U TI P TH O ........................................................ 74

TĨI LI U THAM KH O
PH L C 1

PH L C 2
PH L C 3
PH L C 4


viii

DANH M C CÁC
1-



2-

www.saga.vn

3-

www.hsx.vn

4-



5-



6-

www.cafe.vn

7-

www.vietsock.vn

BSIT THAM KH O


ix

DANH M C CÁC T
T vi

VI T T T

N id

BCTC

Báo cáo tài chính

CBTT

Công b thông tin

CIFAR

Center for Financial Analysis and Research (Trung tâm nghiên
c u và phân tích tài chính qu c t )

CKNN

Ch ng khoán Nhà n

C KT

Cân đ i k toán

CTCP

Công ty c ph n

CTNY

Công ty niêm y t

DN

Doanh nghi p

FASB

H i đ ng chu n m c K toán tài chính M

H QT

H i đ ng qu n tr

HOSE

S giao d ch ch ng khoán thành ph H Chí Minh

IASB

H i đ ng chu n m c K toán qu c t

IFRS

Chu n m c Báo cáo Tài chính Qu c t

KQKD

K t qu kinh doanh

N T

Nhà đ u t

OECD

T ch c h p tác và phát tri n kinh t

OLS

Ph

SFC

c

ng pháp bình quân nh nh t

y ban ch ng khoán nhà n

c H ng Kông

SET

S giao d ch ch ng khoán Thái Lan

TP.HCM

Thành ph H Chí Minh

TTBCTC

Thông tin báo cáo tài chính

TTCK

Th tr

TTTC

Thông tin tài chính

ng ch ng khoán

x

DANH M C B NG

B ng 3.1. B ng tóm t t bi n .................................................................................. 46
B ng 4.1b. Thành ph n l a ch n b t l i................................................................. 56
B ng 4.1c. Thành ph n l a ch n b t l i có 0B ng 4.2b. Chi phí l a ch n b t l i trên m i c phi u ........................................... 56
B ng 4.2c: B ng th ng kê mô t bi n thông tin ........ Error! Bookmark not defined.


xi

DANH M C HỊNH
Hình 3.1. Quy trình nghiên c u ............................................................................. 32


xii

DANH M C S
S đ 2.1.Tóm t t mô hình thông tin b t cân x ng................................................. 24
S đ 3.2. Tóm t t quy trình nghiên c u thông tin b t cân x ng ............................ 44


1

M
1. Lụ DO CH N
Th tr

U

TĨI

ng ch ng khoán (TTCK) Vi t Nam đã tr i qua 15 n m ho t đ ng.

Trong t t c các ho t đ ng nói chung trên th tr

ng thì thông tin luôn là y u t

không th thi u khi th c hi n các ho t đ ng đ u t . Thông tin càng quan tr ng h n
đ i v i các nhà đ u t khi h tham gia trên th tr

ng ch ng khoán. Thông tin báo

cáo tài chính (TTBCTC) l i càng có ý ngh a h tr các quy t đ nh c a nhà đ u t .
Có th nói th tr

ng ch ng khoán hi n t i đã phát huy đ

c vai trò là kênh

huy đ ng v n tích c c c a Chính ph và doanh nghi p. Vi c hình thành th tr
ch ng khoán c ng đã làm cán cân lãi su t trên th tr
càng phù h p h n v i tình hình phát tri n kinh t đ t n

ng

ng tín d ng đi u ch nh ngày
c.

V i các công ty, đ c bi t là ngành kinh doanh b t đ ng s n, m t ngành c n
nhi u v n, th tr

ng ch ng khoán đ

c xem là n i huy đ ng v n hi u qu nh t,

khi mà n n kinh t luôn có t c đ t ng tr

ng và phát tri n cao thì nhu c u v v n

dành cho đ u t và phát tri n r t l n. Trong khi ngu n l c c a các t ch c tín d ng
hi n t i không đáp ng k p thì s ra đ i c a th tr

ng ch ng khoán nh là m t c u

cánh h tr cho các công ty trong vi c đáp ng nhu c u v n dài h n. Cùng v i vi c
huy đ ng v n,thông qua vi c h p tác v i các đ i tác chi n l
n

c, các công ty niêm y t c ng đã t n d ng đ

c trong và ngoài

c kinh nghi m qu n lý và công

ngh s n xu t tiên ti n t các đ i tác này.
Tuy nhiên, ho t đ ng c a th tr

ng ch ng khoán Vi t Nam trong th i gian qua

ho t đ ng ch a hi u qu . M t s v b ng ng giao d ch và t rút lui c a các công ty
niêm y t khi n cho nhà đ u t và công chúng ít nhi u m t ni m tin vào ch t l

ng

thông tin nói chung và thông tin báo cáo tài chính nói riêng do các công ty niêm y t
công b .T t c nh ng đi u đó xu t phát t v n đ là thông tin báo cáo tài chính
đ

c trình bày và công b thi u s cân x ng gi a ng

N u phân chia nhà đ u t trên th tr
đ u t ng n h n,thì s l

i nh n và cung c p thông tin.

ng ch có hai d ng đ u t là đ u t dài h n và

ng nhà đ u t ng n h n hi n nay chi m ch y u.

as

nhà đ u t ng n h n ch th c hi n hành vi mua bán khi có s chênh l ch giá.


2

H ít khi nghiên c u k tình hình ho t đ ng và ti m n ng phát tri n c a doanh

nghi p, đ ng c mua bán th

ng theo xu h

ng c a th tr

ng và luôn đi ng

cl i

so v i nhà đ u t dài h n, giá c phi u càng t ng thì càng mua, càng gi m thì càng
bán.

ây là d u hi u c a tâm lý hay hành vi b y đàn1. Nh ng nhà đ u t ng n h n

này r t nh y c m v i thông tin, h u nh các thông tin v a qua đ u nh h

ng đ n

quy t đ nh đ u t c a h .
Nhìn l i vài n m g n đây, ta th y k t qu c a TTCK VN 2014 là ch a t t. Nh ng
xét theo di n ti n c a th tr
M t là th tr

ng, chúng ta c ng th y 2 đi m sáng tích c c:

ng đã th hi n tính “tr

ng thành” v i s ph n ng nhanh nh y,

nh ng không quá c c đoan v i các tin x u.Trong c n m 2014 ch có m t phiên
gi m đi m m nh là – 5,3% và m t phiên k ti p là – 3,1%; còn thì ch gi m t 2%
tr xu ng. So v i TTCK Trung Qu c thì tính n đ nh t t h n.
i m sáng th hai là th tr
đ t rãi đ u trong các tháng.

ng đã t o ra nhi u đ t t ng gi m m nh,ít nh t là có 4
i u này t o c h i ki m l i cho các nhà “đ u t l

t

sóng”, đ ng th i t o nên s h p d n c a kênh đ u t này, m c dù nó không ph i là
s mong mu n c a m t s qu đ u t dài h n.Trong kho ng th i gian t m t đ n
hai n m mà ch s VNIndex có th t ng ho c gi m 5 đ n 6 l n, đó m t ph n là do
thông tin làm n kém hi u qu c a các doanh nghi p này công b ch m tr .
Tr

ng h p cá bi t là các c phi u nh LHG và LGL, có nh ng lúc t ng hàng

ch c phiên liên ti p và c ng có nh ng lúc gi m nhi u phiên liên ti p. S t ng gi m
c a c phi u trên d

ng nh c ng m t ph n do thông tin b t cân x ng gi a nhà

đ u t và doanh nghi p gây ra và các v n đ nh giao d ch n i gián, đ t h y l nh,
nh m n m gi nhi u c phi u , vv…, c ng là m t ph n v n đ thông tin gi a công
ty phát hành c phi u và nhà đ u t còn r t nhi u b t c p. N u lo i tr y u t b y
đàn thì tác gi ngh s bi n đ ng quá l n c a VNIndex trong th i gian qua là do
y u t thông tin không cân x ng gi a ng

i đ u t và công ty niêm y t.

Theo trang t đi n Wikipedia “Herd behaviour” : Hành vi b y đàn là tình hu ng miêu t ph n ng đ ng
th i c a m t nhóm g m nh ng cá nhân mà không có b t k s h p tác nào gi a các cá nhân.
1


3

Hi n thông tin b t cân x ng đ
khoán lâu đ i

các n

ng ch ng

c phát tri n. Tuy nhiên, v i Vi t Nam vi c nghiên c u v n

đ thông tin b t cân x ng trên th tr
l

c nghiên c u nhi u trên các th tr

ng ch ng khoán r t hi m th y, đ c bi t là đo

ng m c đ thông tin b t cân x ng.
Thông tin nói chung và thông tin báo cáo tài chính nói riêng trên th tr

ch ng khoán đ

ng

c công b nh th nào, m c đ công b ra làm sao? Nh ng thành

ph n nào s tác đ ng đ n tính b t cân x ng c a TTBCTC đ

c trình bày và công b

đ i v i nhà đ u t ? Vi c nghiên c u nh ng v n đ nh m khai thác nh ng ti m n ng
góp ph n giúp nhà đ u t nói riêng và trung tâm giao d ch ch ng khoán TP.HCM
ho t đ ng b n v ng, hi u qu là yêu c u c p thi t. Chính vì v y, tác gi ch n đ tài
“Các nhân t tác đ ng đ n s b t cân x ng thông tin c a các doanh nghi p ngành
B t đ ng s n niêm y t trên th tr

ng ch ng khoán TP.HCM”, nh m giúp cho nhà

đ u t có cái nhìn rõ h n v các công ty mà mình đ u t , đ t đó giúp cho nhà đ u
t đ u t hi u qu h n, làm cho th tr

ng ch ng khoán ho t đ ng ngày m t hi u

qu t t h n.
2. M C TIÊU NGHIÊN C U
2.1 M C TIÊU CHUNG:
Xu t phát t tình hình bi n đ ng c a th tr
th i gian qua và đ đánh giá đ

ng ch ng khoán TP.HCM trong

c hi u qu đ u t trên th tr

ng ch ng khoán c a

các nhà đ u t , m t trong nh ng y u t chính làm cho tình hình th tr
khoán bi n đ ng và nh h

ng ch ng

ng chính đ n hi u qu đ u t c a các nhà đ u t là v n

đ thông tin b t cân x ng v công ty niêm y t.

t p trung gi i quy t v n đ này,

bài vi t đ ra m c tiêu chính là: Các nhân t tác đ ng đ n s b t cân x ng thông tin
c a các doanh nghi p ngành B t đ ng s n niêm y t trên th tr

ng ch ng khoán

TP.HCM.
2.2 M C TIÊU C TH
- Tìm hi u đánh giá th c tr ng v s b t cân x ng thông tin c a các doanh
nghi p ngành B t đ ng s n niêm y t trên th tr

ng ch ng khoán TP.HCM.

- Xác đ nh các y u t nào có tác đ ng đ n m c đ thông tin b t cân x ng trên


4

th tr

ng hi n nay gi a nh ng nhà đ u t và công ty niêm y t trên th tr

ng

ch ng khoán TP.HCM.
- G i ý chính sách c n thi t nh m làm gi m m c đ thông tin b t cân x ng đ
nhà đ u t đ u t hi u qu h n và góp ph n phát tri n th tr

ng ch ng khoán phát

tri n b n v ng.
đ tđ

c m c tiêu trên, các câu h i nghiên c u đ

- Th c tr ng b t cân x ng hi n nay trên th tr

c đ ra nh sau:

ng ch ng khoán TP.HCM nh th

nào ?
- Y u t nào tác đ ng đ n thông tin b t cân x ng trên th tr

ng ch ng khoán

TP.HCM ?

- Làm th nào đ gi m thông tin b t cân x ng trên th tr

ng ch ng khoán

TP.HCM?
3. PH M VI VĨ
3.1. P

m vi

IT

i

NG NGHIÊN C U C A LU N V N

c

Nh m gi i h n ph m vi nghiên c u theo nh m c tiêu đã đ ra, bài vi t t p
trung xem xét, phân tích đánh giá các y u t n m trong ph m vi sau:
- Th tr

ng ch ng khoán đ

c nghiên c u là th tr

ng ch ng khoán

TP.HCM.
- Vi c xác đ nh m c đ thông tin b t cân x ng và chi phí l a ch n b t l i s

đ

c tính d a trên các công ty b t đ ng s n có c phi u niêm y t vào ngày 02 tháng

01 n m 2015. Vì đây là th i đi m mà h u h t các công ty đ
- M c đ thông tin b t cân x ng ch đ
kh p l nh trên th tr
đ

c niêm y t.

c xem xét thông qua các giao d ch

ng chính th c, các giao d ch thông qua th a thu n s không

c xem xét.
- Th i gian nghiên c u đ

c ch n k t đ u tháng 02/01/2015 đ n ngày

31/12/2015.
3.2.

i

i
it

ng đ

c
c t p trung nghiên c u là các nhân t tác đ ng đ n s b t cân

x ng thông tin c a các doanh nghi p ngành B t đ ng s n niêm y t trên th tr
ch ng khoán TP.HCM.

ng


5

4. PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

Lu n v n này s d ng ph ng pháp nghiên c u các d li u qua th i gian
k t h p gi a lý lu n và th c ti n, thu th p s li u v n d ng mô hình đã nghiên
c u đ ki m ch ng s li u, phân tích k t qu và đ a ra k t lu n, g i ý nh m
gi m m c đ b t cân x ng thông tin c a các doanh nghi p ngành B t đ ng s n
nêm y t trên th tr

ng ch ng khoán thành ph H Chí Minh và nhà đ u t .

5. Ý NGH A C A NGHIÊN C U
-Ý

a

c i

Lu n v n góp ph n gi i quy t m t s v n đ sau:
- Phân tích và đánh giá th c tr ng thông tin báo cáo tài chính công b c a
các doanh nghi p niêm y t trên th tr

ng ch ng khoán TP.HCM qua các đ c đi m

v s b t cân x ng thông tin mà lu n v n xây d ng.
- Xây d ng mô hình m i quan h c a các y u t tác đ ng đ n s b t cân
x ng thông tin c a các CTNY ngành B S trên TTCK TPHCM.
- Thông qua k t qu th c nghi m, các đ xu t đ a ra có c s th c ti n h n
nh m h tr cho các ch th tham gia trên TTCK cách th c đ gi m m c đ b t cân
x ng TTBCTC và qua đó góp ph n khai thác ti m n ng đ u t vào th tr
khoán TP.HCM nói riêng và TTCK Vi t Nam nói chung.
6. B

C C LU N V N
Ngoài ph n m đ u và ph l c, lu n v n đ

Ch

ng 1: T ng quan các nghiên c u.

Ch

ng 2: C s lý thuy t

Ch

ng 3: Ph

Ch

ng 4: K t qu nghiên c u và bàn lu n

Ch

ng 5: K t lu n và ki n ngh .

ng pháp nghiên c u

c chia là 5 ch

ng:

ng ch ng


6

C

1

T NG QUAN CÁC NGHIÊN C U
1.1. CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN C U N

C NGOĨI

Lý thuy t thông tin b t cân x ng (Asymmetric Information) l n đ u tiên xu t
hi n vào nh ng n m 1970 và đ n n m 2001, các nhà khoa h c nghiên c u lý thuy t

này là George Akerlof, Michael Spence và Jose Stiglits đã đ

c nh n gi i Nobel

kinh t cho nh ng n l c nghiên c u c a lý thuy t v thông tin b t cân x ng.
Ti p theo Akerlof, Micheal Spence (1973) ch ra gi i pháp đ kh c ph c tình
tr ng thông tin b t cân x ng b ng c ch phát tín hi u m t cách trung th c và tin
c y đ n nh ng bên ít thông tin.V i vi c phát hi n này ng
có ch t l

ng cao ph i s d ng nh ng bi n pháp đ

bán hàng hóa có ch t l

i bán nh ng s n ph m

c coi là t n kém so v i ng

ng th p.Ví d c a vi c phát tín hi u th tr

công ty, t p đoàn n i ti ng th

ng tri n khai các ch

i

ng là vi c các

ng trình qu ng cáo đ t ti n,

vi c duy trì ch đ b o hành cho s n ph m tin c y cho khách hàng đ phát tín hi u
v ch t l

ng c a s n ph m và d ch v c a mình. Các CTNY duy trì t l c t c chi

tr b ng ti n m t cao và n đ nh đ phát tín hi u v kh n ng qu n lý dòng ti n
m nh và hi u qu ho t đ ng c a mình…
Nghiên c u c a m t h c gi kinh t n i ti ng trên th gi i v lý thuy t thông
tin b t cân x ng đã đ a ra khái ni m v thông tin b t cân x ng nh sau: “Thông tin
b t cân x ng trên TTCK x y ra khi m t ho c nhi u nhà đ u t s h u đ

c thông

tin riêng (Kyle, 1985 trích trong Ravi 2005) công b h n v m t công ty (Kim và
Verrecchia, 1994 và 1977 trích trong Ravi 2005) so v i các nhà đ u t còn l i. Nói
cách khác thông tin b t cân x ng xu t hi n khi ng

i mua và ng

i bán có các

thông tin khác nhau.
Dimitropoulos và c ng s (2009) nghiên c u v m i quan h gi a thông tin
BCTC và giá c phi u th c hi n trên TTCK Hy L p. Trong nghiên c u này, tác gi
đã s d ng mô hình h i quy OLS và thu th p d li u c a 101 CTNY trên TTCK
Athens t n m 1995 - 2004 đ ki m đ nh cho các gi thuy t đ a ra. K t qu nghiên


7

c u cho th y t l v n l u đ ng trên t ng tài s n và t su t sinh l i có tác đ ng tiêu
c c đ n thu nh p c phi u, trong khi đó t su t l i nhu n và doanh thu trên t ng tài
s n có nh h

ng tích c c đ n thu nh p c phi u.

Meek & Saudagara (1990); Saudagaran & Meek (1997) hay Zarzeski (1996)
nghiên c u xuyên qu c gia v công b ng thông tin.Trong đó, k t qu nghiên c u
c a Zarzeski (1996) trích trong nghiên c u c a Jeffrey J. Archambault và Marie E.
Archambault (2003) ch ra r ng m c đ công b thông tin ph thu c vào v n hóa và
s c m nh c a th tr

ng thông qua các y u t nh doanh thu xu t kh u, đòn b y tài

chính và quy mô công ty. Nghiên c u c a bà th c hi n trên 7 qu c gia v i 256 công
ty có quy mô nh ,v a và l n.
N m 2003, m t nghiên c u khác "A multinational test of determinants of
corporate disclosure"c a Jeffrey J. Archambault và Marie E. Archambault nghiên
c u mô hình các nhân t

nh h

công ty. Theo nhóm tác gi ,

ng đ n y u t quy t đ nh công b thông tin c a các
góc đ công ty, các y u t

nh h

ng đ n m c đ

công b TTTC c a doanh nghi p là: quy n s h u (ownership), tình tr ng niêm y t
(exchange lishtings), chính sách c t c (Dividends Dividends), ki m toán (Auditor)
và đòn b y tài chính (leverage).Ngoài ra, đ i v i quá trình ho t đ ng c a doanh
nghi p, Jeffrey và Maric cho r ng quá trình ho t đ ng c a doanh nghi p nh h

ng

đ n m c đ công b TTTC c a các CTNY. Quá trình ho t đ ng này g m: quy mô
công ty (Firm size), l nh v c kinh doanh (Number of industries) và doanh thu xu t
kh u (Foreign sales). B ng nghiên c u th c nghi m đ ki m đ nh các gi thuy t
nghiên c u trên v i m u kh o sát là 1.000 công ty công nghi p hàng đ u

41 qu c

gia (trong quá trình ch y mô hình thì ch còn l i 33 qu c gia), Jeffrey J. và Marie E.
Archambault đã đ a ra đ

c mô hình h i quy v s t

ng quan gi a m c đ công

b thông tin nói chung và TTTC nói riêng c a doanh nghi p v i các nhân t
h

nh

ng đã nêu trên. Jeffrey J. và Marie E. Archambault k t lu n r ng công b thông

tin nh là m t ch c n ng c a v n hóa, h th ng chính tr và kinh t qu c gia và các

h th ng chính sách tài chính v i ho t đ ng c a công ty. K t qu th c nghi m c a
nhóm tác gi cho th y, m i nhóm nhân t trên đ u nh h

ng đáng k đ n quá trình


8

công b thông tin, ngay c đ i v i nh ng nhân t mà trong các nghiên c u tr
kh ng đ nh là không có quan h v i quá trình công b thông tin thì
này tác gi c ng đã ch ng minh là khá quan tr ng. Riêng

c

nghiên c u

góc đ công ty, k t qu

th c nghi m c a nhóm tác gi cho r ng, h u h t các nhân t tài chính và ho t đ ng
đ u nh h

ng đ n m c đ công b thông tin nói chung và TTTC nói riêng. Riêng

các nhân t nh : đòn b y tài chính và chính sách c t c không có nh h

ng đ n

m c đ b t cân x ng thông tin.
Ti p theo các nghiên c u trên,
TTTC trong ph m vi m t qu c gia,

góc đ nghiên c u m c đ b t cân x ng
châu Á, n m 2005, nhóm tác gi Cheung và

c ng s trong nghiên c u"Determinants of Coporate Disclosure and Transparency:
Evidence from Hong Kong and Thailand" đã xem xét các m c đ công b thông tin
và tính b t cân x ng c a các CTNY
Nghiên c u đ a ra 2 nhóm nhân t

2 th tr

nh h

ng là Thái Lan và H ng Kông.

ng đ n m c đ công b thông tin và tính

b t cân x ng thông tin là: nhóm nhân t tài chính và nhóm nhân t qu n tr công ty.
Trong nhóm nhân t tài chính, các tác gi đ a ra mô hình 5 bi n tài chính có nh
h

ng đ n m c đ công b và tính b t cân x ng c a TTTC g m: quy mô công ty,

đòn b y tài chính, tình hình tài chính (financial performance), tài s n th ch p
(collateral assets) và hi u qu s d ng tài s n (assets utilization).
v qu n tr công ty, nhóm tác gi cho r ng các bi n có nh h

i nhóm nhân t

ng đ n m c đ công

b và tính b t cân x ng c a thông tin g m: m c đ t p trung quy n s h u, c c u
c a H QT và quy mô c a H QT. Nghiên c u trên c a nhóm tác gi đã th c hi n
kh o sát v i s l

ng 265 CTNY trên TTCK Thái Lan và 148 CTNY trên TTCK

H ng Kông. K t qu nghiên c u ch ra r ng: m c đ công b và tính b t cân x ng
thông tin c a các công ty Thái Lan thì cao h n nhi u so v i các công ty

H ng

Kông.V các nhân t

nhóm

nh h

ng đ n tính b t cân x ng c a các CTNY thì

nhân t tài chính: các nhân t nh quy mô công ty, hi u qu s d ng tài s n, giá tr
tài s n th ch p và kh n ng sinh l i dài h n c a doanh nghi p nh h
b t cân x ng và m c đ công khai thông tin c a các CTNY
l i không nh h

ng đ n các công ty

ng đ n tính

H ng Kông, nh ng

Thái Lan. Trong khi đó, các nhân t qu n tr


9

công ty nh quy mô và c c u H QT có nh h
Thái Lan nh ng l i không nh h

ng đ n m c đ công b thông tin

ng đ n m c đ công b thông tin

H ng

Kông. Riêng bi n "t l các giám đ c đi u hành không ph i là thành viên c a
H QT" (trong bi n c c u c a H QT) càng l n thì tính b t cân x ng và m c đ
công b thông tin c a các CTNY càng cao và tính b t cân x ng càng gi m

c Thái

Lan và H ng Kông. Nghiên c u c ng đã th c nghi m đ xác đ nh các nhân t
h

nh

ng đ n m c đ công b và tính b t cân x ng thông tin và k t lu n r ng qu n tr

công ty t t d n đ n vi c công b thông tin s t t h n
Trong quá trình phát tri n c a n n kinh t , ng

đ c n lý gi i nh t i sao

th tr

ng thái Lan.

i ta g p ph i hàng lo t các v n

m t s qu c gia, ngân hàng l i áp d ng lãi su t cho vay

l i cao g p 2 đ n 3 l n m c bình th

ng đ i v i m t s doanh nghi p? T i sao các

công ty l i ch p nh n b ra hàng t đ ng vào các chi n d ch qu ng cáo?... nh ng
câu h i thu c nh ng l nh v c khác nhau nh ng đ u ph n ánh m t hi n t
bi n mà Akerlof đã ch ra trong bài vi t có t a đ “th tr

ng ph

ng trái chanh” (Akerlof,

1970), trong đó ông lý lu n r ng: trong hai bên tham gia giao d ch, m t bên th
có nhi u thông tin h n bên kia.

ó chính là hi n t

ng

ng thông tin b t cân x ng

(asymmetric information)
1.2. CÁC CỌNG TRỊNH NGHIÊN C U TRONG N
Th tr

C

ng t p trung là các S giao d ch ch ng khoán hay Trung tâm giao d ch

ch ng khoán. T i S giao d ch ch ng khoán, các giao d ch đ
đ a đi m; các l nh đ

c t p trung t i m t

c chuy n t i sàn giao d ch và tham gia vào quá trình ghép

l nh đ hình thành nên giá giao d ch. Lê V n T và c ng s (2005, 139) có nói r ng
th tr

ng ch ng khoán là n i giao d ch ch ng khoán.Ngh a là

mua bán ch ng khoán thì đó là ho t đ ng c a th tr
có th là th tr

ng OTC, các giao d ch đ
ng này đ

ng OTC (over the counter). Trên th

c ti n hành qua m ng l

phân tán trên kh p qu c gia và đ
tr

ng ch ng khoán.Tuy nhiên, đó

ng ch ng khoán có t ch c ho c không có t ch c, t p trung hay

không t p trung, phi t p trung còn g i là th tr
tr

đâu có giao d ch

i các công ty ch ng khoán

c n i v i nhau b ng m ng đi n t . Giá trên th

c hình thành theo ph

ng th c th a thu n (Ngu n: Công ty ch ng