Cấu trúc hình tượng thơ và âm điệu độc đáo trong bài thơ sóng của xuân quỳnh

Cấu trức hình tượng thơ và âm điệu độc đáo trong bài thơ Sóng của Xuân
Quỳnh
I. Hai hình tượng “sóng” – “em”
1.

Cấu trúc hình tượng thơ “sóng” khá độc đáo. Đọc bài thơ, ta thấy hiện lên
hình ảnh người con gái đứng trước biển, đối diện với đại dương để rồi suy tư
khát khao. Trước mỗi phát hiện về sóng, về biển cả, người con gái đứng
trước biển, đối diện với đại dương để rồi suy tư, khát khao. Trước mỗi phát
hiện về sóng, về biển cả, người con gái ấy lại liên tưởng đến tình yêu của
mình và muôn thuở của nhân loại. Bởi thế, mỗi một khám phá về Sóng cũng
là một phát hiện về trái tim của người con gái đáng yêu.

2.

Có thể nói, sóng là một hình tượng ẩn dụ, là sự hóa thân, phân thân của
người phụ nữ. “Sóng” và “em”, hai hình tượng xuyên suốt bài thơ, sóng đôi
với nhau, khi tách rời, khi hòa hợp, khi chuyển hóa sang nhau. Tuy hai mà
một, tuy một mà hai

Tìm hiểu khổ 3 + 4 bài thơ “Sóng” – Xuân Quỳnh:
II. Âm điệu độc đáo:
•

Một ca khúc lôi cuốn người nghe trước hết bằng giai điệu, tiết tấu. Một bài
thơ hay bao giờ cũng lay động tâm hồn người đọc bởi âm điệu. Có khi ta
chưa kịp hiểu hình ảnh, chi tiết đã bị âm điệu cuốn đi khiến hồn ta xao
xuyến


•

Đến với “Sóng” của Xuân Quỳnh cũng vậy, khi ta chưa kịp hiểu hết ý nghĩa
của Sóng thì đã bị cuốn theo âm điệu của “Sóng”. Âm điệu của sóng biển và
sóng lòng. Rạo rực đến xôn xao, khát khao đến khắc khoải, có một hình
tượng sóng được vẽ lên bằng âm điệu, một âm điệu dồn dập, chìm nôi, miên
man, xuyên suốt cả bài

•

Làm nên âm điệu “Sóng” độc đáo ấy không thể không nói đến vai trò của
thơ. Những câu thơ năm chữ, nối nhau khéo gợi cái miên man, vô hồi, vô
hạn của sóng, của biển khơ, của đại dương. Nhịp thơ linh hoạt, khi 2/3, khi
lại 3/2, khi 2/2/1 đã mô phỏng tài tình sự đổi thay mau lẹ của nhịp sóng. Lại
thêm các từ, vế câu, cặp câu đi liền kề được tổ chức theo lối tương xứng, hô
ứng, trùng điệp, vế tiếp vế, câu tiếp câu. Cứ thế, cặp này lướt qua, cặp khác
đã xuất hiện tự như con sóng lắng xuống, con sóng khác đã trào lên:

Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức


•

Có thể nói âm điệu thơ, nhịp điệu thơ gợi lên hình ảnh con sóng trên mặt

biển mênh mang khi trầm khi bổng khi thăng khi giáng, vô hồi, vô hạn. Ta
cứ thấy trong âm điệu nhấp nhô của những con sóng nối tiếp nhau, gối lên
nhau, xô đuổi nhau, chạy suốt dọc bài thơ để lại những dư vang bất tận