Tuần 13. Cảnh ngày hè (Bảo kính cảnh giới)

CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ ĐẾN
DỰ TIẾT HỌC NGÀY HÔM NAY
MÔN : NGỮ VĂN
LỚP : 10A1


TiÕt
38

( Bảo kính cảnh giới – Bài 43 )



Tiết 38

. Tiểu dẫn
Phn tiu dn trỡnh by my ni dung ? ú l nhng
dung
no?
Tập thơ Quốcni
âm
thi
tập
: 254 bi
Gm
nhng
bit ca
emng
vời
tpNguyễn
th Quc

a.Nội dung: Nờu
Phản
ánhhiu
vẻ đẹp
con
Trãi: ngời
õm thi tp ?
anh
hùng với lí tởng nhân nghĩa, yêu nớc thơng dân; nhà thơ
với tình
b. Nghệ thuật: Việt hóa thơ thất ngôn bát cú Đờng luật,
yêu thiên nhiên, quê hơng, con ngời, cuộc sống
sáng tạo thể thất ngôn xen lục ngôn.
Vô đề
c. Bố
- cục:
Chia thành 4 phần:Môn thì lệnh
Môn hoa mộc
Môn cầm thú
Ngôn

chí thuật
Mạn
Tự thán
hần Vô đề đợc sắp xếp thành các mục:
Tự thuật
Bảo kính cảnh giới


Tiết 38

Bài thơ Cảnh ngày hè
a. Xuất xứ:

Em hóy nờu xut x ca bi th ?

- Bi số 43 trong mục Bảo kính cảnh giới phần Vô đề
tập thơ Quốc âm thi tập.
- Bi th khụng cú nhan , c ỏnh s th t 43.
- Nhan : Cnh ngy hố do ngi biờn son sgk t.
- õy l bi th tiờu biu nht ca chựm th( 61 bi).
Em hóy nờu hon cnh sỏng tỏc bi th?
b. Hoàn cảnh
sáng tác:
- Trong khoảng thời gian nhà thơ ở ẩn tại Côn
Sơn


Tiết 38

II. Đọc hiểu văn bản
1. Đọc giải thích từ ngữ
Rồi / hóng mát / thuở ngày trờng
Hoè lục đùn đùn / tán rợp giơng
Thạch lựu hiên / còn phun thức đỏ
Hồng liên trì / đã tiễn mùi hơng
Lao xao chợ cá / làng ng phủ
Dắng dỏi cầm ve / lầu tịch dơng
Dẽ có Ngu cầm / đàn một tiếng
Dân giàu đủ / khắp đòi phơng

Tiết 38
Rồi hóng mát thuở ngày tr
(Rỗi
rãi)
(ngày dài)
ờng
(Mu
(Tỏn
ging
Hoèxanh
lục thẫm)
đùn đùn
tán
rợp lờn
gi che rp)

ơng
(màu vẻ, dáng vẻ)

Thạch lựu hiên còn phun
(sen
hồng
ở ao)(ngát, nức)
thức
đỏ

Hồng liên trì đã(làng
tiễnchài

mùilới)h
ơng
(inh ỏi) ( Ting ve kờu nh ting n)
(mặt trời lặn)

Lao xao chợ cá làng ng phủ
(lẽ ra)

(đàn)

Dắng dỏi cầm ve lầu tịch d
ơng
(nhiề


Tiết 38
2. B cc :
Xỏc nh b cc bi th ?
- 6 cõu th u : Bc tranh thiờn nhiờn, cuc sng.
- 2 cõu th cui : Tm lũng u ỏi vi dõn, vi nc.

3. Phõn tớch :
. Vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên, cuộc sống (6 cõu u)
Ri húng mỏt thu ngy trng
Hoè lục đùn đùn tán rợp giơng
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hơng
Lao xao chợ cá làng ng phủ
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dơng

TiÕt 38
3. Phân tích :

VÎ ®Ñp bøc tranh thiªn nhiªn, cuéc sèng : ( 6 câu thơ đầu)
- Hoàn cảnh của nhà thơ :
“Rồi / hóng mát / thuở ngày trường”
Nguyễn Trãi đến với thiên nhiên trong hoàn
cảnh như thế nào ?


Rỗi rãi, ngồi hóng mát suốt cả ngày dài


TiÕt 38
3. Phân tích :

VÎ ®Ñp bøc tranh thiªn nhiªn, cuéc sèng
- Hoàn cảnh của nhà thơ: ( câu thơ đầu)
“Rồi / hóng mát / thuở ngày trường”
- “Rồi”: rảnh rỗi; hóng mát: dạo chơi để tâm hồn thanh thản
- “Thuở ngày trường”: ngày rộng tháng dài
+ Nguyễn Trãi đón nhận cảnh sắc thiên nhiên khi nhàn rỗi, tâm
hồn thư thái, khí trời mát mẻ.
+ Hoàn cảnh hiếm hoi của nhà thơ.


Tiết 38

3. Phõn tớch :

Vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên, cuộc sống :
- Bc tranh thiờn nhiờn, cuc sng ( 5 cõu th tip theo)
Hoè lục đùn đùn tán rợp giơng
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hơng
Lao xao chợ cá làng ng phủ
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dơng


©y hoÌ mµu xanh thÉm, ®ïn ®ïn t¸n l¸ gi¬ng lªn che rî


C©y th¹ch lùu bªn hiªn cßn phun hoa mµu ®á thắ


Sen hång trong ao ®· to¶ ng¸t


TiÕng lao xao cña phiªn chî c¸ lµng chµi líi


g ve inh ái nh tiÕng ®µn bªn ng«i lÇu lóc mÆt trêi s¾


TiÕt 38

CÂU HỎI THẢO LUẬN
NHÓM

1. Bức tranh thiên nhiên, cuộc sống được tác giả

miêu tả như thế nào? ( hình ảnh - âm thanh –
màu sắc ; cảnh vật – con người )(Nhóm 1,
3, 5…)
2. Nhận xét về cách sử dụng từ ngữ? Nét sáng tạo
của tác giả Nguyễn Trãi trong đoạn thơ?
Tác giả đón nhận cảnh vật bằng những giác
quan nào? Điều này có tác dụng gì?(Nhóm 2, 4,
6…)


TiÕt 38

3. Phân tích :
VÎ ®Ñp bøc tranh thiªn nhiªn, cuéc sèng

1. Bức tranh thiên nhiên, cuộc sống được
tác giả miêu tả như thế nào ? ( hình
ảnh - âm thanh – màu sắc ; cảnh vật –
con người )(Nhóm 1, 3, 5…)


Tiết 38
3. Phõn tớch :

Vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên, cuộc sống :
- Bc tranh thiờn nhiờn, cuc sng rt sinh ng v y sc sng
Phối hợp hài hoà đờng nét hình ảnh, màu sắc, âm than
- Hình ảnh : hoè, thạch lựu, sen, làng ng phủ,
lầusắc
tịch :dlục,

ơng.đỏ, hồng, vng.
- Màu
- Âm thanh : lao xao ch cỏ, dắng dỏi cm ve.
- Cú con ngi v cnh vt.
- Thi gian : ang lỳc cui ngy ( lỳc mt tri sp ln). Nhng s
sng thỡ khụng ngng li
- Bc tranh thiờn nhiờn c miờu t t gn n xa : Hũe,
hiờn, ao thỡ gn; lng ng ph, lu tch dng thỡ xa hn.
Thiên nhiên tơi tắn, rực rỡ, rộn rã; cuộc sống
con ngời


TiÕt 38
3. Phân tích :

VÎ ®Ñp bøc tranh thiªn nhiªn, cuéc sèng

Nhận xét về cách sử dụng từ ngữ,
Nét sáng tạo của tác giả Nguyễn
Trãi trong đoạn thơ? ( Nhóm
2,4,6… )


Tiết 38
3. Phõn tớch :

Vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên, cuộc sống
Hoè lục đùn đùn tán rợp giơng
Thạch lựu hiên /còn phun thức đỏ
Hồng liên trì /đã tiễn mùi hơng

Lao xao chợ cá làng ng phủ
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dơng

+ Từ ngữ:
Sử dụng các động từ mạnh (đùn đùn, phun,)
iễn tả sức sống căng đầy chất chứa bên trong tạo vật.


Tiết 38

3. Phõn tớch :
Vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên, cuộc sống
Rồi / hóng mát / thuở ngày trờng
Hoè lục đùn đùn tán rợp giơng
Thạch lựu hiên /còn phun thức đỏ
Hồng liên trì / đã tiễn mùi hơng
Lao xao chợ cá làng ng phủ
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dơng
- Nột sỏng to ca Nguyn Trói :
- Th Nụm ng lut chen lc ngụn.
- Cõu 1 l cõu th 6 ch. ( ngt nhp 1/2/3 )
- Cõu 3, 4 cú cỏch ngt nhp 3/4 . ( Th ng ngt nhp 4/3).
- Cõu 5, 6 ng t c o lờn trc danh t.
- Bút phápdiễn
tả : tả trạng thái tinh thần của cảnh vật
Tập trung sự chú ý của ngời đọc, làm nổi bật hơn
cảnh vật trong ngày hè.


Tiết 38

3. Phõn tớch :

Vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên, cuộc sống
Hoè lục đùn đùn tán rợp giơng
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hơng
Lao xao chợ cá làng ng phủ
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dơng

- Tỏc gi ún nhn cnh vt bng nhng
giỏc quan no?iu ny cú tỏc dng
gỡ? ( Nhúm 2,4,6 )


Tiết 38
3. Phõn tớch :

Vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên, cuộc sống
Hoè lục đùn đùn tán rợp giơng
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hơng
Lao xao chợ cá làng ng phủ
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dơng
- Tỏc gi ún nhn cnh vt bng nhiu giỏc quan:
Thị giác, khứu giác, thính giácv c s liờn tng
ca tỏc gi
Bức tranh ngày hè sinh động, đầy sức sống và
sự giao cảm mạnh mẽ nhng tinh tế của tâm hồn
nhà thơ với cảnh vật.