Tuần 12. Khái quát văn học Việt Nam từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX

KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM
TỪ THẾ KỈ X ĐẾN HẾT THẾ KỈ XIX


NỘI DUNG CHÍNH
• CÁC THÀNH PHẦN CỦA VĂN HỌC TỪ THẾ KỈ
X ĐẾN HẾT THẾ KỈ XIX
• CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN CỦA VĂN HỌC
TỪ THẾ KỈ X ĐẾN HẾT THẾ KỈ XIX
• NHỮNG ĐẶC ĐIỂM LỚN VỀ NỘI DUNG CỦA
VĂN HỌC TỪ THẾ KỈ X ĐẾN HẾT THẾ KỈ XIX
• NHỮNG ĐẶC ĐIỂM LỚN VỀ NGHỆ THUẬT
CỦA VĂN HỌC TỪ THẾ KỈ X ĐẾN HẾT THẾ KỈ
XIX


CÁC THÀNH PHẦN CỦA VĂN
HỌC TỪ THẾ KỈ X ĐẾN HẾT THẾ
KỈ XIX (VĂN HỌC TRUNG ĐẠI)

• VĂN HỌC CHỮ HÁN
• VĂN HỌC CHỮ NÔM


VĂN HỌC CHỮ HÁN
• ĐƯỢC SÁNG TÁC BẰNG CHỮ HÁN

• NHỮNG THỂ LOẠI: CHIẾU, BIỂU, CÁO,
TRUYỆN TRUYỀN KÌ, TIỂU THUYẾT
CHƯƠNG HỒI, PHÚ,…
 THÀNH TỰU NGHỆ THUẬT TO LỚN

BÀI THƠ “CẢM HOÀI”
ĐẶNG DUNG


HAI CÂU ĐỐI CHỮ HÁN
Hai câu đối sau tương truyền là của Cao Bá Quát
經經經經經經經
經經經經經經經
Phiên âm Hán-Việt:
Kinh thế hữu tài giai bách luyện
Độc thư vô tự bất thiên kim
經經經經經經經
經經經經經經 ( 經 ) 經
Phiên âm Hán-Việt:
Thập tải luân giao cầu cổ kiếm
Nhất sinh đê thủ bái mai hoa


PHU VĂN LÂU

S
ô
n
g
H
ư
ơ
n

g
P
h
u
V
ă
n
L
â
u
,
n
ơ
i
t
h
ư
ờ
n
g
d
i
ễ
n
r
a
c
á
c
c

u
ộ
c
t
h
ả
t
h
ơ
t
h
u
ở
t
r
ư


CHỮ HÁN THƯỜNG ĐƯỢC
TREO NƠI TRANG TRỌNG


VĂN HỌC CHỮ NÔM

• SÁNG TÁC BẰNG CHỮ NÔM
• THỂ LOẠI: CHỦ YẾU LÀ THƠ, ÍT VĂN XUÔI;
TIẾP THU PHÚ, VĂN TẾ, THƠ ĐƯỜNG LUẬT,
…; SÁNG TẠO NGÂM KHÚC, TRUYỆN THƠ,
HÁT NÓI,..; VIỆT HÓA THƠ ĐƯỜNG,…

TRUYỆN NÔM


CHỮ QUỐC NGỮ


CÁC GIAI ĐOẠN CỦA VĂN HỌC TỪ
THẾ KỈ X ĐẾN HẾT THẾ KỈ XIX
• GIAI ĐOẠN TỪ THẾ KỈ X ĐẾN HẾT THẾ KỈ XIV
• GIAI ĐOẠN TỪ THẾ KỈ XV ĐẾN HẾT THẾ KỈ
XVII
• GIAI ĐOẠN TỪ THẾ KỈ XVIII ĐẾN NỬA ĐẦU
THẾ KỈ XIX
• GIAI ĐOẠN CUỐI THẾ KỈ XIX


GIAI ĐOẠN TỪ THẾ KỈ X ĐẾN
HẾT THẾ KỈ XIV

•
•
-

HOÀN CẢNH LỊCH SỬ…
NHỮNG BIỂU HIỆN CỦA NỀN VĂN HỌC:
Phương diện nội dung…
Phương diện nghệ thuật…
Một số tác phẩm, tác giả tiêu biểu…

Hoạt động trao đổi và trình bày

• Chia nhóm và chọn nhóm trưởng
• Thực hiện các yêu cầu như ở giai đoạn đầu
tiên
• Học sinh trình bày trong 10’
• Giáo viên nhấn mạnh một số vấn đề về nội
dung và nghệ thuật tiêu biểu của 3 giai đoạn
sau


NHỮNG ĐẶC DIỂM LỚN VỀ NỘI
DUNG

• CHỦ NGHĨA YÊU NƯỚC
• CHỦ NGHĨA NHÂN ĐẠO
• CẢM HỨNG THẾ SỰ


CHỦ NGHĨA YÊU NƯỚC
• CNYN mang âm điệu hào hùng, bi tráng…
• CNYN thể hiện…
(ý thức độc lập tự chủ, tự cường, tự hào dân
tộc; lòng căm thù giặc, ca ngợi những người
hi sinh vì đất nước; tình yêu thiên nhiên dất
nước)
 Hãy nêu một số tác phẩm đã học ở cấp 2 của
nền văn học trung đại có biểu hiện của
CNYN?

CẢM NHẬN CỦA BẢN THÂN

BÀI THƠ “QUY HỨNG”
NGUYỄN TRUNG NGẠN
(sgk Ngữ Văn 10 trang 142)


CHỦ NGHĨA NHÂN ĐẠO
• CNNĐ bắt nguồn từ truyền thống…
• CNNĐ biểu hiện…
(lối sống tràn đầy tình nghĩa yêu thương;
khẳng định và đề cao quyền con người, lên
án tố cáo những thế lực bạo tàn chà đạp
quyền làm người,…)
 Hãy nêu một số tác phẩm đã học ở cấp 2 của
nền văn học trung đại có biểu hiện của
CNNĐ?


CẢM NHẬN CỦA BẢN THÂN

Tác phẩm “Truyện người con gái Nam Xương”
của Nguyễn Dữ


CẢM HỨNG THẾ SỰ

• Những biểu hiện của cảm hứng thế sự

• Cho ví dụ


NHỮNG ĐẶC ĐIỂM LỚN VỀ
NGHỆ THUẬT

• TÍNH QUY PHẠM VÀ VIỆC PHÁ VỠ TÍNH QUY
PHẠM
• KHUYNH HƯỚNG TRANG NHÃ VÀ XU
HƯỚNG BÌNH DỊ
• TIẾP THU VÀ VIỆT HÓA NHỮNG TINH HOA
CỦA VĂN HỌC NƯỚC NGOÀI


TÍNH QUY PHẠM VÀ VIỆC PHÁ
VỠ TÍNH QUY PHẠM
•
•

TÍNH QUY PHẠM về
Quan điểm văn học
Tư duy nghệ thuật
Thể loại văn học
Ở cách sử dụng thi liệu
PHÁ VỠ TÍNH QUY PHẠM


VÍ DỤ TÍNH QUY PHẠM
(Văn bản 1)
TRỜI CHIỀU BẢNG LẢNG BÓNG HOÀNG HÔN

TIẾNG ỐC XA ĐƯA VẲNG TRỐNG DỒN
GÁC MÁI NGƯ ÔNG VỀ VIỄN PHỐ
GÕ SỪNG MỤC TỬ LẠI CÔ THÔN
NGÀN MAI GIÓ CUỐN CHIM BAY MỎI
DẶM LIỄU SƯƠNG SA KHÁCH BƯỚC DỒN
KẺ CHỐN CHƯƠNG ĐÀI NGƯỜI LỮ THỨ
LẤY AI MÀ KỂ NỖI HÀN ÔN


VÍ DỤ TÍNH BẤT QUY PHẠM
(Văn bản 2)
RỒI, HÓNG MÁT THUỞ NGÀY TRƯỜNG
HÒE LỤC ĐÙN ĐÙN TÁN RỢP GIƯƠNG
THẠCH LỰU HIÊN CÒN PHUN THỨC ĐỎ
HỒNG LIÊN TRÌ ĐÃ TIỄN MÙI HƯƠNG
LAO XAO CHỢ CÁ LÀNG NGƯ PHỦ
DẮNG DỎI CẦM VE LẦU TỊCH DƯƠNG
LẼ CÓ NGU CẦM ĐÀN MỘT TIẾNG
DÂN GIÀU ĐỦ KHẮP ĐÒI PHƯƠNG


KHUYNH HƯỚNG TRANG NHÃ
VÀ XU HƯỚNG BÌNH DỊ
•
•

KHUYNH HƯỚNG TRANG NHÃ biểu hiện
Đề tài, chủ đề
Hình tượng nghệ thuật
Ngôn ngữ nghệ thuật

XU HƯỚNG BÌNH DỊ biểu hiện…
 Hãy tìm trong 2 văn bản thơ trên những yếu
tố trang nhã và yếu tố bình dị