Bài 26. Chương trình địa phương (phần tiếng việt)

theo)
CHIEÁC LÖÔÏC(Tiếp
NGAØ

Nguyễn Quang Sáng



TIẾT 133. CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN TIẾNG VIỆT (tt)
(Tiếp
theo)
CHIEÁC
LÖÔÏC
NGAØ
1. Đọc các câu ca dao, tục ngữ sau (chú ý những từ in đậm) và

điền vào bảng phân tích theo mẫu
a.

Nguyễn Quang Sáng

Chèo ghe sợ sấu cắn chưn

Xuống bưng sợ đỉa, lên rừng sợ ma
(Ca dao)
b. Ăn cúi trốc, kéo nốc kêu làng.
(Tục ngữ)
c.

Anh về, em nắm vạt áo, em la làng

Biểu anh bỏ chữ thương chữ nhớ lại giữa đàng cho em.
(Ca dao)


TIẾT 133. CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN TIẾNG VIỆT (tt)
(Tiếp
theo)
CHIEÁC
LÖÔÏC
NGAØ
1. Đọc các câu ca dao, tục ngữ sau (chú ý những từ in đậm) và

điền vào bảng phân tích theo mẫu
Câu Từ địa
phương
1. Ghe
2. Chưn
a
3. Bưng

b

c

Từ địa phương
Câu
a. Chèo ghe sợ sấu cắn chưn

Thuộc địa Nghĩa ( hoặc từ toàn Xuống bưng sợ đỉa, lên rừng sợ ma
phương

dân tương ứng)
(Ca dao)

Nam Bộ
Nam Bộ

Thuyền
b. Ăn cúi trốc, kéo nốc kêu làng.
Chân
(Tục ngữ)
Vùng
đồng
lầy
ngập
Nam Bộ
nước, mọc nhiều cỏ lác

1. Trốc Trung Bộ Đầu
2. Nốc Trung Bộ Thuyền có mui
1. La

Nguyễn Quang Sáng

TB, NB

Kêu, gọi lớn

2. Biểu TB, NB

Bảo

3. Đàng TB, NB

Đường

c. Anh về, em nắm vạt áo, em la làng
Biểu anh bỏ chữ thương chữ nhớ lại giữa
đàng cho em.
(Ca dao)


TIẾT 133. CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN TIẾNG VIỆT (tt)
(Tiếp
theo)
CHIEÁC
LÖÔÏC
NGAØ
2. Tìm từ ngữ địa phương trong đoạn trích sau. Những từ ngữ đó

Nguyễn Quang Sáng

thuộc phương ngữ nào? Việc sử dụng từ ngữ trong các đoạn trích
có tác dụng gì ?
a.

- Phương ngữ : Trung Bộ
- Tác dụng:
+ Thể hiện người mẹ Miền
Trung mạnh mẽ, bộc trực,
yêu nước.

+ Tác phẩm sống động
hơn, gợi cảm hơn.

Gan chi gan rứa mẹ nờ?
Mẹ rằng: Cứu nước mình chờ chi ai?
Chẳng bằng con gái, con trai
Sáu mươi còn một chút tài đò đưa
Tàu bay hắn bắn sớm trưa
Thì tui cứ việc sớm trưa đưa đò …
Ghé tai mẹ, hỏi tò mò:
Cớ răng ông cũng ưng cho mẹ chèo?
Mẹ cười: Nói cứng phải xiêu
Ra khơi ông còn dám, tui chẳng liều bằng ông!
Nghe ra, ông cũng vui lòng
Tui đi, còn chạy ra sông dặn dò:
“Coi chừng sóng lớn gió to
Màn xanh đây mụ, đắp cho kín mình”
(Mẹ Suốt, Tố Hữu)


TIẾT 133. CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN TIẾNG VIỆT (tt)
theo)
CHIEÁC LÖÔÏC(Tiếp
NGAØ

Nguyễn Quang Sáng
b. Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời.

(Mùa xuân nho nhỏ, Thanh Hải)

- Phương ngữ : Trung Bộ
- Tác dụng: + giọng thơ trở nên đằm thắm.
+ bộc lộ cảm xúc say sưa, ngây ngất của mình
trước mùa xuân.


TIẾT 133. CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN TIẾNG VIỆT (tt)
(Tiếp
theo)
CHIEÁC
NGAØ
3. Hãy tìm những
đoạn thơ,LÖÔÏC
văn, ca dao,
tục
ngữ hoặc lời bài hát
Quang
Sáng
có sử dụng từ địa phương rồi chỉ ra Nguyễn
các từ địa
phương
tương ứng
với từ toàn dân ?
Các câu ca dao, tục ngữ, đoạn thơ, văn
hoặc bài hát

Từ địa phương

Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
(Quê hương, Tế Hanh)

Ghe

Sáng ra bờ suối, tối vào hang
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.
(Tức cảnh Pác Bó, Hồ Chủ Tịch)
Trước gây việc dữ tại mầy
Truyền quân bốn phía phủ vây bịt bùng.
(Truyện Lục Vân Tiên, Nguyễn Đình Chiểu)

Bẹ

(TB, NB)

(Miền Bắc)
Mầy
(Miền Nam)

Từ ngữ toàn dân

Thuyền

Ngô

Mày

theo)
CHIEÁC LÖÔÏC(Tiếp
NGAØ

Nguyễn Quang Sáng