DSpace at VNU: Quản lý phòng ngừa tình trạng học sinh bỏ học ở Trường phổ thông dân tộc bán trú huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (253.74 KB, 13 trang )
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
MAI TRỌNG THUYẾT
QUẢN LÝ PHÒNG NGỪA TÌNH TRẠNG HỌC SINH
BỎ HỌC Ở TRƢỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ
HUYỆN TUẦN GIÁO, TỈNH ĐIỆN BIÊN
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
HÀ NỘI – 2015
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
MAI TRỌNG THUYẾT
QUẢN LÝ PHÒNG NGỪA TÌNH TRẠNG HỌC SINH
BỎ HỌC Ở TRƢỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ
HUYỆN TUẦN GIÁO, TỈNH ĐIỆN BIÊN
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 01 14
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Dƣơng Thị Hoàng Yến
HÀ NỘI – 2015
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn những tấm lòng, sự nhiệt thành
của các thầy cô giáo đang công tác tại trường Đại học Giáo dục, Đại
học Quốc gia Hà Nội - những người đã tận tình giảng dạy, chỉ bảo
chúng tôi trong suốt khóa học..
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Dương Thị Hoàng
Yến, người đã tận tâm chỉ dạy, hướng dẫn tôi trong quá trình học tập và
quá trình hoàn thành luận văn.
Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, bạn bè, những người đã
luôn ở bên, chăm sóc, động viên và tin tưởng tôi trong suốt khóa học.
Hà Nội, ngày 08 tháng 01 năm 2016
Tác giả
Mai Trọng Thuyết
i
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CBQL:
Cán bộ quản lý
CLB:
Câu lạc bộ
CNH, HĐH:
Công nghiệp hóa – hiện đại hóa
CNTT:
Công nghệ thông tin
CSVC:
Cơ sở vật chất
GVCN:
Giáo viên chủ nhiệm
HĐTNST:
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo
KT-XH:
Kinh tế - xã hội
PHHS:
Phụ huynh học sinh
PPDH:
Phương pháp dạy học
PTDTBT:
Phổ thông dân tộc bán trú
SGK:
Sách giáo khoa
THCS:
Trung học cơ sở
THPT:
Trung học phổ thông
UBND:
Ủy ban nhân dân
XHHGD:
Xã hội hóa giáo dục
ii
MỤC LỤC
Lời cảm ơn ....................................................................................................... i
Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt ............................................................ ii
Mục lục ............................................................................................................. iii
Danh mục các bảng ........................................................................................ vii
Danh mục các biểu đồ .................................................................................... viii
MỞ ĐẦU ........................................................ Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ PHÒNG NGỪA TÌNH
TRẠNG HỌC SINH BỎ HỌC CỦA HIỆU TRƢỞNG TRƢỜNG PHỔ
THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TRUNG HỌC CƠ SỞError! Bookmark not
defined.
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .................. Error! Bookmark not defined.
1.2. Phòng ngừa tình trạng học sinh bỏ học ở trường PTDTBT THCS .. Error!
Bookmark not defined.
1.2.1. Học sinh bỏ học ..................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Đặc điểm của học sinh THCS ............... Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Trường PTDTBT THCS ....................... Error! Bookmark not defined.
1.2.4. Hoạt động phòng ngừa tình trạng học sinh bỏ học ở trường PTDTBT
THCS ............................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến tình trạng học sinh bỏ học ở trường
PTDTBT THCS............................................... Error! Bookmark not defined.
1.3. Quản lý phòng ngừa tình trạng học sinh bỏ học của hiệu trưởng trường
PTDTBT THCS............................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.1. Khái niệm quản lý nhà trường .............. Error! Bookmark not defined.
1.3.2. Hiệu trưởng trường PTDTBT THCS .... Error! Bookmark not defined.
1.3.3. Nội dung quản lý phòng ngừa tình trạng học sinh bỏ học ở trường
PTDTBT THCS............................................... Error! Bookmark not defined.
iii
1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý phòng ngừa tình trạng học sinh bỏ học
ở trường PTDTBT THCS................................ Error! Bookmark not defined.
1.4.1. Các yếu tố khách quan .......................... Error! Bookmark not defined.
1.4.2. Các yếu tố chủ quan .............................. Error! Bookmark not defined.
Kết luận chương 1 ........................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ PHÒNG NGỪA TÌNH TRẠNG
HỌC SINH BỎ HỌC CỦA HIỆU TRƢỞNG TRƢỜNG PHỔ THÔNG
DÂN TỘC BÁN TRÚ THCS HUYỆN TUẦN GIÁO, TỈNH ĐIỆN BIÊN
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.1. Khái quát về tình hình phát triển kinh tế, giáo dục THCS của huyện Tuần
Giáo, tỉnh Điện Biên ....................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Đặc điểm kinh tế-xã hội-giáo dục của tỉnh Điện BiênError! Bookmark
not defined.
2.1.2. Đặc điểm giáo dục ở trường PTDTBT THCS huyện Tuần Giáo, tỉnh
Điện Biên......................................................... Error! Bookmark not defined.
2.2. Thực trạng tình trạng học sinh bỏ học ở các trường PTDTBT THCS
huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên ................... Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Thực trạng biến động về số lượng học sinh theo các khối lớp từ năm
2011-2015........................................................ Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Đánh giá hiệu quả đào tạo cấp THCS từ năm 2011-2015 ............. Error!
Bookmark not defined.
2.2.3. Thực trạng về tỷ lệ học sinh bỏ học ở các trường PTDTBT THCS
huyện Tuần Giáo ............................................. Error! Bookmark not defined.
2.2.4. Thực trạng dấu hiệu cảnh báo tình trạng học sinh bỏ học ở các trường
PTDTBT THCS huyện Tuần Giáo.................. Error! Bookmark not defined.
2.2.5. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng học sinh bỏ học ở các trường PTDTBT
THCS huyện Tuần Giáo .................................. Error! Bookmark not defined.
2.2.6. Thực trạng việc học sinh ở các trường PTDTBT THCS huyện Tuần
Giáo tham gia làm việc sau khi bỏ học ........... Error! Bookmark not defined.
iv
2.3. Thực trạng quản lý phòng ngừa tình trạng học sinh bỏ học ở các trường
PTDTBT THCS huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện BiênError!
Bookmark
not
defined.
2.3.1. Thực trạng quản lý hoạt động dạy của giáo viênError! Bookmark not
defined.
2.3.2. Thực trạng quản lý hoạt động học của học sinhError! Bookmark not
defined.
2.3.3. Thực trạng quản lý sự phối hợp giữa các lực lượng trong và ngoài nhà
trường .............................................................. Error! Bookmark not defined.
2.4. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý phòng ngừa tình trạng học
sinh bỏ học ở các trường PTDTBT THCS huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.5. Đánh giá chung ........................................ Error! Bookmark not defined.
2.5.1. Thành công ............................................ Error! Bookmark not defined.
2.5.2. Hạn chế .................................................. Error! Bookmark not defined.
Kết luận chương 2 ........................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ PHÒNG NGỪA TÌNH TRẠNG
HỌC SINH BỎ HỌC CỦA HIỆU TRƢỞNG TRƢỜNG PHỔ THÔNG
DÂN TỘC BÁN TRÚ THCS HUYỆN TUẦN GIÁO, TỈNH ĐIỆN
BIÊN ......................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp ............ Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống........ Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa.......... Error! Bookmark not defined.
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ....... Error! Bookmark not defined.
3.2. Đề xuất biện pháp quản lý phòng ngừa tình trạng học sinh bỏ học của hiệu
trưởng trường PTDTBT THCS huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên............. Error!
Bookmark not defined.
3.2.1. Tăng cường nhận thức về vai trò và tầm quan trọng phòng ngừa tình
trạng học sinh bỏ học ...................................... Error! Bookmark not defined.
v
3.2.2. Nâng cao năng lực quản lý phòng ngừa tình trạng học sinh bỏ học cho
cán bộ quản lý nhà trường và giáo viên, nhân viên quản trúError! Bookmark
not defined.
3.2.3. Chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học và tổ chức dạy học theo hướng
dạy học phân hoá cho học sinh ....................... Error! Bookmark not defined.
3.2.4. Đổi mới kiểm tra và đánh giá hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động
học của học sinh .............................................. Error! Bookmark not defined.
3.2.5. Chỉ đạo đổi mới công tác chủ nhiệm lớp, quản trú, đặc biệt đối với học
sinh có nguy cơ bỏ học .................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.6. Tăng cường tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo phù hợp với đặc
điểm học sinh trường PTDTBT THCS ........... Error! Bookmark not defined.
3.2.7. Quản lý hoạt động phối hợp giữa các lực lượng giáo dục, đẩy mạnh xã
hội hóa giáo dục .............................................. Error! Bookmark not defined.
3.2.8. Xây dựng môi trường học tập thân thiện, xây dựng động cơ học tập cho
học sinh ........................................................... Error! Bookmark not defined.
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .............. Error! Bookmark not defined.
3.4. Khảo sát nhận thức về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề
xuất .................................................................. Error! Bookmark not defined.
Kết luận chương 3 ........................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............... Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 1
PHỤ LỤC ....................................................... Error! Bookmark not defined.
vi
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1:
Bảng 2.2:
Bảng 2.3:
Bảng 2.4:
Bảng 2.5:
Bảng 2.6:
Bảng 2.7:
Bảng 2.8:
Bảng 2.9:
Bảng 2.10:
Bảng 2.11:
Bảng 2.12:
Bảng 2.13:
Bảng 2.14:
Bảng 2.15:
Bảng 2.16:
Bảng 2.17:
Bảng 3.1:
Bảng 3.2:
Bảng 3.3:
Kết quả xếp loại hạnh kiểm của học sinh năm học 2014 – 2015Error! Bookma
Kết quả xếp loại học lực của học sinh năm học 2014 – 2015Error! Bookma
Số lượng học sinh các trường đầu năm học 2011 – 2012Error! Bookmark n
Số lượng học sinh các trường đầu năm học 2012 – 2013Error! Bookmark n
Số lượng học sinh các trường đầu năm học 2013 – 2014Error! Bookmark n
Số lượng học sinh các trường đầu năm học 2014 – 2015Error! Bookmark n
Hiệu quả đào tạo của các trường THCS huyện Tuần Giáo từ
năm học 2011-2012 đến năm học 2014-2015Error! Bookmark not defined
Thống kê tỷ lệ học sinh bỏ học của các trường PTDTBT
THCS huyện Tuần Giáo trong 3 năm học (2012-2015)Error! Bookmark no
Thực trạng đánh giá của CBQL và GV về dấu hiệu cảnh báo
học sinh có nguy cơ bỏ học ........ Error! Bookmark not defined.
Thực trạng đánh giá của học sinh về nguyên nhân bỏ họcError! Bookmark
Thực trạng đánh giá của CBQL và GV về nguyên nhân bỏ họcError! Bookma
Thống kê các công việc học sinh tham gia sau khi bỏ họcError! Bookmark
Thực trạng quản lý hoạt động dạy của giáo viên nhằm khắc
phục tình trạng học sinh bỏ học.. Error! Bookmark not defined.
Thực trạng quản lý hoạt động học tập của học sinh nhằm
khắc phục tình trạng học sinh bỏ họcError! Bookmark not defined.
Thực trạng quản lý sự phối hợp giữa các lực lượng trong và
ngoài nhà trường nhằm khắc phục tình trạng học sinh bỏ họcError! Bookmar
Đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố khách quan đến
quản lý phòng ngừa tình trạng học sinh bỏ họcError! Bookmark not defin
Đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố chủ quan đến
quản lý phòng ngừa tình trạng học sinh bỏ họcError! Bookmark not defin
Kết quả kiểm chứng về mức độ cần thiết của biện pháp đề xuấtError! Bookma
Kết quả kiểm chứng về tính khả thi của biện pháp đề xuấtError! Bookmark
Tổng hợp kết quả khảo sát về tính cần thiết và tính khả thi
của các biện pháp đề xuất ........... Error! Bookmark not defined.
vii
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1:
So sánh hiệu quả đào tạo của các trường THCS huyện
Tuần Giáo qua 4 năm học (2011-2015)Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.2:
So sánh tỷ lệ học sinh bỏ học của các trường PTDTBT
THCS huyện Tuần Giáo trong 3 năm học (2012-2015)Error! Bookmark
Biểu đồ 3.1:
Sự tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp đề xuất .................... Error! Bookmark not defined.
viii
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.
Phạm Thanh Bình (1992), Về nguyên nhân và biện pháp chống bỏ học,
NCGD số 7/92.
2.
Bộ Giáo dục và đào tạo (2007), Điều lệ trường trung học cơ sở, trường
trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học, ban hành
kèm theo quyết định số 07/2007/QĐ – BGDĐT ngày 02/04/2007 của Bộ
trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
3.
Bộ Giáo dục và đào tạo (2011), Quy chế công tác học sinh, sinh viên nội
trú tại các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân ban hành
theo Thông tư số 27/2011/TT-BGDĐT ngày 27/6/2011 của Bộ Giáo dục
và Đào tạo.
4.
Bộ Giáo dục và Đào tạo-BLĐTBXH-BTC (2013), Chính sách hỗ trợ cho
học sinh khuyết tật theo Thông tư số 42/2013/TT-BGDĐT-BLĐTBXHBTC, ngày 31/12/2013.
5.
Bộ Giáo dục và Đào tạo (2014), Chỉ thị số 3008/CT-BGDĐT ngày
18/8/2014 của về nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục mầm non, giáo dục
phổ thông, giáo dục thường xuyên và giáo dục chuyên nghiệp năm học
2014-2015.
6.
Bộ Giáo dục và đào tạo (2014), Hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn về đổi
mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá; tổ chức các hoạt động
chuyên môn của trường trung học/ trung tâm giáo dục thường xuyên qua
mạng, Công văn 5555/BGDĐT-GDTrH ngày 8/10/2014 của Bộ Giáo dục
và Đào tạo.
7.
Ngô Văn Cát (chủ biên) (1980), Việt Nam chống nạn thất học, NXB
Giáo dục, Hà Nội.
8.
Nguyễn Hữu Chùy (1992) Vấn đề lưu ban, bỏ học xét từ bình diện tâm lý
xã hội. NCGD số 7/92.
9.
Đảng cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện đại hội Đảng toàn quốc lần
thứ XI, Nxb chính trị quốc gia, Hà Nội.
1
10. Đặng Vũ Hoạt (1992), Một số quan điểm trong lưu ban, bỏ học, NCGD
số 7/92.
11. Đặng Thành Hưng (1992), Lưu ban, bỏ học: bản chất, nguyên nhân và
phương hướng ngăn ngừa, khắc phục, NCGD số 7/92.
12. Harold Koontx (1992), Những vấn đề cốt yếu của quản lý, NXB KHKT,
Hà Nội.
13. Trần Kiểm (1993), Cách tiếp cận trong việc mô tả xác định nguyên nhân
bỏ học. NCGD số 5/93.
14. Trần Kiểm (1994) Trẻ em bỏ học và trách nhiệm của các bậc cha mẹ.
TTKHGD số 43/94.
15. Lê Đức Phúc (1992), Góp phần phân tích về mặt tâm lý học hiện tượng
lưu ban, bỏ học, NCGD số 7/92.
16. Hà Thế Ngữ (2001), Giáo dục học - Một số vấn đề về lý luận và thực
tiễn, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.
17. Nguyễn Ngọc Quang (1990), Những vấn đề cơ bản về lý luận quản lý
giáo dục, Học viện quản lý giáo dục, Hà Nội.
18. Bùi Văn Quân (2007), Giáo trình quản lý giáo dục, NXB Giáo dục, Hà Nội.
19. Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam (2005), Luật Giáo dục, NXB Chính
trị quốc gia, Hà Nội.
20. Phòng Giáo dục và đào tạo huyện Tuần Giáo (2013), Báo cáo tổng kết năm
học 2013 – 2014 và hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2014 – 2015.
21. Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tuần Giáo (2014), Công văn
34/PGDĐT-CMTrH ngày 27/8/2014 về Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ
giáo dục trung học năm học 2014-2015.
22. Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tuần Giáo (2014), Công văn
44/PGDĐT-CM, ngày 28/8/2014 về Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo
dục dân tộc năm học 2014-2015.
23. Trương Công Thanh (2009), Về tình hình học sinh bỏ học và đề xuất giải
pháp khắc phục, TT Nghiên cứu GD Phổ thông – Viện Nghiên cứu giáo
2
dục, Hà Nội.
24. Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên (2014), Công văn 1350/SGDĐTGDTrH ngày 22/8/2014 về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục
trung học năm học 2014-2015.
25. Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên (2014), Công văn 1395/SGDĐTGDTrH ngày 26/8/2014 về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục
dân tộc năm học 2014-2015.
26. Thái Duy Tuyên (1992), Hiện tượng lưu ban bỏ học: thực trạng, nguyên
nhân, vấn đề và biện pháp, NCGD số 7/92.
27. Từ điển Tiếng Việt (1992), NXB Khoa học xã hội, Hà Nội.
28. Ủy ban nhân dân huyện Tuần Giáo (2014), Chỉ thị số 05/CT-UBND ngày
28/8/2014 về Nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục đào tạo huyện Tuần Giáo
năm học 2014-2015.
29. Thủ tướng Chính phủ (2010), Chế độ học bổng cho học sinh bán trú theo
Quyết định số 85/2010/QĐ-TTg, ngày 21/12/2010.
30. Thủ tướng Chính phủ (2013), Chế độ hỗ trợ gạo cho học sinh theo Quyết
định 36/2013/QĐ-TTg, ngày 18/6/2013.
31. Thủ tướng Chính phủ (2013), Chế độ miễn giảm học phí, hỗ trợ chi phí
học tập theo Nghị định 49/2010/NĐ-CP, ngày 14/5/2010 và Nghị định
74/2013/NĐ-CP, ngày 15/7/2013.
3
