DSpace at VNU: Quản lý chất lượng dạy học ở trường trung học phổ thông theo tiếp cận quản lý chất lượng tổng thể

Quản lý chất lượng dạy học ở trường trung
học phổ thông theo tiếp cận quản lý
chất lượng tổng thể
Võ Ngọc Vĩnh
Trường Đại học Giáo dục
Luận án TS. Quản lý giáo dục; Mã số: 62 14 05 01
Người hướng dẫn: PGS.TS. Trần Kiểm, PGS.TSKH. Nguyễn Xuân Huy
Năm bảo vệ: 2014
Abstract. 1) Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về dạy học và nêu được đặc
trưng dạy học ở trường THPT; hình thành khái niệm chất lượng dạy học và quản lý chất
lượng dạy học. Hệ thống hóa một số vấn đề cơ bản về mô hình TQM. Đã cụ thể hóa việc
vận dụng TQM trong nhà trường THPT và đề xuất được một mô hình TQM trong trường
THPT.
2) Đã làm rõ các quan điểm QLCL dạy học tiếp cận theo triết lý TQM, các quan điểm này
được quán triệt trong việc xác định hệ thống QLCL dạy học trường THPT gồm 3 nhóm
yếu tố: đầu vào, quá trình, đầu ra với hoạt động của 3 chủ thể quản lý chất lượng (hiệu
trưởng, giáo viên, học sinh) trong quá trình dạy học.
3) Thiết lập được mô hình QLCL dạy học ở trường THPT với các thành phần: Hoạch
định chiến lược chất lượng nhà trường; Hệ thống QLCL dạy học; Môi trường văn hóa
chất lượng, tổ chức làm việc nhóm, hệ thống thông tin, công cụ kiểm soát chất lượng
bằng thống kê. Mô hình này sẽ góp phần tích cực vào tri thức lý luận trong đổi mới quản
lý dạy học ở nhà trường THPT.
4) Khái quát được tình hình QLCL giáo dục phổ thông ở Việt Nam. Từ kết quả khảo sát
về QLCL dạy học ở các trường THPT tại Bình Định; Luận án đã có những phân tích và
đánh giá chung, làm rõ được những mặt mạnh, mặt yếu, những thuận lợi, khó khăn về
thực trạng QLCL dạy học. Đã hệ thống hóa một số kinh nghiệm từ thực tiễn nước ngoài
về áp dụng TQM trong nhà trường trung học.
5) Đề xuất được 4 nhóm biện pháp gồm: Lập kế hoạch chiến lược nhà trường áp dụng
TQM; Xây dựng hệ thống QLCL dạy học (với các nhóm yếu tố đầu vào, quá trình, đầu ra
quản lý theo các quy trình và chuẩn chất lượng về hoạt động của hiệu trưởng, giáo viên
và học sinh); Hình thành môi trường văn hóa chất lượng, làm việc nhóm, hệ thống thông

tin, công cụ kiểm soát chất lượng bằng thống kê; Tổ chức thực hiện hệ thống QLCL dạy
học.


Keywords. Quản lý giáo dục; Trường trung học phổ thông; Giáo dục trung học phổ
thông
Content.
Chương 1- Cơ sở lý luận về quản lý chất lượng dạy học ở trường THPT theo tiếp cận quản lý
chất lượng tổng thể.
Chương 2- Thực trạng quản lý chất lượng dạy học ở trường THPT.
Chương 3- Biện pháp quản lý chất lượng dạy học ở trường THPT theo tiếp cận quản lý chất
lượng tổng thể.

References.
01. Lê Đức Ánh (2007), Vận dụng lý thuyết TQM vào quản lý quá trình dạy học ở trường THPT
dân lập, Luận án Tiến sĩ GDH, Viện CL&CT Giáo dục, Hà Nội.
02. Tạ Thị Kiều An (Chủ biên) (2004), Quản lý chất lượng trong các tổ chức. NXB Thống Kê,
Hà Nội.
03. Đặng Quốc Bảo (2003), Kỹ năng lãnh đạo và quản lý, Tài liệu bài giảng cho lớp nữ cán bộ
quản lý giáo dục của Đại học Huế.
04. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2013), Đề án về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo
đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa và hội nhập quốc tế, Hà Nộị.
05. Bộ Giáo dục và Đào tạo-Dự án giáo dục đại học (2006), Tài liệu hướng dẫn lập kế hoạch
chiến lược, Hà Nộị.
06. Bộ Giáo dục và Đào tạo-Dự án phát triển giáo dục THPT (2009), Chỉ đạo chuyên môn giáo
dục THPT (Tài liệu dùng cho CBQL giáo dục THPT).
07. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2011), Báo cáo tổng kết năm học 2010-2011 và phương hướng,
nhiệm vụ trọng tâm năm 2011-2012.
08. Bộ Giáo dục và Đào tạo-Cục nhà giáo và CBQL cơ sở GD -Chương trình phát triển giáo dục

trung học (2011), Tài liệu tập huấn tổ trưởng chuyên môn trong trường trung học cơ sở,
trung học phổ thông (Lưu hành nội bộ).
09. Bộ Giáo dục và Đào tạo-Dự án Việt-Bỉ (2010), Dạy và học tích cực- một số phương pháp và
kĩ thuật dạy học tích cực. NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội.
10. Bộ Giáo dục và Đào tạo-Dự án SREM tập 2 (2009), Quản lý nhà nước về giáo dục. NXB Hà
Nội, Hà Nội.
11. Bộ Giáo dục và Đào tạo-Dự án SREM tập 3 (2009), Điều hành các hoạt động trong trường
học. NXB Hà Nội, Hà Nội.


12. Bộ Giáo dục và Đào tạo-Dự án SREM tập 5 (2009), Công nghệ thông tin trong trường học.
NXB Hà Nội, Hà Nội.
13. Bộ Giáo dục và Đào tạo-Dự án SREM tập 6 (2009), Quản trị hiệu quả trường học (Dịch từ
sách:“Effective School Management” của K.B.Everard, Geoffrey Morris, Ian Wilson ). NXB
Hà Nội, Hà Nội.
14. Bộ Giáo dục và Đào tạo- Văn phòng PISA Việt Nam (2011), Sổ tay PISA dành cho cán bộ
quản lý giáo dục và giáo viên trung học (Lưu hành nội bộ).
15. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2008), Quyết định số: 80/2008/QĐ-BGDĐT Ban hành Quy định về
tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục THPT.
16. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2008), Quyết định số: 83/2008/QĐ-BGDĐT Ban hành Quy định về
quy trình và chu kỳ kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục phổ thông.
17. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2011), Quyết định số:12/2011/QĐ-BGDĐT Ban hành Điều lệ
trường THCS, trường THPT, và trường phổ thông có nhiều cấp học.
18. Nguyễn Hữu Châu (2005), Những vấn đề cơ bản về chương trình và quá trình dạy học. NXB
Giáo dục, Hà Nội.
19. Nguyễn Hữu Châu (2006), Cơ sở lý luận và thực tiễn về chất lượng giáo dục và đánh giá
chất lượng giáo dục, Báo cáo tổng kết đề tài khoa học và công nghệ (Mã số: B2004-CTGD01), Viện Chiến lược và Chương trình giáo dục.
20. Nguyễn Văn Châu (2003), Những giải pháp tăng cường hiệu quả quản lý hoạt động dạy học
của hiệu trưởng trường THPT, Luận án Tiến sĩ GDH, Hà Nội.
21. Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2001), Sự phát triển các quan điểm giáo dục hiện

đại, Tài liệu bài giảng, Hà Nội.
22. Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2010), Đại cương khoa học quản lý. NXB Đại học
Quốc gia, Hà Nội.
23. Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2005), Những xu thế quản lý hiện đại và việc vận
dụng vào quản lý giáo dục,Tài liệu bài giảng, Hà Nội.
24. Chính phủ (2012), Quyết định số: 711/2002/TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Chiến
lược phát triển giáo dục 2011-2020”.
25. Nguyễn Đức Chính (Chủ biên) (2002), Kiểm định chất lượng trong giáo dục đại học. NXB
Đại học Quốc gia, Hà Nội.
26. Nguyễn Đức Chính (2009), Chất lượng và Kiểm định chất lượng giáo dục, Tài liệu bài giảng,
Trường Đại học Giáo dục- Đại học Quốc gia Hà Nội.
27. Nguyễn Đức Chính (2011), “Bàn về chương trình giáo dục”, Tạp chí Khoa học giáo dục, số
74 - 11/2011, Tr.9-12.
28. Vũ Đình Chuẩn (2008), Phát triển đội ngũ giáo viên tin học trường trung học phổ thông theo
quan điểm chuẩn hóa và xã hội hóa, Luận án Tiến sĩ QLGD, Đại học Quốc gia Hà Nội.


29. Nguyễn Văn Đản (2006), Các giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông,
Báo cáo tổng kết đề tài khoa học và công nghệ (Mã số: B2004-CTGD-03), Viện Chiến lược
và Chương trình giáo dục.
30. Đảng bộ tỉnh Bình Định (2010), Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bình Định lần thứ
XVIII nhiệm kỳ 2010-2015.
31. Vũ Cao Đàm (2009), Giáo trình phương pháp luận nghiên cứu khoa học. NXB Giáo dục, Hà
Nội.
32. Hồ Sĩ Đàm (chủ biên) (2008), Tin học 11(sách giáo viên). NXB Giáo dục, HN.
33. Hồ Sĩ Đàm (chủ biên) (2008), Tin học 11 (sách giáo viên). NXB Giáo dục, HN.
34. Trần Khánh Đức (2004), Quản lý và kiểm định chất lượng đào tạo nhân lực theo ISO & TQM .
NXB Giáo dục, Hà Nội.
35. Trần Khánh Đức (2010), Phát triển giáo dục Việt Nam và thế giới. NXB Giáo dục, Hà Nội.
36. Vũ Công Giáp (2006), Khảo sát và đánh giá việc thực hiện Chiến lươc giáo dục 2001-2010,

Báo cáo tổng kết đề án, Viện Chiến lược và Chương trình giáo dục.
37. Lê Thị Tuyết Hạnh (2012), "Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục đào tạo Việt Nam – đề
xuất một số biện pháp từ nhận diện thực tiễn giáo dục", Tạp chí Giáo dục, số 282-03/2012,
Tr.9-11.
38. Đặng Xuân Hải (2004), Vai trò của cộng đồng-xã hội trong quản lý giáo dục và đào tạo, Tài
liệu bài giảng cao học quản lý giáo dục, Hà Nội.
39. Đặng Xuân Hải (2012), Kỹ thuật dạy học trong đào tạo theo học chế tín chỉ, NXB Bách
Khoa, Hà Nội.
40. Bùi Minh Hiền- Vũ Ngọc Hải – Đặng Quốc Bảo (2006), Quản lý giáo dục. NXB Đại học Sư
phạm, Hà Nội.
41. Lê Văn Hồng- Lê Ngọc Lan- Nguyễn Văn Thành (2008), Tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học
sư phạm. NXB Thế giới, Hà Nội.
42. Phạm Quang Huân (2007), Xây dựng mô hình quản lý chất lượng quá trình dạy học ở trường
THCS theo tiếp cận ISO 9000 và TQM, Báo cáo đề tài nghiên cứu khoa học (Mã số:200575-127), Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
43. Nguyễn Xuân Huy (2001), Một số đặc thù và tiêu chí trong giảng dạy CNTT tại các trường
Sư phạm, Báo cáo tại Hội thảo CNTT quốc gia- Những vấn đề chọn lọc, Đà Nẵng.
44. Nguyễn Xuân Huy (2012), “Giáo dục và đào tạo trong thời đại công nghệ”, Tạp chí Nghiên
cứu khoa học-Trường Đại học Duy Tân, số 2, 2012.
45. Mai Quang Huy- Đinh Thị Kim Thoa- Trần Anh Tuấn (2009), Tổ chức và quản lý hoạt động
giáo dục trong nhà trường. NXB Đại học Quốc gia, Hà Nội.
46. Vương Thanh Hương (2007), Hệ thống thông tin quản lý giáo dục – Một số vấn đề lý luận và
thực tiễn. NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội.


47. John S.Oakland (1994), Quản lý chất lượng đồng bộ, Bản dịch của Trường ĐH Kinh tế quốc
dân. NXB Thống kê, Hà Nội.
48. Trần Kiểm (2006), Tiếp cận hiện đại trong quản lý giáo dục. NXB Đại học Sư phạm, Hà
Nội.
49. Trần Kiểm (2008), Những vấn đề cơ bản của khoa học quản lý giáo dục. NXB Đại học Sư
phạm, Hà Nội.

50. Trần Kiểm (2011), Khoa học tổ chức và tổ chức giáo dục. NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội.
51. Nguyễn Bá Kim (Chủ biên)-Lê Khắc Thành (2009), Giáo trình phương pháp dạy học đại
cương môn Tin học. NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội.
52. Phan Văn Kha (2007), Giáo trình Quản lý nhà nước về giáo dục. NXB Đại học Quốc gia, Hà
Nội.
53. Phan Văn Kha (2000), Nghiên cứu đề xuất mô hình quản lý chất lượng đào tạo sau đại học,
Báo cáo tổng kết đề tài khoa học (Mã số:B99-52-37), Viện Nghiên cứu phát triển giáo dục.
54. Đào Thái Lai (2006), Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trường phổ thông Việt
Nam, Báo cáo tổng kết đề tài khoa học, Viện Chiến lược và Chương trình giáo dục.
55. Đặng Bá Lãm- Phạm Thành Nghị (2000), Chính sách và kế hoạch trong quản lý giáo dục.
NXB Giáo dục, Hà Nội.
56. Đặng Bá Lãm (2003), Giáo dục Việt Nam những thập niên đầu thế kỷ XXI: Chiến lược phát
triển. NXB Giáo dục, Hà Nội.
57. Trần Thị Bích Liễu (2008), Nâng cao chất lượng giáo dục đại học ở Mỹ: những giải pháp mang
tính hệ thống và quản lý thị trường. NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội.
58. Trần Thị Bích Liễu (2012), Đánh giá tác động của CNTT&TT (ICT) sử dụng trong dạy học
đối với kiến thức và kĩ năng của giáo viên và học sinh các trường THPT ở Việt Nam, Báo
cáo đề tài trọng điểm cấp Đại học Quốc gia (Mã số:QGTĐ 10.19), Trường Đại học Giáo dục
– Đại học Quốc gia Hà Nội.
59. Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2001), Về khái niệm "chất lượng" trong giáo dục và đào tạo, Kỷ yếu
hội thảo toàn quốc nâng cao chất lượng đào tạo lần 2, Đà Lạt.
60. Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2000), Những tư tưởng chủ yếu về giáo dục, Tài liệu bài giảng, Hà Nội.
61. Nguyễn Thị Mỹ Lộc (Chủ biên) (2003), Giáo dục học đại học, Tài liệu bồi dưỡng dùng cho
các lớp Giáo dục học đại học và Nghiệp vụ sư phạm đại học, Hà Nội.
62. Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2008), Lý luận quản lý giáo dục, tập1, Tài liệu bài giảng, Hà Nội.
63. Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2008), Lý luận quản lý giáo dục, tập 2, Tài liệu bài giảng, Hà Nội.
64. Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2009), Quản lý, lãnh đạo nhà trường thế kỷ XXI. NXB Đại học Quốc
gia, Hà Nội.

65. Nguyễn Thị Mỹ Lộc- Đinh Thị Kim Thoa- Trần Văn Tính (2009), Tâm lý học giáo dục.
NXB Đại học Quốc gia, Hà Nội.
66. Nguyễn Lộc (2010), Lý luận về quản lý. NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội.
67. Nguyễn Lộc (2010), “ TQM hay là quản lý chất lượng toàn thể trong giáo dục”, Tạp chí
Khoa học giáo dục, số 54-3/2010, Tr.8-12.
68. Phan Thị Luyến (2012), “Năng lực chủ chốt trong chương trình giáo dục phổ thông”, Tạp chí
Khoa học giáo dục, số 79-4/2012, Tr.17-20.
69. Madeleine Roy, Jean Denommé (2009), Sư phạm tương tác-Một tiếp cận Khoa học Thần
kinh về học và dạy. NXB Đại học Quốc gia, Hà Nội.
70. Phạm Thành Nghị (2000), Quản lý chất lượng giáo dục đại học. NXB Đại học Quốc gia, Hà
Nội.
71. Hà Thế Ngữ-Đặng Vũ Hoạt (1987), Giáo dục học tập1. NXB Giáo dục, Hà Nội.
72. Trần Thị Tuyết Oanh (2009), Đánh giá và đo lường kết quả học tập. NXB Đại học Sư phạm,
Hà Nội.
73. Nguyễn Ngọc Quang (1986), Lý luận dạy học đại cương, tập1, Trường cán bộ quản lý giáo
dục, Hà Nội.
74. Nguyễn Ngọc Quang (1997), Những khái niệm cơ bản về QLGD, Trường cán bộ quản lý giáo
dục, Hà Nội.
75. Nguyễn Thị Thanh Tâm (2007), Biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng giáo dục ở
trường mầm non nông thôn theo quan điểm quản lý chaats lượng tổng thể, Luận án Tiến sĩ
GDH, Viện CL&CT Giáo dục, Hà Nội.
76. Đỗ Ngọc Thống (2011), “Xây dựng chương trình giáo dục phổ thông theo hướng tiếp cận
năng lực”, Tạp chí Khoa học Giáo dục, số 68 -5/2011,Tr.20-26.
77. Nguyễn Quang Toản (1998), TQM & ISO-9000. NXB Thống kê, Hà Nội.
78. Sở Giáo dục-Đào tạo Bình Định, Các Báo cáo tổng kết các năm học từ 2006-2011.
79. Trường Cán bộ quản lý giáo dục TP. Hồ Chí Minh (2009), Kiểm định chất lượng Cơ sở giáo
dục phổ thông, Tài liệu bồi dưỡng (Lưu hành nội bộ).
80. Trường Đại học Giáo dục-Đại học Quốc Gia Hà Nội (2009), Quy trình dạy học tiếp cận chuẩn
quốc tế, Tài liệu tập huấn kỹ năng nghề nghiệp. (Lưu hành nội bộ).
81. Nguyễn Quốc Tuấn (Chủ biên) (2007), TQM - Quản trị chất lượng toàn diện. NXB Tài

Chính, Hà Nội.
82.Thái Duy Tuyên (1998), Những vấn đề cơ bản giáo dục học hiện đại. NXB Giáo dục, Hà Nội.
83.Thái Duy Tuyên (2003), Những vấn đề chung của giáo dục học. NXB Đại học Sư phạm. Hà
Nội.


84. Phan Thị Hồng Vinh (2004), Giáo trình quản lý hoạt động giáo dục vi mô II. NXB Đại học
Sư phạm, Hà Nội.
85. Võ Ngọc Vĩnh (2006), Các biện pháp quản lý hoạt động dạy học tin học của hiệu trưởng
trường trung học phổ thông tỉnh Bình Định, Luận văn Thạc sĩ QLGD, Trường Đại học Sư
phạm Huế.

TIẾNG ANH
86. Gopal K.Kanji & Mike Asher (1993), 100 Methods for Total Quality Management, SAGE
Publications India Pvt Ltd, India.
87. Hadi Mohammad Pour – K.Yeshodhara (2010), Total Quality Management in Education Perception of Secondary School Teachers, Mysore City, India.
88. John S. Oakland (1993), Total Quality Management, Oxford : Heinemann, London.
89. John West - Burnham (1997), Managing Quality in Schools, Pitman Publishing,
Washinggton DC.
90. Marmar Mukhopadhyay (2005), Total Quality Management in Education, SAGE
Publications India Pvt Ltd, India.
91. Murad Ali – Rajesh Kumar Shastri (2010), Implementation of Total Quality Management in
Higher Education, Asian Journal Business Management 2(1): 9-16, 2010.
92. Sallis Edward (1994), Total Qualiti Management in Higher Education, KOGAN PAGE,
Philadelphia – London.
93. Seymour D. & Collett C. (1991), Total Quality Management in Higher Educational: a
Critical Assessment, Methuen, MA: GOAL/QPC.
94. Silva Roncelli-Vaupot (2000), Leading for Quality, Some Dilemmas and Considerations of a
Head Teacher.