DSpace at VNU: Quản lý hoạt động của tổ chuyên môn tại Trường Trung học cơ cở Liên Trung, huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

ĐỖ THỊ NGUYỆT

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
TẠI TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ LIÊN TRUNG, HUYỆN
ĐAN PHƢỢNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI
GIÁO DỤC HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI – 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

ĐỖ THỊ NGUYỆT

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
TẠI TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ LIÊN TRUNG, HUYỆN
ĐAN PHƢỢNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI
GIÁO DỤC HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 14 01 14

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS Nguyễn Thị Ngọc Bích

HÀ NỘI – 2015


LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, tơi xin đƣợc bày tỏ lòng biết ơn tới Hội đồng Khoa
học chuyên ngành Quản lý Giáo dục trƣờng Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia
Hà Nội, Phòng Đào tạo và công tác sinh viên, Ban Chủ nhiệm khoa quản lý giáo
dục cùng tồn thể các thầy cơ giáo nhà trƣờng đã tận tình giảng dạy, tạo mọi điều
kiện thuận lợi cho tơi trong suốt q trình học tập, nghiên cứu và hồn thành luận
văn.
Tơi xin chân thành cảm ơn các đồng chí Trƣởng, phó phịng, chun viên
Phịng Giáo dục và Đào tạo huyện Đan Phƣợng; cảm ơn các đồng chí cán bộ quản
lý và giáo viên trƣờng trung học cơ sở Liên Trung đã tham gia đóng góp ý kiến,
cung cấp thông tin cho tôi trong suốt thời gian nghiên cứu.
Xin chân thành cảm ơn gia đình, đồng nghiệp và bạn bè đã động viên giúp đỡ
tơi trong q trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Đặc biệt, tơi xin bày tỏ lịng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới TS. Nguyễn Thị
Ngọc Bích - ngƣời cơ đã tận tâm hƣớng dẫn, giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu,
hồn thành luận văn.
Do thời gian và khả năng có hạn, luận văn khó có thể tránh khỏi những hạn
chế. Kính mong đƣợc sự đóng góp, chỉ bảo của các thầy cô trong hội đồng khoa
học, bạn bè và đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nôi, tháng 10 năm 2015
Tác giả luận văn

Đỗ Thị Nguyệt

i

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

CM

Chuyên môn

CBQL

Cán bộ quản lý

DH

Dạy học

GD-ĐT

Giáo dục và Đào tạo

GV

Giáo viên

PPDH

Phƣơng pháp dạy học

QLGD

Quản lý giáo dục

TCM

Tổ chuyên môn

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

TTCM

Tổ trƣởng chuyên môn

ii


MỤC LỤC
Lời cảm ơn .............................................................................................................................. i
Danh mục chữ viết tắt ............................................................................................................ ii
Mục lục ................................................................................................................................. iii
Danh mục bảng .................................................................................................................... vii
Danh mục sơ đồ .................................................................................................................. viii

MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ

CHUYÊN MÔN TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY 7
1.1. Sơ lƣợc về các nghiên cứu liên quan ......................................................... 7
1. 2. Các khái niệm cơ bản ................................................................................ 8
1. 2.1. Quản lý và chức năng quản lý ................................................................ 8
1. 2. 2. Quản lý giáo dục ................................................................................. 11
1. 2. 3. Quản lý nhà trƣờng ............................................................................. 11
1. 3. Trƣờng trung học cơ sở trong hệ thống giáo dục quốc dân .................... 12
1. 3.1.Vị trí của trƣờng trung học cơ sở .......................................................... 12
1.3. 2. Nhiệm vụ và quyền hạn của trƣờng trung học cơ sở ........................... 12
1.3.3. Những yêu cầu đổi mới đối với trƣờng trung học cơ sở trong giai đoạn
hiện nay ........................................................................................................... 13
1.4. Tổ chuyên môn ở trƣờng trung học cơ sở ................................................ 15
1.4.1.Vị trí, vai trị, chức năng, nhiệm vụ của tổ chuyên môn trong trƣờng
trung học cơ sở ................................................................................................ 15
1.4.2. Nội dung quản lý hoạt động của tổ chuyên môn trong trƣờng trung học
cơ sở ................................................................................................................ 17
1.4. 3. Ngƣời tổ trƣởng chuyên môn trong trƣờng trung học cơ sở ................ 32
1.5. Những yếu tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý của tổ

chuyên môn37

1. 5.1. Yếu tố khách quan ................................................................................ 37
1. 5.2. Yếu tố chủ quan ................................................................................... 40
Tiểu kết chƣơng 1............................................................................................ 42

iii


CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN
MÔN TẠI TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ LIÊN TRUNG, HUYỆN ĐAN

PHƢỢNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ................................................................ 43
2.1. Đặc điểm kinh tế-xã hội xã Liên Trung ................................................... 43
2.1.1. Vị trí địa lý, dân số xã Liên Trung ........................................................ 43
2.1.2. Tình hình kinh tế, chính trị xã Liên Trung ............................................ 43
2.1.3.Văn hố xã hội xã Liên Trung ............................................................... 43
2.2. Vài nét khái quát về GD-ĐT xã Liên Trung ............................................ 44
2.2.1. Ƣu điểm ................................................................................................. 44
2.2.2. Hạn chế .................................................................................................. 45
2.2.3. Quy mô giáo dục của nhà trƣờng .......................................................... 45
2.2.4.Tình hình đội ngũ giáo viên trong nhà trƣờng ....................................... 46
2.2.5 Các thành tích phát triển giáo dục của nhà trƣờng ................................ 47
2.3. Thực trạng tổ chức và hoạt động các tổ chuyên môn tại trƣờng trung học
cơ sở Liên Trung ............................................................................................. 51
2.3.1. Cơ cấu tổ chức....................................................................................... 51
2.3.2. Đặc điểm hoạt động tổ chuyên môn tại trƣờng trung học cơ sở Liên
Trung ............................................................................................................... 52
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động của tổ chuyên môn tại trƣờng trung học cơ
sở Liên Trung .................................................................................................. 53
2.4.1.Thực trạng quản lý hoạt động dạy học của tổ chuyên môn ................... 54
2.4.2. Thực trạng bồi dƣỡng đội ngũ giáo viên ............................................... 55
2.4.3.Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá xếp loại giáo viên theo chuẩn
nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở của tổ chuyên môn ............................ 56
2.4.4.Thực trạng quản lý hoạt động Thi đua- Khen thƣởng ........................... 58
2.4.5. Thực trạng quản lý hoạt động sinh hoạt của tổ chuyên môn ................ 59
2.4.6. Thực trạng quản lý việc xây dựng và thực hiện kế hoạch hố của tổ
chun mơn ..................................................................................................... 62

iv

2.4.7.Thực trạng quản lý xây dựng mơi trƣờng văn hố, thân thiện của tổ
chuyên môn ..................................................................................................... 63
2.5. Đánh giá chung ........................................................................................ 64
2.5.1. Điểm mạnh ............................................................................................ 64
2.5.2. Điểm yếu ............................................................................................... 66
2.5.3. Thời cơ .................................................................................................. 67
2.5.4. Thách thức ............................................................................................. 67
Tiểu kết chƣơng 2............................................................................................ 68
CHƢƠNG 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN
TẠI TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ LIÊN TRUNG, HUYỆN ĐAN,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN
NAY ................................................................................................................ 69
3.1. Định hƣớng phát triển phát triển của trƣờng và các nguyên tắc đề xuất
biện pháp ......................................................................................................... 69
3.1.1. Định hƣớng phát triển của trƣờng trung học cơ sở Liên Trung ............ 69
3.1.2. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý ............................................ 69
3.2. Các biện pháp quản lý cụ thể ................................................................... 71
3.2.1. Chỉ đạo tổ chuyên môn quản lý hoạt động dạy học .............................. 71
3.2.2. Đổi mới quản lý hoạt động bồi dƣỡng giáo viên trong tổ
chuyên môn .................................................................................................... .73
3.2.3. Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá xếp loại giáo viên theo chuẩn
nghề nghiệp ..................................................................................................... 75
3.2.4. Biện pháp quản lý Thi đua- Khen thƣởng của tổ chuyên môn ............. 76
3.2.5. Đổi mới quản lý hoạt động sinh hoạt của tổ chuyên môn .................... 77
3.2.6. Đổi mới quản lý xây dựng và thực hiện kế hoạch hoạt động của tổ
chuyên môn ..................................................................................................... 81
3.2.7. Biện pháp đổi mới quản lý xây dựng mơi trƣờng văn hố, thân thiện
trong tổ chuyên môn........................................................................................ 85
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .............................................................. 86
v

3.4. Thăm dị mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp .................. 88
Tiểu kết chƣơng 3............................................................................................ 93
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 94
1. Kết luận ....................................................................................................... 94
2. Khuyến nghị ................................................................................................ 95
2.1. Đối với Phòng Giáo dục và đào tạo huyện Đan phƣợng ......................... 85
2.2. Đối với trƣờng trung học cơ sở Liên Trung ............................................. 96
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 97
PHỤ LỤC ........................................................................................................ 99

vi


DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Tình hình đội ngũ giáo viên trong nhà trƣờng ............................... 46
Bảng 2.2. Kết quả xếp loại hạnh kiểm ............................................................ 47
Bảng 2.3. Kết quả xếp loại học lực ................................................................ .47
Bảng 2.4. Kết quả thi học sinh giỏi các cấp .................................................... 48
Bảng 2.5. Kết quả giáo viên dạy giỏi đạt giải các cấp .................................... 49
Bảng 2.6. Kết quả xếp loại sáng kiến kinh nghiệm các cấp ........................... 49
Bảng 2.7. Kết quả thi đua ................................................................................ 50
Bảng 2.8. Kết quả tốt nghiệp trung học cơ sở. ................................................ 50
Bảng 2.9. Kết quả thi vào trung học phổ thông .............................................. 50
Bảng 2.10. Các nhóm chun mơn và số lƣợng giáo viên trong nhóm chun
mơn .................................................................................................................. 51
Bảng 2.11. Kết quả khảo sát hoạt động dạy học ............................................. 54
Bảng 2.12. Kết quả quản lý bồi dƣỡng giáo viên............................................ 55
Bảng 2.13. Kết quả khảo sát quản lý hoạt động đánh giá xếp loại giáo viên

theo chuẩn nghề nghiệp ................................................................................... 56
Bảng 2.14. Kết quả khảo sát hoạt động Thi đua- Khen thƣởng của tổ chuyên
môn .................................................................................................................. 58
Bảng 2.15. Kết quả khảo sát quản lý hoạt động sinh hoạt tổ chuyên môn. .... 59
Bảng 2.16. Kết quả khảo sát quản lý việc xây dựng và thực hiện kế hoạch của
tổ chuyên môn ................................................................................................ .62
Bảng 2.17. Kết quả khảo sát thực trạng xây dựng mơi trƣờng văn hố, thân
thiện của tổ chuyên môn. ................................................................................ 63
Bảng 3.1. Kết quả khảo sát về mức độ cần thiết của các biện pháp quản lý
hoạt động của tổ chuyên môn tại trƣờng trung học cơ sở Liên Trung............ 88
Bảng 3.2. Kết quả khảo sát về mức độ khả thi của các biện pháp quản lý hoạt
động của tổ chuyên môn ở trƣờng trung học cơ sở Liên Trung. .................... 90

vii


DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1. Mơ hình về quản lý .......................................................................... 9
Sơ đồ 1.2. Mối quan hệ giữa ác cức năng quản lý .......................................... 10
Sơ đồ 1.3.Vị trí của tổ chuyên môn ở trƣờng trung học cơ sở........................ 15
Sơ đồ 3.1.Mối quan hệ giữa các biện pháp ..................................................... 87

viii


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng (2012), Kết luận số 51-KL/TW ngày
29/10/2012 Hội nghị lần thứ sáu khóa XI.
2. Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng (2013), Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4
/11/2013 Hội nghị lần thứ tám khoá XI

3. Bộ Giáo dục và Đào tạo (1996), Quyết định số 305/BGD- ĐT ngày 26/3/1996
4. Bộ Giáo dục và Đào tạo(2011), Công văn số 5842 BGDĐT-VP ngày
01/09/2011
5. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2011), Điều lệ trường trung học cơ sở, trường
trung học phổ thông và trường phổ thơng có nhiều cấp học.
6. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2009), Chỉ đạo chuyên môn giáo dục trường
trung học cơ sở.
7. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2013), Chương trình hành động của ngành Giáo
dục thực hiện Chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam 2011-2020.
8. Bộ Giáo dục và đào tạo (2013), Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học
2013 - 2014. Nxb Giáo dục, Hà Nội.
9. Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2012), Đại cương khoa học
quản lý, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.
10. Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2002). Lí luận quản lí và quản
lí nhà trường. Giáo trình Cao học quản lý giáo dục Đại học Quốc gia Hà Nội
11. Giáo trình Bồi dƣỡng TTCM trƣờng Trung học phổ thông. Nxb Hà Nội
12. Đặng Xuân Hải (2012), Quản lý sự thay đổi. Tài liệu giảng dạy Cao học
QLGD, trƣờng ĐHGD - Đại học Quốc gia Hà Nội.
13. Nguyễn Đức Chính (2013), Chất lượng và kiểm định chất lượng giáo dục.
Tài liệu giảng dạy Cao học QLGD, trƣờng ĐHGD - Đại học Quốc gia Hà Nội.
14. Vũ Cao Đàm (2005), Phương pháp luận NCKH. Nxb Khoa học và kỹ
thuật, Hà Nội.
15. Trần Khánh Đức (2010), Giáo dục và phát triển nguồn nhân lực trong
thế kỷ XXI. Nxb Giáo dục Việt Nam.
1


16. Đặng Xuân Hải, Nguyễn Sỹ Thƣ (2012), Quản lý giáo dục, quản lý nhà
trường trong bối cảnh thay đổi. Nxb Giáo dục Việt Nam.
17. Bùi Minh Hiền (Cb) (2011), Quản lý giáo dục. Nxb Đại học Sƣ phạm.

18. Nguyễn Trọng Hậu (2010), Những cơ sở của lý luận quản lý giáo dục.
Tài liệu giảng dạy Cao học QLGD, trƣờng ĐHGD - Đại học Quốc gia Hà
Nội.
19. Nguyễn Trọng Hậu (2013), Quản lý nguồn nhân lực trong giáo dục. Tài
liệu giảng dạy Cao học QLGD, trƣờng ĐHGD - Đại học Quốc gia Hà Nội.
20. Trần Kiểm (2010), Khoa học tổ chức và quản lí trong giáo dục, Nxb Đại
học Sƣ phạm, Hà Nội.
21. Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2012), Lý luận quản lý và quản lý giáo dục. Tài
liệu giảng dạy Cao học QLGD, trƣờng ĐHGD - Đại học Quốc gia Hà Nội.
22. Nguyễn Thị Mỹ Lộc (Cb) (2012), Quản lý giáo dục - Một số vấn đề lý
luận và thực tiễn, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.
23. Phòng GD&ĐT huyện Đan Phƣợng, Báo cáo tổng kết năm học của
Phòng Giáo dục huyện Đan Phượng năm học 2013 - 2014; 2014 – 2015;
24. Nguyễn Ngọc Quang (1989), Những khái niệm cơ bản về lý luận Quản lý
giáo dục, Học viện cán bộ quản lý giáo dục, Hà Nội.
25. Quốc hội Nƣớc Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, Luật GD năm
2005. Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2007.
26. Sở GD&ĐT Hà Nội (2010), Chiến lược phát triển giáo dục 2010-2020
của Sở GD&ĐT Hà Nội.
27. Thành phố Hà Nội (2011), Về nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông
giai đoạn 2011 - 2015, Chỉ thị của Ban thƣờng vụ thành uỷ, Hà Nội.
28. Trƣờng THCS Liên Trung, Báo cáo tổng kết của trường THCS Liên
Trung năm học 2013 - 2014; 2014 – 2015.

2