DSpace at VNU: Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên ở Trường trung học cơ sở quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

PHẠM THỊ MỸ HẠNH

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC
DẠY HỌC CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC
CƠ SỞ QUẬN LÊ CHÂN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG ĐÁP ỨNG
YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

PHẠM THỊ MỸ HẠNH

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC
CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
QUẬN LÊ CHÂN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 01 14

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS.TS. Nguyến Đức Chính

HÀ NỘI – 2015


LỜI CẢM ƠN
Kính thưa các thầy giáo, cô giáo
Thưa các bạn đồng nghiệp!
Với tình cảm chân thành, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Ban
giám hiệu, đội ngũ cán bộ và giảng viên của trường Đại học Quản Lý Giáo dục
– ĐH Quốc gia Hà Nội đã hết lòng giảng dạy, tận tình giúp đỡ em trong quá
trình học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới GS.TS Nguyến Đức
Chính, người hướng dẫn khoa học đã tận tâm chỉ bảo, hướng dẫn, giúp đỡ em
trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.
Tác giả xin trân trọng cảm ơn: UBND Quận, phòng Giáo dục và Đào tạo quận
Lê Chân, Ban Giám hiệu và các thầy giáo, cô giáo trường THCS Hoàng Diệu,
THCS Nguyễn Bá Ngọc, THCS Vĩnh Niệm, THCS Trương Công Định, THCS
Ngô Quyền và các bạn đồng nghiệp đã tận tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi
cho em học tập, nghiên cứu khoa học tại trường Đại học Giáo dục - Đại học
Quốc gia Hà Nội.
Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn, mặc dù bản thân em
đã rất cố gắng, nỗ lực, song luận văn chắc chắn khó tránh khỏi những thiếu sót
và hạn chế. Rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các thày giáo, cô
giáo và các bạn đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn !
Hà Nội, tháng 9 năm 2015
Tác giả
Phạm Thị Mỹ Hạnh

i

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

BGH

Ban Giám hiệu

BD

Bồi dưỡng

BP

Biện pháp

BGD

Bộ Giáo dục

GD

Giáo dục

CBQL

Cán bộ quản lí

CSVC

Cơ sở vật chất

CSVC - TBGD

Cơ sở vật chất – Thiết bị giáo dục

ĐNGV

Đội ngũ giáo viên

ĐT-BD

Đào tạo – Bồi dưỡng

GD&ĐT

Giáo dục và đào tạo

GV

Giáo viên

HS

Học sinh

PPDH

Phương pháp dạy học

QĐ

Quyết định

QL

Quản lí

QLGD

Quản lí giáo dục

SGK

Sách giáo khoa

STT

Số thứ tự

SP

Sư phạm

TBDH

Thiết bị dạy học

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

TS

Tổng số

TW

Trung ương

UBND

Ủy ban Nhân dân

UNESCO

Tổ chức giáo dục, Khoa học và Văn hóa LHQ

ii


MỤC LỤC
Lời cảm ơn ............................................................................................................ i
Danh mục chữ viết tắt .......................................................................................... ii
Mục lục ...............................................................................................................iii
Danh mục bảng .................................................................................................. vii
Danh mục biểu đồ, sơ đồ…………………………………………......………viii

MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BỒI DƢỠNG & QUẢN LÝ HOẠT
ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO ĐỘI NGŨ GIÁO
VIÊN THCS ...................................................................................................... 7
1.1. Tổng quan về tình hình nghiên cứu có liên quan …………………………7
1.1.1. Trên Thế giới ............................................................................................ 7
1.1.2. Ỏ Việt Nam ................................................................................................ 8
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài ............................................................ 12
1.2.1. Quản lý..................................................................................................... 12
1.2.2. Quản lý nhà trường .................................................................................. 13
1.2.3. Dạy học .................................................................................................... 14
1.2.4. Bồi dưỡng ................................................................................................ 14
1.2.5. Năng lực, năng lực dạy học
...................................................................15
1.3.Trường THCS trong hệ thống giáo dục quốc dân .....................................17
1.3.1. Vị trí của trường trung học cơ sở ……………………………………..17
1.3.2. Đội ngũ giáo viên THCS ………………………………………………18
1.4. Các thành tố của Năng lực dạy học ........................................................... 19
1.5. Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học……………………………....……..22
1.5.1. Quản lý hoạt động bồi dưỡng GV ……………………………………..22
1.5.2. Nội dung quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học .……………………… 24

iii


1.6. Một số yếu tố tác động tới quản lí bồi dưỡng năng lực dạy học …........…29
1.6.1.Cơ chế chính sách ………………………………………………………29
1.6.2. Nhà quản lý …………………………………………………………….30
1.6.3. Đội ngũ giáo viên……………………………………………………….30
1.6.4. Cơ sở vật chất – thiết bị giáo dục… ……………………………………31

1.6.5. Môi trường giáo dục ……………………………………………………31
Tiểu kết chương 1… ……………………………………….………………….32
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG VÀ QUẢN LÍ
BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
THCS QUẬN LÊ CHÂN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG.............................. 34
2.1. Sơ lược về tình hình kinh tế, xã hội, giáo dục của quận Lê Chân thành phố
Hải Phòng. ....... ………………………………………………………………34
2.1.1.Tình hình kinh tế - xã hội quận Lê Chân - Hải Phòng. ..... ……………..34
2.1.2. Giới thiệu chung về Giáo dục & Đào tạo bậc THCS Quận Lê Chân . …37
2.2. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng & quản lí bồi dưõng năng lực dạy học cho
đội ngũ giáo viên THCS Quận Lê Chân – Thành Phố Hải Phòng. .................. 48
2.2.1. Giới thiệu khảo sát về thực trạng bồi dưỡng & quản lí bồi dưỡng năng
lực dạy học cho giáo viên .. …………………………………………………..48
2.2.2. Thực trạng nhận thức của CBQL, GV về việc thực hiện hoạt động bồi
dưỡng & quản lí bồi dưõng năng lực dạy học của giáo viên THCS Quận Lê
Chân ................................................................................................................... 49
2.2.3. Thực trạng thực hiện hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo
viên THCS Quận Lê Chân – Thành phố Hải Phòng… . ……………………....52
2.2.4. Thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV THCS Quận Lê
Chân ………………………………………………………………………..…55
2.3. Đánh giá chung hoạt động bồi dưỡng & quản lí bồi dưõng năng lực dạy
học cho đội ngũ giáo viên THCS Quận Lê Chân – Thành Phố Hải Phòng . …61
2.3.1. Mặt mạnh…… . ……………………………………………………..….61

iv


2.3.2. Mặt hạn chế.. …………………………………………..………….……62
2.3.3. Nguyên nhân . ……………………………..…………………….…..….62
Tiểu kết chương 2 ... …………………………………………………………. 64

Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÍ BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC
CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN THCS QUẬN LÊ CHÂN – THÀNH PHỐ
HẢI PHÒNG. ...................................................................................................65
3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp ………………………........…….…….65
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính pháp chế…………………………....….…….65
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ………………………….....……….65
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển ...... …………………….66
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ...…………………………….……….66
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ các biện pháp ..... …………..……….67
3.2. Các biện pháp quản lí bồi dưỡng năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên
THCS Quận Lê Chân – Thành phố Hải Phòng ............. ……………...……….67
3.2.1. Nâng cao nhận thức của CBQL và GV về tầm quan trọng của công tác
BD năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên ở trường THCS… ....................... 67
3.2.2. Xác định đúng các nội dung cần bồi dưỡng cho ĐNGV đáp ứng yêu cầu
đổi mới GD hiện nay ...... …………………………………………..…………70
3.2.3. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV THCS ........... 73
3.2.4. Đổi mới công tác tổ chức bồi dưỡng & quản lý bồi dưỡng năng lực dạy
học cho GV THCS ....... …………………………………………………….…76
3.2.5. Tăng cường công tác kiểm tra & đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực
dạy học cho đội ngũ giáo viên ở trường THCS. .... …………….….………….86
3.2.6. Huy động các lực lượng tham gia bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV.
Tạo điều kiện về CSVC, chế độ chính sách, động viên khích lệ hoạt động BD
năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên THCS. … .....……………….……….88
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ......……………………………….…….90
3.4. Khảo nghiệm mức độ cấp thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất ....... 91

v


3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ... …………………………………..………….91

3.4.2. Đối tượng khảo nghiệm .. …………………………………..………….92
3.4.3. Nội dung và kết quả khảo nghiệm ....……………….………….………92
Tiểu kết chương 3 ... ………………….…………………………………….…97
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ………………….……………………..98
1.Kết luận . ………………….…………....…………….………..……………98
2. Khuyến nghị ………………….………………..………….……………....100
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................103
PHỤ LỤC........................................................................................................106

vi


DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1.Kết quả quy mô phát triển trường, lớp,GV,CBQL ...........................37
Bảng 2.2. Thống kê xếp loại hạnh kiểm HS THCS Quận Lê Chân qua các năm
...........................................................................................................................38
Bảng 2.3. Thống kê xếp loại học lực HS THCS Quận Lê Chân qua các năm39
Bảng 2.4. Kết quả xét tốt nghiệp trung học cơ sở ...........................................39
Bảng 2.5.Kết quả thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT qua các năm học .............40
Bảng 2.6.Cơ cấu cán bộ, giáo viên, nhân viên bậc THCS Quận Lê Chân ...... 41
Bảng 2.7. Cơ cấu giáo viên theo môn học .........................................................41
Bảng 2.8. Trình độ đào tạo của GV THCS Quận Lê Chân ...............................41
Bảng 2.9. Bảng 2.9. KQ tự KT nội bộ GV THCS Quận Lê Chân ....................42
Bảng 2.10. Trình độ đào tạo của đội ngũ GV ba trường THCS Quận Lê Chân,
năm học 2014-2015 ...........................................................................................48
Bảng 2.11. Kết quả khảo sát nhận thức của CBQL, GV về việc thực hiện hoạt
động bồi dưỡng & quản lí bồi dưỡng năng lực dạy học của giáo viên THCS
Quận Lê Chân – Thành phố Hải Phòng.............................................................51
Bảng 2.12. Kết quả khảo sát về nội dung các thành tố BD năng lực dạy học cho
GV THCS Quận Lê Chân ..................................................................................53

Bảng 2.14.a. Khảo sát về thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học của
giáo viên THCS Quận Lê Chân – Thành phố Hải Phòng ( đối với GV) .........55
Bảng 2.14.b. Khảo sát về thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho
giáo viên THCS Quận Lê Chân – Thành phố Hải Phòng (đối với CBQL).......56
Bảng 3.1. Kết quả khảo sát, đánh giá về mức độ cấp thiết của các BP đề xuất
...........................................................................................................................92
Bảng 3.2. Kết quả khảo sát, đánh giá về tính khả thi của các biện pháp đề xuất
...........................................................................................................................94

vii


DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Biểu đồ thống kê kết quả khảo sát về nội dung các thành tố BD
năng lực dạy học cho GV THCS Quận Lê Chân ..............................................54
Sơ đồ 3.1. Qui trình dạy học theo bước của năng lực dạy học..........................78
Sơ đồ 3.2. Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất .........................................91
Biểu đồ 3.1. Tương quan giữa tính cấp thiết & tính khả thi của các biện phá .96

viii


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Giáo dục và Đào tạo ( 2011), Thông tư số 31/2011/TT-BGDĐT ngày

08/8/ 2011 về việc ban hành chương trình BDTX cho giáo viên THCS.
2. Bộ GD & ĐT (2014), Tài liệu tập huấn DH và KT, đánh giá kết quả học tập theo
định hướng phát triển năng lực học sinh, môn Toán cấp THCS.Vụ GD trung học,
Chương trình phát triển giáo dục trung học.

3. Bộ trƣởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ( 2009), Thông tư số 30/2009/TTBGDĐT ngày 22/10/ 2009 về việc ban hành Quy dịnh Chuẩn nghề nghiệp
giáo viên THCS, THPT.
4. Bộ Giáo dục và Đào tạo ( 2011), Thông tư số 31/2011/TT-BGDĐT ngày
08/8/ 2011 về việc ban hành chương trình BDTX cho giáo viên THCS.
5. Bộ Nội vụ ( 2006), Quy chế đánh giá xếp loại giáo viên ban hành theo
Quyết định số 06/QĐ-BNV ngày 21/3/2006.
6. Đặng Quốc Bảo (2014), Đổi mới giáo dục nhìn từ cơ sở. Trường ĐHGD (Tài
liệu cho các lớp cao học), Hà Nội.
7. Nguyễn Đức Chính (2002), Đánh giá chất lượng trong giáo dục đại học, NXB
Giáo dục, Hà Nội.
8. Nguyễn Đức Chính (2009), Quy trình dạy học tiếp cận chuẩn quốc tế , Trường

ĐHGD (Tài liệu cho các lớp cao học), Hà Nội.
9. Nguyễn Đức Chính (2013), Quy chế đào tạo nghiệp vụ sư phạm trong hoạt

động đào tạo giáo viên trung học phổ thông, Trường ĐHGD (Tài liệu cho các
lớp cao học), Hà Nội.
10. Nguyễn Quốc Chí - Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2012), Đại cương khoa học
quản lý. NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
11. Nguyễn Quốc Chí – Nguyễn Thị Mỹ Lộc - Đặng Quốc Bảo – Nguyễn
Trọng Hậu-– Nguyễn Sĩ Thƣ (2012), Quản lý giáo dục một số vấn đề lý
luận và thực tiễn . NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.

9


12. Đặng Quốc Bảo (2000), Quản lý giáo dục – quản lý nhà trường: Một số
hướng tiếp cận,Trường Cán bộ quản lý giáo dục và đào tạo, Hà Nội.
13. Nguyễn Phúc Châu (2010), Quản lý quá trình sư phạm trong nhà trường
phổ thông), NXB Đại học sư phạm.

14. Tô Xuân Dân (2011), Bối cảnh mới ngôi trường mới nhà quản lý giáo
dục mới. NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
15. Trần Khánh Đức (2010), Giáo dục và phát triển nguồn nhân lực trong
thế kỉ XXI. NXB Giáo dục Việt Nam.
16.Vũ Cao Đàm (2005), Phương pháp luận nghiên cứu khoa học, Nhà xuất
bản khoa học và kỹ thuật Hà Nội.
17.Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ XI. NXB Chính trị quốc gia.
18. Đảng Cộng sản Việt Nam (2013), Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8
khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo số 29-NQ/TW của
Ban chấp hành Trung Ương.
19. Nguyễn Trọng Hậu (2014), Bài giảng quản lý hệ thống giáo dục quốc
dân & quản lý nhà trường, Trường ĐHGD (Tài liệu cho các lớp cao học), Hà
Nội.
20. Nguyễn Trọng Hậu (2013), Bài giảng lý luận quản lý và quản lý giáo
dục, Trường ĐHGD (Tài liệu cho các lớp cao học), Hà Nội.
21. Đặng Xuân Hải (2014), Nhà trường hiệu quả trong bối cảnh thực hiện
đổi mới giáo dục hiện nay,Trường ĐHGD (Tài liệu cho các lớp cao học), Hà
Nội.
22. Lê Ngọc Hùng (2009), xã hội học giáo dục, NXB ĐHQG Hà Nội.
23. Phạm Thành Nghị (2013), Tâm lý học giáo dục. NXB ĐHQG Hà Nội.
24. Phạm Thành Nghị (2013), Tâm lý học sáng tạo. NXB ĐHQG Hà Nội.
25.Thủ tƣớng Chính phủ (2012), Quyết định số 771/QĐ - TTg ngày 13/6/2012
của Thủ tướng Chính phủ về “Chiến lược phát triển giáo dục 2011 - 2020”. Hà Nội.

10


26. Ph.N. Gônôbôlin (1976), Những phẩm chất tâm lý của người giáo viên,
tập 2, NXB giáo dục.

27. Nguyễn Quang Uẩn & Nguyễn văn Lũy -Đinh Văn Vang (2006), giáo
trình TLH đại cương. NXB Đại học sư phạm.
28. Luật Giáo dục (2005), NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
29. Phạm Viết Vƣợng (2008), Giáo dục học. NXB Đại học sư phạm.
30. Phạm Viết Vƣợng (2008), Giáo dục học. NXB Đại học Quốc gia Hà
Nội.
31. Nguyễn Nhƣ Ý (1988), Đại từ điển Tiếng Việt. NXB Đại học Quốc gia
TP HCM.
32. Viện ngôn ngữ học (1998), Từ điển Tiếng Việt. NXB Đà Nẵng.
33. (2014), Hiến pháp nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. NXB chính trị
quốc gia.
34. (2005),Các văn bản pháp luật hiện hành. NXB thống kê.

11