Luận Văn Hoàn Thiện Công Tác Đào Tạo Và Phát Triển Nguồn Nhân Lực Tại Công Ty Xây Dựng Lũng Lô

LU¾N VĂN TOT NGHI½P
ÐE TÀI: “Hoàn thi¾n công tác dào
tao và phát trien nguon nhân lnc tai
công ty xây dnng Lũng Lô.”

1


C®NG HÒA XÃ H®I CHU NGHĨA VI½T NAM
Юc l¾p - Tn do - Hanh phúc
Hà N®i, ngày 25 tháng 04 năm 2008
--O0O-BÃN CAM ÐOAN
Kính gúi

: Khoa Kinh te và Quán lý Nguon nhân lnc

Tên tôi là

: Nguyen Th% Hà

Lóp

: Kinh te lao d®ng 46A

Ðe tài: “Hoàn thi¾n công tác dào tao và phát trien nguon nhân lnc
tai công ty xây dnng Lũng Lô” là chuyên de mà n®i dung nghiên cúu ve
công tác dào tao và phát trien nguon nhân lnc trong doanh nghi¾p. Ðây là
chuyên de do chính bán thân tôi tn làm dna trên cơ só thu th¾p so li¾u tù nhà
máy, các tài li¾u tham kháo chuyên ngành có liên quan và sn hưóng dan het
súc t¾n tình cúa thay giáo hưóng dan PGS.TS. Vũ Th% Mai.
Tôi xin cam doan bán chuyên de này hoàn toàn là do tôi tn làm, không

có sn sao chép cúa bat cú chuyên de nào cùng de tài. Tôi xin hoàn toàn ch%u
trách nhi¾m ve nhung thông tin dã dưa ra.
Hà n®i, ngày 27 tháng 04 năm 2008
Nguyen Th% Hà


LèI CÁM ƠN
Trong quá trình thnc chuyên de tot nghi¾p, em dã nh¾n dưoc sn quan tâm
cúa các Anh, Ch% và các Bác trong phòng To chúc Lao d®ng Tien lương trong
công ty Xây dnng Lũng Lô.
Em xin chân thành cám ơn anh Nguyen Manh Cưòng – tro lý phòng To
chúc Lao d®ng Tien lương dã tao dieu ki¾n và chí báo nhi¾t tình cho em hoàn
thành chuyên de tot nghi¾p. Cám ơn sn hưóng dan cúa Cô giáo PGS.TS Vũ
Th% Mai.
M¾c dù dã có nhieu co gang, song do thòi gian, trình d®, d¾c bi¾t là kinh
nghi¾m còn han che nên chuyên de cúa em còn có nhieu thieu sót. Kính
mong dưoc sn dóng góp ý kien de em hoàn thành tot hơn de tài này.


MUC LUC
DANH MUC BÃNG, SƠ ÐO, MAU PHIEU

LèI Me ÐAU..............................................................................9
CHƯƠNG 1: CƠ Se LÝ LU¾N VE ÐÀO TAO VÀ PHÁT TRIEN
NGUON NHÂN LUC TRONG DOANH NGHI½P.......................12
1.1 Tam quan trong cua dào tao và phát trien nguon nhân lnc doi vói
doanh nghi¾p

12

1.1.1 M®t so khái ni¾m liên quan den dào tao và phát trien nguon nhân
lnc

12

1.1.2 Tam quan trong cua công tác dào tao và phát trien nguon nhân lnc
trong doanh nghi¾p............................................................................... 13
1.2 Phân loai các hình thúc dào tao

14

1.3 Tien trình xây dnng chương trình dào tao và phát trien nguon nhân
lnc 15
1.3.1 Các căn cú de xây dnng chương trình dào tao và phát trien
nguon nhân lnc.................................................................................... 15
1.3.2 Tien trình xây dnng chương trình dào tao và phát trien nguon
nhân lnc............................................................................................... 16
1.3.2.1 Xác d%nh nhu cau và mcc tiêu dào tao..................................16
1.3.2.2 Lna chon doi tưong dào tao....................................................20
1.3.2.3 Xây dnng n®i dung chương trình và lna chon phương pháp
dào tao............................................................................................21
1.3.2.4 Dn tính chi phí dào tao...........................................................25
1.3.2.5 Lna chon và dào tao giáo viên................................................25
1.3.2.6 Ðánh giá chương trình và hi¾u quá dào tao..........................26
1.4 Các yeu to ãnh hưõng den công tác dào tao và phát trien nguon nhân
lnc 27


1.4.1 Quan diem cua doanh nghi¾p ve den công tác dào tao và phát trien
nguon nhân lnc........................................................................................ 27

1.4.2 Mnc tiêu, chien lưoc sãn xuat kinh doanh cua doanh nghi¾p.. 27
1.4.3 оc diem sãn xuat kinh doanh, trình d® công ngh¾, kinh phí, cơ sõ
v¾t chat...................................................................................................28
1.4.4 Các chính sách phát trien và d¾c diem canh tranh cua nguon nhân
lnc

29

1.4.5 Yeu to khác.............................................................................................29

CHƯƠNG 2 :THUC TRANG CÔNG TÁC ÐÀO TAO VÀ PHÁT
TRIEN TAI CÔNG TY XÂY DUNG LŨNG LÔ................................31
2.1 M®t so d¾c diem công ty ãnh hưõng den công tác dào tao và phát trien
nguon nhân lnc

31

2.1.1 Quá trình hình thành và phát trien cua Công ty Xây dnng Lũng Lô
31
2.1.2 Cơ cau to chúc và b® máy hoat d®ng...................................................33
2.1.3 оc diem ngành nghe kinh doanh........................................................ 39
2.1.4 оc diem ve nguon nhân lnc.................................................................40
2.1.5 Tình hình thnc hi¾n hoat d®ng sãn xuat kinh doanh trong
nhung năm gan dây................................................................................. 46
2.1.6 Các hoat d®ng cua công tác quãn tr% nhân lnc cua Công ty Xây
dnng Lũng Lô.......................................................................................... 48
2.2. Phân tích thnc trang công tác dào tao và phát trien nguon nhân lnc
cua Công ty Xây dnng Lũng Lô

51

2.2.1 Thnc trang công tác dào tao tai Công ty Xây dnng Lũng Lô .. 52
2.2.1.1 Xác d%nh nhu cau và mcc tiêu dào tao..............................................52
2.2.1.2 Lna chon doi tưong.............................................................................56
2.2.1.3 Lna chon phương pháp dào tao..........................................................56
2.2.1.4 Xây dnng n®i dung chương trình và lna chon phương pháp


dào tao.............................................................................................60
2.2.1.5 Nguon kinh phí, cơ só v¾t chat phcc vc cho công tác dào tao và
phát trien
61
2.2.1.6 Lna chon và dào tao giáo viên...........................................................64
2.2.1.7 Ðánh giá chương trình và ket quá dào tao.........................................65
2.2.1.8 Các che d® chính sách doi vói ngưòi lao d®ng.................................66
2.2.2. Ðánh giá ket quã dào tao và phát trien nguon nhân lnc cua
Công ty Xây dnng Lũng Lô năm 2005 – 2007...................................... 68
2.2.1.1 Quy mô dào tao......................................................................68
2.2.1.2 Chat lưong dào tao..............................................................71
2.2.3.2 Han che và nguyên nhân........................................................75

CHƯƠNG 3: CÁC GIÃI PHÁP NHAM HOÀN THI½N CÔNG
TÁC ÐÀO TAO VÀ PHÁT TRIEN TAI CÔNG TY XÂY DUNG
LŨNG LÔ...............................................................................................79
3.1 Phương hưóng, nhi¾m vn su dnng lao d®ng trong công ty trong giai
doan 2008 - 2010

79

3.1.1 Thnc hi¾n to chúc, biên che...................................................................79

3.1.2 Quãn lý và su dnng lao d®ng trong 2008 và ke hoach hóa nguon
nhân lnc dài han cho công ty................................................................. 80
3.2 Quan diem, mnc tiêu, phương hưóng nham hoàn thi¾n công tác dào
tao và phát trien nguon nhân lnc

80

3.2.1 Quan diem, phương hưóng công tác dào tao và phát trien
nguon nhân lnc cua công ty Xây dnng Lũng Lô............................... 80
3.2.2 Mnc tiêu, chien lưoc công tác dào tao và phát trien nguon nhân lnc
cua công ty Xây dnng Lũng Lô............................................................. 82


3.3 M®t so giãi pháp nham nâng cao hi¾u quã công tác dào tao và phát
trien nguon nhân lnc

82

3.3.1 Hoàn thi¾n vi¾c xác d%nh nhu cau dào tao và phát trien nguon
nhân lnc................................................................................................... 83
3.3.2 Các hình thúc dào tao mói.................................................................. 86
3.3.3 Su dnng có hi¾u quã nguon kinh phí phnc vn cho công tác dào
tao và phát trien nguon nhân lnc............................................................ 89
3.3.4 M®t so quy d%nh, quy che phnc vn cho công tác dào tao và phát trien
nguon nhân lnc........................................................................................ 90
3.3.5 Ðánh giá khã năng thnc hi¾n công vi¾c và phân tích công vi¾c cua
ngưòi lao d®ng........................................................................................ 90
3.3.6 Tao d®ng lnc cho cán b® công nhân viên trong công ty......................95
3.3.7 Xây dnng hoàn thi¾n công tác dào tao và phát trien nguon nhân lnc
trong công ty........................................................................................... 97

3.3.8 To chúc chương trình tho giõi, có tay nghe...........................................98
3.3.9 Nâng cao vai trò công tác dào tao và phát trien nguon nhân lnc sau
moi chương trình hoc....................................................................... 100
3.4 M®t so giãi pháp kien ngh% nham hoàn thi¾n công tác dào tao và
phát trien nguon nhân lnc cua công ty Xây dnng Lũng Lô

101

KET LU¾N...................................................................................................106
TÀI LI½U THAM KHÃO
PHU LUC



LèI Me ÐAU
1.Tính cap thiet cua de
tài.

M®t to chúc, m®t doanh nghi¾p muon
ton tai và phát trien thì yeu to dau tiên là
can có nguon nhân lnc vì con ngưòi là
nguon goc de sáng tao ra giá tr% mói, có
con ngưòi thì các nguon lnc khác mói có
khá năng phát huy tác dnng. Ðau tư vào
yeu to con ngưòi mang lai hi¾u quá cao
hơn han so vói dau tư doi mói trang thiet b
% ky thu¾t và các yeu to khác cúa quá trình
sán xuat kinh doanh.
Thòi dai công ngh¾ thông tin hi¾n nay
dã tác d®ng mãnh me den dây chuyen sán

xuat, cung cách quán lý, den nep song và
suy nghĩ cúa moi ngưòi trong doanh
nghi¾p. Ðieu dó dã làm cho các nhà lãnh
dao phan nào quan tâm và trang b% cho
ngưòi lao d®ng moi kien thúc ky năng de
theo k%p vói sn doi mói. Nhu cau dào tao
và phát trien tró nên cap bách hơn bao
giò het. Ðưoc xem như là mnc tiêu chien
lưoc phát trien moi to chúc.
Ðào tao và phát trien nguon nhân lnc là
m®t chúc năng quan trong cúa quán tr%
nhân lnc. Nó là phương hưóng quan trong
de nâng cao chat lưong nguon nhân lnc,
dây là nhu cau không the thieu doi vói
bat kỳ loai hình to chúc nào.Tuy nhiên
không phái bat kỳ to chúc nào cũng nh¾n


thúc dưoc day dú vai trò
cúa công tác dào tao và
phát trien nguon nhân lnc.
Bên canh nhung doanh
nghi¾p biet chú trong,
dau tư cho công tác này,
cũng còn không ít nhung
doanh nghi¾p chưa thnc
sn quan tâm, tao dieu
ki¾n can thiet cho dào tao
và phát trien nguon nhân
lnc. Ðieu dó ánh hưóng

tiêu cnc tói hi¾u quá công
vi¾c, cũng như sn phát
trien ben vung on d%nh
cúa doanh nghi¾p. оc
bi¾t vói Công ty Xây
dnng Lũng Lô, vói quy
mô doanh nghi¾p tương
doi lón, dòi hói d®i ngũ
cán b® quán lý phái có
trình d® chuyên môn cao
de quán lý dieu hành công
ty hi¾u quá, canh tranh
trên th% trưòng. Vì v¾y,
Công ty dã rat chú trong
cho công tác dào tao và
phát trien nguon nhân lnc.


Nh¾n thúc dưoc tam quan trong dó, em quyet d%nh chon de tài “ Hoàn
thi¾n công tác dào tao và phát trien nguon nhân lnc tai Công ty Xây
Dnng Lũng Lô”
2.Mnc dích nghiên cúu cua de tài.
* Mnc dích:
- Nham h¾ thong hóa cơ só lý lu¾n ve công tác dào tao và phát trien nguon
nhân lnc trong doanh nghi¾p.
- Xác d%nh rõ nguyên nhân, dánh giá dúng thnc trang de tù dó dưa ra
nhung giái pháp toi ưu nham nâng cao hi¾u quá công tác dào tao và phát
trien nguon nhân lnc tai công ty Xây dnng Lũng Lô. Tù dó tao cho công ty
có d®i ngũ nhân viên có trình d® chuyên môn vung vàng, dáp úng yêu cau
công vi¾c.

3.Ðoi tưong nghiên cúu cua de tài.
* Ðoi tưong nghiên cúu:
Ðe tài t¾p trung nghiên cúu chú yeu ve công tác dào tao và phát trien
nguon nhân lnc tai Công ty Xây dnng Lũng Lô.
* Pham vi nghiên cúu:
Nghiên cúu trong pham vi các hoat d®ng dào tao và phát trien nguon nhân
lnc cúa Công ty Xây dnng Lũng Lô trong 3 năm tù 2005 - 2007.
4.Phương pháp nghiên cúu de tài
Ðe tài dã sú dnng ket hop các phương pháp sau:
- Phương pháp phân tích, tong hop.
- Phương pháp so sánh thong kê.
- Phương pháp kháo sát…
5.Ý nghĩa cua vi¾c nghiên cúu de tài.
- Giúp h¾ thong hóa các kien thúc ve m®t van de khoa hoc quán tr% nhân lnc
trong doanh nghi¾p.

11


- Trau doi phương pháp nghiên cúu khoa hoc, v¾n dnng các kien thúc lý lu¾n
cúa hoat d®ng quán lý vào thnc tien công tác sán xuat kinh doanh và giái
quyet các van de d¾t ra cúa doanh nghi¾p.
6.Ket cau cua lu¾n văn.
Chương I: Cơ sõ lý lu¾n ve dào tao và phát trien nguon nhân lnc trong
doanh nghi¾p.
Chương II: Thnc trang công tác dào tao và phát trien nguon nhân lnc
trong Công ty Xây dnng Lũng Lô.
Chương III: M®t so ý kien nham nâng cao hi¾u quã công tác dào tao
và phát trien nguon nhân lnc tai Công ty Xây dnng Lũng Lô.

CHƯƠNG 1: CƠ Se LÝ LU¾N VE ÐÀO TAO VÀ PHÁT TRIEN
NGUON NHÂN LUC TRONG DOANH NGHI½P
1.1 Tam quan trong cua dào tao và phát trien nguon nhân lnc doi vói
doanh nghi¾p
1.1.1 M®t so khái ni¾m liên quan den dào tao và phát trien nguon nhân lnc
Bat cú to chúc nào cũng dưoc tao thành bói các thành viên là con ngưòi
hay nguon nhân lnc cúa nó. Theo quan diem dưoc dưa ra trong giáo trình
“Phân tích lao d®ng xã h®i” do TS Tran Xuân Cau chú biên thì “ To chúc
bao hàm m®t chính the hoat d®ng d®c l¾p, có chính danh và tôn chí mcc dích
hoat d®ng.” Nó có the là m®t doanh nghi¾p, m®t công ty, m®t cơ quan, m®t
to chúc..Nguon nhân lnc hay con ngưòi là m®t nhân to không the thieu trong
to chúc. Không nhung the, nguon nhân lnc là m®t nguon lnc song, nguon
lnc mang tính chien lưoc, là nhân to chú yeu tao ra loi nhu¾n cho doanh
nghi¾p và là m®t yeu to cúa sn phát trien kinh te xã h®i. Nó dưoc xem xét
trên góc d® so lưong và chat lưong. So lưong nguon nhân lnc dưoc bieu
hi¾n thông qua các chí tiêu quy mô và toc d® tăng nguon nhân lnc. Chat
lưong xem xét trên các m¾t: trình văn hóa, súc khóe, chuyên môn…Nhân
lnc dưoc hieu là toàn b® các khá năng ve the lnc và trí lnc cúa con ngưòi
dưoc v¾n dnng ra trong quá trình lao d®ng sán xuat. Nó cũng dưoc xem là
súc lao d®ng cúa con ngưòi - m®t nguon lnc quý giá nhat trong các yeu to
sán xuat cúa các doanh nghi¾p. Do v¾y, nhân lnc cúa doanh nghi¾p bao
gom tat cá nhung ngưòi lao d®ng làm vi¾c trong doanh nghi¾p
Mnc tiêu cúa bat kỳ to chúc nào cũng là sú dnng m®t cách có hi¾u suat
nguon nhân lnc. Không m®t doanh nghi¾p nào hoat d®ng hi¾u quá neu thieu
hoat d®ng công tác dào tao và phát trien nguon nhân lnc. Ðào tao và phát trien
nguon nhân lnc có v% trí quan trong, ánh hưóng den chat lưong nguon nhân


lnc cúa to chúc. Cho nên can làm rõ dào tao và phát trien nguon nhân lnc cúa

to chúc. Theo quan diem cúa Ths. Nguyen Vân Ðiem và PGS.TS. Nguyen
Ngoc Quân trong giáo trình “ Quãn tr% nhân lnc”- NXB Lao d®ng – xã
h®i thì “Ðào tao và phát trien nguon nhân lnc là nhung hoat d®ng nham
de duy trì và nâng cao chat lưong nguon nhân lnc cúa to chúc”.
Có nhieu quan diem khác nhau ve dào tao và phát trien nguon nhân lnc
nhưng nhìn chung các khái ni¾m deu de c¾p den m®t quá trình tương tn. “Ðó
chính là quá trình cho phép con ngưòi tiep thu các kien thúc ho¾c các ky
năng mói và thay doi các quan diem hay hành vi và nâng cao khá năng thnc
hi¾n công vi¾c cúa các cá nhân”. (Theo quan diem cua Tác giã Tran Kim
Dung, giáo trình Quãn tr% nhân lnc - NXB Thong kê).
Thnc te và lý lu¾n deu cho rang: dào tao và phát trien nguon nhân lnc chính
là tong the các hoat d®ng hoc t¾p có to chúc và dưoc tien hành trong nhung
khoáng thòi gian nhat d%nh de nham tao ra sn thay doi hành vi nghe nghi¾p;
chuan b% cho ngưòi lao d®ng cúa to chúc theo k%p vói cơ cau cúa to chúc khi
nó thay doi và phát trien. Tuy dào tao có d%nh hưóng vào hi¾n tai, chú trong
công vi¾c hi¾n thòi cúa cá nhân, giúp các cá nhân có ngay các ky năng can
thiet de thnc hi¾n tot công vi¾c hi¾n tai. Còn phát trien nham chú trong lên
các công vi¾c tương lai trong to chúc, doanh nghi¾p. Trên thnc te, trong m®t
to chúc công tác này dưoc tien hành m®t cách thong nhat chú không tách bi¾t
thành các hoat d®ng riêng bi¾t. Ðó là m®t tien trình liên tnc không bao giò
dút. Phát trien dưoc tien hành khi dã dào tao. Ðào tao và phát trien nguon
nhân lnc là hai quá trình có moi liên h¾ m¾t thiet huu cơ và ho tro bo sung cho
nhau.
1.1.2 Tam quan trong cua công tác dào tao và phát trien nguon nhân lnc
trong doanh nghi¾p


Ðào tao và phát trien nguon nhân lnc là m®t trong nhung yeu to tiên quyet
quyet d%nh sn ton tai, hưng th%nh và phát trien cúa moi quoc gia. Ðáng C®ng
sán Vi¾t nam dã khang d%nh: “Giáo dcc và dào tao là quoc sách, là yeu to

then chot de phát trien và xây dnng nưóc ta”.
Ðào tao và phát trien nguon nhân lnc có vai trò quan trong trong vi¾c giúp
con ngưòi có dú kien thúc, ky năng can thiet de tham gia vào m®t hoat d®ng
nào dó trong the giói công vi¾c ngoài xã h®i; tham gia vào lao d®ng sán xuat,
lao d®ng quán lý, dieu hành ky thu¾t công ngh¾.. Chi phí cho dào tao và phát
trien nguon nhân lnc là ton kém nhưng dó là m®t tat yeu khách quan mang lai
loi ích trnc tiep và lâu dài cho doanh nghi¾p nói chung và cho tùng thành viên
doanh nghi¾p nói riêng. Ðào tao và phát trien nguon nhân lnc có tam quan
trong trong dáp úng nhu cau, hi¾u quá thnc hi¾n công vi¾c và moi hoat d®ng
cúa to chúc trong doanh nghi¾p, dáp úng nhu cau hoc t¾p nâng cao trình d®
cho ngưòi lao d®ng; tao cho ngưòi lao d®ng có cách nhìn, tư duy mói, là cơ só
de phát huy dưoc tính năng d®ng sáng tao cúa ngưòi lao d®ng trong công
vi¾c; duy trì và nâng cao chat lưong nguon nhân lnc. Ðó cũng chính là thnc
hi¾n chien lưoc con ngưòi, mang ý nghĩa nhân văn the hi¾n tính trách nhi¾m
xã h®i cúa doanh nghi¾p doi vói nhân viên cúa mình; gan bó giua ngưòi lao
d®ng vói doanh nghi¾p; nâng cao tính năng d®ng và on d%nh tao ra loi the
canh tranh giúp doanh nghi¾p có the ton tai và di lên trong canh tranh.
1.2 Phân loai các hình thúc dào tao
Hình thúc dào tao là các cách thúc dưoc các to chúc áp dnng de tien hành
dào tao cho ngưòi lao d®ng giúp cho ho thnc hi¾n tot công vi¾c. Trong thnc
te có nhieu tiêu thúc phân loai hình thúc dào tao.
Neu dúng trên góc d® hoc viên thì có dào tao mói, dào tao lai và dào tao
nâng cao. Ðào tao lai doi tưong là nhung ngưòi lao d®ng pho thông chưa có
nghe dưoc cung cap các kien thúc và ky năng de tiep c¾n vói công vi¾c; Ðào


tao lai áp dnng doi vói lao d®ng có trình d® lành nghe nhưng can doi nghe do
yêu cau cúa doanh nghi¾p; Ðào tao nâng cao là nâng cao kien thúc, chuyên
môn nghe nghi¾p, kinh nghi¾m giúp cho ngưòi lao d®ng có the dám dương
và thnc hi¾n dưoc nhung công vi¾c phúc tap hơn ví dn như hàng năm công

ty thưòng dào tao nâng cao cho d®i ngũ công nhân phá mìn.
Bên canh dó theo mnc dích cúa n®i dung dào tao thì có các hình thúc như: dào
tao kĩ thu¾t an toàn cho ngưòi lao d®ng nham hưóng dan ngưòi lao d®ng thnc
hi¾n an toàn công vi¾c, ngăn ngùa tai nan ví dn như trong thi công xây dnng
và rà phá bom mìn. Là yêu cau bat bu®c ngưòi lao d®ng tham dn. Ðào tao và
phát trien năng lnc cho các nhà quán tr% giúp cho các nhà quán tr% gia nâng
cao ky năng thnc hành kinh nghi¾m quán lý, khuyen khích nhân viên trong
doanh nghi¾p. Vi¾c lna chon hình thúc dào tao nào de mang lai hi¾u quá cao
nhat phn thu®c vào các yêu cau ve quy mô dào tao, múc d® phúc tap, n®i
dung dào tao và dieu ki¾n ky thu¾t, tài chính ..cn the tùng doanh nghi¾p.
1.3 Tien trình xây dnng chương trình dào tao và phát trien nguon nhân lnc
1.3.1 Các căn cú de xây dnng chương trình dào tao và phát trien nguon
nhân lnc
Khi xây dnng n®i dung, chương trình dào tao và phát trien nguon nhân lnc
can dna vào các căn cú sau:
- Căn cú vào d%nh hưóng, chien lnơc phát trien cúa doanh nghi¾p do cap
quán tr% cao nhat vach ra, tù dó giám doc nhân sn hoach d%nh yêu cau
mang tính chien lưoc trong tương lai, de tù dó có hưóng dào tao và phát
trien chuan b% cho nhân sn tù xa.
- Dna vào báng phân tích công vi¾c d¾c bi¾t là khi phát sinh nhung công vi¾c
mói, khi tính chat công vi¾c thay doi làm thay doi yêu cau ky năng cúa nhân
viên


- Dna trờn viắc dỏnh giỏ thnh tớch giua cụng viắc, chớ ra nhung bat cắp giua
ngũi v viắc, nhung lý do m nhõn viờn khụng dỏp ỳng doc yờu cau cụng
viắc, tự dú cú cỏc giỏi phỏp khac phnc v de ra chng trỡnh do tao.
1.3.2 Tien trỡnh xõy dnng chng trỡnh do tao v phỏt trien nguon nhõn
lnc
éào tạo và phát triển nguồn nhân lực là một quá trình liên tục, các doanh

nghiệp phải thờng xuyên, kịp thời nhận thức mọi sự thay đổi của môi trờng
và các nhân viên để xây dựng nội dung chơng trình đào tạo và phát triển
nguồn nhân lực. Việc xây dựng chơng trình đào tạo và phát triển nguồn
nhân lực phải đợc tiến hành một cách bài bản, hệ thống theo một quy
trình nhất
định. Tránh tuỳ tiện, đại khái qua loa có thể dẫn tới thất bại, kém hiệu quả.
Theo kinh nghiệm của các doanh nghiệp, thì quy trình xây dựng chơng
trình giáo dục, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trong doanh nghiệp
nên tiến hành theo cỏc bớc sau đây:
1.3.2.1 Xỏc d%nh nhu cau v mcc tiờu do tao
Xỏc d%nh nhu cau do l quỏ trỡnh xỏc d%nh de biet doc can do tao so
long ngũi bao nhiờu, loai lao dđng can do tao v ú bđ phắn no, trong thũi
gian bao lõu. Nhu cau do tao doc xỏc d%nh dna trờn nhung c sú nh: phõn
tớch doanh nghiắp, phõn tớch tỏc nghiắp v phõn tớch nhõn viờn (con ngũi).
Phõn tớch doanh nghiắp can dỏnh giỏ doc chớ so hiắu quỏ ve mắt to chỳc, ke
hoach chuan b% dđi ng ke cắn, nhõn viờn v mụi trũng to chỳc. Trúc het
quan tõm den mnc tiờu doanh nghiắp: ngan han, trung han, di han. Bờn canh
dú, phỏi phõn tớch nhu cau nguon nhõn lnc thụng qua so v chat long nguon
nhõn lnc can cú de thnc hiắn mnc tiờu. Cuoi cựng l cỏc chớ tiờu phỏn ỏnh
hiắu suat doanh nghiắp - dieu m cỏc doanh nghiắp mong muon thu doc qua
do tao, bao gom: giỏ thnh lao dđng, chat long sỏn pham


Giác d® thú hai là phân tích tác nghi¾p: xác d%nh loai ky năng và các hành
vi can thiet cho nhân viên de thnc hi¾n tot công vi¾c. Phân tích tác nghi¾p
hơi giong vói phân tích công vi¾c, tuy nhiên phân tích tác nghi¾p là d%nh
hưóng nhân viên không phái là d%nh hưóng công vi¾c. Phân tích tác nghi¾p
se chú trong xác d%nh xem nhân viên can làm gì de thnc hi¾n công vi¾c tot.
Cuoi cùng là phân tích nhân viên: loai phân tích này chú trong lên các năng
lnc, d¾c tính cá nhân cúa nhân viên, dưoc xác d%nh ai là ngưòi can thiet dưoc

dào tao và nhung kien thúc, quan diem nào can thiet dưoc lĩnh h®i hay chú ý
trong quá trình dào tao, phát trien. Các chương trình dào tao nên chú trong
vào doi tưong thnc sn can thiet dào tao. Phân tích nhân viên dòi hói dánh giá
dúng khá năng và ky năng nghe nghi¾p cúa nhân viên.
Vi¾c xác d%nh nhu cau dào tao có the dùng các phương pháp như sau:
➢ Xác d%nh nhu cau dào tao công nhân ky thu¾t:
- Phương pháp tính toán:
Ðe xác d%nh nhu cau dào tao công nhân ky thu¾t trưóc het can xác d%nh
nhu cau công nhân ky thu¾t can thiet de dáp úng yêu cau ke hoach. Có the
tính toán nhu cau công nhân ky thu¾t can thiet theo 3 phương pháp sau:
+ Phương pháp tính căn cú vào tong hao phí thòi gian lao d®ng ky thu¾t
can thiet cho tùng loai sán pham và quy thòi gian lao d®ng cúa tùng loai công
nhân ky thu¾t tương úng.
Ti
Kt i =

1

()
Q i. H i

Kti: Nhu cau công nhân ky thu¾t thu®c nghe ho¾c chuyên môn i.

1

. Ths. Nguyen Vân Ðiem & PGS.TS. Nguyen Ngoc Quân - 2004 - Giáo trình Quán tr% nhân lnc - NXB
Lao d®ng - Xã h®i – trang 173


Ti : Tong hao phí thòi gian lao d®ng ky thu¾t thu®c nghe i ho¾c chuyên môn

can thiet de sán xuat trong tương lai.
Qi : Quy thòi gian lao d®ng cúa m®t công nhân ky thu¾t thu®c nghe ho¾c
chuyên môn i.
Hi : Khá năng hoàn thành vưot múc ó kỳ trien vong cúa công nhân ky thu¾t
thu®c nghe ho¾c chuyên môn i.
+ Phương pháp tính toán căn cú vào so lưong máy móc, thiet b% ky thu¾t
can thiet cho sán xuat, múc dám nhi¾m cúa m®t công nhân viên ky thu¾t và
h¾
so ca làm vi¾c cúa máy

SM . H ca

móc thiet b%.
2

Kt =

()
N

SM : So lưong máy móc trang thiet b% ky thu¾t can thiet cho quá trình sán xuat
ó kỳ ke hoach.
H ca : H¾ so ca làm vi¾c cúa máy móc trang thiet b% chính.
N : So lưong máy móc trang thiet b% do m®t công nhân ky thu¾t phái phn
trách.
- Phương pháp chi so.
I sp . I kt/cn
I kt =

3

()
Iw

Ikt : Chí so tăng công nhân viên ky thu¾t ó kỳ ke hoach

2

Ths. Nguyen Vân Ðiem & PGS.TS. Nguyen Ngoc Quân - 2004 - Giáo trình Quán tr% nhân lnc - NXB Lao
d®ng - Xã h®i – trang 173


3

Ths. Nguyen Vân Ðiem & PGS.TS. Nguyen Ngoc Quân - 2004 - Giáo trình Quán tr% nhân lnc - NXB Lao
d®ng - Xã h®i – trang 174


I SP : Chí so tăng sán pham
I kt/cn : Chí so tăng tý trong công nhân viên ky thu¾t trên tong so công nhân kỳ
ke hoach.
I w : Chí so tăng năng suat lao d®ng ó kỳ ke hoach.
Phương pháp này cho so li¾u không chính xác bang hai cách tính ó hai
phương pháp trên, vì the chí dưoc dùng de dn báo nhu cau công nhân ky thu¾t
trong các ke hoach dài han ó các doanh nghi¾p lón.
-Phương pháp trnc tiep
Căn cú vào bán phân tích công vi¾c, vào tình hình thnc hi¾n công vi¾c, cơ
cau to chúc cúa doanh nghi¾p de trnc tiep xác d%nh so công nhân ky thu¾t
cúa tùng nghe can thiet trong tùng b® ph¾n phân xưóng, sau dó tong hop lai
thành nhu cau toàn doanh nghi¾p. Phương pháp này tương doi phúc tap, lâu,

nhưng chính xác.
-Phương pháp phân tích tư li¾u
Sú dnng nhung tư li¾u có san như de phân tích nhu cau cúa ngưòi nh¾m chúc
thì can sú dnng bán thuyet minh phân tích công vi¾c, nh¾t ký công tác. Còn
doi vói nhân viên mói tuyen dnng so sánh vói nhung quy d%nh trong báng
phân tích công vi¾c, de xác d%nh nhu cau dào tao.
-Phương pháp trưng cau ý kien
Thông qua vi¾c trưng cau ý kien cúa nhung ngưòi có liên quan se có loi cho
vi¾c dưa ra dánh giá ve nhu cau dào tao cúa nhân viên. Phương pháp này phù
hop vói vi¾c phân tích nhu cau dào tao cúa cán b® quán lý.
➢ Xác d%nh nhu cau dào tao cán b® quãn lý
Các phương pháp xác d%nh nhu cau dào tao nói chung deu có the sú dnng de
xác d%nh nhu cau dào tao và phát trien cho cán b® quán lý. Và nhu cau dó
thưòng phn thu®c trnc tiep vào chien lưoc chính sách quán tr% nguon nhân lnc
trong doanh nghi¾p, d¾c bi¾t là các chính sách tuyen dnng, dào tao, de bat,


thăng tien n®i b® se có nhu cau phát trien quán tr% cao và thưòng xuyên quan
tâm boi dưõng nâng cao năng lnc cho d®i ngũ cán b®.. Nhu cau dào tao cán
b® quán lý dưoc xác d%nh thông qua ket quá thnc hi¾n công vi¾c và so sánh
vói các bán phân tích công vi¾c. Nhung ngưòi thnc hi¾n công vi¾c chưa tot
se dưoc tien hành dào tao boi dưõng de hoàn thành công vi¾c hi¾n tai tot
hơn. Còn nhung cán b® quán lý dang thnc hi¾n tot công vi¾c hi¾n tai, có
day dú nhung ky năng, pham chat can thiet, có khá năng phát trien se dưoc
dào tao, boi dưõng, chuan b% thêm mói de có the de bat vào nhung v% trí công
vi¾c cao hơn.
Sau khi nhu cau dào tao dã dưoc xác d%nh, doanh nghi¾p can chuyen các
nhu cau dào tao sang mnc tiêu dào tao ho¾c nhung mong doi cúa doanh
nghi¾p vói mnc tiêu dào tao. Xác d%nh mnc tiêu dào tao là công vi¾c dau
tiên mà không the bó qua cho bat kỳ chương trình dào tao nào. Xác d%nh

ket quá can dat dưoc sau moi chương trình dào tao, bao gom: nhung ky năng
can thiet dưoc dào tao, trình d® chuyên môn, ky thu¾t quán lý, chuyen bien
nh¾n thúc, thái d® sau các khóa hoc; xác d%nh so lưong và cơ cau hoc viên;
an d%nh thòi gian dào tao và hoàn thành chương trình dào tao.
Các mnc tiêu d¾t ra phái dat các yêu cau sau dây: han d%nh thòi gian hop lý;
cn the; do lưòng dưoc.
Tóm lai, các mnc tiêu có the còn rat han hep, giói han vào khá năng cúa m®t
chúc vn nào dó. Mnc tiêu cũng có the tràn dái r®ng như nâng cao ky năng
quán tr% cúa tat cá các cap quán tr% tuyen thú nhat bao gom các quán doc,
kiem soát viên..Vì the, mnc tiêu dào tao càng cn the bao nhiêu thì công tác
dào tao càng dat ket quá cao bay nhiêu.
1.3.2.2 Lna chon doi tưong dào tao
Sau khi dã xác d%nh rõ mnc tiêu, nhà quán lý can lna chon doi tưong và
phương ti¾n, cách thúc dào tao thích hop nham dat hi¾u quá cao nhat. Tùy

22


theo các doi tưong khác nhau thì n®i dung, chương trình dào tao cũng khác
nhau. Vi¾c lna chon doi tưong dna vào: trien vong phát trien cúa tùng ngưòi,
trình d® và khá năng sn tâm huyet, nhi¾t tình cúa ngưòi lao d®ng doi vói công
vi¾c và doanh nghi¾p; tác dnng cúa công tác dào tao sau các quá trình dào tao;
nhu cau và d®ng cơ dào tao cúa ngưòi lao d®ng.
1.3.2.3 Xây dnng n®i dung chương trình và lna chon phương pháp dào tao
Sau khi cân nhac các van de trong chien lưoc dào tao, trên cơ só xác d%nh
nhu cau dào tao, mnc tiêu, doi tưong, các kien thúc, ky năng can có dưoc sau
khóa dào tao, các d¾c diem cúa doanh nghi¾p. Doanh nghi¾p can di den bưóc
tiep theo là xác d%nh n®i dung và chương trình dào tao. Ðây là van de dòi hói
các doanh nghi¾p phái th¾n trong vì trong tat cá các chi phí trong dào tao deu
phái dưoc hoàn von.

Chương trình dào tao gom các môn hoc là nhung môn hoc nào, thòi lưong
cho moi môn hoc là bao nhiêu, thú tn các môn hoc và n®i dung cn the the cúa
tùng môn hoc bài hoc. Chương trình dào tao là m®t h¾ thong các môn hoc và
bài hoc dưoc day nham v¾n dnng các kien thúc, ky năng vào công vi¾c. Các
chương trình dào tao can phái xây dnng m®t cách khoa hoc, hop lý và phù
hop vói chien lưoc, mnc tiêu dào tao. Ðây là van de dòi hói các doanh nghi¾p
phái th¾n trong vì trong tat cá các chi phí trong dào tao deu phái dưoc hoàn
von. Chương trình dào tao dưoc chon lna trên cơ só dung hòa mong muon cá
nhân vói mnc tiêu doanh nghi¾p.
Có rat nhieu phương pháp rat da dang và phong phú, phù hop vói tùng doi
tưong khác nhau: ngưòi lao d®ng, cho sinh viên thnc t¾p, công nhân sán xuat,
cap quán tr% tuyen thú nhat, cap quán tr% trung cap và cap cao như phương
pháp dào tao trong công vi¾c, dào tao ngoài công vi¾c, dào tao cap quàn lý,
dào tao công nhân …Moi phương pháp là khác nhau do v¾y các to chúc can


cân nhac sao cho phù hop vói dieu ki¾n làm vi¾c, dieu ki¾n ve lao d®ng và
nguon tài chính.
a) Phương pháp dào tao trong công vi¾c: là phương pháp dào tao trnc tiep
tai nơi làm vi¾c, trong dó các hoc viên dưoc trang b% kien thúc, ky năng
can thiet cho công vi¾c trnc tiep tai nơi làm vi¾c thông qua thnc te thnc
hi¾n công vi¾c dưói sn hưóng dan cúa nhung ngưòi lao d®ng lành nghe
hơn. Bao gom các phương pháp sau:
➢ Phương pháp dào tao theo kieu chi dan trưóc: là phương pháp pho bien
dùng de dào tao các ky năng …Ngưòi hoc quan sát, hoc hói làm thú các thao
tác theo sn chí dan tí mí các bưóc công vi¾c cúa ngưòi day.
➢ Phương pháp dào tao kieu hoc nghe : là hình thúc dào tao mà hoc viên
hoc lý thuyet trên lóp, sau dó dưoc dưa den nơi làm vi¾c dưói sn hưóng dan
cúa công nhân lành nghe cho den khi thành thao tat cá các ky năng cúa m®t
nghe nào dó. Phương pháp này dùng de day nghe hoàn chính cho m®t van de.

Hi¾n nay phương pháp chí dan và dào tao theo kieu hoc nghe rat pho bien ó
Vi¾t Nam, thnc chat dây là phương pháp kèm c¾p cúa công nhân lành nghe
doi vói ngưòi hoc.
➢ Phương pháp kèm c¾p và chi bão: dây là hình thúc dào tao thưòng áp
dnng cho cán b® quán lý, nhân viên giám sát nham trang b% kien thúc, ky
năng cho công vi¾c trưóc mat và tương lai nhò sn kèm c¾p cúa ngưòi quán
lý giói hơn như ngưòi lãnh dao trnc tiep, co van ho¾c ngưòi quán lý có kinh
nghi¾m hơn.
➢ Luân chuyen và thuyên chuyen công vi¾c: là hình thúc dào tao mà ngưòi
hoc se dưoc luân chuyen m®t cách có ke hoach tù b® ph¾n này tói b® ph¾n
khác vói cương v% làm vi¾c không doi, ho¾c tói b® ph¾n khác vói cương v
% làm vi¾c thay doi ho¾c luân chuyen các công vi¾c thu®c các lĩnh vnc
khác nhau trong n®i b® m®t nghe nham mó r®ng hieu biet nghe nghi¾p,
cung cap


kien thúc kinh nghi¾m nhieu lĩnh vnc, tù dó có the thnc hi¾n các công vi¾c
cao hơn trong tương lai.
* Ưu, nhưoc diem cúa phương pháp dào tao trong công vi¾c
- Ưu diem:

+ Hoc viên dưoc làm các công vi¾c thiet thnc và có thu nh¾p trong khi hoc.
+ Không yêu cau không gian riêng hay các thiet b% d¾c thù.
+ Tao dieu ki¾n cho các hoc viên dưoc tiep xúc, làm vi¾c vói các dong
nghi¾p trong tương lai, có the bat chưóc dưoc hành vi lao d®ng cúa doanh
nghi¾p.
- Nhưoc diem:
+ Lý thuyet dưoc trang b% không có h¾ thong mà trong khi dó khi làm vi¾c
thì thiên ve thnc hành hơn.
+ Hoc viên có the bat chưóc kinh nghi¾m không tiên tien cúa ngưòi day.

b)Phương pháp dào tao ngoài công vi¾c: là phương pháp dào tao mà trong dó
ngưòi hoc dưoc tách ròi khói vi¾c thnc hi¾n công vi¾c túc là không liên
quan den vi¾c tao ra sán pham. Các phương pháp dào tao ngoài công vi¾c
như:
➢ To chúc các lóp canh doanh nghi¾p: Ðoi vói nhung nghe tương doi phúc
tap ho¾c công vi¾c có tính chat d¾c thù thì công vi¾c dào tao kèm c¾p
không the dáp úng yêu cau cá ve so lưong lan chat lưong. Ngưòi hoc hoc lý
thuyet trên lóp dưói sn hưóng dan cúa các ky sư, cán b® ky thu¾t…và sau dó
se hoc thnc hành tai phân xưóng, xưóng thnc t¾p do ky sư ho¾c các công
nhân lành nghe.
➢ Cu di hoc õ các trưòng chính quy: Các doanh nghi¾p có the cú úng viên
di dào tao tai các trưòng chính quy như trưòng day nghe ho¾c quán lý do các
cán b® ngành trung ương to chúc.
➢ Các bài giãng, h®i thão, h®i ngh%