DO GIAO DUC VA DAO TAO
'"·'
.
,.
TRlffi:NG
D~l H()C KiM. TE TP " ' CHI MINH
'
,.
---oooOooo---
SVTII:
NGO Till• TIIUY NA
~
A
A
,
MOT
SO BIEN
PDAP
•
•
NDlM TDUC BIEN CHIEN LUOC
PilAT TB~N NGuON NilAN Lire
•
'
,
TAl
THANH PRO DO CHI MIND
•
""
'DEN NAM 2010
-
~
~
~
~huyen
.
ngitnh: quan trj kinh doanh
Ma s6: 60.34.05
.
A
\J
LUAN VAN
.
TDA~
,_,
A,
SI KIMI TE
Ngu'oi huong din khoa hqe:
~
"' ~BIEN
"'
TS. NGUYEN
qUYET
Tp Db Chi Minh - Nitm 2005
BQ GIAO Dl)C VA f)~O T~O
TRI ftiNG f)H KINH
·.J.n.U
V
TE TP.HCM
.L~..,,
LOICAMDOAN
Toi xin cam doan:
Lui;ln van Th(;lc si' Kinh te': "Ml)t slf bifn phap nhlim tlu,tc hifn chien lll{lc phat triin
ngudn nhan l(tc t{li Thanh phil Hd Chi Minh den niim 2010" Ia ke't qua ctia qua
trlnh hQc ti;lp, nghien cii'u khoa hqc va lam
vi~c
nghiem tuc ctia tOi.
TP. H6 Chi Minh, ngay OJ thang 12 nilm 2005
~
Ngo Thi Thuy Na
Ml)C Ll)C
Trang phl} b'ia
Loi cam doan
Ml)C Ll)C
Danh nwc cac ky hi~u, cac chu vic't t~t
Danh
m~IC
cac bang
Trang
l. Ly do ch<,>n d€ tfli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
2.
M~~c
tieu .......................................................... 2
3.Phl;lln vi d€ tai ............................ ." ........................ 2
4.Phu'
~· t
,. cuu
~ .
4 . 1. Dot
u'Qng ng h.ten
....................................... . 2
~ b•"A
~ h'an h ng h',..
4 .2. C ac
uvC t'len
Jell
.~ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Cull
3
.:~
hQP va' p h"an ttc
~ h so
~ 1·"
4 .3 . Tong
IyU ................................ .
3
~
~ h.:!
4 .4 . C ac
sat. so~ cot
e ................................. ·. . . . . . . . . . . 3 .
Chlidng 1- CO Sd LY LU~N
1• 1.
"t so~kh~·
.,.. c hung ..................................... . 4
MQ
at niym
1.1.1.
Dan
s6 ........................................... 4
1.1.2. Ngu6n nhan hfc ............................................. 5
1.1.3. Vi~c lam: ................................................. 6
1.1.4. Phat tri~n ngu6n nhan ltfc ......... : ........................... 8
1.2.
D~c di~m ljch sii',
vi tri kinh te'- xa h<)i ciia Tp. H6 Chi Minh
anh hu'dng de'n Slf hlnh thanh
Va
phat tri~n ngu6n nhan }lfc ........... 9
1.3.
Vai .tro cua ngudn nhan h!c va h!c lu'
phat tri~n kinh
1.4.
y
te'- xa hOi Tp. Hd Chi Minh ....................... 11
nghia cua quy ho~ch phat tri~n ngm1n nhan lt!c d6i vdi quy. ho~ch
phat tri~n kinh te'- xa hOi n6i chung va cac quy ho~ch nganh n6i rieng. 15
Chtidng 2- TIIVC TR~NG PilAT TRIEN NGUON NilAN LVC
T~I TP. 110 CHI MINHTHOI GIAN QUA
2.1. Quy mo va cha't ~tt(jng ngudn nhan llfc ctla Tp. Hd Chi Minh. . . . . . . . . . . .
17
2.1.1. Quy mo va xu httdng phat tri~n ngu6n nhan llfc va l~tc lu'
cua Tp. Hd Chi Minh .................... : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
2.1.1.1. Tinh hlnh dan sO' Tp. Hd Chi Minh nhung nam qua . . . . . . . . . . . .
17
2.1.1.2. Tinh hlnh phat tricSn ngudn nhan lVc Tp. Hd Chi Minh._. . . . . . . .
19
2.1.2. Danh gia chit ltt
20
2.1.2.1. ThS lVc ngu6n nhan lVc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
2.1.2.2. Trinh dO van hoa va chuyen mon ky
thu~t
cua lVc lu'(jng
lao dOng.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
2.2. Th~tc tr~ng phan.b6 va sii' dt,mg ngudn nhan hJc tren dja ban
Tp. Hd Chi Minh. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
24
2.2.1. Phan b6 ngudn nhan life va life lttcjng lao dOng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
2.2.1.1. Life ltt
ho~t
dOng trong nganh cong nghic$p. . . . .
· 2.2.1.2. Life lu'
m~i,
djch
24
Vl,l,
du ljch .......................... .' ..... ·. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
2.2.1.3. Life lttcjng lao dOng
ho~t
dOng trong nganh nong- lam nghi~p ... 27
2.2.2. Thifc tr~ng sti' dt,mg ngudn nhan l~tc t~i Tp. Hd Chi Minh. . . . . . . . .
27
2.2.2.1. Dan·so' ho~t dOng kinh te'. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
2.2.2.2. Tlnh tr?ng thfit nghi~p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
2.2.3. Danh gia hi~u qua sU' dt,mg ngu6n nhan h.fc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2.3.1.
Hi~u
qua sU' dt,tng lao d<)ng ky
thu~t.
28
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
2.2.3.2. Hi~u sua't sU' dt,tng thoi gian lao d<)ng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
2.2.3.3. Nang sua't lao d<)ng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
,..
,...,
,..
.,
,,..,.
?
,..,
Clutdng 3- M(lT SO NQI DUNG CHU YEU CUA CHIEN LU(1C
I)HA T TRIEN NGUON NHAN Ll}C T ~I TP. HO CHI MINH
Dl'tN NAM 2010
3.1. Co sd xay dt,tng chie'n lti<;Jc phat tri€n ngu6n nhan lt,tc t?i Tp. H6 Chi Minh
de'n nam 2010. .. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
3.1.1. Dt! bao dan s
H6 Chi Minh ........................................... .
35
3.1.2. Dt! bao chfit ht<;Jng ngu6n nhan lt,tc dap ung yeu c§u phat tri€n kinh te' ~
xa hQi cua Tp. H6 Chi Minh toi nam 2010 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
3.1.3. Dl.f bao di dan .............................................. 39
3.1.4. Dt! bao cung- c§u lao d<)ng. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
3.2. D!nh huang phat tri
46
3.2.1. Cac quan di€m chu ye'u phat tri€n dan so' Tp. H6 Chi Minh toi
nam 2010 ...................... ·..... ' ..................... 46
3.2.2. Mt,lc tieu chu ye'u phat tri€n dan s
tdi nam 2010 .............................................. 47
3.3. D!nh huang mt,tc tieu phat tri€n ngu6n nhan llfc Tp. H6 Chi Minh
tdi nan1 2010.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
3.3.1. Quan di~m va mqc tieu t6ng quat ve phat tri~n ngu6n nhan llfc Tp. H6
Chi Minh ....................................................... 49
3.3.1.1. Quan di~m ve ph:H tri~n ngu6n nhan llfc Tp. H6 Chi Minh. . .
49
3.3.1.2. Ml;lc tieu t6ng quat v~ phat tri~n ngu6n nhan llfc thanh ph6
H6 Chi Minh : ................................................ 51
3.3.2. Ml;lc tieu nang cao cha't htcjng ngu6n nh~n llfc . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
52
3.3.2.1. Ml;lc tieu nang cao th~ h,tc ngu6n nhan llfc . . . . . . . . . . . . . . . . .
52
3.3.2.2. Ml;lc tieu nang cao tdnh dO van hoa, chuyen mon ky
thu~t
., nguon
~
cua
nh"an I ~fc .................................. .- . . . . . .... 5 2
.., . quyet
·,.:- vtc;c
. " 1'am ................................. . 55
. " gtat
3. 3. 3. M \JC tleu
~
Chlidng 4- M()T SO GIAI J>HAP VA KIEN NGHJ NHAM THl)'CHI~N
"
"'
?
"
,...,
'
,
,..,
~
,.,.?
"
"
CHIEN LU(1C J>HA T TRIEN NGUON NHAN LVC
T~lTP.
~
,
~
w
HO CHI MINH DEN NAM 2010
4.1. cac giai phap .............................................. 56
4.1.1. Gicii pha p nang cao chat lucjng ngu<1n nhan llfc . . . . . . . . . . . . . . . . . .
56
4.1.1.1 Nang cao th~ hlc ngu6n nhan l~tc .......................... 56
4.1. 1.2. Nang cao dan trl va trlnh dO hqc va'n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
57
4.1.1.3. Dao tc.to ky nang va nang cao tdnh d<) ngh~ nghit$p. . . . . . . . . .
57
4.1.1.4. CiH thit$n moi truong va di~u ki<$n lao d<)ng . . . . . . . . . . . . . . . .
62
4.1.1.5. Cai tie'n ccf che' phan ph6i thu nh~p cho nguoi lao d<)ng. . . . . . .
62
4.1.2. Giai pha P. sfr dqng ngu6n nhan llfc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
4.1.2.1. Di~u chinh co diu trc.tng thai hoc.tt d<)ng cua ngu6n nhan llfc . . .
63
4.1.2.2. Di~u chinh co cffu ngh~ nghit$p va slf phan cong lao d{)ng xa h{)i 63
4.1.2.3. Di~u chinh co ca'u xa h<)i cua dan
ell'
va ngu6n nhan l~tc. . . . . . . 66
4.2. Kie'n nghi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
4.2.1. Nh6m chinh sach nang cao ch!t lu'
67
4.2.1.1. Chinh.sach phat tri6n giao dt,tc dao t~o ngm1n nhan h,tc
tdi nam 2010 ................................................. 67
4.2.1.2. Chinh sach dao
t~o l~i
can be) va lao d<)ng ky
thu~H
. . . . . . . . . . . 69
4.2.2. Nh6m chinh sach s* dt,mg ngu6n nhan h,tc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
70
4.2.2.1. Nh6m chinh sach vi mo va lien nganh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
4.2.2.2. Nh6tn chinh sach lien quan tn,l'c tie'p de'n t6 ch(tc quan ly
ngmin nhan h,l'c va thj tru'ong lao d()ng. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
71
KE'f LU~N . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
'
,...
?
TAl LIEU THAM KHAO
· PHl) lJl)C. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77-95
,
,
"
,
-
"'
&
DANH MVC CAC KY HI~U CAC CHU VIET. TAT
CNKT: Cong nhan ky
DH:
D~i
thu~t
hQc
GDP: T6ng san ph§m qu6c n<)i
KCN: Khu cong
nghi~p
KCX: Khu che' xufft
KH -DT: Ke" ho~ch- d~u ttf
KTQT: Kinh te' qu6c te'
TP H6 Chi Minh: Thanh ph6 I-1<1 Chi Minh
THCN: Trung hQc chuyen
XHCN: Xa h()i chti nghia
nghi~p
-1-
~
?
~
PHANMODAU
1. LY DO CHON
DE TAl:
S\1' phat tri~n cua cac qu6c gia trong the' ky XXI
se du'<;1c xay d\l'ng chu
ye'u tren nen
tang van minh ve tri tu~ ciia con ngu'oi, khac voi tntoc day chii ye'u dlfa vao ngu6n
tai nguyen thien nhien. f)~ CO th~ b~t kip VOi trlnh dO quan ly va trlnh do khoa hQC
- ky thu~t hi~n d<;1i cua cac nu'OC trong khu V\fC Va the' gioi trong XU .the' hoi nh~p
ngay cang sau rong vao qua trlnh toan du hoa kinh te' the' giOi hi~n nay, TP H6
Chi Minh cling voi cii nu'oc phai chuffn bi mot llfc lu'cjng lao dong c6 kha nang ke't
tinh du'cjc nhii'ng gia tri truyen th6ng ciia dan toe ke't hcjp voi tinh hoa van hoa ciia
nhan lo<;1i, d6 Ia nhii'ng con ngu'oi c6 due, c6 tai, thong minh, sang t<;1o, lam
quen mlnh vl S\l' ph6n vinh ciia
vi~c
Td qu6c, du'cjc chuffn bi t6t ve mQi m~t, du nang llfc
til' quan ly san xua"t kinh doanh, de'n dieu hanh vi mo kinh te' - xa hoi.
Ye'u t6 con ngu'oi c6 y nghia quye't dinh hang d~u trong chie'n lu'cjc phat tri~n kinh
te'- xa hoi ciia th~tnh ph6. Nhii'ng chinh sach, giai phap dung trong phat tri~n giao
dl;lC Va dao t<;10 phai hu'ong toi hlnh thanh mot ngu6n nhan llfc dap ling yeu du cua
S\l' nghi~p cong nghi~p hoa, hi~n d<;li hoa trong thai d<;li ngay nay. TP H6 Chi Minh
dn d~U tu' phat tri~n ngu6n nhan llfc, C~n t<;10 ra mot doi ngfi can bo gioi, d~U dan
t~m CO qu6c gia Va qu6c te' thUOC cac linh V\fC then ch6t CUa khoa hQC - ky thu~t,
cong ngh~ tin hQC - thong tin, di~n t\i', y te', sinh hQC Va cac nganh nghe khac, dn
t~p trung giai quy~t cac va"n de nh~m nang cao dan tri, phat tri~n giao dl;lC toan
di~n, xay dlfng cac cong d6ng dan cu' van minh, phat tri~n doi ngii tri thuc, d~c bi~t
Ia tri thuc tinh hoa, c6 du nang llfc d~ thlfc hi~n chie'n lu'cjc cong nghi~p h6a, hi~n
d<;li h6a d(t nu'oc va thanh ph6, dong g6p tfch qtc nh~m hlnh thanh va phat tri~n
nen kinh te' tri thuc ciia Vi~t Nam.
Ngu6n lao dong la tai san quy gia va to IOn cua qu6c gia, vua la ml;lc tieu, tien
de, vua Ia dong llfc d~ thlfc hi~n chie'n lu'cjc phat tri~n kinh te' - xa hoi, thlfc hi~n
cong nghi~p hoa, hi~n d<;1i hoa da"t nu'oc. Quan tam de'n con ngu'oi, d~c bi~t Ia giai
-2-
quye't vi~c lam, 6n dinh va nang cao doi sO'ng v~t cha't, tinh th~n cua ngu'oi lao dong
con th~ hi~n ban cha't, tinh
u'u vi~t
cua che' do XHCN, d6ng thoi ctlng la nhii'ng va'n
de xa hoi n6ng bong hi~n nay.
f)~ g6p ph~n xay dlfng quy ho~ch t6ng th~ phat tri~n kinh te'- xa hoi TP H6 Chi
Minh de'n nam 2010, d~c bi~t Ia sii' dt.mg c6 hi~u qua ngu6n nhan llfc hi~n t~i, thie't
l~p phu'cJng an dao t~o, sii' dt.mg tO't hcJn ngu6n lao dong cho thanh phO' trong nhii'ng
nam tai, vi~c tri~n khai nghien cU'u chuyen de "MQt slf bifn phap nhiim thl/c hifn
chie'n lll(lc phat triin ngutin nhlin ll/c t(!i TP Hli Chi Minh de'n niim 2010" Ia c~n
thie't va c6
y nghia to IOn.
2. Ml)C TIEU:
Lu~n van nh~m thlfc hi~n cac ml;lC tieu sau day:
-
Danh gia tlnh hlnh pha t tri~n ngu6n nhan llfc t~i TP H6 Chi Minh trong thoi
gian qua.
- De ra mot sO' .giai phap nh~m thlfc hi~n chie'n lu'
t~i TP H6 Chi Minh de'n nam 2010.
3. PH~M VI
DE TAl:
-
Ph~n danh gia du'
-
Ph~n giai phap du'
c6 gia tri de'n nam 2020.
4. PHUONG PHAP NGHlEN CUU:
De tai nay sii' dl;lng phu'ong phap thO'ng ke, phan tich, tdng h
4.1. Dol tti«tng nghi~n cti'u:
- Tieu chutln llfa ch9n:
Ta't ca cac dO'i tu'
chuffn sau:
-3-
+ D6i tu'
trd len c6 kha nang lao d<)ng (til' 15- 60 tu6i d6i voi nam va til' 15- 55 tu6i d6i
voi nil').
+ Nhii'ng ngu'oi ngoai d9 tu6i lao d<)ng nhu'ng thlfc te" c6 lam vi~c. ·
- Tieu chudn loc;zi trit:
+ Tfft ca nhii'ng ngu'oi khong dap U'ng du cac tieu chuffn tren.
+ Nguoi khong c6 kha nang lao d<)ng: tan t~t, ma"t sue lao d<)ng lo~i n~ng.
4.2. Cac bu«tc tie'n hanh nghien cuu:
Thu th~p ta"t
ca cac s61i~u lien quan toi d~ tai til' cac ngu6n tin c~y til' nam 2000
toi nam 2005 til' cac ngu6n:
Nien giam th6ng ke.
Bao cao ciia Uy ban dan s6- ke" ho~ch h6a gia dlnh.
Bao cao ciia C1,lC th6ng ke.
Thlfc tr~ng lao d<)ng vi~c lam d Vi~t Nam - NXB Th6ng ke.
Cac website:
: bao tu6i tre
http://www .vir.com.vn : bao dffu tu'
: C\IC th6ng ke
: vi~n kinh te" TP H6 Chi Minh
trang web TP H6 Chi Minh.
4.3. Tfing hctp va phan tich s6Ii~u:
Sii' d1,lng phffn m~m Epinfo 2004 d6 nh~p va phan tich s6 li~u. S6 li~u se du'
trlnh bay duoi d~ng bang ho~c bi6u d6.
4.4. Cac sai s6 c6 th~:
D<) tin c~y ciia ngu6n dii' li~u.
Nh~p
dii' li~u.
-4-
Chudng 1- CO s(J LY LU~N
1.1.
MQT SO KHAI NitM CHUNG:
1.1.1.
Dan
Dan s6:
s6 la toan b(> nhii'ng ngu'oi cu' tru tren m(>t vung Hinh thd nhfft djnh, du'<;Jc
tfnh theo s6li~u th6ng ke hang nam va cac d<;jt tdng di€u tra.
Dan
s6 va phat tri~n b€n vii'ng - M6i quan h~ giii'a dan s6 va slf phat tri~n kinh
te' xa h(>i cua dfft nu'oc: N€n san xufft xa h(>i bao g6m hai m~t gii:n b6 hii'u cd voi
nhau Ia san xufft cua cai v~t chfft va san xufft ban than con ngu'oi nhAm bao dam slf
t6n te;ti lien tvc cua loai nguoi. Hai m~t nay c6 m6i tu'dng quan m~t thie't, tac d(>ng
l~n nhau trong slf th6ng nhfft bi~n chung. San xufft v~t chfft la cd sd cua tai san xufft
con ngu'oi. Ngu'QC le;ti, tai san xufft con ngu'oi le;ti la ti€n d€ cua san xufft v~t chfft.
Khong c6 tai san xufft con ngu'oi thl khong c6 slf thay the', ddi mOi ho~c tang cu'ong
llfc lu'<;Jng lao d(>ng. Slf phat tri~n san xufft v~t chfft te;to di€u ki~n dfi'y me;tnh slf phat
tri~n dan
s6 ca v€ s6lu'<;jng va chfft lu'<;jng. Ngu'QC le;ti, slf phat tri~n v€ s6lu'<;jng va
chfft lu'<;Jng cua dan
s6 m(>t each h<;jp ly le;ti thuc dfi'y slf phat tri~n san xufft v~t chfft
dap ung yeu du cua xa h(>i.
Phat tri~n Ia slf nang cao cac tieu chufi'n s6ng, cai thi~n di€u ki~n giao dvc, di€u
ki~n cham soc sue khoe, thlfc hi~n blnh d~ng nam nu, dem le;ti cong bAng cho xa
h(>i va he;tnh phuc cho nhan dan. Pha t tri~n kinh te' Ia di€u ki~n cd ban d~ thlfc hi~n
n(>i dung cua slf phat tri~n xa h(>i n6i chung. Giii'a dan
s6 va slf phat tri~n kinh te' c6
m6i lien quan ch~t che.
Khi nghien cuu mo hlnh san xufft, nguoi ta da xac d!nh rAng ham san xufft pht;t
thu(>c vao cac bie'n s6: v6n dffu tu', trlnh d(> khoa h9C, ky thu~t va lao d(>ng. Mo hlnh
nay cho thffy mu6n san xufft phat tri~n dn phai tang kh6i lu'<;jng v6n dffu tu', thu'ong
xuyen ddi moi cong ngh~ va lien tvc dao te;to, b6i du'ong d(>i ngtl l~lO d(>ng Ianh
ngh€, c6 ky thu~t va trlnh d(>. Thlfc chfft Ia doi hoi chfft lu'<;Jng lao d(>ng nhi€u hdn la
s6lu'<;Jng lao d(>ng. Do v~y khi dan
s6 tang nhanh, s6 dan se la trd nge;ti cho slf phat
-5-
tri~n san xufft. Khi GDP tang, ne'u dan s6 tang nhanh hcJn muc tang tnl'dng GDP thl
GDP blnh quan dffu nguoi giam. Khi dan s6 tang nhanh, s6 tie't ki~m xa hoi se
giam hay n6i each khac lam giam tich luy dffu tu cho san xufft. Dan
s6 tang nhanh
ciing Ut tac nhan gay xu6ng cffp nhieu mi,it xa hoi nhu: chfft lu<;1ng giao d1;1c, cham
s6c sue khoe, ky nang lao dong, dam bao nha d va
vi~c
lam cua m<.>i nguoi trong
xa hoi.
1.1.2.
Ngu6n nhan hfc:
Ngu6n nhan h!c hay ngu6n lao dong bao g6m
s6 nguoi trong do tu6i lao dong c6
kha nang lao dong (tru nhii'ng nguoi tan t~t, ma"t sue lao dong lo(,li ni,ing) va nhii'ng
nguoi ngoai do tu6i lao dong nhung th1;l'c te' c6 lam vi~c.
L1;l'c lu<;jng lao dong hay con g9i la dan s6 ho(,lt dong kinh te' bao g6m toan bo
nhii'ng nguoi tu du 15 tu6i trd len c6 kha nang lao dong dang c6 vi~c lam, hoi,ic
kh6ng c6 vi~c lam, nhung c6 nhu cffu lam vi~c. Giii'a cac qu6c gia c6 s1;l' khac nhau
ve quy dinh do tu6i lao dong. Hi~n nay, nhieu nude Iffy tu6i t6i thi~u la 15 tu6i, con
tu6i tefi da V~n con' CO S\1' khac nhau, tuy thUOC vao tlnh hlnh phat tri~n kinh te' - xa
hoi cua m&i nude, c6 nude quy dinh Ia 60, c6 nude 65, th~m chi c6 nude de'n 70, 75
tu6i. Bi,ic bi~t d Uc khong c6 quy dinh tu6i ve hu'u va do d6 kh6ng c6 gidi h(,ln tu6i
t6i da. Nude ta quy dinh tu6i lao dong la tu 15 - 60 tu6i d6i voi nam va tu 15 - 55
tu6i d6i voi nii'.
Trong nhan khffu hQC va kinh te" lao dong, nguoi ta con xac dinh nhan khffu ho(,lt
dong kinh te' va nhan khffu kh6ng ho(,lt dong kinh te'. Nhan khffu ho(,lt d()ng kinh te'
chinh la l1;l'c lu<;jng lao dong, con l(,li la nhan khffu kh6ng ho(,lt d()ng kinh te'.
Dan s6 va ca"u thanh dan cu cua dia phucJng la ccJ sd cho S\1' hlnh thanh va phat
tri~n ngu6n lao d~ng. Dan s6 cung cffp ngu6n nhan l1;l'c. Tang dan s6 se c6 anh
hudng tr1;l'c tie'p de'n quy m6 cua ngu6n nhan l1;l'c. Dan
s6 tang nhanh se tr1;l'c tie'p
lam tang ngu6n lao d()ng xa hoi. Vi~c nay m()t mi,it t(,lO dieu ki~n cho phat tri~n
kinh te', mi,it khac gay sue ep rfft Ion trong vi~c b6 tri su d1;1ng s6 nguoi buoc vao do
-6-
tu6i lao d()ng. M6i nam s6 ngu'oi bu'oc vao d() tu6i lao d()ng tang them nay cao han
nhi~u so voi nhu du sii' dt,mg lao d()ng cua n~n kinh te' - h~u qua la ty 1~ tha't
nghi~p
nga y cang tang.
Ngu6n lao d()ng
(J
TP H6 Chi Minh bao g6m hai b() ph~n: b() ph~n dan cu' cua TP
H6 Chi Minh ca'u thanh ngu6n lao d()ng va b() ph~n thu hai la hfc lu'qng lao d()ng
cac dia phu'ong khac gia nh~p hfc lu'qng lao d()ng cua TP H6 Chi Minh do di chuyen
cd
h<;>c, s6 nay c6 xu hu'ong nga y cang tang.
Cac nhan t6 co ban chi ph6i va dinh huang quy mo va t6c d() tang ngu6n lao
d()ng
(J
TP H6 Chi Minh bao g6m:
Quy mo va t6c d() tang dan s6 tlj nhien: so voi cac dnh va ty 1~ chung cua
nu'oc thl t6c d() tang dan s6 tlf nhien
(J
ca
TP H6 Chi Minh tha'p han va c6 xu hu'ong se
tiSp tl;l.C giam, nhu'ng SO VOi the' giOi vfin CJ muc cao.
Quy mo va t6c d() tang dan s6 co h<;>c IOn do qua trlnh do thi h6a ngay cang
tang. Hi~n nay m6i nam TP H6 Chi Minh tie'p nh~n hang chl;lc ngan ngu'oi nh~p cu'
vao thanh ph6, t~p trung vao n()i thanh va cac vung ph\l c~n. Cac d6i tu'qng nay
chu ye'u la sinh vien moi ra tru'ong
(J
lc.ti thanh ph6 tim vi~c lam va m()t llfc lu'qng
lon lao d()ng ph6 thong cac dnh d6 v~ TP H6 Chi Minh theo mua V\1, ngoai ra con
c6 m()t s6 lu'qng khong nho nhii'ng ngu'oi tlf di cu' de'n TP H6 Chi Minh voi nhii'ng ly
do khac nhau.
Qua trlnh phat trien cua TP H6 Chi Minh
ca v~ kinh te', chinh tri, van hoa, xa
h()i, Slf chuyen dich CO cffu kinh tS theo hu'ong cong nghi~p hoa, hi~n dc.ti hoa se
dfin de'n slf v~n d()ng cua ngu6n lao d()ng theo hu'ong tang nhanh
ca v~ s6 lu'qng va
cha't lu'qng.
1.1.3.
Vi~c
lam:
Khai ni~m "vi~c lam" va vi~c xac dinh s6 ngu'oi c6 "vi~c lam" la va'n d~ c6 y
nghia quan tr<;>ng trong vi~c hoc.tch dinh co che', chinh sach quan ly ngu6n nhan llfc.
-7-
Trong co che' thi tntong, quan ni~m v~ "vi~c lam" va nguoi c6 "vi~c lam" khac
can ban voi quan ni~m trong co che' cu. "Vi~c lam" la m{)t ph~m tru t5ng h
"vi~c lam" va lao d{)ng lien quan ch~t che voi nhau nhu'ng khong hoan toan d&ng
nha"t voi nhau.
Theo B<)
Lu~t
Lao d{)ng nuoc ta, khai
ni~m "vi~c
ho~t d{)ng lao d{)ng t~o ra ngu&n thu nh~p khong
lam" du
bi lu~t phap ngan ca"m" (Di~u 13-
B<) Lu~t Lao d{)ng). Nhu v~y khong chi nhii'ng nguoi lam vi~c trong cac nganh cua
n~n kinh te' qu6c dan, rna nhi~u nguoi khac cling du
gian tie'p g6p phffn t~o ra thu nh~p.
"Vi~c lam dffy du" la slf thoa man dffy du nhu cffu v~ vi~c lam cua cac thanh
vien c6 kha nang lao d{)ng, n6i each khac la m6i nguoi c6 kha nang lao d{)ng,
mu6n lam vi~c d~u c6 th~ tlm du
du" mOi chi d~ c~p v~ m~t s6 lu
khie'u, so truong, tuc la chua tfnh de'n ye'u t6 h
"Thie'u vi~c lam" la tlnh tr~ng c6 vi~c lam nhttng thoi gian lam vi~c tha"p hon
thoi gian quy dinh va c6 nhu du lam them. Thie'u vi~c lam con th~ hi~n duoi d~ng
lam vi~c c6 nang sua"t va thu nh~p duoi muc thu nh~p t6i thi~u. Hi~n nay tlnh tr~ng
thie'u vi~c lam con ph5 bie'n o khu vlfc ngo~i thanh TP H5 Chi Minh, h~ s6 thoi
gian sii' dl;mg lao d{)ng thlfc te' 0 khu vlfc nay hi~n khoang 65- 70%.
"Vi~c lam h
s6 lu
con nguoi va v~t cha"t cua san xua"t, la buoc phat tri~n cao hon cua vi~c lam dffy du,
"vi~c lam h
Hi~n nay do nhi~u nguoi con chua c6 vi~c lam, nen chung ta dang t~p trung giai
quye't vi~c lam dffy du cho toan dan, nhttng v~ lau dai v~n phai tfnh de'n giai quye't
"vi~c lam h
"Nguoi chua c6 vi~c lam" la nguoi c6 nhu cffu lam vi~c, hi~n t~i chua tlm du
vi~c lam, ho~c truoc day da tung c6 vi~c lam, da c6 ngh~ nghi~p nha"t dinh nhung
-8-
hi~n do di€u ki~n, ho~tn canh n~w d6 chu'a tlm l~i du'
y~u la s6 cong nhan doi ra do slf sa:p x~p l~i ciia cac doanh nghi~p Nha mtoc,
nhfi'ng ngu'ai h~t h~n h
ngh€ ra tru'ang chu'a tim du'
Thlfc cha't "ngu'ai tha't nghi~p" va "ngu'ai chu'a c6 vi~c lam" la cung mt)t ban
cha't, chi khac nhau v€ each phan chia c6 tfnh cha't chi ti~t ciia cung mt)t chi tieu, do
d6 c6 th~ gQi chung "ngu'ai tha't nghi~p la ngu'ai c6 nhu cffu lam vi~c nhu'ng khong
c6
vi~c
lam, dang di tim vi~c lam".
Trong qua trlnh chuy~n sang n€n kinh t~ thi tru'ang, do slf tac dt)ng ciia cung c~u v€ lao dt)ng, di,ic bi~t la do qua trlnh chuy~n dich co ca'u kinh t~, hi~n tu'<;1ng c6
"ngu'ai tha't nghi~p" la khong tranh khoi, n6 phan anh mt)t thlfc t~ ciiaqua trlnh sa:p
x~p l~i ciia mt)t ca'u true kinh t~- xa ht)i moi. Tuy nhien hi~n nay, (J nu'oc ta n6i
chung va ?J TP H5 Chi Minh n6i rieng khong chi c6 tha't nghi~p t~m thai do thay
d5i co ca'u, rna con c6 tha't nghi~p ti€m ffn, tha't nghi~p khong hoan toan (do hi~u
sua't sii' d1:1ng thai gian lao dt)ng con tha'p, nha't la ?J nong thon) chi~m ty trQng IOn
cung voi ty 1~ tang cao hang nam ciia ngu5n lao dt)ng cang lam cho tinh hinh tha't
nghi~p cang them gay ga:r. Thlfc t~ dang doi hoi phai c6 chinh sach, giai phap d5ng
bt) d~ h~n ch~ ty 1~ ngu'ai tha't nghi~p.
1.1.4.
Phat tri~n ngu6n nhan ltfc:
Phat tri~n ngu5n nhan llfc la t5ng th~ cac hinh thuc, phu'ong phap, chfnh sach va
bi~n phap nh~m hoan thi~n va nang cao cha't lu'
tu~, th~ cha't va phffm cha't tam ly- xa ht)i) dap ung doi hoi v€ ngu5n nhan llfc cho
S\f
phat tri~n kinh t~- xa ht)i trong tung giai do~n phat tri~n.
Cling tu'ong tlf nhu' trong cac thu~t ngil' tang tnt?Jng va phat tri~n kinh t~, phat
tri~n ngu5n nhan 1\tc ga:n Ii€n voi slf hoan thi~n, nang cao cha't lu'
llfc, th~ hi~n (J vi~c nang cao trlnh dt) giao d1:1c qu6c dan, trlnh dt) ky thu~t, chuyen
mon, sue khoe va th~ llfc ding nhu' y thuc, d~o due ciia ngu'ai lao dt)ng. Con tang
-9-
tntdng ngu6n nhan.llfc g~n voi vi~c tang v€ s6lu'
tri~n ngu6n nhan llfc c6 vai tro va y nghia quye't djnh hdn so voi slf tang tntdng
ngu6n nhan llfc, nhfft Ia trong b6i canh dan
s6, lao dong va kinh te' nhu' d nu'oc ta
n6i chung va TP H6 Chi Minh n6i rieng.
Qua trlnh phat tri~n ngu6n nhan h,tc doi hoi t~o ra slf bie'n d6i v€ m~t s6lu
va chfft lu'
each hi~u qua vao qua trlnh phat tri~n vl slf tie'n bo kinh te'- xa hoi. Khac voi dffu
tu' cho cac ngu6n llfc phi con nguoi, dffu tu' cho ngu6n nhan llfc la sv tac dong de'n
doi s6ng cua cac ca nhan, gia dlnh, cong d6ng va toan xa hoi n6i chung.
Phat tri~n ngu6n nhan ll,ic TP H6 Chi Minh phai Ia qua trlnh t~o di€u ki~n khdi
d~y va phat huy ffiQi ti€m nang cua cac ca nhan cho cong cuoc xay dl,ing TP H6
Chi Minh n6i rieng va qua trlnh phat tri~n cua qu6c gia n6i chung, vl slf tie'n bo
kinh te' va xa hoi. Phat tri~n ngu6n nhan llfc khong chi cho TP H6 Chi Minh rna con
cho ca vung Nam Bo, cho ca nu'oc va trong tu'dng lai cho ca the' giOi.
Cffn phat tri~n ngu6n nhan llfc TP H6 Chi Minh di doi voi hlnh thanh va phat
tri~n thi tru'ong lao dong phu h
m~t cua n€n san xufft dl,ia tren ky thu~t va cong ngh~ hi~n d~i. Phan b6 ngu6n lao
dong h
phai dam bao ke't h
tieu: nhan llfc phl;lC Vl,l cho cong nghi~p h6a - hi~n d~i h6a Va giai quye't vi~C lam
cho xa hoi. T~p trung cac ngu6n ll,ic va kha nang giai quye't vi~c lam cho nguoi lao
dong, h~n che' de'n muc thffp nhfft ty 1~ thfft nghi~p.
1.2.
D!C DIEM LJCH
SU, VJ
TRi KINH TE- XA H{H CUA TP HO CHI
MINH ANH Hu'dNG DEN Slj HINH THANH
vA
PHAT TRIEN NGUON
NHANLl}C:
TP H6 Chi Minh Ia mot trong hai trung tam kinh te' - chinh tri - van h6a - khoa
hQC ky thu~t IOn, Ia dffu m6i giao htu kinh te' cua ca nu'oc, la ndi hoi tl,l khong it cac
-10-
cd quan Hinh dl;l.O cua Bang, Nha nu'oc, cac t6 chuc nghien
CUu khoa h<;>c va dao t(;lO
d~u dan, voi 30 tru'ong Bl;li h<;>c, 20 tru'ong cao d!ng va 29 tru'ong trung h<;>c chuyen
nghi<%p tren dia ban thanh ph6. N goai ra con c6 cac t6 chuc qu6c t6, cac cong ty
nu'oc ngoai ho(;lt d<)ng trong cac nganh cong nghi<%p tien ti6n, mfii nh<;>n ... Bay chinh
la ySu t6 v~ t cha't anh hu'dng IOn va tn;l'c tiSp dSn cha't lu'Qng ngu6n lao d<)ng, dSn
vi<%c phan b6, sii' dt,mg lao d<)ng tren dia ban, tl;lo dieu ki<%n cho TP H6 Chi Minh c6
cd h<)i hoa nh~p vao qua trlnh phat tri€n nang d<)ng cua cac nu'oc trong khu vl,(c va
trd thanh d<)ng ll,(c phat tri€n cua
ca nu'oc.
TP H6 Chi Minh c6 dieu ki<%n thu~n 19i trong giao htu va h9p tac qu6c tS, nhanh
chong du'9c tiSp c~n voi nhfi'ng thanh tl,l'u khoa h<;>c ky thu~t va tinh hoa van hoa
cua thS gioi, day la cd h<)i IOn cho nguoi lao d<)ng tiSp thu va bilt kip voi trlnh d9
quan ly va sii' dt,mg cac cong ngh<% hi<%n dl;li cua th6 giOi.
TP H6 Chi Minh c6 l9i thS ve vi trf dia ly, giln lien voi vung Nam B<), Nam
Trung B<), Nam Ta_y Nguyen r<)ng IOn va da't dai mau mo, tai nguyen thien nhien
phong phu va ngu6n nhan h;tc d6i dao, ndi h<)i tl,l va giao thoa cac gia tri truyen
th6ng cua dan t<)c. Nguoi dan TP H6 Chi Minh thanh lich, c6 truyen th6ng van hoa
lau doi, c6 nhieu nganh nghe truyen th6ng, tiSp thu nhanh nh(;ly cai moi, c6 th€ t(;lo
ra nhfi'ng gia tri kinh tS va van hoa, tinh th~n cao. Bieu nay anh hu'dng tfch cl,(c dSn
cha't lu'Qng ngu6n lao d<)ng cua TP H6 Chi Minh.
Hi<%n TP H6 Chi Minh cfing la m<)t trong
s6 26 dnh thanh trong
ca nu'oc da cd
ban hoan thanh ph6 c~p trung h<;>c cd sd.
Ben qnh nhfi'ng; tac d<)ng tfch cl,l'c, sl,( pha t tri€n ngu6n nhan ll,l'c cua TP H6 Chi
Minh con g~p nhieu kh6 khan do anh hu
ca'p keo dai nhieu nam, do slf phat tri€n do thi khong d6ng b<), nha't la cd sd hl;l
t~ng, do cd ca'u kinh tS chua th~t h9p ly (nha't la cd ca'u trong n9i b9 nganh va nh6m
nganh, cd ca'u vung va cd ca'u thanh ph~n kinh tS), tinh cha't t\1' phat trong qua trlnh
pha t tri€n kinh tS thi truong, do quy mo va t6c d9 ngu6n lao d<)ng tang nhanh, ll;li
- 11-
thie'u nhung chinh sach bi~n phap t6ng th~ co tinh chfft chie'n ht
trong vi~c sii' dt;mg lao dt)ng (J TP H6 Chi Minh.
Theo s6 li~u cua cong an TP H6 Chi Minh, tinh de'n quy III/2005 di~n t(,lm tni co
thoi h(,ln chie'm hdn 1,676 tri~u ngu'oi; Do do ngu6n cung cffp lao dt)ng cho thanh
ph6 dlng du'
vai tro tich qtc trong vi~c phat tri~n kinh te' va dinh hlnh dt)i ngfi doanh nghi~p cua
thanh ph6 (theo khiio sat co 38% giam d6c ho~c pho giam d6c cong ty tu' nhan sinh
s6ng t(,li TP H6 Chi Minh tir nho, con l(,li Ia tir ndi khac chuy~n vS). Tuy nhien da s6
dan nh~p cu' co trlnh dt) van hoa thffp, chu ye'u la lao dt)ng ph6 thong, co nhiSu kho
khan vs kinh te'; diSu nay cung gay khong it kho khan cho cong tac quan ly nha
nu'C1c. D~c bi~t ngu'oi nh~p cu' cung gop ph~n t(,lo them nhung s\f phuc t(,lp nhu' t~
n(,ln xa ht)i, H(n chie'm dfft dai, gay qua tai cho h~ th6ng dich vv cong ct)ng, gop
ph~n lam cd
1.3.
vAI
sd h(,l t~ng bi xu6ng cffp...
TRO CUA NGUON NHAN Ll)'C
vA Ll)'C
LU{jNG LAO DQNG
TRONG Slj NGHI]tP PHAT TRIEN KINH TE - XA HQI TP HO CHi MINH:
Sl;i phat tri~n kinh te'- xa ht)i phv thut)c ra't Wn vao vi~c khai thac, quan ly va sii'
dvng h
thien nhien, ngu6n v6n, trlnh dt) khoa h<;>c - ky thu~t - cong ngh~ va tiSm l\fc vs
con ngu'oi hay ngu6n nhan ll;l'c. Trong s6 cac ngu6n ll;ic k~ tren thl ngu6n nhan ll;ic
co y nghia quye't dinh. Ngu6n nhan l\fc va ll;l'c lu'
phat tri~n, COn m1,1c tieu cu6i ci:tng CUa S\f phat tri~n Ia nhhm phl,lC Vl,l ngay cang t6t
hdn con ngu'oi, nang cao chfft lu'
vira la dt)ng ll;ic, vira Ia cai dich cua phat tri~n kinh te'- xa ht)i.
M<;>i ho(,lt dt)ng san xua't ra cua cai v~t chfft va tinh th~n rut cut)c dSu la nhung
ho(,lt dt)ng cua ngu'~fi lao dt)ng. HQ phat minh, sang che' va sii' dvng tu' li~u lao dt)ng,
tac dt)ng vao d6i tu'
-12-
cho xa hoi. Ngu6n nhan llfc chfnh Ia ngu6n "noi llfc", ne'u bie't phat huy, n6 c6 th€
nhan len sue ffi(;l.nh'cua cac ngu6n llfc khac.
Nuoc ta c6 ngu6n tai nguyen thien nhien phong phu, c6 lo(;l.i c6 th€ tai t(;l.o du'
c6 lo(;l.i khong th€ tai t(;l.O du'
tr<)ng
lam thay d6i bo m~t kinh te' cua da't nu'oc (nhu' d~u mo, khf dO't...). Tuy nhien
Vi~C khai thac, qmin ly, sii' d1,mg Va tai t(;l.O ll;li CaC ngu6n tai nguyen thien nhien ll;li
do con ngu'oi quye't dinh. Ngay nay, tie'n bo khoa h<;>c, ky thu~t va cong ngh~ dang
g6p ph~n quan tr<;>ng, thuc dffy Slf phat tri€n kinh te'- xa hoi cua da't nu'oc. Nhu'ng
d€ c6 th€ sii' d1;mg, phat huy du'
dong c6 trlnh do, c6 ky thu~t. tay ngh~ cao, nghia Ia v~n phai c6 doi ngfi lao dong
phu h
khong c6 doi ngfi lao dong tu'ong ung thl
ca tai nguyen thien nhien, ca ti~n vO'n, ca
thanh tlfu khoa h<;>c ky thu~t. cong ngh~ d~u khong th€ phat huy du'
m(;l.nh.
Kinh nghi~m cua cac nu'oc tren the' giOi trong suO't ma'y th~p ky qua da cho tha'y,
nuoc nao bie't cham lo, sii' dl;mg c6 hi~u qua ngu6n lao dong, bie't phat huy nhan tO'
con nguoi thl nuoc d6 c6 thS dl;lt du
khong giau tai nguyen thien nhien va trlnh do khoa h<;>c, ky thu~t chua phat tri€n.
Nh~t Ban, Han QuO'c, Dai Loan ... Ia nhfi'ng thf d1,1 minh chung cho di~u d6.
Trong di~u ki~~ llfc lu'
quan ly va trlnh do khoa h<;>c- cong ngh~ ngay cang hi~n d(;l.i, the' giOi dang chuy€n
sang n~n "kinh te' tri thuc ", thlfc cha't la n~n kinh te' dlfa tren dong llfc la slf sang
t(;l.O cai moi v~ tri thuc va sang t(;l.O cai moi v~ khoa h<;>c ky thu~t. Nhu' v~y. slf giau
c6 cua quO'c gia trong the' ky XXI se du'<;fc xay dlfng chu ye'u tren n~n tang van
minh v~ trf tu~ cua con ngu'oi, khac voi tru'oc day la dlfa vao slf giau c6 ngu6n tai
nguyen thien nhien. Cac ngu6n llfc khac tuy Ia di~u ki~n quan tr<;>ng, nhu'ng khong
c6 sue qnh tranh tlf than rna phai du'
-13-
dt,mg va nang cao hi~u qua kinh te' trong san xua"t, kinh doanh. TP H6 Chi Minh vdi
vi trf
tH~n
phong trong slf
nghi~p
cong
nghi~p
hoa -
hi~n
d(,li hoa cua ca nu'oc cang
phai dl,l'a vao tiem llfc con ngu'oi TP H5 Chi Minh, d6 13. ye'u t6 n()i sinh, chi ph6i va
giu vai tro quye't dinh trong sl,( pha t tri€n.
Thl,(c te' cong CUQC d6i moi (j nu'oc ta trong hdn mu'oi nam qua cilng cho tha"y
Dang, Nha nu'oc ta voi nhieu chu tru'dng, bi~n phap thie't thl,l'c quan tam phat huy
nhan
t6 COn ngu'oi, giai ph6ng m9i tiem nang sang t(_I.O, da du'a dSn nhung thanh
cong bu'oc dffu ra"t quan trQng
ca. ve kinh te' va xa h()i, du'a da"t nu'oc di len tffm cao
moi cua sl,( phat tri~n.
Qua trlnh phat tri~n nen kinh te' cua da"t nu'oc theo hu'ong cong nghi~p hoa, hi~n
d(,li hoa cang doi hoi phai c6 ll,l'c lu'<;Ing lao d()ng ky thu~t c6 tay nghe, c6 ky lu~t va
trlnh dQ Van hoa cao, CO th~ tiSp thu Va sii' dt,mg hi~u qua nhung thanh tl,(U khoa h9c
ky thu~t va cong ngh~ hi~n d(,li cua the' gioi. Nh~n thuc du'QC yeu du ta"t ye'u khach
quan d6, Nghi quye't Trung Udng 7 (khoa VII) cua Dang da neu vi~c phat tri~n
ngu6n nhan ll,(c 13. u'u tien hang dffu trong cac chinh sach va bi~n phap nh~m thl,(c
hi~n qua trlnh cong nghi~p hoa, hi~n d(,li hoa da"t nu'oc.
Cung voi qua trlnh chuy~n sang nen kinh te' thi tru'ong theo dinh hu'ong XHCN,
m()t h~ th6ng cac lo(,li thi tru'ong trong d6 c6 thi tru'ong sue lao d()ng se hlnh thanh
va ngay cang phat tri€n. Day la m()t xu hu'ong ta"t ye'u, c6 anh hu'Cing IOn toi vi~c
dao t(.lo va sii' dt,mg ngu6n lao d()ng (j TP H6 Chi Minh. Slf hlnh thanh, phat tri€n thi
tru'ong sue lao d()ng, quan h~ thue mu'on lao d()ng
bi chi ph6i bCii quy
lu~t cung-
du va cac quy lu~t khac cua thi tru'ong se lam thay d6i ra"t cd ban va sau sii:c quan
h~ lao d()ng "bien chS" cua cd che' cu. Thi tru'ong sue lao d()ng se lam cho ca ngu'oi
lao d()ng lam thue cilng nhu' ngu'oi sii' dt,mg sue lao d()ng thu()c cac thanh phffn kinh
tS chu d('>ng hdn, sang t(_I.O hdn, khai thac va sii' dt,mg CO hi~U qua hdn ngu6n lao
d()ng.
-14-
Nhu'ng thi tru'ong sU'c lao dong ding se tfft ye'u du'a de'n nhfi'ng m~ t tieu clfc, tlf
phat, ne'u khong c6 slf quan ly ch~t che, c6 hi~u qua cua Nha nude. Cd che' thi
tru'ong chi c6 th~ v~n hanh t6t tren cd sd c6 h~ th6ng cac lot;ti thi tru'ong phat tri~n
dffy du va d6ng bo, trong d6 c6 thi tru'ong sU'c lao dong. Cd che' thi truc1ng cang phat
tri~n cang doi hoi Slf quan ly c6 hi~u llfc cua Nha nu'dc. Trong nhfi'ng nam gffn day,
cimg vdi slf phat tri~n kinh te'- xa h()i cua dfft nu'dc, d~c bi~t la (J cac do thi ldn nhu'
TP H6 Chi Minh, va da xufft hi~n nhfi'ng dong di dan tu vung nong thon ra thanh
ph6. Nhfi'ng ngu'oi .lao d()ng cac dnh nay b6 sung them vao ngu6n nhan llfc nhu'ng
ding gay them ap llfc v€ vffn d€ giai quye't vi~c lam (J TP H6 Chi Minh.
Trong cong cuoc cong nghi~p hoa, hi~n dt;ti hoa cua dfft nu'dc nh~m ml;IC tieu du'a
Vi~t Nam cd ban trd thanh m()t nu'dc cong nghi~p vao nam 2020, TP H6 Chi Minh
se gifi' vai tro di dffu, gifi' vi tri trung tam va la ht;tt nhan trong ca vung tn,mg di~m
kinh te' phia Nam. Slf nghi~p nay dang d~t ra yeu du ngay cang cao d6i vdi slf
pha t tri~n ngu6n nhan llfc, th~ hi~n (J cac m~ t sau:
• Doi hoi TP H6 Chi Minh phai tt;to ra du'
lao d()ng tri
nhi~m
tu~
cac chU'c
c6 trlnh do quan ly, chuyen mon va ky
n~ng
thu~t
cao c6 kha nang dam
quan ly ngay cang phU'c tt;tp va cac phu'dng phap quan ly tien
tie'n, n~m b~t Va phat tri~n cac cong ngh~ hi~n dt;ti trong tfft Ca cac linh VlfC CUa
san xufft xa hoi. Trong d6 dn d~c bi~t quan tam dao tt;to cac nha khoa h9C dffu
nganh trong linh vlfc quan ly kinh te' va cong ngh~. cac ky su' n~m b~t va di€u
khi~n cac cong ngh~ hi~n dt;ti (d~c bi~t trong cac nganh cong nghi~p miii nh9n cua
TP H6 Chi Minh), cac nha quan ly kinh doanh c6 nang llfc quan ly doanh nghi~p
trong di€u ki~n n€n kinh te' thi tru'ong vdi slf qnh tranh trong khu vtfc va the' gidi
ngay cang gay g~t.
•
Doi hoi TP H6 Chi Minh phai tt;to ra du'
ky thu~t du'
-15-
cac cd sd san xua't voi cong ngh~ hi~n d<:ti va qua trlnh hi~n d<:ti hoa n~n nong
nghi~p TP H6 Chi Minh.
•
Doi hoi TP .H6 Chi Minh phai t<:to ra du'Qc mot doi ngii "nhii'ng nha hua'n
luy~n" c6
s6 lu'Qng dong va cha't lu'Qng cao. Day la mot yeu du buc xuc trong slf
phat tri~n ngu6n nhan llfc TP H6 Chi Minh, vlllfc lu<;1ng nhii'ng nguoi lam cong tac
giao dl;lC va dao t<;lO hi~n khong chi thie"u V~ scflu'Qng rna COn chu'a dap ung V~ cha't
lu'Qng. Vl v~y. vi~c nang cao cha't lu'<;jng cua doi ngii thffy giao cac lo<:ti thong qua
cac hlnh thuc dao t<;lO moi, dao t<;lO l<;li la mot yeu du CUa phat tri~n ngu6n nhan
llfc TP H6 Chi Minh.
•
Doi hoi TP H6 Chi Minh phai t<:to ra du'Qc mot doi ngii lao dong c6
y thuc t6
chuc ky lu~t, CO tac phong lam Vi~C CUa n~n cong nghi~p hi~n d<;li, phat huy du'QC
nhii'ng phffm cha't cua ngu'oi dan TP H6 Chi Minh thanh ljch, dn cu, sang t<;lo.
1.4.
_,
-
?
A'
,
~
,..
,..,
Y NGHIA CUA QUY HO~CH PHAT TRIEN NGUON NHAN LVC DOl
,
,
A
,..,
-
"
,
'
,
VOl QUY HO~CH PHAT TRIEN KINH TE - XA HQI NOI CHUNG VA CAC
QUY HO~CH NGANH NOI RIENG:
Quy ho<:tch phat tri~n dan
s6 va ngu6n nhan llfc la
lu~n chung khoa h9c v~ h~
thcfng nhfi'ng quan di~m, illl;lC tieu, phu'dng hu'ong va giai phap phat tri~n va phan
b6 dan
s6 va ngu6n nhan llfc. Trong d6
d~c bi~t chu trQng de"n nhii'ng giai phap
nang cao cha't lu'Qng dan scf va ngu6n nhan llfC VUa nh~m d<;lt du'QC ffi\lC tieu phat
tri~n toan di~n con ngu'oi, vua lam ti~n d~ va di~u ki~n cho phat tri~n kinh te"- xa
hoi.
Ml;lC tieu cua quy hO<;lCh phat tri~n dan
quy mo, cd ca'u, nang cao cha't lu'<;jng dan
s6 va ngu6n nhan llfc la nh~m di~u chinh
s6 va ngu6n nhan llfc phu h<;jp voi djnh
huang phat tri€n kinh te"- xa hoi, cd ca'u lanh th6, nganh ngh~ g6p phffn thlfc hi~n
thanh cong slf nghi~p cong nghi~p hoaTrong quy ho<:tch phat tri~n dan
m6i quan h~, cac yeu cffu sau:
hi~n
d<:ti hoa.
s6 va ngu6n nhan llfc phai quan tam xii' ly cac
-16-
•. Quy ho~ch phat tri€n dan sef va ngu6n nhan hfc phai phu h
quy ho~ch pha t tri€n tdng th€ ciia
ca nu'oc, ciia TP H6 Chi Minh, ciia cac nganh va
phai tu'dng thich voi yeu du h()i nh~p qu6c te' va khu vlfc.
•
Va'n de dan s6 va ngu6n nhan llfc khong th€ d()c l~p voi nhung va'n de kinh
te' - Xa hQi khac, n6 phai du'QC giai quye't trong moi tru'ong kinh te' - xa hQi nhfft
dinh. Quy ho~ch phat tri€n dan s6 va ngu6n nhan llfc phai ke't h<;ip nhung va'n de
tru'OC mift voi lau dai, xay dlfng cac bu'oc di Cl,l th€ phan ky theo tung giai do~n,
lam ro nhung va'n de hue xuc, tn.mg di€m d~u tu', thU' tlf u'u tien d~u tu' cho cac
chu'dng trlnh, dlf an nang cao cha't lu'<;ing dan s6, giai quye't vi~c lam ...
•
Vi~c xii' ly t6t m6i quan h~ lien nganh, th€ hi~n du'
trong vi~c l~p quy ho~ch phat tri€n vira la dieu ki~n tien de cho vi~c lu~n chU'ng
kha nang phat tri€n kinh te' xa h()i, VUa chinh la m()t ml,lC tieu phat tri€n. Vl V~Y
trong qua trlnh nghien CUU, CO Vffn de phai du'QC XaC dinh tru'oc, CO Vffn de chi du'QC
lam r5 sau khi da lu~n chU'ng slf phat tri€n ciia cac nganh, linh vlfc c6 lien quan.
Chinh sach dan s6'va ngu6n nhan llfc phai giin voi chinh sach phat tri€n, la m()t b()
ph~n cffu thanh cua cac chinh sach kinh te' - xa h()i nh~m d~t ml,lC tieu CUa chie'n
lu'QC phat tri€n kinh te'- Xa h()i Chung.
Dan s6 la cd sd hlnh thanh ngu6n nhan llfc, d6ng thai, dan s6 va ngu6n nhan llfc,
llfc lu'
khi tinh toan cac nhu du cd ban ve dan sinh. Vl v~y quy ho~ch dan s6 va dlf bao
dan s6 ciing nhu' quy ho~ch ngu6n nhan llfc va dlf bao ngu6n nhan llfc phai du'<;ic
xay dlfng tru'oc m()t bu'oc d€ cung ca'p tai li~u cho vi~c xay dlfng cac quy ho~ch
khac. Ngu'QC l~i, tren cd sd dinh hu'ong phat tri€n ciia cac quy ho~ch nganh, linh
vlfc, phai dieu chinh quy ho~ch ngu6n nhan llfc cho phu h<;ip d€ dap ling yeu du ve
cd ca'u lao d()ng theo trlnh d(), theo nganh nghe, theo khu vlfc ... T6m l~i, quy ho~ch
ngu6n nhan llfc cung voi cac quy ho~ch nganh, linh vlfc khac h
th€ hU'u cd la quy ho~ch tdng th€ phat tri€n kinh te'- xa h()i.
-17-
,
~
A?
"
Chudng 2- THVC TR~NG PHAT TRIEN NGUON NHAN LVC
T~I THANH PHO HO CHi MINH THOI GIAN QUA
,...
....
~
,..,
,..
?
~
,
2.1. QUY MO VA CHAT LUONG NGUON NHAN Ll)'C CUA TP HO CHI
MINH:
2.1.1. Quy mo va xu hli8ng phat triin ngu6n nhan ltfc va ltfc llifjng lao
dQng ctia TP H6 Chi Minh:
...\-- 2.1.1.1. Tmh hinh dan s6 TP H6 Chi Minh nhii'ng nam qua:
• Dan s6 va mat do dan s6 TP H6 Chi Minh:
Tinh toi thang 4·nam 2005, TP H6 Chi Minh c6 di~n tich tlf nhien 2.095,01 km2,
dan s6 khoang 6.062.993 ngu'oi, chie'm 7% dan s6 cii nu'oc. Trong d6 dan s6 cua 19
qu~n
chie'm 84,03% dan s6 thftnh ph6 va dan s6 cua 5 huy~n ngo~;ti thanh chie'm
15,97%. M~t d() dan s6 trung blnh Ia 2.894 ngttoi I km2, tang 21,4% so voi m~t d()
dan s6 thanh ph6 nam 1999. Trung blnh tir nam 1999 de'n nam 2004 t6c d() tang
dan s6 blnh quan t~;ti thanh ph6 Ia 3,6%. Muc tang dan s6 thoi ky 1999-2004 bAng
muc tang dan s6 trong vong 10 nam
tu 1989- 1999 va xa'p xi bAng 2lffn muc tang
dan s6 trong vong 10 nam tir 1979- 1989. Dan s6 TP H6 Chi Minh tang ngay m()t
nhanh trong giai do~;tn hi~n nay do qua trlnh do thi hoa, do slf md r()ng v€ di~n tich
n()i thanh, do cac khu cong
nghi~p
tren dia ban ngay cang thu hut lao d()ng
ngo~;ti
dnh tham gia vao llfc lu'
Muc tang dan s6 qua cao gay nen slf qua tai va ma't can d6i nghiem tr9ng so voi
h~ th6ng co sd h~;t tffng kinh te'- xa h()i dang con t6n t~;ti nhi€u ye'u kern va ba't c~p.
D6ng thoi cling gay nen nhi€u h~u qua phuc t~;tp khac v€ kinh te'- xa h()i va moi
tru'ong v€ lau dai.
Vi~c quy ho~;tch m()t h~ th6ng cac KCN, KCX, khong c6 slf ph6i h<;lp trong m()t
t6ng th~ pha t tri~n Cong nghi~p giii'a Thanh ph6 voi cac dnh Ian c~n la chua phu
h