Nghiên cứu ảnh hưởng của một số tổ hợp NPK đến sinh trưởng và năng suất của khoai lang trồng vụ Xuân năm 2015 tại trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

----------------------------

HOÀNG TH THI N

tài:
NGHIÊN C U
V

NG C A M T S T H P PHÂN NPK
T C A KHOAI LANG TR NG
I H C NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI

H
o
Chuyên ngành
Khoa
Khóa h c

: Chính quy
: Khoa h c cây tr ng
: Nông h c
: 2011 - 2015

IH C

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

----------------------------

HOÀNG TH THI N

tài:
NGHIÊN C U
V

NG C A M T S T H P PHÂN NPK
T C A KHOAI LANG TR NG
I H C NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI

H
o
Chuyên ngành
L p
Khoa
Khóa h c
Gi
ng d n

IH C

: Chính quy
: Khoa h c cây tr ng

: K43 Tr ng tr t - N01
: Nông h c
: 2011 - 2015
: PGS.TS Nguy n Vi


i
L IC
Là sinh viên m

u nh n th

c t m quan tr ng c a vi c
th c t
ng.
i hành,
lý lu n g n li n v i th c ti
i hi u qu cao. Cho nên th c t p
t t nghi p là khâu vô cùng quan tr ng nh m c ng c l i ki n th
c và
ng ki n th
ng vào th c ti n s n xu t m
n và
sáng t o. K t h p lý thuy t v i th
c nh ng
bài h c kinh nghi m nh
sau khi ra
c nh ng ki n th
có th góp ph n nh bé c a mình
ph c v cho n n nông nghi

c ta trong th
i m i.
c s nh t trí c
i h c Nông Lâm Thái Nguyên và BCN
khoa Nông h
n hành nghiên c
tài: Nghiên c u
ng
c am ts t h
t c a khoai lang tr ng
v
2015 t
ih
hoàn thành lu
t nghi p c
c s quan
nhi t tình c a th y cô và b n bè. Nhân d p này, em xin chân
thành c
y giáo PGS.TS. Nguy n Vi
và cô giáo T.S. Nguy n
Th Lân
u th
ch b o t n tình và t
u ki
ng
d
tài th c t p.
c
ng thành c
c t p và rèn luy n t

ng. M
c g ng h t s c mình song không tránh kh i nh ng thi u sót. V y em kính
mong s c
n, b sung c a th y cô giáo và b n bè
bài khóa lu n c
c hoàn thi
Em xin chân thành c
Sinh viên

Hoàng Th Thi n


ii
DANH M C B NG
B ng 2.1:

Tình hình s n xu t khoai lang trên th gi

B ng 2.2:

Tình hình s n xu t khoai lang

B ng 2.3.

Di

t, s

n 2009 - 2013..10

Vi

n................. 16

ng khoai lang c

2012 - 2013................................................................................. 17
B ng 2.4:

Tình hình s n xu t khoai lang t i t

n

2009 - 2013................................................................................. 22
B ng 4.1:

T l s ng c a khoai lang

B ng 4.2:

các công th c thí nghi m .............. 30

ng c a t h

n th i gian

bén r , hình thành c , ngày ph lu ng c a khoai lang sau tr ng
các công th c thí nghi m............................................................ 31
B ng 4.3:

Kh

a cây khoai lang

các công th c thí

nghi m sau tr ng 80 ngày........................................................... 33
B ng 4.4:

ng c a t h
thân khoai lang

ng kính

các công th c thí nghi m............................... 34

B ng 4.5:

Chi u dài dây khoai

B ng 4.6:

Các y u t c

các công th c thí nghi m ....................... 35
u t khoai lang

các

công th c thí nghi m .................................................................. 38

B ng 4.7.

t sinh kh

tc

m c a khoai lang

các công th c thí nghi m......................................................... 40
B ng 4.8:

ng c a t h
sâu b nh c a khoai lang

n kh

ng ch u

các công th c thí nghi m................. 42


iii
DANH M C CÁC HÌNH
Hình 4.1:

Bi

ng c a t h
ng c a cây khoai lang

Hình 4.2:

Bi

bi u di

n sinh
các công th c thí nghi m.............. 37
tc

.......... 38


iv
DANH M C CÁC CH

T vi t t t

Ý ngh a

STT

S th t

CT

Công th c

DT

Di n tích

NS

VI T T T

t

SL

S

KLTB

Kh

ng
ng trung bình

NSTL

t thân lá

NSSK

t sinh kh i

FAO

T ch c Nông -

c th gi i

LSD05

Sai khác nh nh t có ý ngh a

CV%

Sai s thí nghi m


v
M CL C
U ............................................................................................ 1

Ph n 1: M
tv

................................................................................................... 1

1.2. M

uc

1.2.1. M

tài .................................................................. 3

.................................................................................................. 3

1.2.2. Yêu c u.................................................................................................... 3
1.3. Ý ngh a c

tài....................................................................................... 3

1.3.1. Ý ngh a trong h c t p và nghiên c u khoa h c ...................................... 3
1.3.2. Ý ngh a th c ti n s n xu t....................................................................... 4
Ph n 2: T NG QUAN TÀI LI U ................................................................. 5
2.1. Ngu n g c,l ch s và giá tr s d ng c a cây khoai lang .......................... 5
2.1.1. Ngu n g c, phân b và phân lo i khoai lang.......................................... 5
2.1.2. L ch s phát tri n..................................................................................... 6
2.1.3. S d ng khoai lang.................................................................................. 8
2.2. Tình hình s n su t, nghiên c u k thu t bón phân cho khoai lang trên th
gi i..................................................................................................................... 9
2.2.1. Tình hình s n xu t................................................................................... 9
2.2.2. Nghiên c u v nhu c

ng và s d ng phân bón cho khoai lang

trên th gi i ..................................................................................................... 11
2.3. Tình hình s n xu t và nghiên c u phân bón khoai lang
2.3.1. Tình hình s n xu t khoai lang

Vi t Nam....... 15

Vi t Nam ........................................... 15

2.3.2. Nghiên c u v phân bón cho khoai lang

c ......................... 18

2.4. Tình hình s n xu t khoai lang t i Thái Nguyên....................................... 22
Ph

NG, N

U.. 24

ng nghiên c u............................................................................... 24
3.2. Th

m nghiên c u............................................................ 24

3.3. N i dung nghiên c u................................................................................ 24
u.......................................................................... 24


vi
3.4.1. Thu th p s li

tài .................................................... 24
trí thí nghi m.............................................................. 24

3.4.3. Quy trình thí nghi m ............................................................................. 25
3.4.4. Các ch tiêu nghiên c

khoai lang ............. 26
lý s li u.................................................... 29

Ph n 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N............................. 30
4.1. K t qu nghiên c u

ng c a t h

n m t s ch

ng c a khoai lang thí nghi m tr ng v

i

.............................................................. 30
4.1.1. T l s ng c a khoai lang
4.1.2.

các công th c phân bón khác nhau.......... 30

ng c a t h

nc a

khoai lang ........................................................................................................ 31
4.1.3.

ng c a t h

cành c a cây khoai lang
4.1.4.

n kh

các công th c thí nghi m...................................... 33

ng c a t h p phân bó

ng kính thân

khoai lang ........................................................................................................ 34
4.1.5.

ng c a t h

ng chi u dài dây khoai lang

các công th c thí nghi m ......................... 35

4.2. Các y u t c

t c a khoai lang

các công

th c thí nghi m................................................................................................ 37
t sinh kh
4.4.

ng c a t h

c a khoai lang

tc

m c a khoai lang ......... 40
n kh

ng ch u sâu b nh

các công th c thí nghi m..................................................... 42

Ph n 5: K T LU

NGH ............................................................. 45

5.1. K t lu n .................................................................................................... 45
ngh ..................................................................................................... 46
TÀI LI U THAM KH O


1

Ph n 1
M

U

tv
Cây khoai lang (Ipomoea batatas.L) là lo
r ng, có kh

ng v

a bàn phân b

u ki n c a nhi u vùng sinh thái khác nhau

c bi t là vùng nhi

c, Vi t Nam,

Philipines, Indonesia, India là nh

c s n xu t nhi u khoai lang. Ngoài

vi

c s d ng làm nguyên li u ch

bi n tinh b

u, c

c gi i khát, bánh k

t

d tr ng, nhân gi ng b ng dây, ít b sâu b
khoai lang th p, tr

tr ng

c trên nhi u lo

t, th

th tr ng nhi u v

ng ng n có

ng ch u t t, có ti

t cao nên thích h p v i nh ng h nông dân nghèo trong vi c phát
tri n kinh t h
nghi p

n nay. Trong quá trình phát tri n s n xu t nông

c ta hi n nay cây khoai lang chi m m t v trí quan tr ng trong

s n xu

ng th 3 sau cây lúa và ngô.

Khoai lang là cây có c , ch a nhi u tinh b t, có v ng t có th s d ng
bi n tinh b

c, th

nuôi, thân non có th làm rau xanh. Ngoài ra khoai lang có th ch bi n các
s n ph m tinh b t bi n tính, các s n ph m lên men th y ph n

c s d ng

r ng rãi trong nhi u ngành công nghi p th c ph m, d t, gi y, v t li u xây
d ng, cao su nhân t

u su t s n xu t Ethanol sinh h c t cây khoai
ng, ngô, s

y, nên cây khoai
góp ph

i nh

t

c nhi u nhà nghiên c u quan tâm

y cây khoai lang lên m t t m cao, tr thành cây tr ng chính trong

s n xu t nông nghi p.


2

Thành ph n c

c, 0,8%

protit, 50 mg ph t - pho, 34 mg canxi, 23 mg vitamin C. Thành ph n khoai
c, 2,2% protit. Nh ng nghiên c u g
th y, gi ng khoai lang tím có polyphennol ch a anthocyamin có tác d ng

khoáng oxy hóa r t m nh, có kh

m ch

t bi n c a t

h huy t áp, phòng ng a b nh tim m ch, có tác d

p. Cây khoai lang

có s c t t bào ch t nhu m màu th c ph m thiên nhiên thay s c t t ng h p
nhân t o. Khoai lang ch a nhi u lo i vitamin A, B, C, E và các khoáng ch t
c ph m. T ch c FAO c a Liên H p
Qu

c ph m b
c th

ng th gi

ng t t nh t c a th k

ng.

Vùng Trung Du và Mi n núi phía B c là vùng có ti
tri n nông lâm nghi p. Cây khoai lang t x
vùng núi phía B c Vi

n li n v

n v phát
i dân nghèo

c bi t t

khoai lang có kh

ng r ng, k thu t tr

n, có th phát

tri n t t trong v
ch

t cao,

ng t t c n ph

phù h

a ch

u ki n t ng vùng sinh thái c

c quy trình k thu t canh tác
a ch

ng phân

bón cho gi ng khoai lang m i. M c dù, di n tích tr ng khoai lang c a vùng

trung Du và mi n núi phía B
c ac

ng th 2 trong 6 khu v c tr ng khoai lang
n mang tính ch t nh l , ch y u mang tính

t cung t c
th 5/6 vùng), b
tc

t khoai lang c a vùng r t th

t 67,2 t

t bình quân c a c
ng b ng sông C

pháp thâm canh t ng h

c, b ng 28,8%
ng thách th c l n

trong phát tri n cây khoai lang. Nhi u nghiên c u kh
khoai lang th p ch y

ng

t

ng phù h p, các bi n

c chú tr

c.


3

Vì v

t và s

phía B c ngoài vi

ng khoai lang

các t nh mi n núi

u t kinh t xã h i, th

ho ch thì c n ph

quy

nh m t t h p phân bón cho phù h p v

sinh thái c a t ng

u ki n

t hi u qu kinh t cao

c a cây khoai lang là vi c làm c n thi t. Xu t phát t nh
ti n hành th c hi

Nghiên c u

ng c a m t s t h p phân
t khoai lang trong v

2015 t

ih

1.2. M

uc

tài

1.2.1. M
Nh m nghiên c

tìm ra t h p phân bón NPK thích h p v i s sinh
Xuân 2015 t

H

Nông Lâm Thái Nguyên.
1.2.2. Yêu c u
-

ng phát tri n c a gi
các công th c thí nghi m.

-Y ut c

t c a khoai lang các công th c

- Tình hình sâu b nh h i
1.3. Ý ngh a c

các công th c thí nghi m.

tài

1.3.1. Ý ngh a trong h c t p và nghiên c u khoa h c
Qua nghiên c

tài s

h pv

c t h p phân bón NPK thích
Xuân 2015 t i

i h c Nông Lâm Thái Nguyên.
u qu kinh t t các t h

t

khuy n cáo cho bà con nông dân s n xu t v i m c phân bón phù h p.


4

K t qu nghiên c

tài s góp ph n b sung thêm tài li u ph c v

cho công tác gi ng d y c
du và mi n núi phía B c c

u v khoai lang

các t nh Trung

c ta.

1.3.2. Ý ngh a th c ti n s n xu t
Qua k t qu nghiên c u c
phù h p v i s n xu

tài s

c công th c bón phân
Xuân

u qu kinh t c a các công th c bón khác nhau. T
ra s n xu t nh

t và hi u qu cao nh t.

Thái Nguyên và
n cáo


5

Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U

2.1. Ngu n g c,l ch s và giá tr s d ng c a cây khoai lang
2.1.1. Ngu n g c, phân b và phân lo i khoai lang

Cây khoai lang tuy có ngu n g c
phân b r ng rãi

các vùng nhi

c tr ng r ng rãi

Châu M nhi

c

i, á nhi

i m. Khoai

Châu M , Châu Phi, Châu Á, Châu Âu... t 40° v

B c xu ng 32° Nam.

c tr ng

3000 m so v i m t bi n (Woolfe J.A., 1992)

c ph bi n r t

s m trong khu v c này, bao g m c khu v c Caribe. Nó c
c khi có s thám hi m c

cao

i Polynesia.

c bi t t i


6

t

nào là ch

c a các cu c tranh lu n d d i, có s tham gia

c a các ch ng c t kh o c h c, ngôn ng h c và di truy n h c.
- Phân lo i
Khoai lang (Ipomoea (L) Lam) là cây hai lá m m, thu c h Bìm bìm

Convolvulaceae, chi Ipomoea. Trong s

hõn 1000 loài thu c h

Convolvulaceae thì loài Ipomoea batatas ðý c tr ng và s d ng làm lýõng
th c và th c ph m trên kh p th gi i, Võ Vãn Chi và CS (1998) [2]
Các gi ng khoai lang tr ng ph bi n hi n nay là thu c loài Ipomoea
batatas, thu c th l c b i có b nhi m s c th 2n = 6X = 90, v i b nhi m s c
th cõ b n là X = 15, Mai Th ch Hoành (2004) [5]
2.1.2. L ch s phát tri n
Vào nãm 1492 trong chuy n vý t bi n ð u tiên Christopher Columbus
ðã tìm ra Tân th gi i (Châu M ) và phát hi n ra Khoai lang ðý c tr ng
Hispaniola và CuBa. T ðó Khoai lang m i th c s lan r ng

Châu M và

sau ðó ðý c di th c ði kh p th gi i, Nguy n Vi t Hýng và CS (2010) [4]
Ð u tiên Khoai lang ðý c ðýa v Tây Ban Nha, ti p ðó lan t i m t
s ný c Châu Âu và ðý c g i là batatas (ho c padada) sau ðó là spanish
Potato (ho c Sweet potato).
Các nhà thám hi m B Ðào Nha ðã du nh p cây Khoai lang vào Châu
Phi (có th b t ð u t Môdãmbic ho c Ãnggôla), theo hai con ðý ng t Châu
Âu và tr c ti p t vùng b bi n Trung M , sau ðó lan sang

n Ð , Nguy n

Vi t Hýng và CS (2010) [4]
Các thýõng gia Tây Ban Nha ðã du nh p cây Khoai lang vào
Philippin (Yen 1982) và t

Philippin vào Phúc Ki n (Trung Qu c) nãm

1594. Tuy nhiên c ng có ý ki n cho r ng Khoai lang vào Trung Qu c có
th s m hõn t

n Ð ho c Myanma.


7

Ngý i Anh ðã ðýa Khoai lang ð n Nh t B n vào nãm 1615 nhýng ðã
không phát tri n ðý c. Ð n nãm 1674 cây Khoai lang ðã ðý c tái nh p vào
Nh t B n t Trung Qu c, Nguy n Vi t Hýng và CS (2010) [4]
Nh ng ngý i Tây Ban Nha ðã du nh p cây khoai lang vào các qu n ð o
Nam Thái Bình Dýõng qua chuy n ði vòng quanh th gi i c a Magenlãng
1521. Nh ng ngý i thám hi m ð u tiên ðã ð t chân lên ð o Tân Tây Lan, Ha
- oai và nh ng ð o v phía Tây có nh ng v trí r t tách bi t và t ðó tr thành
cây lýõng th c c c k quan tr ng (Dixõn 1932). C ng có gi thuy t cho r ng
cây Khoai lang ðã ðý c ðýa ð n Nam Thái Bình Dýõng trý c khi Magenlãng
ð t chân ð n, m c dù gi thuy t này hi n nay v n còn b nghi ng , Nguy n
Vi t Hýng và CS (2010) [4]
Cây Khoai lang ðý c tr ng trong ph m vi r ng l n gi a v tuy n 40 ð
B c ð n 32 ð Nam và lên ð n ð cao 3000m so v i m t ný c bi n (Woolfe
J.A 1992). Tuy nhiên cây Khoai lang v n ðý c tr ng nhi u

các ný c nhi t

ð i, á nhi t ð i Châu Á, Châu Phi và Châu M La Tinh. Ngoài ra c ng có th
tr ng ðý c

nh ng nõi có nhi t ð cao thu c vùng ôn ð i.

Vi t Nam, theo cu

n thuy

a Nguy n

Kh c Xýõng (1979), cây Khoai lang ðã ðý c nh c ð n nhý là m t cây tr ng
có t r t lâu ð i

ný c ta.

Theo các tài li u c
k

ng Ðông tân ng

c v t b n th

nh nam t p

a Lê Quý Ðôn (Vi n Hán Nôm, 1995)[9]

thì cây Khoai lang g n nhý ch c ch n là cây tr ng nh p n i và có th ðý c
ðýa vào ný c ta t ný c Lã Tông (ð o Luzon ngày nay) vào kho ng cu i
ð i nhà Minh cai tr ný c ta, Nguy n Vi t Hýng và CS (2010) [4]
om

có ðo n vi

(Khoai lang) là loài c

thu c loài th d , r và lá nhý r khoai, c to b ng n m tay, to n a b ng cái
bình, da tía, th t tr ng, ngý i ta lu c ãn. Ngý i vùng bi n ðào ð t tr ng khoai


8

ð n mùa Thu ð y c , r v thái nh nhý g o, tích tr lýõng ãn, s ng lâu trãm
tu i (Bùi Huy Ðáp 1984; Vi n Hán nôm 1995)[9]
ch s C Trung ð i Vi
H c Xã H

t b n Khoa
u Ng ), Khoai lang t

Philippin ðý c ðýa vào Vi t Nam, tr ng ð u tiên

An Trý ng - Th ðô t m

th i c a ð i Lê Trung Hýng (H u Lê), nay thu c huy n Th Xuân, t nh Thanh
y Khoai lang ðã có m t

Vi t Nam cách ðây kho ng g n 450

nãm, Mai Th ch Hoành (2004) [5].
2.1.3. S d ng khoai lang
2.1.3.1. m th c

M c dù lá và thân non c ng ãn ðý c, nhýng các r c nhi u tinh b t
m i là s n ph m chính và quan tr ng nh t t khoai lang. Trong m t s qu c
gia khu v c nhi t ð i, nó là lo i lýõng th c ch y u. Cùng v i tinh b t, c
khoai lang c ng ch a nhi u xõ tiêu hóa, vitamin A, vitamin C và vitamin B6.
T t c các gi ng khoai lang ð u cho v ng t, dù nhi u hay ít. M c dù có v
ng t, nhýng khoai lang trên th c t là th c ãn cho nh ng ngý i m c b nh ti u
ðý ng do các nghiên c u sõ b trên ð ng v t cho th y nó h tr cho s

n

ð nh n ng ð ðý ng trong máu và làm gi m s c kháng insulin.
Nãm 1992, ngý i ta ðã so sánh giá tr dinh dý ng c a khoai lang v i
các lo i rau khác. Lýu ý t i hàm lý ng xõ, cacbohydrat ph c, protein, các
vitamin A và C, s t, canxi thì khoai lang ð ng cao nh t v giá tr dinh dý ng.
Theo các tiêu chu n này thì khoai lang ð t 184 ði m và hõn lo i rau ð ng th
hai (khoai tây) 100 ði m trong danh sách này.
M t s s n ph m ðý c ch bi n t khoai lang: bánh, k o, m t khoai
lang, rau ãn h


9

2.1.3.2. Phi m th c

T i Nam M , ný c l y t c khoai lang ð tr n l n v i ný c chanh ð
làm m t lo i thu c nhu m v i. B ng cách thay ð i t l thành ph n c a các
lo i ný c này mà ngý i ta thu ðý c các tông màu t h ng t i tía hay ðen.
T t c các ph n c a cây ð u có th s d ng làm th c ãn (khô hay týõi)
cho gia súc.
2.1.3.3. Y h c dân t c

- Các r khí ðý c s d ng làm ch t tãng ti t s a.
- Lá ðý c dùng ð ði u tr b nh ðái tháo ðý ng, s giun móc, ði u tr áp
xe và c m máu.
- C ðý c dùng ði u tr b nh hen suy n.
2.2. Tình hình s n su t, nghiên c u k thu t bón phân cho khoai lang
trên th gi i
2.2.1. Tình hình s n xu t
a bàn phân b
r ng, thích ng v
rãi

u ki n nhi u vùng sinh thái khác nhau: Phân b r ng

nhi u châu l c trên th gi

c bi t là các vùng nhi

i, c n nhi

i

i.
Theo t ch c Nông nghi

c c a Liên h p qu c (FAO)

khoai lang là m t trong 5 cây l y c chính bao g m: s n, khoai tây, khoai
lang, khoai m , khoai s
Hi n nay trên th gi

v i t ng di
s

t trên 8 tri

ng v trí th 3 sau khoai tây và s n.
c tr ng
tt

c khác nhau
n 13 t n/ha, v i

u t n.
Tình hình s n xu t khoai lang trên th gi i t

th hi n

b ng 2.1

-

c


10

B ng 2.1: Tình hình s n xu t khoai lang trên th gi i
n 2009 - 2013
Di n tích

t

(ha)

S

(t n/ha)

ng

(tri u t n)

2009

8.365.234

12,44

104,146

2010

8.407.908

12,28

103,282

2011

8.221.866

12,79

105,173

2012

8.110.403

13,31

108,004

2013

8.240.969

13,43

110,746

(Ngu n: Faostat, 2015)
Qua s li u b ng 2.1 ta th y di n tích khoai lang trên th gi i có xu
ng

nh trong kho ng 8 tri

t có xu h

t

12,44
ys

ng khoai lang trên th gi

ng c ng

t 104,146 tri u t

t 110,746 tri u t
ng khoai

t, ch t

c c i thi n, m t khác trong vi c chuy

tr

u cây

a ch n nh ng lo i cây tr ng có hi u qu kinh t
u th

ng v

M t s tài li

c

n vai trò c a cây có c

ch d a quan tr ng c a nhân lo i trong th k 21. B i hi n t i ti
ti
cây ng c
h nc a
khô h

n

t c a cây có c là r t l

t
i
t c a các

t ph
t tr n. Ngoài ra cây có c có th tr ng

n m c gi i
nh

t x u,


11

2.2.2. Nghiên c u v nhu c

ng và s d ng phân bón cho khoai

lang trên th gi i
2.2.2.1. Nghiên c u v nhu c

ng c a cây khoai lang

Khoai lang là m t lo i cây tr ng ng
sinh v t h

t

t kinh t cao vì v y ph

v

ch ng lo i phân c n thi t cho cây. Các lo
ph
ph

ng bón cho khoai lang

c tính toán phù h p trong m i quan h v
m b o th

th

ng và

ng v a ph

u ki n th i ti t v a

mb

t n m trong

nh.
- Tác d ng c a m t s lo i phân bón chính:
m: là nguyên t

u c n cho s

c bi

p (thân, lá). Ngoài tác d ng tham gia

tr c ti p vào c u t o t
b os

ng và phát tri n c a

m còn gi vai trò quan tr ng trong vi

m

ng hóa quá trình t ng h p các ch t khác.
Vì v

và s m s t

u ki

c khóm

khoai to kh e ngay t
quy

m là y u t
t c sau này.

Tuy nhiên bón nhi
lá mà không t

m quá s làm cho cây ch phát tri n m nh thân
c v t ch t tích l

làm cho cây gi m kh

c vào c . M t khác còn

ng ch u v i sâu b nh và kéo dài th i v

không c n thi t.
c l i n
phát tri

m s làm cho cây còi c c, h r kém
c các ch

t d

n

t th p.
+ Lân: Có vai trò r t c n thi
thành ch
quang h

i v i cây khoai lang. Lân tham gia t o

ng ph c v cho quá trình s ng c
i ch

có m t c a lân s làm cho cây h

p,
md


12

v

c bi t quan

tr ng là giúp cây ch ng ch

cv

ch ng ch u c

u ki n th i ti t l

i v i m t s lo i b

ph m ch t và b o qu n c
Vì v y khi thi u lân cây phát tri n m

i, b r phát tri n ch m, ít

i ch t trong cây b r i lo n, tính ch ng ch u v i
ngo i c nh b t l i, gi

ng tinh b t trong c

ng th i t l hao h

ng c gi m,

o qu n s

+ Kali: Tham gia tích c c vào nh ng ho
chuy n s n ph m quang h p t thân lá v c

i ch t và v n
m b o ch

c trong cây

ng h n cho khoai lang. Ngoài ra
ng tinh b t c
bi

ng kh trong c

ng Vitamin C có tác d

c

m ch t c a c

khoai lang m t cách rõ r t.
ng ch u c
t bên ngoài và ch ng ch

iv

ng b t l i

i v i m t s lo i b nh. Kali giúp cho cây c ng

ch

u úng, ch u h n, ch u rét.
Nhu c

khoai tây và s n, kali có

tác d

ng ch u c a cây, tích l y tinh b
K t qu nghiên c u cho th y, bón phân h
t l n, m c b

t

ng.
g

t 29 - 34 t /ha khi bón phân chu ng và 22 - 23

.
Vi c s d ng phân bón K c n chú ý:
- N u s d ng phân Kaliclorua (KCL) c n có các bi n pháp kh c ph c
t chua.
- N u s d ng phân Kalisunphat (K2SO4) ch a 40% K nguyên ch t thì

có th s d ng cho nhi u lo

t.


13

- S d ng tro b p là d ng phân K t
Tro b p có Ca giúp kh
-

i d ng K2CO3 cây d h p thu.

t.

ng K nguyên ch t s d ng cho 1 ha là 100 - 120 kg, chia ra 2/3

bón lót + 1/3 bón thúc.
Vi c s d

dàng h p th các ch t

ng và cho hi u qu cao.
u s d ng phân không h p lý s gây
t

ng x

nc u

t chua và tr nên trai c ng. Vì v y trong s n xu t c n k t

h p bón phân h

t cao.

2.2.2.2. Nghiên c u v s d ng phân bón cho khoai lang

Phân bón là m t trong nh ng nhân t
tr ng. Tuy nhiên nhi

t cây

c không có công ngh s n xu t phân bón và ngo i

t có h n nên vi c s d ng phân bón khoáng

c có s chênh l ch này

không ph i do tính ch

c phát tri n m

nh. V

d ng phân bón cho cây khoai lang c

s

u cây tr ng và s

d ng các ch ng lo i phân bón c ng khác nhau.
iv

c trên th gi i, vai trò s d ng phân bón r t quan tr ng

trong vi
c

t và ph m ch t cây tr
nh m

phì nhiêu c

t

M , Canada và m t s

c

phát tri n thì các lo i phân bón s d ng trong nông nghi p nói chung và cây
u có hi u qu kinh t

d ng phân bón

t 500 t
Nh t B

c s d ng phân khoáng nhi u nh t

m t s nghiên c u v vi c s d ng phân bón:
- Cây khoai lang c n

c cung c p nhi u nh
ng kali c n bón kho ng 60 - 90 kg/ha K2O

- 150 phân Clorua Kali), nh

t b c màu.


14

n phát tri n c : Kho ng 1 - 1,5 tháng sau tr
s d

t o nhi u r

ng 1/2 t

i ta

ng kali cho cây.

n phát tri n c : Kho ng 2 - 3 tháng sau khi tr ng, cây
c

c phình to, tích l y nhi u tinh b t, c

d ng 1/2 t

ng kali còn l i cho cây.

Lân giúp cho cây c ng cáp, r m c t
ng t
phân v

c và dinh
ur c

ng 45 - 60 kg/ha P2O5

i ta bón

-350 kg/ha super lân)

vào lúc tr ng.
Phân N c n cho cây
nghiên c u và s d

t

mv

ng 40 -

i 87 -

130 kg phân Urê) 20 ngày sau tr ng.
S d ng phân bón lá cho cây khoai lang: S d ng phân bón cho m t
ha: 10 t n phân chu ng + 500 kg phân h
ng Oranic.
K thu t bón: Bón lót 100% phân chu ng + 100% vôi + 100% phân lân
+ 100% phân h

m + 20%

phân kali.
Bón thúc:
t 1 (sau tr
kali k t h p v i x

t, làm c , vun nh .
t 2 (sau tr

kali k t h p v i x

m + 30%

m + 50%

t, làm c và vun.

S d ng phân bón lá: Sau tr ng 10 ngày s d ng HVP (6 - 4 - 4 ) K HUMAT phun lên lá ho
cây bén r
nh k

i g c 2 l n, m i l n cách nhau 7 ngày, giúp cho
d ng HVP 1601 (21 - 21 - 21) phun

n 8 ngày trên l n, giúp cho cây phát tri n nhanh thân lá và r .


15

Khi cây b

u hình thành c và nuôi c (kho ng 45 - 50 ngày sau

tr ng ) phun HVP 10015S (0 - 25 -

nh k 10 ngày l

c

khi thu ho ch 10 ngày ng ng phun, làm cho cây khoai lang nhi u c

u

cân n ng và ph m ch t t t.
Vi c s d

dàng h p th các ch t

ng cho hi u qu

u bón không h p lý s làm

ng x u t i c u t

t chua, tr nên chai c

s n xu t c n ph i k t h p bón phân h

t cao.

2.3. Tình hình s n xu t và nghiên c u phân bón khoai lang
2.3.1. Tình hình s n xu t khoai lang
2.3.1.1. Tình hình s n xu t khoai lang

Vi t Nam

Vi t Nam

c tr
th

Vi t Nam

i

Vi t Nam, x p hàng

c có di

ng hàng th 6

trên th gi i sau Trung Qu c, M , Urandda, Nigeria, Tanzania.
Hi n nay,

Vi

i gi m

d n, ch y u là làm th

uyên li u ch bi n.
n 90% s n ph

vùng nông thôn,

các thành ph

c s d ng ch y u

c s d ng v i m

ng r t ít.

và thành ph H Chí Minh x p x 1%, c khoai lang thu ho

Hà N i
c s d ng

i d ng quà và làm bánh.
vùng nông thôn có t i 60% s
i d ng c

c dùng làm th c
ng b ng B c B và B c Trung B ,

Duyên H i Mi n Trung, m

ng l

thái lát,

t).
Tình hình s n xu t khoai lang trong nh
c trình bày

b ng 2.2

Vi t Nam


16

B ng 2.2: Tình hình s n xu t khoai lang

Vi

n

2009 - 2013
Di n tích

t

S

ng

(ha)

(t n/ha)

(t n)

2009

146.600

8,26

1.211.300

2010

150.800

8,74

1.318.500

2011

146.821

9,27

1.326.195

2012

141.324

10,06

1.422.502

2013

135.900

10,03

1.364.000

Ngu n: Faostat, 2015
Qua s li u b ng 2.2 ta th y di n tích khoai lang trong c
ng gi m d n trong nh

) xu ng
mà các nhà ho

khoa h c ph

nh qu n lý và

nh rõ nguyên nhân làm gi m di n tích, bi n pháp thúc
c bi t là các gi ng khoai lang ch
d

ng cao.

8,26 t

lên10,06t

ng gi m nh xu ng còn

10,03t n/ha. S

1.211.300 t

1.422.502 t

c chú tr

c u,s n xu t khoai lang, nhu c u th
ch bi n các s n ph m c
c chú tr ng.

c có xu

n vi

nghiên
c bi t trong vài
u


17

B ng 2.3. Di

t, s

ng khoai lang c

2012 - 2013

Vùng
s n xu t
ng b ng
Sông H ng

DT

NS

SL

DT

NS

SL

(1.000ha) (t /ha) (1.000t n) (1.000ha) (t /ha) (1.000t n)
24,1

94,6

228,0

22,4

95,0

212,9

34,7

66,6

231,2

34,8

67,2

234,1

45,1

63,1

284,8

42,7

63,8

272,6

14

114

159,6

14,3

117,4

168

1,4

79,2

11,1

1,3

78,4

10,2

22,4

228,8

512,6

20

233,2

466,4

141,7

100,7

1427,3

135,5

100,6

1364,2

Trung du và
mi n núi
phía B c
B c Trung
B và Duyên
h i mi n
Trung
Tây Nguyên

B
ng sông
C u Long
C

c

Ngu n: T ng c c Th ng kê, 2014
Qua s li u b ng 2.3 cho th y di

lang

các vùng trong c

t và s

ng khoai

u.

Di n tích cây khoai lang nhìn chung gi
lên m t cách ch m ch p và có s chênh l ch khá l n gi a các vùng s n xu t
n gi m t v trí và vai trò quan tr ng trong s n xu
th c, b i khoai lang có tính thích ng r ng, th

ng ng