1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đầu tư xây dựng là một lĩnh vực quan trọng, có ảnh hưởng
trực tiếp đến tăng trưởng và phát triển KTXH của đất nước. Trong
những năm qua, hoạt động đầu tư XDCB từ nguồn vốn của Nhà
nước liên tục gia tăng, qua đó đã tạo nên sự chuyển biến quan trọng
về cơ sở vật chất kỹ thuật, thúc đẩy mạnh mẽ chuyển dịch cơ cấu
kinh tế, tăng năng lực sản xuất, cải thiện văn minh đô thị, đóng góp
quyết định vào phát triển kinh tế xã hội trong quá trình công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước... Để đầu tư xây dựng có hiệu quả, ngoài
các yếu tố liên quan đến quản trị dự án, công tác quản lý nhà
nước đối với đầu tư xây dựng có vai trò rất quan trọng bởi vì chính
nhà nước tạo lập môi trường đầu tư thuận lợi, đồng thời nhà nước
hướng các hoạt động đầu tư trong khuôn khổ thông qua các hình
thức giám sát và kiểm tra. Vì lý do đó, từ trước đến nay, Đảng và
Nhà nước ta luôn quan tâm đến công tác quản lý đầu tư xây dựng.
Thạch Thất là một huyện ngoại thành của thành phố Hà Nội,
trước đây thuộc tỉnh Hà Tây (cũ) được sáp nhập vào thủ đô Hà nội
năm 2008. Những năm qua, được sự quan tâm của cấp Đảng, chính
quyền thành phố Hà Nội cùng với sự nỗ lực phấn đấu của chính
quyền huyện Thạch Thất, công tác đầu tư XDCB từ nguồn ngân sách
nhà nước trên địa bàn do huyện làm chủ đầu tư đã có bước phát triển
đáng kể, với số vốn đầu tư rất lớn 1.400 tỷ đồng giai đoạn năm 20112015. Nhìn chung, công tác quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng
cơ bản trên địa bàn huyện đã thực hiện tương đối tốt, thể hiện trên
các mặt: các dự án đầu tư đã phát huy được hiệu quả, cơ sở hạ tầng
của huyện ngày một thay đổi, đời sống của người dân được nâng cao.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác
quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng từ vốn ngân sách nhà nước ở
huyện Thạch Thất vẫn còn tồn tại một số bất cập như: (1) Mặc dù
vốn đầu tư cho XDCB trên địa bàn huyện lớn nhưng vẫn chưa đáp
ứng được nhu cầu thực tế, chưa phát huy tối đa hiệu quả sử dụng
2
vốn đầu tư. (2) Việc kế hoạch hóa về nguồn vốn chưa sát, thẩm
định nguồn vốn cho dự án chưa cụ thể dẫn đến hiệu quả đầu tư công
chưa cao; (3) Nhiều dự án đầu tư dở dang, nợ xây dựng cơ bản kéo
dài; (4) Công tác khai thác nguồn vốn cho đầu tư còn hạn chế, chưa
đa dạng được các nguồn vốn đầu tư (hình thức hợp tác công tư); (5)
Năng lực đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý đầu tư XDCB có hạn
dẫn đến chất lượng công tác quản lý còn chưa cao, chưa sâu sát; (6)
Việc tổng kết, đánh giá đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện
công tác QLNN về đầu tư XDCB từ vốn NSNN chậm được tiến
hành, chưa có các giải pháp đồng bộ phù hợp với đặc thù của
huyện Thạch Thất.
Là một cán bộ đã công tác nhiều năm tại Phòng Tài chính
– kế hoạch của huyện, nhận thấy vấn đề quản lý đầu tư XDCB từ
NSNN của huyện còn cần nghiên cứu, trao đổi, trong khi đó cũng
chưa có đề tài nào nghiên cứu cụ thể vấn đề này ở huyện Thạch Thất,
thành phố Hà Nội. Chính vì lý do đó, tác giả chọn nội dung: “Quản
lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách
nhà nƣớc trên địa bàn huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội” là đề
tài luận văn thạc sỹ Quản lý công.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Quản lý nhà nước về đầu tư XDCB từ vốn NSNN không phải
đề tài mới, đến nay đã có nhiều công trình nghiên cứu được công bố
dưới các hình thức như: bài tạp chí, sách chuyên khảo, luận án, luận
văn, đề tài khoa học... Sau một thời gian nghiên cứu các tài liệu, tác
giả luận văn đã tìm hiểu và tham khảo nhiều công trình nghiên cứu
khoa học liên quan tới đề tài của luận văn.
Các công trình trên đã đề cập đến các vấn đề lý luận chung về
quản lý đầu tư xây dựng và quản lý vốn đầu tư, cũng như thực tiễn
triển khai công tác này tại một số địa phương trên cả nước. Mặc dù
có nhiều công trình nghiên cứu liên quan đến lĩnh vực của luận văn
nhưng chỉ mới nghiên cứu về các dự án đầu tư xây dựng trong các
lĩnh vực riêng biệt hoặc chỉ nghiên cứu về công tác quản lý nhà nước
bằng pháp luật hay chỉ nghiên cứu đến đối tượng là quản lý về vốn
3
chứ chưa có đề tài nào nghiên cứu chỉ rõ một cách tổng hợp quá
trình quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản và đánh giá sự tác
động qua lại giữa các bước quy trình lập hoạch, kế hoạch, xây dựng
và thực thi chính sách, thanh tra, kiểm tra và giám sát cho đến bộ
máy và đội ngũ làm công tác quản lý. Hơn nữa, việc nghiên cứu một
cách toàn diện hệ thống quản lý nhà nước đầu tư XDCB từ NSNN
tại huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội thì chưa có một công trình,
tài liệu nào đề cập đến. Vì vậy, luận văn có thể được coi là công
trình khoa học đầu tiên, không bị trùng lặp, nghiên cứu một cách có
hệ thống về quản lý nhà nước đối với đầu tư XDCB từ NSNN trên
địa bàn huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
3.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của luận văn nhằm hoàn thiện công tác
QLNN trong lĩnh vực đầu tư XDCB trên địa bàn huyện Thạch Thất,
thành phố Hà Nội, trong khuôn khổ định hướng phát triển kinh tế xã hội của huyện đến năm 2020.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về QLNN về đầu tư xây
dựng cơ bản từ nguồn vốn NSNN; tìm hiểu kinh nghiệm của một số
địa phương trong cả nước về QLNN đối với đầu tư xây dựng nhằm
rút ra các bài học kinh nghiệm cho huyện Thạch Thất, thành phố Hà
Nội.
Chỉ ra những đặc điểm về kinh tế - xã hội của huyện có ảnh
hưởng đến đầu tư xây dựng; Đánh giá thực trạng quản lý nhà nước
về đầu tư XDCB từ nguồn vốn NSNN ở huyện Thạch Thất, thành
phố Hà Nội nhằm tìm ra những hạn chế và nguyên nhân của những
hạn chế trong QLNN về đầu tư xây dựng trên địa bàn.
Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện QLNN về đầu tư
XDCB từ nguồn vốn NSNN trên địa bàn huyện Thạch Thất, thành
phố Hà Nội thực hiện các định hướng phát triển kinh tế - xã hội đến
năm 2020.
4
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
4.1. Đối tƣợng nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu của luận văn là công tác quản lý nhà
nước về đầu tư XDCB từ nguồn vốn NSNN.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: (1) Luận văn nghiên cứu QLNN theo các chức
năng cơ bản của hoạt động quản lý như: xây dựng quy hoạch, kế
hoạch; ban hành và tổ chức thực hiện văn bản pháp luật; chính sách;
kiểm tra giám sát; tổ chức bộ máy quản lý…(2) Luận văn nghiên
cứu các dự án đầu tư trong lĩnh vực xây dựng cơ bản từ nguồn vốn
ngân sách cấp huyện, không bao gồm các dự án trên địa bàn huyện
nhưng không thuộc huyện quản lý ngân sách. Nói cách khác, đề tài
chỉ tập trung nghiên cứu các dự án đầu tư xây dựng cơ bản do huyện
Thạch Thất được giao làm chủ đầu tư.
- Về phạm vi: Trên địa bàn huyện Thạch Thất, thành phố Hà
Nội
- Về thời gian: Luận văn thu thập các số liệu trong giai đoạn
2011-2015, đề xuất phương hướng cho giai đoạn 2016-2020.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Phƣơng pháp luận:
Luận văn nghiên cứu dựa trên phương pháp luận về chủ
nghĩa duy vật biện chứng; chủ nghĩa duy vật lịch sử; chủ nghĩa Mác
Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh.
5.2. Phƣơng pháp nghiên cứu:
(1) Phương pháp nghiên cứu và tổng hợp lý thuyết (Nghiên
cứu tại bàn): Nghiên cứu tài liệu thực tế (Cơ chế, chính sách; tổ chức
bộ máy) từ đó xây dựng khung lý thuyết.
(2) Phương pháp điều tra thống kê thu thập số liệu thứ cấp
(Nghiên cứu thực tiễn cơ chế chính sách, bộ máy tổ chức ở các phòng
ban chuyên môn, các đơn vị quản lý, sử dụng vốn đầu tư): từ đó đánh
giá được thực trạng quản lý và sử dụng vốn đầu tư do huyện quản lý.
5
(3) Phương pháp phân tích, so sánh: Phân tích so sách giữa
khung lý thuyết và thực trạng trong công tác quản lý và sử dụng vốn
đầu tư để đưa ra các giải pháp hoàn thiện.
6. Những đóng góp của luận văn
- Góp phần hệ thống hoá và phân tích sâu một số nội dung lý
luận về quản lý nhà nước về đầu tư XDCB sử dụng vốn NSNN.
Tổng hợp một số kinh nghiệm của các địa phương trên cả nước
trong công tác QLNN về đầu tư XDCB làm cơ sở cho các giải pháp
và kiến nghị sau này.
- Đánh giá tổng hợp, khái quát bức tranh toàn cảnh và có
cận cảnh sâu, thực trạng quản lý nhà nước về đầu tư XDCB từ
NSNN trên địa bàn huyện Thạch Thất, khẳng định các thành công,
chỉ rõ các bất cập, tồn tại, vấn đề đặt ra và nguyên nhân. Đồng
thời, đề xuất các giải pháp, kiến nghị cụ thể, có tính khả thi nhằm
góp phần hoàn thiện hoạt động QLNN về đầu tư xây dựng, thực hiện
định hướng phát triển kinh tế - xã hội huyện Thạch Thất đến năm
2020.
7. Kết cấu của luận văn:
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo,
nội dung luận văn gồm 03 chương:
Chƣơng 1: Cơ sở khoa học quản lý nhà nước về đầu tư xây
dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước.
Chƣơng 2: Thực trạng quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng
bản từ nguồn ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Thạch Thất,
thành phố Hà Nội.
Chƣơng 3: Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về đầu tư
xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn
huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội.
6
CHƢƠNG 1:
CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ XÂY DỰNG
CƠ BẢN TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC
1.1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ
NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC
1.1.1. Khái niệm về đầu tƣ xây dựng cơ bản
1.1.1.1. Khái niệm đầu tƣ
Có rất nhiều quan niệm về đầu tư, nhưng hiểu theo cách chung
nhất, theo nghĩa rộng: “Đầu tư là quá trình hy sinh các nguồn lực ở
thời điểm hiện tại nhằm mục đích thu được những kết quả lớn hơn
trong tương lai”. Trên giác độ kinh tế, đầu tư kinh tế là sự hy sinh giá
trị hiện tại gắn với việc tạo ra các tài sản mới cho nền kinh tế quốc
dân của một nước, hoặc một địa phương...
Theo Luật Đầu tư số 67/2014/QH13 ngày 26/11/2014 của
Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, tại Điều 3, khái
niệm đầu tư được hiểu: “Đầu tư là việc nhà đầu tư bỏ vốn bằng các
loại tài sản hữu hình hoặc vô hình để hình thành tài sản tiến hành
các hoạt động đầu tư theo quy định của Luật này và các quy định
khác của pháp luật có liên quan”.
1.1.1.2. Khái niệm đầu tƣ xây dựng cơ bản
Xây dựng cơ bản là các hoạt động nhằm tạo ra các TSCĐ có
một năng lực sản xuất và phục vụ nhất định: như khảo sát, thiết kế,
xây lắp… Xây dựng cơ bản trong nền kinh tế quốc dân được thông
qua nhiều hình thức xây dựng mới, cải tạo, mở rộng, hiện đại hoá hay
khôi phục tài sản cố định cho nền kinh tế.
Đầu tư XDCB là quá trình bỏ vốn để tiến hành các hoạt
động xây dựng cơ bản nhằm tái sản xuất giản đơn và tái sản xuất mở
rộng các tài sản cố định trong nền kinh tế.
1.1.2. Đặc điểm đầu tƣ xây dựng cơ bản
7
Đặc trưng của đầu tư XDCB là một ngành sản xuất vật chất
đặc biệt; sản phẩm của hoạt động đầu tư XDCB cũng có những đặc
điểm riêng, khác với sản phẩm hàng hóa của những ngành sản xuất
vật chất khác: (1) Đầu tư XDCB đòi hỏi vốn lớn, ứ đọng trong thời
gian dài; (2) Thời kỳ đầu tư kéo dài; (3) Thời gian vận hành các kết
quả đầu tư kéo dài; (4) Có tính chất cố định; (5) Liên quan đến nhiều
ngành.
1.1.3. Vai trò của đầu tƣ xây dựng cơ bản
Nhìn một cách tổng quát, đầu tư Xây dựng cơ bản trước hết là
hoạt động đầu tư nên cũng có những vai trò chung của hoạt động đầu
tư như: tác động đến tổng cung và tổng cầu, tác động đến sự ổn định,
tăng trưởng và phát triển kinh tế, tăng cường khả năng khoa học và
công nghệ của đất nước.
Ngoài ra với tính chất đặc thù của mình, đầu tư Xây dựng cơ
bản là điều kiện trước tiên và cần thiết cho phát triển nền kinh tế, có
những ảnh hưởng vai trò riêng đối với nền kinh tế và với từng cơ sở
sản xuất. Cụ thể như sau:
1.1.3.1. Đầu tư Xây dựng cơ bản là điều kiện phát triển các ngành
kinh tế và thay đổi tỷ lệ cân đối giữa chúng
1.1.3.2. Đầu tư xây dựng cơ bản ảnh hưởng đến sự chuyển dịch cơ
cấu kinh tế
1.1.3.3. Đầu tư xây dựng cơ bản tác động đến sự tăng trưởng và phát
triển kinh tế
1.1.3.4. Đầu tư xây dựng cơ bản tạo ra cơ sở vật chất nói chung và
cho địa phương nói riêng
1.1.3.5. Đầu tư Xây dựng cơ bản tác động đến sự phát triển khoa học
công nghệ của đất nước
1.1.3.6. Đầu tư xây dựng cơ bản tạo công ăn việc làm cho người lao
động
1.1.4. Nguồn vốn cho đầu tƣ xây dựng cơ bản
Vốn đầu tư Xây dựng cơ bản là toàn bộ những chi phí để đạt
được mục đích đầu tư bao gồm chi phí cho việc khảo sát thiết kế và
8
xây dựng, mua sắm, lắp đặt máy móc thiết bị và các chi phí khác
được ghi trong tổng dự toán.
Vốn đầu tư cho các công trình XDCB được huy động từ 2
nguồn cơ bản: nguồn vốn trong nước và nguồn vốn ngoài nước.
Nguồn vốn trong nước bao gồm vốn của nhà nước và vốn của tư
nhân trong nước; nguồn vốn nước ngoài bao gồm viện trợ của Chính
phủ nước ngoài hoặc các tổ chức phi Chính phủ nước ngoài và vốn
vay từ các nhà đầu tư tư nhân nước ngoài.
1.1.5. Đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc
Đầu tư xây dựng cơ bản từ vốn nhà nước là hoạt động đầu tư
XDCB sử dụng vốn từ những nguồn sau (theo quy định tại Luật Đầu
tư công 2014 - Luật số 49/2014/QH13): (1) Vốn từ ngân sách nhà
nước; (2) Vốn công trái quốc gia; (3) Vốn trái phiếu Chính phủ; (4)
Vốn trái phiếu chính quyền địa phương; (5) Vốn hỗ trợ phát triển
chính thức (ODA) và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài;
(6) Vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước; (7) Vốn từ nguồn
thu để lại cho đầu tư nhưng chưa đưa vào cân đối ngân sách nhà
nước; (8) Các khoản vốn vay khác của ngân sách địa phương để đầu
tư.
1.2. QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN
TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC
1.2.1. Khái niệm quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản từ
nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc
Quản lý nhà nước đối với hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản
từ nguồn vốn ngân sách nhà nước là sự tác động của bộ máy nhà
nước vào quá trình đầu tư xây dựng cơ bản từ bước chuẩn bị đầu tư
đến thực hiện đầu tư nhằm đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn ngân sách
nhà nước và thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội đã đặt ra.
1.2.2. Sự cần thiết của Quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ
bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc
Lý do quan trọng nhất của quản lý nhà nước đối với dự án đầu
tư từ ngân sách nhà nước là vốn đầu tư thuộc sở hữu nhà nước, do
9
đó, nhà nước cần phải quản lý để vốn đó được sử dụng đúng mục
đích, tránh lãng phí, tham ô, thất thoát, bảo toàn giá trị của đồng vốn
đầu tư,
1.2.3. Nguyên tắc quản lý nhà nƣớc đầu tƣ xây dựng cơ bản từ
nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc
1.2.3.1. Nguyên tắc tiết kiệm và hiệu quả
1.2.3.2.Nguyên tắc tập trung, dân chủ
1.2.3.3. Nguyên tắc kết hợp hài hòa giữa các lợi ích
1.2.3.4. Nguyên tắc kết hợp quản lý theo ngành với quản lý theo vùng và
lãnh thổ
1.2.4. Nội dung quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ XDCB từ nguồn vốn
ngân sách nhà nƣớc
1.2.4.1. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ XDCB từ
nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc
Bộ máy QLNN đối với dự án ĐTXD từ NSNN bao gồm các
chủ thể với các chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và mối quan hệ giữa
các chủ thể. Mỗi cơ quan trong bộ máy này thực hiện chức năng
riêng biệt, đảm nhận một hoặc một số khâu trong toàn bộ quá trình
thực hiện các dự án đầu tư XDCB từ việc lập kế hoạch, bố trí vốn,
kiểm soát chất lượng công trình, đấu thầu, quyết toán vốn, thanh tra...
Trong việc xây dựng bộ máy quản lý nhà nước, điều quan
trọng hơn cả là phải thiết lập một cơ chế phối hợp giữa các cơ quan,
tổ chức, đơn vị trong bộ máy đó.
1.2.4.2. Xây dựng và ban hành hệ thống các văn bản pháp lý về
quản lý đầu tƣ xây dựng cơ bản
Trong QLNN nói chung và trong lĩnh vực đầu tư XDCB nói
riêng, pháp luật có vai trò vô cùng quan trọng. Bởi vì, pháp luật chính
là biện pháp, là hành lang khuôn khổ để Nhà nước quản lý chặt chẽ,
nghiêm minh hoạt đầu tư xây dựng cơ bản. Căn cứ vào đó các chủ
đầu tư thực hiện đầu tư theo định hướng và quy định của nhà nước,
tránh những rủi ro, lãng phí, thất thoát vốn ngân sách, ngăn ngừa
tham ô, tham nhũng vốn nhà nước. Về nguyên tắc, các quy định pháp
10
luật cần rõ ràng, minh bạch, có cách hiểu thống nhất, bảo đảm định
hướng hoạt động của dự án đầu tư xây dựng cơ bản đáp ứng đúng
mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.
1.2.4.3. Xây dựng chiến lƣợc, quy hoạch và kế hoạch đầu tƣ xây
dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc
Kế hoạch hóa đầu tư đóng vai trò quan trọng trong công tác
quản lý đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng ngân sách nhà nước bởi vì
như đã phân tích ở trên, các dự án đầu tư XDCB thường đòi hỏi tổng
mức đầu tư rất lớn và do đó việc bố trí nguồn vốn từ ngân sách cần
phải được lập kế hoạch chặt chẽ và có dự toán. Thực hiện tốt công
tác này sẽ là cơ sở quan trọng để các ngành, địa phương chủ động
đẩy mạnh đầu tư có định hướng, cân đối nguồn lực, tránh được hiện
tượng đầu tư chồng chéo, thiếu đồng bộ, dàn trải, lãng phí nguồn lực
của NSNN.
1.2.4.4. Thẩm định, ra quyết định dự án đầu tƣ XDCB từ nguồn
vốn ngân sách nhà nƣớc
Theo quy trình thực hiện dự án đầu tư XDCB, sau khi lập báo
cáo tiền khả thi và báo cáo khả thi (tùy từng loại dự án phải tiến hành
1 bước hay 2 bước), cần phải tổ chức thẩm định dự án. Trong thẩm
định và ra quyết định đầu tư, dự án đầu tư được phân loại căn cứ vào
tính chất và qui mô vốn đầu tư, các dự án được chia thành các nhóm
A, B, C tùy theo tính chất của dự án và tổng mức đầu tư. Tương ứng
với mỗi nhóm dự án, cấp có thẩm quyền thẩm định và ra quyết định
dự án khác nhau: từ Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch
đầu tư và các Bộ chuyên ngành, Chủ tịch UBND tỉnh hoặc có thể ủy
quyền cho huyện, xã…
1.2.4.5. Quản lý sử dụng vốn đầu tƣ XDCB từ ngân sách nhà nƣớc
Hoạt động quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN được thực
hiện trên cơ sở quy định của pháp luật, gồm các bước: Lập, giao và
điều chỉnh kế hoạch sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn
ngân sách nhà nước của địa phương; Tổ chức giải ngân, thanh toán
vốn đầu tư xây dựng cơ bản.
11
1.2.4.6. Giám sát, thanh tra, kiểm tra việc thực hiện đầu tƣ XDCB
từ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc
Kiểm tra, giám sát là một khâu quan trọng trong chu trình
quản lý vốn đầu tư. Kiểm tra, giám sát có thể phát hiện những điểm
bất cập, bất hợp lý trong cơ chế quản lý, thậm chí ngay cả chủ
trương, quyết định đầu tư để kịp thời sửa đổi cho phù hợp.
1.2.5. Phân cấp quản lý nhà nƣớc trong đầu tƣ xây dựng cơ bản
từ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc
1.3. KINH NGHIỆM MỘT SỐ ĐỊA PHƯƠNG TRONG QUẢN LÝ
NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN VỐN
NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO
HUYỆN THẠCH THẤT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
1.3.1. Kinh nghiệm của một số địa phƣơng trong quản lý nhà
nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà
nƣớc
1.3.1.1. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng ở tỉnh
Quảng Ninh
3.1.1.2. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng tại Thành phố
Bắc Ninh
1.3.1.3. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản
của tỉnh Vĩnh Phúc
1.3.2. Một số bài học kinh nghiệm cho huyện Thạch Thất trong
quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân
sách nhà nƣớc
Thứ nhất, Chính quyền tỉnh, thành phố cần phân cấp mạnh
cho quận, huyện, xã trong quản lý quy hoạch, quản lý về nguồn thu,
nhiệm vụ chi đầu tư, thẩm quyền quyết định đầu tư, phân cấp quản lý
đô thị…
Thứ hai, Tăng cường năng lực cho các Ban Quản lý dự án
đầu tư xây dựng. Nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ
thực hiện công tác quản lý Nhà nước về đầu tư xây dựng.
Thứ ba, Có cơ chế ràng buộc trách nhiệm rủi ro đầu tư khi sử
12
dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước để đầu tư vào các dự án bằng
các biện pháp hành chính, hình sự cụ thể nghiêm khắc.
Thứ tƣ, Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động
quản lý đầu tư XDCB trong thời gian thực hiện, có kế hoạch chỉ đạo
thanh tra, kiểm tra kịp thời những công trình có biểu hiện tiêu cực
được nhân dân (giám sát cộng đồng) và công luận phản ánh.
Thứ năm, Để giảm bớt gánh nặng đầu tư cho NSNN, cần
phải có các chính sách thu hút vốn đầu tư từ bên ngoài.
13
CHƢƠNG 2:
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ XÂY
DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THẠCH THẤT,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.1. ĐẶC ĐIỂM VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ
HỘI CÓ ẢNH HƢỞNG ĐẾN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CỦA
HUYỆN THẠCH THẤT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.1.1. Đặc điểm về điều kiện tự nhiên
2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội
2.2. TÌNH HÌNH ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN
SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI HUYỆN THẠCH THẤT, THÀNH
PHỐ HÀ NỘI
2.2.1. Số lượng dự án đầu tư XDCB sử dụng vốn ngân sách nhà nước
của huyện Thạch Thất
2.2.2. Quy mô nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà
nước
2.2.3. Cơ cấu nguồn vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước
Qua phân tích số liệu tình hình chi đầu tư từ năm 2010 đến
tháng 2015, vốn tích lũy để chi đầu tư xây dựng chiếm tỷ trọng khá,
làm tăng trưởng kinh tế và tăng tích lũy ngân sách. Huyện đã ưu tiên
đầu tư vào các dự án trọng điểm có ý nghĩa chiến lược với sự phát
triển kinh tế xã hội của huyện. Vốn đầu tư XDCB đã tập trung phần
lớn vào các ngành kinh tế mũi nhọn như công nghiệp, nông nghiệp,
dịch vụ, giao thông vận tải và kết cấu hạ tầng, giáo dục, y tế, tạo điều
kiện để phát triển các thành phần kinh tế thu hút vốn đầu tư trong và
ngoài nước. Đồng thời, công tác đầu tư XDCB đã thực hiện đúng
hướng theo Nghị quyết Đại hội lần thứ XXII Đảng bộ huyện đã đề ra.
Mặc dù, việc đầu tư các dự án nêu trên làm thay đổi nhanh
kết cấu hạ tầng đô thị và nông thôn, đảm bảo an sinh xã hội, thu hút
14
đầu tư, góp phần phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện, song
tình hình đầu tư XDCB từ NSNN trên địa bàn huyện Thạch Thất còn
nhiều bất cập. Vẫn còn tình trạng dàn trải trong đầu tư, nhiều dự án
trọng điểm triển khai thực hiện chậm, kéo dài; Việc Nhà nước đền bù
giải phóng mặt bằng còn chậm gây thất thoát và lãng phí; Vốn đầu tư
từ ngân sách Thành phố chiếm tỷ trọng thấp, vẫn chưa đáp ứng nhu
cầu đầu tư tại địa phương tình trạng thiếu vốn, chờ vốn làm các dự
án, các công trình dở dang kéo dài. Nguồn vốn trung ương được bố
trí chậm, thấp trong khi tổng mức đầu tư của dự án tăng nhiều làm
tăng nguồn vốn đối ứng của ngân sách địa phương, làm mất khả năng
cân đối nguồn vốn ngân sách tỉnh bố trí cho các dự án này đã ảnh
hường đến tiến độ thực hiện dự án. Các dự án lớn tạo nguồn thu từ
quỹ đất còn thực hiện chậm do vướng mắc trong giải phóng mặt
bằng. Năng lực của một số chủ đầu tư và nhà thầu còn hạn chế, một
số Chủ đầu tư thiếu kiên quyết trong việc xử phạt vi phạm đối với
nhà thầu, một số dự án thi công quá thời gian quy định, nguyên nhân
chủ yếu là do vướng về đền bù, giải phóng mặt bằng và ngân sách
tỉnh còn khó khăn, công tác lựa chọn Nhà thầu một số gói thầu còn
chưa chặt chẽ.
2.3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ XÂY
DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC
TẠI HUYỆN THẠCH THẤT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.3.1. Thực trạng tổ chức bộ máy quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây
dựng cơ bản từ ngân sách nhà nƣớc tại huyện Thạch Thất, thành
phố Hà Nội
Tổ chức bộ máy các cơ quan thuộc chính quyền huyện Thạch
Thất trực tiếp tham gia quản lý nhà nước về đầu tư XDCB từ nguồn
vốn NSNN gồm có: HĐND và UBND huyện; phòng Tài chính - Kế
hoạch; Kho bạc nhà nước Thạch Thất; Phòng Tài nguyên môi trường;
Phòng Thanh tra; Ban Bồi thường và giải phóng mặt bằng và các Ban
quản lý dự án đầu tư của huyện và các xã, thị trấn.
15
Cơ quan chỉ đạo, giám sát việc thực hiện quản lý đầu tư
XDCB từ NSNN là HĐND huyện Thạch Thất. Cơ quan thực hiện là
UBND huyện; phòng Tài chính - Kế hoạch, Kho bạc nhà nước huyện
Thạch Thất. Ngoài ra, các đơn vị khác Phòng Tài nguyên môi trường,
Phòng quản lý đô thị, Phòng Thanh tra… thực hiện các chức năng
quản lý chuyên ngành đối với dự án đầu tư XDCB. Bên cạnh đó,
huyện cũng chịu sự quản lý trực tiếp của: HĐND, UBND thành phố
Hà Nội; Sở Tài chính; Sở Kế hoạch & Đầu tư và các sở chuyên
ngành của Thành phố trong quá trình quản lý đầu tư cho các công
trình XDCB từ NSNN.
- Bộ máy quản lý cồng kềnh, phân cấp, phân quyền còn hạn
chế chưa phân rõ trách nhiệm đến từng cán bộ:
- Chưa giao nhiệm vụ cụ thể cho từng phòng ban, các chủ
đầu tư, các đơn vị để khép kín hoàn thành vòng đời dự án: Công tác
giải phóng mặt bằng chưa tập trung vào một đơn vị (Ban GPMB) các
BQL dự án vẫn phải tham gia thực hiện.
- Chưa qui định rõ trách nhiệm của các cá nhân, tập thể khi
để xẩy ra sai sót tại các khâu do cá nhân hoặc tập thể phụ trách.
2.3.2. Thực trạng xây dựng và ban hành quy hoạch, kế hoạch đầu
tƣ XDCB từ NSNN trên địa bàn huyện Thạch Thất
Trong những năm qua, công tác kế hoạch đầu tư xây dựng
luôn được UBND huyện quan tâm chú trọng đúng mức vì nó có vai
trò quan trọng trong việc xác định chủ trương đầu tư, hoạch định quy
hoạch đầu tư, kế hoạch đầu tư trung và dài hạn, quyết định trực tiếp
đến phát triển kinh tế trên địa bàn huyện. UBND huyện đã tập trung
chỉ đạo, đôn đốc cũng như hướng dẫn các xã trong công tác lập quy hoạch
xây dựng nông thôn mới, các quy hoạch trên địa bàn huyện.
2.3.3. Thực trạng hƣớng dẫn thực hiện văn bản quy phạm pháp
luật về đầu tƣ xây dựng cơ bản trên địa bàn huyện Thạch Thất
Trong giai đoạn từ năm 2011 đến cuối năm 2014, UBND
huyện Thạch Thất đã nghiêm túc thực hiện việc hướng dẫn và tập
huấn văn bản mới về quản lý đầu tư và xây dựng trên địa bàn. Nhằm
16
đảm bảo cho các hoạt động quản lý nhà nước trong lĩnh vực đầu tư
xây dựng trên địa bàn huyện đạt hiệu quả, UBND huyện quán triệt và
yêu cầu các phòng, ban chuyên môn hoạt động trong công tác quản lý
đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn quận phải chấp hành nghiêm túc
luật xây dựng, các nghị định, thông tư hướng dẫn của các Bộ ngành
liên quan trong hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản.
2.3.4. Thực trạng quản lý sử dụng vốn đầu tƣ XDCB từ nguồn
NSNN trên địa bàn huyện Thạch Thất
Trong năm 2011-2015 việc lập kế hoạch đầu tư trong các
năm qua đã được huyện thực hiện theo các quy định của Nhà nước,
theo định hướng phát triển của Thành Phố và của huyện. Huyện đã
xác định các mục tiêu cần đầu tư để trình cấp trên hỗ trợ đầu tư nhằm
chuyển đổi cơ cấu kinh tế, giải quyết các vấn đề xã hội bức xúc.
Huyện Thạch Thất thực hiện sâu sát việc rà soát các chương trình dự
án ưu tiên đầu tư, hiện trạng các công trình XDCB, khả năng cân đối
để phân bố vốn đầu tư từ nguồn ngân sách địa phương quản lý.
Để cân đối nguồn vốn chi đầu tư XDCB hàng năm của
huyện, phòng Tài chính - Kế hoạch là đơn vị trực tiếp tính toán, tham
mưu giúp UBND, HĐND huyện về nội dung này, trên cơ sở cân đối
các nguồn vốn sau: Nguồn thành phố hỗ trợ có mục tiêu, nguồn vốn
tập trung theo phân cấp, nguồn thu từ đấu giá và cấp quyền sử dụng
đất, nguồn thành phố hỗ trợ xây dựng nông thôn mới, các nguồn thu
khác. Sau khi chỉnh sửa kế hoạch phân bổ vốn UBND huyện trình
Ban kinh tế ngân sách HĐND huyện thẩm tra.
Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư XDCB của huyện rất cao: năm 2011
đạt tỷ lệ 94%, năm 2012 đạt 96%, năm 2013 đạt 94%, năm 2014 đạt
97%, năm 2015 ước đạt 100% kế hoạch vốn giao.
Tại huyện Thạch Thất công tác quyết toán vốn đầu tư đã cơ
bản đạt trong giai đoạn 2011-2015: năm 2011 đạt 94% kế hoạch, năm
2012 đạt 96% kế hoạch, năm 2013 đạt 94%, năm 2014 đạt 97% kế
hoạch, năm 2015 ước đạt 100% kế hoạch. Công tác quyết toán vốn đi
liền với công tác quyết toán dự án đầu tư xây dựng cơ bản đã hoàn
thành.
17
2.3.5. Thực trạng thanh tra, kiểm tra, giám sát đầu tƣ XDCB từ
nguồn vốn NSNN trên địa bàn huyện Thạch Thất
HĐND huyện giám sát, đánh giá UBND huyện trong thực
hiện lập và giao kế hoạch sử dụng vốn đầu tư XDCB nguồn NSNN
hàng năm, đồng thời lãnh đạo UBND huyện giám sát công tác này
của phòng Tài chính - Kế hoạch huyện.
Công tác giám sát, đánh giá đầu tư đã góp phần hoàn thiện
cơ chế, chính sách đầu tư và xây dựng, làm cho các quy định phù hợp
hơn với yêu cầu thực tế quản lý ở huyện.
Thông qua giám sát, đánh giá đầu tư, huyện đã kịp thời phát
hiện và giải quyết các tồn tại, tháo gỡ vướng mắc giúp cho chủ đầu tư
để thúc đẩy tiến độ triển khai dự án.
2.4. ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU
TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH
NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THẠCH THẤT,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.4.1. Những thành tựu đã đạt đƣợc
Về cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý đầu tƣ XDCB: Cán bộ
phòng ban chức năng phần lớn đã qua đào tạo cơ bản một cách có hệ
thống, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, một số khác đã qua công
tác quản lý nhiều năm. Đội ngũ cán bộ làm công tác thanh toán vốn ở
cơ sở đã có nhiều năm kinh nghiệm, có trình độ chuyên môn phù
hợp, có kỹ năm sử dụng công nghệ thông tin cao.
Về quản lý vốn đầu tƣ XDCB: Huyện Thạch Thất đã có chủ
trương về quản lý vốn đầu tư XDCB, áp dụng cơ chế, chính sách
quản lý vốn đầu tư XDCB mới, tăng cường hiệu quả QLNN về lĩnh
vực này. Công tác giải ngân, thanh toán vốn đầu tư cơ bản đáp ứng
được tiến độ thực hiện của các dự án và tốc tăng vốn đầu tư hàng
năm.
Về thanh tra, kiểm tra, giám sát đầu tƣ XDCB từ nguồn
vốn NSNN: HĐND huyện đã thực hiện chức năng giám sát, thực
hiện công tác giám sát theo định kì (tại các kì họp HĐND) và đột
18
xuất (thành lập các đoàn giám sát). Phạm vi giám sát bao gồm các cơ
quan chuyên môn, các đơn vị sử dụng vốn đầu tư và địa phương được
hưởng lợi của dự án.
2.4.2. Những mặt hạn chế, yếu kém
Về bộ máy quản lý: Số lượng cán bộ tham gia và công tác
quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản còn thiếu, dẫn đến hiệu hiệu
quả làm việc chưa cao. Cán bộ chuyên môn làm việc không đúng
chuyên ngành đào tào chiếm trên 30%. Kỹ năng làm việc nhóm của
các cán bộ tham gia công tác quản lý vốn đầu tư chưa tốt, hiệu quả
làm việc nhóm thấp.
Về công tác quy hoạch, kế hoạch hóa đầu tƣ xây dựng:
Công tác qui hoạch của huyện chưa đồng độ: Qui hoạch kinh tế xã
hội, qui hoạch xây dựng, qui hoạch ngành chưa đầy đủ, chưa ăn
khớp, dẫn đến việc lập kế hoạch đầu tư là rất khó khăn.
Về quản lý sử dụng vốn đầu tƣ XDCB của huyện Thạch
Thất chưa đảm bảo tính tối ưu, thể hiện ở các điểm: Việc bố trí kế
hoạch vốn chưa được huyện thực hiện triệt để các nguyên tắc, có
những dự án chưa đủ thủ tục đã ghi vốn. Xác định chưa chính xác
nhu cầu vốn, tiến độ thực hiện các dự án, khả năng giải ngân từng dự
án.
Công tác giám sát sử dụng vốn đầu tƣ:
+ Việc thực hiện giám sát chưa thường xuyên, còn thụ động;
nhiều dự án triển khai chậm dẫn đến tăng vốn, giảm hiệu quả nhưng
chủ đầu tư không báo cáo, chỉ khi dự án cần phê duyệt điều chỉnh thì
mới tiến hành giám sát, đánh giá đầu tư và có báo cáo.
+ Tổ chức thực hiện giám sát đầu tư cộng đồng chưa tốt, vẫn
mang tính hình thức nhiều, thành viên trong ban giám sát cộng đồng
địa phương thường không có chuyên môn về đầu tư XDCB nên
không quản lý dự án được về mặt kỹ thuật, chủ yếu giám sát vật liệu
đưa vào công trình.
+ Công tác giám sát chưa triệt để vẫn còn nhiều sai sót, chỉ khi
có thanh tra, kiểm toán vào làm việc mới phát hiện ra.
19
2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế, yếu kém
2.4.3.1. Nguyên nhân khách quan
2.4.3.2. Nguyên nhân chủ quan
CHƢƠNG 3:
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU
TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH
NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THẠCH THẤT,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI
3.1. CĂN CỨ HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ
NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN VỐN
NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THẠCH
THẤT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
3.1.1. Những thuận lợi khó khăn trong phát triển kinh tế - xã hội
huyên Thạch Thất giai đoạn 2016-2020
3.1.2. Nhiệm vụ, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội huyện Thạch Thất
giai đoạn 2016-2020
3.1.3. Dự báo nhu cầu vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân
sách nhà nước của huyện Thạch Thất, giai đoạn 2016-2020
3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ
ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC
TẠI HUYỆN THẠCH THẤT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
3.2.1. Hoàn thiện bộ máy quản lý đầu tƣ xây dựng cơ bản
3.2.1.1. Hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý
- Xây dựng bộ máy quản lý phải gọn nhẹ, phân cấp, phân
quyền cụ thể, phân rõ trách nhiệm đến đến từng cán bộ, chuyên
20
viên. Giảm bớt cán bộ hợp đồng ngắn hạn tham gia vào các ban
quản lý dự án.
- Giao nhiệm cụ thể cho từng phòng ban chuyên môn, các chủ
đầu tư, các đơn vị để khép kín vòng đời của dự án;
- Qui định rõ trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức khi để xẩy
ra sai sót tại khâu mà cá nhân, tổ chức phụ trách.
3.2.1.2. Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản lý công trình
đầu tƣ xây dựng cơ bản từ NSNN
- Biên chế những cán bộ có phẩm chất, năng lực và có
chuyên môn phù hợp làm công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng.
- Hàng năm tổ chức cho cán bộ làm công tác quản lý, kiểm
tra tham gia các lớp tập huấn về đầu tư xây dựng, quản lý vốn đầu
tư, coi trọng công tác quản lý dự án đầu tư là một nghề;
3.2.1.3. Nâng cao trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ
quản lý đầu tƣ XDCB
Các cơ quan có thẩm quyền của huyện tuyên truyền phổ
biến Luật Xây dựng, Luật đầu tư, luật phòng chống tham nhũng,
các văn bản quy phạm pháp luật về chất lượng công trình xây dựng
đến các cơ quan, đơn vị, các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng
trên địa bàn huyện nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm đối với
các tổ chức cá nhân liên quan đến chất lượng công trình xây dựng.
Ngoài ra, để nâng cao tinh thần trách nhiệm của mỗi cá nhân trong
quản lý đầu tư XDCB từ nguồn vốn NSNN thì cần có quy định xử
phạt bằng vật chất (biện pháp kinh tế) đối với những cá nhân làm
sai quy định về quản lý vốn đầu tư XDCB.
3.2.2. Giải pháp nâng cao chất lƣợng công tác quy hoạch xây
dựng, qui hoạch phát triển ngành
- Khẩn trương hoàn thành các quy hoạch của huyện. Mỗi
quy hoạch phê duyệt phải đảm bảo được tính ổn định; có tầm nhìn
lâu dài; có đầy đủ luận cứ phù hợp với thực tế và phải công khai
hóa để nhân dân biết và thực hiện, làm cơ sở cho các nhà nhà đầu
tư tham gia.
21
- Quy hoạch phải lường trước mọi vấn đề bất khả kháng có
thể xảy ra, để từ đó có các biện pháp nhằm hạn chế và khắc phục
các tổn thất (nếu có); từ đó hạn chế tối đa và điều chỉnh kịp thời
các dự án nằm trong vùng quy hoạch bị treo.
3.2.3. Giải pháp đổi mới cơ chế, chính sách quản lý đầu tƣ xây
dựng cơ bản từ ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện
- Phân cấp quản lý vốn đầu tư cho các xã thị trấn theo
hướng tạo tính chủ động cho đơn vị ngân sách cấp 4, để thực hiện
các dự án duy tu, sửa chữa có giá trị nhỏ dưới 500 triệu đồng trở
xuống.
- Xây dựng cơ chế thu hút vốn đầu tư ngoài ngân sách nhà
nước theo hình thức đối tác công tư (Chỉ thị 15/2015/NĐ-CP ngày
14/02/2015) vào đầu tư cung cấp dịch vụ công cho xã hội, đồng
thời giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước:
- Các công trình đầu tư thuộc nhóm A và B thời gian thi
công dài, vốn đầu tư lớn thì phải thành lập ban QLDA riêng, tách
khỏi cơ quan, đơn vị sự nghiệp sau này sẽ quản lý sử dụng công
trình, không thực hiện kiêm nhiệm. Quy định rõ chức năng, quyền
hạn và nhiệm vụ, bao gồm cả trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đối
với từng loại cán bộ trong ban QLDA.
3.2.4. Hoàn thiện công tác quản lý, sử dụng vốn đầu tƣ xây
dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nƣớc của huyện Thạch
Thất.
- Tập trung xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai
đoạn 2016-2020, đảm bảo kế hoạch xây dựng có chất lượng cao,
tạo nên bức tranh cơ sở hạ tầng đối với từng lĩnh vực đến năm
2020. Từ đó làm cơ sở xây dựng kế hoạch thực hiện cho từng dự
án hàng năm.
- Dự kiến, cân đối nguồn thu chi ngân sách cho đầu tư:
Tránh tình trạng để nợ đọng xây dựng cơ bản kéo dài.
- Xây dựng kế hoạch đầu tư hàng năm phải tuân thủ các
qui định, hướng dẫn của Trung ương, Thành Phố. Phân bổ vốn đầu
22
tư theo trình tự ưu tiên: Thanh toán Nợ XDCB của các dự án đã
hoàn thành; dự án chuyển tiếp có khả năng hoàn thành trong năm
kế hoạch; dự án mới khi cân đối được vốn đầu tư.
- Rà soát kiểm tra chặt chẽ các dự án trước khi phân bổ
vốn hạn chế tối đa hiện tượng điều chỉnh, điều chuyển vốn trong
năm kế hoạch.
3.2.5. Giải pháp nâng cao nhận thức của lãnh đạo, cán bộ
tham gia vào công tác quản lý đầu tƣ XDCB của huyện Thạch
Thất
- Lựa chọn các các bộ có đức, có tài cho tham gia vào các
khoá học nhằm nâng cao nhận thức, nâng cao năng lực chính,
chuyên môn để bố trí công tác tại các vị trí then chốt trong quá
trình quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản.
- Cán bộ tham gia quản lý vốn đầu tư XDCB phải là người
có chuyên môn về quản lý kinh tế và kỹ thuật.
- Thường xuyên tổ chức tập huấn, kiểm tra năng lực nhận
thức chính trị, nhận thức chuyên môn của cán bộ tham gia trong
công tác quản lý vốn đầu tư XDCB để xếp sắp cán bộ cho hợp lý.
3.2.6. Giải pháp thu hút nguồn vốn vốn đầu tƣ ngoài ngân sách
kết hợp vốn ngân sách nhà nƣớc để đầu tƣ xây dựng cơ bản
của huyện Thạch Thất
3.2.7. Giải pháp lựa chọn các nhà thầu tham gia công tác đầu
tƣ xây dựng cơ bản của huyện Thạch Thất
- Thực hiện đầy đủ qui trình trong công tác lựa chọn nhà thầu tư
vấn, nhà thầu xây dựng, không để tình trạng lựa chọn nhà thầu chỉ là
hình thức.
- Kiểm tra năng lực nhà thầu tư vấn xây dựng bằng các dự án cụ
thể kết hợp với xem xét hồ sơ dự thầu, tránh chủ quan phiến diện.
- Không cho nhà thầu tư vấn tham gia dự án mới khi đã có 01
công trình phải điều chỉnh do yếu tố chủ quan. Không cho nhà thầu
thi công tham gia dự án mới khi đã có 01 công trình thi công chậm
tiến độ mất 30% thời gian dự thầu.
23
3.2.8. Giải pháp tăng cƣờng công tác giám sát, kiểm tra, chống
thất thoát, lãng phí trong đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách
nhà nƣớc
- Nâng cao hiệu quả công tác giám sát đầu tư nội bộ tại
các cấp. Tại mỗi bộ phận quản lý vốn cần có quy trình, quy chế cụ
thể để giám sát trong công việc, trên cơ sở giao quyền và trách
nhiệm cụ thể.
- Đẩy mạnh công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra từ bên
ngoài (Thanh tra tài chính, xây dựng, thanh tra nhà nước, kiểm
toán...) và đưa công tác này thực sự trở thành một công cụ đắc lực
của huyện trong công tác quản lý vốn đầu tư.
- Tăng cường công tác giám sát đầu tư của cộng đồng.
Phát hiện, kiến nghị với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền về
các việc làm vi phạm các quy định về quản lý đầu tư xây dựng, để
kịp thời ngăn chặn và xử lý các việc làm sai quy định.
3.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT
3.3.1. Kiến nghị với Chính phủ và các bộ ngành
3.3.2. Kiến nghị với UBND thành phố Hà Nội
24
KẾT LUẬN
Hoạt động quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng cơ bản
trên địa bàn huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội là một hoạt động
rất quan trọng và cần thiết bởi đây là lĩnh vực làm cơ sở cho việc phát
triển kinh tế địa phương, đảm bảo điều kiện an sinh xã hội trên địa
bàn huyện. Thời gian qua, hoạt động đầu tư XDCB của huyện đã
đạt được những kết quả khích lệ, tạo ra cơ sở vật chất cho nền
triển kinh tế, tuy nhiên, tình trạng thất thoát, lãng phí, kém hiệu
quả trong đầu tư XDCB từ vốn NSNN ở nước ta nói chung và ở
huyện Thạch Thất nói riêng vẫn diễn ra khá phổ biến.
Để giải quyết bài toán chất lượng của hoạt động quản lý nhà
nước đối với các đầu tư xây dựng cơ bản trên địa huyện, trên cơ sở
phân tích làm rõ thực trạng về đầu tư xây dựng và quản lý nhà nước
đối với đầu tư xây dựng từ nguồn vốn NSNN trên địa bàn huyện, tác
giả đã đề xuất đồng bộ các giải pháp để nâng cao, hoàn thiện hoạt
động quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn
huyện Thạch Thất trong giai đoạn 5 năm tới nhằm nâng cao chất
lượng các dự án đầu tư xây dựng cơ bản góp phần hoàn thiện cơ sở
hạ tầng, thúc đẩy phát triển kinh tế, chính trị của huyện, của thành
phố. Nếu các cơ quan chức năng liên quan đến hoạt động quản lý
nhà nước đối với các dự án đầu tư trên địa bàn huyện Thạch Thất
thực hiện đồng bộ các giải pháp được đề cập thì chắc chán rằng chất
lượng hoạt động quản lý nhà nước đối với lĩnh vực này sẽ được cải
thiện và đạt được những kết quả to lớn.