Đánh giá công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư khu dân cư số 7B phường Túc Duyên, thành phố Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG

I H C NÔNG LÂM

H NG ANH

Tên

tài:
ÁNH GIÁ CÔNG TÁC B I TH
TÁI

NH C

NG VÀ GI I PHÓNG M T B NG,

KHU DÂN C

S

7B PH

NG TÚC DUYÊN,

THÀNH PH

THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI P

H

ào t o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

:

a chính môi tr

Khoa

: Qu n lí tài nguyên

Khoá h c

: 2011 – 2015

THÁI NGUYÊN - 2015

ng


I H C THÁI NGUYÊN

TR

NG

I H C NÔNG LÂM

H NG ANH

Tên

tài:
ÁNH GIÁ CÔNG TÁC B I TH
TÁI

NH C

NG VÀ GI I PHÓNG M T B NG,

KHU DÂN C

S

7B PH

NG TÚC DUYÊN,

THÀNH PH

THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI P

H

ào t o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

:

a chính môi tr

L p

: K43 – CMT N01

Khoa

: Qu n lí tài nguyên

Khoá h c

: 2011 – 2015

Gi ng viên

: TS. V Th Thanh Th y

THÁI NGUYÊN - 2015

ng


i

L IC M

N

“Lý thuy t i ôi v i th c ti n” luôn là ph
là m c tiêu h

ng th c quan tr ng và

ng t i trong công tác gi ng d y t i các tr

ng

ih c

hi n nay.
Xu t phát t
nguyên – Tr

ng

nhu c u ó,

c s

ng ý c a Khoa qu n lý tài

i h c Nông Lâm Thái Nguyên, em ã ti n hành th c

t p t t nghi p t i Trung tâm phát tri n qu
Th i gian th c t p ã k t thúc và em ã có

t Thành ph Thái Nguyên.
c k t qu cho riêng mình.

Em xin bày t lòng bi t n sâu s c t i Ban giám hi u, Ban ch nhi m
khoa Qu n lý tài nguyên,
ng

i ã tr c ti p h

c bi t là cô giáo TS V Th Thanh Th y –

ng d n em hoàn thành khóa lu n t t nghi p c a mình.

Em xin g i l i c m n chân thành t i các anh ch
Trung tâm phát tri n qu

ang công tác t i

t thành ph Thái Nguyên ã nhi t tình truy n

t kinh nghi m th c t , giúp

em hoàn thành khóa lu n c a mình.

Do th i gian và kh n ng c a b n thân có h n mà công tác b i
th

ng và GPMB là m t v n

mong nh n

h t s c khó kh n, nh y c m nên em r t

c s tham gia óng góp ý ki n c a th y cô và các b n

khóa lu n c a em

c hoàn thi n h n.

M t l n n a em xin chân thành c m n!
Thái nguyên, ngày 20 tháng 4 n m 2015
Sinh viên


ii

DANH M C B NG
Trang
B ng 4.1: K t qu th ng kê di n tích

t ai c a d án .............................. 45

B ng 4.2. K t qu b i th

ng v nhà c a,v t t ki n trúc .......................... 46

B ng 4.3. K t qu b i th

ng, h tr tài s n, di chuy n m ....................... 47

B ng 4.4.T ng kinh phí b i th
B ng 4.5. Ý ki n c a ng

ng ............................................................. 48

i dân v các ho t

ng GPMB .......................... 49


iii

CÁC T

VI T T T

GPMB

: Gi i phóng m t b ng

T C

: Tái

nh c

GCNQSD : Gi y ch ng nh n quy n s d ng
B S

:B t

ng s n

UBND

: y ban nhân dân

TPTN

: Thành ph Thái Nguyên

BGMB

: Bàn giao m t b ng

CHXHCN : C ng hòa xã h i ch ngh a

t

iv

M CL C
Trang
L I C M N .................................................................................................i
DANH M C B NG......................................................................................ii
CÁC T

VI T T T .................................................................................... iii

M C L C.....................................................................................................iv
U ...................................................................................... 1

PH N 1: M

1.1. Tính c p thi t c a
1.2. M c tiêu c a

tài .......................................................................... 1

tài .................................................................................. 2

1.2.1. M c tiêu t ng quát ............................................................................... 2
1.2.2. M c tiêu c th ..................................................................................... 2
1.3. Yêu c u c a

tài ................................................................................... 2

1.4. Ý ngh a c a

tài.................................................................................... 3

1.4.1. Ý ngh a

i v i h c t p và nghiên c u ................................................ 3

1.4.2. Ý ngh a trong th c ti n ........................................................................ 3
PH N 2: T NG QUAN TÀI LI U ........................................................... 4
2.1. Khái quát v công tác b i th
2.1.1. khái ni m v b i th
2.1.2.

it

ng và GPMB .......................................... 4

ng, h tr và T C ............................................. 4

ng và i u ki n

c

n bù.................................................... 6

2.3. C s khoa h c c a công tác b i th

ng và GPMB............................. 10

2.3.1. C s lý lu n v công tác b i th

ng và GPMB ............................... 10

2.3.2. C s pháp lý ..................................................................................... 16
2.3.3. C s th c ti n ................................................................................... 19
2.4. Quy trình ti n hành gi i phóng m t b ng c a d án “Thu h i
th

ng và GPMB, h tr tái

nh c khu dân c s 7B ph

t, b i

ng Túc Duyên -

Thành ph Thái Nguyên”............................................................................. 28
2.5. Quy trình ti n hành b i th
h i

t, b i th

ng, h tr và tái

nh c c a d án “ Thu

ng và GPMB, h tr T C dân c s 7B ph

ng Túc

Duyên - Thành ph Thái Nguyên”............................................................... 29


v

PH N 3:

IT

NG, N I DUNG VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN

C U ............................................................................................................. 32
3.1.

it

3.1.1.

ng và ph m vi nghiên c u ........................................................ 32

it

ng nghiên c u ........................................................................ 32

3.1.2. Ph m vi nghiên c u............................................................................ 32
3.2.

a i m và th i gian ti n hành ............................................................ 32

3.2.1.

a i m ............................................................................................. 32

3.2.2. Th i gian ............................................................................................ 32
3.3. N i dung nghiên c u ............................................................................. 32
3.3.1. i u ki n t nhiên - kinh t - xã h i .................................................. 32
3.3.2. ánh giá công tác b i th
3.3.3. ánh giá nh h

ng và GPMB ........................................... 32

ng c a công tác GPMB

n

i s ng c a ng

i dân

trong khu v c GPMB ................................................................................... 32
3.3.4. ánh giá nh ng thu n l i,khó kh n trong công tác GPMB và
ph

xu t

ng án gi i quy t .................................................................................... 33

3.4. Ph

ng pháp nghiên c u ...................................................................... 33

3.4.1. i u tra s li u th c p t tài li u s n có........................................... 33
3.4.2. i u tra s li u s c p ........................................................................ 33
3.4.3. Ph

ng pháp t ng h p và s lý s li u .............................................. 33

PH N 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N ....................... 35
4.1. i u ki n t nhiên - kinh t - xã h i c a ph

ng Túc Duyên .............. 35

4.1.1. i u ki n t nhiên .............................................................................. 35
4.1.2. i u ki n kinh t - xã h i c a ph
4.2.

ng Túc Duyên ............................ 37

ánh giá k t qu GPMB t i d án khu dân ph s 7B ph

ng Túc

Duyên - Thành ph Thái Nguyên ................................................................ 44
4.2.1. Vài nét v d án ................................................................................. 44
4.2.2. ánh giá k t qu th ng kê v cây c i hoa màu trong khu v c d án . 45
4.3.
ng

ánh giá m c

nh h

ng c a gi i phóng m t b ng

n

i s ng

i dân t i khu v c GPMB ...................................................................... 48


vi

4.4. ánh giá nh ng thu n l i khó kh n trong công tác gi i phóng m t b ng
c a d án và

xu t nh ng ph

ng án gi i quy t ...................................... 49

4.4.1. ánh giá nh ng thu n l i, khó kh n trong công tác b i th

ng GPMB

...................................................................................................................... 49
4.4.2.

xu t các gi i pháp và rút ra nh ng bài h c kinh nghi m ............. 51

PH N 5: K T LU N VÀ KI N NGH .................................................. 55
5.1. K t lu n ................................................................................................. 55
5.2. Ki n ngh ............................................................................................... 56
TÀI LI U THAM KH O ......................................................................... 57
PH L C


1

PH N 1
M
1.1. Tính c p thi t c a

U

tài

t ai là tài nguyên vô cùng quý giá.
s ng c a con ng
tr ng

iv i

i.

t là giá

cho toàn b s

t ai là tài s n có giá tr to l n, có v trí

c bi t quan

i s ng c a t ng h gia ình, cá nhân, là t li u s n xu t

bi t, là i u ki n t i thi u

c

m b o cho quá trình tái s n xu t giúp xã h i

không ng ng phát tri n.
N
n

c ta ang trong th i k th c hi n công nghi p hóa hi n

i hóa

t

c, nhi u d án khu công nghi p, nhà máy, các khu ô th và các khu

dân c

ang

c phát tri n m t cách m nh m . V y,

án phát tri n kinh t - xã h i nhà n

th c hi n các d

c c n thu h i m t ph n

t mà ng

i

dân ang s d ng.
Công tác b i th
t p

c xã h i

ng GPMB là m t công vi c h t s c khó kh n, ph c

c bi t quan tâm. B i công tác b i th

n m t lo i tài s n có giá tr r t l n, nh h

ng GPMB liên quan

ng tr c ti p

n quy n l i c a

các t ch c, h gia ình và các cá nhân. Th c t qua nhi u d án GPMB cho
th y công tác GPMB v n t n t i nhi u b t c p. Khó kh n l n nh t c a công

tác gi i GPMB ó là vi c xác
th
l n

nh m c giá b i th

ng th c t l i luôn th p h n so v i giá th tr
n tâm lý c a ng

ng nh ng m c giá b i
ng do v y nh h

i dân, h s c m th y m c giá b i th

lý. Vì v y, ó c ng là lý do khi n cho ng

ng r t

ng là ch a h p

i dân không tình nguy n di d i và

không ng h công tác GPMB.
Cùng v i s phát tri n v kinh t - xã h i c a c n
ph

c nói chung và

ng Túc Duyên, thành ph Thái Nguyên nói riêng trong nh ng n m g n

ây ã có nhi u d án
dân c ng nh

c tri n khai góp ph n nâng cao

óng góp tích c c cho s phát tri n c a

tn

i s ng c a ng
c.

i

mb o


2

úng ti n
th

c a các d án trên

a bàn ph

ng Túc Duyên thì công tác b i

ng ph i di n ra m t cách nhanh chóng và hi u qu . Tuy nhiên, trên th c

t thì công tác b i th

ng và GPMB còn g p khá nhi u tr ng i, khó kh n d n

n vi c BGMB cho
ti n

n v thi công còn ch a k p th i, làm nh h

thi công c a các d án trên

Xu t phát t nh ng v n
tác GPMB,

cs

a bàn ph

n

ng.

trên và nh n th c

ng ý và giúp

ng

c t m quan tr ng c a công

c a ban giám hi u tr

ng

ih c

Nông Lâm Thái Nguyên, ban ch nhi m Khoa qu n lý tài nguyên, cùng v i
s giúp

c a Trung tâm qu

nghiên c u
h tr tái

t thành ph Thái Nguyên em ã ti n hành

tài: “ ánh giá công tác b i th
nh c khu dân c s 7B ph

ng và gi i phóng m t b ng,

ng Túc Duyên, thành ph Thái

Nguyên”.
1.2. M c tiêu c a

tài

1.2.1. M c tiêu t ng quát
ánh giá th c tr ng công tác b i th

ph

ng Túc Duyên t

ó

xu t nh ng ph

ng và GPMB khu dân c s 7B
ng án gi i quy t có tính kh thi

cao và rút ra bài h c kinh nghi m cho công tác b i th
ph

ng và GPMB cho

a

ng trong th i gian t i.

1.2.2. M c tiêu c th
- i u tra

c i u ki n t nhiên - kinh t - xã h i c a khu v c GPMB

- ánh giá công tác b i th
-

ánh giá nh h

ng và GPMB

ng c a công tác GPMB

n

i s ng c a ng

i dân

ánh giá nh ng thu n l i, khó kh n trong công tác GPMB và

xu t

trong khu v c GPMB
ph

ng án gi i quy t

1.3. Yêu c u c a

tài

N m ch c chính sách, lu t
d

i lu t có liên quan

n b i th

t ai, các ngh

ng và GPMB.

nh, thông t v n b n


3

i u tra, thu th p k t qu m t cách chính xác trong vi c GPMB t

ó

rút ra k t lu n và nh n xét.
Tài li u và vi c ánh giá ph i
-

m b o tính khách quan trung th c.

xu t các gi i pháp trên c s các v n b n pháp quy và các kinh

nghi m ã thu
1.4. Ý ngh a c a
1.4.1. Ý ngh a

c trong quá trình nghiên c u.
tài

i v i h c t p và nghiên c u

C ng c l i ki n th c ã

c h c, trau d i cách th c hi n m t

tài

khoa h c.
N m ch c các lu t, chính sách có liên quan

nv n

GPMB

áp

nh nh ng v n

b t

d ng vào th c t .
1.4.2. Ý ngh a trong th c ti n
ánh giá

c th c trang s d ng

t và xác

c p còn t n t i.
ánh giá
b i th

c nh ng thu n l i khó kh n c a vi c th c hi n công tác

ng và GPMB và t

ó

giúp cho công vi c này ngày càng
có hi u qu h n.

xu t nh ng bi n pháp có tính kh thi cao
c th c hi n m t cách nhanh chóng và


4

PH N 2
T NG QUAN TÀI LI U
2.1. Khái quát v công tác b i th
2.1.1. khái ni m v b i th

ng, h tr và T C

2.1.1.1. B i th ng
- B i th ng khi nhà n
có

ng và GPMB

c thu h i

t là vi c Nhà n

t b thu h i nh ng thi t h i v quy n s d ng
t, nhà , tài s n khác g n li n v i

12, i u 4, lu t
- Quy t
s d ng

c tr cho ng

i

t ho c quy n s dung

t do vi c thu h i gây ra (Theo kho n

t ai 2013).
nh thu h i

t ho c thu l i

t: là vi c nhà n
t c a ng

c quy t

i s d ng

t ai (Theo kho n 14, i u 4, lu t

nh thu l i quy n

t vi ph m pháp lu t v

t ai 2013).

- GPMB là quá trình t ch c th c hi n công vi c liên quan
nhà c a, cây c i và các công trình xây d ng trên ph n

t nh t

n di d i

nh

c quy

nh cho vi c c i t o, m r ng ho c xây d ng m t công trình m i trên ó.
- Công tác b i th

ng GPMB t khi thành l p h i

khi giao m t b ng cho ch

ng GPMB cho t i

u t [11].

2.1.1.2. H tr
H tr khi nhà n
h i

c thu h i

t thông qua ào t o ngh m i, c p kinh phí

(Theo kho n 11, i u 4, lu t
2.1.1.3. Tái
Lu t
trung
th

t: là vi c nhà n

n

i b thu

a i mm i

t ai 2013).

t ai n m 2003 quy

nh : “ UBND t nh, thành ph tr c thu c

ng l p và th c hi n các d án tái
t

cho ng

nh c tr

i b thu h i

ng h p không có khu T C thì ng

b ng ti n và

di d i

ng

nh c

ng b ng nhà ,

…Tr

c giúp

c u tiên mua ho c thuê nhà

khu v c ô th ; b i th

ng b ng

t

c khi thu h i

t

b i

t mà ph i di chuy nch

i b thu h i

t

c b i th

thu c s h u nhà n

c

i v i khu v c nông thôn…” [10].

ng
iv i


5

T quy
ni m v tái

nh c a pháp lu t hi n hành, chúng ta co th t m
nh c nh sau: tái

quy n ph i chu n b n i
nh cho ng

nh c là vi c c quan nhà n

m i áp ng

i b nhà n

a ra quan

c thu h i

y
t

c có th m

các i u ki n do pháp lu t quy
giúp h nhanh chóng n

nh

cu c s ng [11].
2.1.1.4.

c i m c a công tác b i th

ng, h tr và T C

* Tính a d ng
M i d án

c ti n hành trên m t vùng

t khác nhau v i i u ki n t

nhiên kinh t , xã h i, dân c khác nhau: khu v c n i thành, m t
c cao, ngành ngh
m c

a d ng, giá tr

t và tài s n trên

khu dân

t l n; khu v c ven ô,

t p trung dân c khá cao, ngành ngh dân c ph c t p, ho t

xu t a d ng: công nghi p, ti u th công nghi p, th
khu v c ngo i thành, ho t

ng s n

ng m i, buôn bán nh ;

ng s n xu t ch y u c a dân c là s n xu t nông

nghi p. Do ó m i khu v c b i th

ng GPMB có nh ng

c tr ng riêng và

c ti n hành v i nh ng gi i pháp riêng phù h p v i nh ng

c i m riêng

c a m i khu v c và t ng d án c th [6].
* Tính ph c t p
t ai là tài s n có giá tr cao, có vai trò quan tr ng trong
kinh t - xã h i

i v i ng

s ng nh vào ho t

i dân.

i v i khu v c nông thôn, dân c ch y u

ng s n xu t nông nghi p mà

quan tr ng trong khi trình

i s ng

t ai là t li u s n xu t

s n xu t c a nông dân th p mà kh n ng chuy n

i ngh nghi p khó kh n do ó tâm lý dân c vùng này là gi

c

t

s n xu t nh ng h v n không cho thuê. M t khác, cây tr ng, v t nuôi trên
vùng ó c ng a d ng d n
gia di chuy n,

n công tác tuyên truy n, v n

nh giá b i th

nghi p là i u c n thi t

ng dân c tham

ng r t khó kh n và vi c h tr chuy n ngh

mb o

i s ng dân c sau này.

6

-

iv i

+

t

ho t c a ng

t

l i càng ph c t p h n do nh ng nguyên nhân sau:

là tài s n có giá tr l n, g n bó tr c ti p v i

i s ng và sinh

i dân mà tâm lý, t p quán là ng i di chuy n ch

+ Ngu n g c s d ng

t khác nhau qua nhi u th i k v i ch

lý khác nhau, c ch chính sách không d ng b d n
t ai xây nhà trái phép th
+ Thi u qu

nh c th p ch a

.

ng xuyên di n ra th

n tình tr ng l n chi m

ng xuyên.

t do xây d ng khu T C c ng nh ch t l
mb o

qu n

ng khu tái

c yêu c u.

+ Dân c m t s vùng s ng ch y u b ng ngh bu n bán nh và s ng
bám vào các tr c
chuy n

n

ng giao thông c a khu dân c làm k sinh nhai nay

khu v c m i thì i u ki n ki m s ng b thay

i nên không

mu n di chuy n.
Vì v y, m i d án khác nhau thì công tác GPMB

c th c hi n

khác nhau [6].
2.1.2.

it

ng và i u ki n

N i dung này
s d ng
quy

c nhà n

t khi Nhà n

nh thì

2.1.2.1.

it

c

c thu h i

t n u có

t ai 2013: “Ng

i u ki n

ng

n bù theo quy

c, ngoài n

s d ng

t b nhà n

c

c, ng

công c ng ph i là ng
c

c b i th

i
ng

t ai 2013).

nh c a pháp lu t

ng dân c , c s tôn giáo, các cá nhân

i Vi t Nam

nh c

n

c thu h i (g i chung là b thu h i

t khi b thu h i

id

nh t i Lu t

ng” (Theo kho n 1, i u 74, lu t

trong n

Ng

c quy

c b i th

T ch c, h gia ình, c ng

h iv

n bù

c ngoài, t ch c ang
t)

c

n bù thi t

t s d ng vào m c ích qu c phòng an ninh, l i ích

i có

i u ki n

c

n bù thi t h i v

n bù thi t h i v tài s n trên

s h u tài s n h p pháp ó, phù h p v i quy

t.

t b thu h i ph i là ng

nh c a pháp lu t [11].

i


7

2.1.2.2. i u ki n

c

n bù thi t h i

* i u ki n

c

n bù thi t h i v

Theo quy

nh c a lu t

t ai ng

t
i b nhà n

c thu h i

c

n bù

ph i có m t trong các i u ki n sau:
- Có GCNQSD theo quy
- Có quy t

nh giao

nh c a pháp lu t v

nh c a pháp lu t v

t c a c quan nhà n

c có th m quy n theo quy

t ai.

- H gia ình cá nhân ang s d ng
ph

t ai.

t có h kh u th

ng trú t i

a

ng và tr c ti p s n xu t nông nghi p, lâm nghi p, nuôi tr ng th y s n,

làm mu i t i vùng có i u ki n kinh t xã h i khó kh n
nay

c UBND ph

ng c p xã xác nh n là ng

mi n núi, h i

i ang s d ng

o,

t n

nh,

không có tranh ch p.
- H gia ình cá nhân s d ng
tòa án nhân dân, quy t
ã

t theo b n án ho c quy t

nh thi hành án c a c quan nhà n

c có th m quy n

c thi hành
- H gia ình, cá nhân s d ng

quy t
n

nh thi hành

t mà tr

c ây nhà n

nh qu n lý trong quá trình th c hi n chính sách

c, nh ng trong th c t nhà n

c ã có

t ai c a nhà

c ch a qu n lý mà h gia ình, cá nhân

v n s d ng [11].
* i u ki n
Khi thu h i
còn

c

c

n bù v tài s n trên

t, ngoài vi c

n bù v tài s n trên

c

c b i th

t thì ng

i b thu h i

t

t khi nhà n

c thu h i

t mà b

ng

- Ch s h u tài s n g n li n v i
ng không

n bù v

t theo nh ng nguyên t c c th nh sau:

- Ch s h u tài s n g n li n v i
thi t h i thì

t

thu c

it

c b i th

b i th

ng ho c h tr tài s n.

t khi nhà n

c thu h i

ng thì tuy t ng tr

t mà

t ó

ng h p c th

c


8

- Nhà, công trình khác g n li n v i
ho ch, k ho ch s d ng

t

t công b mà không

th m quy n cho phép xây d ng thì không
- Tài s n g n li n v i
c công b thì không

t

c thu h i

c c quan nhà n

c b i th

c b i th

c có

ng

c t o l p sau khi có quy t

- Ch s d ng tài s n là ng
n

c xây d ng sau khi quy

nh thu h i

t

ng
i có tài s n trên

t mà b thi t h i thì

c

t h p pháp khi nhà

n bù thi t h i theo giá hi n có c a

tài s n [11].
2.2. M t s nghiên c u v công tác b i th
- Nghiên c u v công tác thu h i
d a trên s li u i u tra trên

ng, GPMB và tái
t, b i th

nh c

ng, h tr , tái

a bàn 3 thành ph : Hà N i,

nh c

à N ng, thành

ph H Chí Minh và 4 t nh: V nh Phúc, Qu ng Ninh, Long An, Bình D
v i3
b

it

ng là: 1.445 h gia ình, 70 doanh nghi p s d ng

a ph

ng; nh m ánh giá vi c th c hi n các quy

ai, thu h i

t, b i th

ng, h tr , tái

t và 224 cán

nh v : chuy n

nh c . V chuy n

i

ng

i

t

t ai: a s

các h dân, doanh nghi p cho r ng nên th c hi n theo hình th c th a thu n,
các cán b

a ph

ng

ngh c 2 c ch b t bu c và t nguy n. V thu h i

t: c b n các h dân ánh giá ã th c hi n theo úng trình t , h p lý và
m b o tính minh b ch; các doanh nghi p cho r ng còn khó kh n trong ti p
c n

t ai do nhi u quy

ngh khung giá

t c th
tr
c ,

n

t

b i th

nh

nh ch ng chéo. V b i th

c ban hành

nh giá

t s n xu t m i, t ng m c h

i s ng, vi c làm. V T C: c n t ng di n tích các c n h tái

th v i giá u ãi và

c mua nhà,

c mi n thu . Các

pháp lu t v thu h i, b i th
i

nh k 1-3 n m m t l n; ph i xác

ng. V h tr : c n giao

t d ch v ho c u tiên

chuy n

ng: nhi u ý ki n

t thu c các d án phát tri n ô
xu t trên là c s

ng, h tr tái

t ai, h tr , T C, thu h i

nh

t [5].

hoàn thi n

nh c . T khóa: B i th

ng,


9

- Nghiên c u v v n

b i th

ng, h tr , GPMB và T C

th y i n B n V , th y i n H a Na và th y i n Khe B

các d án

ã ch ra r ng trên

a

bàn t nh Ngh An khi có 3 công trình th y i n này bên c nh nh ng thành qu to
l n v m t kinh t còn có nh ng chính sách xã h i c n
chính sách b i th
ây.

c gi i quy t ó là

ng, h tr GPMB và T C cho nh ng ng

i dân b n

góp ph n gi i quy t nh ng b t c p, hoàn thi n chính sách b i th

thi t h i và T C

i v i ng

i dân b thu h i

t nói chung và

c n ph i nghiên c u nghiêm túc, t

pháp ùng và toàn di n áp ng

c nhu c u

- Nghiên c u v công tác b i th
Ti n H i, t nh Thái Bình
trong công tác b i th

ng

t ra [8].

ng, GPMB t i m t s d án t i huyên

c ti n hành nh m tìm hi u nh ng u i m, t n t i

ng pháp i u tra, thu th p tài li u, s li u, so sánh và

ng GPMB th c hi n 3 d án tr ng i m c a huy n Ti n

H i. K t qu nghiên c u cho th y: v c b n, b i th
úng ti n

a ra các ph

ang

ng GPMB t i huy n Ti n H i, t nh Thái Bình. Nghiên

c u ã s d ng các ph
t ng h p v b i th

ó

ng

Ngh An nói

riêng trong vi c tiên khai các d án xây d ng các nhà máy th y i n th c t
t ra nhi u v n

a

t

ng ý. M t

s t n t i là v n còn có s chênh l ch di n tích theo gi y t và o

c th c t ;

ph

n

, úng pháp lu t và

ng án b i th
nh

c

i a s ng

ng GPMB ã th c hi n

ng ch y u b ng ti n, ít khi b ng

i s ng, s n xu t cho nh ng ng

i có

30% di n tích mà ch a có h tr khác; ch a có
tiên b i th

ng, h tr ; 12,6% ng

Các gi i pháp
ng ký bi n

ib m t

t; có d án m i ch h tr

t nông nghi p b thu h i trên
nh h

ng s d ng các kho n

t nông nghi p ch a có vi c làm.

xu t là c n th c hi n t t công tác qu n lý
ng

t ai; a d ng hoá ph

sách h tr dài h n và t o vi c làm; có h
th

i b thu h i

ng, h tr m t cách hi u qu [9].

ng án b i th

t ai,

c bi t là

ng; xây d ng chính

ng d n s d ng các kho n ti n b i

10

- Nghiên c u v th c tr ng công tác b i th

ng, h tr , T C

iv i

các d án xây d ng c s h t ng ch nh trang ô cho r ng: nh ng n m g n
ây, công tác thu h i

t, GPMB g p nhi u khó kh n, v

th p, k c vi c thu h i
ng dân c có
ho ch, s a

t

ng m c, hi u qu

xây d ng c s h t ng ph c v cho chính c ng

t b thu h i. Nhi u

i thi t k d án, ch

ho c do c s h t ng không

a ph

ng ph i i u ch nh l i quy

i do không gi i phóng

m b o. H u qu là làm nh h

c m t b ng
ng ti n

, gây

thi t h i l n v kinh t c a các doanh nghi p, các nhà

u t và Nhà n

làm m t n

nhanh chóng kh c

nh chính tr - xã h i

ph c nh ng t n t i, v

các

a ph

ng...

c,

ng m c trong quá trình th c hi n chính sách thu h i

t và kh c ph c nh ng h n ch

ã nêu trên thì vi c th c hi n

tài trong giai

o n hi n nay là phù h p và c n thi t.
M c tiêu nghiên c u c a

tài: Nghiên c u, ánh giá nh ng h n ch

trong vi c th c hi n chính sách thu h i

t cho các d án xây d ng c s h

t ng ch nh trang ô th trong giai o n hi n nay. Qua ó,
pháp

y nhanh ti n

thu h i

hi u qu qu n lý và s d ng

t ph c v cho ti n trình ô th hoá, nâng cao

t ai th i k công nghi p hoá, hi n

2.3. C s khoa h c c a công tác b i th
2.3.1. C s lý lu n v công tác b i th
Th nh t, v v n

b i th

ng và GPMB

ng khi nhà n

Th hai, xét v b n ch t nhà n

c thu h i

c ta là nhà n

h i

t

c

t ra

c pháp lu t b o h .
c do nhân dân lao

ng

i di n cho ý chí, nguy n v ng và l i ích c a nhân dân; ph c v

và ch m lo cho l i ích, s ph n vinh c a ng
thu h i

i hoá[7].

ng và GPMB

d a trên c s quy n s h u v tài s n c a công dân

thi t l p lên,

xu t các các gi i

t c a ng

i dân

i dân. Do ó, thì khi nhà n

s d ng vào b t k m c ích gì mà làm ph

n quy n và l i ích h p pháp c a h thì nhà n

ngh a v ph i b i th

ng.

c
ng

c ph i có b n ph n và


11

Th ba, xét v ph
d ng

ng di n lý lu n, thi t h i v l i ích c a ng

t là h u qu phát sinh tr c ti p t hành vi thu h i

gây ra. Vì v y, nhà n

c ph i có trách nhi m b i th

Th t , nhà n

m c tiêu “dân giàu, n

ng theo

Th n m, v n

b i th

c thu h i

t ai, nhà n

t. Nh v y, “k t

t

c giao

ây quy n s d ng

t ai chuy n giao cho ng

i s d ng

c xây d ng

t cho t ch c, h

t thu c s h u c a ng

i s d ng

t ã tách kh i quy n

t th c hi n và tr thành m t

i s d ng

t ai thu c v toàn dân do nhà n

c

t” hay nói các khác ,
i di n; còn quy n s

t”.

Nh v y, m t khi pháp lu t ã th a nh n quy n s d ng
quy n v tài s n c a ng
n

c ph i b i th

2.3.1.1. V n

Theo lu t
l i quy n s d ng
lu t v

i s d ng

t, thì khi nhà n

ng thi t h i v tài s n cho ng

nhà n

i u

nh, lâu dài và m r ng các quy n n ng cho

lo i quy n v tài s n thu c s h u c a ng

d ng

ng t i

c bi t tôn tr ng và b o h nh ng

ng khi nhà n

s h u toàn dân v

“quy n s h u

ng xã h i ch ngh a h

i dân.

gia ình, cá nhân s d ng n

s h u

nh h

c khi nhà n

quy n l i chính áng c a ng

i s d ng

c

ng thi t h i cho h .

c m nh, xã h i công b ng, dân ch v n minh “.

này ch có th th c hi n

ng

t c a nhà n

c ta ã và ang xây d ng n n kinh t nhi u thành ph n

v n hành theo c ch th tr

d a trên ch

is

c thu h i

t là m t lo i

c thu h i

i s d ng

t, nhà

t.

t

t ai 2013 thì: “Thu h i
t ho c thu l i

t là vi c nhà n

t c a ng

i s d ng

c quy t

nh thu

t vi ph m pháp

t ai”.
V i t cách là ng

hi n quy n chi m h u

i

i di n s h u toàn dân v

t b ng cách n m toàn b v n

soát và chi ph i toàn b ho t

ng c a ng

i s d ng

t ai,nhà n

c th c

t c a qu c gia, ki m
t; quy t

nh m i


12

t và quy

chính sách v

nh các i u ki n, hình th c, trình t , th t c giao

t, thu h i

t, cho thuê

t, chuy n nh

it

ng thu h i

t là

Nhà n

c s d ng

ng quy n s d ng

t thu c các tr

t.

ng h p sau:

t vào m c ích qu c phòng an ninh, l i ích qu c

gia, l i ích công c ng, phát tri n kinh t .
T ch c
n

c giao

c nhà n

c giao

t không thu ti n s d ng

t có thu ti n s d ng

ngân sách nhà n

t mà ti n s d ng

c ho c cho thuê

t thu ti n thuê

t,

c nhà

t có ngu n g c t

t h ng n m b gi i th ,

phá s n, chuy n i n i khác.
S d ng
Ng

t không úng m c ích ho c s d ng

i s d ng c tình h y ho i

t

c giao không úng

t.

it

t b l n chi m trong các tr

ng ho c không úng th m quy n.
ng h p sau ây:

l n chi m; t không

c chuy n quy n s d ng

này mà ng

t do thi u trách nhi m

i s d ng

Cá nhân s d ng

t chét mà không có ng

Ng

i s d ng t nguy n tr l i

Ng

i s d ng

t

c nhà n

t không có hi u qu .

t ch a s d ng b

t theo quy

nh c a lu t

b l n, chi m.
i th a k .

t.

t c ý không th c hi n ngh a v

i v i nhà n

c giao cho thuê có th i h n ma không

c.

c gia h n

khi h t th i h n.
t tr ng cây h ng n m không
li n,

t trông cây lâu n m không

t tr ng r ng không

c s d ng trong th i h n 12 tháng

c s d ng trong th i gian 18 tháng li n,

c s d ng trong th i h n 24 tháng li n.

Tuy nhiên không ph i t t c các tr
u

c b i th

ch trong tr
s d ng

t

ng, h tr thi t h i nh

ng h p c n thi t, nhà n

ng h p nhà n
ã quy

c thu h i

c thu h i

nh trong lu t

t

trên

t ai. Mà

t ang s d ng c a ng

i

s d ng vào m c ích qu c phòng,an ninh,l i ích qu c gia,l i


13

ích công c ng.
n

ây c ng chính là tr

c thu h i v i i u ki n ng

ng h p thu h i át duy nh t

i s d ng

gi y t có liên quan khác theo quy

t ph i có GCNQSD

c nhà
t ho c các

nh c a pháp lu t (Theo i u 38, lu t

t

ai 2013).
2.3.1.2. V n

gi i phóng m t b ng

a. M c ích và vai trò c a GPMB
* M c ích:
Quá trình t ch c GPMB là quá trình t ch c th c hi n công vi c có
liên quan ên vi c di d i nhà c a, cây c i, công trình xây d ng và m t b
ph n dân c trên ph n

t nh t

nh

c quy ho ch cho vi c c i t o m r ng

xây d ng công trình m i.
GPMB là quá trình a d ng và ph c t p,th hi n s khác nhau
m i d án và liên quan tr c ti p
bên tham gia(ng

i b thu h i

n quy n l i,l i ích và trách nhi m c a các
t,ch d án

h i. M c ích c a GPMB là t o q y
các d án
nh

ã

t s ch

u t ,nhà n

c) và c a c xã

ph c v cho vi c th c hi n

u t , GPMB nhanh s giúp cho vi c tri n khai d án
ra, t

iv i

ó làm nâng cao hi u qu

t ti n

u t c a d án.

* Vai trò:
-

i v i xã h i: công tác GPMB góp ph n phát tri n c s h t ng c a

xã h i b i v i m i giai o n phát tri n kinh t - xã h i thì có m t s thích ng
c a c s h t ng. Các d án

n

u t phát tri n kinh t xã h i ph n l n l y

t

xây d ng công trình c s h t ng ph c v cho nhu c u phát tri n c a

t

c trong quá trình công nghi p hóa - hi n

nhà n

c giao cho ng

nhu c u s d ng

i hóa. Trong khi

i dân s d ng sinh s ng n

t c a ng

nh lâu dài.

i dân c ng nh nhu c u s d ng

phát tri n c a c s h t ng thì nhà n

t ai

c

dung hòa
t cho s

c ph i ti n hành công tác GPMB.


14

Nh v y, GPMB có v trí quan tr ng cho s phát tri n kinh t , c s h

t ng c a

tn

c.

GPMB có v trí quan tr ng và mang tính quy t
án,trong khi ti n
chính, lao

nh

n ti n

c ad

c a d án ph thu c vào nhi u y u t khác nhau: tài

ng, công ngh …

c bi t nó ph thu c vào th i gian, ti n

ti n

hành công tác GPMB.
Vì v y, khi m t d án

c phê duy t thì tr

công tác GPMB ngay, nhà n

t i (ph
tr

c h t c n ph i th c hi n

c c n giao nhi m v c th cho các c quan s

ng, xã) và các c quan chuyên trách nh : S Tài nguyên và môi

ng, s tài chính v t giá…

thành l p ban GPMB cùng oàn th . Tuy

nhiên, dù th c hi n d

i hình th c nào thì nhà n

lý ch t ch các ho t

ng c ng nh ti n

nh ng lãng phí ti n c a,

c v n ph i quan tâm, qu n

th c hi n d án, tránh s tham

t ai trong quá trình th c hi n.

Trong nh ng n m g n ây, cùng v i quá trình công nghi p hóa - hi n

i hóa

tn

c, các c s h t ng xã h i nhanh chóng

c c i t o, khôi

ph c, phát tri n ph n nào áp ng k p th i yêu c u c a s d ch chuy n c c u
kinh t , nâng cao ch t l

ng cu c s ng nhân dân và thay

im ts b m t

c a m t s khu v c nông thôn. S chuy n d ch c c u kinh t theo h

ng

gi m t tr ng nghành nông nghi p, t ng t tr ng nghành công nghi p và d ch
v . Do ó di n tích
h

t nông nghi p, lâm nghi p,

ng gi m xu ng thay vào ó là

t ch a s d ng có xu

t ph c v cho m c ích xây d ng các khu

công nghi p, d ch v , công trình giao thông, các công trinh h t ng và vi c
hình thành các khu ô th , khu công nghi p, trung tâm th
công nghi p hóa - hi n
c a các d án
c n thi t
t ng tr

i hóa

tn

c

c bi t là s u t ng lên không ng ng

u t c v quy mô và nghành ngh

phát tri n

tn

u t . Vì v y, GPMB r t

c v n minh, tránh s d ng

ng và phát tri n b n v ng.

ng m i…th c hi n

t lãng phí góp ph n


15

i v i ch

-

u t : công vi c GPMB có v trí cùng quan tr ng trong

vi c bi n các d án trên gi y t tr thành hi n th c. Nó là i u ki n tiên quy t
quy t

nh s thành công c a d án.
b.
*

c i m và yêu c u c a quá trình GPMB
c i m

M i d án

c th c hi n m t vùng

t nh t

nhiên, kinh t - xã h i, phong t c, t p quán mang
v trí, m i vùng khác nhau quy
khác nhau do o quy t

(vùng

nh ch t

nh giá khác nhau

nh mà

ó i u ki n t

c thù c a vùng. V i m i

t và s c i t o

u t vào

i v i m i vùng, m i

ng b ng, vùng mi n núi hay trung du…). Trên m i khu

tính khác nhau nh

t

công trình, tài s n trên
n bù GPMB

ô th khác hoàn toàn
t c ng nh là giá

t

t là

a ph

ng

t l i có

c

nông thôn, h qu là các

t r t khác nhau. Chính vì th vi c

m i d án, m i khu v c là hoàn toàn không gi ng nhau.

Do GPMB mang tính a d ng, tùy theo t ng d án c i t o, nâng c p
hay xây d ng m i trên t ng v trí v i i u ki n t nhiên kinh t - xã h i,
phong t c t p qán khác nhau nên công tác

n bù

c th c hi n theo các

công o n khác nhau, òi h i nhi m v chuyên trách c a ban GPMB c n
c chú ý và v n d ng h t s c linh ho t quy ch , chính sách c a nhà n

c

vào i u ki n c th c a t ng d án.
GPMB luôn g n li n v i vi c thu h i
Không còn

c s ng trên m nh

i hoàn toàn môi tr

t, di d i tài s n g n li n v i

t.

t quen thu c c a mình c ng nh ph i thay

ng s ng nên m i ng

i dân có

t b thu h i

u là

i u vô cùng khó kh n và h không h mong mu n i u ó. Chính vì th ,
giúp

ph n nào và t i thi u hóa s

s ng c a ng

i dân thì nhà n

i u ti t công ti t công tác
V i yêu c u ó, nhà n

nh h

ng c a công tác GPMB

n

i

c c n có m t h th ng chính sách hoàn ch nh
n bù GPMB sao cho h p lý và th a áng nh t.

c ta ã th

ng xuyên s a

i, b sung h th ng chính


16

sách liên quan
t ng

a ph

n công tác này sao cho phù h p v i tình hình th c t c a

ng,c a

m nh theo h

tn

c c ng nh phù h p v i s phát tri n ngày càng

ng công nghi p hóa - hi n

i hóa c a Vi t Nam.

t ai ngày càng óng vai trò quan tr ng trong
ng

i, c bi t

n

c ta, ng

nghi p nên vi c thu h i

i dân s ng ch y u b ng ngh s n xu t nông

t và vi c b i th

kh n và r t ph c t p, gây nh h

hi n d án

n

ng không nh t i vi c tri n khai và th c

n các i m dân c hay nói c th h n nó liên quan

i s ng c a ng

s n có c a ng

i dân ph i di d i, chúng ta ã b

i dân t n t i r t lâu

s ng, tâm lý c a ng
tr b i th

ng GPMB hi n nay ang g p khó

các công o n ti p theo.

GPMB liên quan
tr c ti p

i s ng c a con

i nh ng cái

i nh phong t c t p quán, thói quen, l i

i dân th m chí c tâm linh c a h . Vì th , ngoài vi c h

ng thi t h i v

t, tài s n trên

t thì nhà n

c còn ph i th c hi n

m t s chính sách h tr nh : ào t o, b trí ngh nghi p, xây d ng các khu
T C cho ng
c a nhà n

i dân b thu h i c ng nh các kho n h tr khác theo quy

nh

c.

Tính a d ng và ph c t p là nh ng

c i m c b n c a công tác

GPMB nói chung. Chính vì v y, nên c n có s ph i h p ch

o ch t ch c a

các c p, các nghành trong vi c ban hành h th ng chính sách pháp lu t liên
quan

n công tác GPMB sao cho phù h p, cùng v i s

nhân dân

d án

c ti n hành theo k ho ch

ng h nhi t tình c a

t ra,

m b o tính kh thi

c a các d án.
2.3.2. C s pháp lý
Sau m t th i gian dài th c hi n Lu t
sót, nh ng khó kh n v ph m vi b i th
cùng v i Ngh

t ai 2003 ã th y nh ng thi u

ng, nên

n Lu t

t ai 2013 và

nh 44/2014/N -CP ban hành ngày 15/5/2014, Ngh

47/2014/N -CP, thông t

37/2014/TT-BTNMT, trong

nh

ó công tác b i


17

th
án

ng GPMB

ã có nhi u thay

c tho thu n v i ng

thêm kho ng cách gi a ch

i khi UBND c p t nh có d

i dân v m c b i th
u t v i ng

ng. Qua ó kéo g n

i có

t b thu h i, h n ch

nh ng “d án treo” trên gi y mà nguyên nhân ch y u là vi c b i th

ng

GPMB g p khó kh n.
2.3.2.1.Nh ng v n b n c a chính ph , c quan trung
công tác b i th
- Lu t
Ngh

n

ng và GPMB
t ai n m 2003 ( ban hành ngày 26 tháng 11 n m 2003)
nh s 69/2009/N -CP ngày 13/8/2009 c a Chính ph Quy

nh b sung v quy ho ch s d ng
tr và tái

ng liên quan

t, giá

t, thu h i

t, b i th

ng, h

nh c ;

Thông t s 14/2009/TT-BTNMT ngày 01/10/2009 c a Tài nguyên
và môi tr

ng quy

th t c thu h i

nh chi ti t v b i th

t, giao

t, cho thuê

ng, h tr , tái

nh c và trình t ,

t;

Thông t s 57/2010/TT-BTC ngày 16/4/2010 c a B Tài chính quy
nh vi c l p d toán, s d ng và quy t toán kinh phí t ch c th c hi n b i
th

ng, h tr và tái

c thu h i

t;

Lu t

t ai n m 2013 (ban hành ngày 29/11/2013);

Ngh

nh s 44/2014/N - CP ngày 15/5/2014 quy

Ngh
th

nh c khi nhà n

nh s

ng, h tr , tái

nh v giá

47/2014/N -CP ngày 15/5/2014 quy

nh c khi nhà n

c thu h i

t (g m 3 ch

nh v

t;
b i

ng, 36 i u);

Thông t s 37/2014/TT-BTNMT ngày 30/6/2014 c a B Tài nguyên
và môi tr

ng v b i th

ng, h tr và T C khi nhà n

c thu h i

2.3.2.2. Nh ng v n b n c a t nh Thái Nguyên liên quan
th

t.

n công tác b i

ng và GPMB.
- Quy t

nh s 52/2012/Q -UBND ngày 26/12/2012 c a UBND t nh

Thái Nguyên v vi c phê duy t giá các lo i

t trên

a bàn t nh Thái Nguyên.