So sánh ảnh hưởng của hai loại thức ăn Hopestar và CP đến khả năng sinh trưởng của lợn thịt nuôi tại Công ty TNHH Ngôi Sao Hy Vọng – Phổ Yên Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG

I H C NÔNG LÂM

NGUY N NG C LIÊM

Tên

tài:

SO SÁNH NH H

NG C A HAI LO I TH C N HOPESTAR VÀ CP

N KH N NG SINH TR

NG C A L N TH T NUÔI T I

CÔNG TY TNHH NGÔI SAO HY V NG – PH

YÊN THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI P

H

ào t o: Chính quy

Chuyên ngành: Ch n nuôi thú y
Khoa: Ch n nuôi - Thú y
Khóa h c: 2011 – 2015

Thái Nguyên, n m 2015

IH C


I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG

I H C NÔNG LÂM

NGUY N NG C LIÊM
Tên

tài:

SO SÁNH NH H

NG C A HAI LO I TH C N HOPESTAR VÀ CP

N KH N NG SINH TR

NG C A L N TH T NUÔI T I

CÔNG TY TNHH NGÔI SAO HY V NG – PH

YÊN THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI P

H

IH C

ào t o: Chính quy

Chuyên ngành: Ch n nuôi thú y
L p: K43 - CNTY
Khoa: Ch n nuôi - Thú y
Khóa h c: 2011 – 2015
Gi ng viên h

ng d n: TS. Nguy n Thu Quyên

Thái Nguyên, n m 2015


i

L IC M

N

Sau khi h c t p và rèn luy n trong nhà tr
nhi t tình c a các th y, cô giáo,

y,

ng,

c s dìu d t d y b o

c bi t là th y cô trong khoa Ch n nuôi Thú

n nay em ã th c t p xong và hoàn thành khóa lu n t t nghi p c a mình.
hoàn thành

Giám hi u tr

ng

tài nghiên c u này, em xin chân thành c m n Ban
i h c Nông Lâm Thái Nguyên, Ban Ch nhi m khoa

Ch n nuôi Thú y cùng toàn th các th y cô giáo trong khoa.
c bi t em xin chân thành c m n Cô giáo h
Thu Quyên ã t n tình giúp
thành t t ch

ng d n TS. Nguy n

em trong quá trình th c t p t t nghi p và hoàn

ng trình h c t p và rèn luy n trong nhà tr

ng.

Trong quá trình hoàn thành khóa lu n t t nghi p, do th i gian có h n và
trình

b n thân còn h n ch nên khóa lu n c a em không tránh kh i nh ng

thi u sót, vì v y em r t mong nh n
giáo và các b n

ng nghi p

cs

khóa lu n

óng góp ý ki n c a các th y, cô
c

y

và hoàn thi n h n.

Em xin trân thành c m n!
Thái Nguyên, ngày 8 tháng 6 n m 2015
Sinh viên

Nguy n Ng c Liêm


ii

DANH M C CÁC B NG
Trang
B ng 3.1: S

b trí thí nghi m ................................................................... 17

B ng 3.2. Thành ph n dinh d

ng th c n c a l n thí nghi m ...................... 18

B ng 4.1. K t qu c a công tác ph c v s n xu t........................................... 24
B ng 4.2. Kh i l

ng c a l n thí nghi m qua các giai o n (kg/con) ........... 25

B ng 4.3. Sinh tr

ng tuy t

B ng 4.4. Sinh tr

ng t

ng

i c a l n thí nghi m (g/con/ngày) ................. 28
i c a l n thí nghi m (%) .............................. 30

B ng 4.5. Tiêu t n th c n/kg t ng kh i l

ng c a l n thí nghi m ............... 31

B ng 4.6. Tiêu t n th c n qua các giai o n ................................................. 32
B ng 4.7. Tiêu t n Protein (g) và tiêu t n n ng l
l

ng (Kcal)/kg t ng kh i

ng ................................................................................................ 33

B ng 4.8. Chi phí th c n/kg t ng kh i l

ng l n TN (

ng)....................... 34

B ng 4.9. S b ho ch toán kinh t trong thí nghi m ch n nuôi l n th t ....... 35


iii

DANH M C CÁC HÌNH
Trang
th 4.1. Sinh tr
Bi u

4.2: Sinh tr

th 4.3: Sinh tr

ng tích l y c a l n th t ................................................... 27
ng tuy t
ng t

ng

i (g/con/ngày) ............................................ 29
i c a l n thí nghi m (%) ............................. 30


iv

DANH M C CÁC T , C M T

CNTY
VT

: Ch n nuôi thú y
:

n v tính

GC

: Gia c m

GS

: Gia súc

HS

: Hopestar

TNHH

: Trách nhi m h u h n

TN

: Thí nghi m

TT

: Th t

VI T T T


v

M CL C
Trang
U ............................................................................................ 1

Ph n 1. M
1.1.

tv n

................................................................................................... 1

1.2. M c tiêu và yêu c u c a
1.3. Ý ngh a c a

tài ................................................................... 1

tài ....................................................................................... 2

1.3.1. Ý ngh a khoa h c .................................................................................... 2
1.3.2. Ý ngh a th c ti n ..................................................................................... 2
Ph n 2. T NG QUAN TÀI LI U ................................................................. 3
2.1. C s khoa h c c a vi c nghiên c u kh n ng sinh tr

ng và n ng su t

c a l n th t ......................................................................................................... 3
2.1.1.

c i m v sinh tr

2.1.2. Các y u t

nh h

2.1.3. Các ph

ng và phát d c c a l n ......................................... 3
n kh n ng sinh tr

ng.................................... 6

ng pháp ánh giá kh n ng sinh tr

ng c a l n ...................... 9

2.2. Th c n, dinh d

ng

ng trong ch n nuôi l n ................................................ 10

2.2.1. Dinh d

ng n ng l

ng ........................................................................ 10

2.2.2. Dinh d

ng protein ............................................................................... 13

2.3. Tình hình nghiên c u trong n
2.3.1. Tình hình nghiên c u trong n

c và trên th gi i ................................... 15
c.......................................................... 15

2.3.2. Tình hình nghiên c u trên th gi i ........................................................ 15

Ph n 3.

IT

NG, N I DUNG VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

......................................................................................................................... 17
3.1.

it

ng và ph m vi nghiên c u............................................................ 17

3.2. Th i gian nghiên c u ............................................................................... 17
3.3.

a i m nghiên c u ................................................................................ 17

3.4. N i dung nghiên c u ................................................................................ 17
3.5. Ph

ng pháp nghiên c u và các ch tiêu theo dõi ................................... 17


vi

3.6. Ph

ng pháp theo dõi các ch tiêu ........................................................... 18

3.7. Ph

ng pháp x lý s li u........................................................................ 20

Ph n 4. K T QU VÀ TH O LU N......................................................... 21
4.1.K t qu công tác ph c v s n xu t ............................................................ 21
4.1.1.V ch m sóc nuôi d

ng........................................................................ 21

4.1.2. Công tác ch n oán và i u tr b nh ..................................................... 22
4.1.3. Công tác khác ........................................................................................ 23
4.1.4. K t lu n ................................................................................................. 25
4.2. K t qu nghiên c u .................................................................................. 25
4.2.1. Sinh tr

ng tích l y c a l n th t thí nghi m ......................................... 25

4.2.2. Sinh tr

ng tuy t

4.2.3. Sinh tr

ng t

ng

i c a l n thí nghi m (g/con/ngày) ........................ 27
i c a l n thí nghi m ............................................ 30

4.2.4. Tiêu t n th c n c a l n thí nghi m .................................................... 31
4.2.5. Chi phí th c n/kg t ng kh i l

ng ...................................................... 33

4.2.6. ánh giá s b hi u qu kinh t trong ch n nuôi l n th t ..................... 34
Ph n 5. K T LU N VÀ

NGH ............................................................. 36

5.1. K t lu n .................................................................................................... 36
5.2.

ngh ..................................................................................................... 36

TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 37
PH L C


1

Ph n 1
M
1.1.

U

tv n
t

c m c ích ch n nuôi l n phù h p v i th hi u c a ng

i

tiêu dùng hi n nay thì vi c t o ra nhi u gi ng m i, gi ng c i ti n... cho n ng
su t cao, t l n c nhi u,
c cân b ng

y

ng th i ph i t o ngu n th c n giàu dinh d

các thành ph n dinh d

ng và

ng phù h p v i m c ích s n

xu t c a t ng lo i l n, các giai o n ch n nuôi l n khác nhau, c ng nh các
h

ng ch n nuôi khác nhau là v n

c n quan tâm gi i quy t.

Nh ng n m g n ây, s n xu t th c n ch n nuôi công nghi p ã và
ang phát tri n m nh. Trong ó, nhi u c s s n xu t th c n cho l n nh :

Cargill, CP, Con cò... ã kh ng

nh

c ch t l

ng s n ph m v i ng

i

ch n nuôi, nh ng giá thành còn cao.
Trong ch n nuôi, y u t dinh d

ng có vai trò quy t

nh

n vi c

thành b i c a ngh ch n nuôi vì th c n chi m t i 75 – 80% t ng chi phí
s n xu t ra s n ph m th t. Cho nên mu n t ng hi u qu kinh t thì ph i làm
th nào

chi phí

u t vào th c n th p nh t mà v n

Xu t phát t th c t

m b o ch t l

ng.

ó, công ty th c n ch n nuôi Ngôi Sao Hy V ng ã

nghiên c u và s n xu t ra dòng s n ph m th c n m i cho l n th t.
ánh giá khách quan và chính xác làm c s khuy n cáo ng

có

i dân s

d ng lo i th c n m i c a Công ty, chúng tôi ã th c hi n thí nghi m:
“So sánh nh h
sinh tr

ng c a hai lo i th c n Hopestar và CP

n kh n ng

ng c a l n th t nuôi t i Công ty TNHH Ngôi Sao Hy V ng –

Ph Yên Thái Nguyên”.
1.2. M c tiêu và yêu c u c a
- So sánh nh h
tr

ng c a l n th t.

tài

ng c a hai lo i th c n khác nhau

n kh n ng sinh


2

-

ánh giá

c ch t l

ng dòng s n ph m th c n m i cho l n th t

c a công ty Ngôi Sao Hy V ng.
- Có c s khuy n cáo ng

i ch n nuôi s d ng lo i th c n ã l a ch n

c trong thí nghi m.
- B n thân t p làm quen v i vi c t ch c và ti n hành nghiên c u m t
chuyên

khoa h c.

1.3. Ý ngh a c a

tài

1.3.1. Ý ngh a khoa h c
ánh giá

c ch t l

ng dòng s n ph m th c n cho l n m i c a

Công ty TNHH Ngôi Sao Hy V ng.
1.3.2. Ý ngh a th c ti n
Có c s khuy n cáo ng

i ch n nuôi s d ng lo i th c n ã l a ch n

c trong thí nghi m (vì ây là m t trong nh ng thí nghi m c a công ty
TNHH Ngôi sao Hy V ng th nghi m th c n cho l n th t)


3

Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U
2.1. C s khoa h c c a vi c nghiên c u kh n ng sinh tr

ng và n ng

su t c a l n th t
2.1.1.

c i m v sinh tr

Sinh tr

ng và phát d c c a l n

ng là quá trình tích lu các ch t h u c trong c th . ó là s

t ng lên v chi u cao, chi u dài, b ngang và kh i l

ng các b ph n c a toàn

b c th con v t trên c s b n ch t di truy n c a

i tr

c quy

ình Miên, 1975) [11]. Trong ch n nuôi l n, kh n ng sinh tr
liên quan t i kh i l

ng cai s a, kh i l

nh(Tr n

ng c a l n

ng xu t chu ng, nh h

ng r t l n

n giá thành và hi u qu ch n nuôi.

Các sinh v t sinh ra và l n lên g i là s phát tri n c a sinh v t. Sinh v t
s ng bi u th tính c m ng, tính sinh s n, tính phát tri n, tính t o ra n ng
l

ng, tính hao mòn và ch t.

l

ng c a môi tr

c i m c a sinh v t là h p thu, s d ng n ng

ng xung quanh làm thành ch t c u t o c th c a mình,

l n lên và phát tri n. Do v y các gi ng gia súc khác nhau thì có quá trình sinh
tr

ng khác nhau, ch y u là quá trình tích lu protein.
*

c i m sinh tr

ng phát d c: L n con có t c

d c r t nhanh. Theo dõi t c

t ng tr

sinh tr

ng phát

ng c a l n con th y r ng, kh i l

ng

l n con lúc 10 ngày tu i g p 2 l n khi s sinh, lúc 21 ngày tu i g p 4 l n, lúc
30 ngày tu i g p 5 - 6 l n, lúc 40 ngày tu i g p 7 - 8 l n, lúc 50 ngày tu i g p
10 l n, lúc 60 ngày tu i g p 12 - 14 l n. L n con có t c
nh ng không

ng

u qua các giai o n. T c

u, sau 21 ngày t c

ng th

ng nhanh

nhanh nh t là lúc 21 ngày

gi m xu ng. Có s gi m này là do nhi u nguyên nhân

nh ng ch y u là do l
tr

sinh tr

ng s a m b t

u gi m, th i gian b gi m sinh

ng kéo dài 2 tu n, còn g i là giai o n kh ng ho ng c a l n con.

Do kh n ng sinh tr

ng phát d c nhanh nên kh n ng tích l y các ch t dinh


4

ng r t m nh l n con

d

protein/kg kh i l
*
l

20 ngày tu i có th tích l y m i ngày 9 - 14g

ng c th (Tr n v n Phùng và Hà Th H o, 2004) [13].

c i m phát tri n c quan tiêu hóa: Cùng v i s t ng lên c a kh i

ng c th còn có s phát tri n c a các c quan trong c th , trong ó có c

quan tiêu hóa c a l n phát tri n nhanh nh ng ch a hoàn thi n. S phát tri n

th hi n s t ng nhanh dung tích d dày, ru t non, ru t già. C quan tiêu hóa
c a l n con ch a hoàn thi n do m t s men tiêu hóa th c n ch a có ho t tính
m nh, nh t là

3 tu n

u sau khi sinh nh : Pepsin, Maltaza, Saccraza. Nói

chung l n con bú s a ch có kh n ng tiêu hóa các ch t dinh d

ng trong s a

m còn kh n ng tiêu hóa các th c n khác kém. Trong d ch v c a l n con
m i

trong kho ng 20 - 25 ngày thi u HCl. L n con 3 - 4 tu n tu i thì d

dày ch a có HCl t do, vì lúc này l
h p v i d ch d dày. Hi n t
quá trình tiêu hóa
2,8;

ng HCl ti t ra ít và nó nhanh chóng k t

ng thi u HCl này là

d dày. D ch v thu

10 ngày tu i có

pH: 2,8 - 3,1;

tu i có pH; 2,4 - 2,7. Nh v y là l

c

c i m quan tr ng trong

l n con 7 ngày tu i có

12 ngày tu i có pH: 2,7;

pH:

20 ngày

ng HCl là r t ít t o i u ki n cho h vi

sinh v t phát tri n m nh gây ra h i ch ng tiêu ch y

c bi t là b nh l n con

phân tr ng (Tr n V n Phùng và Hà Th H o, 2004) [13].
* Kh n ng mi n d ch c a l n: L n con
th , l

ra h u nh ch a có kháng

ng kháng th t ng lên nhanh sau khi bú s a

c a l n con hoàn toàn th
c nhi u hay ít t s a

ng, ph thu c vào l

u. Kh n ng mi n d ch
ng kháng th h p thu vào

u c a l n m . Do ó l n con c n

càng s m càng t t. N u l n con không

c bú s a

c bú s a

u

u thì t 20 - 25 ngày

tu i c th chúng m i có kh n ng t t ng h p kháng th . Vì v y nh ng l n
không

c bú s a

u thì s c

Phùng và Hà Th H o, 2004) [13].

kháng r t kém, t l ch t cao (Tr n V n

5

Trong ch n t o gi ng ch n nuôi l n, hi u
nh t là quá trình t o n c và m s giúp cho ng
c tính s n có c a l n. T c
l các ph n m , c , x
b ng nhau

t ng tr

i ch n nuôi l i d ng

ng c a gia súc th

ng trên l n cùng l a tu i có kh i l

u ph thu c vào ch

c a gia súc. Giai o n

dinh d

u t s sinh

c bao g m m t s s i c nh t

ng,
c các

ng khác nhau, t
ng khác nhau hay

ng và các giai o n sinh tr

ng

n 5 tháng tu i.Trong giai o n này,

l n ch y u là tích lu c và khoáng ch t,

bao b c.

c quá trình sinh tr

c bi t là s phát tri n c a c .Mô

nh liên k t v i nhau thành bó, có v liên k t

giai o n còn non, l n có nhi u mô c liên k t và s i c , nh ng

càng l n thì t l c gi m. Giai o n m i sinh th c m ng, do ó bó c c ng
nh c u trúc c a th t t t, khi kh i l

ng c th t ng theo tu i thì s i c dày

thêm và bó c tr lên l n h n. Tuy nhiên

n giai o n cu i t 60 - 70kg tr

i, kh n ng tích lu c gi m d n, t c
này tu thu c vào t c

tích lu m t ng lên, m c

tích lu m d

i da, vì l

ng m d

t ng

i da chi m 2/3

t ng s m trong c th (Jurgens, 1993) [17].
Theo Pfeifer và cs (1984) [23] cùng v i s t ng lên v kh i l
l v t ch t khô và t l m c ng t ng lên,
t ng protein cao nh t
v y,

t

c

kh i l

ng thì t

ng th i t l protein gi m nh và
ng 40 - 70kg, sau ó gi m d n. Do

l n ang l n, quá trình t ng h p protein t ng d n

n làm t ng s t o

thành n c.
theo dõi các ch tiêu sinh tr

ng c a v t nuôi c n

nh l

ng chúng

nh k b ng cân, o các c quan, b ph n hay toàn c th con v t. Kho ng
cách gi a các l n cân, o này ph thu c vào loài v t nuôi và m c ích theo
dõi. Thông th
sinh

ánh giá kh n ng sinh tr

n 60 ngày tu i th

(kg); Kh i l
sinh

ng

ng c a l n t giai o n s

ng ánh giá qua các ch tiêu: Kh i l

ng 21 ngày/ (kg); Kh i l

n cai s a (g); T ng tr ng t cai s a

ng s sinh/

ng cai s a/ (kg); T ng tr ng t s
n 60 ngày tu i (g). ánh giá kh


6

n ng sinh tr

ng c a l n th t th

(ngày); Kh i l

ng b t

ng dùng các ch tiêu: Tu i b t

u nuôi

u nuôi (kg); Tu i k t thúc nuôi (ngày); Kh i l

ng

k t thúc nuôi (kg); T ng tr ng/ngày nuôi (g); Tiêu t n th c n/kg t ng tr ng (kg).
ánh giá ch t l
v thân th t và ch t l

ng thân th t c a l n ng

ng th t.

i ta s d ng các ch tiêu

i v i thân th t, các ch tiêu quan tr ng nh t

l móc hàm, t l th t x , chi u dài thân th t, t l n c,
tích c th n. Các ch tiêu ch t l

dày m l ng và di n

ng th t bao g m t l m t n

c u trúc c , m d t, pH c a c th n

c, màu s c th t,

45 phút và 24 gi sau khi gi t th t

(Reichart và cs, 2001) [24].
2.1.2. Các y u t

nh h

ng

n kh n ng sinh tr

Tính tr ng v kh n ng sinh tr
và c a l n nói riêng

ng

ng và cho th t c a v t nuôi nói chung

c g i chung là tính tr ng s n xu t và chúng h u h t là

tính tr ng s l ng do ó nó ch u nh h ng b i các y u t di truy n và ngo i c nh.
* nh h

ng b i y u t di truy n

Các gi ng khác nhau có quá trình sinh tr
truy n c a quá trình sinh tr
s di truy n. H s di truy n
tr

ng c a các gia súc

ng khác nhau, ti m n ng di
c th hi n thông qua h

i v i tính tr ng kh i l

ng trong th i gian bú s a dao

ng s sinh và sinh

ng t 0,05- 0,21, h s di truy n này th p

h n so v i h s di truy n c a tính tr ng này trong th i k v béo (t 25 - 95kg).
T ng kh i l

ng và tiêu t n th c n có m i t

ngh ch và khá ch t ch

ã

n -0,56 (Nguy n V n

ng quan di truy n

c nhi u tác gi nghiên c u k t lu n, ó là: -0,51
c và cs, 2001) [3]; - 0,715 (Nguy n Qu Côi và cs,

1996) [1].
H s di truy n v tiêu t n th c n
t n th c n có th d dàng

m c trung bình. Tuy nhiên, tiêu

c c i thi n thông qua ch n l c và nó th

m t ch tiêu quan tr ng trong ch

ng là

ng trình c i ti n gi ng l n. Tác gi

Kovalenko và Yaremenko (1990) [18] công b con lai (DLW) D có m c tiêu


7

t n th c n là 3,55kg/kg t ng tr ng, trong khi con lai LW ch tiêu này
2,5kg/kg t ng tr ng. Tính tr ng này

c quan tâm ch n l c và có xu h

t
ng

ngày càng gi m.
V ph

ng di n sinh tr

ng và cho th t

l n, m i quan tâm ch y u

t i nhân t di truy n chính là vi c t o ra u th lai. Chính vì v y mà h u h t
àn l n th

ng ph m

các n

c là l n lai. Con lai có u th lai cao h n b

m v t ng tr ng 10% (Sellier và cs, 1998) [25].
Bên c nh gi ng và u th lai, các tính tr ng nuôi v béo, thân th t và
ch t l

ng th t c ng b chi ph i b i m t s gen nh gen halothan, tính nh y

c m stress v i halothan ch y u làm gi m nhanh pH trong c sau khi gi t th t.
i u này làm t ng th t PSE
* nh h

các l n m c h i ch ng stress.

ng c a các y u t ngo i c nh

Ngoài các y u t di truy n, các y u t môi tr
l n

n các tính tr ng sinh tr

ng c ng nh h

ng r t

ng và cho th t c a l n.

+ nh h

ng c a dinh d

Dinh d

ng là m t trong nh ng nhân t quan tr ng nh t trong các nhân

t ngo i c nh, nh h

ng

ng tr c ti p

n kh n ng sinh tr

n kh n ng sinh tr

ng

ng và cho th t

l n.

Trong ch n nuôi chi phí cho th c n chi m 70-80% giá thành s n ph m, do ó
ch tiêu v tiêu t n th c n/kg t ng kh i l

s cao và ng
sinh tr

ng càng th p thì hi u qu kinh t

c l i, qua nghiên c u và th c t cho th y v t nuôi có kh n ng

ng t t do kh n ng

ng hóa cao, hi u qu s d ng th c n cao thì

tiêu t n th c n th p, do ó th i gian nuôi s
/nái/n m. Tiêu t n th c n/kg t ng kh i l

c rút ng n t ng s l a

ng chính là t l chuy n hóa

th c n c a c th . Ch tiêu v tiêu t n th c n và t ng kh i l
t

ng quan ngh ch do ó khi nâng cao kh n ng t ng kh i l

gi m chi phí th c n.

ng có m i
ng có th s


8

M i quan h gi a n ng l
h

ng tr c ti p

nt c

v t m i phát huy
là các nhân t

ng và protein trong kh u ph n là y u t

t ng kh i l

ng.

m b o cân

i dinh d

ng thì con

c ti m n ng di truy n c a nó. Th c n và giá tr dinh d

nh h ng l n

Ngoài ra, ph

nh

ng

n kh n ng s n xu t và ch t l ng th t c a con v t.

ng th c nuôi d

ng c ng có nh h

ng

n kh n ng

s n xu t c a con v t. Khi cho l n n kh u ph n n t do, kh n ng t ng kh i
l

ng nhanh h n, tiêu t n th c n th p h n nh ng dày m l ng l i cao h n

khi l n

c n kh u ph n n h n ch . L n cho n kh u ph n th c n h n ch

có t l n c cao h n l n cho n kh u ph n th c n t do(Nguy n Nghi và Bùi
Th G i, 1995 [12]).
+ nh h

ng c a tính bi t

L n cái, l n

c hay l n

c a c th khác nhau. L n

c thi n
c có kh i l

thi n. Tuy nhiên, nhu c u v n ng l
l n cái và l n

u có t c

phát tri n và c u thành

ng n c cao h n l n cái và

ng cho duy trì c a l n

c

c c ng cao h n

c thi n. M t s công trình nghiên c u khác l i cho r ng l n

c thi n có m c

t ng kh i l

ng cao h n, tiêu t n th c n th p h n

(Campell và cs, 1985 [16]).
+ nh h

ng c a chu ng tr i

C s ch n nuôi và chu ng tr i c ng nh h
và ch t l
sóc nuôi d
kh i l

ng

n kh n ng s n xu t

ng th t. C s ch n nuôi bi u th t ng h p ch
ng àn l n. Thông th

ng th p h n l n

qu n lý, ch m

ng, l n b nuôi ch t h p thì kh n ng t ng

c nuôi trong i u ki n chu ng tr i r ng rãi.

Nghiên c u c a Brumm và Miller (1996) [15] cho th y di n tích
chu ng nuôi 0,56m2/con thì l n n ít h n và t ng kh i l
so v i l n

ng c ng ch m h n

c nuôi v i di n tích 0,78m2/con, n ng su t c a l n

t i a khi nuôi

c thi n

t

di n tích 0,84 - 1m2. Nielsen và cs (1995) [19] cho bi t l n

nuôi àn thì n nhanh h n, l

ng th c n trong m t b a

c nhi u h n


9

nh ng s b a n trong ngày l i gi m và l

ng th c n thu nh n hàng ngày l i

ít h n so v i l n nuôi nh t riêng t ng ô chu ng.
Các tác nhân stress có nh h

ng x u

n quá trình trao

i ch t và s c

s n xu t c a l n, ó là i u ki n chu ng nuôi, kh u ph n n không
b o, ch

nuôi d

i u tr , thay
+ nh h

i kh u ph n n...(Wood, 1986 [26]).
ng c a tu i và kh i l

ng lúc gi t th t. Gi t th t

ng gi t m

ng th t c ng ph thu c vào tu i và kh i

tu i l n h n thì ch t l

ng th t s t t h n do

s t ng lên c a các mô trong giai o n cu i c a th i k tr
không nên gi t th t
m l n, d n
Ch t l

ng thành. Song

tu i quá cao vì l n sau 6 tháng tu i kh n ng tích lu

n t l n c th p và hi u qu kinh t kém.
ng th t l n c ng thay

th phát tri n khác nhau

t ng. Tính t khi sinh ra

i theo tu i gi t th t là do thành ph n c

t ng giai o n. Mô c phát tri n r t m nh ngay t

khi còn r t nh nh ng t c

trong ó mô x

m

ng, ch m sóc kém, v n chuy n, phân àn, tiêm phòng,

Kh n ng s n xu t và ch t l
l

c

gi m d n, còn mô m t c
n 7 tháng tu i kh i l

tích lu ngày càng

ng l n t ng kho ng 100 l n,

ng ch t ng kho ng 30 l n, mô c t ng 81l n còn mô m t ng

t i 675 l n (Perez, Desmoulin, 1975) [22].
2.1.3. Các ph

th

ng pháp ánh giá kh n ng sinh tr

Sinh tr

ng là quá trình t nhiên c a sinh v t, s t ng lên v kích

c, kh i l

ng , th tích c a t ng b ph n hay c a toàn c th con v t

trong giai o n còn non cho
tr

ng c a l n

ng chính là s t ng tr

nuôi.

n thành th c v th vóc. Th c ch t c a s sinh
ng và phân chia c a các t bào trong c th v t

theo dõi các ch tiêu sinh tr

ng c a v t nuôi c n

nh l

ng chúng

nh k cân b ng cân, o, ... các c quan, b ph n hay toàn c th con v t.
Kho ng cách gi a các l n cân, o, … này ph thu c vào loài v t nuôi và m c
ích theo dõi.


10

ánh giá kh n ng sinh tr ng c a l n th t th ng ánh giá qua các ch tiêu:
- Tu i b t
- Kh i l

u nuôi (ngày)
ng b t

u nuôi (kg)

- Tu i k t thúc nuôi (ngày)
- Kh i l

ng k t thúc nuôi (kg)

- T ng tr ng/ngày nuôi (g)
- Tiêu t n th c n/kg t ng tr ng (kg)
2.2. Th c n, dinh d

ng trong ch n nuôi l n

Bên c nh con gi ng t t, ng
n th c n, dinh d
dinh d

i ch n nuôi còn ph i

ng cho l n b i n u th c n

y

c bi t quan tâm

và cân

i các ch t

ng s t o i u ki n phát huy t i a ti m n ng di truy n

t os n

ph m l n nh t v i m c chi phí cho th c n và giá thành r nh t. Tuy nhiên
i v i t ng con gi ng, t ng i u ki n và giai o n nuôi d

ng khác nhau mà

yêu c u ph i có m t kh u ph n n thích h p.
làm

c i u này, các nhà ch n nuôi nh t là các nhà s n xu t th c n

ph i dày công nghiên c u

làm sáng t vai trò các ch t dinh d ng trong th c n.

2.2.1. Dinh d

ng n ng l

ng

Dinh d

ng n ng l

ng

tiêu hoá c a các ch t dinh d
N ng l
d

ng có nh h

c hi u r ng ó là t ng s n ng l

ng

c

ng trong th c n g m: protein, gluxit, lipit.

ng quy t

nh

n vi c s d ng các v t ch t dinh

ng trong th c n cho phù h p v i t ng loài, gi ng, tu i, ch c n ng s n

xu t. N ng l

ng trong th c n

c s d ng trong các ho t

ng s ng c a

c th và hình thành nên các h p ch t h u c c a t bào và các ch t d ch.
Ch t cung c p n ng l
ngày, gluxit
N ng l
l

ng

ng ch y u là gluxit nh : tinh b t,

m b o t 70-80% nhu c u n ng l
ng

ng, x ... Hàng

ng c a l n.

c sinh ra khi m t phân t h u c b oxy hoá. N ng

c gi i phóng d

i d ng nhi t ho c d l i d

i d ng liên k t n ng


11

ng b c cao

l

trình

s d ng trong quá trình trao

ó, gluxit

i ch t trong c th . Trong quá

c chuy n hoá thành monosacurit, protein thành

axitamin.lipit thành glyxerin và axit béo, nh ng s n ph m phân gi i ó cu i
cùng

xác

c oxy hoá thành CO2 + H2O và gi i phóng n ng l
N ng l

ng ch a trong th c n

c g i là n ng l

nh khi

t cháy v t ch t trong thi t b

ng.
ng thô (GE)

o calo. N ng l

ng thô c a m t

thành ph n th c n ph thu c vào t l Cacbonhidrate, ch t béo và l

có trong th c n. Tuy nhiên n ng l
ra ngoài.

l n, n ng l

ng

m

ng ch a trong th c n b th i m t ph n

ng thô trong kh u ph n tr

th i ra ngoài qua phân s cho n ng l

c

i n ng l

ng thô b

ào

ng tiêu hoá (DE).

DE = GE( n vào) - GE(th i ra)
T l tiêu hoá n ng l

ng trong kh u ph n s t ng khi kh i l

ng c

th t ng do s phân gi i Cacbonhidrat ch a tiêu hoá trong ru t già t ng lên
(Noblett và Shi, 1993) [20].
N ng l
d ng khí và

ng trao
n

i (ME) là n ng l

c ti u. S m t n ng l

máy tiêu hoá c a l n) th

ng tiêu hoá tr
ng

ng không

b o s ho t
i
dinh d

c tính

ng m t

d ng khí (khí sinh ra trong b

ng b ng 0,1% -3% n ng l

(Noblett và c ng s , 1989; Shi và Noblett, 1993) [21]. L
th

i n ng l

n vì quá nh và khó o l

ng tiêu hoá (DE)
ng n ng l

ng. N ng l

ng này
ng

ng c a các c quan b ph n trong c th . Ph n n ng l

c s d ng cho nhu c u duy trì thì liên quan
ng, ph n còn l i là ph n n ng l
Nhu c u n ng l

n vi c h p th các ch t

c dùng

ch t o s n ph m.

c bi u th b ng

nv

ME (kcal/kg th c n h n h p), các v t ch t khác

c bi u th b ng

nv

nh

nl

i v i gia súc th

ng trao

ng

ph n tr m. Hàm l

ng

ng

m

ng n ng l

ng trong kh u ph n n có nh h

ng th c n thu nh n c a l n. L n s

ng quy t

n nhi u th c n v i hàm


12

l

ng n ng l

l

ng cao.

ng th p và ng

c l i n ít v i th c n v i hàm l

Nhi u nghiên c u cho th y: l n nuôi th t t 15kg tr lên
t do trong ngày, m t

n ng l

ng trong kh u ph n n s

th c n tiêu th . L n s t bù cho vi c t ng, gi m m t

ng n ng

c n ch

i u ch nh l
n ng l

ng

ng trong

kh u ph n n b ng cách t ng, gi m l

ng th c n vào. Trong kho ng gi i h n

l

ng n vào.

ng bù này bình th

cho n t do, n ng l

ng hoá n ng l
ng n vào th

duy trì, nhu c u n ng l

ng trao

ng g p 3-4 l n nhu c u n ng l

ng cho

i duy trì ME bao g m c n ng l

ng c n

thi t cho các ch c n ng c a c th vào ho t
th
l

ng

c bi u th trên c s kh i l

ng này

c quy

c là kh i l

0,75 (W0,75) nhu c u n ng l

i v i l n nuôi v i ch

ng thi t y u, nhu c u này

ng trao

ng trao

i ch t c a c th , kh i

i c a c th , lu th a s m

ng cho duy trì: 0,5MJDE/kg W0,75 hay

0,475MJME/kg W0,75.
Ng

i ta ã tính

c r ng nhu c u n ng l

ng

t ng h p m t kg

Protein là 69MJ. B n thân m t kg protein ch a 24MJ có ngh a là 45MJ ã
tiêu t n cho quá trình t ng h p. Hi u su t t ng h p

t 35% trong khi ó

chuy n hoá m th c n thành m l n c n tiêu t n 25% n ng l
chuy n hoá

t 75%.

Nhu c u n ng l
t ng tr

ng, hi u su t

ng c a l n ang sinh tr

ng, giai o n sinh tr

-T c

t ng tr

ng, nhi t

môi tr

ng ph thu c vào t c
ng.

ng ngày càng cao, nhu c u n ng l ng ngày càng l n.

- Các giai o n sinh tr

ng khác nhau thì thành ph n thân th t khác

nhau do ó nhu c u c ng khác nhau.
- Nhi t
r ng nhi t

c p n ng l

môi tr

ng có nh h

c th l n là 390C.
ng mà nhi t

ó

ng

n nhu c u n ng l

gi thân nhi t n

ng. Ta bi t

nh thì c n ph i cung

c c th l y t th c n.


13

Trong ch n nuôi l n, ngu n nguyên li u cung c p n ng l
th c n khá phong phú, ngu n n ng l

ng

u tiên ph i k

ng trong

n là

ng và

tinh b t, sau ó là x thô, ch t béo...
2.2.2. Dinh d

ng protein

Theo Tr n C , Nguy n Kh c Khôi (1985) [2], protein là nhóm ch t h u
c có phân t l

ng cao và có ch a nit . Protein

m nhi m nhi u ch c n ng

quan tr ng và là ngu n nguyên li u c u t o nên t bào, men sinh h c, hoóc
môn và kháng th .
Protein nói chung là protein thô
là l

ng Nitrogen x 6,25. S xác

c xác

nh trong th c n h n h p

nh này d a trên th a nh n t l trung bình

c a nitrogen là 16g/100g protein. Protein bao g m các axit amin, mà nh ng
axit amin này là nh ng ch t dinh d
axit amin cho kh u ph n v i kh i l

ng c n thi t. Vì v y vi c cung c p các
ng và t l chính xác s xác

nh

ct

l protein khâ ph n m t cách thích h p. Vi c cung c p nitrogen phi protein
nh URE không em l i l i ích cho l n

c nuôi b ng các kh u ph n thông d ng.

Thành ph n c u t o c b n c a protein là axit amin trong ó

c phân

làm 2 lo i: axit amin thi t y u (không thay th ) và axit amin không thi t y u
(axit amin có th thay th ).
Giá tr c a protein ph thu c vào thành ph n, s l
trong ó, giá tr này khác nhau

ng axit amin ch a

các lo i protein khác nhau.

m b o cân

i và nâng cao giá tr s d ng protein trong kh u ph n gia súc, trong khi
ph i h p ng

i ta chú ý t i s d ng nhi u lo i protein có ngu n g c khác

nhau và b sung các axit amin không thay th t ng h p.
Trong khi tr ng thái sinh lý khác nhau c a c th gia súc luôn t n t i
m t tr ng thái cân b ng gi a hai quá trình t ng h p và phân hu protein.
Khi gia súc còn non, quá trình sinh tr

ng g n ch t v i trao

trong c th . Quá trình ó tuân theo m t quy lu t nh t

i protein

nh. Con v t càng non,


14

i ch t càng m nh thì quá trình tích lu protein càng l n. Khi con v t

trao
tr

ng thành thì tích lu protein gi m d n,

ng th i n ng l

ng protein trong

c th c ng gi m theo, gia súc càng l n t ng h p protein cung c p cho chúng
càng t ng. Tuy nhiên, n u tính theo 1kg kh i l
gi m theo s t ng lên c a kh i l
Nh v y

ng c th thì nhu c u protein

ng.

i v i gia súc non càng cho n

y

, cân

nhiêu thì chúng càng l n nhanh b y nhiêu. Khi gia súc tr

i protein bao

ng thành cho n

nhi u protein là lãng phí. Chính vì v y mà trong ch bi n th c n cho l n,
ng

i ta c n c vào t ng giai o n nuôi mà có t l protein thích h p. Tuy

nhiên n u l n non n quá nhi u v
tr

t quá 25% s không làm t ng t c

sinh

ng mà ch t ng quá trình oxi hoá, làm gi m hi u qu l i d ng protein và

làm t ng hàm l
V ch t l

ng urê trong n

c ti u.

ng protein: nh chúng ta ã bi t, trong protein có ch a 20

lo i axit amin chính nh ng không ph i t t c s

ó

u là thành ph n thi t y u

c a kh u ph n. Theo T Quang Hi n, Phan ình Th m (1995) [9], vai trò c a
axit amin trong c th r t a d ng, nó là thành ph n ch y u c a protein, nhu
c u v protein c a c th th c ch t là nhu c u v axit amin. M t s axit amin

có th t ng h p

c t g c cacbon (ch y u

c chuy n hoá v glucose và

các axit amin khác), và nhóm amino chuy n hoá t các axit amin khác d
th a so v i nhu c u. Nh ng axit amin t ng h p theo ki u này
amin không thi t y u. Các axit amin không
t ng h p

m tt l v a

cho phép

t t ng tr

c t ng h p hay không

c

ng và sinh s n t i u

c

g i là axit amin thi t y u. M c dù c 2 lo i axit amin này
ho t

ng sinh lý và trao

c g i là axit

u c n thi t cho

i, các kh u ph n thông d ng c a l n

các axit amin không thi t y u hay các nhóm axit amin
Nh v y, ph n quan tr ng trong dinh d

u ch a

t ng h p nên chúng.

ng cho l n là các axit amin thi t


15

y u bao g m: arginine, histidine, izoleucine, leucine, lysine, methionine,
phenylalanine, threonine, tryptophan, valine.
bi t

c nhu c u protein c a m t v t nuôi ang sinh tr

ng có th

dùng nhi u bi n pháp nghiên c u nh : gi t m so sánh, thí nghi m cân b ng
nit ... t l protein nào áp ng

c nhu c u thì t l

ó phù h p.

i v i l n choai - v béo, nhu c u axit amin ph thu c vào kh n ng
di truy n v t ng h p protein c th c a gi ng l n. D a trên c s phân tích
axit amin trong mô n c c a l n th t và d a trên th c nghi m, ARC (1981)
xu t: protein c a kh u ph n
axit amin v i hàm l

t m c lí t

ng n u nh protein ó có ch a các

ng nh sau ( v: g/kg protein): Lysine: 70; Methionine +

Cystine:35; Threonine: 42;

Tritophan: 10; Isoleucin: 38; Leucine: 70;

Histidine: 23; Phenylalanine+Tyrosine: 67; Valine: 49 và các axit amin có th
thay th

c: 596 (Fuller, 1987).

2.3. Tình hình nghiên c u trong n

c và trên th gi i

2.3.1. Tình hình nghiên c u trong n

c

Nguy n Quang Linh, (1996) [10] khi nghiên c u nh h
kh u ph n và ph
F1 (

ng th c nuôi d

n n ng su t và ch t l

ng th t l n

i B ch x Móng Cái) cho bi t: Nuôi l n h n ch trong giai o n v béo,

s n ph m thu
M c n ng l

c có t l n c cao h n và ti t ki m

c chi phí th c n.

ng kh u ph n t 3000 – 3100kcal DE là

. M c protein thích

h p kh u ph n l n F1 (
t

ng

ng c a protein

i B ch, Móng Cái) là 170, 150 và 130g/kg th c n

ng ng v i các giai o n sinh tr

ng 12- 35, 36- 65 và 66 – 100kg.

2.3.2. Tình hình nghiên c u trên th gi i
Trên th gi i,
ph

c bi t là

ng th c ch n nuôi ã

t u áng k .

các n

c ch n nuôi phát tri n, v n

c nghiên c u t lâu và thu

v

c nh ng thành


16

Mc. Meekan th c hi n thí nghi m v
nuôi

n n ng su t l n th t nh sau: 2 lô l n

ch

cao và th p trong 16 tu n

nhau khá l n. Sau ó t 2 lô ban
ch

“cao- cao” thì nuôi

theo ch

nh h
ng

ng th c ch n

u v m i m t, nuôi theo 2

u. K t qu là kh i l

ng có chênh l ch

u chia thành 2 lô nh : 1 lô ti p T c cho n

n 24 tu n tu i

t kh i l

“th p- cao” thì 32 tu n tu i m i

t 90kg. Lô còn l i n ch

ng 90kg. Lô còn l i n

t 90kg.

c ng chia thành 2 lô nh . 1 lô ti p T c cho n ch
tu n nuôi

ng c a ph

lô n ch

“th p- th p” thì

th p
n 42

“cao- cao” thì t i 32 tu n tu i c ng

t 90kg.
Clauren, 1975 khi nghiên c u v kh u ph n n h n ch
khi l n n t do cho k t qu t ng kh i l
và

ã có k t lu n:

ng t t h n nh ng t l n c th p h n

dày m l ng cao h n so v i l n n h n ch .
Ch tiêu nghiên c u
T ng kh i l

ng (g/con/ngày)

n t do

n h n ch

862

643

T l n c (%)

52.70

56.80

Dày m l ng (mm)

39

34

17

Ph n 3
IT
3.1.

it

NG, N I DUNG VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

ng và ph m vi nghiên c u

- Hai lo i th c n HOPESTAR và CP

n kh n ng sinh tr

ng c a l n

th t giai o n t 60 – 152 ngày.
3.2. Th i gian nghiên c u
T ngày 20 tháng 12 n m 2014 – ngày 20 tháng 4 n m 2015.
3.3.

a i m nghiên c u
Tr i l n Công ty TNHH Ngôi Sao Hy V ng, Ph Yên – Thái Nguyên.

3.4. N i dung nghiên c u
So sánh nh h
tr

ng c a hai lo i th c n khác nhau

n kh n ng sinh

ng, tiêu t n th c n c a l n th t.

3.5. Ph

ng pháp nghiên c u và các ch tiêu theo dõi

Thí nghi m b trí theo ph
lô 50 con, l n

2 lô

ng pháp chia lô so sánh, g m 2 lô, m i

mb os

ng

tính bi t, quy trình ch m sóc, nuôi d

u v gi ng, tu i, kh i l

ng,

ng và v sinh thú y, ch khác nhau

v kh u ph n n.
B ng 3.1: S
Lô TN

b trí thí nghi m
Lô TN I (CP)

Lô TN II (HS)

(PiDu×Landrace)

(PiDu×Landrace)

50

50

u thí nghi m (kg)

24,66

25,52

Th i gian thí nghi m (ngày)

60 – 152 ngày

60 – 152 ngày

Y u t thí nghi m

HOPESTAR

CP

Di n gi i
Lo i l n
S l
P

Ph

ng (con)

ng th c ch n nuôi

T p trung