Nghiên cứu thực trạng mối tại trường Đại học Công nghệ Thông tin và Truyền thông Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

----------------------------

MA

THÁI NGUYÊN

: Chính quy
Chuyên ngành
Khoa
: 2011 - 2015

Thái Nguyên - 2015


----------------------------

THÁI NGUYÊN

: Chính quy
Chuyên ngành
Khoa
: K43 - NLKH
: 2011 - 2015

-

Thái Nguyên - 2015
I H C THÁI NGUYÊN


L

u khoa h c c a b n thân. Các
s li u và k t qu nghiên c
th

u tra trên th

a hoàn toàn trung

trên các tài li u, n u có gì sai sót tôi xin ch u hoàn toàn trách

nhi m.
Thái Nguyên, ngày

Xác nh n c
ng ý cho b o v k t qu
ch

i vi
(Ký, ghi rõ h và tên)

ng khoa h c

(Ký, ghi rõ h và tên)

ThS. Nguy n Th Tuyên

Ma Th Qu

XÁC NH N C A GIÁO VIÊN CH M PH N BI N
Giáo viên ch m ph n bi n xác nh n sinh viên

a ch a sai sót sau khi H

ng ch m yêu c u

(Ký, ghi rõ h và tên)


i

L IC
B

ct pt

ih

thúc và gi

nk t

c ti n hành th c hi n khóa lu n t t nghi p

i h c, vi c này giúp sinh viên chúng tôi c ng c l i ki n th

ch c

ng và bi t v n d ng lý thuy t vào th c ti n. T

i sinh viên khi ra

ng s có nhi u kinh nghi m ph c v cho vi c hoàn thi

n th c lý lu n
c công

ng.
Xu t phát t

c s nh t trí c

i h c Nông

Lâm Thái Nguyên, Ban ch nhi m khoa Lâm nghi p và nguy n v ng c a b n thân,
tôi ti n hành th c hi

tài: Nghiên c u th c tr ng m i t

ih c

Công ngh Thông tin và Truy
Trong su t th i gian th c hi n khóa lu
tình c a các th y giáo, cô giáo trong khoa, s

cs
ng viên ng h c

bè. Nhân d p này tôi xin bày t lòng bi
- Ban giám hi

nhi t

n

i:

i h c Nông Lâm Thái Nguyên

- Ban ch nhi m khoa Lâm Nghi p
-

ng cùng toàn th cán b

ih c

Công Ngh Thông Tin Thái Nguyên
-

c bi t là s ch b

t

ng d n c a cô giáo ThS. Nguy n Th

tôi hoàn thành khóa lu n này trong th i gian nghiên c u
M c dù b

l c h c t p, nghiên c

và th i

gian còn h n ch nên khóa lu n không th tránh kh i nhi u thi u sót, r t mong nh n

c nhi u ý ki
khóa lu n c

ây d ng c a các th y giáo, cô giáo và các b
c hoàn thi

Tôi xin chân thành c
Sinh viên

Ma Th Qu

b n


ii

DANH M C CÁC B NG

STT

Tên b ng

Trang

B ng 4.1. L ch s phòng tr m i cho các công trình xây d ng t i 24
1

i h c Công ngh Thông tin và Truy n thông Thái
Nguyên

2

3

B ng 4.2. L ch s phòng tr m i cho các c u ki n b ng g trong 26
các công trình xây d ng t

ng

B ng 4.3. Th c tr ng m i xu t hi n và phá h i g trong các công 28
trình xây d ng t

ng

B ng 4.4. Th c tr ng công tác ki m tra phòng tr m i cho các 39
4

5

công trình xây d ng t

ng

B ng 4.5. K ho ch phòng tr m i cho các công trình xây d ng 42
t

ng


iii

DANH M C CÁC HÌNH
STT

Tên hình

Trang

1

Hình 2.1. T m i

trong g

5

2

Hình 2.2. T m

t

6

3

Hình 2.3. M i chúa

8

4

Hình 2.4. M i cánh

9

5

Hình 2.5. M i lính

9

6

Hình 2.6. M i th

10

7

Hình 4.1. M i h i g t
thông Thái Nguyên

8

Hình 4.2. M i h i g t i nhà C1

9

Hình 4.3. M i h i g t i h

10

Hình 4.4. M i h i g t i phòng làm vi c Dãy nhà C1

32

11

Hình 4.5. M i h i g t i phòng hành chính - khu v c kí túc xá

32

12

Hình 4.6. M i phá h i ng m trong các c u ki n g

33

13

Hình 4.7. M i h i g t i khung c a

34

14

Hình 4.8. Hình

15

Hình 4.9. M

ng Công ngh Thông tin và Truy n

24
24
31

ng

ng mui do m i

35

p

t t i khuôn viên kí túc xá

35

Hình 4.10. M t, xén tóc h i g trong các công trình xây d ng t i
ng
Hình 4.11. M i t i v trí b m c

36

19

Hình 4.12. M i g khô h i g trong công trình xây d ng t

Hình 4.13. Di t t m i

37
43

20

Hình 4.14. Phun thu c phòng m i n n

44

21

Hình 4.15. Phun thu c phòng m

44

22

Hình 4.16. Phun thu c phòng m i t i hào móng

16
17
18

23
24

c di t m i hi

ng

i

ng

37

45
49
50


iv

M CL C
L ic

...................................................................................................................i

Danh m c các b ng .....................................................................................................ii
Danh m c các hình.................................................................................................... iii

Ph n 1. M

U .................................................................................................1

tv

....................................................................................................................1

1.2. M

uc

1.3. M c tiêu nghiên c
ac

tài ............................................................................... 2
tài ....................................................................................... 3

tài ....................................................................................................... 3
c t p và nghiên c u ...........................................................3
c ti n ................................................................................3

Ph n 2. T NG QUAN V

NGHIÊN C U ................................................... 4

m sinh h c c a m i h i g ..........................................................................4
2.1.1. T m i ..........................................................................................................4
2.1.2. Th

a m i...........................................................................................6

2.1.3. Hình thái và ch

ng m i ..........................................................7

2.1.4. S

m i..............................................................10

2.1.5. Cách th c xâm nh p c a m i vào công trình.............................................11
2.1.6.

ng c a m t s y u t

n m i........................................12

2.2. Tình hình m i h i g trên th gi i và Vi t Nam ................................................14
2.3. Tình hình nghiên c u m i h i g trên th gi i và

Vi t Nam ........................15

2.3.1. Tình hình nghiên c u v m i h i g trên th gi i......................................15
2.3.2. Tình hình nghiên c u v m i h i g

Vi t Nam ......................................17

2.4. T ng quan v khu v c nghiên c u ........................................................................18

ng và ph m vi nghiên c u ......................................................................... 20
m và th i gian ti n hành ............................................................................. 20


v

3.3. N i dung nghiên c u................................................................................................20
u ........................................................................................20

p tài li u ....................................................................20
3.4.2. P

p s li u.....................................................................21
lý và t ng h p s li u ......................................... 21
m i h i công trình ....................................23

Ph n 4. K T QU NGHIÊN C U ..................................................................24
4.1. L ch s phòng tr m i t

i h c Công ngh Thông tin và Truy n thông

Thái Nguyên ....................................................................................................................... 24
4.1.1. L ch s phòng tr m i cho các công trình xây d ng......................................24
4.1.2. L ch s phòng m i cho c u ki n g trong các công trình ............................. 25
4.2. Th c tr ng m i h i g trong các công trình xây d ng t

ih c

Công ngh Thông tin và Truy n thông Thái Nguyên. ..............................................27
4.3. Kinh nghi m trong phòng tr m i ........................................................................39
4.4. Gi i pháp kh c ph c và k ho ch phòng tr m i t i khu v c nghiên c u..... 41
4.4.1. Gi i pháp kh c ph c tình tr ng m i h i g t i khu v c nghiên c u ..........41
4.4.2. K ho ch phòng tr m i h i g t
Ph n 5. K T LU N VÀ

ng ..........................................41

NGH ..........................................................................51

5.1. K t lu n ......................................................................................................................51
5.2.

ngh ....................................................................................................................... 51

TÀI LI U THAM KH O
PH L C


1
Ph n 1
M

U

tv
M i là m

cb

u, s

t và trong các giá th b ng g . So v i nhi u lo i côn trùng khác m

i s ng

mang tính ch t xã h i cao. Chúng gi vai trò quan tr ng trong chu trình chuy n hóa
v t ch t các h sinh thái t nhiên. M i s ng t p trung và t hình thành m t qu n th
t r ts

i ch t n t

các thành ph

ng c

t. V i s

n, s

nhóm cá th th c hi n các ch
ng

nhi

ng các thành

cao khác nhau chúng th c s là m i nguy h i r t

Bên c

c tính làm t và ho

phân gi i các s n ph m có ngu n g c t xenlulo m
côn trùng gây h

ng tinh vi cùng kh
c xem là m t trong nh ng

nh và cs, 1993) [5].

ng gây h i c a chúng r

ng t cây c i, các công trình xây d ng,

n nh ng v t d n
sinh v t ho

i

a, bàn gh , sách v , v i, len d

ng mau l có th phá h y b t c ch

n n u chúng ta

không có bi n pháp phòng ng a k p th
d

M i là

t c các công trình xây

m n v s phá ho i c a loài m

ph i b ra m

ng kinh phí kh ng l

i

duy trì s a ch a các khi m khuy t mà

m i gây ra. Khi công trình b m i xâm nh p thì không ch các v t li u g , gi y t tài
li u trong các công trình b h y ho i mà ngay c ki n
c p do vi c làm t

a m i.

h ch trán có th làm v n v

m i có m t tuy n d ch ti t ra t

ng vì th

phòng khác t t ng trên xu ng t
hi

xu ng

ki m th

phòng này sang
Loài m i s ng n d t mà

n khi chúng phát tri n v i nhi u cá th và phá

ho i m nh thì m i phát hi n ra. Nhi u v t d ng chi ti t khi b m i xâm nh p nhìn b
ng ch

m

ng không còn

giá tr s d ng b t bu c ph i thay th gây t n h i kinh t cho ch s h u công trình.
Tác h i c a m i không ch

i v i v t li u g mà còn ngay c các máy móc thi t b


2
i. Chúng lu n lách qua các khe nh
ng

tc am

ng m lúc m

cháy n . Có loài m

p nên nh ng thi t b

t làm t thành các

to v i nhi u khoang r ng, khi chúng

t lên nhi u làm n n r ng gây s
n

ng ch p gây

. M i là loài sinh s n r t nhanh

i cánh t các t m

ng thành bay ra và phát tán

ng t
Vi

c có khí h u nhi

b c am

i m n m hoàn toàn trong vùng phân

tt B

m i có th xu t hi n

i. Riêng các vùng núi

nh

nh cao trên 1700m. Chính vì v y loài m

c nhi u nhà khoa h c quan tâm nghiên c u. Nhi
nông nghi p và xây d

p,

tìm ra nh ng bi n pháp x lý nh m gi m

thi u tác h i c a loài côn trùng này.
t

i h c Thái Nguyên cho th y tình hình m i phát tri n

và gây h i di n ra r t m nh là v

ng quan tâm.

i

h c Công ngh Thông tin và Truy n thông Thái Nguyên là m t trong nh ng thành
viên thu

i h c Thái Nguyên.T i nh ng khu gi

kí túc xá, tr m y t
ki

n v i nhi u tài li u, sách v , gi y t và nhi u các c u

c làm b ng g

tri n. M t s

ng, các khoa, phòng ban,

u ki n thu n l i cho loài m
md b m it

ng và phát
ng, lan can, ng d n

c, c u thang, c a ra vào, c a s , t tài li u, các b n hoa, g
nh p tr c ti p t khu v c n
d

i xâm

ng, các c

ng

n, ga ng m t các khu lân c n vào công trình. Xu t phát t th c t
có nh ng d n li u c th cho vi

ti n hành th c hi

xu t các gi i pháp phòng tr m i chúng tôi

tài: Nghiên c u th c tr ng m i t i

i h c Công

ngh Thông tin và Truy n thông Thái Nguyên
1.2. M

uc

tài

Nghiên c u th c tr ng m i h i g trong các công trình xây d ng t i
i h c Công ngh Thông tin và Truy n thông Thái Nguyên, t
vi

xu t các gi i pháp và l p k ho ch phòng tr .

ng
cho


3
1.3. M c tiêu nghiên c
-

tài

c tình hình m i h i g trong các công trình xây d ng t i
i h c Công ngh Thông tin và Truy n thông Thái Nguyên.

-

xu t

c các gi i pháp và l p k ho ch phòng tr t

ih c

Công ngh Thông tin và Truy n thông Thái Nguyên.
tài
c t p và nghiên c u
- Giúp sinh viên rèn luy

tài, làm quen v i các
c hành, phân tích và t ng h p tài li u. Phát

huy tinh th

c l p sáng t o trong h c t p và nghi n c u khoa h c.

- C ng c và h th ng l i các ki n th

t cách v n d ng

sáng t o vào cu c s ng.
- Thông qua tìm hi u th c t v m i và các bi n pháp phòng tr , ghi chép
s là ngu n tài li u tham kh o cho các sinh viên khóa sau và nh

i

ng quan tâm.
c ti n
Vi c th c hi
h ic am

tài s khoanh vùng ho

cm

xâm

i v i các công trình xây d ng thu c khu v c nghiên c u. Phát

hi

nc am

hi n phòng tr v i nh
ph c h u qu , gi m thi u thi t h i t m i t i
và Truy n thông Thái Nguyên.

n pháp di t tr
m i t n công. T

c
n kh c

i h c Công ngh Thông tin


4
Ph n 2
T NG QUAN V

NGHIÊN C U

m sinh h c c a m i h i g

Trên th gi

c trên 2700 loài m i,

c kho ng 106 loài. Gi a các loài ch có s khác nhau v hình thái, v
s

ng cá th , v c u trúc t

M i qu n th

u có s gi ng nhau là chúng s ng qu n th .

u có s phân công theo ch

formosanus shir), t m
công c a m

loài m i nhà (coptermes,

ng thành có trên 10 tri u cá th . Ng

u thi t y

ns t n

tránh nh ng tác h i mà chúng có th gây ra.

2.1.1. T m i
Khác v i nhi u lo

ho

c coi là m

i t m i là m
i

s ng

t. Trong m i t m i tu theo t ng loài, có t

n hàng ch c tri u con.
M

ng làm t

trong thân cây g

t. T m i có c u t o t

n ph c t p. Nguyên li u ch y

xây t là g

c nhào v i

c b t c a m i. Ngoài ra còn th y có s i, c , phân và xác m i
T m i là m t kì công c a xã h i loài m i. V c u trúc t trên xu ng ta th y:
- Phía trên cùng là m t l

t r n ch c dày t 30 - 60cm; trong l p này có

nhi

n cây n

tm

ng cho t .
- Trung tâm c a t là m t khoang r ng hình qu lê. Phía trên khoang có
nh ng c

t gi

ng l

t m ng x p ch ng lên

nhau t o thành nhi u bu

u hòa ti u khí h u và m i th

gi a các l

n c y n m hình bán c

t này ta th y có nhi

n 60 - 70cm có nhi u l gi
tr ng nh b ng h t t

-

g

i. Xen
c t vài

ong. Trên thành có nh ng n m màu

m Basidiomycetes.
có m t kh

t m n to b
i chúa và m i vua .

i. Trong r ng có


5
- Trong t m i còn có nh ng phòng c ch a rác và nh ng khoang b ng
ph

m i con d n nh n th

i th

n.

- Ngoài t chính m t s loài m i còn có t ph . T ph
chuy n gi a t chính v i ngu n th

u ki n b t l i m

ng là tr m trung

u hòa nhi
nt t

, khi g p

n t ph

ng Kim Tuy n,

- Các lo i m i khác nhau thì c u t o t có khác nhau. V

di n ch ng

2008) [10].

m i (di t m i), chúng ta c
+ T m i ch

n v trí t , có th chia làm hai d ng.

trong g

Hình 2.1. T m i

c ta, loài m

trong g

ng g

domesticus). T ch là các hang r

i g

c dích d c trong g , chúng

t ph

ng cát nh

m này có th phát hi n ra chúng. Tuy chúng
sách v , qu

khô

trong g

c n t . Loài này m i t kho ng ba b

phát hi n t và dùng xi lanh tiêm thu c BQG-1 tr c ti p vào t là di

vào
c vào
c n
c.

6
+ T m i có liên h

t và ngu

c

Hình 2.2. T m

t

T t c các loài m i khác khi ki n trúc t

u có nhu c

t ho

c

ngoài t , ph n l n các loài có c u trúc m t h th ng t g m m t t chính và nhi u t
ph

dung n

cs

ng cá th l n, t chính có m i vua và m i chúa, có

nhi u loài t

n 1 - 2m.

H th ng t c

i nh

trong các c u ki
n i v i ngu

a
m hoàn toàn phía trên, song v

ng

c.

iv

r ng c a t m i có

trình nên c n thi t ph i phát hi n t

b n v ng c a công

x lý, kinh nghi

vào mùa xuân, phát hi n th y n
r ng c a t ít

t n n và

i c a nhân dân ta là
ct

ng.

=> Tóm l i tác d ng c a t m

b ov

u hòa khí h

mb o

cu c s ng thích h p cho m i.
2.1.2. Th

am i

Loài m
nghi n nên chúng không nh ng có th g

c các lo i g c ng mà còn c n phá

c c nh ng v t li u b ng plastic.
Ngu n th

a m i ch y u là các s n ph m th c v

ph n quan tr ng nh t là ch

,

,


7

h ir

. Vì v

ng b m i gây

n t cây s

c bi t là vào mùa

ng.
- Th c v t s ng: Nhi u loài m i l y th

khô h n, cây s ng còn cung c

c cho chúng, nh

ch

n và các cây tr ng khác.
- Th c v t khô: Ru t c a loài m

tre n a t t c các s n ph
phá ho

c ch

oc ch bi n t th c v
n ngu n th

y, v

i có th

u b chúng

c qua nhi u lo i v t li u

ng th
móc b

,

m làm nhi u máy

ng theo.
Các lo i m

M

n

ag

thông màu tr ng, trám tr
tl

ng lo i g

tr ng thái khác nhau.

còn t t nguyên; m t s lo i m i

m c. V i k thu t nh m

tiêu di t c n quan

ng thêm các ch

c

sát và l a ch n lo i m i thích h

c cháo ho c các ch t d n d khác.
2.1.3. Hình thái và ch

ng m i

M

i m t t m i t hình thành m t qu n th ,

u tiên là t m
chúng b

u giao ph

i cánh (sau này g i là m i vua và m i chúa nguyên thu )
tr

thành m i non, t m i non sau phân

hoá thành hai lo i hình l n là lo i hình sinh s n và lo i hình không sinh s n.
lo i hình này có th phân chia thành nhi

hai

ng c p.

- 15cm


8
-

Hình 2.3. M i chúa


9

x
-

Hình 2.4. M i cánh

-

h

.

Hình 2.5. M i lính


10

-

Hình 2.6. M i th

2.1.4. S

ình thành t m i

5, 6 và 7

g là khi


11
- 26o

-

- 19h vào

thành

g

2.1.5. Cách th c xâm nh p c a m i vào công trình


12
q

2.1.6.

ng c a m t s y u t

nm i

*

30o

o

o

C) thì

*

- 88


13

* Ánh sáng

sán

* Gió

*

*

l


14

*
món
.

*

2.2. Tình hình m i h i g trên th gi i và Vi t Nam
M

t hi

t cách

t s hóa th ch có t k Oligocen, Eocen, Miocen, có
nh ng hóa th ch phát hi n t k ph n tr ng.Trên th gi i hi
2700 loài m i,

Vi

n 106 loài m

i gây

thi t h i r t l n cho các qu c gia trên th gi
các tài li

quý hi

m i phá ho i thì không th

n kho ng

Vi

c bi

iv i

ch c , các hi n v t b o tàng có giá tr khi b
c giá tr t n th t.

n 80% s nhà c

Trung Qu c nh t là vùng
m i phá h

Hoa 1964).
u tr m i m
kho ng 2,5 t USD/
h p.

th il

các v

th i
tk t


15
c ta, loài m i

ng g p là m i g khô (cryptotermes domestices),

m t s loài m i còn có kh

t t o khoang r

ho i các công trình xây d
tr ng. Tác h i c

u, cây tr ng
iv

- Phá hu

t. M i phá
n nay là r t nghiêm

ng kinh t ch y u là:

v t và các c u ki n g trong công trình

- Phá hu h th

n ng m và các thi t b

- Gây s t lún cho n n móng công trình, v
-M

nt
p th

, ch t cây tr ng
li u nào th ng kê chính th

gây ra không ph i là nh
ch c tri

n

th

i

kh c ph c h u qu m i công trình c n ph i có hàng

s a ch a. M i không nh ng xâm nh p vào nhà tranh, vách n a

mà còn xâm nh p vào nh ng công trình kiên c , bê tông c t thép.
trình, tòa nhà m

t hi n

c nh ng t ng cao nh

kh e tr em, 8 t ng; m i xu t hi n
t ng 4, t

u công
nb ov s c

t ng 11 khách s n Hà N i; nhi

m i gây h i sách v , qu

(Chu Th

và cs, 2006) [9].
Nh

các t

i chi m t kho ng ti n khá l n cho vi c

phòng tr m i m t, b o qu n và gi gìn tài s
ng h c, b nh vi n, khu làm vi c
c, Kho ti
t
m tt

h

c, t nh
n các công trình kiên c to
nh u

h

Công an, các tr m viba thông tin liên l c
các t n th t do m i m t

nhà

và các công trình khác

c a nhân dân.
2.3. Tình hình nghiên c u m i h i g trên th gi i và

2.3.1. Tình hình nghiên c u v m i h i g trên th gi i

Smaethman

Holmgreen

m i

Vi t Nam


16
1921;Grasse,

M.pakistanicus
tro

loài Microtermes pakistanicus
.

M. pakistanicus,
phát

M. pakistanicus
các loài
hi không rõ ràng
M. Pakistanicus

thành synonymMicrotermes pakistanicus

c


17
2.3.2. Tình hình nghiên c u v m i h i g

Vi t Nam

tr

Microtermes pakistannicus
.
Công trình có giá tr nh t v phòng tr m

n nay chúng ta v n áp d ng

là c a tác gi
T nh

a th k XX tr v

nhi

gây chú ý

u cán b c a Vi t Nam tham gia nghiên c u
ng, Nguy

Tuy nhiên, m t m nh v n ch là

nh ng kinh nghi m v phòng ch ng m

m sinh thái sinh h c c a m t s

loài gây h i chính. Nh ng d n li u v c u trúc t m i loài M. pakistanicus trong các
nghiên c u c

n cho r ng loài có c u trúc t n i gi ng v i c u trúc t

c a m t s loài thu c gi ng Macrotermes.
Công trình nghiên c

t là c a Nguy

c Kh m, 1975 v

m i mi n b c Vi t Nam, tác gi mô t v t p tính, c u trúc t , vùng phân b c a 61
loài m i

i M. pakistanicus

mi n b

li u v th i kì giao hoan c a m

c b sung thêm các d n

m xây d ng t và vai trò c a các

ng c p trong t m i.

Nh ng nghiên c u v khu h m i, sinh h c, sinh thái di t m i
u khoa h
c uc a
Thu L

i h c, vi n nghiên
u phòng tr m i - Vi n Khoa H c

c nh ng k t qu nghiên c
c nghiên c u g

sinh thái c a các loài m i h i cây (2007)
t ng quan và chi ti t c a t m i, t p tính ki
Pakistanicus

u

.
m sinh h c,
h ng d n li u m i v c u trúc
ng t c a loài m i M.

cho vi c phòng tr gi m thi u tác h i do chúng gây ra cho