Đánh giá hiện trạng công tác quản lý, thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn và bảo vệ môi trường trên địa bàn thị trấn Xuân Mai – Chương Mỹ – Hà Nội (Khóa luận tốt nghiệp)

Ð I H C THÁI NGUYÊN
TR
NG Ð I H C NÔNG LÂM

TH XUÂN

Tên

tài:

“ ÁNH GIÁ HI N TR NG CÔNG TÁC QU N LÝ, THU GOM, V N
CHUY N VÀ X
TRÊN

LÝ CH T TH I R N VÀ B O V MÔI TR

A BÀN TH TR N XUÂN MAI – CH

NG M - HÀ N I”

KHOÁ LU N T T NGHI P

H

ào t o

IH C

: Liên thông chinh quy

Chuyên ngành

: Khoa h c môi tr

Khoa

: Môi tr

L p

: K9 - KHMT

Khóa h c

: 2013 - 2015

Gi ng viên h

ng

ng

ng d n : TS. Nguy n

THÁI NGUYÊN - 2014

NG

c Th nh

L IC M

N

Th c t p t t nghi p là giai o n c n thi t

i v i m i sinh viên sau khi k t

thúc ph n h c lí thuy t t i tr

ng. Th c t p t t nghi p giúp sinh viên v n d ng ki n

th c và lí lu n ã

tr

do th c ti n

ch c

ng vào th c t

t ra, qua ó giúp c ng c và nâng cao ki n th c ã

làm quen v i môi tr

c trang b ,

ng làm vi c.

Sau th i gian th c t p t i Công ty môi tr
Ch

phân tích và gi i quy t các v n

ng ô th Xuân Mai, t i huy n

ng M , TP. Hà N i

.
hoàn thành t t quá trình th c t p, em xin bày t lòng bi t n t i các th y
cô giáo trong
ch c và t tin trong su t quá trình th c t p.
giúp

và h

c bi t là TS

ng d n em n

ã
.

Em c ng xin g i l i c m n chân thành t i anh
,t o
i u ki n, ch b o

em có th hoàn thành t t

t th c t p.

Trong quá trình th c t p và làm báo cáo còn nhi u sai sót. Em mong các th y
cô ch b o thêm giúp em hoàn thành và
Em xin chân thành c m n!

t k t qu t t h n.


Xuân Mai ...................................................................................................................22
B ng 4.2. Thành ph n CTR theo kh i l

ng c a th tr n Xuân Mai ........................30

B ng 4.3.

a i m t p k t CTR và s l n xe ép rác l y t i trong ngày ...................37

B ng 4.4.

..........42

B ng 4.5.
..............................................................................................43
B
Xuân Mai ...................................................................................................................44

Mai. ...........................................................................................................................46
B ng 4.8. S h dân phân lo i rác th i sinh ho t hàng ngày tr

c khi x lý ...........47

B ng 4.9. Cách th c x lý rác th i sinh ho t c a các h gia ình ............................48


Hình 2.1. S

công ngh x lý ch bi n phân

Hình 2.2. S

tác

Hình 2.3. S

x lý ch t th i r n (

ng Th Kim Chi, 2007) [6]. .........................15

c u t ch c ho t

ng c a doanh nghi p ...................................21

Hình 4.1.

compost ......................................11

ng c a ch t th i r n ...............................................................12

..............33

Hình 4.3. S

........................33

Hình 4.4. S

h th ng tái ch CTR ......................................................................40

Hình 4.5. Bi u

m c

qu
.......................................................................................43

......................................................................................................45

...........................................................................................................46


DANH M C T , C M T VI T T T

T Vi t T t

Ngh a c a t

BVMT

B o v môi tr

CTR

Ch t th i r n

ng

CTRSH
N – CP

Ngh

NQ/T

Ngh quy t trung

QLCTR

Qu n lý ch t th i r n

SXSH

S n xu t s ch h n

TT

Thông t

UBND
VSMT

nh chính ph

y ban nhân dân
V sinh môi tr

ng

ng


L IC M

N
......................................................................................................1
....................................................................................1

1.2.1. M c tiêu ....................................................................................................2
....................................................................................................2
.................................................................................3
................................................................................3
.......................................................................................3
...........................................................................4
.................................................................4
.............................................................................................4
..........................................................................................5
...................8
..............................................................8
2.2.2. Phân lo i ch t th i ....................................................................................9
2.2.3. Các bi n pháp x lý ch t th i .................................................................10
2.2.4. Các y u t quan tr ng nh h

ng

2.2.5. Các y u t

ng rác ......................................................13

2.2.6. Ph

nh h

ng

nl

n quá trình thu gom ch t th i........13

ng ti n và công c thu gom ............................................................13
....16

3:
3.1.

....17
IT

3.1.1.

NG, PH M VI VÀ PH
it

NG PHÁP NGHIÊN C U ...............17

ng nghiên c u .............................................................................17

3.1.2. Ph m vi nghiên c u ................................................................................17
3.1.3. Ph

ng pháp nghiên c u ........................................................................17

3.2. N I DUNG NGHIÊN C U .........................................................................18
......................................................................19


: CÔNG TY MÔI TR

NG

Ô

TH XUÂN MAI ..................................................................................................19
..................................................................................19
4.1.2. N ng l c công ty.....................................................................................20
–
4.1.2.2. S

c c u t ch c ho t

4.1.2.3. Trang thi t b , ph
4.1.2.4. Ch c n ng ho t

4.2. KHÁI QUÁT

C

–

...............20

ng c a doanh nghi p.............................21

ng ti n hi n có ....................................................22
ng ..........................................................................23

I M T

NHIÊN, KINH T

XÃ H I C A TH

TR N XUÂN MAI ...............................................................................................24
....................................................................................24
–

........................................................................26
.............................................................................26
–

....................................................................27

TR N XUÂN MAI ...............................................................................................28

...................28
4.3.1.1 Trên

a bàn các t , khu .......................................................................28

4.3.1.2

i v i các c quan,

n v ho t

ng trên

a bàn ............................29

4.3.1.3

i v i các công trình xây d ng ..........................................................29
29

4.3.2.1 Hi n tr ng kh i l

ng, thành ph n CTR trên

4.3.2.2 Hi n tr ng phân lo i CTR t i ngu n trên

a bàn th tr n ............29

a bàn th tr n ..................32
, V N CHUY N CTR 32

4.4.1 T ng quan h th ng thu gom CTR ..........................................................32
4.4.2 Các lo i CTR
4.4.3 Ph

c thu gom ....................................................................34

ng th c thu gom ..............................................................................34

4.4.4 Hình th c thu gom CTR ..........................................................................36


CTR c a Công ty ...............................................................................................36
4.4.6

a i m t p k t CTR và s l n xe ép rác l y t i trong ngày .....................37

4.4.7 Tác
môi tr

ng c a c a công tác thu gom và v n chuy n CTR Xuân Mai

ng và s c kh e con ng

4.4.8 Phân tích v n

iv i

i .....................................................................37

t n t i c a h th ng thu gom CTR hi n t i ......................38

4.5 HI N TR NG GI M THI U

VÀ

CTR T I TH

TR N ...................................................................................................................39
4.5.1 Hi n tr ng

.....................................................39

4.5.1.1 Hi n tr ng gi m thi u ...........................................................................39
4.5.1.2. Hi n tr ng tái ch CTR........................................................................39
4.5.2.

.........41

4.5.2.1 Hi n tr ng chôn l p CTR .......................................................................41
4.5.2.2. X lý n

c rác .....................................................................................41

..............................................................................42
4.6

,

BVMT TRÊN

A BÀN TH TR N ................................................................49
.......49

4.6.2. Tuyên truy n giáo d c v ý th c c a ng
4.6.3. ào t o cán b qu n lý có trình
4.6.4 Ch

i dân ....................................51

chuyên môn ....................................51

o t ch c th c hi n ........................................................................51

4.6.5 Các gi i pháp khác...................................................................................52
PH N 5: K T LU N, KI N NGH ......................................................................53
5.1. K t lu n ..........................................................................................................53
5.2. Ki n ngh ........................................................................................................54
.......................................................................................55


1

PH N 1

N n kinh t Vi t Nam ang có nh ng b
công nghi p hóa, hi n

i hóa ang di n ra h t s c kh n tr

nhi u chuy n bi n tích c c. Cho
khu ô th l n c a n

c chuy n mình m nh m . Quá trình
ng, b m t xã h i ã có

n nay, nó không ch phát tri n

các thành ph ,

c ta mà ang m r ng ra các huy n lân c n.

v
,

i s ng nhân dân

c c i thi n

áng k . Nh v y, khi n n kinh t phát tri n, tiêu dùng t ng, kéo theo ó s là
nh ng v n

xung quanh nó nh an ninh, chính tr , môi tr

n i c m lên

huy n Ch

ng M hi n nay chính là v n

th i không nh ng ch làm nh h
nó còn nh h

ng tr c ti p

ng

n môi tr

n s c kh e c a ng

ng,

ng… M t v n

ang

rác th i sinh ho t. Rác
n m quan c a huy n, mà

i dân n i ây.

Rác th i sinh ho t phát sinh trong quá trình n, , tiêu dùng c a con ng
c th i vào môi tr
tr

ng d n

n môi tr

ng ngày càng nhi u, v

i,

t quá kh n ng t làm s ch c a môi

ng b ô nhi m.

Ch t th i r n (CTR) ô th

20-30 t n các lo i ch t th i th i ra môi tr
sinh ho t, th

ng, bao g m t t c các lo i ch t th i t

ng m i, d ch v , y t … V i s phát tri n kinh t xã h i ngày càng

nhanh cùng v i s nghi p công nghi p hóa, hi n
gia t ng nhanh chóng c a dân s vì v y l
l n. V i m t l
cùng v i t c

ng ch t th i

tn

c và

ra môi tr

ng ch t th i r n khá l n nh trên và có xu h

c bi t là s
ng ngày m t

ng ngày càng t ng

phát tri n n u không có m t s ph i h p, thu gom không h p lý thì

ch t th i r n s là m i hi m h a
gây ô nhi m môi tr
th

i hóa

ng do l

ng CTR t n

ang phát tri n. Cho nên v n

r n ô th t i th tr n luôn

i v i môi tr

ng nh vi c gây c n tr giao thông,
ng gây mùi hôi, n

c r rác

các ô

qu n lý, thu gom, v n chuy n và x lý ch t th i

c các c p chính quy n và nhân dân quan tâm.


2

tài

Chính vì th
Mai – Ch

c th c hi n v i mong mu n giúp nhân dân th

ng M - Hà N i”

tr n hi u bi t sâu r ng h n v công tác qu n lý ch t th i r n và b o v môi tr
c a chính

a ph

ng mình.

ng

xu t bi n pháp nh m nâng cao hi u qu công tác

qu n lý ch t th i r n, b o v môi tr

ng góp ph n vào s phát tri n b n v ng th

tr n Xuân Mai.

1.2.1. M c tiêu
- Mô t và ánh giá
Xuân Mai,

c hi n tr ng qu n lý CTR sinh ho t trên

xu t m t s gi i pháp

- Gi m thi u l
b o v môi tr

còn t n t i.

ng ch t th i r n phát sinh, th c hi n công tác xã h i hóa trong

ng.

- Nâng cao nh n th c c ng
tr

i v i các v n

a bàn TT

ng v tác h i c a ch t th i r n

b o v môi

ng s ng trong lành.

ánh giá

c tình hình qu n lý CTR sinh ho t t i TT Xuân Mai.

- Ngu n phát sinh CTR sinh ho t trên
- Thành ph n CTR sinh ho t trên
-L

a bàn TT Xuân Mai.

a bàn TT Xuân Mai.

ng phát sinh CTR sinh ho t trên

a bàn TT Xuân Mai.

- Tình hình qu n lý CTR sinh ho t trên
- C c u t ch c c a công ty môi tr
- Ph

a bàn TT Xuân Mai.

ng ô th Xuân Mai.

ng ti n thu gom, v n chuy n CTR sinh ho t trên

a bàn TT Xuân Mai.

- Tình hình phân lo i, v n chuy n và x lý CTR sinh ho t trên

a bàn TT

Xuân Mai.
ho t trên

xu t ph

ng h

ng, gi i pháp ki n ngh trong công tác qu n lý CTR sinh

a bàn TT Xuân Mai.


3

1.
1.
- Áp d ng nh ng ki n th c ã
và môi tr

c h c vào th c t , làm quen v i công vi c

ng m i.

.
1.
.
.


4

2

2
2.1.1 C

ban hành ngày 29/11/2005 và có hi u l c t ngày 1/7/2006.
Ch

ng VI : B o v môi tr

ng ô th và khu dân c

Ch

ng VIII : Qu n lý ch t th i

M t s v n b n pháp lu t v qu n lý ch t th i r n:
C n c vào m c 4 Ngh
ph v vi c quy

nh chi ti t h

nh s 80/2006/ N -CP ngày 09/08/2006 c a Chính
ng d n th c hi n lu t b o v môi tr

ng quy

nh

nh s 59/2007/N -CP ngày 9/4/2007 - Qu n lý ch t th i r n quy

nh

v qu n lý ch t th i
Ngh
v ho t

ng qu n lý ch t th i r n, quy n và ngh a v c a các ch th liên quan

n

ch t th i r n.
Ngh

nh s 174/2007/N -CP ngày 29/11/2007 c a Chính ph quy

phí b o v môi tr
Ngh

ng

i v i ch t th i r n.

nh s 117/N -CP ngày 31/12/2009 c a chính ph v x lý vi ph m

pháp lu t trong l nh v c b o v môi tr
Ngh

nh v

ng;

nh s 23/2009/N -CP ngày 27/2/2009 c a chính ph v x ph t vi

ph m hành chính trong ho t

ng xây d ng kinh doanh b t

ng s n, khai thác,

kinh doanh v t li u xây d ng,qu n lý công trình h t n k thu t, qu n lý phát tri n
nhà và công s ;
Thông t s 13/2007/TT-BXD ngày 31/12/2007 c a B xây d ng v vi c
h

ng d n thi hành m t s s

c a Chính ph quy

i u Ngh

nh s 59/2007/N -CP ngày 09/04/2007

nh v qu n lý ch t th i r n.

Thông t s 121/2008/TT-BTC ngày 12/12/2008 c a B tài chính h
c ch

u ãi và h tr tài chính

i v i ho t

ng

ng d n

u t cho qu n lý ch t th i r n.


5

Quy t
duy t ch

nh s 798/Q -Ttg ngày 25/05/2011 c a Th t

ng trình

ng chính ph v phê

u t x lý ch t th i r n giai o n 2011 – 2020 do Th t

ng

chính ph ban hành.
M t s quy d nh c a thành ph Hà N i v qu n lý ch t th i r n và b o v
môi tr

ng
Quy t

r n

Hà N i
Quy t

thông th

nh s 148/Q -TTg Phê duy t Nhi m v Quy ho ch x lý ch t th i
n n m 2030, t m nhìn

n n m 2050;

nh 11/2010/Q -UBND ban hành Quy

ng trên

a bàn thành ph Hà N i do

nh qu n lý ch t th i r n

y ban nhân dân thành ph Hà N i

ban hành;

Theo báo cáo di n bi n môi tr

ng Vi t Nam 2004, n m 2004, trên c n

c

ã phát sinh 15 tri u t n ch t th i r n (CTR) t nhi u ngu n khác nhau trong ó
kho ng 250.000 t n ch t th i nguy h i. Trên 80% (12.8 tri u t n/n m) là t ngu n
th i sinh ho t, g m h gia ình, nhà hàng, ch và các c s kinh doanh. CTR công
nghi p phát sinh vào kho ng 2,8 tri u t n và CTR t các làng ngh là 770.000 t n.
Do quá trình ô th hoá di n ra m nh m , t l phát sinh CTR sinh ho t ang t ng
nhanh trung bình

t t 0,7-1,0 kg/ng

i/ngày và có xu h

ng t ng

u 10-16%

m i n m.
Tính
lo i

n tháng 6/2007 có t ng c ng 729 ô th các lo i, trong ó có 2 ô th

c bi t (Hà N i và TP. H Chí Minh), 4 ô th lo i I (thành ph ), 13 ô th lo i

II (thành ph ), 43 ô th lo i III (thành ph ), 36 ô th lo i IV (th xã), 631 ô th
lo i V (th tr n và th t ). T ng l
và m t s

ng phát sinh CTRSH t i các ô th lo i III tr lên

ô th lo i IV lên kho ng 6,5 tri u t n/n m (n m 2004: t ng l

ng ch t

th i sinh ho t c a t t c các ô th Vi t Nam là 6,4 tri u t n/n m) [5].
Theo nghiên c u c a B Xây d ng n m 2009, t ng kh i l
sinh c n

ng CTR phát

c n m 2008 vào kho ng 28 tri u t n, trong ó l n nh t là CTR ô th

chi m g n 50%, CTR nông thôn chi m 30%, l
t và làng ngh . D báo t ng l

ng CTR c n

ng còn l i là CTR công nghi p, y
c có th s phát sinh kho ng 43


6

tri u t n vào n m 2015, 67 tri u t n vào n m 2020 và 91 tri u t n vào n m 2025,
t ng t 1,6

n 3,3 l n so v i hi n nay.

Qu n lý ch t th i r n
Qu n lý ch t th i r n bao g m các ho t

ng: phòng ng a và gi m thi u phát

sinh CTR; phân lo i t i ngu n; thu gom, v n chuy n; t ng c
ch ; x lý và tiêu hu . Công tác qu n lý ch t th i r n
ti p c n

c v i ph

ng tái s d ng, tái

Vi t Nam hi n nay còn ch a

ng th c qu n lý t ng h p trên quy mô l n, ch a áp d ng

ng b các gi i pháp gi m thi u, tái s d ng, tái ch (3R)
ph i chôn l p. Ho t

gi m t l ch t th i

ng gi m thi u phát sinh CTR, m t trong nh ng gi i pháp

quan tr ng và hi u qu nh t trong qu n lý ch t th i, còn ch a
ng phân lo i t i ngu n ch a
qui mô nh

c chú tr ng. Ho t

c áp d ng r ng rãi, ch m i

c thí i m trên

m t s thành ph l n nh Hà N i, TP H Chí Minh.

T l thu gom ch t th i

các vùng ô th trung bình

th p nh t là ô th lo i IV (65%),

Hà N i cao h n (90%);

thôn ~ 40-55%. Kho ng 60% khu v c

t kho ng 80-82%,

các i m dân c nông

nông thôn ch a có d ch v thu gom ch t

th i, ch y u d a vào t nhân ho c c ng

ng

chuy n CTR tuy ã t ng d n song v n còn

m c th p, ch y u ph c v cho các

khu v c ô th , ch a v

ng. T l thu gom, v n

n t i các khu v c nông thôn. Xã h i hóa công tác thu gom,

v n chuy n CTR tuy ã
hình thành

a ph

c phát tri n nh ng ch a r ng và ch a sâu, ch y u

c

các ô th l n.

N ng l c trang thi t b thu gom, v n chuy n còn thi u và y u, d n t i tình
tr ng t i m t s

ô th

v n chuy n l i em

ã th c hi n phân lo i CTR t i ngu n nh ng khi thu gom,
chung làm gi m hi u qu c a vi c phân lo i. Tái s d ng và

tái ch ch t th i m i ch

c th c hi n m t cách phi chính th c,

công nghi p, phát tri n m t cách t phát, không

ng b , thi u

qui mô ti u th
nh h

ng và ch

y u là do khu v c t nhân ki m soát. Công ngh x lý CTR ch y u v n là chôn l p
các bãi l thiên không

t tiêu chu n môi tr

qu c không h p v sinh. Các lò
c 50% t ng l

ng v i 82/98 bãi chôn l p trên toàn

t rác ch y u dành cho ngành y t và ch

ng ch t th i y t nguy h i. Vi c ph c h i môi tr

c s x lý CTR còn nhi u h n ch . Tình tr ng
nh còn x y ra, gây ô nhi m môi tr

ng nh h

ng

áp ng
i v i các

ch t th i không úng n i quy
ng

n s c kho c a c ng

ng.


7

Ho t

ng tái ch

Ho t

ng tái ch

nh kim lo i,

ã có t lâu

nh a và gi y

Vi t Nam. Các lo i ch t th i có th tái ch

c các h gia ình bán cho nh ng ng

i thu mua

ng nát, sau ó chuy n v các làng ngh . Công ngh tái ch ch t th i t i các làng
ngh h u h t là c và l c h u, c s h t ng y u kém, quy mô s n xu t nh d n

n

tình tr ng ô nhi m môi tr

ã

ng nghiêm tr ng

m t s n i. M t s công ngh

c nghiên c u áp d ng nh trong ó ch y u tái ch ch t th i h u c thành phân
vi sinh (SERAPHIN, ASC, Tâm Sinh Ngh a) hay viên nhiên li u (Th y l c máy-Hà
Nam) song k t qu áp d ng trên th c t ch a th t kh quan.
Nhìn chung, ho t
th ng, có

nh h

ng tái ch

Vi t Nam không

c qu n lý m t cách h

ng mà ch y u do các c s t nhân th c hi n m t cách t phát.

Hi
6.200
t n/ngày. Vi c x lý, tiêu h y, tái ch CTR hi n ch y u v n d a vào chôn l p t i
bãi rác Nam S n (Sóc S n), Xuân S n (S n Tây), Núi Thoong (Ch
nhà máy x lý rác

C u Di n, Seraphin S n Tây.

c tính, t l thu gom ch t th i sinh ho t
95%, các huy n ngo i thành ch

t 60%; l

t 85-90% và ch t th i nguy h i m i ch
h dân

ng M ) và

các qu n n i thành

ng CTR công nghi p

t kho ng
c thu gom

t kho ng 60-70%. Ph n l n rác t các

c thu gom gián ti p qua xe gom, thùng rác, b rác r i v n chuy n th ng

lên bãi x lý cu i cùng. Tuy nhiên, c ly v n chuy n rác

n

a i m x lý khá xa

(trung bình trên 50km), l i ch a có tr m trung chuy n nên d n

n nhi u b t c p.

M t s ý ki n cho r ng, x lý CTR, ch t th i sinh ho t ang là v n
bách và b c xúc

i v i Hà N i. Hi n t i, h u h t bãi rác c a TP

c p

u s d ng bi n

pháp chôn l p. Tuy nhiên, có t i 85-90% các bãi chôn l p không h p v sinh, có
nguy c gây ô nhi m môi tr
n m c a Hà N i là 12%,

ng cao. Trong khi ó, t c
c bi t t khi

nghi p i ôi v i ô th hóa ã gây áp l c
l

c m r ng, v n
i v i môi tr

ng rác t ng trung bình 15%/n m nh hi n nay,

c a Hà N i s

y

và không còn n ng l c

t ng tr

x lý.

ng GDP h ng
phát tri n công

ng Th

ô. V i kh i

n n m 2020, các bãi ch a rác

8

2.2.
2
Qu n lý môi tr

ng là t p h p các bi n pháp pháp lu t, chính sách kinh t k

thu t, xã h i thích h p nh m b o v môi tr

ng s ng và phát tri n b n v ng kinh t

xã h i qu c gia. Các nguyên t c qu n lý môi tr
ch t l

ng môi tr

ng các ph

ng, các công c th c hi n giám sát

ng pháp x lý môi tr

ng b ô nhi m

d ng trên c s s hình thành và phát triên khoa h c môi tr

c xây

ng. (Nguy n Xuân

Nguyên và cs, 2004) 9
Ch t th i: là v t ch t

th r n, l ng khí

d ch v , sinh ho t ho c t các ho t

c th i ra t s n xu t, kinh doanh,

ng khác (LBVMT, 2005) [12].

Ch t th i r n (CTR): là ch t th i

th r n

kinh doanh, d ch v , sinh ho t và các ho t

c th i ra t quá trình s n xu t,

ng khác. ( 3, ngh

nh 59/2007/N -

CP ngày 09/04/2007 c a chính ph v qu n lý CTR) [13].
Ch t th i r n g m các ch t h u c nh : th c n th a, gi y, carton, nh a, v i,
cao su, g , xác

ng th c v t,…và các ch t vô c nh : th y tinh, nhôm,

li u, kim lo i khác,…(Giáo trình kinh t ch t th i, 2003, Nguy n

t cát, ph
ình H

ng,

NXB Giáo d c) [7].
CTR sinh ho t: là CTR phát th i trong sinh ho t cá nhân, h gia ình, n i
công c ng. [13]
Ch t th i r n công nghi p (CTRCN): là ch t th i phát sinh t ho t
nghi p, ti u th công nghi p. CTRCN có s bi n

il nv

c u t o theo t ng lo i hình công nghi p do v y thông s xác
l

ng công

n

nh, thành ph n,

nh l

ng CTR là s

ng và quy mô c a t ng lo i hình công nghi p.
Ch t th i r n y t nguy h i (CTRYTNH): CTRYTNH là ch t th i có ch a

các ch t ho c h p ch t có m t trong nh ng

c tính nguy h i ti p ho c t

v i các ch t khác gây nguy h i

ng và s c kh e con ng

i v i môi tr

Ch t th i r n xây d ng (CTRXD): là nh ng ph th i nh
bê tông v do ho t

ng phá d , xây d ng công trình…

ng tác

i.

t, á, g ch ngói,


9

Ch t th i r n nông nghi p (CTRNN): là nh ng ch t th i và m u th a th i ra
t ho t

ng nông nghi p. Ch y u là ch t th i h u c .

Thu gom CTR: là ho t

ng t p h p phân lo i, óng gói và l u tr t m th i

CTR t i nhi u i m thu gom t i th i i m ho c c s

c c quan nhà n

c có

th m quy n ch p nh n. [13]
L u tr CTR: là vi c gi CTR trong m t kho ng th i gian nh t
quan nhà n

c có th m quy n ch p nh n tr

c khi chuy n

nh

n ic

n c s x lý. [13]

X lý CTR: là quá trình s d ng các gi i pháp công ngh , k thu t làm gi m,
lo i b , tiêu h y các thành ph n có h i ho c không có ích c a CTR: thu h i tái ch ,
tái s d ng các thành ph n có ích trong CTR. [13]
Qu n lý CTR sinh ho t: là ho t

ng quy ho ch qu n lý,

u t , xây d ng c

s qu n lý CTR sinh ho t. Thu gom, l u tr , v n chuy n, tái ch , tái s d ng và x
lý CTR sinh ho t

gi m ô nhi m môi tr

ng. [10]

2.2.2. Phân lo i ch t th i
Phân lo i ch t th i theo ngu n g c phát sinh
- Rác th i sinh ho t: Phát sinh hàng ngày
nhà ga, tr

các ô th , làng m c, khu du l ch,

ng h c,..

- Rác th i công nghi p: phát sinh trong quá trình s n xu t, các s n ph m ph
th i c a các ho t

ng công nghi p trong các nhà máy, xí nghi p, các khu công

nghi p t p trung.
- Rác th i nông nghi p: là ch t r n phát sinh t các ho t

ng s n xu t nông

nghi p nh : tr ng tr t, b o qu n và s ch nông ph m,…
- Rác th i y t : là ch t th i phát sinh t d ch v y t , thành ph n ch y u là
ch t nguy h i, nh h

ng nghiêm tr ng t i môi tr

ng và s c kho con ng

i.

Phân lo i theo tính ch t nguy h i
- V t ph m nguy h i sinh ra trong quá trình i u tr ng

i b nh…

- Kim lo i n ng: Các ch t sinh ra trong quá trình s n xu t công nghi p có
thành ph n As, Pb, Cd…là m m m ng gây ung th cho con ng

i


10

- Các ch t phóng x : Các ph th i có ch t phóng x sinh ra trong quá trình x
lý gi ng cây tr ng, b o qu n th c ph m… (Nguy n Xuân Nguyên và cs, 2004) 9 .
2.2.3. Các bi n pháp x lý ch t th i
Ph

ng pháp chôn l p

- Ph

h i th

ng pháp chôn l p hoàn toàn: V i ch t th i sinh ho t, công ngh ít

ng

ây là ph

c thu gom, v n chuy n
ng pháp

các ngu n n

n các bãi ch a sau ó

c chôn l p i.

n gi n nh t, r ti n nh ng không v sinh và d gây ô nhi m

c ng m và t n di n tích bãi ch a rác.

- Ph

ng pháp chôn l p có x lý

+ Bãi th m l c (dùng cho ch t th i sinh ho t): Nguyên lý ho t
rác ki u này là
th m h t

ph i có

c

n

c th i t th m và l c qua

a qua tr m x lý, ph

a i m r ng và v trí

+ Ph

t ho c cát, ph n n

ng pháp này r ,

c th i ch a

n gi n song l i yêu c u

ng pháp chôn l p có phân lo i và x lý: Rác th i thu gom v

còn rác h u c

c nghi n.

i v i rác vô c

ch i

c

c em i chôn l p,

làm phân bón.

ng pháp thiêu hu
-

t t nhiên:

pháp này thích h p
tr

ng c a bãi

t bãi chôn l p xa ô th .

phân ra thành rác vô c và h u c ,

Ph

c

ch t th i vào thung l ng

hai dãy núi r i

t, ph

ng

nh ng vùng xa dân c vì khói khí th i d gây ô nhi m môi

ng không khí.
- Lò thiêu hu : Rác tr

c khi

a vào lò

t

PVC

lo i b ho c tái ch rác vô c r n, còn l i

1000

n 1100°C. Ph

ng pháp này s d ng

c phân lo i ra rác h u c và
a vào lò

t duy trì

nhi t

thiêu hu ch t th i r n h u c nh

rác th i sinh ho t, rác th i công nghi p, b nh vi n… nhìn chung lò thiêu hu là
ph

ng pháp s ch nh ng chi phí cao.
Ph

ng pháp sinh h c
- Ph

ng pháp khí sinh h c: ph

(k khí trong i u ki n ng p n

ng pháp này phân hu ch t th i trong các b kín

c). S n ph m ch y u là khí meetan

n ng l ng, thích h p v i x lý các ch t giàu protein (phân ng

i, phân

c t n d ng làm
ng v t,…)


11

- Nuôi giun

t: Nuôi t nhiên và nuôi công nghi p.

+ Nuôi t nhiên: Dùng

x lý bùn c ng và c i t o

t b c màu.

+ Nuôi công nghi p: Làm nhà nuôi giun trong ó có nhi u giàn th gi ng
giun trên n n ph th i h u c .
- Ph

ng pháp phân hu vi sinh: Rác th i

tách ly, nghi n nh ,

c phân lo i, rác h u c

c

há

là phí v n chuy n, tiêu di t

c các lo i vi khu n và vi sinh v t gây b nh, s n

ph m phân bón h u c là phân bón s ch (Hoàng

c Liên và cs, 2003) [8]

Rác thô
Phân lo i

Phân vô c

Nghi n gi m c
Tr n và

o

s c khí
Sàng phân lo i
Tr n ph gia
Vo viên óng bao
Bán
Hình 01. S

công ngh x lý ch bi n phân
(Tr nh Th Thanh 2004)[11]

compost


12

.
Tác

ng c a ch t th i r n
Ch t th i r n có tác

ng l n t i môi tr

rác th i có ch a nh ng ch t

i, trong

c h i, m m b nh gây h i cho chúng ta, mô hình sau

cho th y tác h i c a ch t th i r n
kho con ng

ng và s c kho con ng

i v i môi tr

ng và nh h

ng c a nó

ns c

i.
Ch t th i r n

Con ng

Ô
nhi m
không
khí

Ô
nhi m
th c
ph m

N

i

Ô
nhi m
n c
m t

S gi m ch t l

Ô
nhi m
n c
ng m

Không Khí

t

c

Ô
nhi m
t

Ô
nhi m
n c

Ô
nhi m
th c
ph m

Hô
h p

ng môi tr ng, phát sinh b nh gây h i t i con
ng i, v t nuôi, cây tr ng

Hình 2.2. S

tác

ng c a ch t th i r n

n
u ng

13

2.2.4. Các y u t quan tr ng nh h
Thu d n ch t th i trên
t p vì s “s n xu t” chúng

ng

n quá trình thu gom ch t th i

a bàn thành ph là m t công vi c khó kh n và ph c
nhà dân, các n i công c ng là quá trình x y ra r ng,

m i n i và m i lúc. Do s ph c t p nh v y nên ph i t p trung m t kho n kinh t
l n cho khâu thu d n và v n chuy n. Các y u t

nh h

ng

n quá trình thu gom

ch t th i r n g m:
Y ut
cho xe, ng

a hình (vùng tr ng hay ng p n
i

c khi tr i m a to s gây khó kh n

n i m thu gom)

- Quy ho ch ô th , xây d ng nhà , quy ho ch các khu dân c , các công
trình công c ng,…
-

ng ph : chi u dài, chi u r ng, ch t l

ng c a

ng,…

- Th i ti t: th i ti t nóng, m, m a, gió,…
- Kinh phí: s d ng cho trang thi t b , tr l
- Ph

ng ti n thu d n ch t th i r n: xe, ch i quét, áo b o h lao

- Ý th c, thái
- Quy

nh lu t l v v sinh công c ng: quy

2.2.5. Các y u t
- Khu v c

nh h

ng

nl

ng rác

a lý

- Mùa trong n m
- T n su t thu d n
c i m khu dân c

- Lu t pháp, Quy
- Ý th c c ng
2.2.6. Ph

nh,…

ng

ng ti n và công c thu gom

Công c thu d n rác
- Thùng

ng

c a dân

thùng ch a rác.

-

ng cho công nhân,..

ng rác

nh v n i

rác, quy

nh v


14

ng rác có kích th

Thùng

c khác nhau phù h p v i ngu n th i,

phát tri n, kích th

c c ng nh ch t li u màu s c c a thùng

hoá, có thêm n p

y ch ng ru i nh ng và mùi hôi th i,

rác gia ình ch a

c chu n hoá v ch t l

n

ng rác

các n

c chu n

c ta các thùng

ng và màu s c, th

c
ng

ng là t n d ng các

xô, ch u h ng, th m chí là ch b vào túi nilon.
- Ch i quét rác
Ch i quét rác dùng trong gia ình c ng r t a d ng v kích th
c bán
h n,

các c a hàng a d ng, ch i quét

ng th

Vi t Nam ch y u là ch i tre, cán dài t o cho ng

c ch t li u và

ng làm b ng ch t li u c ng
i quét rác có t th tho i

mái, không ph i khom l ng khi làm vi c.
Bao g m 2 lo i chính là lo i dùng cho gia ình và lo i dùng cho công nhân
quét rác. Lo i dùng cho gia ình có cán ng n, làm b ng nh a ho c kim lo i, lo i
dành cho công nhân quét rác có cán dài, làm b ng kim lo i, c ng và to h n. Lo i
x ng này còn dùng

xúc bùn, cát,…

- Giày, ng, g ng tay, kh u trang, m , qu n áo
Các lo i b o h lao
b i, mùi hôi xâm nh p vào
ph i thu d n các lo i ch t
- Xe

ng này giúp công nhân d n rác b o v da, ng n ng a
ng hô h p.

c bi t quan tr ng

i v i công nhân

c h i nh ch t th i b nh vi n, hoá ch t,…

y tay

các thành ph , th xã, th tr n c a Vi t Nam, các công ty môi tr
ã trang b các xe

y tay có thùng

quét rác thì ph trách m t xe
- Ph

ng rác kho ng 0.5m3. C 2 – 3 công nhân

y tay.

ng ti n v n chuy n rác

Ngày nay các ph
ch rác

ng ô th

ng ti n v n t i nh ô tô, tàu ho , xà lan

c s d ng

n khu x lý, tái ch , bãi th i. Ô tô t i có nhi u lo i khác nhau v tr ng t i,

ki u dáng thi t k , thi t b kèm theo. M t s lo i ô tô ch rác nh : ô tô t i th
g n thùng phía sau

ch rác r i, xe m c,…

ng


15

S d ng các ph

ng ti n ch rác c n

t các yêu c u sau:

- Chi phí th p
- Ph

ng ti n ch rác th i ph i

- C n có nh ng con
-

c che

y

ng dành cho xe ch rác th i

m b o tr ng t i, t c

X lý ch t th i r n
Ch t th i r n mu n x lý ph i qua nhi u khâu trung gian nh : thu gom, t p
k t rác th i,

a

n n i x lý, phân lo i, x lý. Vi c phân lo i rác ngay t i ngu n

s làm công tác x lý
thông th

n gi n h n nhi u, d

i ây là s

x lý ch t th i r n

ng:

H gia ình

D ch v
th ng m i

C quan
tr ng h c

C s s n
xu t

B nh vi n

Ch t th i r n

Thu gom
Phân lo i

Ch t th i không nguy hi m

Ch t th i nguy hi m

X lý
Tái s
d ng

Tái ch

Hình 2.3. S

Ch bi n phân
vi sinh

x lý ch t th i r n (

Ph ng
pháp hóa,
c , lý

Ph ng
pháp t

ng Th Kim Chi, 2007) [6].

Chôn
l p


16

, tuy nhiên quy trình này gây nhi u
t n kém ti n c a do rác th i không

c phân lo i t i ngu n.

2.3
Ý ngh a c a công tác qu n lý, thu gom, v n chuy n và x lý CTR
B o v môi tr

ng ngày nay ã tr thành m t v n

tr ng y u c a m i qu c gia vì nó liên quan

nv n

làm cho
ch

i s ng kinh t

ó là gây áp l c

tn

ang ngày càng c n ki t, ch t l
th c không nh
n

ánh giá s t ng tr

ng 1

tn

c,

ng, ngu n tài nguyên thiên nhiên c a n

ng môi tr

ng c a xã h i ngày càng kém i.

ng v l nh v c QLCTR c ng

góp ph n xây d ng

tn

c ta

c

i

t ra nhi u thách

c góp ph n phát tri n b n v ng

t

c vì v y công tác QLCTR c ng có nh ng ý ngh a c th nh :
-

tr

ô th hóa nhanh, công

c có nh ng kh i s c. Tuy v y nó c ng t n t i h n

i v i môi tr

v i các nhà qu n lý môi tr

vô cùng b c bách và

s ng còn c a nhân lo i. Cùng

v i phát tri n c a khoa h c và công ngh , cùng v i s
nghi p hóa phát tri n là nh ng tiêu chu n

i v i BVMT

ây là công c , tài li u tham kh o giúp các nhà qu n lý, quy ho ch môi

ng hi u qu góp ph n vào s nghi p công nghi p hóa- hi n

i hóa

tn

c i

dôi v i phát tri n b n v ng.
- Cung c p m t c s d li u c a vi c nguyên c u c b n v hi n tr ng
QLCTR qua ó góp ph n BVMT.
-

xu t

ngu n phù h p

c gi i pháp qu n lý thu gom, v n chuy n, phân lo i CTR t i
i v i tình hình phát tri n khu v c, góp ph n nâng cao kh n ng x

lý, chôn l p, tái ch tái s d ng các lo i CTR.
- Cung c p c s khoa h c ph c v cho công tác thu gom, v n chuy n, phân
lo i và x lý CTR ô th .
- Gi i quy t
tr n Xuân Mai.

c bài toán v CTR

nh ng ô th

ang phát tri n nh th


17

3.1.

IT

3.1.1.

it

NG, PH M VI VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

ng nghiên c u

- Nghiên c u v hi n tr ng rác th i sinh ho t trên
(ngu n phát sinh, thành ph n, kh i l

a bàn Huy n Ch

ng M

ng rác ) và hi n tr ng qu n lý c a Huy n

(tình hình thu gom, v n chuy n, x lý…)
3.1.2. Ph m vi nghiên c u
- Trong ph m vi

a bàn th tr n Xuân Mai.

-

5 tháng 5 n m 2014

n ngày 5 tháng 8

n m 2014.
3.1.3. Ph
Ph

ng pháp nghiên c u

ng pháp thu th p tài li u, s li u, thông tin th c p
K th a có ch n l c các tài li u, t li u ã nghiên c u có liên quan

tác qu n lý môi tr
c a

a ph

ng và Tài li u v

n công

i u ki n t nhiên, i u ki n kinh t - xã h i

ng.

- Thu th p thông tin liên quan

n chuyên

qua sách báo, internet: s li u...

- Tài li u v tình hình thu gom và x lý CTR sinh ho t

a bàn nghiên c u.

Ti n hành kh o sát khu v c th c t p
. Tìm hi u nhi m v và tình
hình thu gom, v n chuy n ch t th i r n trên
-

i u tra, kh o sát th c

a th

gom, trung chuy n, x lý CTR sinh ho t trên
- Nghiên c u các
sát môi tr

ng t i m t s

it
trên

a bàn th tr n.
t im ts

i m thu

a bàn TT Xuân Mai.

ng t o rác th i nhi u và

it

ng t o rác ít. Quan

a bàn TT Xuân Mai, ánh giá v m t c m quan.

- L p phi u i u tra m t s h

.