SKKN quản lý biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh ở trường THCS năm học 2015 2016

Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong thời kỳ đẩy mạnh công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở
nước ta hiện nay, Đảng và Nhà nước rất coi trọng công tác giáo dục đạo đức
học sinh. Văn kiện Hội nghị lần thứ II - Ban chấp hành Trung ương Đảng
khoá VIII đã khẳng định: “Muốn tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá
thắng lợi phải phát triển mạnh giáo dục và đào tạo, phát huy nguồn lực con
người, yếu tố cơ bản của sự phát triển nhanh và bền vững, để thực hiện mục
tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng văn minh. Phát triển
nguồn lực con người là phát triển đức và tài,...”. Công tác giáo dục tư tưởng,
đạo đức cho học sinh phổ thông cần được cải tiến và đẩy mạnh, góp phần tích
cực vào sự nghiệp giáo dục toàn diện, hài hoà đáp ứng với yêu cầu mới của xã
hội. Sinh thời Chủ Tịch Hồ Chí Minh đã từng căn dặn: “Vì lợi ích mười năm
trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người”. Sự nghiệp trồng người lại đang
được đặt ra những thử thách lớn lao trong giai đoạn hiện nay. Mục tiêu chiến
lược phát triển giáo dục giai đoạn 2001-2010 ở nước ta đã khẳng định: “Để
hoàn thành sứ mệnh của mình đối với đất nước, giáo dục phải đào tạo những
con người phát triển toàn diện, yêu nước, có lý tưởng xã hội chủ nghĩa, góp
phần tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, có lòng
ham hiểu biết và năng lực học tập suốt đời, có tư duy sáng tạo làm chủ khoa
học kĩ thuật hiện đại, có ý thức, năng lực hợp tác, có tinh thần trách nhiệm với
cộng đồng xã hội, với môi trường tự nhiên, có nếp sống lành mạnh và sức
khoẻ tốt”. Vì vậy trong công tác giáo dục ở nhà trường đòi hỏi phải xem xét
toàn diện để đào tạo những con người vừa có đức vừa có tài, những con người
mới XHCN có tri thức khoa học, hiểu biết xã hội, đồng thời có phẩm chất đạo
đức tốt, có lối sống trong sáng, lành mạnh.
Tuy nhiên, hiện nay trước sức ép của mặt trái cơ chế thị trường một số
chuẩn mực đạo đức đã ít nhiều mai một. Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học
công nghệ đã mang lại những bước tiến nhảy vọt trên nhiều lĩnh vực. Song nó

cũng có những tác động tiêu cực đến một bộ phận thanh thiếu niên và học
sinh, đặc biệt những thông tin, những hình ảnh phản cảm thiếu văn hoá tràn
lan trên mạng internet cùng với các trò chơi điện tử trên mạng internet, điện
thoại di động ảnh hưởng nguy hại đến tâm hồn trẻ em. Một số học sinh không

1


Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

có mục đích, lý tưởng, hoài bão, sống vị kỷ, thực dụng, lười học tập và lao
động. Thậm chí còn nghiện ngập, trộm cắp, bạo lực trong đối xử, lòng nhân ái
giữa người với người bị giảm sút. Mặt khác, một số gia đình do điều kiện kinh
tế khó khăn phải bươn trải làm ăn nên chưa có điều kiện chăm lo, còn buông
lỏng sự quản lý con cái, phó mặc cho nhà trường. Tất cả những mặt yếu kém
nói trên đã trực tiếp ảnh hưởng đến môi trường cũng như chất lượng giáo dục
đạo đức học sinh hiện nay, do đó công tác giáo dục đạo đức học sinh đang là
vấn đề cần được đặc biệt quan tâm, đòi hỏi các nhà quản lý giáo dục phải kiên
trì mục tiêu, tích cực làm tốt công tác quản lý giáo dục đạo đức trong nhà
trường. Vì vậy, trong những năm qua, bản thân tôi đã cùng ban giám hiệu nhà
trường đã dành nhiều thời gian, công sức để tìm tòi giải pháp nhằm nâng cao
chất lượng giáo dục đạo đức học sinh trong nhà trường. Qua thực tế áp dụng
tại trường THCS đã rút ra “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng
giáo dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN.
Quá trình hình thành và phát triển đạo đức là quá trình tác động qua lại
giữa xã hội và cá nhân để chuyển hoá những nguyên tắc, yêu cầu, chuẩn mực,
giá trị đạo đức xã hội thành những phẩm chất đạo đức cá nhân, làm cho cá

nhân đó trưởng thành về mặt đạo đức, đáp ứng yêu cầu của xã hội. Bản chất
của đạo đức là mang tính lịch sử, xã hội, tính dân tộc và thời đại, tính đặc thù
của cá thể. Giáo dục đạo đức học sinh hướng tới đạt được mục tiêu là làm cho
học sinh thấm nhuần sâu sắc thế giới quan Mác Lê Nin, tư tưởng đạo đức
cách mạng của Hồ Chí Minh, tính chân lý khách quan của các giá trị đạo đức,
nhân văn, nhân bản của các tư tưởng đó, coi đó là kim chỉ nam cho hành động
của mình. Mà cụ thể là thấm nhuần chủ trương chính sách của Đảng, biết
sống và làm việc theo pháp luật, sống có kỷ cương, nề nếp, có văn hoá trong
các mối quan hệ giữa con người với tự nhiên, với xã hội và giữa con người
với con người. Các nhà trường phải biến các nguyên tắc, yêu cầu chuẩn mực
và các giá trị đạo đức xã hội XHCN thành ý thức, tình cảm, hành vi, thói quen
và cách ứng xử của học sinh trong đời sống hàng ngày.
Học sinh THCS ở độ tuổi từ 11 đến 15, đây là thời kỳ chuyển tiếp từ trẻ
em sang người lớn, các em có xu hướng tự khẳng định mình, có ý thức vươn
2


Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

lên làm chủ bản thân. Ở giai đoạn này các em rất ham muốn tìm tòi, phát hiện,
khám phá những điều mới lạ, có nhu cầu về bạn bè, nhưng không muốn bị sự
ràng buộc của gia đình, bố mẹ, thầy cô giáo và những người lớn tuổi. Sự phát
triển sinh lý ở giai đoạn này ảnh hưởng rất nhiều đến tính cách của các em:
Rất dễ bị xúc động, dễ bị lôi kéo, kích động, lòng kiên trì và khả năng tự kiềm
chế yếu. Các em luôn ở trạng thái hiếu thắng hoặc tự ti, dễ đi đến những hành
động thiếu suy nghĩ chín chắn và đôi khi chỉ một chút chủ quan, lơi lỏng của
người lớn cũng dễ dàng dẫn đến những hậu quả khôn lường. Do đó, các thầy
cô giáo, các bậc phụ huynh và mọi tổ chức trong xã hội phải có trách nhiệm
quan tâm sát sao, động viên kịp thời để hướng các em có suy nghĩ và hành

động đúng đắn, giúp các em phấn đấu rèn luyện trở thành con ngoan, trò giỏi.
Nhà trường là tổ chức chuyên biệt thực hiện chức năng giáo dục toàn
diện học sinh. Luật Giáo dục đã xác định mục tiêu của giáo dục phổ thông là
giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các
kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ
nghĩa. Trước mục tiêu đào tạo bồi dưỡng học sinh trở thành những con người
phát triển toàn diện đòi hỏi các nhà trường phải tiến hành đồng bộ các giải
pháp nâng cao chất lượng giáo dục. Đổi mới công tác quản lý, thực hiện đúng
đủ chương trình giáo dục của bậc học, tổ chức các hoạt động giáo dục dưới
nhiều hình thức tạo không khí thi đua sôi nổi, tạo sân chơi bổ ích thu hút đông
đảo học sinh tham gia. Trong đó, đặc biệt chú trọng nhiệm vụ giáo dục đạo
đức học sinh, coi đây là tiền đề cho việc nâng cao chất lượng toàn diện trong
nhà trường. Giáo dục đạo đức học sinh không chỉ dừng lại ở việc truyền thụ
tri thức đạo đức mà phải tăng cường rèn luyện kỹ năng ứng xử của học sinh
trong mối quan hệ giữa người với người, với tự nhiên, với xã hội và phải được
thể hiện thành tình cảm, niềm tin và hành động thực tế của học sinh. Quá trình
giáo dục đạo đức không chỉ bó hẹp trong các giờ lên lớp mà được thể hiện
thông qua tất cả các hoạt động trong nhà trường, trên cơ sở truyền thụ tri thức
văn hoá mà hình thành thái độ, niềm tin và phẩm chất đạo đức cần thiết cho
học sinh, thông qua dạy chữ để dạy người. Giáo dục đạo đức học sinh phải
được thực hiện thống nhất về nội dung, về phương pháp và có kế hoạch. Việc
giáo dục đạo đức học sinh phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, ở mọi

3


Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

lúc, mọi nơi và có sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng giáo dục trong và

ngoài nhà trường, trong đó tập thể sư phạm nhà trường giữ vai trò chủ đạo.
II. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC CHỈ ĐẠO NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH.
“Đổi mới công tác quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục” là chủ đề
của năm học được Bộ Giáo dục và Đào tạo xác định từ năm học 2009 - 2010
và duy trì xuyên suốt trong những năm học vừa qua. Cùng với kết quả của các
cuộc vận động "Hai không"; "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh"; "Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng
tạo" và phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực" đã và đang tạo sự chuyển biến cơ bản về chất lượng, hiệu quả giáo dục
trong các nhà trường. Mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học
sinh được các cấp quản lý giáo dục xác định trước tiên là nâng cao chất lượng
giáo dục đạo đức. Các nhà trường chú trọng các giải pháp tăng cường nền
nếp, kỷ cương. Thông qua các hoạt động để giáo dục đạo đức rèn luyện tác
phong, ý thức tổ chức kỷ luật cho học sinh. Giáo dục tình cảm lành mạnh
trong sáng, thương yêu giúp đỡ bạn bè, kính trọng thầy cô giáo; xây dựng và
rèn luyện ý thức tự giác trong học tập, tự đánh giá bản thân và trong hoạt
động cùng cộng đồng xã hội. Chất lượng giáo dục đạo đức học sinh đã có
những chuyển biến tích cực. Nhiều học sinh đã vượt lên khó khăn trở thành
những tấm gương tiêu biểu về tinh thần vượt khó học giỏi. Nhiều việc làm
nhân nghĩa của học sinh thể hiện tình thương yêu đùm bọc con người, chia sẻ
khó khăn, giúp đỡ người nghèo, người tàn tật,...Tuy vậy, thực tế trong nhà
trường hiện nay, vẫn còn những học sinh chưa chăm ngoan. Hiện tượng học
sinh nghỉ học không có lý do, bỏ giờ, không học bài cũ, không ghi chép bài
trong giờ học vẫn xảy ra, thậm chí còn tái phạm nhiều lần. Điều đó chứng tỏ,
học sinh chưa có ý thức tự giác chấp hành nội quy nhà trường, chưa xác định
đúng đắn nhiệm vụ học tập và rèn luyện của người học sinh hơn thế nữa đây
là biểu hiện coi thường kỷ cương nền nếp, coi thường kỷ luật, thiếu tôn trọng
thầy cô giáo. Trong đội ngũ vẫn còn có thầy cô bị nhà trường nhắc nhở phê
bình về việc chậm giờ, quên giờ. Vẫn còn có thầy cô chưa quan tâm yêu

thương và gần gũi với học sinh, còn dùng hình thức trách phạt, quát mắng học
sinh khi các em vi phạm gây tâm lý ức chế, chán nản trong học sinh. Đa số

4


Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

các thầy cô giáo chỉ mới quan tâm đến việc truyền thụ tri thức chứ chưa quan
tâm giáo dục đạo đức và rèn kỹ năng sống cho học sinh, họ cho rằng đó là
nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm nên trong các giờ học chưa gần gũi, quan
tâm uốn nắn những vi phạm của học sinh. Đổi mới phương pháp dạy học và
giáo dục còn chậm, tổ chức giờ học còn đơn điệu chưa khoa học, chưa phát
huy được tính chủ động, tích cực, sáng tạo của học sinh.
Đoàn - Đội đã duy trì công tác xây dựng và đánh giá nền nếp học sinh.
Song sự phối hợp giữa Tổng phụ trách đội và giáo viên chủ nhiệm chưa chặt
chẽ và thường xuyên nên những vi phạm của học sinh xử lý chưa kịp thời.
Các hoạt động tập thể, hoạt động ngoài giờ lên lớp nội dung nghèo nàn chưa
thực sự lôi cuốn học sinh tham gia. Bên cạnh đó, một bộ phận phụ huynh
chưa quan tâm đến việc học và rèn luyện của con em, còn ỷ lại và phó thác
cho nhà trường, chưa có sự đấu mối thường xuyên với giáo viên chủ nhiệm và
nhà trường để tìm ra sự đồng thuận trong giáo dục học sinh.
Thực tế chất lượng giáo dục đạo đức trong nhà trường những năm qua
tuy đã được nâng lên song chuyển biến còn chậm. Trong năm học 2013 –
2014, hàng tuần tỷ lệ học sinh đi học chuyên cần chỉ đạt 93%, kết quả xếp
loại hạnh kiểm của 306 học sinh cuối năm đạt được:
Loại tốt
Loại khá
Loại TB

Loại Yếu
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
2013-2014 306 201 65,7
74
24,2
25
8,2
6
2,0
Toàn trường vẫn còn 6 học sinh hạnh kiểm yếu, 25 học sinh hạnh kiểm
trung bình. Có 4 học sinh vi phạm đánh nhau, có 2 học sinh vô lễ với thầy cô
giáo, 8 lượt học sinh vi phạm kỷ luật Hội đồng kỷ luật nhà trường đình chỉ
học tập từ 3 ngày đến 1 tuần.
Nguyên nhân của những kết quả trên có một phần của công tác chỉ đạo,
trong nhà trường chưa có nhiều biện pháp ngăn chặn những vi phạm của học
sinh và khuyến khích học sinh tích cực học tập và rèn luyện. Việc phân công
giáo viên giảng dạy hoạt động ngoài giờ lên lớp còn gắn với giáo viên chủ
nhiệm nên những giờ dạy hoạt động ngoài giờ lên lớp chưa có hiệu quả. Giáo
viên chủ nhiệm chưa nhiệt tình, sát sao với lớp chủ nhiệm, sinh hoạt 15 phút
đầu giờ không có mặt chỉ đạo thường xuyên còn phó mặc cho cán bộ lớp. Đội
ngũ giáo viên nhà trường chưa đều tay trong công tác giáo dục đạo đức học
sinh, chưa có yêu cầu cao đối với học sinh trong từng giờ học. Việc phối hợp
Năm học

HS

5


Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

giữa giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, Tổng phụ trách đội và phụ
huynh trong giáo dục học sinh hiệu quả còn thấp nên những vi phạm của học
sinh nắm bắt cũng như xử lý chưa kịp thời.
III. GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. Tập trung chỉ đạo cán bộ, giáo viên chú trọng công tác giáo dục đạo
đức học sinh.
Nhà trường là nơi tổ chức các hoạt động giáo dục, hình thành và phát triển
toàn diện ở học sinh trên tất cả các mặt đức, trí, thể, mỹ. Mỗi thầy, cô giáo
cũng như tập thể sư phạm là những “Người thầy tổng thể” thực hiện nhiệm vụ
điều khiển có chủ đích, có kế hoạch trong quá trình hình thành và phát triển
nhân cách học sinh. Giáo viên trường trung học cơ sở giữ vai trò chủ động
trong mọi hoạt động, thông qua giảng dạy để giáo dục học sinh lòng nhân ái,
mang bản sắc con người Việt Nam: Yêu quê hương đất nước, công bằng bác
ái, có ý thức về bổn phận của mình đối với người thân, đối với bạn bè, cộng
đồng,…Do vậy nhà trường, mỗi thầy cô giáo phải đề cao nhiệm vụ “dạy
người”, chú trọng nâng cao trình độ mọi mặt, xây dựng uy tín người thầy và
thực hành hiệu quả phương pháp giáo dục nêu gương trong giáo dục đạo đức
cho học sinh. “Mỗi thầy cô giáo là tấm gương sáng cho học sinh noi theo” bởi
tác phong, cử chỉ, lời nói của thầy đều có ảnh hưởng và tác động trực tiếp đến
hiệu quả giáo dục đạo đức học sinh.
Để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh, nhà trường đã chú ý

và tập trung quán triệt về mặt nhận thức tư tưởng cho cán bộ, giáo viên ngay
từ đầu năm. Mọi thành viên trong nhà trường đều phải nâng cao ý thức trách
nhiệm trong công tác giáo dục đạo đức học sinh, phải hiểu rằng giáo dục đạo
đức là một nhiệm vụ quan trọng đặt nền tảng cho việc nâng cao chất lượng
giáo dục toàn diện, góp phần hoàn thành nhiệm vụ chính trị của nhà trường
trong mỗi năm học. Cụ thể những yêu cầu đối với giáo viên đó là:
- Tìm hiểu, nắm vững đặc điểm tình hình của nhà trường, địa phương,
môi trường giáo dục. Xác định rõ những yếu tố thuận lợi và những yếu tố bất
lợi ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục đạo đức ở nhà trường như: Điều kiện
gia đình học sinh, sự quan tâm chăm lo và phối hợp giáo dục giữa gia đình và
nhà trường, tình hình các tai tệ nạn xã hội ở địa phương,…Từ đó tìm biện

6


Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

pháp ngăn ngừa các tác động xấu và chủ động phối hợp các tổ chức trong và
ngoài nhà trường phòng chống các tệ nạn xã hội thâm nhập học đường.
- Nắm vững đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, đặc điểm từng lớp, từng học
sinh, những biểu hiện vi phạm chuẩn mực đạo đức,… để có biện pháp hợp lý
trong xử lý các tình huống sư phạm. Vừa khéo léo, mềm dẻo nhưng cũng phải
cương quyết, cứng rắn đúng lúc, đúng đối tượng. Bởi vì, cùng một vi phạm kỷ
luật nhưng ở học sinh này phải nghiêm khắc, phải phê bình trước tập thể lớp
thậm chí phê bình dưới cờ nhưng ở học sinh khác chỉ cần nhắc nhở riêng vẫn
có hiệu quả. Tránh tình trạng áp đặt, cứng nhắc, làm tổn thương học sinh, vì
như vậy sẽ làm các em chán nản, tự ty, có trường hợp học sinh còn chống đối
lại hay tỏ thái độ bất cần khi giáo viên chưa khéo léo trong xử phạt học sinh.
- Mỗi cán bộ, giáo viên phải không ngừng học tập, tu dưỡng để tự hoàn

thiện nhân cách của mình, phải thương yêu, tôn trọng và tin tưởng học sinh,
có ý thức trách nhiệm về mọi hành vi ngôn ngữ, cử chỉ của mình đối với học
sinh và đồng nghiệp. Mỗi thầy cô giáo phải là một tấm gương về đạo đức cho
học sinh noi theo. Tác phong chững chạc, mô phạm trong nói năng giao tiếp,
gọn gàng trong ăn mặc là tấm gương cho học sinh soi chiếu. Cử chỉ nhã nhặn,
lịch sự, thân thiện của thầy cô đối với học sinh sẽ được các em học tập và
thực hành trong giao tiếp trong tập thể lớp, với bạn bè, thầy cô. Sự gương
mẫu của người thầy đó còn là phong cách làm việc nghiêm túc, khoa học, sự
công bằng trong đánh giá các em, khen chê thoả đáng, đúng mức. Có thể nói
sự gương mẫu của thầy cô có tính thuyết phục rất lớn đối với học sinh. Những
chuẩn mực đạo đức hiển hiện ở thầy cô sẽ là kết quả cần đạt được trong quá
trình rèn luyện của người học sinh và hơn thế nữa chính sự gương mẫu của
người thầy còn tạo nên uy tín của chính người thầy trước học sinh, tạo dựng
niềm tin trong học sinh. Đương nhiên nếu thầy chưa gương mẫu chắc chắn sẽ
không có uy tín đối với học sinh và hiệu quả giáo dục mà đặc biệt là giáo dục
đạo đức học sinh sẽ thấp.
- Xây dựng mối quan hệ thầy – trò gần gũi, thân thiện. Thái độ cởi mở,
thân thiện, tình cảm thương yêu học sinh của thầy cô làm cho học sinh tin
tưởng, yên tâm và gần gũi với thầy cô hơn. Đây chính là điều kiện thuận lợi
giúp thầy cô tìm hiểu và chia sẻ với những hoàn cảnh hay những khó khăn mà
học sinh đang mắc phải. Từ đó uốn nắn và giúp đỡ học sinh khắc phục khó

7


Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

khăn hay sửa chữa sai lầm khuyết điểm của các em. Luôn khuyến khích học
sinh tham gia phát biểu, trình bày những suy nghĩ của mình khi đứng trước

thầy cô. Tạo cơ hội để các em phát huy năng lực độc lập sáng tạo, rèn luyện
kỹ năng giao tiếp, ứng xử và thực hành các hành vi đạo đức trong tập thể,
trong quan hệ với bạn bè, với thầy cô. Trên cơ sở thầy thương yêu trò – trò
tôn trọng thầy, người thầy phải coi học sinh như người bạn, phải biết trân
trọng, khích lệ những cố gắng của học sinh làm cho bản thân học sinh đó
vươn lên hơn nữa.
- Thầy, cô giáo phải tăng cường giáo dục kỷ cương, nền nếp cho học
sinh ở mọi lúc, mọi nơi. Những nội quy, quy chế trong nhà trường, trong lớp
là những yêu cầu bắt buộc đòi hỏi học sinh phải tuân theo. Mỗi thầy, cô giáo
phải có trách nhiệm tuyên truyền, hướng dẫn học sinh thực hiện. Khi học sinh
vi phạm, dù nhỏ cũng không nên bỏ qua, tuỳ vào mức độ vi phạm mà giáo
viên phê bình, phê phán những khuyết điểm của học sinh đúng mức, tuyệt đối
không xúc phạm, xỉ nhục học sinh. Khi xử phạt cần làm cho học sinh thấy rõ
sai lầm, khuyết điểm, phải có thái độ nghiêm khắc và yêu cầu bắt buộc sửa
chữa khuyết điểm đối với học sinh đồng thời phải theo dõi, động viên và giúp
đỡ học sinh sửa chữa khuyết điểm.
2. Nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm.
Giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường phổ thông là người thay mặt Hiệu
trưởng quản lý toàn diện một lớp học. Giáo viên chủ nhiệm là nhân vật trung
tâm, hạt nhân trong mối quan hệ thầy trò, là linh hồn của lớp, tập hợp và đoàn
kết học sinh trong một tập thể. Giáo viên chủ nhiệm có vai trò tổ chức mọi
hoạt động lao động, học tập trong và ngoài giờ của học sinh; cố vấn cho học
sinh xây dựng lớp học thành tập thể đoàn kết vững mạnh, phát huy khả năng
tự giác, tự quản của học sinh nhằm giáo dục học sinh một cách toàn diện.
Giáo viên chủ nhiệm phải nắm vững kế hoạch giảng dạy, giáo dục lao động
hướng nghiệp của nhà trường để triển khai đến lớp, phải hiểu rõ từng đối
tượng học sinh trong lớp, có phương pháp giáo dục thích hợp, nhất là với
những em đặc biệt. Nhận định, đánh giá chính xác chất lượng giáo dục đạo
đức và phối kết hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài trường để nâng
cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh.

8


Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

Từ nhiệm vụ, vai trò quan trọng của giáo viên chủ nhiệm và những ảnh
hưởng trực tiếp của giáo viên chủ nhiệm đến chất lượng giáo dục đạo đức học
sinh nên để nâng cao chất lượng đạo đức học sinh, nhà trường đã chú trọng
các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm.
2.1. Phân công giáo viên chủ nhiệm lớp:
- Chọn giáo viên chủ nhiệm là những giáo viên giỏi về chuyên môn, có
uy tín với học sinh và đồng nghiệp. Ưu tiên chọn những giáo viên có thâm
niên công tác, có kinh nghiệm trong việc tổ chức lớp và tổ chức các hoạt động
xã hội. Những giáo viên giảng dạy tốt, biết tổ chức điều hành hoạt động của
lớp, có nhiều kinh nghiệm trong việc xử lý hợp lý các tình huống sư phạm, có
uy tín trước học sinh là mấu chốt quyết định sự thành công của người giáo
viên chủ nhiệm lớp. Thực tiễn đã cho thấy, khi phân công những giáo viên
này làm chủ nhiệm thì chất lượng giáo dục toàn diện của lớp chủ nhiệm khá
tốt, học sinh tự giác hơn trong việc thực hiện nội quy, quy định của nhà
trường và của lớp.
- Với những tập thể lớp có học sinh chậm tiến, hay vi phạm nội quy
trường lớp thì những giáo viên có kinh nghiệm sẽ hạn chế được những ảnh
hưởng không tốt của một bộ phận học sinh cá biệt và khuyến khích được học
sinh ngoan. Với khối lớp 6, các em mới vào trường còn bỡ ngỡ, mới lạ nhưng
tiếp cận rất nhanh với những cái mới (cả tốt và xấu); khối lớp 9 thì các em đã
quen với thầy cô, đã biết đánh giá chất lượng giảng dạy và công tác của giáo
viên nên ở hai khối lớp này nhà trường đã chọn những giáo viên vững vàng về
mọi mặt làm chủ nhiệm. Phẩm chất, năng lực và uy tín của người thầy sẽ tạo

ra ở học sinh niềm tin, lòng kính trọng đối với thầy cô từ đó tự giác phấn đấu
vươn lên trong học tập và rèn luyện.
2.2. Chỉ đạo công tác chủ nhiệm một cách thống nhất có kế hoạch:
- Nhà trường chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm xây dựng kế hoạch công tác
chủ nhiệm từng tuần, từng tháng và học kỳ theo kế hoạch chung đảm bảo phù
hợp với tình hình thực tế của lớp chủ nhiệm.
Để xây dựng được kế hoạch chủ nhiệm sát với thực tế và chất lượng
đạo đức của học sinh ở từng lớp, ngay từ đầu năm nhà trường đã yêu cầu giáo
viên chủ nhiệm lớp khảo sát tình hình, tìm hiểu để nắm vững các đối tượng
học sinh trong lớp và báo cáo về Ban giám hiệu phân loại học sinh của lớp

9


Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

như: Xếp loại đạo đức năm học trước, học sinh có hoàn cảnh khó khăn (con
hộ nghèo, gia đình chính sách, con mồ côi,…), học sinh thường xuyên thiếu
sự quan tâm chăm sóc của bố mẹ (bố mẹ đi làm ăn xa ở nhà với ông bà hoặc
anh chị). Tìm hiểu, nắm vững các đối tượng học sinh trong lớp chủ nhiệm là
yêu cầu bắt buộc có tính nguyên tắc mà giáo viên chủ nhiệm phải thực hiện để
xây dựng kế hoạch và tìm biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm
của mình. Chỉ khi giáo viên chủ nhiệm có đầy đủ thông tin về điều kiện, hoàn
cảnh của học sinh thì mới có kế hoạch biện pháp giáo dục học sinh hợp lý cho
từng đối tượng, nếu không sẽ dẫn đến tình trạng áp đặt, các em sẽ bị mặc cả,
không khuyến khích được học sinh tự giác, tích cực trong học tập và rèn
luyện.
- Định kỳ vào giữa học kỳ 1, cuối kỳ 1, giữa học kỳ 2 và cuối năm chỉ
đạo cho giáo viên chủ nhiệm tổ chức cho học sinh trong lớp bình xét xếp loại

hạnh kiểm công khai để mỗi học sinh thấy được những tồn tại hạn chế còn
mắc phải từ đó có ý thức rèn luyện trong thời gian tới. Kết quả xếp loại hạnh
kiểm từng lớp được thông báo trong hội hội đồng sư phạm nhà trường, sau
khi tham khảo ý kiến các giáo viên bộ môn được thông báo đến cha mẹ học
sinh thông qua sổ liên lạc.
2.3. Hỗ trợ giáo viên chủ nhiệm nâng cao hiệu quả công tác.
- Hàng tuần trong giờ giao ban, Tổng phụ trách đội nhận xét xếp loại
thi đua các lớp, cụ thể những mặt mạnh và những tồn tại cũng như những
khuyết điểm của học sinh từng lớp giúp giáo viên chủ nhiệm có đầy đủ thông
tin về đặc điểm tình hình của lớp chủ nhiệm trong tuần. Đây là cơ sở giúp
giáo viên chủ nhiệm đánh giá nền nếp của lớp trong tuần trước học sinh một
cách đầy đủ, khách quan. Nhà trường định hướng cho giáo viên chủ nhiệm xử
lý hay phối hợp với Tổng phụ trách, cha mẹ học sinh giải quyết những trường
hợp học sinh vi phạm nội quy của nhà trường.
- Tạo điều kiện cho giáo viên chủ nhiệm có nhiều thời gian tiếp cận lớp
chủ nhiệm, nhà trường đã chú ý phân công cho giáo viên có giờ dạy trong
tuần trên lớp chủ nhiệm nhiều nhất. Vì thế những giáo viên dạy nhiều môn
như Văn - Sử; Văn – Giáo dục công dân; Hoá – Sinh – Công nghệ; Toán – Lý
nhà trường đã phân công dạy ở lớp chủ nhiệm. Khi giáo viên chủ nhiệm có

10


Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

nhiều giờ trên lớp mình chủ nhiệm sẽ nắm bắt tình hình của lớp cụ thể, rõ
ràng và đầy đủ hơn là nghe giáo viên bộ môn phản ánh.
Tăng cường bồi dưỡng, tạo cơ hội trao đổi học hỏi kinh nghiệm giáo
dục đạo đức học sinh cho đội ngũ giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp. Phối

hợp với công đoàn tổ chức các buổi hội thảo như “Nữ giáo viên chủ nhiệm
giỏi”, “Nữ giáo viên với phong trao thi đua xây dựng trường học thân thiện,
học sinh tích cực” đã tạo điều kiện để giáo viên chủ nhiệm được trao đổi học
hỏi những kinh nghiệm hay trong cách ứng xử với học sinh đặc biệt là các
biện pháp giáo dục thích hợp với từng đối tượng, nhất là đối với học sinh cá
biệt; biết phát huy khả năng dân chủ, tự quản của học sinh, coi trọng tự giáo
dục.
3. Nâng cao chất lượng giáo dục ngoài giờ lên lớp và các hoạt động
theo chủ đề, chủ điểm.
Giáo dục đạo đức học sinh là quá trình tác động có mục đích, có kế
hoạch phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, ở mọi lúc, mọi nơi nhằm
hình thành và rèn luyện ở học sinh những kỹ năng ứng xử trong các mối quan
hệ của cá nhân học sinh với tập thể, với mọi người xung quanh. Quá trình
giáo dục đạo đức không chỉ bó hẹp trong các giờ lên lớp mà được thể hiện
thông qua tất cả các hoạt động trong nhà trường. Vì vậy hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp và các hoạt động tập thể theo chủ đề, chủ điểm có vai trò
quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh. Đặc thù
của loại hình giáo dục ngoài giờ lên lớp và các hoạt động tập thể khác có
nhiều nội dung phong phú cập nhật với đời sống chính trị, xã hội, hình thức
giáo dục lại đa dạng, hấp dẫn với lứa tuổi, phạm vi tiến hành rộng rãi không
bị gò ép trong một khuôn khổ nhất định, dễ dàng tạo những khả năng liên kết,
phối hợp các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường. Các hoạt động
ngoài giờ lên lớp được tổ chức theo chủ điểm của tháng học hướng các em
vào các mục tiêu giáo dục. Hình thành được nhu cầu hứng thú, thói quen tốt
trong học tập và trong lao động, cách cư xử có văn hoá hàng ngày ở mọi lúc,
mọi nơi. Củng cố, mở rộng kiến thức, rèn luyện kỹ năng thực hành, bồi dưỡng
năng lực tổ chức các hoạt động thực tiễn. Do đó nếu tiến hành tổ chức tốt các
hoạt động này một cách khoa học, phù hợp với đặc thù tâm sinh lí lứa tuổi các
em thì hiệu quả giáo dục đạo đức học sinh sẽ rất cao.
11

Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

Ngay từ đầu năm học nhà trường đã xây dựng kế hoạch hoạt động cho
cả năm học theo từng chủ điểm, từng khối lớp. Để xác định các hoạt động của
từng chủ đề, từng tháng trên cơ sở thực hiện nghiêm túc chương trình hoạt
động ngoài giờ lên lớp do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định phải căn cứ vào
đặc điểm tình hình của nhà trường, sự kiện lịch sử của đất nước và địa
phương đồng thời xác định các hoạt động trọng điểm gắn với các ngày lễ, các
sự kiện lớn trong tháng.
Nhà trường chỉ đạo thực hiện nghiêm túc nội dung giáo dục hoạt động
ngoài giờ lên theo chủ đề, chủ điểm từng tháng, từng tuần, cụ thể:
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo chủ đề từng tháng:
Chương trình hoạt động theo chủ đề từng tháng được xây dựng thành
các chủ đề giáo dục. Mỗi chủ đề giáo dục gắn với một ngày kỉ niệm lịch sử
trong tháng với nhiệm vụ trọng tâm của từng thời điểm giáo dục trong năm
học. Đó là những mốc thời gian có ý nghĩa lịch sử, mang tính giáo dục cao.
Nhà trường phân công giáo viên có kinh nghiệm và năng lực tổ chức các hoạt
động tập thể giảng dạy trên từng lớp với thời lượng 2 tiết trong tháng để thực
hiện giảng dạy 9 chủ đề trong 12 tháng:
Chủ đề 1: Truyền thống nhà trường (thực hiện ở tháng 9)
Chủ đề 2: Chăm ngoan học giỏi (thực hiện ở tháng 10)
Chủ đề 3: Tôn sư trọng đạo (thực hiện ở tháng 11)
Chủ đề 4: Uống nước nhớ nguồn (thực hiện ở tháng 12)
Chủ đề 5: Mừng Đảng mừng xuân (thực hiện ở tháng 1;2)
Chủ đề 6: Tiến bước lên Đoàn (thực hiện ở tháng 3)
Chủ đề 7: Hoà bình hữu nghị (thực hiện ở tháng 4)
Chủ đề 8: Bác Hồ kính yêu (thực hiện ở tháng 5)

Chủ đề 9: Hè vui khoẻ và bổ ích (thực hiện ở tháng 6;7;8)
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp chung cho các khối lớp:
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp chung cho các khối lớp giúp học
sinh tích luỹ thêm kinh nghiệm hoạt động cho bản thân, phát triển tư duy, khả
năng sáng tạo, trí tưởng tượng và rèn luyện các kĩ năng giao tiếp với mọi
người, với công việc, với môi trường. Các hình thức tổ chức hoạt động này là
tổ chức sinh hoạt tập thể quy mô toàn trường như: Tổ chức thi tìm hiểu, thi kể

12


Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

chuyện, sáng tác tranh, báo tường, Hội diễn văn nghệ, thi đấu thể dục thể
thao. Nhà trường đã xây dựng kế hoạch thực hiện với 6 chủ điểm:
Chủ điểm 1: An toàn giao thông (thực hiện ở tháng 9; 11)
Chủ điểm 2: Nhớ ơn thầy cô
(thực hiện ở tháng 11)
Chủ điểm 3: Nhớ ơn anh Bộ đội Cụ Hồ (thực hiện ở tháng 12)
Chủ điểm 4: Phòng chống ma tuý–HIV/AIDS (thực hiện ở tháng 9;11)
Chủ điểm 5: Tiến bước lên Đoàn
(thực hiện ở tháng 3)
Chủ điểm 6: Thiếu nhi với Bác Hồ
(thực hiện ở tháng 5)
Đây là những hoạt động huy động được đông đảo các tổ chức đoàn thể
tham gia, là hoạt động vừa có tác dụng giáo dục đạo đức truyền thống vừa tạo
sân chơi bổ ích lôi cuốn học sinh tham gia đồng thời cũng là môi trường tốt để
học sinh rèn luyện kỹ năng sống. Tổ chức tốt chủ điểm: Nhớ ơn thầy cô, sẽ
giúp học sinh thấy được công lao to lớn của các thầy cô giáo, những việc làm

thể hiện lòng biết ơn và kính trọng các thầy cô giáo để từ đó học sinh xác định
được nhiệm vụ và bổn phận của người học sinh đối với thầy cô giáo. Tổ chức
cho học sinh viếng nghiã trang liệt sỹ của xã để giáo dục học sinh ý thức tự
hào truyền thống dân tộc, biết giữ gìn và phát huy truyền thống dân tộc. Khi
được tham gia cuộc thi “Nhanh trí thắng cuộc” học sinh được hiểu thêm về
truyền thống nhà trường, các thầy cô giáo, học sinh được mở mang thêm các
kiến thức đã học trong chương trình THCS, hiểu biết thêm về truyền thống
của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh,...
Để nâng cao hiệu quả các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, nhà
trường đã tổ chức hội thảo chuyên đề về giảng dạy môn hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp, tập trung vào qui trình chung tổ chức hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp để các giáo viên có điều kiện trao đổi, học tập kinh nghiệm
tổ chức của các bạn đồng nghiệp. Quan tâm đầu tư mua sắm, bổ sung cơ sở
vật chất: Loa, đài, trống, cờ, mua trang phục cho đội tuyên truyền măng
non,..., phục vụ cho hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để công tác giáo dục
đạo đức học sinh đạt hiệu quả cao.
Chỉ đạo Đoàn - Đội, Tổng phụ trách xây dựng kế hoạch thực hiện
nghiêm túc chương trình rèn luyện đội viên và thực hiện theo 5 Điều Bác Hồ
dạy. Các buổi sinh hoạt dưới cờ đầu tuần đã tổ chức chào cờ theo nghi thức
đội, duyệt nghi thức đội của lớp trực tuần cho các tập thể lớp thực hành nghi
13


Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

thức đội. Các phong trào như “Đọc và làm theo báo Đội”, “Người tốt - Việc
tốt”, “Chăm ngoan học giỏi”, “Ủng hộ bạn nghèo”,..., thực sự đã có tác dụng
lôi cuốn học sinh tham gia học tập và rèn luyện trở thành con ngoan, trò giỏi,
cháu ngoan Bác Hồ.

4. Phối kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong
công tác giáo dục đạo đức học sinh.
Giáo dục đạo đức học sinh cần phải được thực hiện thống nhất về nội
dung, về phương pháp, có kế hoạch và phải được tiến hành thường xuyên,
liên tục, ở mọi lúc, mọi nơi. Nhà trường cần phải quan tâm xây dựng môi
trường giáo dục an toàn lành mạnh nghĩa là làm cho bất cứ ở đâu trong nhà
trường, trong gia đình hay ngoài xã hội, học sinh đều nhận được sự giáo dục
thống nhất. Do đó nhà trường cần phải huy động tối đa sự tham gia của các
lực lượng giáo dục, phối kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội
trong việc giáo dục đạo đức học sinh.
Để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh nhà trường đã chú
trọng phát huy vai trò tham gia của các tổ chức trong nhà trường, cha mẹ học
sinh và các tổ chức đoàn thể ở địa phương:
Chỉ đạo cán bộ giáo viên nhà trường tích cực và chủ động tuyên truyền
đến cha mẹ học sinh các chỉ tiêu kế hoạch năm học, vận động cha mẹ học sinh
cộng đồng trách nhiệm trong việc giáo dục học sinh. Từ việc quan tâm chăm
sóc, tạo điều kiện cho con em tham gia học tập và rèn luyện theo kế hoạch của
nhà trường đến việc quản lý con em ở nhà.
Ngay từ đầu năm, nhà trường đã xây dựng ban đại diện cha mẹ học sinh
của trường với cơ cấu đều cho các lớp (mỗi lớp có 3 đại diện), Ban thường
trực cha mẹ học sinh cùng với Ban giám hiệu xây dựng quy chế và kế hoạch
hoạt động, phối hợp cùng với nhà trường trong việc giáo dục học sinh. Hàng
tháng Ban thường trực cha mẹ học sinh cùng với Ban giám hiệu, giáo viên
chủ nhiệm họp giao ban để nắm bắt các thông tin về học tập, rèn luyện của
học sinh, kịp thời thông báo tới gia đình học sinh để cùng phối hợp giáo dục.
Trong năm học nhà trường tổ chức họp cha mẹ học sinh các lớp 3 lần
vào đầu năm, kết thức học kỳ 1 và cuối năm để cha mẹ học sinh được trực
tiếp nắm những thông tin về kết quả học tập và rèn luyện của con em mình
đồng thời nắm được những biểu hiện tốt, chưa tốt của học sinh trong thời gian
14

Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

học tập trên lớp và trao đổi những biện pháp giáo dục học sinh trong thời gian
ở gia đình. Các giáo viên chủ nhiệm phải có trách nhiệm thông tin đầy đủ,
thường xuyên, kịp thời về tình hình học tập và rèn luyện của học sinh đến Ban
giám hiệu và gia đình học sinh. Đồng thời thường xuyên liên hệ, nắm chắc,
tìm hiểu cụ thể những thông tin phản hồi từ phía phụ huynh học sinh. Từ đó
phối hợp với gia đình để uốn nắn, giáo dục học sinh. Các thông tin của cha
mẹ học sinh như chữ ký, số điện thoại,…, được giáo viên chủ nhiệm cập nhật
trực tiếp từ cha mẹ học sinh ngay từ lần họp cha mẹ học sinh đầu năm có tác
dụng ngăn ngừa học sinh tự viết giấy xin phép nghỉ học để đi chơi, giúp giáo
viên chủ nhiệm và cha mẹ học sinh có thông tin kịp thời khi học sinh mắc sai
phạm, khuyết điểm.
Phốí hợp với Ban công an xã triển khai thực hiện cam kết không vi
phạm pháp luật, vi phạm an toan giao thông, phòng chống cháy nổ, phòng
chống ma tuý HIV/AIDS và không sa vào các tệ nạn xã hội giữa học sinh, nhà
trường và Ban công an xã từ đầu năm học, trong dịp tết nguyên đán đã có tác
dụng rõ nét trong việc phòng ngừa, ngăn chặn học sinh vi phạm pháp luật và
các tai tệ nạn xã hội xâm nhập học đường. Chính vì vậy mà những năm qua
trong trường không có học sinh vi phạm pháp luật hay các tai tệ nạn xã hội.
Nhà trường, chi đoàn thanh niên có sự liên hệ chặt chẽ với đoàn thanh
niên của xã trong việc quản lý học sinh ngoài giờ học. Phối hợp với chi đoàn
theo từng thôn theo dõi, tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động phong
trào như tham gia sinh hoạt hè, quét dọn đường làng ngõ xóm vào chủ nhật
hàng tuần. Thông qua các hoạt động này đã góp phần giáo dục học sinh ý thức
bảo vệ môi trường, trách nhiệm với tập thể và nhân dân nơi cư trú. Hàng tuần
trong lễ chào cờ nhà trường đã tuyên dương những học sinh tích cực tham gia

các hoạt động, đồng thời nhắc nhở những học sinh còn chưa tự giác thực hiện
nhiệm vụ ở địa phương.
5. Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá và thường xuyên tổng
kết rút kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo.
Ban giám hiệu xây dựng kế hoạch chỉ đạo đội ngũ giáo viên, phối hợp
các tổ chức tiến hành đồng bộ các biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục
đạo đức học sinh, xác định rõ trọng tâm ở từng thời kỳ đồng thời giám sát
chặt chẽ tiến độ thực hiện kế hoạch và tiến triển chất lượng ở từng lớp.
15


Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

Căn cứ Điều lệ trường học, nhà trường đã xây dựng được nội quy học
sinh, xây dựng quy chế đánh giá giờ học trên lớp.
Chỉ đạo cho Tổng phụ trách đội thành lập và tập huấn cho đội cờ đỏ
thực hiện việc theo dõi, đánh giá nền nếp của các tập thể lớp. Trong sinh hoạt
giao ban cuối tuần thường xuyên thực hiện đánh giá xếp loại nền nếp các lớp,
xếp loại hoạt động của từng lớp và yêu cầu giáo viên chủ nhiệm có biện pháp
khắc phục tồn tại yếu kém của lớp. Trong lễ chào cờ đầu công khai đánh giá
xếp loại thi đua đối với các tập thể lớp, cụ thể cả những mặt mạnh và những
tồn tại để kịp thời uốn nắn trong tuần sau
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thường xuyên và đột xuất của
Ban kiểm tra nội bộ trường học về hồ sơ giáo án hoạt động ngoài giờ lên lớp
và sổ chủ nhiệm. Kịp thời biểu dương người tốt, việc tốt. Kiên quyết xử lý
những cán bộ, giáo viên, học sinh vi phạm phẩm chất đạo đức, kỷ luật chuyên
môn và các tai tệ nạn xã hội.
Tổ chức họp giáo viên chủ nhiệm để đánh giá rút kinh nghiệm việc tổ
chức các hoạt động. Chỉ đạo về đánh giá kết quả hoạt động của học sinh. Sau

từng đợt thi đua, từng hoạt động tập thể, nhà trường đều sơ kết đánh giá và
xếp loại phong trào ở từng tập thể lớp. Biểu dương, khen thưởng kịp thời để
động viên, khích lệ học sinh cố gắng phấn đấu vươn lên. Tham khảo ý kiến
của học sinh, giáo viên để rút kinh nghiệm trong chỉ đạo và trong tổ chức thực
hiện.
6. Kiểm nghiệm.
Với sự quyết tâm, kiên trì của ban giám hiệu cùng với sự ủng hộ và cố
gắng nỗ lực của đội ngũ giáo viên, khi áp dụng các biện pháp chỉ đạo nâng
cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh ở trường THCS đã cho thấy có hiệu
quả:
- Cán bộ giáo viên của nhà trường nhận thức đúng đắn vai trò trách
nhiệm của mình trong công tác giáo dục đạo đức học sinh. Có ý thức trách
nhiệm cao, quyết tâm xây dựng tập thể đoàn kết vững mạnh. Tác phong mô
phạm, chuẩn mực xứng đáng là tấm gương sáng cho học sinh noi theo. Quan
hệ thầy – trò gần gũi, thân thiện.
- Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp tâm huyết, trách nhiệm, phát huy hết
khả năng của mình cho nhiệm vụ được giao. Biết khuyến khích học sinh tích
16


Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

cực tham gia các phong trào, các hoạt động của trường, của lớp; ngăn chặn và
xử lý uốn nắn kịp thời những sai phạm của học sinh. Phối kết hợp với giáo
viên bộ môn, Tổng phụ trách đội và cha mẹ học sinh chặt chẽ, thường xuyên.
- Các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp được tổ chức theo chủ điểm
của tháng học. Các hình thức liên hoan văn nghệ, thể dục, thể thao... đã góp
phần hoàn thiện quá trình giáo dục đạo đức, hướng các em vào các mục tiêu
giáo dục. Hình thành được nhu cầu hứng thú, thói quen tốt trong học tập và

trong lao động, cách cư xử có văn hoá hàng ngày ở mọi lúc, mọi nơi. Củng
cố, mở rộng kiến thức, rèn luyện kỹ năng thực hành, bồi dưỡng năng lực tổ
chức các hoạt động thực tiễn.
- Củng cố xây dựng Ban nền nếp, đội cờ đỏ kiểm tra giám sát hoạt
động nền nếp, dạy học. Công tác đánh giá xếp loại nền nếp các tập thể lớp
hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng chính xác, có tác dụng thúc đẩy việc thực
hiện kỷ cương, nền nếp trường học nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học
sinh.
- Nhà trường phối hợp với các tổ chức tiếp tục thực hiện tốt cuộc vận
động “Hai không”, cuộc vận động “Học tâp và làm theo tấm gương đạo đức
Hồ Chí Minh”, cuộc vận động “Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức,
tự học và sáng tạo” và phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện,
học sinh tích cực”. Xây dựng cảnh quan môi trường nhà trường luôn xanh,
sạch, đẹp. Phối kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong
việc giáo dục học sinh.
Chất lượng giáo dục đạo đức học sinh có chuyển biến rõ nét, cụ thể xếp
loại hạnh kiểm ở năm học 2014 – 2015 và ở học kỳ 1 năm học 2015 – 2016 so
sánh với chất lượng hạnh kiểm ở năm học 2013 – 2014 như sau:
Loại tốt
SL
%
2013-2014 306 201 65,7
Năm học

So sánh

HS

Tăng lên
1,6%

2014- 2015 272 183 67.3
Học kỳ 1
274 177 64.6
2015-2016

Loại khá
SL
%
74
24,2

Loại TB
SL
%
25
8,2

Tăng lên 3,0%

Giảm 2,7%

Loại Yếu
SL
%
6
2,0
Giảm 2,0%

74

27.2

15

5.5

0

0

87

31.8

10

3.6

0

0

17


Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

Học sinh đã có ý thức tự giác chấp hành nội quy và những quy định của

nhà trường. Hàng tuần tỷ lệ học sinh đi học chuyên cần đạt từ 97% đến 99%,
không có học sinh vi phạm bỏ giờ, bỏ học đi chơi và không tham gia các trò
chơi điện tử. Các vi phạm nền nếp trên các giờ học như không học bài cũ,
không làm bài tập, nói chuyện, làm việc riêng trong giờ học giảm hẳn. Tỷ lệ
các giờ học được giáo viên xếp loại khá và tốt đạt trên 90%, không có giờ học
xếp loại yếu. Năm học 2014 – 2015, Tỷ lệ học sinh lên lớp cuối năm 263/272
đạt 96,7%; Tỷ lệ tốt nghiệp THCS: 68/70 đạt 97,1%; tỷ lệ học sinh đậu vào
cấp 3 THPT 64/ 68 đạt 94,1%. Trong năm không có học sinh bỏ học và vi
phạm pháp luật, vi phạm tệ nạn xã hội.
Nhà trường phối hợp chặt chẽ với gia đình và xã hội chẳng những đã
phát hiện ngăn chặn kịp thời những vi phạm của học sinh, tổ chức cho học
sinh tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường góp phần xây dựng
nông thôn mới ở địa phương mà còn huy động được sự tham gia của phụ
huynh trong việc xây dựng, bổ sung cơ sở vật chất, chỉnh trang cảnh quan sư
phạm sạch, đẹp, an toàn phục vụ tốt các hoạt động dạy - học và giáo dục của
nhà trường.
C. KẾT LUẬN
Trong điều kiện kinh tế xã hội hiện nay, những tác động tiêu cực của
kinh tế thị trường và đặc biệt là những tai, tệ nạn xã hội ngày càng ảnh hưởng
trực tiếp đến giáo dục đạo đức cho học sinh. Tăng cường và nâng cao hiệu
quả công tác chỉ đạo nhiệm vụ giáo dục đạo đức học sinh trở thành nhiệm vụ
quan trọng và cấp bách trong các nhà trường góp phần nâng cao chất lượng
giáo dục toàn diện học sinh.
Những biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học
sinh ở trường THCS trên cơ sở huy động sự tham gia tích cực của các lực
lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường, thực hiện một cách đồng bộ và
thường xuyên liên tục sẽ có tác dụng uốn nắn, ngăn chặn kịp thời những sai
phạm về chuẩn mực đạo đức, thức tỉnh trong học sinh ý thức tự giác trong học
tập và rèn luyện. Chủ động và tích cực tạo dựng môi trường giáo dục lành
mạnh, an toàn, thân thiện. Trong đó mỗi cán bộ giáo viên trong nhà trường

đều ý thức rõ trách nhiệm của mình trong công tác giáo dục đạo đức học sinh,

18


Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

luôn cố gắng tu dưỡng, phấn đấu xứng đáng là tấm gương sáng cho học sinh
noi theo. Học sinh được học tập, rèn luyện trong tình thương yêu, sự ân cần
dạy dỗ của các thầy cô và tình đoàn kết của bạn bè. Mối quan hệ chặt chẽ, gắn
kết giữa các tổ chức đoàn thể ở địa phương và cha mẹ học sinh vừa hỗ trợ lẫn
nhau, vừa hợp tác và thống nhất với nhau sẽ đảm bảo cho nhà trường thực
hiện tốt nhiệm vụ nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh.
Trên cơ sở thực trạng công tác giáo dục đạo đức học sinh, xác định rõ
vai trò nền tảng và những tác động trực tiếp của chất lượng giáo dục đạo đức
đến mục tiêu phát triển nguồn lực con người trong giai đoạn hiện nay, bản
thân tôi đã tìm tòi, nghiên cứu các biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất
lượng giáo dục đạo đức học sinh. Về nội dung chắc chắn còn có những vấn đề
giải quyết chưa được thoả đáng và không tránh khỏi những thiếu sót. Kính
mong các thầy, cô và đồng nghiệp góp ý giúp tôi bổ sung hoàn thiện để chỉ
đạo công tác giáo dục đạo đức học sinh ở trường đạt hiệu quả cao hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Ngày 10 tháng 4 năm 2016
Người thực hiện

Nguyễn Thanh Long

19

Sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THCS”.

1.

2.
3.
4.

5.
6.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Điều lệ trường THCS và trường phổ thông có nhiều cấp học ban hành kèm
theo thông tư số 12/2011/TT/BGD&ĐT ngày 28/03/2011 của Bộ trưởng bộ
giáo dục và Đào tạo.
Tài liệu tập huấn công tác quản lý trường phổ thông của hiệu trưởng trường
THCS của Sở Giáo dục và đào tạo Thanh Hoá năm 2009.
Tài liệu bồi dưỡng cán bộ quản lý trường THCS của Trung tâm Giáo dục
thường xuyên Tỉnh Thanh Hoá năm 2009.
Các văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực” của ngành Giáo dục từng năm học
trong giai đoạn 2008 – 2013.
Tài liệu hướng dẫn thực hiện Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp áp dụng từ
năm học 2008-2009.
Văn bản hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học của Sở Giáo dục và Đào tạo,
Phòng Giáo dục và Đào tạo các năm học 2009-2010 đến năm học 2012-2013.

20