Thực trạng và giải pháp phát triển kinh tế hộ tại xã Hoàng Tung, huyện Hòa An, tỉnh Cao Bằng (Khóa luận tốt nghiệp)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
-----------

-----------

NGUYỄN THANH BÌNH

Tên đề tài:

THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH TẾ HỘ
TẠI XÃ HOÀNG TUNG, HUYỆN HÒA AN TỈNH CAO BẰNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo

: Hệ chính quy

Chuyên ngành : Kinh tế nông nghiệp
Khoa

: Kinh tế và phát triển nông thôn

Khoá học

: 2010 – 2014

Thái Nguyên, năm 2014

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
-----------

-----------

NGUYỄN THANH BÌNH
Tên đề tài:

THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH TẾ HỘ
TẠI XÃ HOÀNG TUNG, HUYỆN HÒA AN TỈNH CAO BẰNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo

: Hệ chính quy

Chuyên ngành : Kinh tế nông nghiệp
Khoa

: Kinh tế và phát triển nông thôn

Khoá học

: 2010 – 2014

Giảng viên hướng dẫn: ThS. Tống Thùy Dung
Khoa Kinh tế và phát triển nông thôn - Trường ĐH Nông Lâm Thái Nguyên

Thái Nguyên, năm 2014


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan khóa luận này là do chính tôi thực hiện dưới sự
hướng dẫn khoa học của Cô giáo: ThS.Tống Thùy Dung.
Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong khóa luận là trung thực và chưa
hề được công bố hoặc sử dụng để bảo vệ một học hàm nào.
Các thông tin trích dẫn trong khóa luận này đều đã được chỉ rõ
nguồn gốc.
Nếu sai tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm

Thái Nguyên, tháng 08 năm 2014
Sinh viên

Nguyễn Thanh Bình


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành khóa luận này, tôi được sự quan tâm giúp đỡ tận tình về
nhiều mặt. Với tình cảm chân thành tôi được nói lời cảm ơn sâu sắc đến: Lãnh
đạo trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, Khoa Kinh Tế và Phát triển
nông thôn cùng quý thầy giáo, cô giáo đã giảng dạy tôi trong suốt 4 năm học
vừa qua. Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm ơn giảng viên: Ths.Tống Thùy
Dung - người đã hướng dẫn tôi trong quá trình thực tập, nghiên cứu và hoàn
thành khóa luận
Lãnh đạo và tập thể cán bộ xã Hoàng Tung, huyện Hòa An tỉnh Cao
Bằng và các hộ gia đình đã cung cấp cho tôi số liệu thực tế và những thông tin
cần thiết.
Tất cả những người thân trong gia đình, bạn bè đã động viên giúp đỡ,

tạo điều kiện tốt để tôi hoàn thành khóa luận này. Do giới hạn về mặt thời
gian cũng như kinh nghiệm thực tế nên nội dung đề tài không thể tránh khỏi
những thiếu sót, kính mong sự đóng góp của quý thầy cô để đề tài được hoàn
thiện hơn.
Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 08 năm 2014
Sinh viên

Nguyễn Thanh Bình


DANH MỤC BẢNG
Trang
Bảng 2.1: Số lượng lựa chọn mẫu phân theo 3 nhóm hộ ............................... 21
Bảng 3.1: Tình hình sử dụng đất đai của xã Hoàng Tung qua 3 năm (2011 2013) ............................................................................................................ 26
Bảng 3.2: Tình hình dân số và lao động của xã qua 3 năm (2011-2013) ....... 29
Bảng 3.3: Giá trị sản xuất kinh doanh của xã Hoàng Tung qua 3 năm ( 2011 –
2013) ............................................................................................................ 35
Bảng 3.4: Thông tin cơ bản về các hộ điều tra năm 2013 ............................. 40
Bảng 3.5: Tình hình đất đai bình quân/hộ của nhóm hộ điều tra năm 2013 ........ 42
Bảng 3.6: Điều kiện về vốn và phương tiện sản xuất của các nhóm hộ điều tra .. 43
Bảng 3.7: Tình hình vay vốn của các nhóm hộ điều tra ................................ 45
Bảng 3.8: Thực trạng ứng dụng kỹ thuật sản xuất của nhóm hộ.................... 46
Bảng 3.9: Diện tích, năng suất, sản lượng các cây trồng của xã Hoàng Tung
trong 3 năm 2011 - 2013 .............................................................................. 47
Bảng 3.10: Bảng chi phí trồng lúa của nhóm hộ ........................................... 48
Bảng 3.11: Hiệu quả kinh tế của cây lúa....................................................... 49
Bảng 3.12: Kết quả sản xuất cây ngô và cây thuốc lá ................................... 50
Bảng 3.13: Chi phí cho chăn nuôi lợn của nhóm hộ năm 2013 ..................... 52
Bảng 3.14: Kết quả sản xuất chăn nuôi lợn của nhóm hộ năm 2013 ............. 52

Bảng 3.15: Hoạt động sản xuất từ ngành nghề phi nông nghiệp ................... 54
Bảng 3.16: Tổng hợp thu nhập của nhóm hộ điều tra năm 2013 ................... 56
Bảng 3.17: Một số chi tiêu cho sinh hoạt và khả năng tích lũy của hộ .......... 57
Bảng 3.18: Những nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế hộ gia đình ....... 60


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BQLĐNN

: Bình quân lao động nông nghiệp

CC

: Cơ cấu

CN – TTCN – XD : Công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp – xây dựng
Đvt

: Đơn vị tính

GO

: Tổng giá trị sản xuất

Ha

: Hecta

HQKT

: Hiệu quả kinh tế

IC

: Chi phí trung gian

Kg

: Kilogam

km

: Kilomet

KH – KT

: Khoa học kỹ thuật

m

: met

MI

: Thu nhập hỗn hợp

NH

: Ngân hàng

NN & PTNT

: Nông nghiệp và phát triển nông thôn

TNBQ

: Thu nhập bình quân

UBND

: Ủy ban nhân dân

VA

: Giá trị gia tăng

Khá – TB

: Khá – trung bình


MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
1.Tính cấp thiết của đề tài............................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ................................................................... 3
2.1. Mục tiêu chung ....................................................................................... 3
2.2. Mục tiêu cụ thể ........................................................................................ 3
3. Ý nghĩa đề tài ............................................................................................. 3

3.1. Ý nghĩa khoa học..................................................................................... 3
3.2. Ý nghĩa thực tiễn ..................................................................................... 3
4. Bố cục khóa luận ........................................................................................ 4
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU................................ 5
1.1. Cơ sở lý luận của đề tài ........................................................................... 5
1.1.1. Cơ sở lý luận về hộ, hộ nông dân và kinh tế nông hộ ............................ 5
1.1.1.1. Khái niệm về hộ và hộ nông dân........................................................ 5
1.1.1.2.Khái niệm kinh tế hộ gia đình ............................................................. 6
1.1.1.3. Vai trò của kinh tế hộ và kinh tế nông hộ........................................... 6
1.1.1.4. Đặc trưng của kinh tế nông hộ ........................................................... 7
1.1.1.5. Phân loại hộ gia đình ......................................................................... 8
1.1.1.6. Những nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển của kinh tế hộ ................. 9
1.1.2. Cơ sở lý luận về hiệu quả kinh tế ........................................................ 13
1.1.2.1. Khái niệm về hiệu quả kinh tế ......................................................... 13
1.1.2.2. Các chỉ tiêu cơ bản khi nghiên cứu hiệu quả kinh tế ........................ 13
1.2. Cơ sở thực tiễn của đề tài ...................................................................... 14
1.2.1. Phát triển nông hộ của một số quốc gia trên thế giới........................... 14
1.2.2. Thực trạng phát triển kinh tế nông hộ tại Việt Nam ............................ 15


Chương 2: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU ............................................................................................................ 18
2.1.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu........................................................... 18
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................ 18
2.1.2. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................... 18
2.1.2.1. Phạm vi về không gian .................................................................... 18
2.1.2.2. Phạm vi về thời gian ........................................................................ 18
2.1.2.3. Giới hạn nội dung nghiên cứu .......................................................... 18
2.1.2.4. Phạm vi thu thập số liệu................................................................... 18
2.2. Nội dung nghiên cứu ............................................................................. 18

2.3. Câu hỏi nghiên cứu................................................................................ 19
2.4. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................... 19
2.4.1. Phương pháp thu thập dữ liệu ............................................................. 19
2.4.1.1. Thu thập dữ liệu thứ cấp .................................................................. 19
2.4.1.2. Thu thập dữ liệu sơ cấp.................................................................... 19
2.4.2. Phương pháp điều tra chọn mẫu.......................................................... 20
2.4.3. Phương pháp xử lý thông tin số liệu ................................................... 21
2.4.4. Phương pháp phân tích số liệu ............................................................ 21
2.4.5. Các chỉ tiêu sử dụng trong phân tích kinh tế hộ ................................. 22
2.3.5.1. Các chỉ tiêu phản ánh đời sống thu chi của hộ ................................. 22
2.3.5.2. Các chỉ tiêu phản ánh kết quả sản xuất và các công thức tính .......... 22
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ....................... 24
3.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội tại địa bàn xã Hoàng Tung .... 24
3.1.1. Điều kiện tự nhiên............................................................................... 24
3.1.1.1. Vị trí địa lý, địa hình ........................................................................ 24
3.1.1.2. Khí hậu – thủy văn .......................................................................... 24
3.1.1.3. Các nguồn tài nguyên ...................................................................... 25


3.1.2. Điều kiện về cơ sở hạ tầng .................................................................. 30
3.1.2.1. Về giao thông .................................................................................. 30
3.1.2.2. Hệ thống thủy lợi ............................................................................. 31
3.1.2.3. Hệ thống điện, nước phục vụ sinh hoạt và sản xuất.......................... 31
3.1.2.4. Về giáo dục...................................................................................... 31
3.1.2.5. Về y tế ............................................................................................. 32
3.1.2.6. Văn hóa – thông tin tuyên truyền và thể dục – thể thao.................... 32
3.1.2.7. Quốc phòng an ninh......................................................................... 33
3.1.3. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội.......................... 33
3.1.3.1. Thuận lợi ......................................................................................... 33
3.1.3.2. Khó khăn ......................................................................................... 33

3.1.4. Thực trạng sản xuất nông nghiệp của xã Hoàng Tung ........................ 34
3.1.4.1. Cơ cấu kinh tế của xã qua 3 năm 2011-2013.................................... 34
3.1.4.2. Thực trạng sản xuất nông nghiệp của xã Hoàng Tung...................... 36
3.1.4.3. Những thuận lợi khó khăn trong phát triển kinh tế hộ tại xã Hoàng Tung38
3.2. Thực trạng phát triển kinh tế hộ tại xã Hoàng Tung huyện Hòa An tỉnh
Cao Bằng...................................................................................................... 39
3.2.1. Khái quát chung về nhóm hộ điều tra ................................................. 39
3.2.2. Đánh giá các điều kiện nguồn lực chủ yếu của các nhóm hộ điều tra .. 41
3.2.2.1. Điều kiện về đất đai ......................................................................... 41
3.2.2.2. Điều kiện về vốn sản xuất ................................................................ 43
3.2.2.3. Điều kiện kỹ thuật sản xuất .............................................................. 46
3.2.3. Đánh giá hiệu quả kinh tế các hoạt động sản xuất của nhóm hộ .......... 47
3.2.3.1. Đối với trồng trọt ............................................................................. 47
3.2.3.2. Đối với chăn nuôi ............................................................................ 51
3.2.3.3. Đối với hoạt động phi nông nghiệp .................................................. 53
3.2.4. Tổng hợp và đánh giá thu nhập của nhóm hộ điều tra ......................... 55


3.2.5. Tình hình chi tiêu và tích lũy của nhóm hộ điều tra. ........................... 56
3.3. Đánh giá những thuận lợi và khó khăn ảnh hưởng đến phát triển kinh tế
hộ gia đình ................................................................................................... 58
3.3.1. Nhận xét chung về kinh tế xã hội của xã Hoàng Tung ........................ 58
3.3.2. Nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế hộ gia đình .................... 60
3.3.3. Thuận lơi, khó khăn và vấn đề đặt ra trong phát triển kinh tế hộ tại xã
Hoàng Tung ................................................................................................. 61
3.3.3.1. Thuận lợi ......................................................................................... 61
3.3.3.2. Khó khăn ......................................................................................... 61
Chương 4: ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU PHÁT
TRIỂN KINH TẾ HỘ TRÊN ĐỊA BÀN XÃ HOÀNG TUNG................. 63
4.1. Định hướng phát triển kinh tế hộ trên địa bàn xã Hoàng Tung............... 63

4.1.1. Định hướng chung của địa phương ..................................................... 63
4.1.2. Định hướng và quan điểmcho phát triển kinh tế hộ............................. 63
4.2. Một số giải pháp chủ yếu cho phát triển kinh tế hộ xã Hoàng Tung ....... 65
4.2.2. Những giải pháp cụ thể ....................................................................... 68
4.2.2.1. Giải pháp cho từng nhóm hộ ............................................................ 68
4.2.3. Những giải pháp chung phát triển kinh tế hộ tại xã Hoàng Tung ........ 70
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ ........................................................................ 74
1. Kết luận .................................................................................................... 74
2. Kiến nghị.................................................................................................. 75
TÀI LIỆ THAM KHẢO ............................................................................ 77


Khóa luận đầy đủ ở file: Khóa luận full