Đánh giá hiện trạng công tác thu gom và quản lý chất thải rắn y tế tại bệnh viện Đa khoa Huyện Đại Từ – Tỉnh Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (5.84 MB, 67 trang )
I H C THÁI NGUYÊN
TR
NG
I H C NÔNG LÂM
--------------o0o--------------
PH M V N DOANH
Tên
tài:
ÁNH GIÁ HI N TR NG CÔNG TÁC THU GOM VÀ QU N LÝ
CH T TH I R N Y T T I B NH VI N A KHOA HUY N
IT
– T NH THÁI NGUYÊN
KHÓA LU N T T NGHI P
H
ào t o
IH C
: Chính quy
Chuyên ngành
: Khoa h c môi tr
Khoa
: Môi tr
Khóa h c
: 2010 – 2014
ng
Thái Nguyên, n m 2014
ng
I H C THÁI NGUYÊN
TR
NG
I H C NÔNG LÂM
--------------o0o--------------
PH M V N DOANH
Tên
tài:
ÁNH GIÁ HI N TR NG CÔNG TÁC THU GOM VÀ QU N LÝ
CH T TH I R N Y T T I B NH VI N A KHOA HUY N
IT
– T NH THÁI NGUYÊN
KHÓA LU N T T NGHI P
H
ào t o
IH C
: Chính quy
Chuyên ngành
: Khoa h c môi tr
L p
: K42 – KHMT – N02
Khoa
: Môi tr
Khóa h c
: 2010 – 2014
Gi ng viên h
ng d n : ThS. V
ng
ng
ng Vân Huy n
Thái Nguyên, n m 2014
L IC M N
Th c t p t t nghi p là m t giai o n c n thi t và h t s c quan tr ng c a
m i sinh viên, ó là th i gian
sinh viên ti p c n v i th c t , nh m c ng c
và v n d ng nh ng ki n th c mà mình ã h c
c trong nhà tr ng.
c
s nh t trí c a Ban giám hi u nhà tr ng, Ban ch nhi m khoa Môi tr ng Tr ng i h c Nông Lâm Thái Nguyên, em ã ti n hành th c hi n tài:
“ ánh giá hi n tr ng công tác thu gom và qu n lý ch t th i r n y t
t i b nh vi n a khoa Huy n i T – T nh Thái Nguyên”.
Sau m t th i gian nghiên c u và th c t p t t nghi p, b n báo cáo t t nghi p
c a em ã hoàn thành.
V y em xin bày t lòng bi t n chân thành t i các th y cô giáo trong
khoa Môi tr ng, Tr ng i h c Nông Lâm Thái Nguyên ã gi ng d y và
h ng d n chúng em.
c bi t em xin bày t lòng bi t n sâu s c t i cô giáo Ths. V ng
Vân Huy n ã t n tình h ng d n và giúp
em trong quá trình th c hi n
tài.
Em xin c m n các bác, các chú và các anh ch c a B nh vi n a khoa
huy n
i T ã t o i u ki n giúp
em trong quá trình th c t p
hoàn
thành báo cáo t t nghi p này.
Cu i cùng em xin g i l i c m n t i gia ình, b n bè ã ng viên giúp
em trong su t quá trình th c hi n tài.
Em xin chân thành c m n!
Thái Nguyên, ngày 05 tháng 05 n m 2014
Sinh viên
Ph m V n Doanh
DANH M C CÁC T
CH VI T T T
BQL VSMT
BTNMT
BV
BVMT
BYT
CKI
CTNH
CTR
CT CP MT&CT T
CTYT
N
PE
PP
PVC
TCCP
THCS
TW
PCTPVMT
UBND
WHO
VI T T T
Ý NGH A
Ban qu n lý v sinh môi tr ng
B Tài nguyên Môi tr ng
B nh vi n
B o v môi tr ng
B Yt
Chuyên khoa I
Ch t th i nguy h i
Ch t th i r n
Công ty c ph n Môi tr ng và Công trình ô th
Ch t th i y t
Ngh nh
Poly etylen
Poly plopilen
Poly viny clorua
Tiêu chu n cho phép
Trung h c c s
Trung ng
Phòng ch ng t i ph m v môi tr ng
y ban nhân dân
T ch c y t th gi i
M CL C
Trang
Ph n 1: M
U ......................................................................................... 1
1.1. t v n ............................................................................................ 1
1.2. M c tiêu c a tài ............................................................................... 2
1.2.1. M c tiêu chung.................................................................................. 2
1.2.2. M c tiêu c th .................................................................................. 2
1.3. Ý ngh a c a tài ................................................................................ 2
1.3.1. Ý ngh a trong h c t p và nghiên c u khoa h c ................................. 2
1.3.2. Ý ngh a trong th c ti n ...................................................................... 2
Ph n 2: T NG QUAN TÀI LI U ............................................................... 3
2.1. M t s khái ni m và thành ph n ch t th i y t ...................................... 3
2.1.1. M t s khái ni m ............................................................................... 3
2.1.2. Thành ph n ch t th i y t ................................................................... 3
2.2. Phân lo i ch t th i y t nguy h i ........................................................... 5
2.2.1. Ch t th i lâm sàng ............................................................................. 5
2.2.2. Ch t th i phóng x ............................................................................. 6
2.2.3. Ch t th i hóa h c ............................................................................... 6
2.2.4. Bình ch a áp su t .............................................................................. 7
2.2.5. Ch t th i sinh ho t ............................................................................. 7
2.3. M t s v n b n pháp lu t liên quan ...................................................... 7
2.4. Th c tr ng công tác qu n lý ch t th i y t ............................................ 8
2.4.1. Th c tr ng công tác qu n lý ch t th i y t trên th gi i...................... 8
2.4.2. Th c tr ng công tác qu n lý ch t th i y t t i Vi t Nam .................... 9
2.4.3. Th c tr ng công tác qu n lý ch t th i y t t i t nh Thái Nguyên ...... 15
2.4.3.1. Hình th c thu gom CTR t i các c s y t .................................... 16
2.4.3.2. Hi n tr ng v trang thi t b thu gom, v n chuy n CTR y t .......... 16
2.4.3.3. Hi n tr ng công ngh x lý CTR t i các c s y t ....................... 17
2.5. Tác ng c a ch t th i y t t i môi tr ng và s c kh e c ng ng ..... 18
2.5.1. Tác ng c a ch t th i nhi m khu n ................................................ 18
2.5.2. Tác ng c a ch t th i s c nh n ...................................................... 18
2.5.3. Tác ng c a hóa ch t th i và d c ph m ....................................... 19
2.5.4. Tác ng c a ch t th i phóng x ...................................................... 19
2.6. Các bi n pháp x lý ch t th i y t ....................................................... 20
2.6.1. Công ngh lò t ............................................................................. 20
2.6.2. Công ngh lò h p............................................................................. 20
2.6.3. Ti t trùng b ng hóa ch t .................................................................. 20
2.6.4. X lý b ng công ngh vi sóng ........................................................ 21
2.6.5. X lý b ng công ngh sinh h c....................................................... 21
2.6.6. X lý b ng ch t phóng x ............................................................... 21
Ph n 3:
I T NG, N I DUNG VÀ PH NG PHÁP NGHIÊN C U.. 22
3.1. i t ng, ph m vi nghiên c u .......................................................... 22
3.1.1. i t ng nghiên c u ...................................................................... 22
3.1.2. Ph m vi nghiên c u ......................................................................... 22
3.2. Th i gian và a i m nghiên c u ....................................................... 22
3.3. N i dung nghiên c u .......................................................................... 22
3.4. Ph ng pháp nghiên c u .................................................................... 22
3.4.1 Ph ng pháp thu th p tài li u, s li u th c p ................................. 22
3.4.2 Ph ng pháp thu th p tài li u, s li u s c p .................................... 23
3.4.3 Ph ng pháp x lý và ánh giá t ng h p s li u .............................. 23
Ph n 4: K T QU
T
C ............................................................... 24
4.1. i u ki n t nhiên, kinh t xã h i c a huy n i T .......................... 24
4.1.1. i u ki n t nhiên ........................................................................... 24
4.1.1.1. V trí a lý ................................................................................... 24
1.1.2. i u ki n a hình ........................................................................... 25
4.1.1.2.1. V
i núi: ................................................................................. 25
4.1.1.3. i u ki n khí h u th i ti t ............................................................ 25
4.1.1.4. V
t ai th nh ng .................................................................. 26
4.1.1.5. V tài nguyên - khoáng s n .......................................................... 26
4.1.1.6. V du l ch ..................................................................................... 27
4.1.2. i u ki n kinh t , xã h i.................................................................. 28
4.1.2.1. K t c u h t ng ............................................................................. 28
4.2.1.2. Ngu n nhân l c ............................................................................ 28
4.2.1.3. V n hoá, xã h i............................................................................. 29
4.2. M t s
c i m chính c a b nh vi n a khoa huy n i T ............ 30
4.2.1. Quá trình hình thành và phát tri n ................................................... 30
4.2.2. Quy mô và c c u t ch c c a b nh vi n......................................... 30
4.3. Hi n tr ng phân lo i, thu gom, v n chuy n và x lý rác th i t i b nh
vi n huy n i T ............................................................................. 32
4.3.1. Ngu n g c phát sinh rác th i b nh vi n ........................................... 32
4.3.2. Hi n tr ng thu gom, phân lo i, l u tr , v n chuy n và x lý ch t th i
r n t i b nh vi n ................................................................................ 33
4.3.2.1. Kh i l ng rác th i phát sinh t i b nh vi n.................................. 33
4.3.2.2. Công tác phân lo i ch t th i nguy h i t i b nh vi n ...................... 38
4.3.2.3. Tình hình thu gom, l u tr , v n chuy n rác th i t i b nh vi n ..... 39
4.3.2.4. Th c tr ng x lý ch t th i r n y t t i b nh vi n .......................... 42
4.4. Hi u bi t c a cán b nhân viên, b nh nhân v tình hình qu n lý rác th i
y t c a b nh vi n.............................................................................. 44
4.4.1. i v i cán b nhân viên b nh vi n................................................. 44
4.4.2. i v i b nh nhân và ng i nhà b nh nhân ..................................... 47
4.5. Các gi i pháp nâng cao công tác qu n lý rác th i y t nguy h i c a b nh
vi n a khoa i T ......................................................................... 48
4.5.1. Bi n pháp v qu n lý môi tr ng..................................................... 48
4.5.2. Bi n pháp nâng cao công tác phân lo i, thu gom, v n chuy n ......... 49
4.5.3. Bi n pháp v công ngh .................................................................. 50
Ph n 5: K T LU N VÀ KI N NGH ...................................................... 52
5.1. K t lu n .............................................................................................. 52
5.2. Ki n ngh ............................................................................................ 53
TÀI LI U THAM KH O .......................................................................... 54
1
Ph n 1
M
1.1.
U
tv n
Nhi m v BVMT luôn
c
ng và Nhà n c ta coi tr ng. Trong
chi n l c phát tri n kinh t xã h i t n m 2011 – 2020 (T i i h i
ng
XXI n m 2011) ã
ra m c tiêu ó là phát tri n m nh s nghi p y t ,
nâng cao ch t l ng công tác ch m sóc s c kh e nhân dân. T p trung phát
tri n h th ng ch m sóc s c kh e và nâng cao ch t l ng d ch v y t . Nhà
n c ti p t c t ng u t
ng th i y m nh xã h i hóa
phát tri n
nhanh h th ng y t .
Tuy nhiên, trong quá trình ho t ng, h th ng y t
c bi t là các b nh
vi n ã th i ra môi tr ng m t l ng l n các ch t th i nguy h i. Ch t th i y t
nguy h i ch y u là ch t th i nhi m khu n, ch t gây cháy n , n mòn, ch t
th i c h i nh ch t phóng x , ch t gây c t bào, c sinh thái, các hóa
ch t c h i phát sinh trong quá trình chu n oán và i u tr b nh, ó là
nh ng y u t nguy c làm ô nhi m môi tr ng, lan truy n m m b nh t b nh
vi n t i các vùng xung quanh. Vì v y c n ph i qu n lý ch t th i nguy h i
(CTNH) phát sinh t c s y t m t cách an toàn và thích h p.
Tr c nhu c u ch m sóc s c kh e ngày càng cao c a ng i dân và th c
tr ng ô nhi m môi tr ng do rác th i y t gây ra ngày càng b c xúc thì vi c
trang b cho các b nh vi n, tr m y t các trang thi t b
thu gom, x lý rác
th i y t và các k n ng, ki n th c v qu n lý CTNH nói chung, ch t th i y t
nói riêng là nhu c u c p bách hi n nay t t c các b nh vi n, c s y t .
i T là m t huy n trung du mi n núi c a t nh Thái Nguyên. T i các
xã trong huy n u có tr m y t nh ng ch có m t b nh vi n ó là b nh vi n
a khoa n m trung tâm huy n
ch m sóc s c kh e cho ng i dân. S
l ng ng i dân c n n b nh vi n ngày càng t ng, cùng v i th c t ó là
l ng ch t th i phát sinh trong quá trình khám ch a b nh c ng t ng lên nhanh
chóng mà ph n l n là các ch t th i nguy h i. V y nên v n
thu gom, v n
chuy n, x lý rác th i y t t i b nh vi n a khoa i T c n
c quan tâm
gi i quy t v a ch m sóc s c kh e cho ng i dân v a b o v môi tr ng.
2
Xu t phát t nh ng yêu c u th c t trên và
cs
ng ý c a Ban
giám hi u nhà tr ng, ban ch nhi m Khoa Môi Tr ng, em ti n hành th c
hi n
tài:: “ ánh giá hi n tr ng công tác thu gom và qu n lý ch t th i
r n y t t i b nh vi n a khoa Huy n i T - T nh Thái Nguyên”.
1.2. M c tiêu c a
tài
1.2.1. M c tiêu chung
ánh giá hi n tr ng phân lo i, thu gom, l u tr , v n chuy n và x
lý rác th i y t t i b nh vi n a khoa huy n i T nh m m b o an toàn,
v sinh môi tr ng t tiêu chu n cho phép (TCCP) i v i ch t th i y t
nguy h i.
1.2.2. M c tiêu c th
- ánh giá hi n tr ng phân lo i, thu gom, l u tr , v n chuy n và x lý
rác th i y t nguy h i t i b nh vi n a khoa huy n i T .
- ánh giá hi u bi t c a cán b nhân viên, b nh nhân v tình hình
qu n lý rác th i y t c a b nh vi n.
xu t các gi i pháp qu n lý rác th i y t nguy h i t i b nh vi n
m b o an toàn và v sinh môi tr ng.
1.3. Ý ngh a c a tài
1.3.1. Ý ngh a trong h c t p và nghiên c u khoa h c
- V n d ng và phát huy
c các ki n th c ã h c t p và nghiên c u áp
d ng vào th c t .
- Rèn luy n v k n ng t ng h p và phân tích s li u, ti p thu và h c
h i nh ng kinh nghi m t th c t .
- Nâng cao ki n th c k n ng và rút ra nh ng kinh nghi m th c t
ph c v cho công tác sau này.
1.3.2. Ý ngh a trong th c ti n
- ánh giá
c hi n tr ng qu n lý rác th i y t nguy h i t i b nh vi n
a khoa huy n i T có nh ng khó kh n, h n ch gì.
- Có nh ng bi n pháp
xu t hi u qu , kh thi trong công tác qu n lý
rác th i y t c a b nh vi n.
- Góp ph n chung vào công tác b o v môi tr ng c a t n c.
3
Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U
2.1. M t s khái ni m và thành ph n ch t th i y t
2.1.1. M t s khái ni m
- Ch t th i y t là v t ch t th r n, l ng và khí
c th i ra t các c
s y t bao g m ch t th i y t nguy h i và ch t th i thông th ng .
- Ch t th i y t nguy h i là ch t th i y t ch a y u t nguy h i cho s c
kh e con ng i và môi tr ng nh d lây nhi m, gây ng
c, phóng x , d
cháy, d n , d n mòn ho c có c tính nguy h i khác n u nh ng ch t th i
này không
c tiêu h y an toàn .
- Qu n lý ch t th i nguy h i là các ho t ng liên quan n vi c phòng
ng a, gi m thi u, phân nh, phân lo i, tái s d ng tr c ti p, l u gi t m th i,
v n chuy n và x lý CTNH .
- Qu n lý ch t th i y t là ho t ng qu n lý vi c phân lo i, x lý ban
u, thu gom, v n chuy n, l u gi , gi m thi u, tái s d ng, tái ch , x lý, tiêu
h y ch t th i y t và ki m tra, giám sát vi c th c hi n .
2.1.2. Thành ph n ch t th i y t
- Thành ph n v t lý:
+
bông v i s i: g m bông g c, b ng, qu n áo c , kh n lau, v i tr i…
+
gi y: h p ng d ng c , gi y gói, gi y th i t nhà v sinh…
+
th y tinh: chai l , ng tiêm th y tinh, ng nghi m…
+
kim lo i: kim tiêm, dao m , h p ng d ng c m …
+ B nh ph m, máu m dính b ng g c…
+
nh a: h p ng, b m tiêm, dây truy n máu, túi ng hàng…
+ Rác, lá cây, t á…
- Thành ph n hóa h c:
+ Nh ng ch t vô c : kim lo i, b t bó, chai l th y tinh, s i á, hóa ch t…
+ Nh ng ch t h u c : v i s i, gi y, b ph n c th ,
nh a…
+ Thành ph n g m các nguyên t : C, H, O, N, S, Cl và m t s phân tro.
- Thành ph n sinh h c: máu, các lo i d ch ti t, nh ng ng v t làm thí
nghi m, b nh ph m và các vi trùng gây b nh .
4
B ng 2.1: Thành ph n rác th i y t
STT
Thành ph n rác th i y t
T l (%)
Thành ph n ch t
nguy h i
1
Các ch t h u c
52.9
Không
2
Chai nh a PVC, PE, PP
10.1
Có
3
Bông b ng
8.8
Có
4
V h p kim lo i
2.9
Không
2.3
Có
5
Chai l , xilanh, ng thu c
th y tinh
6
Kim tiêm, ng tiêm
0.9
Có
7
Gi y lo i, catton
0.8
Không
8
Các b nh ph m sau m
0.6
Có
20.9
Không
9
t, cát, sành s và các ch t
r n khác
T ng c ng
100
T l ph n ch t th i nguy h i
22.6
( Ngu n: Qu n lý ch t th i nguy h i- Nguy n
c Khi n )
Theo Nguy n
c Khi n, thành ph n rác th i y t g m 09 lo i c b n
nh trên trong ó t l CTNH chi m 22,6%. Tuy chi m ¼ thành ph n nh ng
tính ch t l i r t nguy h i v i môi tr ng và s c kh e con ng i n u không
c thu gom, v n chuy n, x lý theo quy nh.
Theo k t qu i u tra trong d án h p tác gi a B Y t và t ch c
WHO thành ph n m t s rác th i b nh vi n Vi t Nam nh sau:
5
B ng 2.2: Thành ph n rác th i
STT
b nh vi n Vi t Nam
Thành ph n rác th i b nh vi n
T l (%)
1
Gi y các lo i
3.0
2
Kim lo i, v h p
0.7
3
Th y tinh, ng tiêm, chai l thu c, b m kim tiêm
nh a
3.2
4
Bông b ng, b t bó gãy chân
8.8
5
Chai, túi nh a các lo i
10.1
6
B nh ph m
0.6
7
Rác h u c
52.57
8
t á và các v t r n khác
21.03
( Ngu n: B Y t , 2012 )
2.2. Phân lo i ch t th i y t nguy h i
C n c vào các c i m lý h c, hoá h c, sinh h c và tính ch t nguy
h i thì vi c phân lo i ch t th i trong các c s y t
a s các n c trên th
gi i và c a t ch c WHO
c phân thành 5 nhóm:
2.2.1. Ch t th i lâm sàng
- Nhóm A: là ch t th i nhi m khu n, bao g m: nh ng v t li u th m
máu, th m d ch, các ch t bài ti t c a ng i b nh nh b ng g c, bông,
g ng tay, các túi h u môn nhân t o, dây truy n máu, các ng thông, dây
và túi ng d ch d n l u...
- Nhóm B: là các v t s c nh n, bao g m: b m kim tiêm, l i và cán
dao m , các ng tiêm, m nh th y tinh v và m i v t li u có th gây ra các
v t c t và ch c th ng cho dù chúng có th b nhi m khu n ho c không b
nhi m khu n.
- Nhóm C: là ch t th i có nguy c lây nhi m cao, phát sinh t các
phòng xét nghi m, bao g m: g ng tay, lam kính, ng nghi m, b nh ph m sau
khi xét nghi m, túi ng máu…
6
- Nhóm D: là ch t th i d c ph m, bao g m: D c ph m quá h n,
d c ph m b nhi m khu n, b
, d c ph m không còn nhu c u s d ng,
thu c gây c t bào.
- Nhóm E: là các mô, c quan ng i, ng v t, bao g m: t t c các mô
c a c th , các c quan, tay chân, nhau thai, bào thai…sau khi ph u thu t b
lo i b .
2.2.2. Ch t th i phóng x
Ch t th i phóng x là ch t th i có ho t ng riêng gi ng nh các ch t
phóng x . T i các c s y t , ch t th i phóng x phát sinh t các ho t ng
chu n oán, hóa tr li u và nghiên c u. Ch t th i phóng x g m: ch t th i r n,
l ng, khí.
- Ch t th i phóng x r n, g m: các v t li u s d ng trong các xét
nghi m, chu n oán, i u tr , nh : g c sát khu n, ng nghi m, chai l
ng ch t phóng x ..
- Ch t th i phóng x l ng, g m: dung d ch có ch a nhân phóng x phát
sinh trong quá trình chu n oán, i u tr nh n c ti u c a ng i b nh, các
ch t bài ti t, n c xúc r a các d ng c có ch a phóng x …
- Ch t th i phóng x khí, g m: các ch t khí lâm sàng nh : 113Xe. Các
khí thoát ra t các kho ch a ch t phóng x .
2.2.3. Ch t th i hóa h c
Ch t th i hóa h c bao g m các ch t th i r n, l ng, khí. Ch t th i
trong c c c s y t
c phân thành hai lo i: ch t th i hóa h c không gây
nguy h i nh
ng, axit béo, m t s mu i vô c , h u c và ch t th i hóa
h c nguy h i bao g m:
- Formaldehyde
c s d ng trong khoa gi i ph u , l c máu, p
xác và dùng
b o qu n các m u xét nghi m m t s khoa khác.
- Các ch t quang hóa có trong các dung d ch c
nh và tráng phim
hydroquinone, Kalihydroxide, B c, Glutaraldehyde.
- Các dung môi:
Các thu c mê b c h i: Halothane (Fluothane), Enflurane (Ethrane),
Isoflurane (Forane),
Các h p ch t không có Halogen: Xylene, Acetone, Isopropanol,
Toluene, Ethyl acetate, Acetonitrile, Benzene.
7
- Oxyte ethylene:
c s d ng
ti t khu n các thiêt b y t , phòng
ph u thu t nên
c óng thành bình và g n v i thi t b ti t khu n. Lo i khó
này có th gây ra nhi u c tính và có th gây ra ung th
ng i.
- Các ch t hóa h c h n h p: bao g m các dung d ch làm s ch và kh
khu n nh : phenol, d u m , các dung môi làm v sinh, c n ethanol,
methanol, acide .
2.2.4. Bình ch a áp su t
Các c s y t th ng có các bình ch a khí có áp su t nh bình ng
O2, CO2, bình khí dung và các bình ng khí dùng m t l n. Các bình này d
gây cháy n khi thiêu t vì v y ph i thu gom riêng .
2.2.5. Ch t th i sinh ho t
Ch t th i sinh ho t là ch t th i không ch a các y u t lây nhi m, hoá
h c nguy h i, phóng x , d cháy, n , bao g m:
- Ch t th i sinh ho t t các bu ng b nh (tr các bu ng b nh cách ly).
- Ch t th i phát sinh t các ho t ng chuyên môn y t nh các chai
l thu tinh, chai huy t thanh, các v t li u nh a, các lo i b t bó trong g y
x ng kín. Nh ng ch t th i này không dính máu, d ch sinh h c và các ch t
hoá h c nguy h i.
- Ch t th i phát sinh t các công vi c hành chính: gi y, báo, tài li u,
v t li u óng gói, thùng các tông, túi nilon, túi ng phim.
- Ch t th i ngo i c nh: lá cây và rác t các khu v c ngo i c nh .
2.3. M t s v n b n pháp lu t liên quan
- Lu t B o v môi tr ng ngày 29 tháng 11 n m 2005;
- Ngh nh s 80/2006/N -CP ngày 09 tháng 8 n m 2006 c a Chính
ph quy nh chi ti t và h ng d n thi hành m t s i u c a Lu t B o v
môi tr ng;
- Ngh nh s 21/2008/N -CP ngày 28 tháng 02 n m 2008 c a Chính
ph s a i b sung m t s i u c a Ngh nh s 80/2006/N -CP ngày 09
tháng 08 n m 2006 c a Chính ph v vi c quy nh chi ti t và h ng d n thi
hành m t s i u c a Lu t B o v môi tr ng;
- Thông t s 12/2011/TT-BTNMT ngày 14 tháng 04 n m 2011 c a B
Tài nguyên và Môi tr ng quy nh v qu n lý ch t th i nguy h i;
8
- Quy t nh s 256/2003/Q - TTg c a Th t ng Chính ph phê
duy t chi n l c b o v môi tr ng Qu c gia n n m 2010 và nh
h ng n n m 2020;
- Quy t nh s 64/2003/Q - TTg ngày 22 tháng 04 n m 2003 c a Th
t ng Chính ph v “K ho ch x lý tri t
các c s y t gây ô nhi m môi
tr ng nghiêm tr ng”;
- Quy t nh s 43/2007/Q -BYT ngày 30 tháng 11 n m 2007 c a B
Y t v vi c ban hành quy ch qu n lý ch t th i y t ;
- Quy t nh s 2038/Q -TTg ngày 15 tháng 11 n m 2011 c a Th
t ng Chính ph v phê duy t
án t ng th x lý ch t th i y t giai o n
2011 n 2015 và nh h ng n n m 2020;
- Quy t nh s 170/Q -TTg ngày 08 tháng 02 n m 2011 c a Th
t ng Chính ph v phê duy t quy ho ch t ng th h th ng x lý ch t th i
r n y t nguy h i n n m 2025;
- Ch th s 17/2008/CT- TTg ngày 05 tháng 06 n m 2008 c a Th
t ng Chính ph v “ M t s gi i pháp c p bách y m nh công tác x lý
tri t
các c s gây ô nhi m môi tr ng nghiêm tr ng theo Quy t nh s
64/2003/Q - TTg ”.
2.4. Th c tr ng công tác qu n lý ch t th i y t
2.4.1. Th c tr ng công tác qu n lý ch t th i y t trên th gi i
Nghiên c u v ch t th i y t (CTYT) ã
c ti n hành t i nhi u n c
trên th gi i, c bi t các n c phát tri n nh Anh, M , Nh t, Pháp... Các
nghiên c u ã quan tâm n nhi u l nh v c nh tình hình phát sinh; phân lo i
CTYT; qu n lý CTYT (bi n pháp làm gi m thi u ch t th i, tái s d ng ch t
th i, x lý ch t th i, ánh giá hi u qu c a các bi n pháp x lý ch t th i...);
tác h i c a CTYT i v i môi tr ng, s c kho ; bi n pháp làm gi m tác h i
c a CTYT i v i s c kh e c ng ng, s e d a c a ch t th i nhi m khu n
t i s c kh e c ng ng, nh h ng c a n c th i y t
i v i vi c lan truy n
d ch b nh; nh ng v n
liên quan c a y t công c ng v i CTYT; t n th ng
nhi m khu n y tá, h lý và ng i thu gom rác; nhi m khu n b nh vi n,
nhi m khu n ngoài b nh vi n i v i ng i thu nh t rác, v sinh viên, c ng
ng và nhân viên y t .
9
B ng 2.3: T ng l
ng ch t th i b nh vi n t i m t s n
(kg/gi
Lo i b nh
vi n
B nh vi n
Na uy
Tây Ban
Nha
c trên th gi i
ng/ngày)
Anh
Pháp
M
Hà Lan
3.9
4.4
3.3
3.35
5.24
4.2-6.5
BV a khoa
-
-
-
2.5
4.5
2.7
S n khoa
-
3.4
3.0
-
-
-
-
1.6
0.5
-
-
1.3
-
1.2
9.25
-
-
1.7
t ng h p
BV tâm
th n
Lão khoa
(Ngu n: WHO, 2008)
Nh v y có th th y r ng l ng rác th i y t t i các b nh vi n r t l n,
c bi t là b nh vi n a khoa t ng h p và s n khoa. T i b nh vi n t ng h p
l ng rác th i trung bình t 3.3 n 6.5 kg/gi ng/ngày.
Theo T ch c Y t th gi i, có 18 - 64% c s y t ch a có bi n
pháp x lý ch t th i úng cách. T i các c s Y t , 12,5% công nhân x lý
ch t th i b t n th ng do kim âm x y ra trong quá trình x lý CTYT.
T n th ng này c ng là ngu n ph i nhi m ngh nghi p, v i máu ph bi n
nh t, ch y u là dùng hai tay tháo l p kim và thu gom tiêu hu v t s c
nh n. Có kho ng 50% s b nh vi n trong di n i u tra v n chuy n CTYT
i qua khu v c b nh nhân và không ng trong xe thùng có n p y .
2.4.2. Th c tr ng công tác qu n lý ch t th i y t t i Vi t Nam
Theo th ng kê n m 2013 c a C c Qu n lý Môi tr ng Y t - B Y
t , c n c có h n 1.000 b nh vi n, m i ngày phát sinh t 350 - 500 t n
ch t th i y t , trong ó kho ng 45 t n ch t th i y t nguy h i. Th nh ng,
nhi u b nh vi n không có h th ng lò t chuyên d ng. Vì th , v n có
nh ng v
t ch t th i y t nguy h i trong khuôn viên b nh vi n v i l ng
l n, nh h ng tr c ti p n b nh nhân c ng nh ng i dân s ng xung
quanh. C c phòng ch ng t i ph m v môi tr ng (PCTPVMT) c ng t ng
10
phát hi n m t s b nh vi n Hà N i vi ph m quy nh v b o v môi
tr ng, khi trong s tang v t thu
c có c rác th i c a b nh nhân cách ly
nh HIV, lao v.v… M t xét nghi m khoa h c ã cho th y s nguy hi m
c a rác th i b nh vi n: m i m t gram b nh ph m nh m ,
m… n u
không
c x lý, s truy n 11 t vi khu n gây b nh ra ngoài. Th c tr ng
trong qu n lý ch t th i y t khi n d lu n b c xúc và l c l ng c nh sát
môi tr ng ang ph i t ng c ng phát hi n, x lý vi ph m [13].
Hi n nay trên c n c, l ng CTR trung bình th i ra m i ngày là
0,86kg/gi ng b nh, trong ó CTR y t là 0,14kg/gi ng b nh. T ng l ng
CTR các b nh vi n trên toàn qu c lên t i 100 t n và 16 t n CTR y t c n
c x lý.
B ng 2.4: Các lo i CTR
Lo i CTR
c thù phát sinh t ho t
ng y t
Ngu n t o thành
Ch t th i sinh ho t
Các ch t th i t nhà b p, khu nhà hành chính,
các lo i bao gói…
Ch t th i ch a các vi trùng
gây b nh
Các ph th i t ph u thu t, các c quan n i t ng
c a ng i sau khi m x và c a cá ng v t sau
quá trình xét nghi m, các g c bông l n máu c a
b nh nhân…
Ch t th i b nhi m b nh
Các thành ph n th i ra sau khi dùng cho b nh
nhân, các ch t th i t quá trình lau c sàn nhà…
Ch t th i
Các lo i ch t th i c h i h n các lo i trên, các
ch t phóng x , hóa ch t d c…
c bi t
( Ngu n: B Y t , 2012 )
11
B ng 2.5: Ngu n g c phát sinh ch t th i t i b nh vi n
STT
1
2
3
4
5
6
7
8
Ngu n phát sinh
Lo i ch t th i phát sinh
Ch t th i hóa h c, bình áp su t, ch t
Bu ng tiêm
th i sinh ho t
Ch t th i lâm sàng, ch t th i hóa
Phòng m
h c, ch t th i sinh ho t
Ch t th i phóng x , ch t th i hóa
Phòng xét nghi m Xquang
h c,bình áp su t, ch t th i sinh ho t
Ch t th i lâm sàng, ch t th i phóng
Phòng c p c u
x
Phòng b nh nhân không lây lan Ch t th i sinh ho t
Ch t th i phóng x ,bình áp su t,
Phòng b nh nhân truy n nhi m
ch t th i sinh ho t
Ch t th i lâm sàng, ch t th i phóng
Khu bào ch d c
x , ch t th i sinh ho t
Khu v c hành chính
Ch t th i sinh ho t
(Ngu n: Nguy n
c Khi n, Qu n lý ch t th i nguy h i, 2010)
B ng 2.6: L
Khoa
H is cc p
c u
N i
Nhi
Ngo i
S n
M t/Tai M i
H ng
C n lâm sàng
ng ch t th i phát sinh t i các khoa trong b nh vi n
T ng l ng ch t th i phát
T ng l ng ch t th i y t
sinh (kg/gi ng.ngày)
nguy h i (kg/gi ng.ngày)
BV
BV
Trung BV
BV Trung Trung BV
BV Trung
ng T nh Huy n bình
ng T nh Huy n bình
(TW)
(TW)
1.08
1.27 1.00
0.30 0.31 0.18
0.64
0.50
1.01
0.82
0.66
0.47
0.41
0.87
0.95
0.68
0.45
0.45
0.73
0.74
0.34
0.04
0.04
0.26
0.21
0.12
0.03
0.05
0.21
0.22
0.10
0.02
0.02
0.17
0.17
0.08
0.11
0.10 0.08
0.03 0.03 0.03
( Ngu n: B Y t - Quy ho ch qu n lý ch t th i y t , 2010 )
12
B ng 2.7: L
ng ch t th i phát sinh t i các khoa trong b nh vi n
Lo i b nh vi n
BV a khoa TW
BV chuyên khoa TW
BV a khoa t nh
BV Chuyên khoa t nh
BV huy n, ngành
N m 2005
0.35
0.23- 0 ng c l u tr , thu gom, v n chuy n
S l ng
Thùng nh a plactis có n p y
02 chi c/khoa
Túi nilon màu xanh, vàng
05 kg/tháng
H p c ng ng ch t th i s c nh n
10 h p/tháng
Xe y tay
02 chi c
Lò b o ôn
01 chi c
Xe chuyên d ng cu n ép
01 chi c
G ng tay cao su b o h
01 kg/tháng
(Ngu n: B nh vi n a khoa huy n i T , 2014)
Nhìn chung các d ng c
thu gom, phân lo i, l u tr , v n chuy n rác
th i c a b nh vi n v n còn thi u th n nhi u so v i kh i l ng rác phát sinh
hàng ngày. Không có túi ng ch t th i màu en và màu tr ng; các thùng thu
gom, l u tr rác còn thi u và ch a t tiêu chu n c a B Y t . Rác th i sau
41
khi cho vào túi ch
c ng trong các sô nh a m ng và h p gi y catton
không có nhãn c nh báo ch t th i nguy h i.
B ng 4.8: Ngu n nhân l c thu gom, v n chuy n ch t th i
STT
1
2
nv
S l ng( ng i)
Nhân viên c a b nh vi n
07
Nhân viên c a BQL VSMT
03
T ng
10
(Ngu n: B nh vi n a khoa huy n i T , 2014)
T ki m soát nhi m khu n c a b nh vi n có 07 ng i g m: 01 t
tr ng và 06 t viên,
c b nh vi n phân công nhiêm v qu n lý s
sách, h s , gi y t liên quan n tình hình phát sinh, thu gom, phân lo i
rác th i c a b nh vi n. Ngoài ra, t ki m soát nhi m khu n còn v n hành
lò h p, s y d ng c y t hàng ngày.
B nh vi n c ng ã th c hi n quy trình ti t khu n d ng c y t b ng
ph ng pháp h p t x lý d ng c .
Quy trình ti t khu n b ng ph ng pháp h p t
- Ki m tra n i, s p x p
c n h p, y n p, v n ch t các c vít
- óng i n, m van x , i n khi sôi có h i n c xì ra 5 phút
- Khóa van x , khi kim ng h ch nhi t
c n thi t, ch nh r le cho
ng t i n và tính th i gian nh sau:
c nh p
110oC
120oC
kim lo i th y tinh
30 phút
20 phút
v i
40 phút
30 phút
( Quy trình ti t khu n b ng ph ng pháp h p t )
- Ng t i n khi kim ch v 0 thì m van x , m n p l y h p s y khô
- Ki m tra, b o qu n n i h p.
Nhân viên c a BQL VSMT huy n c ng có 03 ng i g m 01 lái xe và
02 nhân viên thu gom, b c x p rác th i hàng ngày
ph i h p thu gom rác
em i x lý.
42
B ng 4.9: Kh i l
ng rác th i y t
c thu gom, v n chuy n
T ng
Khoa
Th i gian
kh i Khoa Khoa Khoa Khoa
xét
STT
(tháng)
l ng
n i ngo i s n
nhi nghi m(kg)
Xquang
1
Tháng 01/2014
455
24,5 131,5 228,0 34,0
37,0
2
Tháng 02/2014
440
26,5 152,0 209,0 18,5
34,0
3
Tháng 03/2014
439
25,0 153,0 210,5 18,0
32,5
4
Tháng 04/2014
459
35,0 148,0 219,0 25,5
31,5
( Ngu n: B nh vi n a khoa huy n i T , 2014)
Kh i l ng rác th i y t
c thu gom, v n chuy n c a b nh vi n
t ng ng v i l ng phát sinh t i các khoa, phòng. Ngoài ra, b nh vi n còn kí
h p ng v i BQL VSMT ô th huy n i T thu gom rác th i sinh ho t c a
b nh vi n v i kh i l ng bình quân là 30m3/tháng.
Ch t th i
c v n chuy n b ng xe chuyên d ng cu n ép c a BQL
VSMT huy n
i T . Trong quá trình thu gom, v n chuy n không
ch t
th i r i vãi ra môi tr ng m b o an toàn.
4.3.2.4. Th c tr ng x lý ch t th i r n y t t i b nh vi n
B nh vi n không có lò t rác th i nguy h i do ch a có ngu n kinh phí
xây d ng, v n hành. Cho nên hình th c x lý rác th i b nh vi n là thông qua
h p ng x lý.
Vi c x lý rác th i y t c a b nh vi n s
c th c hi n thông qua h p
ng x lý rác th i gi a BQL VSMT huy n
i T v i Công ty CP Môi
tr ng và công trình ô th Thái Nguyên. B nh vi n a khoa i T là ch
ngu n th i; BQL VSMT ô th huy n
i T là n v trung gian có ch c
n ng thu gom, v n chuy n rác th i y t c a b nh vi n n n i x lý; Công ty
CP Môi tr ng và Công trình ô th Thái Nguyên là n v kí h p ng ti p
nh n x lý rác th i cu i cùng.
Ch t th i lây nhi m, ch t th i gi i ph u, ch t th i s c nh n u
cx
lý b ng ph ng pháp t trong lò t. Còn v rác th i y t thông th ng s
c h p ng thu gom v n chuy n v i BQL VSMT huy n em i chôn l p
h ng ngày t i bãi rác th i trên a bàn huy n.
43
B ng 4.10: Các lo i hình x lý ch t th i r n y t t i b nh vi n
STT
1
2
3
4
Lo i rác th i
Chôn
l p
-
Lo i hình x lý
óng
chung v i
t
r n
lo i rác khác
x
-
Ch t th i s c nh n
Ch t th i lây nhi m
x
không s c nh n
Ch t th i gi i ph u
x
Ch t th i thông th ng
x
(Ngu n: B nh vi n a khoa huy n
i T , 2014)
B ng 4.11: Kinh phí cho công tác v n chuy n, x lý rác th i b nh vi n
Thành
Tháng
N i dung
VT
ti n
l ng
(VN )
01
1.000.000 1.000.000
Tháng B c x p, v n chuy n Chuy n
01/2014
X lý
Kg
455
15.400
7.007.000
01
1.000.000 1.000.000
Tháng B c x p, v n chuy n Chuy n
02/2014
X lý
Kg
440
15.400
6.776.000
01
1.000.000 1.000.000
Tháng B c x p, v n chuy n Chuy n
03/2014
X lý
Kg
439
15.400
6.760.600
01
1.000.000 1.000.000
Tháng B c x p, v n chuy n Chuy n
04/2014
X lý
Kg
459
15.400
7.068.600
T ng
31.612.200
(Ngu n: Ban qu n lý v sinh môi tr ng ô th huy n i T , 2014)
ây là kinh phí cho riêng vi c h p ng thu gom, v n chuy n, x lý rác
th i y t c a b nh vi n. Trung bình m i tháng kinh phí cho vi c b c x p, v n
chuy n và x lý rác th i b nh vi n là kho ng 07 - 08 tri u ng. Ngoài ra
b nh vi n còn h p ng v i BQL VSMT thu gom, v n chuy n bình quân là
30m3/tháng rác sinh ho t v i s ti n là 4.800.000 ng/tháng.
S
n giá
(VN )
44
4.4. Hi u bi t c a cán b nhân viên, b nh nhân v tình hình qu n lý rác
th i y t c a b nh vi n
Qua i u tra ph ng v n i v i các cán b nhân viên b nh vi n và
b nh nhân c ng nh ng i nhà c a h và tr c ti p quan sát thu
ck t
qu nh sau:
4.4.1.
i v i cán b nhân viên b nh vi n
làm t t công tác qu n lý ch t th i y t c a b nh vi n, bên c nh
các i u ki n v c s v t ch t thì y u t con ng i là r t quan tr ng. S
hi u bi t y
c a nhân viên b nh vi n tr c ti p ti p xúc v i rác th i s
giúp h có nh ng ki n th c và k n ng th c hành úng quy nh qu n lý
ch t th i c a B Y t .
B ng 4.12: Hi u bi t v quy ch qu n lý ch t th i y t
S l ng ph ng S l ng ng i
T l (%)
v n (ng i)
hi u bi t úng
Nhân viên y t
25
23
92.0
Nhân viên t v sinh
5
4
80.0
T ng
30
27
90.0
(Ngu n: Phi u ph ng v n nhân viên b nh vi n)
Trong t ng s 30 i t ng ph ng v n thì có 27 ng i bi t v Quy
ch qu n lý ch t th i y t ban hành kèm theo Quy t nh s 43/2007/Q BYT ngày 30/11/2007 c a B tr ng B Y t . Phân bi t
c 04 nhóm
ch t th i y t . Có 90.0% s ng i hi u bi t v quy ch này, trong s ó
92.0% là nhân viên y t và 80.0% là nhân viên t v sinh.
it
ng
45
92
90
88
86
84
82
80
78
76
74
92
90
T l (%)
80
Nhân viên y t
Nhân viên t v
sinh
T ng
Hình 4.6: Hi u bi t c a nhân viên v quy ch qu n lý ch t th i y t
B ng 4.13: Hi u bi t v mã màu s c d ng c
ng ch t th i y t
Màu s c
Ch t
Màu Màu
vàng xanh
Màu
en
Màu
tr ng
Không
bi t
th i
S l ng
nh n bi t
úng
( ng
i)
T
l
(%)
Ch t th i lây nhi m
30
-
-
-
-
30/30
100
Ch t th i hóa h c
nguy h i
3
-
21
-
6
21/30
70.0
Ch t th i s c nh n
28
-
2
-
-
28/30
93.3
Ch t th i phóng x
-
-
19
3
8
19/30
63.3
Ch t th i tái ch
-
12
5
13
-
13/30
43.3
Ch t th i thông
th ng
-
30
-
-
-
30/30
100
(Ngu n: phi u i u tra ph ng v n nhân viên b nh vi n)
Qua b ng trên cho th y, t l nhân viên phân bi t úng màu s c d ng
c
ng ch t th i lây nhi m và ch t th i thông th ng t 100%, ch t th i
s c nh n là 93,3%, còn l i v i mã màu s c các lo i ch t th i khác thì t l
hi u bi t còn th p h n nh mã màu s c ng ch t th i tái ch ch là 43.3%.
46
Lý do là t i b nh vi n m i ch thu gom, phân lo i rác th i y t thông
th ng vào túi màu xanh và rác th i lây nhi m vào túi màu vàng nên nhân
viên c ng m i ch quen v i mã màu s c ó; còn l i c ng ch a n m ch c v
màu s c ng ch t th i khác. ây là m t i m còn h n ch trong công tác
thu gom, phân lo i rác th i c a b nh vi n c n
c kh c ph c trong th i
gian t i.
120
100
80
100
93.3
100
70
63.3
60
43.3
40
20
0
Lây nhi m
Hóa h c
S c nh n
Phóng x
Tái ch
Thông
th ng
Các lo i ch t th i
Hình 4.7: T l hi u bi t mã màu s c d ng c
ng ch t th i
Qua bi u
cho th y t l nhân viên phân bi t
c úng màu s c
phân lo i ch t th i y t lây nhi m và thông th ng là 100%, còn l i i v i
ch t th i tái ch ch t m c 43.3%, ch t th i phóng x là 63.3%, ch t th i hóa
h c là 70.0%.
