Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bản huyện hưng nguyên, tỉnh nghệ an hiện nay

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ TƯ PHÁP
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

NGUYỄN HỮU HÀ

THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN
QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT CHO HỘ GIA ĐÌNH, CÁ NHÂN TRÊN
ĐỊA BÀN HUYỆN HƯNG NGUYÊN, TỈNH NGHỆ AN HIỆN NAY

Chuyên ngành: Lý luận và Lịch sử nhà nước và pháp luật
Mã số:
60380101

LUẬN VĂN THẠC SỸ LUẬT HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. NGUYỄN VĂN ĐỘNG

TP. VINH - 2013


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là
trung thực và không trùng lặp với các đề tài khác. Tôi cũng xin cam đoan rằng
mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin
trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Tác giả

Nguyễn Hữu Hà

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU: ...................................................................................................... 1
1.Tính cấp thiết của đề tài: ............................................................................. 1
2.Tình hình nghiên cứu đề tài: ........................................................................ 3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của Luận văn: ....................................... 5
4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của Luận văn:........................................ 5
5. Cơ sở phương pháp luận và các phương pháp nghiên cứu của Luận văn: ... 6
6. Giá trị lý luận và thực tiễn của Luận văn: ................................................... 6
7. Cơ cấu của Luận văn: ................................................................................. 7
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ CẤP GIẤY
CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT CHO HỘ GIA ĐÌNH CÁ NHÂN
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN HƯNG NGUYÊN TỈNH NGHỆ AN HIỆN NAY8
1.1 Pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá
nhân và việc thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho
hộ gia đình, cá nhân: ...................................................................................... 8
1.1.1. Pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia
đình, cá nhân: ......................................................................................... 8
1.1.2. Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho
hộ gia đình, cá nhân ............................................................................. 17
1.2 Những điều kiện bảo đảm cho việc thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình và cá nhân: .................................... 21
1.2.1. Về nhận thức, tư tưởng: .............................................................. 21
1.2.2. Về chính sách, pháp luật:............................................................ 22
1.2.3. Về tổ chức bộ máy và cán bộ: ..................................................... 22
1.2.4. Về trình tự, thủ tục, phương pháp hoạt động: ............................. 23
1.2.5. Về sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền: .................. 24
1.3. Đặc điểm của huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay và những yêu
cầu đặt ra đối với việc thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất cho hộ gia đình và cá nhân trên địa bàn huyện: .............................. 27

1.3.1. Những đặc điểm của huyện Hưng Nguyên hiện nay:................... 27
1.3.2. Những yêu cầu đặt ra đối với việc thực hiện pháp luật về cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình và cá nhân trên địa bàn
huyện Hưng Nguyên ............................................................................. 29


Chương 2: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC
HIỆN PHÁP LUẬT VỀ CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG
ĐẤT CHO HỘ GIA ĐÌNH, CÁ NHÂN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN HƯNG
NGUYÊN (TỈNH NGHỆ AN) HIỆN NAY.................................................. 33
2.1. Thực trạng thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
cho hộ gia đình và cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên ...................... 33
2.1.1. Ưu điểm, thành tựu và nguyên nhân ........................................... 33
2.1.2. Nhược điểm, hạn chế và nguyên nhân ......................................... 37
2.2. Những giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình và cá nhân trên địa bàn huyện Hưng
Nguyên trong thời gian tới ........................................................................... 41
2.2.1. Về nhận thức, tư tưởng: .............................................................. 41
2.2.2. Về chính sách, pháp luật ............................................................. 43
2.2.3. Về tổ chức bộ máy và cán bộ ...................................................... 47
2.2.4. Về trình tự, thủ tục, phương pháp hoạt động............................... 52
2.2.5. Về sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền ................... 57
KẾT LUẬN CHUNG ................................................................................... 62
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................... 63


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CHXHCN : Cộng hoà xã hội chủ nghĩa
HĐND : Hội đồng nhân dân
TAND : Toà án nhân dân

UBND : Ủy ban nhân dân
UBMTTQ : Ủy ban mặt trận tổ quốc
VBQPPL : Văn bản quy phạm pháp luật


1
Luận văn thạc sỹ luật học: Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ở Việt Nam, đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở
hữu; Nhà nước không trực tiếp khai thác, sử dụng đất mà trao quyền sử dụng
cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân,... Chứng thư pháp lý xác lập mối quan
hệ hợp pháp giữa Nhà nước với người sử dụng đất trong việc sử dụng đất là
giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Vì vậy, theo quy định của pháp luật đất
đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là một trong những nội dung
quan trọng của hoạt động quản lý nhà nước về đất đai, đồng thời là một quyền
đầu tiên mà bất kỳ người sử dụng đất hợp pháp nào cũng được hưởng.
Với những thông tin được thể hiện trên giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất như: tên người sử dụng đất, số hiệu, diện tích, mục đích sử dụng, những
biến động sau khi cấp giấy,… v.v thì giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giữ
một vai trò hết sức quan trọng đối với cả Nhà nước và người sử dụng đất. Về
phía Nhà nước, tiến độ cấp và mức độ hoàn thành việc cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất chứng tỏ khả năng của Nhà nước
trong việc quản lý tài sản đất đai thuộc sở hữu của mình, giúp Nhà nước kiểm
soát tình hình đất đai một cách thuận tiện. Về phía người sử dụng đất, cấp
giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là cơ sở để họ được Nhà nước bảo hộ
quyền và lợi ích hợp pháp, là tiền đề để họ có thể thực hiện các quyền mà
pháp luật đã trao cho người sử dụng đất, cụ thể và quan trọng nhất là các
quyền giao dịch đối với quyền sử dụng đất. Bởi lẽ đó, Nhà nước và các cấp

chính quyền địa phương nói chung, Uỷ ban nhân dân (UBND) huyện Hưng
Nguyên nói riêng luôn chú trọng, quan tâm đến hoạt động cấp giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất, đặc biệt là việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho các hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện.

Học viên: Nguyễn Hữu Hà
MS: CHV 02021
Lớp cao học Luật tại Vinh khóa 2


2
Luận văn thạc sỹ luật học: Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
Trong giai đoạn hiện nay, việc sử dụng đất đai rất phức tạp và có nhiều
bất cập, công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vẫn còn nhiều hạn
chế, hoạt động quản lý đất đai còn nhiều chồng chéo, thủ tục hành chính rườm
rà, sự thống nhất quản lý chưa cao. Do vậy, việc nâng cao hiệu quả quản lý
đất đai là hết sức quan trọng và cần thiết.
Trong những năm qua, huyện Hưng Nguyên đã coi trọng việc đẩy
nhanh tiến trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình,
cá nhân trên địa bàn. Được sự quan tâm đặc biệt của cấp ủy, chính quyền nên
công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình, cá nhân
trên địa bàn đạt kết quả cao. Tuy nhiên, vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc
làm ảnh hưởng đến tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất như: các
quy định của pháp luật liên quan đến đất đai thay đổi thường xuyên dẫn đến
hồ sơ thủ tục hành chính thay đổi thiếu thống nhất; năng lực cán bộ, chuyên
viên có nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ công việc. Một
số cán bộ, chuyên môn phụ trách xử lý, thẩm định hồ sơ chưa phát huy hết vai
trò trách nhiệm, xử lý hồ sơ còn chậm, chưa chịu khó nghiên cứu các quy
định của pháp luật, thực hiện việc thẩm định hồ sơ theo ý kiến cá nhân, yêu

cầu công dân thực hiện hoặc bổ sung các thủ tục hành chính mà pháp luật
không quy định, dẫn đến kéo dài thời gian và không thống nhất hồ sơ; cán bộ
địa chính một số xã vừa thiếu, vừa yếu. Mặc dù trung tâm một cửa đã đi vào
hoạt động nề nếp nhưng việc theo dõi quản lý hồ sơ chưa khoa học, thiếu chặt
chẽ nên thời gian thực hiện thủ tục hành chính chưa đảm bảo theo quy định,
hồ sơ xử lý còn kéo dài thời gian. Cán bộ trung tâm một cửa vừa tiếp nhận
vừa thẩm định hồ sơ nên tính hiệu quả chưa cao. UBND các xã, thị trấn chưa
thực hiện tốt trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo công tác kê khai, xét duyệt, xử lý
hồ sơ. Hội đồng nhân dân (HĐND), Ủy ban mặt trận tổ quốc (UBMTTQ) các
xã, thị trấn giám sát việc thực hiện của UBND xã, thị trấn đối với các Nghị
Học viên: Nguyễn Hữu Hà
MS: CHV 02021
Lớp cao học Luật tại Vinh khóa 2


3
Luận văn thạc sỹ luật học: Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
quyết và văn bản chỉ đạo của các cơ quan cấp trên chưa tốt. Một số tổ chức,
cá nhân thực hiện chưa nghiêm túc các nội dung chỉ đạo của UBND huyện.
Sự phối hợp giữa các phòng, ban liên quan và các xã, thị trấn chưa được
thông suốt. Trong quá trình xử lý công việc còn né tránh, tùy tiện theo cảm
tính, thiếu cơ sở pháp lý.
Để thực hiện tốt các quy định của pháp luật về cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất, nhằm nâng cao năng lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực
đất đai; đồng thời tìm ra các giải pháp để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc
nhằm đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ
gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện; chúng ta cần có một công trình khoa học
nghiên cứu về vấn đề này để tìm hiểu kỹ các quy định của pháp luật về cấp
giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đánh giá đúng thực trạng những bất cập,

khó khăn vướng mắc. Từ đó đưa ra các giải pháp để khắc phục những tồn tại,
hạn chế nhằm đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho
hộ gia đình, cá nhân. Hiện tại, trên địa bàn huyện Hưng Nguyên chưa có một
công trình khoa học nào nghiên cứu về vấn đề này, nguyên nhân là do nhận
thức về pháp luật liên quan đến cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chưa
đầy đủ, năng lực của cán bộ, công chức nghiên cứu về vấn đề này còn yếu
kém. Chính vì vậy mà tôi đã chọn đề tài luận văn: “Thực hiện pháp luật về
cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa
bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay”.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Hiện tại, chưa có một công trình khoa học nào nghiên cứu việc thực
hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá
nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An. Tuy nhiên, vấn đề cấp
giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đang được tranh cãi gay gắt như trên diễn
đàn các kỳ họp Quốc hội còn có nhiều ý kiến khác nhau nhưng cùng một mục
Học viên: Nguyễn Hữu Hà
MS: CHV 02021
Lớp cao học Luật tại Vinh khóa 2


4
Luận văn thạc sỹ luật học: Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
đích là giải pháp đẩy nhanh tiến trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Đã có nhiều chuyên gia, những nhà quản lý nghiên cứu và đưa ra những ý
kiến, giải pháp tập trung xoay quanh vấn đề cấp giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất sao cho hiệu quả và hợp lý nhất, không làm tốn thời gian và tiền bạc
của người dân. Ngoài ra, cũng có một số công trình khoa học nghiên cứu về
vấn đề cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở một số địa bàn như:
1. Đề tài: “Thực trạng và giải pháp cấp giấy chứng nhận quyền sử

dụng đất huyện Nghi Lộc tỉnh Nghệ An ” (Phạm Thị Tú Anh - Lớp địa chính
46).
2. Đề tài: “Thực trạng và giải pháp cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất của huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An”.
3. Đề tài: “Thực trạng và giải pháp đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng
nhân quyền sử dụng đất” (Ngô Minh Khánh – Lớp Địa chính 47).
4. Đề tài: “Thực trạng của công tác kê khai đăng ký cấp giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở đô thị tại thành phố Hà Nội”
(Vũ Ngọc Hưng - Lớp KT&QLĐC-K40).
5. Đề tài: “Thực trạng và giải pháp nhằm đẩy nhanh công tác cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất ở và quyền sở hữu nhà ở trên địa bàn quận
Long Biên của TP. Hà Nội”.
Tuy nhiên, hầu như những công trình khoa học này cũng còn nghiên cứu
ở phạm vi chung chung, không cụ thể và chưa phù hợp với thực tiễn của các
địa phương như ở địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh NghÖ An. Có một vài
công trình khoa học như:
“Thực trạng và giải pháp cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của
huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An”; “Thực trạng và giải pháp cấp giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất huyện Nghi Lộc tỉnh Nghệ An ” cũng nêu được một
số vấn đề về thực trạng của đội ngũ cán bộ, công chức thực hiện công tác cấp
Học viên: Nguyễn Hữu Hà
MS: CHV 02021
Lớp cao học Luật tại Vinh khóa 2


5
Luận văn thạc sỹ luật học: Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và cơ chế tài chính cho bộ phận này;
nhưng chưa đưa ra được các giải pháp đồng bộ để xử lý công việc nhằm triển

khai thực hiện có hiệu quả đối với công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất. Các công trình này chỉ mới nêu lên thực trạng và giải pháp trong
công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà chưa nghiên cứu đến lĩnh
vực thực hiện pháp luật để đưa ra các giải pháp trong quá trình thực hiện pháp
luật, nhằm đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của Luận văn
Đối tượng nghiên cứu của Luận văn là thực hiện pháp luật về cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân. Cụ thể là việc thực
hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá
nhân trong trường hợp công nhận quyền sử dụng đất, chuyển nhượng, tặng
cho quyền sử dụng đất.
Tuy nhiên, đây là một chủ đề lớn, phức tạp nên trong khuôn khổ của
Luận văn này tôi chỉ nghiên cứu việc thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng
Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay.
4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của Luận văn
Mục tiêu nghiên cứu của Luận văn là đề xuất được những giải pháp khả
thi, phù hợp với quy định của pháp luật, nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện
pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong trường hợp công
nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất
cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện
nay.
Để đạt được những mục tiêu trên, Luận văn có nhiệm vụ xác lập cơ sở
lý luận của việc thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất trong trường hợp công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển nhượng,
Học viên: Nguyễn Hữu Hà
MS: CHV 02021
Lớp cao học Luật tại Vinh khóa 2

6
Luận văn thạc sỹ luật học: Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
tặng cho quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng
Nguyên, tỉnh Nghệ An; đánh giá thực trạng của việc thực hiện pháp luật về
cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn
huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay và đề xuất các giải pháp khả thi,
nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân tại huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An
trong thời gian tới.
5. Cơ sở phương pháp luận và các phương pháp nghiên cứu của
Luận văn
Cơ sở phương pháp luận của Luận văn là chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư
tưởng Hồ Chí Minh và các quan điểm của Đảng, Nhà nước về quản lý và sử
dụng đất ở nước ta hiện nay. Trong quá trình nghiên cứu, tác giả còn sử dụng
kết hợp các phương pháp như phân tích, tổng hợp, thống kê, so sánh, …
6. Giá trị lý luận và thực tiễn của Luận văn
Luận văn góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận của việc thực
hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá
nhân nói chung và trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
nói riêng.
Bên cạnh đó, Luận văn cũng đánh giá đúng thực trạng và đề xuất các
giải pháp có tính khả thi để nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện
Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay. Kết quả nghiên cứu của Luận văn có
giá trị tham khảo tốt cho các nhà quản lý đất đai trên địa bàn cả nước nói
chung và ở huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An nói riêng.

Học viên: Nguyễn Hữu Hà
MS: CHV 02021

Lớp cao học Luật tại Vinh khóa 2


7
Luận văn thạc sỹ luật học: Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
7. Cơ cấu của Luận văn
Ngoài Mục lục, Mở đầu, Danh mục tài liệu tham khảo, Luận văn kết
cấu thành 2 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận của thực hiện pháp luật về cấp
giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn
huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay; Chương 2: Thực trạng và giải
pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh
Nghệ An hiện nay.

Học viên: Nguyễn Hữu Hà
MS: CHV 02021
Lớp cao học Luật tại Vinh khóa 2


8
Luận văn thạc sỹ luật học: Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ CẤP GIẤY
CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT CHO HỘ GIA ĐÌNH, CÁ
NHÂN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN HƯNG NGUYÊN,
TỈNH NGHỆ AN HIỆN NAY

1.1. Pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ

gia đình, cá nhân và việc thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân
1.1.1. Pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ
gia đình, cá nhân
Pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là hệ thống các
quy phạm pháp luật điều chỉnh các mối quan hệ xã hội liên quan đến việc cấp
giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Theo quy định tại Điều 4, Luật đất đai
năm 2003, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là Giấy chứng nhận do cơ
quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho người sử dụng đất để bảo hộ quyền và
lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Giấy chứng nhận do Bộ Tài nguyên
và Môi trường phát hành theo một mẫu thống nhất và được áp dụng trong
phạm vi cả nước đối với mọi loại đất, nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
Pháp luật quy định về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất bao
gồm: thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; hồ sơ, trình tự, thủ
tục về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; căn cứ cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất; quyền và nghĩa vụ của công chức trong việc cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất; quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất.
Hệ thống các quy phạm pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất được quy định cụ thể tại Hiến pháp năm 1992, Luật đất đai năm
2003; các Nghị định 181/2004/NĐ-CP, Nghị định 84/2007/NĐ-CP và Nghị
Học viên: Nguyễn Hữu Hà
MS: CHV 02021
Lớp cao học Luật tại Vinh khóa 2


9
Luận văn thạc sỹ luật học: Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
định 88/2009/NĐ-CP của Chính phủ; các Thông tư số 17/2009/TT-BTNMT,
Thông tư số 20/2010/TT-BTNMT và Thông tư số 16/2011/TT-BTNMT của

Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Các quy định về thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
cho hộ gia đình, cá nhân được quy định tại các khoản 2, 3 Điều 52, Luật đất
đai năm 2003. Theo quy định của pháp luật, các cơ quan sau đây có quyền
cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân:
UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân. UBND huyện, quận, thị xã, thành
phố thuộc tỉnh được ủy quyền cho cơ quan quản lý đất đai cùng cấp cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân. Tuy nhiên, theo quy
định tại Nghị định 181/2004/NĐ-CP của Chính phủ về thi hành Luật đất đai
năm 2003 và các văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) khác thì không quy
định việc ủy quyền cho cơ quan quản lý đất đai cùng cấp cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân.
Các quy định về đối tượng và điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất.
Đối tượng được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được quy định
tại Điều 49, Luật đất đai năm 2003. Cụ thể, Nhà nước cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất cho những trường hợp sau đây: người được Nhà nước giao
đất, cho thuê đất, trừ trường hợp thuê đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích
công ích của xã, phường, thị trấn; người được Nhà nước giao đất, cho thuê đất
từ ngày 15 tháng 10 năm 1993 đến trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành
mà chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; người đang sử dụng
đất theo quy định tại Điều 50 và Điều 51 của Luật này mà chưa được cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất; người được chuyển đổi, nhận chuyển nhượng,
được thừa kế, nhận tặng cho quyền sử dụng đất; người nhận quyền sử dụng
Học viên: Nguyễn Hữu Hà
MS: CHV 02021
Lớp cao học Luật tại Vinh khóa 2

10
Luận văn thạc sỹ luật học: Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
đất khi xử lý hợp đồng thế chấp, bảo lãnh bằng quyền sử dụng đất để thu hồi
nợ; tổ chức sử dụng đất là pháp nhân mới được hình thành do các bên góp
vốn bằng quyền sử dụng đất; người được sử dụng đất theo bản án hoặc quyết
định của Toà án nhân dân (TAND), quyết định thi hành án của cơ quan thi
hành án hoặc quyết định giải quyết tranh chấp đất đai của cơ quan nhà nước
có thẩm quyền đã được thi hành; người trúng đấu giá quyền sử dụng đất, đấu
thầu dự án có sử dụng đất; người sử dụng đất quy định tại các điều 90, 91 và
92 của Luật đất đai năm 2003; người mua nhà ở gắn liền với đất ở; người
được Nhà nước thanh lý, hoá giá nhà ở gắn liền với đất ở.
Về điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Đối tượng đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được
quy định tại Điều 50, Luật đất đai năm 2003. Cụ thể, Nhà nước cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất
trong những trường hợp sau đây: hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn
định, được UBND cấp xã xác nhận không có tranh chấp và có các giấy tờ hợp
lệ theo quy định của pháp luật thì được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất và không phải nộp tiền sử dụng đất (cụ thể: những giấy tờ về quyền được
sử dụng đất đai trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 do cơ quan có thẩm quyền
cấp trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của Nhà nước Việt Nam dân
chủ cộng hoà, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hoà miền Nam Việt Nam
và Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa (CHXHCN) Việt Nam; giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất tạm thời được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp
hoặc có tên trong sổ đăng ký ruộng đất, sổ địa chính; giấy tờ hợp pháp về thừa
kế, tặng cho quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất; giấy tờ giao nhà
tình nghĩa gắn liền với đất; giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua
bán nhà ở gắn liền với đất ở trước ngày 15 tháng 10 năm 1993, nay được
UBND xã, phường, thị trấn xác nhận là đã sử dụng trước ngày 15 tháng 10

Học viên: Nguyễn Hữu Hà
MS: CHV 02021
Lớp cao học Luật tại Vinh khóa 2


11
Luận văn thạc sỹ luật học: Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
năm 1993; giấy tờ về thanh lý, hoá giá nhà ở gắn liền với đất ở theo quy định
của pháp luật; giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền thuộc chế độ cũ cấp cho
người sử dụng đất); hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có một trong các
loại giấy tờ nêu trên mà trên giấy tờ đó ghi tên người khác, kèm theo giấy tờ
về việc chuyển quyền sử dụng đất có chữ ký của các bên liên quan, nhưng đến
trước ngày Luật đất đai năm 2003 có hiệu lực thi hành chưa thực hiện thủ tục
chuyển quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật, nay được UBND xã,
phường, thị trấn xác nhận là đất không có tranh chấp thì được cấp giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất và không phải nộp tiền sử dụng đất; hộ gia đình, cá
nhân đang sử dụng đất có hộ khẩu thường trú tại địa phương và trực tiếp sản
xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản, làm muối tại vùng có điều
kiện kinh tế - xã hội khó khăn ở miền núi, hải đảo, nay được UBND xã nơi có
đất xác nhận là người đã sử dụng đất ổn định, không có tranh chấp thì được
cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và không phải nộp tiền sử dụng đất;
hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các loại giấy tờ nêu trên
nhưng đất đã được sử dụng ổn định từ trước ngày 15 tháng 10 năm 1993, nay
được UBND xã, phường, thị trấn xác nhận là đất không có tranh chấp, phù
hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được xét duyệt đối với nơi đã có quy hoạch
sử dụng đất thì được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và không phải
nộp tiền sử dụng đất; hộ gia đình, cá nhân được sử dụng đất theo bản án hoặc
quyết định của Tòa án nhân dân (TAND), quyết định thi hành án của cơ quan
thi hành án, quyết định giải quyết tranh chấp đất đai của cơ quan nhà nước có

thẩm quyền đã được thi hành thì được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
sau khi thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật; hộ gia đình,
cá nhân đang sử dụng đất không có các loại giấy tờ nêu trên nhưng đất đã
được sử dụng từ ngày 15 tháng 10 năm 1993 đến trước ngày Luật đất đai năm
2003 có hiệu lực thi hành, nay được UBND xã, phường, thị trấn xác nhận là
Học viên: Nguyễn Hữu Hà
MS: CHV 02021
Lớp cao học Luật tại Vinh khóa 2


12
Luận văn thạc sỹ luật học: Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được xét
duyệt đối với nơi đã có quy hoạch sử dụng đất thì được cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất và phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định của Chính phủ;
hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất
từ ngày 15 tháng 10 năm 1993 đến trước ngày Luật đất đai năm 2003 có hiệu
lực thi hành mà chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì được
cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; trường hợp chưa thực hiện nghĩa vụ
tài chính thì phải thực hiện theo quy định của pháp luật; hộ gia đình, cá nhân
được giao đất không đúng thẩm quyền trước ngày 1 tháng 7 năm 2004 chứng
minh đã nộp tiền cho cơ quan, tổ chức giao đất không đúng thẩm quyền để
được sử dụng đất nay được UBND xã, phường, thị trấn xác nhận là đất không
có tranh chấp, không lấn chiếm và phù hợp quy hoạch thì được cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho
người sử dụng đất thực hiện đăng ký biến động về sử dụng đất khi hợp thửa,
tách thửa mà thửa đất trước khi hợp thửa, tách thửa đã được cấp giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất; cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp bị
ố, nhoè, rách, hư hỏng hoặc cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do bị

mất; cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với các loại giấy chứng
nhận về quyền sử dụng đất cấp theo pháp luật về đất đai trước ngày 01 tháng
07 năm 2004.
Các cơ quan nhà nước có thẩm quyền căn cứ vào các quy định của pháp
luật, thực hiện công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đảm bảo
đúng quy định, đúng đối tượng. Cụ thể hơn, cơ quan có thẩm quyền cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình, cá nhân là UBND cấp
huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh.
Cán bộ, công chức chịu trách nhiệm đại diện cho Nhà nước thực thi
quyền hành pháp, thực hiện việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho
Học viên: Nguyễn Hữu Hà
MS: CHV 02021
Lớp cao học Luật tại Vinh khóa 2


13
Luận văn thạc sỹ luật học: Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
các hộ gia đình, cá nhân. Tuy nhiên, ngoài việc các cơ quan, cán bộ công
chức tuân thủ đúng các quy định của pháp luật thì có một số ít cán bộ, công
chức chưa thực hiện đúng các quy định của pháp luật làm ảnh hưởng đến
quyền lợi của công dân và gây thiệt hại cho nhà nước.
Ngoài những vấn đề nêu trên, pháp luật còn quy định rõ quyền, nghĩa vụ
của cơ quan nhà nước trong việc kiểm tra, giám sát và xử lý các vi phạm pháp
luật liên quan đến việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia
đình, cá nhân.
Các quy định về hồ sơ, trình tự, thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất cho hộ gia đình và cá nhân được quy định tại các Điều 123, Điều
127 và Điều 129 của Luật đất đai năm 2003 và được hướng dẫn tại Nghị định
số 181/2004/NĐ-CP ngày 29 tháng 10 năm 2004 của Chính phủ về thi hành

Luật đất đai (sau đây gọi là Nghị định số 181/2004/NĐ-CP), Nghị định số
84/2007/NĐ-CP ngày 25 tháng 5 năm 2007 của Chính phủ quy định bổ sung
về việc cấp giấy chứng nhận, thu hồi đất, thực hiện quyền sử dụng đất, trình
tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất và giải
quyết khiếu nại về đất đai (sau đây gọi là Nghị định số 84/2007/NĐ-CP);
Nghị định 88/2009/NĐ-CP ngày 19/10/2009 của Chính Phủ về cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với
đất (gọi tắt là Nghị định 88/2009/NĐ-CP); Thông tư số 17/2009/TT-BTNMT
quy định về giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản
khác gắn liền với đất (gọi tắt là Thông tư số 17/2009/TT-BTNMT); Thông tư
số 20/2010/TT-BTNMT quy định bổ sung về giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (gọi tắt là Thông tư
số 20/2010/TT-BTNMT); Thông tư số 16/2011/TT-BTNMT quy định sửa đổi
một số nội dung liên quan đến thủ tục hành chính về lĩnh vực đất đai (gọi tắt
là Thông tư số 16/2011/TT-BTNMT). Theo đó, người sử dụng đất chỉ phải
Học viên: Nguyễn Hữu Hà
MS: CHV 02021
Lớp cao học Luật tại Vinh khóa 2


14
Lun vn thc s lut hc: Thc hin phỏp lut v cp giy chng nhn quyn s dng
t cho h gia ỡnh, cỏ nhõn trờn a bn huyn Hng Nguyờn, tnh Ngh An hin nay
n mt ni (mt ca) np h s, thc hin ngha v ti chớnh v nhn kt
qu (nhn giy chng nhn hoc nhn li h s ó np nu khụng iu
kin cp giy chng nhn) theo trỡnh t, th tc sau õy:
Vic tip nhn v tr kt qu: ngi s dng t l h gia ỡnh, cỏ nhõn
np h s v nhn giy chng nhn quyn s dng t (nu cú) ti Vn phũng
ng ký quyn s dng t huyn, hoc UBND xó, th trn ni cú t (trng
hp ngi s dng t, ch s hu ti sn gn lin vi t y quyn cho

ngi khỏc np h s ngh cp Giy chng nhn hoc nhn Giy chng
nhn thỡ phi cú vn bn y quyn theo quy nh ca phỏp lut). Trong quỏ
trỡnh tip nhn h s, cỏc c quan ny cú trỏch nhim vit giy biờn nhn h
s cho ngi np h s; đồng thời, h s c kim tra v thụng bỏo kt qu
bng vn bn cho ngi np h s bit nu cn phi b sung, hon thin.
V thi gian gii quyt th tc cp giy chng nhn quyn s dng t:
khụng quỏ bốn mươi ba ngy lm vic (43 ngy) i vi trng hp cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu( trong đó có mi lm 15 ngy
niờm yt cụng khai tại trụ sở UBND xã, phường, thị trấn ni cú t); i vi
trng hp nhận chuyn nhng, tặng cho quyn s dng t theo quy nh l
hai mi tám (28) ngy lm vic( thi gian trớch o a chớnh tha t nếu có
được thực hiện đồng thời trong quá trình xử lý thẩm định hồ sơ).
V h s v trỡnh t, th tc cp giy chng nhn quyn s dng t
trong trng hp cụng nhn quyn s dng t:
H s ngh cụng nhn quyn s dng t gm: n ngh cp giy
chng nhn quyn s dng t; mt trong cỏc loi giy t v quyn s dng
t quy nh ti cỏc khon 1, 2 v 5 iu 50 Lut t ai nm 2003 (nu cú);
bn sao cỏc giy t liờn quan n vic thc hin ngha v ti chớnh v t ai
theo quy nh ca phỏp lut (nu cú).

Hc viờn: Nguyn Hu H
MS: CHV 02021
Lp cao hc Lut ti Vinh khúa 2


15
Luận văn thạc sỹ luật học: Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
Hộ gia đình, cá nhân nộp một (01) bộ hồ sơ đề nghị công nhận quyền
sử dụng đất tại UBND xã, thị trấn thì UBND xã, thị trấn có trách nhiệm kiểm

tra, xác nhận vào hồ sơ, đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
về tình trạng tranh chấp quyền sử dụng đất. Trường hợp không có giấy tờ về
quyền sử dụng đất theo quy định thì UBND cấp xã kiểm tra, xác nhận về
nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất, tình trạng tranh chấp sử dụng đất, sự phù
hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được xét duyệt.
Trường hợp chưa có bản đồ địa chính thì trước khi xác nhận hồ sơ, UBND xã,
thị trấn phải thông báo cho Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp huyện
thực hiện trích đo địa chính thửa đất. Công bố công khai kết quả kiểm tra tại
trụ sở UBND xã, thị trấn trong thời hạn 15 ngày; xem xét giải quyết các ý
kiến phản ánh về nội dung công khai; gửi hồ sơ đến Văn phòng đăng ký
quyền sử dụng đất cấp huyện nơi có đất để thực hiện c¸c thñ tôc cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất.
Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp huyện có trách nhiệm thực
hiện các nội dung công việc: gửi hồ sơ đến UBND xã, thị trấn để lấy ý kiến
xác nhận và công khai kết quả theo yêu cầu của quy định nêu trên đối với
trường hợp nộp hồ sơ trực tiếp tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp
huyện; kiểm tra hồ sơ, xác minh thực địa trong trường hợp cần thiết; xác nhận
đủ điều kiện hay không đủ điều kiện được chứng nhận về quyền sử dụng đất
vào đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; chuẩn bị hồ sơ kèm
theo trích lục bản đồ địa chính hoặc trích đo địa chính thửa đất (đối với nơi
chưa có bản đồ địa chính) để Phòng Tài nguyên và Môi trường trình UBND
huyện ký giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vµ chuyển trả cho Văn phòng
đăng ký quyền sử dụng đất để trao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho
người được cấp giấy. Trường hợp nộp hồ sơ tại xã, thị trấn thì gửi giấy chứng

Học viên: Nguyễn Hữu Hà
MS: CHV 02021
Lớp cao học Luật tại Vinh khóa 2

16
Luận văn thạc sỹ luật học: Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
nhận quyền sử dụng đất cho UBND xã, thị trấn để trao cho người được cấp
giấy.
Về hồ sơ, trình tự, thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong
trường hợp đăng ký chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất:
Bên nhận chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho nộp một bộ hồ sơ theo quy
định gồm: văn bản giao dịch về quyền sử dụng đất (hợp đồng chuyển nhượng
đối với trường hợp nhận chuyển nhượng, tặng cho; di chúc hoặc biên bản
phân chia thừa kế hoặc bản án quyết định giải quyết tranh chấp của TAND đã
có hiệu lực pháp luật đối với trường hợp thừa kế hoặc đơn đề nghị của người
thừa kế nếu người thừa kế là người duy nhất; văn bản cam kết tặng cho hoặc
hợp đồng tặng cho hoặc quyết định tặng cho đối với trường hợp nhận tặng
cho); giấy tờ về quyền sử dụng đất (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc
giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở hoặc một trong
các loại giấy tờ quy định tại các khoản 1, 2 và 5 Điều 50 của Luật đất đai n¨m
2003); Đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có xác nhận của
UBND xã, thị trấn nơi có đất cho Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất
huyện.
Sau khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất có
trách nhiệm thẩm tra hồ sơ; nếu phù hợp quy định của pháp luật thì trích đo
địa chính thửa đất đối với trường hợp chưa được cấp giấy chứng nhận quyền
sử dụng đất ở nơi chưa có bản đồ địa chính hoặc đã cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất nhưng chưa có sơ đồ thửa đất hoặc trường hợp chuyển
quyền sử dụng một phần thửa đất; xác nhận vào hồ sơ đối với hồ sơ đủ điều
kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; chuẩn bị hồ sơ kèm theo trích
lục bản đồ địa chính hoặc trích đo địa chính thửa đất để Phòng Tài nguyên và
Môi trường trình UBND huyện ký giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vµ
chuyển trả cho Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất để trao cho người được

Học viên: Nguyễn Hữu Hà
MS: CHV 02021
Lớp cao học Luật tại Vinh khóa 2


17
Luận văn thạc sỹ luật học: Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
cấp giÊy đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính hoặc gửi UBND xã, thị trấn để trao
đối với trường hợp nộp hồ sơ tại UBND xã, thị trấn; chỉnh lý, cập nhật biến
động vào hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu địa chính.
Về khiếu nại, tố cáo của hộ gia đình và cá nhân đối với việc cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất
Khi công dân phát hiện việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình thì có quyền khiếu
nại, tố cáo và cơ quan có thẩm quyền phải xem xét, giải quyết các khiếu nại,
tố cáo đó theo đúng trình tự, thủ tục được quy định trong Luật khiếu nại năm
2011 và Luật tố cáo năm 2011. Để đảm bảo quyền khiếu nại, tố cáo của công
dân và nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật trong giải quyết
khiếu nại, tố cáo của công dân đối với các quyết định hành chính về đất đai
nói chung, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 39/2012/QH13 ngày
23/11/2012.
1.1.2. Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân
“Thực hiện pháp luật là hoạt động có mục đích nhằm hiện thực hóa các
quy định của pháp luật, làm cho chúng đi vào cuộc sống, trở thành những
hành vi thực tế hợp pháp của các chủ thể pháp luật.” Giáo trình lý luận về nhà
nước và pháp luật của Trường Đại học luật Hà Nội của PGS.TS Nguyễn Minh
Đoan. Nxb Chính trị Quốc gia, trang 392.
Các quy định pháp luật được thể hiện trong hệ thống pháp luật với số

lượng rất lớn và nội dung rất phong phú, đa dạng nên hình thức thực hiện
pháp luật cũng rất khác nhau. Căn cứ vào tính chất của hoạt động thực hiện
pháp luật, khoa học pháp lý phân chia thực hiện pháp luật thành bốn hình thức
sau: tuân thủ pháp luật, chấp hành pháp luật, sử dụng pháp luật, áp dụng pháp
luật.
Học viên: Nguyễn Hữu Hà
MS: CHV 02021
Lớp cao học Luật tại Vinh khóa 2


18
Luận văn thạc sỹ luật học: Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
“Tuân thủ pháp luật là một hình thức thực hiện pháp luật, trong đó chủ
thể pháp luật tự kiềm chế, không tiến hành những hoạt động mà pháp luật
cấm. Các quy phạm pháp luật cấm được thực hiện ở hình thức này” Giáo
trình lý luận về nhà nước và pháp luật của Trường Đại học luật Hà Nội của
PGS.TS Nguyễn Minh Đoan. Nxb Chính trị Quốc gia, trang 393; ví dụ: trong
lĩnh vực đất đai, cá nhân, tổ chức không được thực hiện các hành vi lấn,
chiếm đất; sử dụng đất không đúng mục đích; huỷ hoại đất. Đối với cán bộ,
công chức không được thực hiện các hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn,
vượt quá quyền hạn hoặc thiếu trách nhiệm của người có thẩm quyền để làm
trái các quy định về quản lý đất đai.
“Thi hành pháp luật là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó các chủ
thể pháp luật thực hiện nghĩa vụ pháp lý của mình bằng hành động tích cực.
Các quy phạm pháp luật bắt buộc được thể hiện ở hình thức này” Giáo trình
lý luận về nhà nước và pháp luật của Trường Đại học luật Hà Nội của PGS.TS
Nguyễn Minh Đoan. Nxb Chính trị Quốc gia, trang 393; ví dụ: người sử dụng
đất có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài chính khi đăng ký quyền sử dụng
đất, làm đầy đủ thủ tục khi chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê

lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất; thế chấp, bảo lãnh, góp vốn bằng
quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật và thực hiện nghĩa vụ tài chính
theo quy định của pháp luật.
“Sử dụng pháp luật là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó các chủ thể
pháp luật thực hiện quyền, tự do pháp lý của mình. Các quy phạm pháp luật
quy định về quyền và tư do pháp lý của các tổ chức, cá nhân được thể hiện ở
hình thức này” Giáo trình lý luận về nhà nước và pháp luật của Trường Đại
học luật Hà Nội của PGS.TS Nguyễn Minh Đoan. Nxb Chính trị Quốc gia,
trang 393; ví dụ: công dân A gửi đơn khiếu nại tới cơ quan nhà nước có thẩm
quyền về việc đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho mình không
Học viên: Nguyễn Hữu Hà
MS: CHV 02021
Lớp cao học Luật tại Vinh khóa 2


19
Luận văn thạc sỹ luật học: Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
đúng pháp luật. Trong trường hợp này, công dân A đã sử dụng quyền khiếu
nại của mình theo quy định của pháp luật, tức là công dân A sử dụng pháp
luật.
“Áp dụng pháp luật là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó Nhà
nước thông qua các cơ quan nhà nước hoặc nhà chức trách có thẩm quyền tổ
chức cho các chủ thể pháp luật thực hiện những quy định của pháp luật hoặc
tự mình căn cứ vào các quy định của pháp luật để tạo ra các quyết định làm
phát sinh, thay đổi, đình chỉ hoặc chấm dứt những quan hệ pháp luật cụ thể”
Giáo trình lý luận về nhà nước và pháp luật của Trường Đại học luật Hà Nội
của PGS.TS Nguyễn Minh Đoan. Nxb Chính trị Quốc gia, trang 393; ví dụ:
cơ quan có thẩm quyền ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với chủ
thể đã có hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.

Trong quá trình thực hiện chức năng quản lý nhà nước về lĩnh vực đất
đai và thực hiện quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất thì cũng phải áp dụng
các hình thức pháp luật trên.
Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là việc
cơ quan có thẩm quyền, cán bộ có thẩm quyền thực hiện các trình tự, thủ tục
theo quy định của pháp luật cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các
hộ gia đình, cá nhân.
Cơ quan có thẩm quyền và cán bộ có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất có trách nhiệm tuân thủ các quy định của pháp luật trong
việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Có nghĩa là, họ phải tự kiềm chế
mình để không thực hiện một số hành vi mà pháp luật cấm trong việc cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất như: gây phiền hà đối với người nộp hồ sơ,
nhận hồ sơ mà không ghi vào sổ theo dõi; tự đặt ra các thủ tục hành chính
ngoài quy định chung, gây phiền hà đối với người đề nghị làm các thủ tục
hành chính; giải quyết thủ tục hành chính không đúng trình tự quy định, trì
Học viên: Nguyễn Hữu Hà
MS: CHV 02021
Lớp cao học Luật tại Vinh khóa 2


20
Luận văn thạc sỹ luật học: Thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An hiện nay
hoãn việc giao các loại giấy tờ đã được cơ quan có thẩm quyền ký cho người
xin làm thủ tục hành chính; giải quyết thủ tục hành chính chậm trễ so với thời
hạn quy định; từ chối thực hiện hoặc không thực hiện thủ tục hành chính mà
theo quy định của pháp luật đã đủ điều kiện để thực hiện; thực hiện thủ tục
hành chính không đúng thẩm quyền; quyết định, ghi ý kiến hoặc xác nhận vào
hồ sơ không đúng quy định, gây thiệt hại hoặc tạo điều kiện cho người ®i làm
thủ tục hành chính gây thiệt hại cho Nhà nước, tổ chức và công dân; làm mất,

làm hư hỏng, làm sai lệch nội dung hồ sơ.
UBND cấp huyện, quận, thị xã trực thuộc tỉnh có trách nhiệm thay mặt
Nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân.
Trong việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cán bộ, công chức liên
quan có trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ, công vụ theo quy định. Việc cấp
giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là hình thức áp dụng pháp luật vào công
tác quản lý đất đai.
Trong việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cán bộ, công chức,
cơ quan có thẩm quyền làm trái với quy định của pháp luật, thiếu trách nhiệm
trong quản lý để xảy ra vi phạm pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất hoặc có hành vi khác gây thiệt hại đến tài nguyên đất đai, quyền và
nghĩa vụ của người sử dụng đất thì tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị
xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp
luật.
Trong việc thực hiện pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất, người sử dụng đất có trách nhiệm thực hiện các quy định của pháp luật về
đất đai. Nghĩa vụ của người sử dụng đất được quy định tại Điều 107, Luật đất
đai năm 2003. Cụ thể, trong công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất,
người sử dụng đất có các nghĩa vụ: đăng ký quyền sử dụng đất, làm đầy đủ
thủ tục khi chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng
Học viên: Nguyễn Hữu Hà
MS: CHV 02021
Lớp cao học Luật tại Vinh khóa 2