I H C THÁI NGUYÊN
NG
I H C NÔNG LÂM
TR
NGÔ V N KIÊN
Tên tài:
“ ÁNH GIÁ CÔNG TÁC B I TH
D
NG GI I PHÓNG M T B NG
ÁN XÂY D NG NHÀ MÁY MAY TNG THÁI NGUYÊN,
TRÊN
A BÀN XÃ S N C M, HUY N PHÚ L
NG,
T NH THÁI NGUYÊN”
KHÓA LU N T T NGHI P
H
ào t o
IH C
: Chính quy
Chuyên ngành
: Qu n lý
Khoa
: Qu n lý tài nguyên
Khóa h c:
: 2010 - 2014
Gi ng viên h
t ai
ng d n : Th.S Nguy n Lê Duy
Thái Nguyên, n m 2014
:
“ ánh giá công tác b i th ng gi i phóng m t b ng d án xây d ng
nhà máy may TNG Thái Nguyên, trên a bàn xã S n C m, huy n Phú
L ng, t nh Thái Nguyên”.
.
.
ThS. Nguy n Lê Duy,
.
Em xin chân thành c m n các cô chú, anh ch ang công tác t i UBND
xã S n C m, n i em th c t p ã t o i u ki n giúp
em trong quá trình th c
t p t t nghi p.
.
!
04 n m 2014
Ngô V n Kiên
DANH M C T
UBND
BT & GPMB
GCNQSD
GPMB
CN – TTCN – XD
H ND
TTCN - DV
CN - TTCN
BTHT
T C
CNH - H H
VI T T T
: y ban nhân dân
: B i th ng và gi i phóng m t b ng
: Gi y ch ng nh n quy n s d ng t
: Gi i phóng m t b ng
: Công nghi p - Ti u th công nghi p - Xây d ng
: H i ng nhân dân
: Ti u th công nghi p - D ch v
: Công nghi p – Ti u th công nghi p
: B i th ng h tr
: Tái nh c
: Công nghi p hóa, hi n i hóa
DANH M C CÁC B NG
B ng 4.1: ánh giá k t qu th c hi n các ch tiêu c a quy ho ch ................. 41
B ng 4.2: K t qu
ng ký c p GCNQSD c a xã S n C m....................... 43
B ng 4.3: K t qu c p gi y ch ng nh n cho các h gia ình, cá nhân
c a xã S n C m n m 2013 ............................................................ 45
B ng 4.4: Bi n ng di n tích t theo m c ích s d ng n m 2013
so v i n m 2012 và n m 2011 ....................................................... 46
B ng 4.5: Hi n tr ng s d ng t c a xã S n C m n m 2013 ..................... 50
B ng 4.6: Th ng kê di n tích t ã thu h i ................................................. 53
B ng 4.7: K t qu th ng kê v cây c i, hoa màu .......................................... 54
B ng 4.8: K t qu th ng kê v nhà c a ........................................................ 56
B ng 4.9: K t qu th ng kê v ki n trúc ....................................................... 57
B ng 4.10: K t qu b i th ng v
t .......................................................... 58
B ng 4.11: K t qu b i th ng h tr cây c i, hoa màu ............................... 59
B ng 4.12: K t qu b i th ng v t ki n trúc ................................................ 61
B ng 4.13: K t qu b i th ng v nhà c a ................................................... 63
B ng 4.14: K t qu h tr do thu h i t nông nghi p.................................. 64
B ng 4.15: Th ng do bàn giao m t b ng tr c tr c th i h n. ................... 65
B ng 4.16: T ng h p kinh phí b i th ng c a d án .................................... 66
B ng 4.17: Nh n th c c a ng i dân v công tác b i th ng
và gi i phóng m t b ng ................................................................ 67
B ng 4.18: K t qu i u tra cán b trong Ban BT&GPMB
huy n Phú L ng và xã S n C m ................................................. 68
DANH M C HÌNH
Hình 4.1: C c u
t ai xã S n C m n m 2013 .......................................... 51
M CL C
PH N I: M
U ........................................................................................ 1
1.1
TV N
........................................................................................ 1
1.2 M C TIÊU C A
TÀI ...................................................................... 2
1.3 YÊU C U C A
TÀI ....................................................................... 2
1.4 Ý NGH A C A
TÀI ........................................................................ 2
1.4.1. Ý ngh a trong h c t p và nghiên c u .................................................... 2
1.4.2 Ý ngh a trong th c ti n .......................................................................... 2
PH N II: T NG QUAN TÀI LI U .............................................................. 3
2.1. C S KHOA H C
TÀI .................................................................. 3
2.1.1. Khái ni m v b i th ng GPMB .......................................................... 3
2.1.2. Vai trò c a BT & GPMB ...................................................................... 4
2.1.3. c i m c a quá trình b i th ng GPMB ........................................... 4
2.2. C S PHÁP LÝ C A
TÀI ............................................................. 5
2.2.1. Các v n b n pháp quy c a nhà n c có liên quan
n công tác b i th ng và GPMB ......................................................... 5
2.2.2. Nh ng v n b n pháp quy c a t nh Thái Nguyên liên quan
n công tác b i th ng và GPMB ......................................................... 8
2.3. C S TH C TI N C A
TÀI ...................................................... 10
2.3.1. Phù h p v i quy ho ch phát tri n kinh t - xã h i ............................... 10
2.3.2. Phù h p v i quy ho ch s d ng t .................................................... 10
2.4. CÔNG TÁC B I TH NG VÀ GPMB TRÊN TH GI I .................. 10
2.4.1. Trung Qu c ........................................................................................ 10
2.4.2. Singapore ........................................................................................... 13
2.4.3. Nh n xét, ánh giá .............................................................................. 16
2.5. CÔNG TÁC GI I PHÓNG M T TRONG C N C ........................ 17
2.5.1. T khi có Lu t t ai 1993 ................................................................ 17
2.5.2. T khi có Lu t t ai 2003 ................................................................ 19
2.5.3. Nh n xét, ánh giá .............................................................................. 23
2.6. QUY TRÌNH TI N HÀNH B I TH NG, H TR , TÁI NH C
D ÁN ................................................................................................. 23
2.7. CÔNG TÁC B I TH NG VÀ GPMB
TRÊN A BÀN XÃ S N C M ......................................................... 26
PH N III:
I T NG, N I DUNG
VÀ PH NG PHÁP NGHIÊN C U .................................................. 28
3.1.
I T NG, N I DUNG VÀ PH NG PHÁP NGHIÊN C U ....... 28
3.2. TH I GIAN VÀ A I M TI N HÀNH ........................................... 28
3.3. N I DUNG TI N HÀNH ..................................................................... 28
3.3.1. i u ki n t nhiên kinh t xã h i c a xã S n C m.............................. 28
3.3.2. ánh giá k t qu công tác b i th ng GPMB ..................................... 28
3.4. PH NG PHÁP NGHIÊN C U.......................................................... 29
3.4.1. i u tra s li u s c p ........................................................................ 29
3.4.2. i u tra các s li u th c p ................................................................. 29
3.4.3. Ph ng pháp th ng kê và x lý s li u ............................................... 30
PH N IV: K T QU NGHIÊN C U ......................................................... 31
4.1. I U KI N T NHIÊN, KINH T - XÃ H I C A XÃ S N C M... 31
4.1.1. i u ki n t nhiên .............................................................................. 31
4.1.2. i u ki n kinh t - xã h i xã S n C m ............................................... 34
4.2. TÌNH HÌNH QU N LÝ VÀ S D NG
T AI NH H NG
N CÔNG TÁC B I TH NG, GPMB
TRÊN A BÀN XÃ S N C M ......................................................... 39
4.2.1. Tình hình qu n lý t ai xã S n C m ................................................ 39
4.2.2. Hi n tr ng s d ng t ai n m 2013 ................................................. 49
4.2.3. C c u t ai c a xã S n C m n m 2013 .......................................... 51
4.3. ÁNH GIÁ K T QU CÔNG TÁC B I TH NG
VÀ GPMB C A D ÁN ..................................................................... 52
4.3.1. Gi i thi u chung v công tác b i th ng và GPMB c a d án ............ 52
4.3.2. K t qu th ng kê v
t, tài s n cây c i, hoa màu ã
c b i th ng
trong d án xây d ng nhà máy may TNG Thái Nguyên ........................ 53
4.3.3. K t qu b i th ng v
t, tài s n, cây c i hoa màu trong d án xây
d ng nhà máy may TNG Thái Nguyên ................................................. 58
4.3.4. K t qu h tr thu h i t nông nghi p ............................................... 63
4.3.5. Ngu n kinh phí th c hi n b i th ng và GPMB................................. 66
4.3.6. ánh giá k t qu công tác b i th ng gi i phóng m t b ng c a d án
xây d ng nhà máy may TNG Thái Nguyên qua b phi u i u tra ......... 66
4.4. M T S THU N L I, KHÓ KH N C A CÔNG TÁC B I TH NG
VÀ GI I PHÓNG M T B NG........................................................... 70
4.4.1. Thu n l i ............................................................................................ 70
4.4.2. Khó kh n ............................................................................................ 71
4.5.
XU T M T S GI I PHÁP C A CÔNG TÁC B I TH NG VÀ
GI I PHÓNG M T B NG C A D ÁN........................................... 71
PH N V: K T LU N VÀ KI N NGH ...................................................... 73
5.1. K T LU N ........................................................................................... 73
5.2. KI N NGH .......................................................................................... 74
1
PH N I
M
1.1
U
TV N
t ai là tài s n qu c gia có giá tr l n, có v trí c bi t quan tr ng
i v i i s ng c a t ng h gia ình, cá nhân, là t li u s n xu t c bi t, là
i u ki n t i thi u m b o cho quá trình tái s n xu t giúp xã h i không
ng ng phát tri n.Trong quá trình i m i n n kinh t - xã h i n c ta, c
ch kinh t th tr ng ã t ng b c
c hình thành, các thành ph n kinh t
phát tri n m nh m và m t xu h ng t t y u v ngu n l c u vào cho s n
xu t và s n ph m u ra u ph i tr thành hàng hóa, trong ó t ai c ng
không ph i ngo i l .
N c ta ang trong th i k th c hi n CNH - H H t n c, nhi u d
án nh các khu công nghi p, nhà máy, các khu ô th m i, khu dân c ang
c tri n khai m t cách m nh m .
th c hi n
c các nhi m v trên và
mang tính kh thi thì m t b ng t ai là m t trong nh ng nhân t quan tr ng
nó quy t nh n hi u qu trong công tác u t c a các nhà u t trong và
ngoài n c và nh h ng n c ti n trình CNH - H H c a t n c.
Cùng v i s phát tri n c a c n c nói chung và xã S n C m nói riêng
trong nh ng n m g n ây ã có r t nhi u công trình, d án
c tri n khai
nh m m c ích y m nh n n kinh t c a huy n, nâng cao ch t l ng cu c
s ng c a ng i dân và góp ph n không nh vào s nghi p phát tri n chung
c a c n c.
m b o ti n
th c hi n các d án trên a bàn Xã thì công
tác thu h i, b i th ng và gi i phóng m t b ng ph i
c th c hi n m t cách
nhanh chóng, hi u qu . Tuy nhiên, trên th c t thì công tác BT & GPMB còn
g p nh ng tr ng i, khó kh n d n n vi c bàn giao m t b ng cho n v thi
công còn ch a k p th i, làm nh h ng n ti n
c a d án trên a bàn xã.
Xu t phát t th c t ó,
c s nh t trí và giúp
c a Ban giám hi u
nhà tr ng, Ban ch nhi m khoa Qu n Lý Tài Nguyên cùng s h ng d n
c a th y giáo Th.S Nguy n Lê Duy, em ti n hành nghiên c u
tài: “ ánh
giá công tác b i th ng gi i phóng m t b ng d án xây d ng nhà máy may
TNG Thái Nguyên, trên a bàn xã S n C m, huy n Phú L ng, t nh
Thái Nguyên”
2
1.2 M C TIÊU C A
TÀI
- Tìm hi u i u ki n t nhiên kinh t xã h i c a xã S n C m
- ánh giá th c tr ng công tác BT
c a xã S n C m
xu t ph ng án gi i quy t có tính kh thi và rút ra kinh nghi m
cho công tác BT & GPMB cho a ph ng trong th i gian t i.
1.3 YÊU C U C A
TÀI
- N m v ng chính sách, pháp lu t t ai, chính sách b i th ng gi i
phóng m t b ng và các v n b n có liên quan ã
c ban hành c a Chính ph
và a ph ng.
- S li u thu th p ph i chính xác.
- Các ánh giá a ra ph i khác quan.
- Các gi i pháp a ra ph i có tính kh thi và phù h p v i th c t
a ph ng.
1.4 Ý NGH A C A
TÀI
1.4.1. Ý ngh a trong h c t p và nghiên c u
tài có ý ngh a r t quan tr ng trong h c t p và nghiên c u khoa
h c, giúp cho ng i h c t p nghiên c u c ng c l i ki n th c ã h c, bi t
cách th c hi n m t tài khoa h c và hoàn thành khóa lu n t t nghi p.
N m ch c các quy t nh v b i th ng và gi i phóng m t b ng b ng vi c áp
d ng trên th c t .
1.4.2 Ý ngh a trong th c ti n
i v i th c ti n,
tài góp ph n
xu t các gi i pháp
th c hi n
công tác BT & GPMB khi Nhà n c thu h i t ngày càng có hi u qu h n.
- ánh giá
c th c tr ng s d ng t, xác nh nh ng t n t i ch y u
trong công tác th c hi n BT & GPMB, nguyên nhân và gi i pháp kh c ph c cho xã
S n C m trong vi c th c hi n BT & GPMB t
c hi u qu cao nh t.
3
PH N II
T NG QUAN TÀI LI U
TÀI
2.1. C S KHOA H C
2.1.1. Khái ni m v b i th ng GPMB
B i th ng và gi i phóng m t b ng là quá trình n bù thi t h i khi
Nhà n c thu h i t
s d ng vào m c ích qu c phòng, an ninh, l i ích
công c ng t i i u 27 c a Lu t t ai 1993.
Công tác b i th ng GPMB là vi c b i th ng, h tr và tái nh c
khi Nhà n c thu h i t
s d ng vào m c ích qu c phòng, an ninh, l i
ích qu c gia, l i ích công c ng và m c ích phát tri n kinh t .
Th c ch t c a vi c GPMB là vi c chuy n quy n s d ng t, chuy n
m c ích s d ng d i s i u ti t c a Nhà n c.
- Thu h i là vi c nhà n c ra quy t nh hành chính thu l i quy n s
d ng t ã giao cho t ch c, UBND xã, ph ng, th tr n qu n lý theo quy
nh c a Lu t
t ai n m 2003 (theo kho n 5 i u 4, Lu t
t ai n m
2003).
- B i th ng khi Nhà n c thu h i t là vi c Nhà n c tr l i giá tr
quy n s d ng t i v i di n tích t b thu h i cho ng i b thu h i t
(theo kho n 6, i u 4, Lu t t ai n m 2003).
- H tr khi Nhà n c thu h i t là vi c Nhà n c giúp
ng i b
thu h i t thông qua ào t o ngh m i, c p kinh phí di d i n a i m m i
(theo kho n 7, i u 4, Lu t t ai 2003).
Theo i u 42 Lu t t ai 2003 c a n c ta thì :
1. Nhà n c thu h i c a ng i s d ng t mà ng i s d ng t có
gi y ch ng nh n quy n s d ng t (GCNQSD ) ho c
i u ki n
c
c p GCNQSD theo quy nh i u 50 c a lu t này thì
c b i th ng, tr
các tr ng h p quy nh t i kho n 2, 3, 4, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 và 12 i u 38
và các i m b, c, d, và g kho n 1 i u 43 c a lu t này.
2. Ng i b thu h i lo i t nào thì
c b i th ng b ng vi c giao t
m i có cùng m c ích s d ng, n u không có t
b i th ng thì
cb i
th ng b ng giá tr quy n s d ng t t i th i i m có quy t nh thu h i.
4
3. U ban nhân dân (UBND) t nh, thành ph tr c thu c Trung
ng
l p và th c hi n các d án tái nh c tr c khi thu h i t
b i th ng
b ng nhà , t cho ng i b thu h i t mà ph i di chuy n ch . Khu tái
nh c
c quy ho ch chung cho nhi u d án trên cùng m t a bàn và ph i
có i u ki n phát tri n b ng ho c h n n i c .
4. Tr ng h p không có khu tái inh c thì ng i b thu h i t
c
b i th ng b ng ti n và
c u tiên mua ho c thuê nhà thu c s h u c a
Nhà n c i v i khu ô th , b i th ng b i th ng b ng t
i v i khu
v c nông thôn, tr ng h p giá tr quy n s d ng t b thu h i l n h n t
c b i th ng thì ng i b thu h i t
c b i th ng b ng ti n i v i
ph n chênh l ch ó.
5. Tr ng h p thu h i t c a h gia ình, cá nhân tr c ti p s n xu t
mà không có t
b i th ng cho vi c ti p t c s n xu t thì ngoài vi c b i
th ng b ng ti n, ng i b thu h i còn
c Nhà n c h tr
n nh i
s ng, ào t o ngh , b trí vi c làm m i.
6. Tr ng h p ng i s d ng t
c nhà n c b i th ng khi b thu
h i t mà th c hi n ngh a v tài chính v
t ai theo quy nh c a pháp lu t
thì ph i tr i ngh a v tài chính ch a
c th c hi n trong giá
c b i
th ng, h tr .
2.1.2. Vai trò c a BT & GPMB
Công tác BT & GPMB có vai trò h t s c quan tr ng trong quá trình
th c hi n các d án, công trình liên quan n vi c ph i thu h i l i m t ph n
hay toàn b di n tích t ai
c giao cho cá nhân, h gia ình, t ch c. Nó
nh h ng tr c ti p n ti n
thi công c a công trình, d án. Công tác BT
& GPMB ph i th c hi n nhanh chóng nh m m b o úng ti n
thi công
c a các công trình, d án. M t khác BT & GPMB c ng ph i th c hi n úng
theo các quy trình, quy nh c a Nhà n c nh m tránh khi u ki n có liên
quan n công tác BT & GPMB.
2.1.3. c i m c a quá trình b i th ng GPMB
B i th ng GPMB là quá trình a d ng và ph c t p, nó th hi n s
khác nhau gi a các d án, nó liên quan tr c ti p n l i ích c a các bên tham
gia và l i ích c a toàn xã h i. Chính vì v y, công tác GPMB có c i m sau:
5
- Tính a d ng: M i d án
c ti n hành trên m t v trí khác nhau v i i u
ki n t nhiên – kinh t xã h i khác nhau, chính vì v y công tác BT & GPMB
m t m t ph i tuân th theo úng trình t và th t c c a nhà n c theo quy
nh, m t khác cán b làm công tác BT & GPMB ph i linh ho t tùy t ng
tr ng h p c th mà a ra ph ng án h p lý t o
cs
ng thu n c a
nhân dân.
- Tính ph c t p: t ai là tài s n có giá tr cao, có vai trò quan tr ng trong
i s ng kinh t - xã h i i v i m i ng i dân.
t ai có m t v trí riêng
bi t, chính vì v y nên t ng a i m s có m c giá khác nhau. Vì v y s có
m c b i th ng khác nhau. khu v c nông thôn thì dân c ch y u s ng vào
ho t ng nông nghi p mà t ai l i là t li u s n xu t trong khi trình
s n
xu t l i th p, kh n ng chuy n i ngh nghi p l i r t khó kh n, do ó tâm lí
c a ng i dân vùng này là gi
t s n xu t. M t khác do t p quán canh tác
và sinh ho t nên a ph n ng i dân u không mu n m t i m nh t cha ông
l i. Tình hình ó d n n công tác tuyên truy n v n ng dân c tham gia
di chuy n là r t khó kh n. Bên c nh ó công tác ki m kê, nh giá
b i
th ng, h tr g p nhi u khó kh n do các tài s n nh công trình, v t ki n trúc
g n li n v i t r t a d ng. Vì v y công tác BT & GPMB h tr tái nh c
g p ph i không ít khó kh n, ph c t p.
TÀI
2.2. C S PHÁP LÝ C A
2.2.1. Các v n b n pháp quy c a nhà n c có liên quan n công tác b i
th ng và GPMB
- Hi n pháp n m 1992 c a n c C ng hòa xã h i ch ngh a Vi t Nam:
i u 17 : t ai, r ng núi, sông, h , ngu n n c, tài nguyên trong
lòng t, ngu n l i vùng bi n, th m l c a và vùng tr i, ph n v n và tài s n
do Nhà n c u t vào các xí nghi p, công trình thu c các ngành và l nh v c
kinh t , v n hóa, xã h i, khoa h c, ngo i giao, qu c phòng, an ninh cùng các
tài s n khác mà pháp lu t quy nh là c a Nhà n c, u thu c s h u c a
toàn dân.
i u 18: Nhà n c th ng nh t qu n lý toàn b
t ai theo quy ho ch
và pháp lu t, b o m s d ng úng m c ích và có hi u qu . Nhà n c giao
t cho t ch c và cá nhân s d ng n nh lâu dài. T ch c và cá nhân có
6
trách nhi m b o v , b i b , khai thác h p lý, s d ng ti t ki m t,
c
chuy n quy n s d ng t,
c Nhà n c giao theo quy nh c a pháp lu t.
i u 58: Công dân có quy n s h u v thu nh p h p pháp c a c i
dành, nhà , t li u sinh ho t, t li u s n xu t, v n và các tài s n khác trong
doanh nghi p ho c trong các t ch c kinh t khác; i v i t
c Nhà n c
giao thì
c s d ng theo i u 17 và i u 18.
- B lu t Dân s n c C ng hòa xã h i ch ngh a Vi t Nam:
i u 173: Quy n s h u.
i u 176: C n c xác l p quy n s h u.
i u 177: C n c ch m d t quy n s h u.
i u 180: Chi m h u tài s n có c n c c a pháp lu t.
- Lu t t ai:
Lu t t ai n m 1993.
Lu t t ai n m 2003.
- Các chính sách b i th ng, h tr và tái nh c khi Nhà n c thu
h i t.
Quy t nh s 186/H BT ngày 31/05/1990 c a H i ng B tr ng
quy nh:
Ng i s d ng t nông nghi p, t có r ng vào m c ích khác ph i
n bù thi t h i v
t nông nghi p, t có r ng cho Nhà n c và b i th ng
thi t h i v tài s n cho ng i có t b thu h i giao cho mình s d ng.
Ngh nh s 90/CP ngày 17/08/1994 c a Chính ph ban hành quy
nh v
n bù thi t h i khi Nhà n c thu h i
s d ng vào m c ích an
ninh, qu c phòng, l i ích qu c gia, l i ích công c ng.
Ngh nh s 22/1998/N -CP ngày 24/04/1998 c a Chính ph v vi c
b i th ng thi t h i khi Nhà n c thu h i.
Ngh nh s 181/2004/N -CP ngày 29/10/2004 c a Chính ph v thi
hành Lu t t ai.
Ngh nh s 197/2004/N -CP ngày 03/12/2004 c a Chính ph v
b i th ng, h tr và tái nh c khi Nhà n c thu h i t.
Ngh nh s 188/2004/N -CP ngày 16/11/2004 c a Chính ph v
ph ng pháp xác nh giá t và khung giá các lo i t.
7
Thông t s 114/2004/TT-BTC ngày 26/11/2004 c a B Tài chính
h ng d n th c hi n Ngh nh s 188/2004/N -CP ngày 16/11/2004 c a
Chính ph v ph ng pháp xác nh giá t và khung giá các lo i t.
Thông t s 116/2004/TT-BTC ngày 07/12/2004 c a B Tài chính
h ng d n th c hi n Ngh
nh 197/2004/N -CP c a Chính ph v b i
th ng, h tr và tái nh c khi Nhà n c thu h i t.
Thông t s 120/2005/TT-BTC ngày 30/12/2005 c a B Tài chính v
h ng d n th c hi n Ngh inh s 142/N -CP ngày 14/11/2005 c a Chính
ph v thu ti n thuê t, thuê m t n c.
Thông t s 69/2006/TT-BTC ngày 02/8/2006 c a B Tài chính
h ng d n s a i, b sung Thông t s 116/2004/TT-BTC ngày 07/12/2004
c a B Tài chính h ng d n th c hi n Ngh inh 197/2004/N -CP c a Chính
ph v b i th ng, h tr và tái nh c khi Nhà n c thu h i t.
Thông t s 06/2007/TT- BTNMT ngày 25/5/2007 h ng d n th c
hi n m t s i u c a Ngh nh s 84/2007/N -CP ngày 25/5/2007 c a Chính
ph v Quy nh b sung v vi c c p gi y ch ng nh n quy n s d ng t, thu
h i t, th c hi n quy n s d ng t, trình t b i th ng h tr tái nh c khi
Nhà n c thu h i t và gi i quy t khi u n i v
t ai.
Thông t s 141/2007/TT-BTC ngày 31/11/2007 c a B Tài chính
h ng d n s a i, b sung Thông t s 120/2005/TT-BTC ngày 30/12/2005
c a B Tài chính v h ng d n th c hi n Ngh inh s 142/2005/N -CP
ngày 14/11/2005 c a Chính ph v thu ti n thuê t, thuê m t n c.
Ngh
nh s 69/2009/N -CP ngày 13/8/2009 c a Chính ph quy
nh b sung v quy ho ch s d ng t, giá t, thu h i t, b i th ng, h
tr và tái nh c .
Thông t s 14/2009/TT-BTNMT ngày 01/10/2009 c a B Tài
nguyên và Môi tr ng quy nh chi ti t v b i th ng, h tr , tái nh c và
trình t , th t c thu h i t, giao t, cho thuê t.
Thông t s 57/2010- BTC c a B Tài chính quy nh v l p d toán,
s d ng và quy t toán kinh phí t ch c th c hi n b i th ng, h tr và tái
nh c khi nhà n c thu h i t.
8
2.2.2. Nh ng v n b n pháp quy c a t nh Thái Nguyên liên quan n công
tác b i th ng và GPMB
- C n c Lu t t ai n m 2003;
- Quy t nh s 18/2008/Q -UBND ngày 11/04/2008 c a UBND t nh
Thái Nguyên v vi c ban hành n giá b i th ng cây c i, hoa màu g n li n
v i t khi Nhà n c thu h i t trên a bàn t nh Thái Nguyên.
- Quy t nh s 23/2008/Q -UBND ngày 22/04/2008 c a UBND
t nh Thái Nguyên v vi c ban hành n giá b i th ng nhà và các công
trình ki n trúc g n li n v i t khi Nhà n c thu h i t trên a bàn t nh
Thái Nguyên.
- Quy t nh s 37/2008/Q -UBND ngày 02/7/2008 c a UBND t nh
Thái Nguyên v vi c s a i m t s n i dung Quy t nh s 18/2008/Q UBND ngày 11/04/2008 c a UBND t nh Thái Nguyên v vi c ban hành n
giá b i th ng cây c i hoa màu g n li n v i t khi Nhà n c thu h i t trên
a bàn t nh Thái Nguyên.
- Quy t nh s 58/2008/Q -UBND ngày 31/10/2008 c a UBND t nh
Thái Nguyên v vi c s a i, b sung m t s i u t i Quy nh ban hành kèm
theo Quy t nh s 2044/2005/Q -UBND ngày 30/9/2005 c a UBND t nh
Thái Nguyên v vi c ban quy nh th c hi n b i th ng, h tr và tái nh c
khi Nhà n c thu h i t trên a bàn t nh Thái Nguyên.
- Quy t nh s 19/2009/Q -UBND ngày 03/7/2009 c a UBND t nh
Thái Nguyên v vi c i u ch nh m t s n i dung n giá b i th ng cây c i,
hoa m u g n li n v i t khi Nhà n c thu h i t trên a bàn t nh Thái
Nguyên.
- Ngh quy t s 26/2009/NQ-H ND ngày 12/12/2009 c a H ND t nh
Thái Nguyên v vi c thông qua chính sách b i th ng, h tr , tái nh c khi
Nhà n c thu h i t trên a bàn t nh Thái Nguyên.
- Quy t nh s 01/2010/Q -UBND ngày 05/01/2010 c a UBND t nh
Thái Nguyên v vi c ban hành quy nh th c hi n b i th ng, h tr và tái
nh c khi Nhà n c thu h i t trên a bàn t nh Thái Nguyên.
- C n c Ngh nh s : 197/2004/N -CP ngày 03 tháng 12 n m 2004 c a
Chính ph v vi c b i th ng, h tr và tái nh c khi Nhà n c thu h i t;
9
- C n c Ngh nh s : 17/2006/N -CP ngày 27 tháng 01 n m 2006 c a
Chính ph v s a i, b sung m t s i u c a các ngh nh h ng d n thi hành
Lu t t ai và Ngh nh s 187/2004/N -CP v vi c chuy n công ty nhà n c
thành công ty c ph n;
- C n c Ngh nh s 69/2009/N -CP ngày 13 tháng 8 n m 2009 c a
Chính ph quy nh b sung v quy ho ch s d ng t, giá t, thu h i t,
b i th ng, h tr và tái nh c ;
- C n c Thông t s 14/2009/TT-BTNMT ngày 01/10/2009 c a B
Tài nguyên và Môi tr ng quy nh chi ti t v b i th ng, h tr , tái nh c
và trình t , th t c thu h i t, giao t, cho thuê t;
- C n c Quy t nh s 01/2010/Q -UBND ngày 05 tháng 01 n m
2010 c a UBND t nh Thái Nguyên v vi c ban hành quy nh th c hi n b i
th ng, h tr và tái nh c khi Nhà n c thu h i t trên a bàn t nh Thái
Nguyên;
- C n c Quy t nh s 06/2010/Q -UBND ngày 23 tháng 02 n m
2010 c a UBND t nh Thái Nguyên v vi c s a i, b sung m t s n i dung
quy nh kèm theo Quy t nh s 01/2010/Q -UBND ngày 05/01/2010, c a
UBND t nh v vi c ban hành quy nh th c hi n b i th ng, h tr và tái
nh c khi Nhà n c thu h i t trên a bàn t nh Thái Nguyên;
- C n c Quy t nh s 15/2012/Q -UBND ngày 11/7/2012 c a
UBND t nh Thái Nguyên v/v ban hành n giá b i th ng nhà, v t ki n trúc
g n li n v i t khi nhà n c thu h i t trên a bàn t nh Thái Nguyên;
- C n c Quy t nh s 28/2011/Q -UBND ngày 20/6/2011 c a
UBND t nh Thái Nguyên v/v ban hành n giá b i th ng cây c i hoa màu
g n li n v i t khi nhà n c thu h i t trên a bàn t nh Thái Nguyên;
- C n c T trình s : 130/TTr-BBT ngày 12/12/2013 c a Ban b i th ng
GPMB huy n Phú L ng V vi c ngh th m nh và phê duy t ph ng án d
toán b i th ng, h tr
t ai, tài s n, cây c i hoa màu thu c d án: Xây d ng nhà
máy may TNG Phú L ng t i c m công nghi p S n C m huy n Phú L ng;
- C n c Quy t nh s 2726/Q -UBND ngày 13/12/2013 c a UBND
t nh Thái Nguyên v vi c phê duy t giá t
tính b i th ng, h tr gi i
phóng m t b ng d án Xây d ng nhà máy may TNG Phú L ng;
10
- C n c Quy t nh s 36/2013/Q -UBND ngày 21/12/2013 c a UBND
t nh Thái Nguyên v vi c phê duy t giá các lo i t trên a bàn t nh Thái Nguyên
n m 2014;
- Xét T trình s : 74/TTr - TNMT ngày 20 tháng 01 n m 2014 c a
Phòng Tài nguyên và Môi tr ng v vi c ngh phê duy t l i ph ng án b i
th ng, h tr
th c hi n D án: Xây d ng nhà máy may TNG Phú L ng
t i c m công nghi p S n C m huy n Phú L ng theo n giá m i n m 2014.
TÀI
2.3. C S TH C TI N C A
2.3.1. Phù h p v i quy ho ch phát tri n kinh t - xã h i
t ai là ngu n tài nguyên không th tái t o
c và n m trong nhóm
tài nguyên h n ch c a Vi t Nam. N c ta có 32.929.700 ha di n tích t t
nhiên, bình quân di n tích t trên u ng i th p. Vì v y vi c s d ng h p lý
ngu n tài nguyên t ai là m t vi c h t s c quan tr ng. Chính vì th òi h i
các c p, các ngành ph i th ng xuyên xây d ng các ph ng án quy ho ch, k
ho ch t phù h p v i t trên a bàn mình qu n lý và phù h p v i t ng giai
o n phát tri n kinh t xã h i. M c dù công tác quy ho ch, k ho ch hóa vi c
s d ng t ã
c
c p khi lu t t ai 1988 ra i, song n nay vi c
th c hi n công tác này v n còn có nh ng h n ch . H u h t các a ph ng
ch a t xây d ng ph ng án quy ho ch, k ho ch s d ng t trên a bàn
mình qu n lý, do ó hi u qu c a ph ng án ch a cao, còn nhi u h n ch , t
ai s d ng không theo quy ho ch. (L ng V n Hinh,2003), [7].
2.3.2. Phù h p v i quy ho ch s d ng t
Trong nh ng n m g n ây công tác quy ho ch s d ng t
ch u
h t các n c trên th gi i quan tâm. Vi c th c hi n quy ho ch s d ng t
c ti n hành th ng xuyên, liên t c gi a các k k ti p, n m liên ti p. Càng
ngày quy ho ch s d ng t càng kh ng nh v th c a mình. Trong quá trình
i m i công tác quy ho ch s d ng t ã em l i nh ng thành t u áng k
trong vi c phát tri n kinh t c a t n c.
làm gi m kho ng cách gi a
nông thôn và thành th thì công tác quy ho ch nông thôn ã
c chú tr ng
(Nguy n ình Thi, 2005) [9].
2.4. CÔNG TÁC B I TH NG VÀ GPMB TRÊN TH GI I
2.4.1. Trung Qu c
11
Theo lu t t ai Trung Qu c vi c thu h i t ai ch
c ti n hành
cho các d án vì l i ích chung, Chính ph
ng ra àm phán v i ng i dân v
b i th ng thi t h i và thu h i t. Sau ây, em xin nêu ra m t s i m tích
c c và h n ch trong vi c b i th ng và GPMB c a Trung Qu c.
V m t tích c c mà nói, Trung Qu c có th nói: M c tiêu bao trùm lên
chính sách b i th ng, h tr , tái nh c là h n ch
n m c t i a vi c
thu h i t, gi i t a m t b ng, c ng nh s l ng ng i b nh h ng b i
vi c thu h i t
th c hi n d án u t . N u nh vi c thu h i t là
không th tránh kh i thì có s chu n b c n th n ph ng án n bù, trên c
s tính toán y
l i ích c a nhà n c, t p th và cá nhân, m b o cho
nh ng ng i b thu h i t có th khôi ph c l i ho c c i thi n m c s ng so
v i tr c khi b thu h i t.
Theo quy nh c a pháp lu t Trung Qu c, khi Nhà n c thu h i t thì
ng i nào s d ng t sau ó s có trách nhi m b i th ng. Ng i b thu h i
t
c thanh toán ba lo i ti n: ti n b i th ng t ai, ti n tr c p v tái
nh c , ti n tr c p b i th ng hoa màu trên t. Cách tính ti n b i th ng
t ai và ti n tr c p tái nh c c n c theo t ng giá tr t ng s n l ng c a
t ai nh ng n m tr c ây r i nhân v i h s . Ti n b i th ng cho hoa
màu, cho các lo i tài s n trên t
c tính theo giá c hi n t i.
M c b i th ng cho gi i t a m t b ng
c th c hi n theo nguyên t c
m b o cho ng i dân có cu c s ng b ng ho c cao h n n i c . Vi c qu n
lý gi i phóng m t b ng
c giao cho các c c qu n lý tài nguyên t ai
a
ph ng m nhi m. T ch c, cá nhân
c quy n s d ng th a t nào s tr
ti n thuê m t n v xây d ng gi i t a m t b ng.
gi i quy t nhà cho ng i dân khi gi i phóng m t b ng, ph ng
th c ch y u c a Trung Qu c là tr ti n và h tr b ng cách tính ba kho n
sau: M t là, giá c xây d ng l i, chênh l ch gi a giá xây d ng l i nhà m i và
nhà c ; Hai là, giá t tiêu chu n; Ba là, tr c p v giá c . Ba kho n này c ng
l i là ti n b i th ng v nhà .
Vi c b i th ng nhà cho dân thành ph khác v i vi c b i th ng
cho dân nông thôn, b i có s khác nhau v hình th c s h u t ai thành
th và nông thôn.
i v i nhà c a ng i dân thành ph , nhà n c b i
12
th ng b ng ti n là chính, v i m c giá do th tr ng b t ng s n quy t nh
qua các t ch c trung gian
ánh giá, xác nh giá. V i ng i dân nông
thôn, nhà n c th c hi n theo nh ng cách th c r t linh ho t, theo ó, m i i
t ng khác nhau s có cách b i th ng khác nhau: ti n b i th ng v s d ng
t ai; ti n b i th ng v hoa màu; b i th ng tài s n t p th .
Theo ánh giá c a m t s chuyên gia tái nh c , s d Trung Qu c có
nh ng thành công nh t nh trong công tác b i th ng, h tr , tái nh c là
do th nh t, ã xây d ng các chính sách và th t c r t chi ti t, ràng bu c i
v i các ho t ng tái nh c , m b o m c tiêu t o c h i phát tri n cho
ng i dân tái nh c , t o các ngu n l c s n xu t cho nh ng ng i tái nh
c . Th hai, n ng l c th ch c a các chính quy n a ph ng khá m nh.
Chính quy n c p t nh ch u trách nhi m hoàn toàn trong vi c th c hi n ch ng
trình b i th ng h tr tái nh c . Th ba, quy n s h u t t p th làm cho
vi c th c hi n b i th ng h tr tái nh c có nhi u thu n l i, c bi t là
nông thôn. Ti n n bù cho t ai b m t không tr cho t ng h gia ình mà
c c ng ng s d ng
tìm ki m, phát tri n t m i ho c mua c a các
c ng ng s t i hay dùng phát tri n k t c u h t ng. Chính quy n thôn, xã
ch u trách nhi m phân chia cho các h b nh h ng. (Nguy n Th
Dung,2009) [8]
Theo c ch th tr ng, kinh t phát tr n thì c ng n y sinh ra m t s
tiêu c c mà Trung Qu c ã g p ph i nh hi n t ng tham nh ng, s thi u
minh b ch. N m 2011 m t quy nh c a chính ph Trung Qu c l i cho phép
nhà u t tham gia và x lý các cu c àm phán v b i th ng và GPMB.
ôi khi các nhà kinh doanh này b t giác là ã thuê côn
e d a ng i dân
không ch u giao m t b ng ho c c ng ch h b ng b o l c v i s thông ng
c a chính quy n a ph ng. Vì l i ích c a nh ng nhà doanh nghi p a c và
ng i dân trái ng c nhau vì th ngày càng có nh ng v gi i t o k t thúc
trong b o l c. Vì th chính ph Trung Qu c ã có m t s
xu t gi i quy t
v n
liên quan n thu h i t và GPMB nh ng yêu c u nhà u t
a c
và công ty tháo d không
c s d ng b o l c ho c c t i n, n c c ng
ch ng i dân ra kh i khu v c gi i t a. B i th ng cho ng i dân các tài sàn
b gi i t a v i giá cao h n trên th tr ng nh m xoa d u nh ng v ph n i
c a ng i dân. Trong vi c thóa d các công trình quá c k thì ph i
cs
13
ng ý c a 90% c a ng i dân s ng vùng ó, k c các công trình ph c v
l i ích công c ng. Vi c thu h i và c ng ch là c n thi t n u s thu h i ó là
công b ng và ng i dân ã
c b i th ng th a áng. (Trúc Phong, 2012) [14].
2.4.2. Singapore
Singapore là m t qu c o, bao g m m t o chính v i 63 o nh .
Di n tích c n c Singapore hi n nay kho ng 707 km2 (ch h n kho ng 1/3
di n tích thành ph H Chí Minh), n i có chi u dài l n nh t là 43km, b r ng
l n nh t là 23km; dân s kho ng 4,8 tri u ng i, m t
6.800 ng i/km2.
Singapore giành
c quy n t tr vào n m 1959 và
c c l p vào n m
1965. Do di n tích nh , nên chính quy n c a Singapore ch có m t c p, 90%
t ai Singapore là do Nhà n c qu n lý.
T i Singapore, t ai
c phân ra 2 s h u (nhà n c và t nhân),
trong ó t s h u nhà n c chi m 98%. Tùy theo t ng d án, t ng lo i t
và quy ho ch thì nhà u t
c thuê th i h n 20, 30, 50 và 99 n m. H t th i
h n, ng i thuê t ph i tháo d công trình, tr l i t cho nhà n c vô i u
ki n. vi c n bù gi i to
Singapore
c th c hi n theo Lu t tr ng d ng
t ai, Chính ph
n bù theo giá quy nh (th ng th p h n giá th tr ng),
bù l i ng i dân b gi i to c ng
c b trí c n h chung c giá r theo quy
nh c a Chính ph . Hi n nay, Singapore không có ch
b i th ng l i
b ng t (ngo i tr
t tôn giáo), nh ó mà ngu n l c v n và t ai
c
t p trung
u t c s h t ng, bán t t o ngu n thu cho ngân sách
Trong tr ng h p còn th i h n thuê mà nhà n c thu h i thì hai bên
th ng l ng giá b i th ng, n u v n không th ng l ng
c thì a ra
tòa án ho c khi u n i n chính ph . N u phán quy t cu i cùng c ng không
thành thì nhà n c c ng ch thu h i t. (Tu n S n, 2008) [15].
Thu h i t:
Sau khi thu h i có quy ho ch chi ti t và có d án c th , nhà n c ti n
hành thu h i t
tri n khai th c hi n. Nhà n c toàn quy n quy t nh
trong v n
thu h i t, ng i dân có ngh a v ph i tuân th (theo Lu t v
thu h i). Công tác thu h i t d a trên nguyên t c:
+ Thu h i t b t bu c ph c v cho vi c phát tri n c s h t ng, phúc
l i xã h i và ch nh trang ô th .
+ H n ch thu h i t t nhân, ch thu h i khi th c s c n thi t.
14
+ Công tác thu h i t ph i
c s cho phép c a Chính ph và các
thành viên trong N i các Chính ph , sau khi ã th o lu n và tham kh o ý ki n
c ng ng.
+ Vi c thu h i t
c ti n hành theo t ng b c ch t ch và có thông
báo tr c cho ng i dân 2- 3 n m.
+ N u ng i dân không ch u di d i nhà n c thu h i t s áp d ng c ng
ch ho c ph t theo lu t xâm chi m t công. (Ph m Bình An, 2008) [10].
Chính sách n bù :
M c n bù thi t h i c n c vào giá tr b t ông s n c a ch s h u;
các chi phí tháo d , di chuy n h p lý; chi phí mua v t t thay th ; thu s
d ng nhà m i. N u ng i dân không tin t ng Nhà n c, có th thuê m t t
ch c nh giá t nhân
nh giá l i và chi phí do Nhà n c ch u. Kinh
nghi m xác nh giá n bù cho th y: Nhà n c Singapore n bù giá th y
h n giá hi n t i, vì giá b t ng s n hi n t i ã bao g m giá tr gia t ng do
nhà n c u t h t ng, do ó Nhà n c i u ti t m t ph n giá tr
ut .
Nhà n c không th áp ng n bù theo giá trong t ng lai.
Ngoài ra, các y u t sau ây c ng
c xem xét khi n bù: giá tr b t
ng s n gia t ng do công trình công c ng i qua, Nhà n c s i u ti t;
Ng c l i công trình có th nh h ng x u n m nh t (nh ti ng n, khói
b i). Nhà n c s t ng n bù; công trình c t manh mún m nh t hi n h u;
chi phí hoàn t t m nh t còn l i.
Tuy nhiên, c ng có nh ng y u t không ch p nh n khi tính m c n
bù. ó là: òi
c th ng
di d i s m ho c mu n l i ch c nên òi
t ng
n bù m i ch u i; òi b i th ng vào vi c u t thêm vào ngôi nhà
sau khi ã có quy t nh gi t a. Tr khi c n nhà quá t c n
c s n s a l i.
Ph ng th c thanh toán khi n bù là tr tr c 20% khi ch nhà th c
hi n vi c tháo d ph n còn l i tr khi hoàn t t vi c di d i. N u h gia ình có
nhu c u c p bách v nhà , s thu x p cho thuê v i giá phù h p.
Ngoài ra, Nhà n c Singapore c ng có các chính sách h tr khác
m b o quy n l i c a c a b t ng s n ph i di d i. Trong quá trình n bù,
ch b t ng s n có quy n khi u ki n v giá tr n bù. H i ng n bù s là
15
t ch c quy t nh giá n bù i v i ng i kh i ki n. N u ng i kh i ki n
v n không ng ý có th
a lên Tòa th ng th m.
Nhìn chung, chính sách n bù
c ti n hành th n tr ng (nh t là c a
t nhân), có v n b n lu t quy nh ch t ch , t o i u ki n thu n l i và chính
sách n bù công b ng i v i m i t ch c, cá nhân, do ó t o
cs
ng
thu n cao trong xã h i. T l c ng ch chi m t l nh , d i 1%.(Ph m Bình
An, 2008) [10].
* M t s kinh nhi m khác trong n bù thi t h i khi gi i t a
Có chính sách h tr t i a v thi t h i và t o i u ki n công n vi c
làm cho ng i nông dân khi chuy n thành th dân. Tuy nhiên, do có s l ng
nông dân không nhi u nên ây không ph i là v n
nghiêm tr ng.
iv i
các h kinh doanh th ng m i ho c c s công nghi p, h ng n bù b ng
ti n m t và c n c vào thu nh p th c t tr c ó.
i v i các c s tôn giáo nh chùa chi n, nhà th khi gi i t a
cb
trí xây d ng m i trên a i m và di n tích khu t phù h p.
Vi c gi i t a di d i ít làm xáo tr n công n vi c làm c a ng i dân (do
Singapore nh bé nên vi c i l i thu n ti n)
* V n tái nh c
Chính sách tái nh c g n li n v i b trí nhà công - lo i do nhà n c
xây d ng và cung c p giá r kèm theo m t s i u ki n. ây là m t c i m
c thù và r t c áo c a th tr ng b t ng s n Singapore. Singapore thi t
l p m t c quan t p trung th c hi n vi c cung c p nhà cho ng i dân ch
y u ph c v tái nh c . C c phát tri n Nhà (HDB).
c thành l p t n m
1960, cho n nay v i kho ng 8.000 nhân viên, HDB ã cung c p nhà cho
85% dân s Singapore, trong ó có 2% thuê c n h .
- Các b c chu n b tái nh c
Các nhân viên c a HDB ti n hành i u tra xã h i h c k l ng v h
gia ình tr c tri n khai vi c tái nh c , trong ó l u ý các chi ti t v s
thành viên trong gia ình, ngu n thu nh p, ngh nghi p, n i làm vi c, tình
tr ng pháp lý c a b t ng s n. Các n v , t ch c khác nh c quan, nhà
th , c s công nghi p, th ng m i u
c ki m tra t m và a vào danh
16
sách tái nh c . Vi c i u tra t m , th n tr ng s t o b ng ch ng v ng ch c
cho vi c h tr tái nh c chính xác, công b ng.
i u ki n
c tái nh c t i các c n h do HDB cung c p.
C quan qu n lý t Singapore (SLA) b o lãnh và làm th t c gi i
thi u các h thu c di n tái nh c
c mua ho c thuê nhà c a trung tâm c a
HDB v i i u kho n u ãi. Chính sách cung c p nhà công c a HDB có
phân bi t tr ng h p c th , u tiên công dân Singapore . N u không s d ng
nhà do HDB cung c p s
c h tr thêm ti n.
- Cung ng nhi u lo i nhà
áp ng nhu c u c a ng i dân
Có nhi u lo i nhà
dáp ng nhu c u a d ng c a ng i dân. HDB ch
y u cung c p các c n h trong các tòa nhà cao t ng. Ngoài ra, còn có các c n h
h ng sang ho c các c n h cho ng i già. Nh v y, ch ng trình cung c p nhà
do HDB tri n khai ã áp ng nhu c u a d ng c a ng i dân. H n ch tình tr ng
mua i bán l i và u c , chính ph quy nh khi mua nhà c a HDB ph i 5 n m
m i
c bán và sau 10 n m (k t khi bán c n nhà th nh t) m i
c mua c n
nhà th hai c a c c phát tri n nhà c a t n c singapore HDB. (Ph m Bình An,
2008) [10].
- Chính sách tài chính :
Cung c p nhà
công v i giá u ãi là m t c i m riêng c a
Singapore, do ó nhà n c có chính sách v tài chính t ng ng
h tr
ch ng trình này. Có hai ph ng th c ch y u là: (1) HDB vay v n nhà
n c, các ngân hàng ho c phát hành trái phi u
phát tri n các khu dân c ,
bán cho ng i dân
thu h i v n
hoàn tr v n vay. (2) Chính ph h tr
v n cho ng i dân mua tr góp c a HDB(có th ch p nhà), thông qua phát
hành trái phi u kho b c t Qu ti t ki m Trung ng. Ngoài ra HDB còn vay
m n t th tr ng v n và các th ch tài chính khác.
2.4.3. Nh n xét, ánh giá
Vi c xây d ng và phát tri n các công trình u c n t. m i n c,
quy n l c thu h i, tr ng thu t
c ghi trong Hi n pháp ho c t i B Lu t
t ai ho c m t b lu t khác.
N u vi c thu h i, tr ng thu ó phù h p v i quy nh c a Pháp lu t mà
ng i s h u ho c ng i s d ng t không th c hi n thì Nhà n c có quy n
17
chi m h u t ai. Vi c thu h i t, tr ng thu t và b i th ng thi t h i v
t t i m i qu c gia u
c th c hi n theo chính sách riêng do Nhà n c ó
quy nh. Tuy nhiên, các chính sách ó u có các n i dung ch y u sau:
i t ng
c b i th ng v
t: T t c nh ng ng i ang s d ng
t mà b Nhà n c thu h i ho c tr ng thu, k c nh ng ng i thi u ch ng
ch h p pháp v
t ai, chi m t b t h p pháp tr c ngày Nhà n c th c
hi n thu h i t ho c tr ng thu t mà t ó không có tranh ch p ho c khi u
n i u
c b i th ng. Hay nói cách khác là t t c nh ng ng i có t b
nh h ng b i d án u có quy n
c b i th ng.
Ph ng th c b i th ng t: Vi c b i th ng
c th c hi n theo hai
ph ng th c là b i th ng b ng hi n v t ( t, nhà, l ng th c, v t li u xây
d ng) ho c b i th ng b ng ti n cho t ai b thi t h i. Tuy nhiên, dù th c
hi n theo ph ng th c nào thì c ng u ph i xác nh giá tr t b thu h i
làm c s th c hi n vi c b i th ng.
Giá tr
t b thu h i, tr ng thu: Giá tr
t b thu h i ho c tr ng thu
c tính trên c s giá tr th c c a t. Nguyên t c chung là giá b i th ng,
giá tr ng thu ph i là giá th tr ng ho c giá thay th .
Chính sách h tr khi b thu h i t, tr ng thu t: Ngoài vi c b i
th ng cho ng i b thu, tr ng thu, tr ng mua ho c thu h i t, các qu c gia
c ng quy nh vi c h tr cho ng i b thu h i t ho c b tr ng thu t. ó
là các kho n h tr b sung ngoài b i th ng nh m t o i u ki n cho ng i b
thu h i t ho c b tr ng thu t n nh và c i thi n i s ng, s n xu t, thu
nh p, chuy n i ngh nghi p.
Qua nghiên c u cho th y chính sách b i th ng, h tr & GPMB c a
m t s n c, Vi t Nam chúng ta c n h c h i m t s kinh nghi m
ti p t c
hoàn thi n chính sách b i th ng thi t h i & GPMB m t s i m sau:
- Hoàn thi n các quy nh v giá t nói chung và nh giá t
b i
th ng thi t h i & GPMB nói riêng.
- B sung thêm m t s gi i pháp nh m h tr ng i dân có t b
thu h i khôi ph c thu nh p, n nh i s ng.
2.5. CÔNG TÁC GI I PHÓNG M T TRONG C N C
2.5.1. T khi có Lu t t ai 1993
18
Lu t t ai n m 1993 ã có hi u l c t ngày 15/10/1993 thay th cho
Lu t t ai n m 1987, Lu t t ai 1993 ã ch
nh c s pháp lý c b n
xu t hi n quan h
t ai n c ta chuy n sang c ch th tr ng, có s
qu n lý c a nhà n c, theo nh h ng xã h i ch ngh a. ây là v n ki n
chính sách quan tr ng nh t i v i vi c thu h i t và n bù thi t h i c a
Nhà n c. T i i u 27 quy nh: “Trong tr ng h p th t c n thi t, Nhà n c
thu h i t s d ng vào m c ích qu c phòng, an ninh, l i ích qu c gia, l i
ích công c ng thì ng i b thu h i t
c n bù thi t h i” (Lu t
t
ai,1993). Lu t t ai quy nh các lo i t s d ng, các nguyên t c s d ng
t ng lo i t, quy n và ngh a v c a ng i s d ng t. M t th t c r t quan
tr ng và là c s pháp lý cho ng i s d ng t là h
c c p gi y ch ng
nh n quy n s d ng t và quy n s h u nhà. Chính i u này làm c n c cho
quy n
c n bù khi Nhà n c thu h i t.
Sau khi Lu t
t ai 1993
c ban hành, Nhà n c ã ban hành r t
nhi u các v n b n d i lu t nh Ngh nh, Thông t và các v n b n pháp
quy khác v qu n lý t ai nh m c th hoá các i u lu t
th c hi n các
v n b n ó, bao g m:
- Ngh nh 90/CP ngày 17/9/1994 quy nh v vi c n bù thi t h i khi
Nhà n c thu h i t s d ng vào các m c ích an ninh, qu c phòng, l i ích
qu c gia, l i ích công c ng.
- Ngh nh 87/CP ngày 17/8/1994 ban hành khung giá các lo i t
- Thông t Liên b s 94/TTLB ngày 14/11/1994 c a Liên b Tài
chính – Xây d ng - T ng c c a chính – Ban v t giá Chính ph h ng d n
thi hành Ngh nh 87/CP.
- Ngh nh 22/1998/N -CP ngày 24/4/1998, thay th Ngh nh 90/CP
nói trên và quy nh rõ ph m vi áp d ng, i t ng ph i n bù, i t ng
c n bù, ph m vi n bù, c bi t ng i có t b thu h i có quy n
c
l a ch n m t trong ba ph ng án n bù b ng t, b ng ti n ho c b ng t và
b ng ti n.
Lu t s a i, b sung m t s i u c a Lu t t ai ngày 29/6/2001 quy
nh c th h n v vi c b i th ng thi t h i và GPMB, c th :