Quản lý hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ ở trường mầm non lam sơn đô lương nghệ an

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC
_____________

______________

TRẦN THỊ OANH

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHĂM SÓC SỨC KHỎE
THỂ CHẤT CHO TRẺ Ở TRƯỜNG MẦM NON
LAM SƠN – ĐÔ LƯƠNG – NGHỆ AN

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 14 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Phan Thị Hồng Vinh

HÀ NỘI - 2016


i

LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn, tôi đã nhận
được sự động viên, khuyến khích và tạo điều kiện giúp đỡ nhiệt tình của các
cấp lãnh đạo, các thầy cô giáo, bạn bè đồng nghiệp và gia đình.
Với tình cảm chân thành, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới
ban lãnh đạo, phòng sau đại học và tập thể các thầy cô giáo Học viện Quản lý
giáo dục đã tận tình giảng dạy và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá

trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Đặc biệt tôi xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS.
Phan Thị Hồng Vinh đã tận tình giúp đỡ, hướng dẫn tôi trong suốt quá trình
nghiên cứu và hoàn thiện luận văn.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, chuyên viên
Phòng GD&ĐT Đô Lương, các đồng chí cán bộ, giáo viên, nhân viên trường
mầm non Lam Sơn đã nhiệt tình, tạo điều kiện, cung cấp số liệu, đóng góp ý
kiến giúp đỡ, động viên tôi hoàn thành luận văn.
Mặc dù có nhiều cố gắng trong quá trình nghiên cứu, nhưng do điều
kiện nghiên cứu và năng lực của bản thân vẫn còn hạn chế, nên luận văn
không thể tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Tôi rất mong nhận được sự
chỉ dẫn và góp ý quý báu từ các nhà khoa học, các nhà quản lý, các thầy cô
giáo, bạn bè đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, tháng 5 năm 2016
Học viên

Trần Thị Oanh


ii

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ i
MỤC LỤC ................................................................................................................. ii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................ vi
DANH MỤC CÁC BẢNG ..................................................................................... vii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ ......................................................................................... viii
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài .................................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu ...........................................................................................2
3. Nhiệm vụ nghiên cứu ..........................................................................................3
4. Phạm vi nghiên cứu .............................................................................................3
5. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.....................................................................3
6. Phương pháp nghiên cứu .....................................................................................4
7. Giả thuyết khoa học .............................................................................................4
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHĂM SÓC
SỨC KHỎE THỂ CHẤT CHO TRẺ TRONG TRƯỜNG MẦM NON ..............6
1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu ......................................................................6
1.1.1. Những nghiên cứu ngoài nước ..................................................................6
1.1.2. Những nghiên cứu trong nước ...................................................................7
1.2. Một số khái niện cơ bản .................................................................................10
1.2.1. Quản lý .....................................................................................................10
1.2.2. Quản lý giáo dục ......................................................................................12
1.2.3. Quản lý trường mầm non .........................................................................12
1.2.4. Sức khỏe, sức khỏe thể chất, sức khỏe thể chất trẻ mầm non .................13
1.2.5. Chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ mầm non ........................................14
1.2.6. Quản lý hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ ở trường mầm non ...15
1.3. Hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ ở trường mầm non ...............15
1.3.1. Chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ ..................................................................15
1.3.2. Chăm sóc giấc ngủ cho trẻ .......................................................................16
1.3.3. Chăm sóc vệ sinh cho trẻ .........................................................................18
1.3.4. Theo dõi sức khỏe và phòng bệnh cho trẻ ...............................................19
1.3.5. Chăm sóc an toàn cho trẻ .........................................................................21
1.3.6. Chăm sóc sự phát triển vận động cho trẻ .................................................22
1.4. Quản lý hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ ở trường mầm non .........23
1.4.1. Quản lý hoạt động chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ ....................................23
1.4.2. Quản lý hoạt động chăm sóc giấc ngủ cho trẻ .........................................24

iii

1.4.3. Quản lý hoạt động chăm sóc vệ sinh cho trẻ ...........................................25
1.4.4. Quản lý hoạt động theo dõi sức khỏe và phòng bệnh cho trẻ ..................27
1.4.5. Quản lý hoạt động chăm sóc an toàn cho trẻ ...........................................28
1.4.6. Quản lý hoạt động chăm sóc sự phát triển vận động cho trẻ ...................29
1.4.7. Quản lý đội ngũ giáo viên, nhân viên thực hiện nhiệm vụ chăm sóc
sức khỏe thể chất cho trẻ....................................................................................31
1.4.8. Xây dựng và quản lý cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho hoạt
động chăm sóc trẻ ..............................................................................................32
1.4.9. Phối hợp với các lực lượng trong hoạt động chăm sóc sức khỏe thể
chất cho trẻ .........................................................................................................34
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất
cho trẻ mầm non ....................................................................................................36
1.5.1. Các yếu tố chủ quan .................................................................................36
1.5.2. Các yếu tố khách quan .............................................................................37
Tiểu kết chương 1 ....................................................................................................39
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHĂM SÓC SỨC
KHỎE THỂ CHẤT CHO TRẺ TRONG TRƯỜNG MẦM NON LAM
SƠN ...........................................................................................................................40
2.1. Khái quát về hoạt động khảo sát ....................................................................40
2.2. Giới thiệu khái quát về trường mầm non Lam Sơn, xã Lam Sơn, huyện
Đô Lương, tỉnh Nghệ An .......................................................................................40
2.2.1. Vài nét về tình hình kinh tế, văn hóa xã hội của địa phương ..................40
2.2.2. Khái quát về trường mầm non Lam Sơn .................................................43
2.2.3. Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ hoạt động chăm sóc trẻ.....................45
2.2.4. Thực trạng đội ngũ cán bộ giáo viên, nhân viên thực hiện công tác
chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ ...................................................................................47
2.3. Thực trạng hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ mầm non ở
trường mầm non Lam Sơn .....................................................................................52

2.3.1. Thực trạng sức khỏe thể chất của trẻ ở trường mầm non Lam Sơn ........52
2.3.2. Thực trạng hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ trong
trường mầm non Lam Sơn .................................................................................56
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ trong
trường mầm non Lam Sơn .....................................................................................71
2.4.1. Thực trạng quản lý hoạt động chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ ..................71
2.4.2. Thực trạng quản lý hoạt động chăm sóc giấc ngủ cho trẻ .......................73
2.4.3. Thực trạng quản lý hoạt động chăm sóc vệ sinh cho trẻ .........................74


iv

2.4.4. Thực trạng quản lý hoạt động theo dõi sức khỏe và phòng bệnh cho trẻ .......76
2.4.5. Thực trạng quản lý hoạt động chăm sóc an toàn cho trẻ .........................78
2.4.6. Thực trạng quản lý hoạt động chăm sóc sự phát triển vận động cho trẻ ........81
2.4.7. Thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên, nhân viên thực hiện nhiệm vụ
chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ....................................................................82
2.4.8. Thực trạng xây dựng và quản lý cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ
cho hoạt động chăm sóc trẻ ...............................................................................86
2.4.9. Thực trạng phối hợp với các lực lượng trong hoạt động chăm sóc sức
khỏe thể chất cho trẻ ..........................................................................................88
2.5. Đánh giá chung thực trạng quản lý hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất
cho trẻ tại trường mầm non Lam Sơn....................................................................90
Tiểu kết chương 2 ....................................................................................................94
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHĂM SÓC SỨC
KHỎE THỂ CHẤT CHO TRẺ Ở TRƯỜNG MẦM NON LAM SƠN .............95
3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp ..................................................................95
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ của các biện pháp .............................95
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi của các biện pháp ...............................96
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học của các biện pháp ............................96

3.2. Một số biện pháp quản lý hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ
ở trường mầm non Lam Sơn..................................................................................97
3.2.1 Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức, tinh thần trách nhiệm cho đội ngũ
giáo viên, nhân viên về vai trò, tầm quan trọng của việc đảm bảo dinh
dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm đối với sự phát triển sức khỏe thể chất
của trẻ. ................................................................................................................97
3.2.2. Biện pháp 2: Tuyên truyền, phổ biến kiến thức chăm sóc sức khỏe
thể chất của trẻ theo khoa học cho giáo viên, nhân viên và các bậc phụ
huynh. ..............................................................................................................100
3.2.3. Biện pháp 3: Tăng cường kiểm tra giám sát đội ngũ nhân viên nhà
bếp trong việc thu mua nguyên vật liệu, chế biến và chia khẩu phần ăn cho
trẻ đảm bảo đúng tiêu chuẩn và vệ sinh an toàn thực phẩm. ...........................104
3.2.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo đội ngũ giáo viên, nhân viên quản lý khoa học
giờ ăn, giờ ngủ của trẻ. ....................................................................................107
3.2.5. Biện pháp 5: Có kế hoạch chủ động phối hợp với trạm y tế xã và cha
mẹ trẻ trong công tác tiêm phòng định kỳ và cân đo các chỉ số chiều cao,
cân nặng của trẻ. ..............................................................................................110


v

3.2.6. Biện pháp 6: Tăng cường các hoạt động nhằm phòng tránh tai nạn
thương tích cho trẻ. ..........................................................................................112
3.2.7. Biện pháp 7: Đa dạng các nguồn lực để trang bị, bổ sung cơ sở vật
chất cho công tác chăm sóc sức khỏe thể chất của trẻ. ....................................116
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ...................................................................121
3.4. Khảo nghiện tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ......................122
Tiểu kết chương 3 ..................................................................................................125
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .......................................................................126
1. Kết luận ...........................................................................................................126

2. Khuyến nghị ....................................................................................................128
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................130
PHỤ LỤC


vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt

Nghĩa đầy đủ

CB, GV, NV

Cán bộ, giáo viên, nhân viên

CMHS

Cha mẹ học sinh

GD&ĐT

Giáo dục và đào tạo

KTX

Không thường xuyên

KTH

Không thực hiện

MN

Mầm non

QL

Quản lý

QLGD

Quản lý giáo dục

TB

Trung bình

TX

Thường xuyên

SL

Số lượng


vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1.

Thống kê cơ sở vật chất phục vụ hoạt động chăm sóc sức khỏe thể
chất cho trẻ ở trường mầm non Lam Sơn .............................................46

Bảng 2.2.

Đánh giá mức độ đáp ứng của cơ sở vật chất trong việc phục vụ
công tác chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ ở trường mầm non

Bảng 2.3.

Lam Sơn ................................................................................................46
Bảng thống kê đội ngũ CB, GV, NV trường mầm non Lam Sơn .........47

Bảng 2.4.

Thống kê chất lượng giáo viên của trường mầm non Lam Sơn từ
năm học 2013 - 2014 đến năm học 2015 - 2016 ...................................50

Bảng 2.5.

Đánh giá về hoạt động đào tạo, bồi dưỡng giáo viên trong công
tác chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ của trường mầm non Lam

Sơn ........................................................................................................51
Bảng 2.6. Kết quả khám sức khỏe của trẻ trong năm học 2015-2016 của
trường mầm non Lam Sơn ....................................................................53
Bảng 2.7. Thế trạng trẻ ở trường mầm non Lam Sơn năm học 2013-2014
đến năm học 2015-2016 ........................................................................54

Bảng 2.8. Đánh giá về công tác chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ ở trường
mầm non Lam Sơn ................................................................................57
Bảng 2.9. Đánh giá về công tác chăm sóc giấc ngủ cho trẻ ở trường mầm
non Lam Sơn .........................................................................................59
Bảng 2.10. Đánh giá về công tác chăm sóc vệ sinh cá nhân cho trẻ ở trường
mầm non Lam Sơn ................................................................................61
Bảng 2.11. Đánh giá về công tác vệ sinh môi trường ở trường mầm non Lam
Sơn ........................................................................................................62
Bảng 2.12. Đánh giá về công tác chăm sóc sức khỏe và phòng bệnh cho trẻ ở
trường mầm non Lam Sơn ....................................................................64
Bảng 2.13. Đánh giá về công tác chăm sóc an toàn cho trẻ ở trường mầm non
Lam Sơn ................................................................................................66
Bảng 2.14. Đánh giá về hoạt động chăm sóc sự phát triển vận động cho trẻ ở
trường mầm non Lam Sơn ....................................................................68
Bảng 2.15. Đánh giá chung về hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ
ở trường mầm non Lam Sơn .................................................................69


viii

Bảng 2.16. Đánh giá công tác quản lý hoạt động chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ
ở trường mầm non Lam Sơn .................................................................71
Bảng 2.17. Đánh giá công tác quản lý hoạt động chăm sóc giấc ngủ cho trẻ ở
trường mầm non Lam Sơn ....................................................................73
Bảng 2.18. Đánh giá công tác quản lý hoạt động chăm sóc vệ sinh cho trẻ ở
trường mầm non Lam Sơn ....................................................................75
Bảng 2.19. Đánh giá công tác quản lý hoạt động theo dõi sức khỏe và phòng
bệnh cho trẻ ở trường mầm non Lam Sơn ............................................77
Bảng 2.20. Đánh giá công tác quản lý hoạt động chăm sóc an toàn cho trẻ ở
trường mầm non Lam Sơn ....................................................................79

Bảng 2.21. Đánh giá công tác quản lý hoạt động chăm sóc sự phát triển vận
động cho trẻ ở trường mầm non Lam Sơn ............................................81
Bảng 2.22. Đánh giá công tác quản lý đội ngũ giáo viên, nhân viên ở trường
mầm non Lam Sơn ................................................................................83
Bảng 2.23. Đánh giá về công tác xây dựng và quản lý cơ sở vật chất, trang
thiết bị phục vụ cho hoạt động chăm sóc trẻ .........................................86
Bảng 2.24. Đánh giá hình thức phối hợp giữa nhà trường với cha mẹ học sinh

Bảng 3.1.

trong công tác chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ ở trường mầm
non Lam Sơn .........................................................................................89
Mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp ......................122

DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Tuổi nghề của CB, GV, NV trường mầm non Lam Sơn ......................48
Biểu đồ 2.2. Trình độ đào tạo của CB, GV, NV trường mầm non Lam Sơn ..................49
Biểu đồ 3.1. Biểu đồ về tính cần thiết của các biện pháp .......................................124
Biểu đồ 3.2. Biểu đồ về tính khả thi của các biện pháp ..........................................124


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Bác Hồ đã khẳng định rèn luyện thể dục thể thao, rèn luyện sức khỏe để
xây dựng một xã hội văn minh. Người đã từng nói “Cái quý nhất của con
người là sức khỏe. Các em chịu khó tập thể dục là giữ gìn cái quý báu nhất
của con người”. Chăm sóc sức khỏe thể chất là một bộ phận quan trong của
giáo dục phát triển toàn diện, có mối quan hệ mật thiết với giáo dục đạo đức,

thẩm mỹ và lao động. Hơn nữa việc chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ mầm
non càng có ý nghĩa quan trọng, bởi cơ thể trẻ đang phát triển mạnh mẽ, hệ
thần kinh, cơ xương hình thành nhanh, bộ máy hô hấp đang hoàn thiện, cơ thể
trẻ còn non yếu dễ đẽ bị phát triển lệnh lạc, mất cân đối nếu không được chăm
sóc giáo dục đúng đắn thì có thể gây nên những thiếu sót trong sự phát triển
cơ thể trẻ mà không thể khắc phục được.
Nằm trong hệ thống giáo dục chung của Việt Nam, giáo dục mầm non
được coi là một ngành học, bậc học giữ vai trò nền tảng. Nó đặt nền móng cơ
sở đầu tiên cho việc hình thành và phát triển nhân cách trẻ mầm non và chuẩn
bị cho trẻ vào lớp một. Mục tiêu mà giáo dục mầm non vươn tới đó là: Giúp
trẻ phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mĩ, hình thành những yếu tố
đầu tiên của nhân cách, hình thành và phát triển ở trẻ em những chức năng
tâm sinh lý, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kĩ năng sống
cần thiết phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng
tiềm ẩn, đặt nền tảng cho việc học tập ở các cấp học tiếp theo và cho việc học
tập suốt đời. Để đạt được mục tiêu đó thì việc chăm sóc sức khỏe thể chất là
công tác nền tảng vì khi có một sức khỏe tốt thì trẻ mới có thể pháp triển toàn
diện. Chính vì vậy trong giai đoạn trẻ từ 0 đến 06 tuổi việc tổ chức hoạt động
chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ ở trường mầm non rất quan trọng, nó ảnh
hưởng lớn đến quá trình phát triển của trẻ. Do đó đội ngũ cán bộ, giáo viên,
nhân viên trong trường mầm non phải nhận thức đúng đắn tầm quan trọng của


2

việc chăm sóc sức khỏe cho trẻ, không ngừng học tập, nâng cao chuyên môn
nghiệp vụ và hoạt động chăm sóc nuôi dưỡng trẻ đúng khoa học để giúp trẻ
pháp triển cân đối, hài hòa.
Trong giai đoạn hiện nay cùng với sự phát triển đi lên của nền kinh tế
đất nước, điều kiện kinh tế của nhân dân cũng ngày càng phát triển, đời sống

của nhân dân đã đầy đủ và sung túc hơn trước đây, việc chăm sóc sức khẻo và
dinh dưỡng cũng theo đó mà đi lên. Tuy nhiên, bên cạnh tình trạng thừa cân
béo phì ngày càng nhiều ở các thành phố lớn thì tình trạng trẻ em thiếu dinh
dưỡng, đặc biệt là trẻ tại các vùng nông thôn, miền núi đang là vấn đề mà các
cấp, các ngành và nhân dân cần quan tâm, giải quyết.
Trường mầm non Lam Sơn - Đô Lương - Nghệ An là một trường thuộc
xã miền núi của huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An. Công tác chăm sức sức khỏe
thể chất ở trường mầm non Lam Sơn về cơ bản là theo quy định của nhà nước,
của ngành, theo chỉ đạo của cấp trên. Tuy nhiên công tác chăm sóc sức khỏe
thể chất cho trẻ của nhà trường còn gặp rất nhiều khó khăn, cần có những
bước đi cụ thể giúp cho quá trình dạy học, chăm sóc trẻ nói chung và công tác
chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ nói riêng đạt được kết quả tốt nhất. Do đó
tôi đã mạnh dạn lựa chon đề tài “Quản lý hoạt động chăm sóc sức khỏe thể
chất cho trẻ ở trường mầm non Lam Sơn- Đô Lương- Nghệ An” để nghiên
cứu nhằm tìm ra các biện pháp giúp trường mầm non Lam Sơn thực hiện tốt
hơn công tác chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ, giảm thiểu tỷ lệ suy dinh
dưỡng ở trẻ, nuôi dưỡng trẻ đúng khoa học, tạo cơ sở tốt nhất cho những bước
phát triển tiếp theo trong cuộc đời của trẻ.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu, phân tích thực trạng hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất
cho trẻ và công tác quản lý hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ ở
trường mầm non Lam Sơn - Đô Lương - Nghệ An.


3

Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động chăm sóc sức khỏe thể
chất cho trẻ ở trường mầm non Lam Sơn - Đô Lương - Nghệ An nhằm giảm
tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ
trên địa bàn.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý các hoạt động chăm sóc sức khỏe
thể chất cho trẻ mầm non.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý các hoạt động chăm sóc sức
khỏe thể chất cho trẻ ở trường mầm non Lam Sơn - Đô Lương - Nghệ An
- Đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động
chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ ở trường mầm non Lam Sơn - Đô Lương Nghệ An.
4. Phạm vi nghiên cứu
4.1. Giới hạn về nội dung nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu các biện pháp quản lý hoạt động chăm sóc
sức khỏe thể chất cho trẻ từ 03 đến 06 tuổi ở trường mầm non Lam Sơn - Đô
Lương - Nghệ An
Các số liệu minh họa thể hiện kết quả chăm sóc sức khỏe thể chất cho
trẻ tại trường mầm non Lam Sơn - Đô Lương - Nghệ An trong 03 năm học:
2013-2014; 2014-2015; 2015-2016
4.2. Giới hạn về đối tượng khảo sát
Đề tài tập trung khảo sát các đối tượng là những người có liên quan đến
nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ ở trường mầm non Lam Sơn Đô Lương - Nghệ An. Bao gồm: 2 cán bộ quản lý; 20 giáo viên, nhân viên;
100 cha mẹ trẻ.
5. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
5.1. Khách thể nghiên cứu
Công tác quản lý hoạt động chăm sóc trẻ trong trường mầm non của
hiệu trưởng.


4

5.2. Đối tượng nghiên cứu
Một số biện pháp quản lý hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ
trong trường mầm non Lam Sơn - Đô Lương - Nghệ An.

6. Phương pháp nghiên cứu
Để nghiên cứu đề tài tác giả sử dụng kết hợp một số phương pháp
nghiên cứu sau:
6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Nghiên cứu tài liệu, phân tích, so sánh, khái quát hóa, đánh giá, tổng
hợp các thông tin, tư liệu để xác định cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý của vấn
đề nghiên cứu:
- Các văn bản quy phạm pháp luật như: chỉ thị, thông tư, hướng dẫn,
quy định, quyết định về chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ mầm non và quản
lý hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ mầm non.
- Các tài liệu, sách báo, báo cáo khoa học, tạp chí về quản lý, quản lý
giáo dục, quản lý nhà trường, …
6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra, khảo sát bằng phiếu thăm dò ý kiến
- Phương pháp phỏng vấn
- phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
- Phương pháp chuyên gia
- Phương pháp quan sát, nghiên cứu hồ sơ quản lý.
6.3. Nhóm phương pháp nghiên cứu hỗ trợ
Phương pháp thống kê: sử dụng các công thức toán để thống kê, xử lý
số liệu đã thu được.
7. Giả thuyết khoa học
Trong những năm gần đây công tác quản lý hoạt động chăm sóc sức
khỏe thể chất cho trẻ tại trường mầm non Lam Sơn - Đô Lương - Nghệ An đã


5

đạt được những thành tựu nhất định, tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng và mắc các bệnh
về dinh dưỡng giảm nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của xã

hội và mục tiêu chung của nghành. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lý
các hoạt động chăm sóc dinh dưỡng, chăm sóc giấc ngủ, chăm sóc vệ sinh,
đảm bảo an toàn và phòng bệnh cho trẻ. Đồng thời triển khai các biện pháp
đưa ra một cách đồng bộ, phối hợp thì sẽ giúp cho việc quản lý các hoạt động
chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ ở trường mầm non Lam Sơn đạt kết quả
cao, đáp ứng được yêu cầu của xã hội và mục tiêu của ngành giáo dục huyện
nhà.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ
lục luận văn gồm các nội dung chính sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động chăm sóc sức khỏe thể
chất cho trẻ trong trường mầm non.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất
cho trẻ trong trường mầm non Lam Sơn.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất
cho trẻ trong trường mầm non Lam Sơn.


6

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
CHĂM SÓC SỨC KHỎE THỂ CHẤT CHO TRẺ
TRONG TRƯỜNG MẦM NON
1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
1.1.1. Những nghiên cứu ngoài nước
Chăm sóc sức khỏe luôn là vấn đề nhận được sự quan tâm của tất cả
mọi người và tất cả các quốc gia trên thế giới. Đặc biệt hơn nữa là vấn đề
chăm sóc sức khỏe cho trẻ mầm non, bởi đây là nền móng cho sức khỏe con
người trong những năm phát triển tiếp theo của cuộc đời. Do đó trên thế giới

đã có nhiều quan điểm và nhiều nghiên cứu về việc chăm sóc giáo dục trẻ nói
chung và chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ mầm non nói riêng.
Có thể liệt kê một số nghiên cứu như: Nghiên cứu về tác động của trình
độ đào tạo của giáo viên tới chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ của hai tác giả
Ramela Kelley và Gregory Camilli (2007) đã cho thấy rằng những giáo viên
có trình độ cao hơn thì có tác động tích cực đến việc chăm sóc, giáo dục trẻ;
Một nghiên cứu khác của hai tác giả Andrew J Mashburn và Robert C Pianta
(2010) đá chỉ ra rằng trình độ đào tạo, lĩnh vực đào tạo và những điều kiện
của lớp học như kích thức lớp học, số lượng trẻ và chương trình chăm sóc
giáo dục trẻ có tác động tới việc phát triển thể chất của trẻ; Nghiên cứu của
tác giả William Fowler vào năm 1980 đã chỉ ra những yếu tố nhằm nâng cao
chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ trong trường mầm non, nghiên cứu này chỉ
ra những chương trình chăm sóc giáo dục trẻ có chất lượng cao có thể giúp
phát triển tốt thể chất và tình cảm - xã hội cho trẻ.
Trong những năm 60 của thế kỷ XIX, P.Ph.Lexgap - nhà lập luận giáo
dục thể chất người Nga đã cùng với các nhà cách mạng dân chủ như N.G.
Trernsepski và A.N.Đobraliubôp xây dựng cơ sở lý luận giáo dục, trong đó lý


7

luận giáo dục thể chất đóng vai trò chủ đạo. Legap đã nghiên cứu hệ thống bài
tập thể chất cho trẻ, ý nghĩa vệ sinh và sức khỏe của bài tập thể chất. Ông cho
rằng sự phát triển thể chất có mối quan hệ với sự phát triển trí tuệ, đạo đức
thẩm mỹ và hoạt động lao động
N.K.Krupxkaia (1869-1939) là người có công lao lớn nhất trong quá
trình phát triển lý luận về giáo dục toàn diện cho trẻ mầm non. Bà đã chỉ ra sự
cần thiết phải nghiên cứu lý luận giáo dục mới, xây dựng trên cơ sở học
thuyết Mac - Lenin kết hợp với nhiệm vụ của nhà nước xã hội chủ nghĩa. Bà
cho rằng giáo dục cho trẻ có ý nghĩa lớn, coi luyện tập thể dục thể thao là một

nhiệm vụ quan trọng để làm vững mạnh cho thế hệ mai sau.
Đại hội sức khỏe thế giới Alma - Ata tổ chức năm 1978 đã đưa ra nội
dung liên quan đến việc chăm sóc sức khỏe trẻ em và vệ sinh phòng chống
các dịch bệnh, chăm sóc sức khỏe trẻ em ở lứa tuổi mầm non bao gồm các nội
dung sau: Giáo dục sức khỏe; dinh dưỡng hợp lý; cung cấp nước sạch và
thanh khiết môi trường; chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em - kế hoạch hóa gia
đình; phòng và chống các dịch bệnh đang lưu hành ở địa phương; tiêm chủng
mở rộng; điều trị bệnh thông thường và thương tích tại nhà; đảm bảo thuốc
thiết yếu và trang bị chủ yếu. Vai trò của giáo dục mầm non ngày càng được
coi trọng đối với mọi quốc gia. Đến nay có hơn 160 nước và các tổ chức quốc
tế đã cam kết coi giáo dục mầm non là một mục tiêu quan trọng của giáo dục
cho mọi người, các nước đã chú trọng phát triển chất lượng chăm sóc giáo
dục trẻ mầm non nói chung và chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ mầm non
nói riêng.
1.1.2. Những nghiên cứu trong nước
Ở Việt Nam, trong những năm qua Đảng và Nhà nước đã có nhiều cơ
chế chính sách hỗ trợ cho cấp học mầm non nhằm nâng cao chất lượng chăm
sóc giáo dục trẻ trong các trường mầm non, có trung tâm nghiên cứu giáo dục


8

mầm non thuộc Viện khoa học giáo dục Việt Nam đã nghiên cứu ứng dụng
những thành tựu khoa học của các nước phát triển vào việc nâng cao chất
lượng chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và chăm sóc sức khỏe cho trẻ mầm
non nói riêng.
Từ năm 1995 trở lại đây vấn đề nghiên cứu bậc học mầm non đã được
nhiều nhà nghiên cứu quan tâm, nhiều công trình nghiên cứu ở các cấp độ
khác nhau đã được thực hiện, các đề tài cấp nhà nước, cấp bộ và nhiều luận
văn thạc sĩ, tiễn sĩ. Có thể liệt kê một số đề tài như sau:

Đề tài cấp Bộ: Những biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng chăm sóc
giáo dục trẻ của trường mầm non của Phạm Thị Châu, trường Cao đẳng sư
phạm nhà trẻ - Mẫu giáo TW1 năm 1995. Đề tài đã nêu lên các biện pháp chỉ
đạo chuyên môn của ban giám hiệu và các cấp quản lý nhằm góp phần nâng
cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ;
Đề tài luận văn thạc sỹ: Biện pháp quản lý cơ sở mầm non tư thực tại
Hà Nội nhăm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ của tác giả Nguyễn
Thị Hoài An, đề tài này đã đề cấp các biện pháp quản lý trường tư thục - một
loại hình giáo dục mầm non xuất hiện khá nhiều trong giai đoạn hiện nay, để
nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và chăm sóc sức khỏe
thể chất cho trẻ nói riêng tại một số trường tư thục trên địa bàn Hà nội.
Cũng nghiên cứu về vấn đề chăm sóc nuôi dưỡng trẻ trong trường mầm
non đề tài luận văn thạc sỹ: Những biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất
lượng nuôi dưỡng trẻ trong các trường mẫu giáo quân Thanh Xuân - Hà Nội
của tác giả Dương Thúy Quỳnh, năm 1999 đã phân tích thực trạng hoạt động
nuôi dưỡng trẻ ở các trường mẫu giáo quận Thanh Xuân và đề ra một số biện
pháp nâng cao chất lượng nuôi dưỡng trẻ nhằm giamt tình trạng suy dinh
dưỡng và nâng cao sức khẻo thể chất cho trẻ ở các trường mẫu giáo quận
Thanh Xuân - Hà Nội.


9

Đề tài luận văn thạc sỹ: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục
thể chất cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua trò chơi đóng vai theo chủ đề của tác giả
Lục Thị Trung Hải, Đại học Sư phạm Hà Nội, năm 2005. Tác giả đã tập trung
nghiên cứu vai trò của hoạt động chơi trong sự phát triển thể chất của trẻ và
đề ra những biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục thể chất cho trẻ
thông qua các trò chơi đóng vai theo chủ đề, góp phần phát triển khả năng vận
động của trẻ nhằm nâng cao sức khỏe thể chất cho trẻ.

Năm 2011 cuốn sách “Kỹ năng và bài tập thực hành quản lý trường
mầm non của hiệu trưởng” của tác giả Trần Bích Liễu được xuất bản cuốn
sách này cung cấp những tri thức khoa học về nghiệp vụ quản lý trường mầm
non và hệ thống các bài tập hình thành các kỹ năng cơ bản của hiệu trưởng
trong việc quản lý trường mầm non. Những năm gần đây có nhiều tác giả, các
thầy cô giáo và cán bội quản lý giáo dục nói chung và quản lý trường mầm
non nói riêng đã tiến hành nghiên cứu các vấn đề liên quan đến hoạt động
chăm sóc giáo dục trẻ mầm non và chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ, các
nghiên cứu này đã đề ra những biện pháp quản lý hoạt động chăm sóc sức
khỏe cho trẻ mầm non, đã cung cấp nhiều kiến thức lý luận và thực tế bổ ích
cho các nhà quản lý giáo dục mầm non.
Trong đề tài nghiên cứu: Biện pháp quản lý hoạt động chăm sóc nuôi
dưỡng trẻ tại trường mầm non Việt - Bun quận Hai Bà Trưng - Thành phố Hà
Nội của tác giả Vũ Thị Lan Anh (2013) đã nghiên cứu về nội dung chăm sóc
dinh dưỡng cho trẻ. Trong đó tác giả chú trọng đến các biện pháp quản lý
nhằm nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ cũng như giáo dục trẻ ý thức ăn
uống để đảm bảo sức khỏe, phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong công
tác chăm sóc nuôi dưỡng trẻ. Cũng về nội dung quản lý hoạt động chăm sóc
nuôi dưỡng, tác giả Nguyễn Thị Hào (2012) có đề tài nghiện cứu: Quản lý
công tác chăm sóc nuôi dưỡng trẻ trong các trường mầm non công lập của sở
GD & ĐT Thành phố Hà Nội, đề tài này mang tính tổng quát hơn trong việc


10

quản lý các hoạt động chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ tại các cơ sở mầm non công
lập. Tác giả đưa ra các biện pháp quản lý đối với các nhà trường bằng việc chỉ
đạo các nhà trường xây dựng thực đơn cho trẻ, xây dựng hệ thống bếp ăn một
chiều, phối hợp với các đơn vị cung cấp thực phẩm sạch, giám sát, tổ chức
các cuộc thi cho nhân viên nuôi dưỡng, cân đối thu chi tài chính.

Ngoài các công trình nghiên, các đề tài cấp nhà nước, cấp bộ và nhiều
luận văn thạc sĩ, tiễn sĩ có rất nhiều bài báo, nghiên cứu khoa học được đăng
tải trên các tạp chí, được công bố rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại
chúng cũng đề cập đến vấn đề chăm sóc giáo dục trẻ và quản lý các hoạt động
chăm sóc giáo dục trẻ. Nhưng nhìn chung những nghiên cứu trên đa phần chỉ
nghiên cứu tổng quan về các hoạt động quản lý của người hiệu trưởng trường
mầm non, các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả chăm sóc, giáo dục cho trẻ
mầm non nói chung chứ chưa đi sâu nghiên cứu hoạt động chăm sóc sức khỏe
thể chất và các biện pháp quản lý hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất cho
trẻ ở một trường hay một cơ sở giáo dục mầm non cụ thể. Qua đó tôi nhận
thấy rằng, quản lý hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ mầm non là
một vấn đề cấp thiết hiện nay và đã đi sâu nghiên cứu vấn đề này trong phạm
vi một trường mầm non, đó là trường mầm non Lam Sơm, xã Lam Sơ, huyện
Đô Lương, tỉnh Nghệ An với tên đề tài là: Quản lý hoạt động chăm sóc sức
khỏe thể chất cho trẻ ở trường mầm non Lam Sơn - Đô Lương - Nghệ An với
mong muốn góp phần thực hiện tôt công tác quản lý nhà trường trong giai
đoạn hiện nay.
1.2. Một số khái niện cơ bản
1.2.1. Quản lý
* Khái niệm quản lý.
Trong lịch sử phát triển của loài người, từ khi có sự phân công về lao
động đã có sự xuất hiện một dạng lao động mang tính đặc thù, đó là tổ chức,


11

điều khiển các hoạt động lao động theo những yêu cầu nhất định. Dạng lao
động mang tính đặc thù đó được coi là hoạt động quản lý.
Ngày nay, thuật ngữ quản lý trở nên phổ biến và có nhiều cách định nghĩa
khác nhau:

- Mary Parker Follett cho rằng: “Quản lý là nghệ thuật đạt được mục
đích thông qua nỗ lực của người khác”.
- Koonts và O’Donnell định nghĩa: “Có lẽ không có lĩnh vực hoạt động
nào của con người quan trọng hơn là công việc quản lý, bởi vì mọi nhà quản
lý ở mọi cấp độ và trong mọi cơ sở đều có một nhiệm vụ cơ bản là thiết kế và
duy trì một môi trường mà trong đó các cá nhân làm việc với nhau trong các
nhóm có thể hoàn thành các nhiệm vụ và các mục tiêu đã định”.
Hay đơn giản Quản lý là sự có trách nhiệm về một cái gì đó.
Hiện nay, quản lý được định nghĩa rõ ràng hơn: “Quản lý là quá trình
đạt tới mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các chức năng: Kế hoạchTổ chức- Chỉ đạo- Kiểm tra ”.
- Theo Trần Quốc Thành: “Quản lý là sự tác động có ý thức của chủ
thể quản lý để chỉ huy, điều khiển hướng dẫn các quá trình xã hội, hành vi và
hoạt động của con người nhằm đạt tới mục đích, đúng với ý chí của nhà quản
lý, phù hợp với quy luật khách quan”
- Theo Đặng Quốc Bảo: “Quản lý là quá trình tác động gây ảnh hưởng
của chủ thể quản lý tới khách thể quản lý nhằm đạt được mục tiêu chung”.
Các định nghĩa trên đều thống nhất về các thành tố của quản lý là: Chủ
thể quản lý, đối tượng quản lý, mục tiêu quản lý, công cụ quản lý, phương
pháp quản lý.
Tóm lại, Quản lý là sự tác động có tổ chức, có hướng đích của chủ thể
quản lý tới đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu đề ra. Bản chất của quản
lý là dạng hoạt động xã hội bắt nguồn từ tổ chức cộng đồng, tính lao động tập


12

thể dựa trên sự phân công hợp tác giữa các cá thể, các nhóm người với nhau. Ở
đâu có lao động chung, nhóm, tập thể thì ở đó có lao động quản lý.
1.2.2. Quản lý giáo dục
Khái niệm quản lý giáo dục có thể hiểu theo hai cấp độ: cấp độ hệ

thống và cấp độ trường học.
- Ở cấp độ hệ thống có thể hiểu: QLGD là những tác động có hệ thống,
có ý thức, hợp quy luật của chủ thể quản lý ở các cấp khác nhau đến tất cả các
mắt xích của hệ thống giáo dục nhằm đảm bảo cho hệ thống giáo dục vận
hành bình thường và liên tục phát triển, mở rộng cả về số lượng cũng như
chất lượng.
- Ở cấp độ trường học: QLGD là hệ thống tác động có chủ đích, có kế
hoạch hợp quy luật của chủ thể quản đến nhân viên, học sinh, cha mẹ học sinh
và các lực lượng xã hội trong và ngoài nhà trường nhằm thực hiện có chất
lượng và hiệu quả mục tiêu giáo dục.
1.2.3. Quản lý trường mầm non
Nhà trường là một tổ chức chuyên biệt trong xã hội thực hiện chức
năng tái tạo nguồn nhân lực phục vụ cho sự duy trì và phát triển của xã hội
bằng các con đường giáo dục cơ bản [14, tr3]
“Quản lý nhà trường là hệ thống tác động có mục đích, có kế hoạch,
hợp qui luật của chủ thể quản lý nhà trường làm cho nhà trường vận hành theo
đường lối, quan điểm giáo dục của Đảng, thực hiện được các tính chất của
nhà trường, mà tiêu điểm hội tụ là quá trình dạy học - giáo dục, đưa nhà
trường tới mục tiêu dự kiến, tiến lên trạng thái mới về chất, góp phần thực
hiện mục tiêu chung của giáo dục: nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi
dưỡng nhân tài phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH đất nước”. (Hà Thế Ngữ, Đặng
Vũ Hoạt, Giáo dục học, [25])


13

Theo Phạm Viết Vượng: “Quản lý trường học là hoạt động của các cơ
quan quản lý nhằm tập hợp và tổ chức các hoạt động của giáo viên, học sinh
và các lực lượng giáo dục khác, cũng như huy động tối đa các nguồn lực giáo
dục để nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường” [34, tr 205].

Trường mầm non là đơn vị giáo dục cơ sở của ngành học mầm non, là
trường được liên hợp giữa nhà trẻ và mẫu giáo. Trường mầm non có chức
năng thu nhận để chăm sóc và giáo dục trẻ em từ 03 tháng đến 06 tuổi, nhằm
giúp trẻ hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách; chuẩn bị cho trẻ em
vào lớp 1. Trường mầm non có các lớp mẫu giáo và các nhóm trẻ. Trường do
một ban giám hiệu có hiệu trưởng phụ trách.
Quản lý trường mầm non là hệ thống những tác động có mục đích, có
kế hoạch, hợp quy luật của hiệu trưởng đến tập thể cán bộ giáo viên, nhân
viên và các lực lượng khác nhằm làm cho nhà trường vận hành theo đường
lối, quan điểm giáo dục của Đảng và Nhà nước, thực hiện có hiệu quả mục
tiêu giáo dục mầm non trên cơ sở huy động và sử dụng các nguồn lực vật chất
và tinh thần của nhà trường, gia đình và xã hội.
1.2.4. Sức khỏe, sức khỏe thể chất, sức khỏe thể chất trẻ mầm non
Theo định nghĩa về sức khoẻ của Tổ Chức Y tế Thế Giới (WHOWorld Health Organization): Sức khỏe là một trạng thái thoải mái, đầy đủ về
thể chất, tinh thần và xã hội, sức khỏe không chỉ bó hẹp vào nghĩa là không
có bệnh tật hay thương tật.
Theo Nô-vi-cốp nhà sinh học người Nga thì người có sức khỏe là người
có trạng thái sinh vật học bình thường, đảm bảo cho cơ thể tiến hành lao động,
học tập và hoạt động xã hội khác nhau trong điều kiện nhất định.
Như vậy một người khỏe mạnh phải có những điều kiện sau đây:


14

- Cơ thể phát triển lành mạnh, tức là các hệ thống chức năng như hệ
thần kinh, hệ tuần hoàn, hệ hô hấp, hệ tiêu hóa, hệ vận động…đề lành mạnh,
không có bệnh tật và hoạt động bình thường.
- Cơ thể phát triển cân đối và nhịp nhàng theo từng độ tuổi cả về tâm lý
lẫn sinh lý, các chỉ số sinh lý phát triển bình thường như: chiều cao, cân nặng,
số đo vòng ngực, cơ bắp chân tay tối thiểu phải đạt mức trung bình theo tiêu

chuẩn của người Việt Nam.
- Phải có thể lực toàn diện, phát triển đồng đều, cân đối tố chất cơ thể:
Sức nhanh, sức mạnh, sức bền, sự mềm dẻo khéo léo và khả năng phối hợp
vận động
- Thần kinh hoạt động bình thường luôn có cản hứng hưng phấn trong
cuộc sống, lao động và học tập. Khả năng giao tiếp xã hội phát triển bình
thường, nghe nói phát triển bình thường theo đúng lứa tuổi.
Sức khỏe Thể chất: Được thể hiện một cách tổng quát là sự sảng khoái
và thoải mái về thể chất. Càng sảng khoái, thoải mái càng chứng tỏ bạn là
người khoẻ mạnh. Cơ sở của sự sảng khoái, thoải mái về thể chất là sức lực,
sự nhanh nhẹn, sự dẻo dai, khả năng chống được các yếu tố gây bệnh, khả
năng chịu đựng các điều kiện khắc nghiệt của môi trường.
Sức khỏe thể chất trẻ mầm non là trạng thái thoải mái, đầy đủ về thể
lực và tinh thần của trẻ trong độ tuổi mầm non nhằm giúp trẻ thực hiện tốt
các hoạt động giáo dục, luyện tập, vui chơi ở trường mầm non và sở nhà.
1.2.5. Chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ mầm non
Theo tác giả Hoàng Đình Cầu trong cuốn: “Quản lý và chăm sóc sức
khỏe ban đầu” nhà xuất bản Y học Hà Nội năm 1995. Chăm sóc sức khỏe là
việc làm thỏa mãn các nhu cầu trong sinh hoạt (nhu cầu đầy đủ dinh dưỡng,
nhu cầu được vui chơi, giải trí…) để đảm bảo trạng thái thỏa mãn về thể chất,
tinh thần xã hội của mỗi thành viên trong xã hội.
Chăm sóc trẻ là hoạt động nuôi dưỡng, giáo dực, theo dỗi quá trình
phát triển của trẻ nhỏ


15

Chăm sóc trẻ là sự cung cấp đầy đủ mọi điều kiện vầ dinh dưỡng, an
toàn, môi trường tự nhiên, môi trường xã hội để trẻ phát triển toàn diện.
Chăm sóc cần phù hợp với lứa tuổi, chăm sóc phù hợp với quá trình

phát triển thể chất, tình cảm, khả năng xã hội hóa và trí tuệ của trẻ.
Trong Điều 24, Điều lệ trường Mầm non (Ban hành kèm theo quyết
định số 14/2008/QĐ-BGDĐT ngày 07 tháng 4 năm 2008 của Bộ trưởng Bộ
Giáo dục và Đào tạo) đã quy định: Hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc trẻ bao
gồm: Chăm sóc dinh dưỡng, chăm sóc giấc ngủ, chăm sóc vệ sinh, chăm sóc
sức khỏe và đảm bảo an toàn”
Như vậy, chăm sóc sức khỏe cho trẻ mầm non là hoạt động bao gồm
các tác động liên quan đến chăm sóc sức khỏe và thể lực cho trẻ: Chăm sóc
dinh dưỡng, chăm sóc giấc ngủ, chăm sóc vệ sinh, chăm sóc sức khỏe và đảm
bảo an toàn.Bên cạnh đó chăm sóc sức khỏe thể chất của trẻ cũng thực hiện
việc chăm sóc sự phát triển vận động cho trẻ.

1.2.6. Quản lý hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ ở trường mầm
non
Quản lý hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ ở trường mầm
non là quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của cán bộ
quản lý nhà trường (hiệu trưởng) đến cán bộ, giáo viên, nhân viên nuôi dưỡng
(Kế toán, thủ kho, nhân viên nấu ăn, các giáo viên chăm sóc giờ ăn giờ ngủ)
nhân viên y tế…để nâng cao hiệu quả hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất
cho trẻ trong nhà trường nhằm đạt được mục tiêu phát triển sức khỏe thể chất
của trẻ theo chương trình giáo dục mà nhà trường đã đề ra.
1.3. Hoạt động chăm sóc sức khỏe thể chất cho trẻ ở trường mầm non
1.3.1. Chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ
Chăm sóc dinh dưỡng bao gồm những yếu tố sau:
- Lựa chọn thức ăn
- Định mức thức ăn
- Cách cho trẻ ăn


16

- An toàn vệ sinh trong các khâu chế biến, bảo quản.
- Tìm hiểu nguyên nhân trẻ ăn không ngon miệng và đưa ra các biện
pháp khắc phục.
- Định kỳ kiểm tra và theo rõi kết quả của chế độ dinh dưỡng và điều
chỉnh kế hoạch dinh dưỡng để đảm bảo sự phát triển tối ưu của trẻ
- Chăm sóc dinh dưỡng cần phải phù hợp với đặc diểm phát triển sinh
lý của cơ thể trẻ và đăc điểm cơ thể trẻ theo từng lứa tuổi, đặc biệt là đối với
hệ tiêu hóa.
- Trao đổi với phụ huynh về vấn đề ăn uống của trẻ. Tùy theo từng lứa
tuổi của trẻ mà cha mẹ cần nắm được những đặc điểm sinh lý của trẻ và đề ra
những biện pháp cụ thể.
- Cách cho trẻ ăn cần chú ý:
+ Khối lượng thức ăn mỗi bữa.
+ Nhắc nhở trẻ không ăn vội vàng, phải nhai kỹ, cầm thìa đúng động tác.
+ Xử lý tốt các tình huống khi trẻ hóc, sặc, chớ, nôn…thức ăn.
1.3.2. Chăm sóc giấc ngủ cho trẻ
Ở trường mầm non chỉ chăm sóc giấc ngủ trưa cho trẻ. Một giấc ngủ
sâu, thỏa mái ngăn ngừa tình trạng quá mệt mỏi của hệ thần kinh và của cơ
thể. Những đưa trẻ ngủ theo quy luật bình thường, ngủ đủ thời gian, ngủ ngon
giấc thì tinh thần luôn sảng khoái và phát triển tốt.Còn những đứa trẻ ngủ ít,
thường có sự mệt mỏi không thích tham gia vào các hoạt động. Giấc ngủ tốt
vừa là một trong những điều kiện căn bản, vừa là một trong những dấu hiệu
của sức khỏe trẻ em Vì vậy vai trò của giấc ngủ trưa rất quan trọng. Thời gian
dành cho giấc ngủ trưa tuy chỉ chiếm một lượng nhỏ, nhưng nó lại mang một
ý nghĩa đặc biệt đối với cơ thể. Giấc ngủ trưa có tác dụng làm giảm bớt sự
mệt mỏi do hoạt động. khôi phục lại tinh thần sức lực của trẻ.
Để thực hiện tốt giấc ngủ cho trẻ là cô giáo cần chuẩn bị tốt các điều
kiện như sau: