Quản lý hoạt động NGHIÊN CỨU KHSP ỨNG DỤNG & SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TRONG CƠ SỞ GIÁO DỤC

Quản lý hoạt động
NGHIÊN CỨU KHSP ỨNG DỤNG
TS. TRẦN ANH TUẤN
TRƯỜNG
ĐH GIÁO DỤC- ĐHQGHN
& SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM
091.303.7748;
TRONG CƠ SỞ GIÁO DỤC

1


Mục tiêu
Kiến thức: Hiểu được khái niệm, chu trình, khung nghiên cứu, các phương
pháp và Quy trình thực hiện một NCKHSPƯD & SKKNGD. Từ đó thực
hiện quản lý hiệu quả các HĐ NCKH & SKKN trong nhà trường.

Kỹ năng:
- Áp dụng quy trình NCKHSPƯD & SKKNGD : xác
định đề tài, lựa chọn thiết kế nghiên cứu, thu thập dữ
liệu, phân tích dữ liệu, báo cáo kết quả và lập kế hoạch
NCKHSPƯD & SKKNGD;
- Lập kế hoạch tổ chức các hoạt động NCKH trong nhà
trường; Tổ chức thực hiện và giám sát, đánh giá được
đề tài NCKHSPƯD & SKKNGD của giáo viên.
2


Mục tiêu
Thái độ:

- Có ý thức tích cực tham gia thực hiện các hoạt động
NCKH & SKKN.
- Có ý thức áp dụng và khuyến khích, tạo điều kiện cho
giáo viên áp dụng NCKHSPƯD & SKKN vào thực tế
nhằm cải thiện chất lượng dạy học.

3


NỘI DUNG


A. Giới thiệu về NCKHSPƯD & SKKNGD

 B.

Cách tiến hành
 C. Lập kế hoạch
 D. Đánh giá đề tài

4


Phương pháp học tập
 Nêu

và giải quyết vấn đề
 Động não
 Sơ đồ tư duy
 Thảo luận

 Thực hành


A. Giới thiệu về NCKHSPƯD
A1. Tìm hiểu về NCKHSPƯD & SKKNGD
 NCKH là gì? NCKHSPƯD là gì? SKKNGD là gì?
 Vì sao cần NCKHSPƯD & SKKNGD?
 Chu trình NCKHSPƯD & SKKNGD.
 Khung NCKHSPƯD.
A2. Phương pháp NCKHSPƯD & SKKNGD

6


A1. Tìm hiểu về
Nghiên cứu khoa học giáo dục NCKHGD,
NCKHSPUD & SKKNGD

7


Nghiên cứu KHGD là gì, tại sao?
Nghiên cứu khoa học (NCKH) là một HĐ nhận thức đặc biệt tìm
kiếm, phát hiện những tri thức bản chất về SVHT, nhằm đạt đến
sự hiểu biết được kiểm chứng bởi tư duy khoa học (PPNCKH)
NCKH giáo dục (Educational Research/ Scientific
research in education) là HĐ NCKH trong lĩnh vực giáo dục
nhằm phát hiện các quy luật GD, các tri thức mới trong lĩnh vực
GD và tìm cách ứng dụng các kết quả NCKH vào giáo dục nhằm
nâng cao chất lượng, hiệu quả GD.

Trong thời đại ngày nay, các HĐGD và việc nâng cao chất lượng
GD/DH không thể chỉ dựa trên kinh nghiệm, mà nhất thiết phải
dựa trên các cơ sở KH và NCKH.


Các loại hình và mức độ của NCKH trong GD
Nghiên cứu và Triển khai (R&D)
►

Nghiên cứu cơ bản: Đề tài KH-CN; Luận án, luận văn KH

►

Nghiên cứu ứng dụng: NCKHSPƯD

►

Triển khai kết quả NC

 SKKNGD thuộc loại nào?
SKKN: là những điều hiểu biết mới, những ý kiến mới có được
do từng trải, do tiếp xúc với tài liệu với thực tế…làm cho công việc
được cải tiến, tiến hành tốt hơn
SKKNGD thuộc loại NC mơ tả và giải thích thực trạng/ Tổng kết
kinh nghiệm cá nhân.
Tính khoa học và độ tin cậy, tính thuyết phục của SKKNGD đều ở
mức thấp/ Giá trị ứng dụng, triển khai hạn hẹp


Sản phẩm nghiên cứu khoa học

1.Nghiên cứu cơ bản:
Khám phá quy luật & tạo ra các lý thuyết
2.Nghiên cứu ứng dụng:
Vận dụng lý thuyết để mơ tả, giải thích, dự báo và đề
xuất các giải pháp
3.Triển khai (Technological Experimental Development; gọi tắt là
Development; tiếng Nga là Razrabotka):
- Chế tác Vật mẫu : Làm Prototype
- Làm thử (Pilot): tạo công nghệ để sản xuất với Prototype
- Sản xuất loạt nhỏ (Série 0) để khẳng định độ tin cậy.

Sản phẩm của SKKNGD là gì? Là những kinh nghiệm cá nhân, để
ghi nhận sự cải tiến/ thành tích cụ thể của một người/ nhóm người .
Trở thành bài học bản thân, có thể chuyển giao cho người khác (ít)


Bảng so sánh sự giống và khác nhau giữa SKKN và NCKHSPƯD
Nội dung

Sáng kiến kinh nghiệm

NCKHSPƯD

Mục đích

Cải tiến/tạo ra cái mới
nhằm thay đổi hiện trạng,
mang lại hiệu quả cao

Cải tiến/tạo ra cái mới nhằm

thay đổi hiện trạng, mang lại
hiệu quả cao

Căn cứ

Xuất phát từ thực tiễn,
được lý giải bằng lý lẽ
mang tính chủ quan cá
nhân

Xuất phát từ thực tiễn, được
lý giải dựa trên các căn cứ
mang tính khoa học

Quy trình Tuỳ thuộc vào kinh
nghiệm của mỗi cá nhân

Quy trình đơn giản mang
tính khoa học, tính phổ biến
quốc tế, áp dụng cho
GV/CBQLGD.

Kết quả

Mang tính định tính/ định
lượng khách quan.

Mang tính định tính chủ
quan

11


Nghiên cứu khoa học sư phạm
ứng dụng là gì ?
NCKHSPƯD là một phần trong q trình phát triển
chun mơn của Giáo viên, CBQLGD trong thế kỷ 21.
NCKHSPUD là một trong các loại hình nghiên cứu trong
giáo dục nhằm thực hiện một tác động, hoặc can thiệp
sư phạm và đánh giá ảnh hưởng GD của nó.
Tác động, hoặc can thiệp đó có thể là sử dụng PPDH,
sách giáo khoa, phương pháp quản lí, chính sách mới …
của GV, CBQLGD.
Hai yếu tố quan trọng của NCKHSPUD là:
Tác động và Nghiên cứu.
12


Nghiên cứu KHSPUD là gì ?





Thực hiện những
giải pháp thay thế
nhằm cải thiện hiện
trạng trong dạy
học/QLGD.
Vận dụng tư duy

sáng tạo



TÁC ĐỘNG &
NGHIÊN CỨU


So sánh kết quả
của hiện trạng với
kết quả sau khi
thực hiện giải
pháp thay thế
bằng việc tuân
theo quy trình
nghiên cứu thích
hợp.
Vận dụng tư duy
phê phán
13


Vì sao cần NCKHSPUD ?
 NCKHSPƯD là cách tốt nhất để GV/CBQL – người NC xác

định những vấn đề GD tại chính nơi vấn đề đó xuất hiện (lớp,
trường học) và tìm giải pháp cải thiện tình hình ngay tại chỗ.
Phát triển tư duy khoa học của GV/CBQLGD một cách hệ
thống theo hướng phát hiện & giải quyết vấn đề thực tiễn GD.
 Tăng cường năng lực giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định

về chuyên môn một cách chính xác, hiệu quả.
 Giúp GV/CBQLGD nhìn lại q trình GD/DH và tự đánh giá.
 Tác động trực tiếp đến chất lượng dạy học và QLGD lớp học,
trường học).
 Tăng cường khả năng phát triển CM và nghiệp vụ của
GV/CBQLGD, tiếp nhận các chương trình, PPDH mới một cách
sáng tạo, có sự phê phán với thái độ tích cực.

14


Chu trình NCKHSPUD
. Chu trình NCKHSPƯD bao
Suy nghĩ

gồm: Suy nghĩ, Thử nghiệm và
Kiểm chứng.
. Suy nghĩ: Phát hiện vấn đề và
đề xuất giải pháp thay thế.

Thử
nghiệm

Kiểm
chứng

. Thử nghiệm: Thử nghiệm giải
pháp thay thế trong lớp học/
trường học/….
. Kiểm chứng: Tìm xem giải

pháp thay thế đó có hiệu quả
15
hay khơng.


NCKHSPƯD là một chu trình liên tục tiến triển,
khơng ngừng và dường như khơng có kết thúc

(khác với NCKH/ SKKNCN)
Suy nghĩ
Thử
nghiệm

Kết thúc một NCKHSPƯD này
Là khởi đầu một NCKHSPƯD mới.

Kiểm
chứng

Luôn ln có cơ hội cải thiện!
Ln tìm ra câu trả lời mới cho vấn đề cũ

16


Chu trình NC này bắt đầu bằng việc GV quan sát thấy có các
vấn đề trong lớp học/ trường học.
Những vấn đề đó khiến họ nghĩ đến các giải pháp thay thế
nhằm cải thiện hiện trạng.
Sau đó, GV thử nghiệm những giải pháp thay thế này trong

lớp học hoặc trường học.
Sau khi thử nghiệm, GV tiến hành kiểm chứng để xem những
giải pháp thay thế này có hiệu quả hay không.

17


* Khung NCKH
1. Hiện trạng
2. Giải pháp thay thế
3. Vấn đề nghiên cứu
4. Thiết kế
Khung NCKHSPUD là cơ sở lập Kế
5. Đo lường
hoạch nghiên cứu.
6. Phân tích
Áp dụng theo khung NCKHSPUD
7. Kết quả
giúp người nghiên cứu sẽ không bỏ qua
Những yếu tố quan trọng, đảm bảo
độ tin cậy của kết quả NC trong quá
trình triển khai đề tài.
18


Khung NCKHSPƯD
1.
Phát hiện những hạn chế của hiện trạng trong dạy học,
Hiện quản lý GD và các hoạt động khác của trường học/ lĩnh
trạng vực GD ở địa phương.

Xác định các nguyên nhân gây ra hạn chế.
Lựa chọn một nguyên nhân để tác động.
2.
Suy nghĩ tìm các giải pháp thay thế, cải thiện hiện trạng.
Giải -Tham khảo các kết quả NC đã triển khai thành công.
pháp - Lựa chọn giải pháp phù hợp
thay - Đề xuất giải pháp thay thế
thế
3.
Vấn
đề
NC

Xác định vấn đề nghiên cứu
- Nêu câu hỏi nghiên cứu
- Nêu các giả thuyết nghiên cứu.

19


4.
Lựa chọn thiết kế phù hợp để thu được dữ liệu tin cậy, có giá
Thiết trị. Thiết kế bao gồm việc xây dựng nội dung tác động (tài liệu
thực nghiệm), xác định nhóm thực nghiệm và nhóm đối
kế
chứng, quy mơ nhóm và thời gian thu thập dữ liệu.
5.
Đo

Xây dựng cơng cụ đo lường và thu thập dữ liệu theo thiết kế

nghiên cứu (các dữ liệu thô: kết quả kiểm tra, kq phiếu hỏi, kq
lường phiếu quan sát…)
6.
Sử dụng thống kê để phân tích dữ liệu thơ thu được và giải
Phân thích để trả lời các câu hỏi nghiên cứu: Mơ tả dữ liệu, so
tích sánh dữ liệu và liên hệ dữ liệu
7.Kết Đưa ra câu trả lời cho câu hỏi nghiên cứu, khẳng định giả
quả thuyết nghiên cứu. Đưa ra các kết luận và khuyến nghị.

20


A2. Phương pháp NCKHSPƯD

Phương pháp
NCKHSPƯD

NC định tính

NC định lượng

NC định lượng trong NCSPƯD: thu thập số liệu dựa
trên thống kê, các cơng thức tính và kiểm định độ tin
cậy;
Kết quả NC thể hiện trên số liệu, không chỉ là các nhận
định
21


Phương pháp NCKHSPƯD

Kết quả NC định lượng giúp nguời đọc hiểu rõ
hơn về nội dung nghiên cứu.

Một số
lợi ích
của NC
định lượng

Giúp phân tích và đánh giá - nền tảng quan
trọng khi tiến hành nghiên cứu định tính trở nên
thuyết phục, đáng tin cậy hơn rõ rệt.
Thống kê được sử dụng theo các chuẩn quốc
tế - như một ngôn ngữ thứ hai - làm cho kết
quả NC được công bố trở nên dễ hiểu, thuyết
phục
22


Câu hỏi thảo luận


Anh (chị) hãy suy nghĩ và nêu một số vấn đề hạn chế,
bất cập trong dạy học, giáo dục ở nhà trường / địa bàn
GD của mình và có thể áp dụng NCKHSPƯD để thay
đổi hiện trạng?



Anh (chị) nhận thấy NCKHSPƯD có gì khác biệt so với
hoạt động nghiên cứu (SKKN) trong lĩnh vực giáo dục

mà anh (chị) đã thực hiện từ trước đến nay?

23


Tìm hiểu hiện trạng (suy ngẫm về tình hình hiện tại)
-

Nhìn lại các vấn đề trong dạy học, giáo dục, /QLGD:
HS hay nghỉ học,
HS thụ động khơng tích cực, HS chưa hiểu bài,
HS chưa tích cực sáng tạo,
HS chưa tích cực tham gia các hoạt động trong lớp học,
HS chưa thực hiện tốt bài tập có nội dung thực tế,
HS chưa có kĩ năng tiến hành thí nghiệm nghiên cứu,
GV khơng áp dụng một số phương pháp dạy học tích cực,
Vấn đề bạo lực học đường,
Vấn đề về giới tính, học sinh yêu nhau.
Về uy tín, danh dự, phẩm chất nhà giáo…

24

24


II. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH NCKHSPƯD
B1: Xác định đề tài nghiên cứu
B2: Lựa chọn thiết kế nghiên cứu
B3: Thu thập dữ liệu nghiên cứu
B4: Phân tích dữ liệu

B5: Báo cáo đề tài nghiên cứu

25

25