Quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập trình độ thạc sĩ tại trường đại học lâm nghiệp

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC

NGUYỄN THỊ HỒNG HUẾ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP TRÌNH ĐỘ THẠC SĨ
TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI, 2016


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC

NGUYỄN THỊ HỒNG HUẾ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP TRÌNH ĐỘ THẠC SĨ
TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 60.14.01.01

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học:
PGS. TS. Nguyễn Thị Mai Lan

HÀ NỘI, 2016


1

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành tốt luận văn này, ngoài những cố gắng của bản thân, tôi đã
nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của giáo viên hướng dẫn; quý Thầy, Cô ở Học viện
Quản lý giáo dục;các đồng nghiệp, các anh chị học viên Trường Đại học Lâm
nghiệp. Nhân dịp này, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và chân thành tới sự
quan tâm giúp đỡ quý báu đó.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới người hướng dẫn khoa học: PGS.TS.
Nguyễn Thị Mai Lan–Học viện Khoa học xã hội, người đã tận tình chỉ bảo, giúp đỡ
tôi trong quá trình hoàn thành luận văn cũng như định hướng cho tôi rất nhiều
phương pháp nghiên cứu khoa học.
Tôi xin chân thành cảm ơn các Thầy Cô giáo của Học viện Quản lý Giáo dục
và các Thầy Cô tham gia giảng dạy trực tiếp lớp Cao học Quản lý Giáo dục Khoá
12 - Học viện Quản lý Giáo dục đã tận tình giảng dạy và tạo điều kiện giúp đỡ
chúng tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn.
Xin trân trọng cảm ơn các giảng viên, cán bộ quản lý, học viên cao học tại
trường Đại học Lâm nghiệp đã nhiệt tình cộng tác, cung cấp thông tin, số liệu, cho ý
kiến và tạo điều kiện cho tôi trong quá trình nghiên cứu thực hiện luận văn.
Mặc dù tôi đã có nhiều cố gắng để hoàn thành luận văn bằng tất cả nhiệt tình,
trách nhiệm và năng lực của mình nhưng sẽ không tránh khỏi những thiếu sót.
Tôirất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của Quý Thầy Cô và các bạn để luận
văn được hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày 28 tháng 11 năm 2016
Học viên

Nguyễn Thị Hồng Huế


2

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi, các số
liệu kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn là trung thực theo thực tế
nghiên cứu và có nguồn gốc rõ ràng.


3

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Các từ viết tắt

Diễn giải nội dung

BGD&ĐT

Bộ Giáo dục và Đào tạo

CB

Cán bộ

CBQL

Cán bộ quản lý

ĐHP

Điểm học phần

GV

Giảng viên

GD

Giáo dục

HVCH

Học viên cao học

KTĐG

Kiểm tra đánh giá


4

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN...........................................................................................................i
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT........................................................................iii
MỤC LỤC............................................................................................................... iv
DANH MỤC CÁC BẢNG...................................................................................viii

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ..................................................................ix
MỞ ĐẦU..................................................................................................................1
Chương 1..................................................................................................................6
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG.................................................6
KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP TRÌNH ĐỘ THẠC SĨ..............6
1.1. Tổng quan các nghiên cứu về quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả
học tập......................................................................................................................6
1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài về quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá
kết quả học tập............................................................................................6
1.1.2. Những nghiên cứu ở trong nước về quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá
kết quả học tập............................................................................................9
1.2. Các khái niệm cơ bản.....................................................................................11
1.2.1. Quản lý..................................................................................................11
1.2.2. Kiểm tra đánh giá..................................................................................12
1.2.3. Kết quả học tập.....................................................................................14
1.2.4. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập.........................................................14
1.2.5. Quản lý kiểm tra đánh giá kết quả học tập............................................15
1.2.6. Đào tạo trình độ thạc sĩ.........................................................................16
1.3. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập trong đào tạo trình độ thạc sĩ..............16
1.3.1. Vai trò của kiểm tra đánh giá kết quả học tập trình độ thạc sĩ...............16
1.3.2. Mục đích kiểm tra đánh giá kết quả học tập trình độ thạc sĩ.................17
1.3.3. Nguyên tắc của kiểm tra đánh giá kết quả học tập trình độ thạc sĩ........18
1.3.4. Hình thức kiểm tra đánh giá kết quả học tập trình độ thạc sĩ................20
1.3.5. Phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả học tập trình độ thạc sĩ...........20
1.3.6. Căn cứ pháp lý của hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập trình độ
thạc sĩ.......................................................................................................24


5

1.3.7. Tiêu chí đánh giá kết quả học tập trình độ thạc sĩ.................................26
1.3.8. Quy trình kiểm tra đánh giá kết quả học tập trình độ thạc sĩ.................30
1.4 . Quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập trình độ thạc sĩ.....34
1.4.1.Vai trò của quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập...........34
1.4.2. Yêu cầu đối với quản lý kiểm tra đánh giá kết quả học tập trình độ thạc
sĩ............................................................................................................... 35
1.4.3. Nội dung quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập trình độ
thạc sĩ.......................................................................................................36
1.5. Các yếu tố tác động tới quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học
tập trình độ thạc sĩ.................................................................................................40
1.5.1. Năng lực, kỹ năng của giảng viên và cán bộ quản lý............................40
1.5.2. Quy định, quy trình kiểm tra đánh giá của nhà trường..........................40
1.5.3. Điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường...............................................41
1.5.4. Đặc điểm của người học........................................................................41
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP TRÌNH ĐỘ THẠC SĨ TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM
NGHIỆP.................................................................................................................44
2.1. Khái quát về Trường Đại học Lâm nghiệp...................................................44
2.1.1. Quá trình phát triển của nhà trường......................................................44
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của trường Đại học Lâm nghiệp.........................44
2.1.3. Cơ cấu tổ chức của nhà trường..............................................................45
2.1.4. Cơ cấu đội ngũ và quy mô đào tạo thạc sĩ.............................................46
2.1.5. Hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật của nhà trường..................................47
2.2. Thực trạng hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập trình độ thạc sĩ
tại trường Đại học Lâm nghiệp............................................................................48
2.2.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giảng viên, học viên cao học
về tầm quan trọng của kiểm tra đánh giá kết quả học tập.........................48
2.2.2.Thực trạng việc thực hiện về mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình
thức kiểm tra đánh giá kết quả học tập trình độ thạc sĩ.............................51
2.2.3. Thực trạng việc thực hiện về quy chế, quy trình kiểm tra đánh giá kết

quả học tập trình độ thạc sĩ.......................................................................57
2.3. Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá quả học tập trình độ thạc
sĩ tại trường Đại học Lâm nghiệp.........................................................................67
2.3.1. Thực trạng công tác xây dựng kế hoạch kiểm trađánh giá kết quả học tập
trình độ thạc sĩ..........................................................................................67


6

2.3.2. Thực trạng tổ chức hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập trình độ
thạc sĩ.......................................................................................................69
2.3.3.Thực trạng chỉ đạo hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả tập trình độ thạc
sĩ............................................................................................................... 72
2.3.4. Thực trạng thanh tra, kiểm tra hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học
tập trình độ thạc sĩ....................................................................................74
2.4. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá
kết quả học tập trình độ thạc sĩ............................................................................77
2.5. Đánh giá chung về quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập
trình độ thạc sĩ tại trường Đại học Lâm nghiệp..................................................79
2.5.1. Ưu điểm đạt được..................................................................................79
2.5.2. Một số tồn tại........................................................................................80
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRAĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP TRÌNH ĐỘ THẠC SĨTẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM
NGHIỆP.................................................................................................................83
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả
học tập trình độ thạc sĩ tại Trường Đại học Lâm nghiệp....................................83
3.1.1. Cơ sở khoa học của việc đề xuất các biện pháp....................................83
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích.......................................................83
3.1.3. Đảm bảo tính khả thi.............................................................................83
3.1.4. Đảm bảo tính pháp lý............................................................................84

3.1.5. Đảm bảo tính đồng bộ...........................................................................84
3.1.6. Đảm bảo tính thực tiễn..........................................................................84
3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá...................................85
3.2.1. Nâng cao nhận thức, năng lực và trách nhiệm của cán bộ, giảng viên và
học viên cao học trong hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập trình
độ thạc sĩ..................................................................................................85
3.2.2. Tăng cường phổ biến, bồi dưỡng và chuẩn hóa chuyên môn nghiệp vụ
kiểm tra đánh giá kết quả học tập trình độ thạc sĩ cho đội ngũ giảng viên,
cán bộ quản lý..........................................................................................88
3.2.3. Tổ chức hoàn thiện quy trình và phổ biến quy trình kiểm tra đánh giá kết
quả học tập trình độ thạc sĩ cho các bộ phận liên quan.............................91
3.2.4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động kiểm tra đánh giá kết
quả học tập trình độ thạc sĩ.......................................................................92


7

3.2.5. Tăng cường cơ sở vật chất, chính sách tài chính cho hoạt động kiểm tra
đánh giá kết quả học tập trình độ thạc sĩ...................................................94
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết
quả học tập trình độ thạc sĩ ở Trường Đại học Lâm nghiệp..............................96
3.4. Khảo sát mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất........98
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ......................................................................103
Kết luận................................................................................................................ 103
Khuyến nghị.........................................................................................................104
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................106


8

DANH MỤC CÁC BẢNG


9

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

TT

Biểu

Nội dung

Trang

1

Sơ đồ 1.1

Quy trình KTĐG kết quả học tập trình độ thạc sĩ tại
Trường Đại học Lâm nghiệp

32

2

Sơ đồ 2.1

Sơ đồ bộ máy tổ chức của Trường Đại học Lâm
nghiệp

47

3

Biểu 2.2

Mức độ sử dụng các phương pháp trong KTĐG kết
quả học tập định kỳ của học viên

54

4

Biểu 2.3

Mức độ sử dụng các phương pháp trong KTĐG kết
quả học tập hết học phần của học viên

55


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong xu thế hội nhập và toàn cầu hóa, nguồn nhân lực chất lượng cao trở
thành động lực chính cho sự phát triển, tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội. Chất
lượng nguồn nhân lực phần lớn là nhờ vào chất lượng giáo dục- đào tạo. Yêu cầu
nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đặt ra yêu cầu cấp thiết phải nâng cao chất

lượng giáo dục- đào tạo ở nước ta. Chính vì vậy, Đảng và Nhà nước ta đã rất coi
trọng công tác giáo dục và đào tạo, tại Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần
thứ IX của Đảng đã chỉ rõ: “Giáo dục và Đào tạo là quốc sách hàng đầu, là động lực
phát triển kinh tế xã hội của đất nước”.
Tại Nghị quyết 29, hội nghị Trung ương 8, khóa XI về đổi mới căn bản toàn
diện giáo dục và đào tạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã nêu “Đổi mới căn bản hình
thức và phương pháp kiểm tra, thi và đánh giá chất lượng giáo dục, bảo đảm trung
thực, khách quan, chính xác, theo yêu cầu phát triển năng lực, phẩm chất người
học”.
Nền kinh tế nước ta hiện nay có nhu cầu lớn về nguồn nhân lực chất lượng
cao. Trong đó, giáo dục đại học có vai trò quan trọng vì đây là giai đoạn đào tạo
phục vụ cho người học bước vào đời sống nghề nghiệp. Tuy nhiên, thực tế đã cho
thấy, giáo dục đại học nói chung và đào tạo trình độ thạc sĩ nói riêng còn nhiều bất
cập, chất lượng đào tạo chưa đáp ứng được sự thay đổi của nền kinh tế,… Để khắc
phục những yếu kém, tồn tại kể trên cần phải có sự đổi mới trong tổ chức, quản lý
hoạt động dạy và học. Trong đó, đổi mới KTĐG kết quả học tập sẽ góp phần quan
trọng tạo ra sự thay đổi trong cách dạy của giảng viên và cách học của người học
với mục tiêu đáp ứng được những yêu cầu ngày càng cao của xã hội.
Hoạt động KTĐG kết quả học tập trình độ thạc sĩ nếu được thực hiện đều
đặn và thích hợp thì chất lượng đào tạo thạc sĩ sẽ không ngừng được nâng cao. Tuy
nhiên, thực tiễnđào tạo trình độ thạc sĩở Việt Nam, hoạt động KTĐG chưa nhận
được sự quan tâm đúng mức của cán bộ quản lý và giảng viên, vẫn còn tồn tại
những vấn đề như: KTĐG chưa đúng, chưa đủ so với mục tiêu môn học; đề thi


2

chưa vận dụng được hết các mức biết, hiểu và vận dụng nên chưa đánh giá được
năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo của người học; Quá trình tổ chức chấm thi
còn chưa đúng, thiếu chính xác,…Do đó, việc KTĐG chưa đảm bảo được tính

khách quan và chưa phản ánh đúng chất lượng đào tạo trình độ thạc sĩ.
Trường Đại học Lâm nghiệp là một trong những cơ sở đào tạo được phép
đào tạo trình độ thạc sĩ về lĩnh vực lâm nghiệp từ năm 1992. Với những thành tựu
đã đạt được về đào tạo trình độ thạc sĩ của nhà trường, những năm qua nhà trường
đã đóng góp không nhỏ vào đội ngũ cán bộ lâm nghiệp có trình độ thạc sĩtrong cả
nước có chất lượng đào tạo cao, đáp ứng nhu cầu của xã hội. Với mục tiêu “ưu tiên
phát triển đào tạo trình độ sau đại học là mục tiêu mũi nhọn của nhà trường về chất
lượng đào tạo”, nhà trường đã không ngừng đổi mới chương trình, nội dung,
phương pháp, KTĐG,.. cho phù hợp với yêu cầu của xã hội, của Bộ Giáo dục và
Đào tạo, của Chính phủ về việc đổi mới và nâng cao chất lượng đào tạo. Việc
KTĐG kết quả học tập trình độ thạc sĩ đã và đang không ngừng được cải tiến nhằm
phát huy tác dụng của hoạt động này đối với quá trình dạy học, và phù hợp với
chương trình đào tạo.Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, hoạt động KTĐG kết quả
học tập trình độ thạc sĩ của nhà trường vẫn không tránh khỏi những bất cập và chưa
đạt được kết quả như mong muốn.
Xuất phát từ những cơ sở lý luận và thực tiễn nêu trên, để góp phần nâng cao
hiệu quả của hoạt động KTĐG kết quả học tập trình độ thạc sĩ tại Trường Đại học
Lâm nghiệp, tôi lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Quản lý hoạt động kiểm trađánh giá
kết quả học tập trình độ thạc sĩ tại Trường Đại học Lâm nghiệp”.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và phân tích thực trạng quản lý hoạt động
KTĐG kết quả học tập trình độ thạc sĩ tại Trường Đại học Lâm nghiệp, đề xuất một
số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả
học tập trình độ thạc sĩ của trường Đại học Lâm nghiệp.


3

3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luậnquản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập trình độ

thạc sĩ.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập
trình độ thạc sĩ tại Trường Đại học Lâm nghiệp.
- Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập trình độ thạc sĩ
tại Trường Đại học Lâm nghiệp.
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động quản lý KTĐG kết quả học tập trình độ thạc sĩ tại Trường Đại học
Lâm nghiệp.
4.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập trình độ thạc sĩ tại
Trường Đại học Lâm nghiệp.
5. Giả thuyết khoa học
Nếu các biện pháp quản lý KTĐG kết quả học tập trình độ thạc sĩ được
nghiên cứu và đề xuất trên cơ sở phù hợp với các điều kiện thực tế của trường Đại
học Lâm nghiệp, thì khi được áp dụng sẽ góp phần nâng cao chất lượng quản lý
hoạt động KTĐG kết quả học tập, nâng cao chất lượng đào tạo trình độ thạc sĩ.
6. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu
- Giới hạn về nội dung nghiên cứu: Chúng tôi chỉ nghiên cứu quản lý hoạt
động KTĐG kết quả học tập trình độ thạc sĩ của học viên cao học tại Trường Đại
học Lâm nghiệp, với hình thức đào tạo theo học chế tín chỉ.
- Giới hạn về khách thể nghiên cứu: Chúng tôi chỉ tiến hành khảo sátcác GV,
CBQL tham gia trực tiếp vào quản lý và giảng dạy trình độ thạc sĩ và các HVCH
đang được đào tạo và có mặt tại trường trong thời gian khảo sát. Các học viên này
đã trải qua ít nhất một năm tham gia vào hoạt động KTĐG kết quả học tập trình độ
thạc sĩ. Do đó, đề tài chỉ khảo sát: 34 CBQL, 51 GV và 185 HVCH của Trường Đại
học Lâm nghiệp.


4

7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu lý luận
Mục đích: Nhằm thu thập thông tin về các vấn đề liên quan làm cơ sở lý luận
cho đề tài.
Công cụ: Thông tin, số liệu, tài liệu của các nghiên cứu trong và ngoài nước
đã công bố.
(Các dữ liệu mà luận văn nghiên cứu nằm trong danh mục tài liệu tham
khảo)
Cách thức tiến hành: Tìm hiểu thu thập, đọc, nghiên cứu, phân tích, tổng
hợp, khái quát hóa các tài liệu có liên quan trong và ngoài nước làm cơ sở lý luận
cho đề tài.
7.2. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi
Mục đích: Nhằm thu thập ý kiến của cán bộ quản lý, giảng viên, học viên cao
học về thực trạng hoạt động và thực trạng quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập
trình độ thạc sĩ tại Trường Đại học Lâm nghiệp.
Công cụ: (Xem thông tin chi tiết trong phụ lục)
- Phiếu khảo sát ý kiến giảng viên
- Phiếu khảo sát ý kiến của cán bộ quản lý
- Phiếu khảo sát ý kiến của học viên cao học
Cách tiến hành: Thiết kế bảng hỏi; phát cho mỗi cán bộ quản lý, giảng viên,
học viên cao học 1 phiếu điều tra và đề nghị họ trả lời. Hướng dẫn cách trả lời từng
nội dung trong phiếu (nếu người trả lời thắc mắc). Trong phiếu có một vài câu hỏi
mở. Sau đó tổng hợp, phân tích so sánh để đưa ra sự đánh giá làm cơ sở cho việc
điều tra thực trạng.
7.3. Phương pháp phỏng vấn sâu
Mục đích: Nhằm kiểm chứng theo xác xuất về kết quả thu được qua phiếu điều
tra, hỗ trợ cho phương pháp điều tra bằng phiếu về thực trạng hoạt động và thực
trạng quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập trình độ thạc sĩ tại Trường Đại học
Lâm nghiệp.

5

Công cụ:
- Các câu hỏi ý kiến CBQL, giảng viên, học viên cao học.
- Ghi chép trong quá trình đàm thoại.
Cách tiến hành: Đưa ra các câu hỏi rồi phỏng vấn cán bộ quản lý, giảng viên
để biết ý kiến của họ về thực trạng quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập trình
độ thạc sĩ. Ngoài ra cũng phỏng vấn HVCH để có thông tin phản hồi về việc quản
lý hoạt động KTĐG kết quả học tập.
7.4. Phương pháp xử lý số liệu
Mục đích: Từ phiếu điều tra thu được, tổng hợp, xử lý và phân tích dữ liệu để
lập nên các bảng biểu để đưa ra kết quả nghiên cứu; qua đó rút ra kết luận và đưa ra
những đề xuất.
Công cụ: Phần mềm Excel
Cách tiến hành: Từ cơ sở kết quả thu được chúng tôi tổng hợp số liệu bằng
phương pháp thống kê. Xử lý số liệu bằng phần mềm Excel.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận và kiến nghị, phụ lục, tài liệu tham khảo,
phần nội dung của luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học
tập trình độ thạc sĩ
Chương 2: Thực trạng việc quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học
tập trình độ thạc sĩtại trường Đại học Lâm nghiệp.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập
trình độ thạc sĩ tại trường Đại học Lâm nghiệp.


6

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP TRÌNH ĐỘ THẠC SĨ
1.1. Tổng quan các nghiên cứu về quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả
học tập
1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài về quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá
kết quả học tập
Quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập của người học trong giáo dục đại
học là vấn đề được các quốc gia cũng như các trường đại học trên thế giới rất quan
tâm. Những nỗ lực của họ chủ yếu tập trung vào 3 nội dung: Xác lập các tiêu chí
đánh giá quá trình KTĐG và quản lý quá trình này; nghiên cứu đề xuất các biện
pháp quản lý; triển khai một mô hình quản lý phù hợp với mục tiêu đặt ra.
Khẳng định vai trò và ý nghĩa của kiểm tra đánh giá đối với việc đánh giá
năng lực của người học, các nhà giáo dục Mỹ, Anh khi KTĐG kết quả học tập của
người học đã nêu lên một phương pháp đánh giá bằng trắc nghiệm bên cạnh phương
pháp tự luận truyền thống thông qua bộ thang đo năng lực nhận thức và quá trình
đánh giá. Năm 1894, Rice- nhà bác học người Mỹ đã đề xướng quá trình đánh giá
theo tinh thần đổi mới, mở đầu cho việc kiểm tra, đo lường có hệ thống trong giáo
dục.
Xuất phát từ mục đích nâng cao chất lượng giáo dục trên cơ sở phát huy tính
tích cực, độc lập của học sinh, vấn đề KTĐG được nghiên cứu chủ yếu dưới góc độ
đánh giá tri thức nhằm hoàn thiện quá trình dạy học. Năm 1956, Benjamin S.
Bloom và các cộng sự của mình đã tiến hành phân loại mục tiêu giáo dục trong lĩnh
vực nhận thức, nó có tác dụng quan trọng trong lý luận đánh giá giáo dục và hoàn
thiện việc học tập. Trong phần 2 của cuốn sách “Nguyên tắc phân loại mục tiêu giáo
dục: Lĩnh vực nhận thức” của S. Bloom, ông đã trình bày về thang nhận thức gồm 6
cấp bậc: Biết, hiểu, vận dụng, phân tích, tổng hợp, đánh giá. Đây cũng chính là kim

7

chỉ nam trong việc phân loại mục tiêu giáo dục để xây dựng quy trình KTĐG trong
giáo dục hiện nay [8].
Ở các nước phát triển, hầu hết đều có cơ quan kiểm định chất lượng giáo dục
đại học, nhất là ở các nước có nền giáo dục đại học phát triển như Anh, Mỹ,
Australia,.. ở các nước này, cơ quan kiểm định chất lượng giáo dục được thành lập
từ rất sớm với những tiêu chí kiểm định rõ ràng, cụ thể cho từng lĩnh vực khác
nhau, như bộ tiêu chí đánh giá của cơ quan đảm bảo chất lượng giáo dục đại học
của Anh (Quality Assurance Agency for Higher Education - QAA).
QAA đã xây dựng bộ tiêu chí đánh giá quản lý công tác KTĐG kết quả học tập
liên quan đến nhiều khía cạnh như quy định, quy trình, quyền hạn, trách nhiệm của
các bộ phận, cá nhân liên quan; việc phổ biến quy định và các thông tin liên quan
đến cán bộ và sinh viên; phương pháp KTĐG; thời gian KTĐG; cơ chế chấm điểm
và xử lý điểm; ngôn ngữ dùng trong KTĐG; việc lưu trữ thông tin, dữ liệu; việc
công bố điểm cho sinh viên nâng cao thành tích của mình đồng thời phải cung cấp
thông tin phản hồi kịp thời cho sinh viên và không gây áp lực cho sinh viên [34].
Tại các trường đại học Đông Nam Á (Asean University Network, viết tắt là
AUN) đã đưa ra 8 tiêu chí để đánh giá KTĐG kết quả học tập, trong đó quan tâm
đến các vấn đề: quy trình KTĐG đảm bảo độ giá trị, độ tin cậy và công bằng, có
quy định hợp lý về thủ tục khiếu nại kết quả KTĐG; giáo viên cần sử dụng nhiều
hình thức KTĐG đa dạng dựa trên nguyên tắc minh bạch, nhất quán, mềm dẻo và
phù hợp với mục tiêu; các tiêu chí KTĐG cần phổ biến rõ ràng cho sinh viên;
KTĐG phù hợp với mục đích và nội dung của chương trình; thường xuyên thẩm
định độ tin cậy và tính giá trị của các phương pháp KTĐG; các phương pháp KTĐG
mới thường xuyên được phát triển và thử nghiệm.
Nghiên cứu cải tiến quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của giáo dục
đại học Australia:
KTĐG kết quả học tập của sinh viên được xem là nhiệm vụ trọng tâm của giáo
dục đại học Australia. Một đề án của Trung tâm Nghiên cứu về GD đại học của

Australia đã được triển khai để tìm ra các giải pháp cho một số vấn đề nổi bật trong


8

KTĐG ở các trường đại học Australia. Với mỗi vấn đề, dự án phân tích sự cần thiêt
phải thay đổi hoặc thực hiện và đưa ra một số các giải pháp cụ thể:
- Nắm bắt tiềm năng của KTĐG trực tuyến: KTĐG trực tuyến phải bắt đầu tư
việc xây dựng mục tiêu học tập rõ ràng và trước hết triển khai với quy mô nhỏ, sau
khi có kinh nghiệm sẽ tiếp tục nhân rộng. Họ nhấ mạnh về chất lượng hơn là số
lượng.
- Thiết kế các KTĐG hiệu quả cho lớp đông SV nhằm 5 mục tiêu:
 Tránh kiểm tra việc học thuộc lòng bằng việc kết hợp nhiều phương pháp
KTĐG và đưa ra các câu hỏi kiểm tra có nhiều cách trả lời.
 Cung cấp thông tin phản hồi hiệu quả, phù hợp với từng người học bằng
nhiều biện pháp KTĐG sớm để có thời gian cho việc cung cấp thông tin phản hồi.
 KTĐG công bằng đối với nhiều đối tượng sinh viên: Yêu cầu sinh viên năm
thứ nhất học một môn học cơ bản để phát triển những kỹ năng cần thiết; Điều tra
sinh viên để chỉ ra những bất lợi của họ trong KTĐG và có kế hoạch trợ giúp cho
họ; Bồi dưỡng cho sinh viên về kỹ năng viết luận hoặc những kỹ năng cần thiết
khác; Thiết kế KTĐG phù hợp với từng nhóm sinh viên.
 Quản lý việc chấm điểm và phối hợp giữa các giảng viên: Công bố rõ ràng
các tiêu chí chấm điểm cho sinh viên; Công bố đề thi và đáp án sau khi kiểm tra.
 Chống các gian lận trong thi cử
- Chống các hiện tượng gian lận trong thi cử và xây dựng chính sách để đẩy
mạnh sự trung thực trong KTĐG thông qua 36 giải pháp chia thành 7 nhóm: Dạy
sinh viên về bản quyền tác giả và cách tránh đạo văn; Chống gian lận thông qua
việc thiết kế KTĐG; Yêu cầu sinh viên đưa bằng chứng chứng tỏ họ không đạo
văn;..
- Sử dụng KTĐG để hướng dẫn kỹ năng làm việc nhóm có hiệu quả: Lựa chọn

các thành viên của nhóm phù hợp với mục đích và chức năng của nhóm và cân nhắc
kỹ một số yếu tố khi sử dụng KTĐG nhóm như đánh giá quá trình làm việc hay sản
phẩm, đánh giá theo tiêu chí nào và ai là người đánh giá (GV hay sinh viên hay tự
đánh giá hay kết hợp nhiều đối tượng đánh giá), cho điểm cho từng thành viên trong


9

nhóm như thế nào (cho điểm các thành viên như nhau hay chia trung bình hay cho
theo đóng góp của từng cá nhân).
- KTĐG phù hợp với sinh viên nước ngoài: Sử dụng cách KTĐG riêng đối với
sinh viên quốc tế đến từ các nước không sử dụng tiếng Anh, trong đó hồ sơ học tập
là một phương pháp thích hợp để giúp sinh viên quốc tế phát triển kỹ năng.
1.1.2. Những nghiên cứu ở trong nước về quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá
kết quả học tập
Với sự quan tâm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và của Bộ Giáo dục và Đào tạo,
nhiều trường đại học trong nước đã có những việc làm tích cực để nâng cao chất
lượng hoạt động KTĐG. Nhiều hội thảo đã được tổ chức trên quy mô toàn quốc về
vấn đề đổi mới phương pháp dạy học và Phương pháp đánh giá; các hội thảo kiểm
định, đánh giá và quản lý chất lượng đào tạo đại học được tổ chức ở Trường Đại
học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐH Quốc gia Hà Nội năm 2008… Trong các hội
thảo này, các tham luận đã nhận thức rõ yếu kém, bất cập của hoạt động KTĐG
trong giáo dục đại học và có những đề xuất cải tiến. Tuy nhiên, mỗi báo cáo tham
luận đề cập đến một hoặc một số khía cạnh của vấn đề: cải tiến cách ra đề thi, đổi
mới phương pháp, hình thức KTĐG, xây dựng đội ngũ cán bộ,… và cũng có những
tham luận đề cấp đến những kinh nghiệm cải tiến công tác KTĐG ở một trường đại
học cụ thể.
Bên cạnh các hội thảo, hội nghị thì cũng có nhiều công trình, đề tài nghiên
cứu liên quan đến hoạt động KTĐG kết quả học tập trong giáo dục đại học như:
- Tác giả Trần Thị Thìn đã làm rõ vấn đề “Kết hợp đổi mới KTĐG kết quả học

tập và đổi mới phương pháp, hình thức dạy học tạo động lực thúc đẩy sinh viên tích
cực học tập” thông qua kết quả đo nghiệm. Tác giả đã đưa ra số liệu chứng minh
rằng việc kết hợp đổi mới KTĐG kết quả, hai học tập và đổi mới phương pháp
giảng dạy nhằm tạo động lực học mạnh mẽ, bền vững từ đó giúp sinh viên tự giác
tích cực chủ động trong học tập…
- Trong luận văn thạc sĩ của Nguyễn Thị Phương Thanh với đề tài “Quản lý
hoạt động kiểm tra-đánh giá kết quả học tâp trong đào tạo theo tín chỉ tại trường Đại


10

học Y tế công cộng”, tác giả đã nghiên cứu công tác KTĐG kết quả học tập của sinh
viên theo học chế tín chỉ của sinh viên trường Đại học Y tế Công Cộng, trong
nghiên cứu này tác giả làm rõ sự khác nhau giữa KTĐG kết quả học tập của sinh
viên đào tạo theo niên chếvà KTĐG kết quả học tập đào tạo theo học chế tín chỉ.
Từ đó, tác giả đã đưa ra một số tiêu chí đánh giá về KTĐG kết quả học tập của sinh
viên theo học chế tín chỉ. Sau cùng tác giả đưa ra một số giải pháp nhằm góp phân
nâng cao chất lượng hiệu quả của hoạt động KTĐG kết quả học tập trong đào tạo
theo tín chỉ của sinh viên ở trường Đại học Y tế Công Cộng [26].
- Luận án tiến sĩ của tác giả Cấn Thị Thanh Hương với đề tài “Nghiên cứu
quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập trong giáo dục đại học ở Việt Nam”,
trong luận án này tác giả đã đánh giá được thực trạng việc quản lý KTĐG kết quả
học tập trong giáo dục đại học và chỉ ra những yêu cầu phát triển của xã hội, của
giáo dục đại học đối với quản lý KTĐG kết quả học tập, đồng thời tác giả cũng đề
xuất một số giải pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của hoạt động
KTĐG kết quả học tập ở bậc đại học có tính khả thi và phù hợp với thực tiễn giáo
dục đại học Việt Nam đầu thế kỷ XXI [16].
Những tài liệu đề cập đến thuật ngữ, khái niệm với các nguyên tắc đánh giá,
kỹ thuật đánh giá tiếp theo có thể kể đến cuốn sách của Trần Bá Hoành mang tên
“Đánh giá trong giáo dục” [15] dùng cho các trường đại học sư phạm và cao đẳng

sư phạm, “Kiểm tra, đánh giá trong dạy học đại học” [19] của Đặng Bá Lãm, “Đánh
giá và đo lường kết quả học tập”của Trần Thị Tuyết Oanh hay “Đánh giá trong giáo
dục”[13] của Đỗ Thị Thúy Hằng… đã cung cấp cho người đọc những kiến thức cơ
bản về KTĐG trong giáo dục. Tuy nhiên các phương pháp, kỹ thuật KTĐG kết quả
học tập trình độ thạc sĩ mang tính hiện đại trên thế giới đang tiến hành cũng như
việc triển khai ứng dụng vào thực tiễn giáo dục nước ta còn sơ khai, chưa đầy đủ
mang tính hệ thống.
Ngoài các nghiên cứu trên đây, còn có rất nhiều luận văn, luận án, đề tài khoa
học, các bài báo có bàn về KTĐG kết quả học tập của học sinh, sinh viên. Tuy


11

nhiên, công trình nghiên cứu về quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập ở trình độ
thạc sĩ thì chưa thấy đề cập hoặc đề cập còn hạn chế.
Đến nay, Bộ GD&ĐT đã chú trọng hơn vào chất lượng đào tạo ở các bậc học.
Song song với việc đổi mới phương pháp giảng dạy và học tập thì chủ trương của
Bộ là cần phải đổi mới quá trình kiểm tra- đánh giá kết quả học tập cho người học
nhằm đảm bảo tính khách quan, công bằng và đánh giá chính xác năng lực của
người học. Chính vì vậy, đã có nhiều cuộc khảo sát ở các cấp khác nhau về KTĐG
kết quả học tập cho người học, sinh viên. Tùy theo mục tiêu của các đợt KTĐG kết
quả học tập mà có các điều chỉnh phù hợp.
1.2. Các khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý
Thuật ngữ quản lý đã có từ rất lâu và được sử dụng rộng rãi nhưng hầu như
vẫn chưa có định nghĩa thống nhất.
Theo tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc: “Quản lý là quá
trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động (chức năng)
kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo (lãnh đạo) và kiểm tra” [9].
Tác giả Bùi Minh Hiền cho rằng: “Quản lý là sự tác động có tổ chức, có

hướng đích của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu đề
ra” [17]. Quá trình quản lý được diễn ra tuần tự từ chức năng kế hoạch đến các
chức năng tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra. Song thực tế các chức năng này đan xen, hỗ
trợ nhau trong quá trình thực hiện, chất xúc tác và liên kết giữa các chức năng cơ
bản này là thông tin và các quyết định quản lý.
Tác giả Đặng Quốc Bảo cho rằng: Hoạt động quản lý bắt nguồn từ sự phân
công hợp tác lao động. Chính sự phân công, hợp tác lao động nhằm đến hiệu quả
nhiều hơn, năng suất cao hơn trong việc đòi hỏi phải có sự chỉ huy phối hợp, điều
hành, kiểm tra, chỉnh lý… phải có người đứng đầu. Ðây là hoạt động để người thủ
trưởng phối hợp nỗ lực với các thành viên trong nhóm, trong cộng đồng, trong tổ
chức đạt được mục tiêu đề ra [7].


12

Theo tác giả Nguyễn Thị Tuyết Hạnh-Trần Thị Mai Phương (2010): “Quản
lý là quá trình tác động có kế hoạch, có chủ đích, hợp qui luật của chủ thể quản lý
đến đối tượng quản lý, nhằm sử dụng có hiệu quả các tiềm năng, các cơ hội của tổ
chức, đưa tổ chức đạt đến mục tiêu đã xác định”[12].
Trong đề tài này, tác giả xin sử dụng khái niệm quản lý của tác giả Nguyễn
Thị Tuyết Hạnh- Trần Thị Mai Phương (2010).
Để đạt được mục tiêu quản lý, chủ thể quản lý cần thực hiện tốt các chức
năng quản lý: Lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo và kiểm tra.
- Lập kế hoạch: là quá trình thiết lập các mục tiêu của hệ thống, các hoạt
động, cách thức và điều kiện đảm bảo thực hiện được các mục tiêu đó.
- Tổ chức: là quá trình hình thành nên cấu trúc các quan hệ giữa các thành
viên, giữa các bộ phận trong một tổ chức nhằm làm cho họ thực hiện thành công các
kế hoạch và đạt được mục tiêu tổng thể của tổ chức.
- Chỉ đạo: là những hoạt động xác lập quyền chỉ huy và sự can thiệp của
người lãnh đạo trong toàn bộ quá trình quản lý, là huy động mọi lực lượng vào việc

thực hiện kế hoạch nhằm đảm bảo các hoạt động của tổ chức diễn ra trong kỷ cương
trật tự.
- Kiểm tra: là những hoạt động của chủ thể quản lý tác động đến khách thể
quản lý nhằm đánh giá các kết quả vận hành của tổ chức, thông qua đó chủ thể quản
lý đánh giá thực trạng, khuyến khích cái tốt, phát hiện những sai phạm và điều
chỉnh nhằm đưa hệ thống giáo dục đạt được những mục tiêu đã đặt ra, đồng thời
làm cơ sở cho việc lập kế hoạch tiếp theo.
Các chức năng quản lý có được thực hiện một cách hiệu quả hay không đều
là nhờ tới thông tin. Thông tin vừa là điều kiện vừa là phương tiện để thực hiện các
chức năng quản lý, nó được coi như là “mạch máu” của hoạt động quản lý.
1.2.2. Kiểm tra đánh giá
1.2.2.1. Kiểm tra
Có rất nhiều những nghiên cứu về lĩnh vực này, do đó có nhiều quan điểm
khác nhau về khái niệm kiểm tra:


13

Trong Từ điển Tiếng Việt (1998), do Nguyễn Như Ý chủ biên có định nghĩa
“Kiểm tra là xem xét tình hình thực tế để đánh giá và nhận xét”[33].
Theo tác giả Đặng Bá Lãm (2003) “Kiểm tra là quá trình xác định mục đích,
nội dung, lựa chọn phương pháp, tập hợp số liệu, bằng chứng để xác định mức độ
đạt được của người học trong quá trình học tập, rèn luyện và phát triển. Kiểm tra
bao gồm việc xác định điều cần kiểm tra, công cụ kiểm tra và sử dụng kết quả kiểm
tra, tức đánh giá” [19].
Theo tác giả Phạm Viết Vượng “Kiểm tra là phương pháp xem xét thường
xuyên quá trình học tập của người học. Mục đích của kiểm tra là tích cực hóa hoạt
động của người học, tăng cường chất lượng học tập. Kiểm tra là khâu quan trọng
trong quá trình dạy học nhằm đánh giá kết quả học tập” [32].
Trong giáo dục, kiểm tra là bước thu thập những dữ liệu, những thông tin làm

cơ sở cho đánh giá, quá trình kiểm tra cho phép làm rõ các đặc trưng về số lượng và
chất lượng của thực trạng giáo dục ở thời điểm hiện tại.
Trong đề tài này tác giả xin sử dụng khái niệm kiểm tra của tác giả Phạm Viết
Vượng.
1.2.2.2. Đánh giá
Đánh giá là quá trình hình thành những nhận định, phán đoán về kết quả của
công việc, dựa vào sự phân tích những thông tin thu được, đối chiếu với những mục
tiêu, tiêu chuẩn đã đề ra, nhằm đề xuất những quyết định thích hợp để cải thiện thực
trạng, điều chỉnh, nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc.
Theo Đỗ Thị Thúy Hằng (2012), “Đánh giá là quá trình hình thành những
nhận định, phán đoán về kết quả công việc, dựa vào sự phân tích những thông tin
thu thập được, đối chiếu với những mục tiêu và tiêu chuẩn đề ra nhằm đưa ra những
kết luận hay kế hoạch hành động để cải thiện, điều chỉnh, nâng cao chất lượng và
hiệu quả công việc” [13].
Nói một cách khác: Đánh giá trong giáo dục là sự xem xét, so sánh mức độ
tương thích giữa những thông tin thu nhận được về quá trình giáo dục với những


14

chuẩn mực, tiêu chuẩn tương ứng nhằm đưa ra những quyết định về người học và
việc tổ chức quá trình dạy học.
Như vậy, kiểm tra và đánh giá là hai công việc có thứ tự và đan xen nhằm
miêu tả và tập hợp những bằng chứng về kết quả của quá trình giáo dục nhằm đối
chiếu với mục tiêu. Kiểm tra luôn gắn liền với đánh giá, chúng có mối quan hệ biện
chứng với nhau. Trong thực tế, có thể tiến hành thu thập các thông tin nhưng không
đánh giá. Tuy nhiên, để đánh giá được cần tiến hành kiểm tra, thông qua kiểm tra và
đánh giá chính là kết quả của kiểm tra. Do đó, kiểm tra đánh giá thường đi liền với
nhau theo nghĩa đó [21].
1.2.3. Kết quả học tập

Kết quả học tập là cái thu được ở người học từ hoạt động học tập của họ. Có
một số quan niệm về kết quả học tập:
“Kết quả học tập là bằng chứng sự thành công của học sinh/sinh viên về kiến
thức, kỹ năng, năng lực, thái độ đã được đặt ra trong mục tiêu giáo dục” [20]
Một khái niệm khác là “Kết quả học tập của sinh viên bao gồm các kiến thức,
kỹ năng và thái độ mà họ có được. Các kiến thức, kỹ năng này được tích lũy từ các
môn học khác nhau trong suốt quá trình học được qui định cụ thể trong chương
trình đào tạo. Trường Cabrillo quan niệm về kết quả học tập của sinh viên “là kiến
thức, kĩ năng và thái độ sinh viên đạt được và phát triển trong suốt khóa học.”[20]
Những quan điểm trên đều cho rằng kết quả học tập là gồm các kiến thức, kỹ
năng, thái độ mà người học có được trong quá trình học tập và rèn luyện tại trường
trong một lĩnh vực (môn học) nào đó.
1.2.4. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập
KTĐG kết quả học tập là quá trình thu thập và xử lý thông tin về trình độ, khả
năng thực hiện mục tiêu học tập của người học, về tác động và nguyên nhân của
tình hình đó nhằm tạo cơ sở cho những quyết định sư phạm của giáo viên và nhà
trường, cho bản thân người học để họ học tập ngày một tiến bộ.
Theo Đỗ Thị Thúy Hằng (2012), “KTĐG kết quả học tập là sự so sánh, đối
chiếu kiến thức, kỹ năng, thái độ thực tế đạt được của người học để tìm hiểu và