DAP AN HSG VAN 11 CÁC TRƯỜNG CHUYÊN DUYÊN HẢI BẮC BỘ

K THI CHN HC SINH GII CC TRNG CHUYấN
VNG DUYấN HI BC B NM 2009
HNG DN CHM
Mụn: Vn
Lp 11
Câu 1 (8,0 điểm)
Học sinh phải biết cách làm bài nghị luận xã hội. Bài làm có thể trình bày
theo nhiều cách khác nhau nhng cần có các ý sau:
1. Dẫn dắt, giới thiệu 0,5 điểm
2. Giải thích 1,0 điểm
a. Khát vọng: Là mong muốn những điều lớn lao, tốt đẹp với một sự
thôi thúc mạnh mẽ
0,5 điểm
b. Tham vọng: Là lòng ham muốn, mong ớc quá lớn, thờng vợt xa
khả năng thực tế, khó có thể đạt đợc
0,5 điểm
3. Khẳng định vấn đề 4,0 điểm
a. Khát vọng đợc coi là một biểu hiện tâm lí của con ngời mang
tính tích cực, cao đẹp

khát vọng nên, cần có ở mỗi ngời
2,0 điểm
- Khát vọng giúp con ngời có định hớng, phơng hớng trong suy
nghĩ, hành động.
- Khát vọng là một động lực vô cùng to lớn. Nó làm cho con ngời
giàu có thêm về sức mạnh, bản lĩnh, nghị lực, niềm tin... Trái tim ta,
tâm hồn ta, suy nghĩ của ta... luôn lạc quan, trong trẻo, đi theo hớng
tích cực nhờ có khát vọng.
- Để có đợc những điều lớn lao, tốt đẹp nh mong muốn con ngời
cần phải nỗ lực rất nhiều... Khát vọng khi đó lại có khả năng giúp
con ngời tự nâng cao mình hơn lên...

- Khát vọng của mỗi cá nhân không chỉ thực sự có ý nghĩa đối với
bản thân họ mà còn có ý nghĩa lớn đối với sự phát triển của xã hội,
của đất nớc nhất là những khát vọng lớn lao, vĩ đại nh khát vọng tự
do, hoà bình; khát vọng xây dựng Tổ quốc...
- Cuộc sống không có khát vọng, không có ớc mơ sẽ tẻ nhạt...
Khát vọng chắp cánh cho cuộc sống...
b. Tham vọng đợc coi là một biểu hiện tâm lí của con ngời mang
tính tiêu cực

con ngời không nên kết bạn với tham vọng...
2,0 điểm
- Ngời có tham vọng không đánh giá đúng đợc về bản thân mình,
sẽ bị ảo tởng về khả năng thực sự của bản thân.
- Tham vọng có khả năng điều khiển, sai khiến con ngời. Nó khiến
con ngời mất đi sự tỉnh táo, sáng suốt, tìm đến với những mu mô,
toan tính, thủ đoạn... Khi đó, tham vọng không chỉ có hại cho bản
thân mà còn hại đến nhiều ngời, đến cộng đồng, xã hội...
- Có nhiều tham vọng và khi tham vọng không đợc thoả mãn con
ngời rất dễ rơi vào trạng thái tâm lí xấu, tiêu cực: bi quan, chán
nản, thù ghét... thậm chí có những hành động gây hậu quả khôn l-
ờng...
(Học sinh phải lấy đợc và sử dụng tốt dẫn chứng)
4. Bàn luận mở rộng 1,0 điểm
- Trong thực tế cuộc sống, nhiều ngời sống không có khát vọng
cao đẹp song lại có quá nhiều tham vọng. Có khát vọng cao đẹp và
điều quan trọng, cần thiết là phải hành động để thực hiện khát
vọng đó
- Khát vọng muôn thuở của con ngời là khát vọng tình yêu, hạnh
phúc...
- Ranh giới giữa khát vọng và tham vọng...

5. Liên hệ bản thân 1,0 điểm
- Bản thân mỗi HS cần phải có khát vọng cao đẹp của tuổi trẻ.
Điều phải làm trớc hết là phấn đấu, tu dỡng rèn luyện trong học
tập, lao động...
- Không kết bạn với tham vọng, biết loại bỏ tham vọng ra khỏi bản
thân.
- Trong suy nghĩ, khi hành động phải luôn luôn chú ý đến khả
năng của bản thân, đến điều kiện thực tế song cũng không phải
không biết khát vọng, ớc mơ.
Cõu 2 (12 im)
I. K nng
- Nm vng kin thc kiu bi bỡnh lun v tim ỳng vn bỡnh lun, cú phõn
tớch chng minh, m rng nõng cao
-Nờu c c trng ca truyn ngn, khng nh vai trũ ca ngi vit truyn
ngn trong quỏ trỡnh sỏng to.
-Kt cu bi vit khoa hc, mch lc. Bit kt hp nhun nhuyn gia kin thc
lý lun v kin thc tỏc phm c th. Din t trụi chy, lp lun cht ch, cú
cm xỳc, bi vit giu cht vn.
II Kin thc
1. Cỏc ý cn bỡnh lun
* c im ca truyn ngn
-Truyn ngn l tỏc phm t s c nh. Ni dung th loi truyn ngn bao trựm
hu ht cỏc phng din i sng: i t, th s hay s thi, nhng c ỏo ca
nú l ngn.
-Cỏi ngn ca truyn ngn khụng ch s lng cõu ch m s cụ ng, hm
sỳc c phn ỏnh (Khụng phi l s ngn, di do ct xộn. Mc di ngn
cha phi l c im ch yu phõn bit truyn ngn vi cỏc tỏc phm t s loi
khỏc). Cỏi ngn trong truyn ngn l c mt ngh thut ũi hi ngi ngh s
luyn tp sut mt i. S luyn tp sut mt i khng nh cụng phu sỏng to
ca ngi ngh s. th hin tp trung v sc nột tớnh cỏch nhõn vt trong

phạm vi bé nhỏ của dung lượng, nguời viết truyện ngắn phải biết cách dẫn dắt
một cách có nghệ thuật, sắp xếp các chi tiết một cách có hợp lí.
* Truyện ngắn đòi hỏi dồn nén khái quát những chi tiết nghệ thuật điển hình
-Chi tiết nghệ thuật: các tiểu tiết của tác phẩm mang sức chứa lớn về cảm xúc tư
tưởng. Hình tượng nghệ thuật cụ thể, gợi cảm và sống động là nhờ các chi tiết
nghệ thuật. Chi tiết nghệ thuật thường đóng vai trò vật liệu xây dựng, làm tiền
đề cho cốt truyện phát triển hợp lý.
Lưu ý: Chi tiết nghệ thuật điển hình: đặc sắc, độc đáo có sức khái quát hiện thực
cao, gắn với quan niệm nghệ thuật về thế giới và con người. Sáng tạo truyện
ngắn gắn liền với sự sáng tạo các chi tiết nghệ thuật điển hình.
-Cái ngắn của truyện ngắn ở đây lại rất khác với kiểu ngắn hay dài bằng công
phu chắp vá hay cắt xén (chu ý sự "dồn nén"). Khác với tiểu thuyết là thể loại
chiếm lĩnh đời sống trong toàn bộ sự đầy đặn và toàn vẹn của nó, truyện ngắn
thường hướng tới việc khắc hoạ một hiện tượng, phát hiện một nét bản chất
trong quan hệ nhân sinh hay đời sống tâm hồn con người. Nếu tiểu thuyết miêu
tả quá trình phát triển của nhiều tính cách thì truyện ngắn chỉ đi vào một khía
cạnh, một thời điểm trong cuộc đời nhân vật (tập trung khai thác một lát cắt hiện
thực). Yếu tố quan trọng bậc nhất của truyện ngắn là những chi tiết cô đúc, có
dung lượng lớn và lối hành văn mang đầy ẩn ý, tạo cho tác phẩm những chiều
sâu không nói hết.
+Hiện thực được dồn nén trong truyện ngắn thường là những vấn đề hiện thực
có ý nghĩa lớn lao, vấn đề trung tâm của thời đại, liên quan đến số phận con
người.
2. Phân tích chứng minh
Chọn một truyện ngắn tiêu biểu của Nam Cao để phân tích làm sáng tỏ yêu cầu
của đề bài (chú ý phân tích có định hướng)
3. Bàn luận mở rộng
-Vai trò của người viết truyện ngắn :luyện tập suốt cả cuộc đời": vốn sống phong
phú, khả năng nắm bắt hiện thực nhạy bén, đôi mắt sắc sảo, tinh tế, khả năng
chọn lọc, khái quát, điển hình hoá cao độ...

-Vấn đề cái tài và cái tâm của người nghệ sĩ
-Truyện ngắn không chỉ được soi chiếu qua lăng kính chủ quan của chính tác giả
mà còn được đánh giá ở góc độ ngưòi tiếp nhận (vai trò người tiếp nhận, người
đồng sáng tạo)
III. Cách cho điểm
-Điểm 11-12: Bài viết đáp ứng tốt các yêu cầu nêu trên, kiến thức phong phú,
diễn đạt lưu loát có nét riêng. Văn viết có cảm xúc.
- Điểm 9-10: Bài viết đạt được hầu hết các yêu cầu về kiến thức nhưng chứng
minh chưa thật sắc sảo, rất ít lõi diễn đạt.
- Điểm 7-8: Hiểu vấn đề nhưng lập luận chưa chặt chẽ, ý chưa sáng, còn vài lỗi
diễn đạt.
- Điểm 5-6: Hiểu vấn đề nhưng khai thác chưa sâu, chưa kết hợp nhuần nhuyễn
giữa kiến thức lí luận và kiến thức tác phẩm, lỹ năng viết chưa thuần thục, còn
mắc lỗi diễn đạt.
- Điểm 3-4: Bài viết chưa sâu, ý còn nghèo nàn, rời rạc, mắc nhiều lỗi kỹ năng,
diễn đạt.
- Điểm 1-2: bài viết quá sơ sài, còn mắc nhiều lỗi.
- Điểm 0:: Không viết gì hoặc lạc đề.