Thực hiện chính sách phát triển viên chức từ thực tiễn thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định (Luận văn thạc sĩ)

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN NGỌC HƯNG

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN VIÊN CHỨC TỪ
THỰC TIỄN THÀNH PHỐ NAM ĐỊNH, TỈNH NAM ĐỊNH

Chuyên ngành

: Chính sách công

Mã số

: 80 34 04 02

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. BÙI NGUYÊN KHÁNH

Hà Nội - 2018


LỜI CAM ĐOAN
Đề tài nghiên cứu “Thực hiện chính sách phát triển viên chức từ thực
tiễn thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định” của luận văn này là kết quả của
sự nỗ lực cố gắng, tìm tòi và sáng tạo của riêng bản thân tôi cùng với sự
hướng dẫn tận tình của người hướng dẫn khoa học PGS.TS Bùi Nguyên
Khánh. Tôi xin cam đoan, kết quả nghiên cứu của công trình hoàn toàn là kết

quả của cuộc điều tra xã hội học mà tôi đã tiến hành nghiên cứu tại thành phố
Nam Định, tỉnh Nam Định. Các thông tin có nguồn gốc rõ ràng, tuân thủ đúng
nguyên tắc trích dẫn tài liệu. Nghiên cứu hoàn toàn trung thực và chưa được
công bố ở công trình, đề tài nào.
Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình./.
Hà Nội, tháng 3 năm 2018
Học Viên

Nguyễn Ngọc Hưng


LỜI CẢM ƠN
Công trình nghiên cứu" Thực hiện chính sách phát triển viên chức từ
thực tiễn Thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định"được hoàn thành cùng với
sự nỗ lực, cố gắng của bản thân; tôi xin được gửi lời trân trọng cảm ơn và biết
ơn sâu sắc tới Thầy giáo hướng dẫn khoa học PGS.TS Bùi Nguyên Khánh,
người đã tận tình giúp đỡ, chỉ bảo tôi trong quá trình triển khai đề tài và viết
luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn các Thầy, Cô trong Hội đồng phản biện đề
cương đã giúp tôi hoàn thiện tốt hơn luận văn của mình. Tôi xin cảm ơn Lãnh
đạo Học viện Khoa học xã hội, Văn phòng Khoa Chính sách công đã tạo điều
kiện tốt nhất về cơ sở vật chất và đảm bảo chất lượng giảng viên cho chúng
tôi trong quá trình theo học tại đây.
Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam,
Lãnh đạo cùng cán bộ, công chức, viên chức thành phố Nam Định, tỉnh Nam
Định, gia đình và những bạn bè, đồng nghiệp đã luôn ủng hộ, tạo điều kiện,
động viên, khích lệ, giúp đỡ và chia sẻ công việc với tôi trong suốt thời gian
qua để tôi được đi học và hoàn thiện luận văn của mình.
Mặc dù tôi đã cố gắng hoàn thiện luận văn bằng hết năng lực của mình
nhưng chắc chắn không thể tránh khỏi những sai sót, rất mong nhận được sự

góp ý quý báu của quý thầy cô và các bạn.
Học viên

Nguyễn Ngọc Hưng


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH
SÁCH PHÁT TRIỂN VIÊN CHỨC Ở VIỆT NAM ................................... 9
1.1. Một số khái niệm cơ bản ........................................................................... 9
1.2. Nội dung các bước thực hiện chính sách phát triển viên chức. ............... 28
1.3. Các yêu cầu cơ bản đối với tổ chức thực hiện chính sách phát triển
viên chức ......................................................................................................... 35
Chương 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT
TRIỂN VIÊN CHỨC TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ NAM ĐỊNH,
TỈNH NAM ĐỊNH......................................................................................... 40
2.1. Thực trạng về thực hiện chính sách phát triển viên chức tại thành phố
Nam Định, tỉnh Nam Định ............................................................................. 40
2.2. Thực trạng về chất lượng đội ngũ viên chức giai đoạn từ năm 2015
đến 2016 .......................................................................................................... 47
2.3. Thực tiễn tổ chức thực hiện chính sách phát triển viên chức tại thành
phố Nam Định, tỉnh Nam Định. ...................................................................... 50
Chương 3: QUAN ĐIỂM, ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN
CHÍNH SÁCH VÀ THỤC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN VIÊN
CHỨC TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ NAM ĐỊNH, TỈNH NAM ĐỊNH ..... 62

3.1. Quan điểm, định hướng hoàn thiện chính sách phát triển viên chức
thành phố Nam Định đến năm 2020 ............................................................... 62
3.2. Các giải pháp hoàn thiện chính sách phát triển viên chức thành phố

Nam Định, tỉnh Nam Định. ............................................................................. 64
KẾT LUẬN .................................................................................................... 71
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 73


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
GD&ĐT

Giáo dục và đào tạo

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

BHXH

Bảo hiểm xã hội

KT-XH

Kinh tế - xã hội

UBND

Ủy ban nhân dân

CNH,HĐH

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa


DANH MỤC CÁC BẢNG TRONG LUẬN VĂN
Bảng 1.1: Môi trường thể chế chính sách đổi với nguồn nhân lực
Bảng 2.1: Dân số Thành phố Nam Định
Bảng 2.2: Số lượng viên chức Thành phố Nam Định
Bảng 2.4: Thống kê chất lượng viên chức Thành phố Nam Định


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Nhận thức rõ vai trò của nguồn nhân lực (trong đó có đội ngũ viên
chức) đối với yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập
quốc tế, tại Ðại hội ĐBTQ lần thứ VIII (1996), Ðảng ta đã đề ra quan điểm:
“Lấy việc phát huy nguồn lực con người làm yếu tố cơ bản cho sự phát triển
nhanh và bền vững”, và “nâng cao dân trí, bồi dưỡng và phát huy nguồn lực
to lớn của con người Việt Nam là nhân tố quyết định thắng lợi của công cuộc
công nghiệp hóa, hiện đại hóa”. Trong Văn kiện Ðại hội ĐBTQ lần thứ X,
Đảng nhấn mạnh tầm quan trọng và ý nghĩa quyết định của nguồn nhân lực
chất lượng cao trong điều kiện hội nhập quốc tế sâu rộng và lợi thế cạnh tranh
quốc tế đã thuộc về công nghệ, tri thức, lao động có kỹ năng..., trên tinh thần
đó , Ðảng đã đề ra chủ trương “Ðổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo, phát
triển nhân lực chất lượng cao... chấn hưng nền giáo dục Việt Nam”. Và để
thực hiện thắng lợi công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn
với kinh tế tri thức phải phát triển nhân lực chất lượng cao , tức là chuyển
hướng chiến lược phát triển nguồn nhân lực từ theo chiều rộng sang chiều
sâu, Ðảng ta chủ trương phải đặc biệt coi trọng và nâng cao chất lượng nguồn

nhân lực. Đại hội XI (2011) của Đảng cũng đã xác định ba khâu đột phá trong
chiến lược phát triển kinh tế xã hội 2011 - 2020, một trong số đó là: “Phát
triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao”. Đối với
khu vực công thì việc phát triển nguồn nhân lực càng trở nên thiết yếu. Trong
số nhân lực trong khu vực công, đội ngũ viên chức chiếm số lượng lớn nhất.
Theo số liệu tổng hợp từ báo cáo của các bộ, ngành và các tỉnh, thành phố
trực thuộc Trung ương, tính đến hết tháng 7/2017, số lượng viên chức làm
việc trong các đơn vị sự nghiệp công lập là 1.775.012 người, trong đó khối
Trung ương là 211.919 người; khối địa phương là 1.563.093. Đội ngũ này
chính là lực lượng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp các dịch vụ
1


công thiết yếu cho xã hội trên hầu khắp các lĩnh vực như giáo dục, y tế,
nghiên cứu khoa học, thông tin, truyền thông... Với đặc thù của hoạt động
cung cấp dịch vụ, các đơn vị này cần thiết phải sử dụng một lực lượng lớn
nhân lực có trình độ chuyên môn kỹ thuật, được đào tạo nghiêm túc qua hệ
thống trường lớp. Thực tế, các đơn vị này đang nắm giữ một số lượng nhân
lực có trình độ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm hơn so với bất kỳ hệ thống
cơ quan, đơn vị nào khác.
Trong những năm qua, nhận thức được vị trí, vai trò của viên chức trong
phát triển kinh tế, xã hội và phục vụ nhân dân, Đảng và Nhà nước ta đã ban
hành nhiều chủ trương, chính sách nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của
đội ngũ này, cụ thể là Luật Viên chức Việt Nam năm 2012 và các văn bản
dưới luật nhằm hướng dẫn tổ chức, thực hiện và kết quả đã có những chuyển
biến tích cực. Số lượng viên chức cơ bản đáp ứng nhu cầu, năng lực chuyên
môn dần được cải thiện, phù hợp với vị trí việc làm. Tuy nhiên, chất lượng
hoạt động vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế. Năng lực chuyên môn của một bộ
phận viên chức chưa đáp ứng yêu cầu công việc, đạo đức, trách nhiệm nghề
nghiệp chưa cao, việc đổi mới phong cách làm việc còn chậm. Do đó, những

kết quả đạt được chưa tương xứng với vị trí, vai trò của viên chức trong đời
sống xã hội.
Thành phố Nam Định, với vị trí vai trò là trung tâm chính trị, văn hóa
của tỉnh Nam Định, đã có nhiều chính sách khác nhau nhằm xây dựng đội ngũ
viên chức có kiến thức chuyên môn sâu, kỹ năng làm việc thành thạo, hiệu
quả, gắn với từng vị trí việc làm, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp của viên
chức. Nghiên cứu, ban hành nhiều cơ chế chính sách phù hợp, đảm bảo tuyển
dụng viên chức trên cơ sở tự do cạnh tranh; có cơ chế phát huy động lực làm
việc, tạo môi trường làm việc, khuyến khích sự sáng tạo, cống hiến của đội
ngũ viên chức.

2


Thành phố Nam Định là thành phố Nam Định là đô thị loại 1 trực thuộc
tỉnh Nam Định. Địa bàn rộng, do đó, số lượng viên chức làm việc trên địa bàn
khá lớn. Căn cứ các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của cấp trên và sự quan tâm sát
sao của cấp ủy địa phương, việc triển khai, thực hiện chính sách phát triển
viên chức đã được tiến hành đúng quy định, chất lượng đội ngũ viên chức đã
có những chuyển biến tích cực, tuy nhiên, hiệu quả chưa thực sự nổi bật và
còn tồn tại những hạn chế nhất định.
Do vậy, để việc thực hiện chính sách phát triển viên chức thực sự mang
lại hiệu quả, có tác động tích cực nhằm nâng cao hiệu quả công việc phục vụ
lợi ích của người dân, thì việc tìm hiểu thực trạng thực hiện chính sách phát
triển viên chức và đưa ra những định hướng, giải pháp nhằm hoàn thiện chính
sách ấy là một đòi hỏi khách quan, cần có sự đi sâu nghiên cứu bài bản và
nghiêm túc.
Chính vì những lý do trên, học viên đã lựa chọn nghiện cứu đề tài:
“Thực hiện chính sách phát triển viên chức từ thực tiễn thành phố Nam
Định, tỉnh Nam Định” là đề tài cho luận văn tốt nghiệp ngành Chính sách

công.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài:
Phát triển cán bộ, công chức là đề tài được nhiều học giả quan tâm đi
sâu nghiên cứu, nhưng đối tượng viên chức gần đây mới được chú trọng.
Phần lớn các công trình đều tập trung nghiên cứu việc tuyển dụng đối với
nhóm đối tượng công chức hoặc có nghiên cứu về viên chức trong nhóm cán
bộ, công chức. do vậy, công trình nghiên cứu về đề tài này không thực sự
phong phú, sau đây là một số công trình học viên được tìm hiểu:
- PGS.TS. Đỗ Phú Hải, Học viện khoa học xã hội: "Báo cáo về thể chế
quản lý viên chức và đội ngũ viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập
từ năm 1998 đến nay" đã hệ thống hóa các văn bản quy phạm pháp luật về
viên chức và quản lý viên chức trong các đơn vị sự nghệp công lập.
3


- Bài viết của PGS. TS Trần Việt Tiến (2012), “ Chính sách việc làm ở
Việt Nam:Thực trạng và định hướng hoàn thiện” bài viết đã góp phần làm rõ
thực trạng chính sách việc làm ở nước ta hiện nay, từ đó đưa ra định hướng
các giải pháp hoàn thiện chính sách việc làm tới năm 2020.
- GS.TS Nguyễn Phú Trọng và PGS.TS Trần Xuân Sầm (2001) với
cuốn sách: "Luận chứng khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán
bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước" đã tập
trung phân tích, lý giải, hệ thống hóa các căn cứ khoa học của việc nâng cao
chất lượng đội ngũ cán bộ, đặc biệt là cán bộ chủ chốt các cấp. Từ đó đưa ra
một hệ thống các quan điểm, phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp CNH, HĐH đất nước trong
những thập niên đầu thể kỷ 21.
- Luận văn Thạc sỹ Chính sách công của tác giả Phan Trọng Hào (năm
2014): "Chính sách phát triển viên chức từ thực tiễn tại Viện Hàn Lâm Khoa
học Xã hội Việt Nam" đã hệ thống những cơ sở lý luận, thực tiễn của chính

sách đối với viên chức khoa học.
- Nguyễn Thị Thanh Huyền (2014), Chính sách phát triển viên chức từ
thực tiễn Bộ tư pháp, Luận văn Thạc sĩ ngành Chính sách công, Học viện
Khoa học xã hội.
- Nguyễn Văn Tuyên (2015), Chính sách phát triển viên chức từ thực
tiễn học viên hành chính quốc gia, Luận văn Thạc sĩ ngành Chính sách công,
Học viện Khoa học xã hội.
- PGS.TS Đức Vượng, với đề tài cấp nhà nước: " Xây dựng đội ngũ tri
thức Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020" nói lên thực trạng của đội ngũ tri thức
Việt Nam hiện nay và đề xuất những giải pháp quan trọng nhằm PTNNL Việt
Nam trong những năm tới.
Bend Meier, Viktor Jakupec, Irene Krebs (2014): ‘‘Chuyển đổi cơ cấu
kinh tế. Những hàm ý cho giáo dục nông thôn ở các nước đang phát triển’’,
4


Tạp chí Khoa học giáo dục, số tháng 11-2014. Bài viết đã đề cập đến những
định hướng cho phát triển giáo dục và đào tạo khu vực nông thôn ở các nước
đang phát triển như Việt Nam, Trung Quốc, Ấn Độ và Indonesia trong quá
trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế ở các quốc gia đó.
Các công trình nghiên cứu, các bài viết trên đã có cách tiếp cận khác
nhau, nghiên cứu lý luận về viên chức, chính sách phát triển viên chức nói
chung và đi sâu vào thực tiễn thực hiện chính sách phát triển viên chức tại
một cơ quan cụ thể. Tuy nhiên, đến nay chưa có công trình nghiên cứu nào
cung cấp đầy đủ và hệ thống về lý luận và thực tiễn việc thực hiện chính sách
phát triển viên chức tại một đơn vị sự nghiệp cấp huyện, cụ thể là thành phố
Nam Định, tỉnh Nam Định. Vì vậy việc nghiên cứu đề tài: "Thực hiện chính
sách phát triển viên chức từ thực tiễn thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định"
là một nghiên cứu có ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn cao.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

* Mục đích nghiên cứu:
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về chính sách phát triển viên chức nói
chung, đánh giá thực trạng việc thực hiện chính sách phát triển viên chức trên
địa bàn thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định trong những năm qua nói riêng,
luận văn đề xuất các giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện việc thực hiện chính
sách phát triển viên chức tại thành phố Nam Định đến năm 2020.
* Nhiệm vụ nghiên cứu:
Để thực hiện mục đích nghiên cứu trên, đề tài có nhiệm vụ:
- Nghiên cứu làm rõ cơ sở lý luận về vấn đề, mục tiêu, giải pháp, công
cụ, chủ thể, thể chế và những nhân tố tác động của chính sách phát triển viên
chức; hệ thống chính sách phát triển viên chức ở nước ta hiện nay.
- Phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện chính sách phát triển viên
chức từ thực tiễn thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định; chỉ rõ những kết
quả, hạn chế và nguyên nhân.
5


- Đưa ra quan điểm, định hướng và giải pháp hoàn thiện chính sách
phát triển viên chức.
4. Đối tượng và Phạm vi nghiên cứu:
* Đối tượng nghiên cứu:
Luận văn tập trung nghiên cứu hệ thống lý luận về thực hiện chính
sách phát triển viên chức và thực tiễn việc thực hiện chính sách phát triển
viên chức tại thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định.
Đề tài không bàn tới vấn đề phát triển về thể lực của viên chức tại thành
phố Nam Định.
* Phạm vi nghiên cứu:
Phạm vi không gian: Luận văn nghiên cứu việc thực hiện chính sách
phát triển viên chức trên địa bàn thành phố Nam Định.
Phạm vi thời gian: Luận văn nghiên cứu thực trạng thực hiện chính sách

phát triển viên chức trên địa bàn thành phố Nam Định từ năm 2015 – 2017.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu:
* Phương pháp luận:
- Luận văn vận dụng cách tiếp cận đa ngành, liên ngành xã hội học và
luận văn triệt để vận dụng phương pháp nghiên cứu chính sách công. Đó là
cách tiếp cận quy phạm chính sách công về chu trình chính sách từ hoạch
định đến xây dựng, thực hiện và đánh giá chính sách công có sự tham gia của
các chủ thể chính sách. Lý thuyết chính sách công được soi sáng qua thực tiễn
của chính sách công giúp hình thành lý luận về chính sách chuyên ngành.
* Phương pháp nghiên cứu:
Đề tài vận dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, thu thập dữ
liệu. Phương pháp nghiên cứu này cho phép thu thập những tài liệu trong
và ngoài nước liên quan đến chính sách phát triển Viên chức, phân tích
nhằm xây dựng cơ sở lý luận cho chính sách phát triển viên chức, trên cơ
sở đó đề ra các giải pháp đảm bảo tính khoa học.
6


Luận văn đủ ở file: Luận văn full